Di dini di mi ta dini Jehovah ta mbei mi ta dë waiwai

NA HII SËMBË U DI WOSUDENDU KA MI BI DË, BI TA DINI JEHOVAH

De pai mi a di jaa 1934. Dee gaansëmbë u mi bi foloisi kumutu a Zwitserland ko a wan piki foto u Kanada de kai Timmins, di dë a di pisiwata de kai Ontario. Mi mma bi bigi lesi dee Hei Wakitimawosu a di jaa 1939, söseei a bi bigi nango a dee komakandi u dee Jehovah Kotoigi. Te a bi nango a dee komakandi, nöö a bi ta tja mi ku dee dii baaa u mi, ku dee dii sisa u mi. An bi tei longi seei, hën a ko dë wan Jehovah Kotoigi.

Di soni dë an bi kai ku mi tata seei, ma tökuseei mi mma bi ta hoi hënseei a Jehovah, biga a bi lobi di tuutuu lei. Hii juu seei a bi ta libi bunu ku u tata, söseei a bi ta lesipeki ën, hii fa an bi ta fan suti ku ën. Boiti di dë, a bi ta hoi hënseei a Jehovah go dou, hii fa de bi tapa di wooko u dee Jehovah Kotoigi a Kanada, a dee pisiten u di jaa 1940. Di bunu fasi fa a bi tja hënseei, bi heepi mi ku dee wotowan u mi, fuu ko dë Jehovah Kotoigi tu. U bi wai seei di u tata bi ko tooka, nöö a bi ko ta libi möön bunu ku u.

MI BIGI DU DI HII-TEN DINIWOOKO

A tanvuuwata-liba u di jaa 1950, hën mi bi go a wan apaiti könklësi di bi hoi a New York City. Baka di mi bi miti wanlö baaa ku sisa di bi kumutu a hii së u goonliba, söseei di mi bi haika dee woto u dee baaa ku dee sisa dee bi go a di Giliati-siköö, hën mi bi kë du möön soni da Jehovah! Mi bi dë kabakaba seei u du hii soni di mi sa du u bigi du di hii-ten diniwooko. Di mi bi toona go a wosu, hën mi bi fuu wan pampia wantewante u lei taa mi bi kë bigi du di kowoonu pioniliwooko. Ma dee baaa u di bëikantoo u Kanada bi sikifi wan biifi manda da mi taa mi musu dopu ufö. Fëën mbei mi bi dopu a 1 u tinimu-liba u di jaa 1950. Baka wan liba, hën mi bi bigi du di kowoonu pioniliwooko, hën de manda mi go a wan foto u Kanada de kai Kapuskasing. Di foto dë bi longi seei ku ka dee gaansëmbë u mi bi ta libi.

A di jaa 1951, hën di bëikantoo bi hakisi dee baaa ku dee sisa dee bi sa’ u fan Faansitöngö, ee de bi o sa foloisi go a di pisiwata u Kibëk ka sëmbë ta fan Faansitöngö. De bi abi peleikima fanöudu ala. Wë u di mi bi sa’ u fan Faansitöngö ku Ingisitöngö tuu, mbei mi bi taki taa mi dë kabakaba u go, hën dee baaa manda mi go a di foto de kai Rouyn. Ma bi sabi na wan sëmbë ala. Di wan kodo soni di mi bi abi, da di në u wan kamian ka mi bi musu go. U di soni dë mi bi taki a bigi u di woto aki. Hii soni bi waka bunu seei. Mi ku baaa Marcel bi ko toon gaan mati, nöö mi bi lobi dee fö jaa dee mi bi dë a Kibëk. Mi bi ko ta du di apaiti pioniliwooko, te u kaba fëën.

DI GILIATI-SIKÖÖ, KU SONI DI MI BI MUSU WAKITI LONGI U MI FENI

Di mi bi dë a Kibëk, mi bi wai seei taa de bi kai mi u mi go a di u 26 kalasi u di Giliati-siköö, a di pisiwata u New York de kai South Lansing. De bi da u diploma a 12 u bakajailiba u di jaa 1956. Baka di dë hën de manda mi u mi go a wan köndë fu Afiikan de kai Gaana.b Ma ma bi sa go wantewante, u di mi bi musu toona go a Kanada „u wantu wiki” go seeka pampia soni.

