Jehovah kë u hii sëmbë bia de libi ko nëën

1. Andi ta lei taa wan sëmbë ta tjali u wan zöndu di a du?

TE U du wan soni di an bunu, nöö a dë fanöudu seei fuu lei taa di soni dë hati u. Di Bëibel ta taki taa wan sëmbë ta tjali u wan zöndu di a du, te a ta hati ën taa a du wan soni di an bunu, te a disa di lö fasi u du soni dë, söseei te a ta mbei hii möiti fu an du di soni dë möön.​—Mat. 3:8; Tjab. 3:19; 2 Pet. 3:9.

2. Faandi mbei hii tuu musu ko sabi soni u di tjali di u musu ta tjali te u du wan zöndu? (Nehemia 8:9-11)

² Hii libisëmbë musu ko sabi soni u di tjali di u musu ta tjali te u du wan zöndu. Faandi mbei? Wë u di hii u tuu ta du zöndu hiniwan daka. U di u dë bakamii u Adam ku Eva, mbei hii u tuu ko abi zöndu, nöö u ta dëdë (Lom. 3:23; 5:12). Sö a dë da hii libisëmbë tuu kaa. Sëmbë di bi abi wan taanga biibi seei a bi ta taanga da u duwengi deseei u de an du soni di an bunu. Apösutu Paulosu da wan u dee sëmbë dë (Lom. 7:21-24). Di soni aki kë taki taa u musu ta dë tjalitjali hii juu u dee zöndu fuu hedi ö? Wë nönö. Jehovah abi tjalihati fuu, nöö a kë fuu ta dë waiwai. Boo luku unfa soni bi dë da dee Dju u di ten u Nehemia. (Lesi Nehemia 8:9-11.) Jehovah an bi kë u de fika ta tjali nöömö u dee föutu dee de bi mbei, ma a bi kë u de ta dini ën waiwai. Jehovah sabi taa te wan sëmbë ta tjali u wan zöndu di a du, nöö di soni dë o mbei a ko ta dë waiwai. Fëën mbei a ta lei u unfa u sa du di soni dë. Ee u ta lei taa u ta tjali u dee zöndu fuu, nöö u sa dë seiki taa di Tata fuu di abi tjalihati u sëmbë o da u paadon.

3. Andi woo luku a di woto aki?

³ A di woto aki woo luku andi a kë taki te wan sëmbë ta tjali u wan zöndu di a du. Woo taki u dii soni. Di fosu soni di woo luku da: Andi Jehovah bi lei dee Isaëli sëmbë u di tjali di wan sëmbë musu lei taa a ta tjali u dee zöndu fëën. Baka di dë woo buta pakisei a di fasi fa Jehovah ta heepi sëmbë u tjali u dee zöndu u de. Nöö di lasiti soni di woo luku da: Andi Jesosi bi lei dee bakama fëën u di lei di wan sëmbë musu lei taa a ta tjali u dee zöndu fëën.

ANDI JEHOVAH BI LEI DEE ISAËLI SËMBË U DI BIA DI WAN SËMBË MUSU BIA LIBI

4. Andi Jehovah bi lei dee Isaëli sëmbë u di bia di wan sëmbë bi musu bia libi?

⁴ Di Jehovah da dee Isaëli dee wëti fëën, hën de paamusi ën taa de o hoi deseei nëën. A bi piki de taa ee de hoi deseei a dee wëti fëën, nöö a bi o tjubi de, söseei a bi o mbei de feni bunu. A bi taki u dee wëti dë taa: „Dee wëti dee mi da i aki tide an taanga da i poi e. Nöö de an dë longi ku i tu” (Deto. 30:11, 16). Ma ee de pasa ën buka, söseei ee de go dini poipoi gadu, nöö de o tja sitaafu, söseei an o tjubi de möön. Ma di soni aki an kë taki taa de ku Gadu an bi o sa dë bunu nöiti möön. De bi sa „toona bia go a Jehovah di Gadu [u de], nöö [de] hoi hii dee wëti fëën” (Deto. 30:1-3, 17-20). Fuu taki ën kumafa a dë, nöö de bi sa bia de libi jeti. Ee de du sö, nöö Jehovah o ko zuntu ku de, söseei a o mbei de feni gaan bunu baka.

