’Bai di tuu tei, na sei ën’

1, 2. (a) Andi da di soni di i ta möön kai gaan soni a di libi? (b) Un lei u Bëibel u ta tei u bigi seei, nöö faandi mbei? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

ANDI da di soni di i ta möön kai gaan soni a di libi? Di soni di u dee sëmbë u Jehovah kai möön gaan soni, da di dë di u ku Jehovah dë mati. Na wan daka seei u bi o kë fuu ku Jehovah poi. U ta tei dee lei u Bëibel u bigi tu, u di de ta mbei u ku Jehovah ko dë mati.​—Kolosën 1:9, 10.

² Jehovah da di Sëmbë di ta lei u soni. A ta lei u sömëni bumbuu soni a di Wöutu fëën, di Bëibel. A ta lei u unfa di në fëën hei tjika, söseei a ta lei u dee fasi dee a abi. A ta piki u taa a lobi u sö tee taa a mbei di Womi Mii fëën di a bi lobi gaanfa seei, ko dëdë da u. Jehovah ta lei u soni u di Könuköndë di di Mësiasi ta tii. A ta mbei u sabi taa soni o waka bunu da u a di ten di ta ko, aluwasi ee u da wan salufuwan di o go libi a liba ala, nasö aluwasi ee u da wan u dee „oto sikafu” di o libi a di Paladëisi a goonliba aki (Johanisi 10:16). Jehovah ta lei u unfa u musu libi. U ta si dee soni di Jehovah ta lei u aki kuma gaan gudu, u di de ta heepi u fuu ko dë möön gaan mati ku di sëmbë di mbei u, söseei de ta mbei u ko abi wan bunu libi.

3. Jehovah ta kë fuu pakëën faa lei u soni u Bëibel ö?

³ Jehovah da wan Gadu di lo’ u da sëmbë soni. U ta si di soni aki a di manda di a manda di Womi Mii fëën ko dëdë da u. Te Jehovah si taa wan sëmbë kë ko sabi soni u di tuutuu lei, nöö a ta heepi ën faa ko sabi ën. Nöiti Jehovah o hakisi wan sëmbë faa pakëën ufö a sa lei ën soni u Bëibel. Wan daka, wan womi de kai Simon bi kë da apösutu Petuisi möni, sö taa Petuisi bi sa dëën di makiti faa sa ta da woto sëmbë di santa jeje. Petuisi bi kë lei ën taa di soni di a bi mëni u du dë, an bi dë wan bumbuu soni, hën a piki ën taa: „Waka pasa kumutu aki ku di möni fii dë! I ku di möni fii tuu musu kaba a sösö, i takuhatima ju! I ninga taa möni i sa tei paka Gadu faa da i wan soni fëën di a ta da ku ën bunuhati ö?” (Tjabukama 8:18-20). Wë nöö andi a kë taki u „bai di tuu tei”?

ANDI A KË TAKI U „BAI DI TUU TEI”?

4. Fuun soni di nama ku di tuutuu lei woo taki a di woto aki?

⁴ Lesi Nöngö 23:23. Ee u kë ko sabi dee lei u Bëibel, nöö u musu mbei möiti. A ta dë fuu disa so soni u dee lei dë hedi. Ma te u „bai di tuu tei” kaa, hën da te u ko sabi di tuutuu lei kaa, nöö u musu ta köni be wa „sei ën”. Hën da u musu ta köni be wa disëën nöiti. Unfa u ta „bai” dee lei u Bëibel? Un mëni u ta paka fëën? Te u ko sabi dee soni aki, nöö de o heepi u fuu ko ta möön tei di tuutuu lei u bigi, söseei de o heepi u fu wa go disëën nöiti. Woo ko fusutan faandi mbei u sa taki taa di tuutuu lei u Jehovah dii möön hiniwan woto soni.

5, 6. (a) Konda unfa u sa „bai di tuu tei” söndö möni? (b) Unfa di tuutuu lei ta tja wini ko da u?