Mi bi wakiti söwan seibi liba longi a wan foto u Kanada de kai Toronto, sö taa mi bi sa feni dee pampia u mi go a Gaana. Wan baaa ku hën mujëë bi da mi pasi u mi bi sa dë a de pisi hii di pisiten dë. Di famii në u de bi da Cripps. Mi bi ko lei sabi di mujëë mii u de de kai Sheila. U bi ko lobi useei. Di mi bi ta seeka u hakisi ën u mi ku ën tööu, hën pampia soni u mi ko seeka. Mi ku Sheila bi begi makandi, hën u buta taa a bi o möön bunu u mi go a Gaana go du di wooko di Jehovah manda mi u mi go du. Ma u bi o ta sikifi biifi ta fan ku useei go dou u luku ee u bi o sa toou ku useei a di ten di ta ko. An bi dë wan kösökösö soni u du, ma te u kaba fëën u bi ko si taa u bi du wan gaan bunu soni.

Mi bi ta waka ku talan, ku sipi, ku opalani u te fa mi bi dou a di foto Accra a di köndë Gaana, baka wan liba longi. Mi bi ta du di wooko u wan pisiwata-gaanwomi a Gaana. Di soni aki kë taki taa mi bi nango a dee tookatooka pisiwata u Gaana te kisi dee köndë dee dë nëën bandja. Dee köndë dë da Ivoorkust, ku Togoland (nöunöu de ta kai ën Togo). A bi ta pasa taa möön gaanfa mi bi ta waka ku di wagi u di bëikantoo mi wanwan. Nöö mi bi ta wai seei te mi bi nango ta luku dee baaa ku dee sisa!

Mi bi ta hoi keling-komakandi Sata ku sonde. Ma wa bi abi kamian ka u bi ta hoi gaan komakandi. Fëën mbei dee baaa bi mbei wan daki ku kpama, hën de buta uwii nëën liba u tjubi sonu. U di ëisikasi an bi dë u buta soni, mbei de bi ta abi mbeti libilibi a zuntu dë, sö taa de bi sa ta kii de boi da dee sëmbë dee bi ta ko a di komakandi.

Sömëni sutisuti soni bi ta pasa a dee gaan komakandi dë. Di wan baaa de kai Herb Jennings,c di bi ta du di sëndëlengi wooko bi ta hoi wan taki, hën wan kau kule kumutu a di njanjan wosu valau ko a di podium fesi. Hën Baaa Herb fika piii, hën a dë sö kuma di kau ko babau. Ma fö sitampu baaa bi ko kisi ën tja go a di njanjan wosu baka. Dee baaa ku dee sisa dee bi sai dë bi naki maun seei.

A mindi wiki, mi bi ta pëë wan fëlön fuu de kai De Nieuwe-Wereldmaatschappij in actie da dee sëmbë dee bi ta dë a dee tookatooka pisiwata zuntu ku ka u ta hoi gaan komakandi. U bi ta jabi wan gaan weti koosu a tu pau mindi, sö taa u bi sa ta pëë di fëlön tuwë go da de be de si. Dee sëmbë bi lobi di fëlön seei! Da sömëni u de a bi dë di fosu pasi di dë bi luku wan fëlön. De bi ta naki maun taanga seei, di de bi si fa dee sëmbë bi ta dopu a di fëlön. Di fëlön aki bi heepi de tuutuu u de ko si taa dee Jehovah Kotoigi dë a hii së u goonliba, söseei taa de ta du soni makandi.

Baka di mi dë na Afiikan tu jaa longi, hën mi go a di gaan könklësi di bi hoi a New York City a di jaa 1958. Mi bi wai seei u si Sheila. A bi kumutu a Kibëk ko a New York City, nöö a bi ta du di apaiti pioniliwooko ala. U bi ta sikifi biifi ta manda da useei hii dee ten dee pasa. Ma u di u bi miti baka, mbei mi bi hakisi ën ee a kë u mi ku ën tööu, hën a piki aai. Mi bi sikifi wan biifi hakisi Baaa Knorrd ee Sheila bi sa go a di Giliati siköö, sö taa a sa ko dë ku mi na Afiikan. Hën a bi feni ën u bunu. Te u kaba fëën, hën Sheila bi ko dou a Gaana. U tööu a 3 u tinimu-liba u di jaa 1959, a di foto de kai Accra. U si taa Jehovah mbei u feni gaan bunu seei, u di u du soni u lei taa di dini di u ta dini ën, da di möön fanöudu soni a u libi.