5. Unfa Jehovah bi lei taa an bi disa dee sëmbë fëën di de an bi ta piki ën buka möön? (2 Könu 17:13, 14)

⁵ Dee sëmbë u Jehovah bi pasa hën buka sömëni pasi. De bi ta dini poipoi gadu, söseei de bi ta du sömëni hogi soni jeti. Fëën mbei de bi tja sitaafu. Ma Jehovah bi ta mbei möiti u heepi de, u de bi sa dini ën baka. A bi ta manda dee tjabukama fëën go fan ku de sömëni pasi, sö taa de bi sa bia ko ta libi kumafa a kë baka.​—Lesi 2 Könu 17:13, 14.

6. Unfa Jehovah wooko ku dee tjabukama fëën u heepi dee Isaëli sëmbë u si unfa a dë fanöudu tjika u de bia de libi? (Luku di peentje tu.)

⁶ Jehovah bi wooko ku dee tjabukama fëën u bai dee sëmbë fëën a soni, nasö u leti de buta a pasi. A bi piki Jelemia be a piki dee Isaëli sëmbë taa: „Isaëli, i bia baka da mi. Ma mi ta begi i be i toona bia ko a mi baka . . . Ma o dë a liba aki ta luku unu ku hati boonu, u di mi ta hoi miseei a unu . . . Hati u mi an o fika boonuboonu u nöömö. Un tei taa u mbei föutu, biga un hopo fia ku Jehovah” (Jel. 3:12, 13). Jehovah bi mbei Joëli piki dee sëmbë taa: „Un bia toona ko a mi ku hii un hati” (Joë. 2:12, 13). A bi mbei Jesaaja taki taa: „Un wasi unuseei ko limbo. Wan mbei mi si dee hogi soni dee un ta du möön. Un disa dee hogilibi fuunu” (Jes. 1:16-19). Söseei Jehovah bi wooko ku Ezekiëli u hakisi de taa: „Un si kuma mi ta wai te wan hogihati sëmbë dëdë u? . . Naa wan sabi taa wai mi ta wai te a disa di hogilibi fëën, sö taa a sa fika a libi. Ma ta wai te wan sëmbë dëdë e . . . Fëën mbei un musu disa dee hogilibi fuunu, sö taa un sa fika a libi” (Eze. 18:23, 32). Jehovah ta wai gaanfa seei te wan sëmbë bia ko ta libi kumafa a kë, biga a kë u de libi u teego! Jehovah an ta wakiti te wan sëmbë bia libi ufö a o suku u heepi ën. Boo buta pakisei a wantu u dee woto dee ta lei u di soni dë.

7. Andi Jehovah bi kë lei dee sëmbë fëën ku di woto u Hosea ku hën mujëë?

⁷ Boo luku unfa Jehovah bi heepi dee Isaëli sëmbë u ko fusutan wan soni ku di woto u di mujëë u wan tjabukama de kai Hosea. Di mujëë fëën bi waka dëën, hën baka di dë, hën a tuwë Hosea go tei woto womi. Ma a bi dë sö taa an bi o sa tooka möön u? Wë, Jehovah di sëmbë di sa si andi dë a wan sëmbë hati dendu seei bi piki Hosea taa: „Go a di mujëë fii baka, aluwasi a abi wan woto manu. I musu lobi ën, hii fa a ta waka da i. Biga sö nöö Jehovah ta lobi dee Isaëli sëmbë, aluwasi de ta dini poipoi gadu” (Hos. 3:1; Nöng. 16:2). Hoi a pakisei taa di mujëë u Hosea bi ta du zöndu go dou jeti. Ma Jehovah bi piki Hosea taa a bi musu dëën paadon, nöö a bi musu tei ën buta a wosu baka.a Jehovah bi wooko ku di woto aki u lei dee sëmbë fëën taa hii fa de bi abi taanga jesi, tökuseei an bi bia baka da de. Hii fa de bi ta du gaan zöndu jeti, tökuseei a bi lobi de jeti, a bi ta heepi de u de tooka di fasi fa de bi ta libi. Di woto aki ta lei u taa „Jehovah hën da di sëmbë di ta öndösuku sëmbë hati”. A sabi hii soni u wan sëmbë, nöö a o ta du hii soni u heepi wan sëmbë di ta du wan gaan zöndu, faa bia libi (Nöng. 17:3). Boo luku unfa Jehovah ta du di soni dë.