⁵ Na u di de an ta sei wan soni, mbei a musu u dë taa ja abi fu mbei möiti fii feni ën. Di Hebelejën wöutu di de puu ko ’bai tei’ a Nöngö 23:23 sa kë taki „ko abi”. Dee tu wöutu aki tuu ta lei taa wan sëmbë musu mbei möiti nasö a musu disa wan soni, faa ko feni wan soni di a ta si kuma gaan soni. Boo luku wan woto di sa heepi u fuu ko fusutan unfa wan sëmbë sa bai di tuu tei. Boo taki taa de ta da sëmbë bakuba u sösö a wan wojowojo. I si kuma woo sa dë fuu a wosu nöö dee bakuba ko dë a di tafa liba fuu ö? Wë nönö. U musu go a di wojowojo go tei de. Hën da hii fa de ta da sëmbë dee bakuba u sösö, tökuseei i musu mbei möiti fii sa feni de. Wë sö nöö a dë ku di tuutuu lei. Wa abi fu paka fuu ko sabi soni u di tuutuu lei, ma u musu mbei möiti fuu ko sabi ën, söseei u musu disa so soni fuu sa ko dë nëën.

⁶ Lesi Jesaaja 55:1-3. Di soni di Jehovah taki aki, ta heepi u fuu ko fusutan andi a kë taki u „bai di tuu tei”. A di tëkisi aki, Jehovah ta tei di Wöutu fëën maaka ku wata, ku mëiki, söseei ku win. Di Wöutu fëën ta mbei sëmbë fii bunu, leti kumafa wan sëmbë ta fii bunu te a bebe wan kötö wata, te dëëwata kisi ën. Nöö leti kumafa mëiki ta mbei wan mii göö bunu, sö nöö dee lei u Bëibel ta mbei u ku Jehovah ko dë möön gaan mati. Jehovah ta tei di Wöutu fëën maaka ku win tu. Faandi mbei? Di Bëibel ta taki taa win ta mbei sëmbë piizii (Psalöm 104:15). Fëën mbei te Jehovah ta piki u taa fuu „ko tei win”, nöö u sa taki taa piki a ta piki u taa te u ta libi ku dee wëti fëën, nöö woo ta dë waiwai (Psalöm 19:8). Jehovah ta tei di Wöutu fëën maaka ku dee soni aki fuu sa fusutan un wini woo feni te u lei soni u Bëibel, söseei te u ko sa’ u libi ku dee lei dë. Ma boo taki u feifi soni di kandë u musu disa fuu sa „bai di tuu tei”.

DEE SONI DEE I DISA FII BI SA BAI DI TUU TEI

7, 8. (a) Faandi mbei wan sëmbë musu abi ten ee a kë lei soni u di tuutuu lei? (b) Andi wan mujëë bi disa faa bi sa lei soni u Bëibel, nöö unfa soni bi waka bakaten?

⁷ Di ten fii. Wan sëmbë musu abi ten faa haika di Könuköndë bosikopu, faa lesi di Bëibel ku dee woto buku dee ta taki soni u Bëibel, faa lei soni u Bëibel ku dee Jehovah Kotoigi, faa seeka hënseei da dee komakandi, söseei faa go a de. Ee u kë du dee soni aki, nöö a o dë fuu tei di ten di u bi o du woto soni di an dë fanöudu sö, fuu du de. (Lesi Efeise 5:15, 16.) Un longi a ta tei u wan sëmbë sa ko sabi dee möön fanöudu lei u Bëibel? Wë di soni aki ta tooka a sëmbë ku sëmbë. Wa sa kaba lei soni u Jehovah fuu ko fusutan unfa a köni tjika, wa sa kaba lei soni u dee fasi dee a abi, söseei wa sa kaba sabi hii dee soni dee a du (Loomë 11:33). A di fosu Ingisitöngö Hei Wakitimawosu di de bi mbei, de bi taki taa di tuutuu lei dë kuma „wan piki folo”. De bi taki taa: „Ja musu wai ku di wan kodo folo di i feni. Ee wan kodo folo bi tjika, nöö Gadu an bi o mbei sö hia folo. Mbei möiti fii ko abi de möön hia.” Wë u dee soni aki mbei u sa hakisi useei taa: ’Unfa mi sabi soni u Jehovah tjika?’ Ee a ko dë taa u ta libi u teego seei, tökuseei woo sa ta lei soni u Jehovah jeti. A di ten aki, a dë fanöudu fuu ta tei di ten di u abi, fuu ta lei soni u Jehovah. Boo taki soni u wan sëmbë di bi du di soni aki.