U BI TA DINI JEHOVAH MAKANDI A DI KÖNDË KAMELUN

A di jaa 1961, hën de manda u go a di köndë de kai Kamelun. Dee baaa bi hakisi mi u mi heepi de seti wan njunjun bëikantoo, fëën mbei mi bi ko abi sömëni wooko ta du. U di mi bi musu ta tei fesi a di wooko a Kamelun, mbei mi bi musu mbei möiti u ko sa’ u du sömëni soni. Ma a di jaa 1965, hën Sheila bi ko dë ku bëë. Fuu taki ën, nöö a bi taanga da u seei fuu pakisei taa woo abi u kiija miii. Ma a di pisiten di u bigi ko ta wai taa woo abi di gaandi u kiija miii, söseei di u bi ta seeka soni fuu toona go a Kanada baka, hën wan gaan hogi soni ko pasa.

Di bëë u Sheila bi ko pasa. Di data bi piki u taa, di mii di u bi o pai bi o dë wan womi mii. Hii fa di soni dë pasa söwan 50 jaa kaa, tökuseei nöiti u ta fëëkëtë ën. Wë hii fa u bi ta tjali gaanfa seei, tökuseei wa bi disa di wooko di u bi ta du a Kamelun. A bi dë wan wooko di u bi lobi tuutuu.

De bi lo’ u du ku dee baaa ku dee sisa u Kamelun, u di de an bi ta kë nama ku politiki soni u di köndë. Soni bi ko möön hogi a di pisiten di de bi ta sitëm u buta wan njunjun pelesidënti. Di soni di u bi ta fëëë seei bi ko pasa a 13 u sebitaa-liba u di jaa 1970. De bi tapa di wooko fuu a di köndë, nöö lanti bi tei di waiti bëikantoo fuu di u bi mbei söwan feifi liba pasa. Nöö a wan wiki dendu, de bi jaka hii dee sëndëlengi tuu puu a di köndë, te kisi mi ku Sheila. A bi taanga fuu go disa dee baaa ku dee sisa fuu ala, biga u lobi deseei te na soni. Nöö u bi ta booko u hedi ku di fasi fa soni bi o dë da de bakaten.

U bi dë söwan sikisi liba a di bëikantoo u Faansiköndë. Di u bi dë a Faansi, u bi ta mbei hii möiti u heepi dee baaa ku dee sisa fuu u Kamelun go dou. Te u kaba fëën, hën de manda u go a di bëikantoo u Nigelia, a tuwalufumu-liba u di jaa dë. Di bëikantoo u Nigelia hën bi ko ta luku di wooko a Kamelun bakaten. Dee baaa ku dee sisa u Nigelia bi tei u ku wai seei. Nöö u bi wai taa u bi sa dini Jehovah makandi ku de u wan longi pisiten.

WAN SONI DI BI TAANGA DA U FUU DU

Wan soni bi taanga da u seei fuu du a di jaa 1973. Sheila bi ko dë ku suwaki. Di u bi go a wan könklësi a New York, hën a piki mi taa: „Ma sa du dee soni dee mi ta du aki möön e! Mi ta dë weiwei, söseei möön gaanfa mi ta dë ku suwaki.” Sheila bi dini Jehovah makandi ku mi na Afiikan möön leki 14 jaa longi. Mi bi ta gafëën seei taa a hoi dou hii dee pisiten dë, ma u bi abi u tooka so soni a u libi. Di u wegi soni luku te u kaba këë, söseei di u begi Jehovah sömëni pasi, hën u buta taa woo toona go a Kanada baka, sö taa a bi sa feni wan möön bunu data heepi. An bi dë wan kösökösö soni da u fuu disa di sëndëlengi wooko fuu, ku di hii-ten diniwooko. Dee soni dë bi dë dee soni dee bi möön taanga da u fuu disa.

Baka di u toona go a Kanada, hën mi ko feni wan wooko a wan awoo mati u mi, di abi wan masikapei ta sei wagi da sëmbë a Toronto. U bi feni wan juu wosu, nöö dee soni dee u bi bai buta nëën an bi dë njunjun soni. Di soni dë bi heepi u fuu sa bigi wan njunjun libi söndö fuu go a paima. Wa bi kë libi bigi, u di u bi dë ku di mëni taa, kandë wan daka u bi o sa du di hii-ten diniwooko baka. A bi foondo u seei di u si taa u bi sa bigi du ën hesihesi baka.