UNFA JEHOVAH TA HEEPI SËMBË U DE KO TA TJALI U DEE ZÖNDU U DE

8. Andi Jehovah bi du u heepi Kain faa bia ko ta du soni woto fasi? (Kenesesi 4:3-7) (Luku di peentje tu.)

⁸ Kain da di fosu womi mii u Adam ku Eva. A bi ta fii u du soni di an bunu, u di hën mama ku ën tata bi pai ën ku zöndu. Boiti di dë, di Bëibel ta taki taa: „A bi ta du hogi” (1 Joh. 3:12). Kandë u di soni dë mbei Jehovah „an bi ta wai ku Kain ku dee soni dee a bi tja go dëën”. Ka u Kain bi bia du soni woto fasi, hën „Kain hati ko boonu gaanfa seei, hën a buta fesi fëën gudjuu”. Wë andi Jehovah bi du baka di dë? A bi fan ku ën. (Lesi Kenesesi 4:3-7.) Hoi a pakisei taa Jehovah bi fan ku ën a wan suti fasi, u lei ën taa a bi o mbei soni waka bunu dëën ee a du bunu. Söseei a bi lei ën taa di hatiboonu fëën bi sa mbei a go du wan soni di an bunu. Ma a tjali seei taa Kain an bi haika. An bi da Jehovah pasi faa heepi ën faa bia ko ta du soni woto fasi. Ma di soni dë bi tapa Jehovah fu an heepi na wan woto sëmbë möön u de bia de libi ö? Wë nönö, na seei!

9. Unfa Jehovah bi heepi Dafiti faa lei taa a ta tjali u dee zöndu dee a bi du?

⁹ Jehovah bi lobi Könu Dafiti gaanfa seei. A bi taki wan soni u Dafiti. A bi taki taa: „Fasi fëën ta kai ku mi a hii futu” (Tjab. 13:22). Ma Dafiti bi du wanlö gaan zöndu. A bi tei sëmbë mujëë, söseei a bi kii sëmbë. Te i luku andi di Wëti u Mosesi bi ta taki, nöö Dafiti bi musu dëdë (Leif. 20:10; Nöb. 35:31). Ma Jehovah bi kë heepi Dafiti faa lei taa a ta tjali u dee zöndu dee a du.b A bi manda di tjabukama fëën de kai Naatan faa go fan ku Dafiti, hii fa Dafiti an bi du na wan soni jeti, u lei taa a ta tjali u dee zöndu dee a du. Naatan bi konda wan woto da Dafiti, di bi o sa dou hën hati. Di soni dë bi dou Dafiti hati, hën a lei taa a ta tjali u dee zöndu dee a bi du (2 Sam. 12:1-14). A bi sikifi wan psalöm di ta lei unfa a bi ta tjali tjika (Ps. 51, di pisi di dë a bigi fëën). Di psalöm dë bi da sömëni sëmbë kötöhati, söseei a bi da de taanga u de lei taa de ta tjali u dee zöndu u de. U ta wai seei taa Jehovah bi heepi Dafiti faa lei taa a ta tjali u dee zöndu dee a bi du!