⁸ Wan mujëë de kai Mariko,a (luku di pisi a basu) di ta libi a di köndë Japan, bi foloisi go na Amëëkanköndë a di foto New York faa bi sa go a siköö go dou. Wan daka, hën wan sisa di ta du di pioniliwooko bi go peleiki dëën. Mariko bi dë a wan keiki kaa, ma a bi bigi lei soni u Bëibel ku di sisa aki. A bi lobi dee soni dee a bi ta lei sö gaanfa taa a bi hakisi di sisa ee a bi o sa ta ko lei ën soni u Bëibel tu pasi a wan wiki. Hii fa Mariko bi nango a siköö, söseei hii fa a bi ta wooko, tökuseei a bi bigi nango a dee komakandi. A bi ta tei gaansë u di ten fëën di a bi o tei u mbei piizii, u lei soni u di tuutuu lei. U di Mariko bi du di soni aki, mbei hën ku Jehovah bi ko dë gaan mati, nöö an bi dou jaa seei, hën a tei dopu. Sikisi liba baka di dë, hën a toon wan kowoonu pionili. A bi dë a di jaa 2006. Boiti di dë, a ta du di pioniliwooko te kuma tide jeti.

9, 10. (a) Unfa di lei di u ta lei soni u Bëibel ta tooka di fasi fa u ta si gudu? (b) Andi wan mujëë bi disa faa bi sa lei soni u Bëibel, nöö unfa a ta si di soni di a bi du dë?

⁹ Dee gudu dee i abi. Ee u kë lei soni u di tuutuu lei, nöö so juu a ta dë fuu disa wan wooko fuu ka de bi ta paka u bumbuu möni, nasö wan wooko di bi o sa mbei u ko dë wan nëbai sëmbë. U ta si di soni aki te u luku di woto u Petuisi ku Andiasi. De bi ta kisi fisi, ma di Jesosi kai de u de ko dë bakama fëën, hën de disa di fisi wooko u de (Mateosi 4:18-20). Di soni aki an kë taki taa i musu u disa di wooko fii te i ko sabi soni u di tuutuu lei. A dë fanöudu fii wooko fii sa sölugu dee sëmbë fii (1 Timoteo 5:8). Ma te i ko sabi soni u di tuutuu lei, nöö di fasi fa i ta si gudu, ta tooka. I ta ko si andi dë fanöudu tuutuu a di libi. Jesosi bi taki taa: „Wan musu biinga fuun abi hia gudu a goonliba aki.” Ma a bi da u taanga fuu du wan woto soni. A bi taki taa: „I musu biinga fii libi a sö wan fasi taa i ta lai gudu a Masa Gadu Köndë” (Mateosi 6:19, 20). Di soni aki wan mujëë de kai Maria bi du.

¹⁰ Di Maria bi dë miii, nöö a bi lobi di sport de ta kai golf, nöö a bi lo’ u pëë ën tu. Di a bi ko nango a wan möön hei siköö, nöö a bi ko sa’ u pëë di soni aki seei. A bi ko sa’ u pëë ën sö tee taa di siköö ka a bi nango bi seeka soni dëën faa bi sa go a hei siköö. Maria bi kë ko dë wan sëmbë di ta pëë golf, ta feni te a hia möni. Ma an bi tei longi seei, hën a bigi lei soni u Bëibel. Maria bi lobi dee soni dee a bi ta lei, hën a bigi du dee soni dee a bi ta lei. A bi taki taa: „Möön mi bi ta mbei möiti u bia libi ko ta libi kumafa di Bëibel ta taki, möön mi bi ta dë waiwai.” Maria bi ko si taa a bi o taanga dëën faa ko dë wan mati u Jehovah, ee a bi tei di sport di a bi lobi dë ko dë wooko fëën (Mateosi 6:24). Fëën mbei a bi buta taa an bi o tei di sport dë ko dë wooko fëën möön, ma a bi o du wan möön bunu soni. Nöunöu Maria ta du di pioniliwooko, nöö a ta taki taa a abi „di möön bunu libi di wan sëmbë sa abi”.