Mi bi bigi ta heepi a sata u mbei di njunjun zali ka u bi o ta hoi dee gaan komakandi fuu a di kamian de kai Norval, di dë a Ontario. Bakaten hën de hakisi mi u mi ta tei fesi a di zali ka u ta hoi gaan komakandi. Sheila bi ta ko bëtë kaa, söseei u bi si taa a bi o sa du di njunjun wooko di u feni aki. Fëën mbei u bi foloisi a höndima-liba u di jaa 1974, go a di wosu di dë a di kamian ka u bi ta hoi gaan komakandi. U bi wai seei taa u bi sa du di hii-ten diniwooko baka.

U wai seei taa soni bi nango möön bunu ku Sheila. Tu jaa baka di dë, hën de hakisi u fuu du di keling-wooko. U bi ta du di keling-wooko a di pisiwata de kai Manitoba, di dë a Kanada. Sëmbë bi sabi di pisiwata dë kuma wan pisiwata di bi ta kötö gaanfa seei te ëisi ta kai. Dee baaa ku dee sisa dee bi dë ala bi lobi sëmbë seei. U bi ko si taa an abi ka u dë, di möön fanöudu soni, hën da u musu ta dini Jehovah go dou.

MI LEI WAN GAAN FANÖUDU SONI

Baka di u du di keling-wooko sömëni jaa longi, hën de hakisi u fuu go wooko a di Bëtëli u Kanada, a di jaa 1978. An bi tei longi seei, hën mi lei wan gaan fanöudu soni di bi hati mi. De bi hakisi mi u mi hoi wan taki u wan juu ku hafu longi a Faansitöngö, a wan apaiti komakandi di bi hoi a wan foto u Kanada de kai Montreal. A bi taanga da dee sëmbë u buta pakisei a hii di taki u mi. Fëën mbei wan u dee baaa di bi ta luku di peleikiwooko u di köndë, bi da mi lai. Fuu taki ën, nöö gaanduwe kaa mi bi musu fusutan taa ma kaba dë wan bunu takima. Ma di soni di di baaa bi taki dë an bi kaba kai ku mi. Di fan fuu an bi pasa bunu, nöö hati u mi bi boonu, u di mi bi ta si kuma a bi ta kuutu mi poi. An bi pena gafa mi da dee bunu soni dee mi bi du seei. Wë di föutu di mi bi mbei, hën da ma bi tei di lai, u di mi bi kuutu di sëmbë di bi da mi ën, söseei mi bi kuutu di fasi fa a bi du ën.

Baka wantu daka, hën wan baaa u di Bëikantoo komite bi ko fan ku mi. Mi bi piki ën taa ma bi fan bunu ku di baaa di a da mi lai, söseei taa a bi ko hati mi taa mi bi du soni a di fasi dë. Baka di dë, hën mi go fan ku di baaa di bi da mi di lai. A bi dë kabakaba seei u da mi paadon. Di soni di miti mi aki, bi mbei mi ko si taa a dë fanöudu seei u wan sëmbë abi sakafasi, nöö nöiti mi o fëëkëtë di soni dë (Nöng. 16:18). Mi begi Jehovah sömëni pasi u taki u di soni dë ku ën, nöö mi dë kabakaba u ta du soni a wan bunu fasi te wan sëmbë da mi lai.

Nöunöu mi dë a di Bëtëli u Kanada möön leki 40 jaa kaa, nöö mi abi di gaandi u dë wan u dee baaa u di bëikantoo komite sensi di jaa 1985. A bakajailiba u di jaa 2021, hën di lobi mujëë u mi lasi libi. Mi ta hangi ën seei. Boiti di dë, miseei ko ta dë ku suwaki dee ten aki. Ma di dini di mi ta dini Jehovah ta mbei mi ta dë waiwai. Mi ta abi sömëni soni ta du sö tee taa ma „ta si fa di ten ta pasa” (Peleik. 5:20). Hii fa mi bi ta abi bookohedi, tökuseei di piizii di mi bi ta feni bi möön hia. Mi ta fii bunu seei, u di hii juu mi bi ta si di wooko u Jehovah kuma di möön fanöudu soni, söseei u di mi dë a di hii-ten diniwooko 70 jaa longi kaa. Mi ta begi Jehovah u dee njönku baaa ku dee njönku sisa, ta mbei möiti go dou u du soni u lei taa di dini di de ta dini ën, da di möön fanöudu soni da de. Biga mi dë seiki taa deseei o ta dë waiwai tu, söseei de o abi wan suti libi. Woto soni an dë di sa mbei de abi wan suti libi sö.