10. Unfa i ta fii u di i sabi taa Jehovah ta hoi pasensi da u, söseei taa a ta da u paadon?

¹⁰ Jehovah buuse zöndu a hii futu, pikiwan ku gaanwan tuu (Ps. 5:4, 5). Ma u di a lobi u, mbei a ta kë heepi u te u du zöndu. Aluwasi ee sëmbë ta du gaangaan zöndu, tökuseei hii juu a ta mbei möiti u heepi de u de lei taa de ta tjali u dee zöndu u de, sö taa de ku ën sa ko dë mati. Di soni aki ta da u kötöhati seei! Te u ta kai pakisei a di pasensi u Jehovah, söseei a di da di a ta da sëmbë paadon, nöö di soni dë ta da u taanga fuu hoi useei nëën go dou, söseei fuu sa lei wantewante taa u ta tjali te u du wan zöndu. Woo luku nöunöu andi Jesosi bi lei dee bakama fëën, u di tjali di wan sëmbë musu lei taa a ta tjali u dee zöndu fëën.

ANDI JESOSI BI LEI DEE BAKAMA FËËN, U DI LEI DI WAN SËMBË MUSU LEI TAA A TA TJALI U DEE ZÖNDU FËËN

11-12. Andi Jesosi bi lei sëmbë u de ko fusutan fa hën Tata abi tjalihati u sëmbë tjika? (Luku di peentje u di .)

¹¹ Di Mësiasi bi libi a di ten u dee fesiten Keesitu sëmbë. Kumafa u bi si a di woto di pasa, Jehovah bi wooko ku Johanisi di Dopuma ku Jesosi Keesitu, u heepi sëmbë u de fusutan unfa a dë fanöudu tjika u de lei taa de ta tjali u dee zöndu u de.​—Mat. 3:1, 2; 4:17.

¹² Di Jesosi bi dë a goonliba aki, a bi ta lei sëmbë unfa hën Tata ta da sëmbë paadon tjika. Jesosi bi konda wan woto u wan njönku kijoo di bi lasi, u heepi sëmbë u de ko fusutan di soni dë. Di njönku kijoo dë bi go libi wan hogi libi u wan pisiten. Ma ’wojo fëën bi ko limbo’, hën a toona go a wosu baka. Andi hën tata bi du? Jesosi bi taki taa di di tata „tuwë wojo go te ala, hën a si wan sëmbë ta ko. Hën a si taa di womi mii fëën hën ta ko naandë. Nöö hën tjali fëën kisi ën tee. Hën a hopo vu kule go kisi ën baasa, a bosi ën wai ku ën te a bigi”. Di womi mii bi ta mëni u hakisi faa ko dë wan futuboi a di wosudendu fëën tata, ma hën tata bi ta si ën kuma miii fëën jeti, hën a tei ën a wosu baka. Di tata bi taki taa: „Di womi mii u mi aki bi go kaba a sösö, ma a toona ko a u baka” (Luk. 15:11-32). A musu u dë sö taa di Jesosi bi dë a liba ala, a bi si fa hën Tata bi ta lei zöndu libisëmbë sömëni pasi taa a abi tjalihati u de. Di woto di Jesosi konda aki ta da u kötöhati tuutuu, u di a ta lei u unfa Jehovah, di Tata fuu, abi tjalihati u sëmbë tjika!

13-14. Andi apösutu Petuisi bi ko sabi u di tjali di u musu ta tjali u dee zöndu fuu, nöö un soni di nama ku di soni dë a bi lei sëmbë? (Luku di peentje tu.)

¹³ Apösutu Petuisi bi lei sömëni fanöudu soni a Jesosi, te a nama ku di fasi fa Jehovah ta da sëmbë paadon te de lei taa de ta tjali u dee zöndu u de. Petuisi bi ta mbei sömëni föutu, ma Jesosi bi ta dë kabakaba u dëën paadon. Petuisi bi taki dii pasi taa an sabi di Masa fëën, nöö di soni dë bi hati ën seei te na soni (Mat. 26:34, 35, 69-75). Ma baka di Gadu bi weki Jesosi, hën Jesosi bi go fan ku Petuisi di a bi dë hën wanwan (Luk. 24:33, 34; 1 Kol. 15:3-5). A musu u dë sö taa Jesosi bi tei di okasi dë u da di apösutu fëën kötöhati, söseei u lei ën taa a dëën paadon.