11. Andi sa pasa te u bigi libi ku dee lei u Bëibel?

¹¹ Dee mati fii. Te u ta bigi libi ku dee soni dee u ta lei a di Bëibel, nöö a sa kan taa u ku dee mati fuu ku dee famii fuu an ko dë kumafa u bi dë fosu möön. Jesosi bi heepi u fuu ko fusutan di soni aki, di a bi begi da dee bakama fëën. A bi begi Gadu taa: „Mi begi i, Taata, fii lei de di Wöutu fii, be de si soni gbelingbelin kumafa a dë tuutuu, nöö de o ko dë apaiti da i söndö föutu. Biga di Wöutu fii hën da di Tuu” (Johanisi 17:17). Te u bigi libi ku dee lei u Bëibel, nöö u ta ko dë apaiti sëmbë u Gadu, u di u ta libi ku dee wëti u Gadu, ma wa ta libi möön kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta libi. Hii fa woo ta mbei möiti ta libi bunu ku dee mati ku dee famii fuu go dou, tökuseei a sa pasa taa so u de an o lobi u kuma fosu möön, nasö a sa pasa taa de o bigi du ku u u di biibi fuu hedi. Di soni aki an ta foondo u. Jesosi bi taki taa: „Dee möön gaan felanti di wan sëmbë o abi, de o dë dee bëë fëën seei” (Mateosi 10:36). Ma Jesosi bi paamusi u taa aluwasi u lasi soni u di biibi fuu hedi, tökuseei woo toona feni hii dee soni dë sömëni toon möön hia!​—Lesi Maikusi 10:28-30.

12. Andi wan Dju womi bi disa faa bi sa ko a di tuutuu lei?

¹² Sensi di wan Dju womi de kai Aaron bi dë miii, hën de bi lei ën taa an musu kai Gadu në. Ma di womi aki bi kë ko sabi soni u Gadu. Wan daka, hën wan Kotoigi lei ën taa ee di në u Gadu di sikifi a Hebelejëntöngö bi ta sikifi kumafa u ta sikifi soni a di ten aki, nöö de bi o kai ën „Jehovah”. Aaron bi wai seei di a ko sabi di soni aki, hën a go piki dee labi a di Dju keikiwosu ka a bi nango. A bi mëni taa dee labi bi o wai u jei di soni aki, ma de an bi wai seepiseepi. Ka u de wai ku ën, hën de tunta nëën, hën de jakëën. Dee famii u Aaron seei an bi wai ku ën tu. Ma hii fa dee soni aki bi ta miti ën, tökuseei a bi lei soni u Jehovah go dou. Aaron bi ko dë wan Jehovah Kotoigi, nöö a bi dini Jehovah hii hën libi longi. Wë useei musu hoi a pakisei taa kandë dee famii fuu ku dee mati fuu an o lobi u sö möön te u ko sabi soni u di tuutuu lei.

13, 14. Andi u musu tooka a di fasi fa u ta pakisei, söseei a di ta fasi u ta du soni te u ta lei soni u di tuutuu lei? Konda wan woto.

¹³ Soni di u bi ta pakisei, ku soni di u bi ta du, di an bi bunu. Te u ko sabi soni u di tuutuu lei, söseei te u bigi libi ku dee wëti u Bëibel, nöö u musu dë kabakaba u tooka di fasi fa u ta si soni ku di fasi fa u ta du soni. Apösutu Petuisi bi taki taa: „Nöö leti kumafa wan mii ta piki ën tata buka a soni, nöö söseei un musu ta piki Gadu buka a soni tu. Wan musu ta nama ku dee lö hogi dee di hati fuunu bi lobi u du di ten wan bi sabi Gadu e.” A bi taki tu taa: „Libi fuunu musu dë gbelingbelin a hii futu” (1 Petuisi 1:14, 15). Dee sëmbë dee bi ta libi a di foto Kolenti, bi ta libi fanafiti. Dee sëmbë aki bi musu tooka soni a de libi gaanfa, u de bi sa ko dë limbolimbo a Jehovah wojo (1 Kolenti 6:9-11). A di ten aki, sömëni sëmbë ta tooka soni a de libi te de ko sabi di tuutuu lei. Petuisi bi taki wan soni di nama ku di soni aki. A bi taki taa: „Biga un bi ta libi te tjika kaa kumafa dee sëmbë an sabi Gadu ta libi e. Un bi ta du fanafiti soni a di së u manu ku mujëë. Un bi ta miti makandi ta bebe ta dööngö ta bai ta kai olo ta booko Gadu wëti tee, ta begi dee soni dee an dë fanöudu fuun begi. Dee lö libi dë wë un bi ta libi.”​—1 Petuisi 4:3.

¹⁴ Devynn ku Jasmine da wan womi ku wan mujëë di bi lo’ u bebe daan dööngö, nöö de bi du di soni aki sömëni jaa longi. Hii fa Devynn bi sabi unfa a bi musu seeka soni da wan masikapei u di masikapei sa bia bunu, tökuseei an bi sa du di wooko aki, u di a bi ta bebe daan poi. Sëmbë bi sabi Jasmine kuma wan sëmbë di hati fëën bi lo’ u boonu. Wan daka, di Jasmine bi dë dööngödööngö ta waka a sitaati, hën a miti tu Kotoigi di bi ta du di sëndëlengiwooko. Dee Kotoigi bi piki ën taa de bi o ko lei ën soni u Bëibel. Ma di de go dou nëën pisi di wiki nëën baka, hën de si taa Jasmine ku Devynn tuu bi dë dööngödööngö. De an bi mëni taa dee Kotoigi bi o ko a de pisi tuutuu. Ma di dee Kotoigi ko a de di woto pasi, hën dee Kotoigi si taa soni bi dë woto fasi. Jasmine ku Devynn bi dë kabakaba u lei soni u Bëibel, nöö an bi tei longi seei ufö de bigi libi ku dee soni di de bi ta lei. An bi dou dii liba seei, hën de disa di bebe di de bi ta bebe daan dööngö, hën de tööu. Sömëni sëmbë u di kamian ka Jasmine ku Devynn bi ta libi, bi si taa de bi bia libi, hën de bi bigi lei soni u Bëibel tu.

15. Andi sa dë wan u dee möön taanga soni u disa te u ko sabi soni u di tuutuu lei, nöö faandi mbei dee soni aki ta taanga u disa sö?

¹⁵ Guwenti, ku soni di sëmbë ta du, di an ta kai ku Gadu. Wan u dee soni di ta möön taanga da so sëmbë u de disa, da dee gaansëmbë soni u de, nasö dee soni di de guwenti du, di an ta kai ku Jehovah. Hii fa so sëmbë ko sabi taa dee soni dë an ta kai ku Jehovah, tökuseei a ta taanga da de u de disa. De ta booko de hedi ku di fasi fa dee famii u de ku dee mati u de o si de, söseei ku di fasi fa dee sëmbë di de ku de ta wooko a di wan kamian o si de. De sabi taa gaansë pasi sëmbë ta si so guwenti kuma gaan fanöudu soni di de musu ta hoi, kuma di da di sëmbë lo’ u da dee sëmbë u de dee dëdë, gaandi (Detolonomi 14:1). Ma andi sa heepi u fuu disa dee soni aki? Wë u sa lei soni a dee sëmbë fu awooten dee bi tooka soni a de libi, di de bi ko sabi soni u di tuutuu lei. So u dee sëmbë aki da dee fesiten Keesitu sëmbë dee bi ta libi a di foto Efeise.

16. Andi dee Keesitu sëmbë u di foto Efeise bi dë kabakaba u du?

¹⁶ Dee sëmbë u di foto Efeise bi abi di guwenti u du bonu wooko. Andi so u dee sëmbë aki bi du di de bi ko dë Keesitu sëmbë? Di Bëibel ta taki taa: „Nöö sömëni u dee obiama tja dee obia pampia u de go mbei gufalu tjuma gbegede a lanti fesi dë. Nöö di de konda di mëni dusu de bi sa feni fu dee pampia dë, nöö a pasa feifiteni dusu soofu möni. Nöö sö di buka u Masa Jesosi ko ta a’ poosian nango fesi nöömö a Efeise köndë dë” (Tjabukama 19:19, 20). Dee Keesitu sëmbë aki bi dë kabakaba u tjuma dee diidii pampia u de, nöö Jehovah bi mbei de feni gaan bunu u di de bi du di soni dë.

17. (a) Andi sa dë so u dee soni di u musu disa fuu sa ko a di tuutuu lei? (b) Andi woo taki a di woto di ta ko?

¹⁷ Andi i bi disa fii bi sa ko a di tuutuu lei? Hii u tuu bi puu ten lei soni u Bëibel. So fuu bi sa ko gudu. Nöö u ku so sëmbë di u bi sabi an ko dë kumafa u bi dë fosu möön. Sömëni fuu bi tooka di fasi fa u bi ta si soni ku di fasi fa u bi ta du soni, nöö u bi disa dee soni dee u bi ta du, dee na bi ta kai ku Jehovah. Ma u dë seiki taa dee lei u Bëibel dee u ko sabi, bunu möön hii dee soni dee u disa. Dee soni dee u ta lei a di Bëibel ta heepi u fuu ku Jehovah ko dë mati, nöö di soni aki da di möön gaan gudu di u sa abi. Te u ta pakisei dee gaan bunu dee u ta feni u di u dë a di tuutuu lei, nöö a ta taanga da u fuu „sei ën”. Ma unfa wan sëmbë sa „sei” di tuu? Nöö unfa u sa köni be wa mbei di lö gaan föutu aki? Woo taki u dee soni aki a di woto di ta ko.