¹⁴ Petuisi bi fusutan andi a kë taki u wan sëmbë tjali u dee zöndu fëën, söseei andi a kë taki u da wotowan paadon. Fëën mbei a bi lei wotowan andi dee soni dë kë taki. Wan pisiten baka di Pensiti Daka, hën Petuisi bi hoi wan taki da wanlö hia sëmbë di an bi dë Dju, u lei de taa de bi kii di Mësiasi. Ma tökuseei a bi piki de ku lobi taa: „Dee sëmbë o, dee hogilibi fuunu musu hati unu te nöö un bia disa de ko a Jehovah e. Te un du sö kaa, nöö a o feki dee zöndu fuunu puu, nöö a o mbei un dë bööböö” (Tjab. 3:14, 15, 17, 19). Petuisi bi lei de taa wan sëmbë ta tjali u dee zöndu fëën te a bia libi. Hën da te a disa di poipoi fasi fa a bi ta pakisei ku di poipoi fasi fa a bi ta du soni, nöö a ko ta du soni di ta kai ku Gadu. Apösutu Petuisi bi lei de tu, taa Jehovah bi o feki dee zöndu u de puu. Sömëni jaa baka di dë, hën Petuisi bi piki dee Keesitu sëmbë taa: „Jehovah . . . ta hoi pasensi da unu, u di an kë u na wan kodo sëmbë lasi libi. Ma a kë taa hii sëmbë musu feni di okasi u de sa bia de libi ko nëën” (2 Pet. 3:9). U ta wai seei taa Jehovah sa da u paadon, aluwasi ee u du wan gaan zöndu!

15-16. (a) Unfa apösutu Paulosu bi ko sabi soni u di da di Jehovah ku Jesosi ta da sëmbë paadon? (1 Timoteo 1:12-15) (b) Fuun soni woo taki a di woto di ta ko?

¹⁵ Paulosu bi du sömëni hogi soni. A bi ta du ku dee bakama u Keesitu gaanfa seei. A kan taa gaansë u dee Keesitu sëmbë bi ta si kuma an bi o sa bia libi nöiti. Ma Jesosi hën a bi sabi taa Paulosu bi sa tooka, söseei taa a bi sa lei taa a ta tjali u dee zöndu fëën. Jesosi ku hën Tata bi si bunu soni a Paulosu. Jesosi bi taki taa: „Mi tei ën kaa faa dë wan wookoma u mi” (Tjab. 9:15). Jesosi bi du wan foombo soni u heepi Paulosu faa bi sa lei taa a ta tjali u dee zöndu fëën (Tjab. 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20). Baka di Paulosu bi ko toon wan Keesitu sëmbë, nöö a bi lo’ u taki soni u lei taa a ta tei di bunuhati di Gadu bi abi dëën u bigi. (Lesi 1 Timoteo 1:12-15.) Paulosu bi taki taa: „Fa [Gadu] abi gaan pasensi ku taihati da i dë, nöö a kë fu hati fii musu bia, fëën mbei a ta libi bunu ku i sö te kisi fa u dë aki.”​—Lom. 2:4.

¹⁶ Andi Paulosu bi du, di a bi ko jei taa wan sëmbë bi dë a di kemeente u Kolenti, di bi ta libi fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni? A bi du soni a wan fasi di ta lei u taa Jehovah ta du soni ku lobi te a ta sitaafu dee dinima fëën, söseei taa a ta lei taa a abi tjalihati u de, te de ta tjali u dee zöndu u de. Woo taki soni u di woto aki finifini a di woto di ta ko.