Watchtower LIBRARY A INTERNET
Watchtower
LIBRARY A INTERNET
Saamakatöngö
  • BËIBEL
  • BUKU
  • KOMAKANDI
  • w23 höndima-liba bld. 2-7
  • Un dee gaanwomi, un lei soni a di woto u Gidion

Fëlön an dë da di pisi aki.

Piimisi, wan soni ta tapa u fuu pëë di fëlön.

  • Un dee gaanwomi, un lei soni a di woto u Gidion
  • Di Hei Wakitimawosu—A ta bai basia da di Könuköndë u Jehovah 2023 (Komakandi)
  • Hedipakisei
  • Woto di nama ku di soni di i ta suku
  • TE A TA TAANGA DA I FII LEI TAA I ABI SAKAFASI
  • TE A TA TAANGA DA I FII PIKI JEHOVAH BUKA, SÖSEEI FII LEI TAA I ABI DEGIHATI
  • TE A TA TAANGA DA I FII HOI DOU
  • Gidion ku dee 300 womi fëën
    Dee woto u di Bëibel
  • „Abi degihati, nöö i go”
    Di libi ku di diniwooko fuu kuma Keesitu sëmbë—Komakandi-buku—2021
Di Hei Wakitimawosu—A ta bai basia da di Könuköndë u Jehovah 2023 (Komakandi)
w23 höndima-liba bld. 2-7

WOTO 25

Un dee gaanwomi, un lei soni a di woto u Gidion

’Andi seei dë u mi musu taki möön, dee sëmbë? Wë biga di ten ko sati da mi kaa u mi musu taki u Gidion.’​—HEB. 11:32.

KANDA 124 Boo ta hoi useei a Jehovah

WANTU SONI U DI WOTOa

1. Un fanöudu wooko dee gaanwomi musu du, te u luku 1 Petuisi 5:2?

JEHOVAH buta dee gaanwomi u de sölugu dee sikapu fëën. De ta tei ën u bigi seei taa Jehovah buta de u de heepi dee baaa ku dee sisa u de, söseei de ta mbei möiti seei u de „dë da de kuma wan sëmbë [di] ta luku sikapu ta tja de buta a pasi tololoo fu de an kaba a sösö” (Jel. 23:4; lesi 1 Petuisi 5:2.) U ta wai seei taa u abi dee lö womi aki a di kemeente fuu!

2. Un fuka so gaanwomi sa abi?

2 Sömëni soni ta miti dee gaanwomi te de ta du di wooko u de. Dee gaanwomi musu wooko taanga u de sa ta luku di kemeente bunu. Wan gaanwomi de kai Tony, di ta libi na Amëëkanköndë, bi musu köni fu an ta du hia wooko poi a di kemeente. A bi taki taa: „Di di kolona siki bi bigi paaja, hën mi bigi ta du sömëni soni u seeka soni sö taa u bi sa ta hoi dee komakandi fuu, söseei fuu sa ta du di peleikiwooko. Ma hii fa mi bi ta du sömëni soni, tökuseei soni bi dë u du jeti. Te u kaba fëën, ma bi ko abi ten sö möön u mi lesi Bëibel, u mi lei soni u Bëibel, söseei u mi begi.” Wan woto soni bi miti wan gaanwomi de kai Ilir, di ta libi a di köndë Kosovo. Di a bi ta libi a wan pisiwata ka gaan feti bi dë, nöö a bi ta taanga dëën faa du dee soni di di ölganisaasi fuu bi ta hakisi ën faa du. A bi taki taa: „A bi taanga da mi u mi lei taa mi bi abi degihati, di dee baaa u di bëikantoo bi hakisi mi u mi go heepi dee baaa ku dee sisa dee bi ta libi a wan kamian ka hogi bi ta pasa. Mi bi fëëë seei, söseei mi bi ta si kuma di soni di de bi hakisi mi u mi du, an bi dë wan köni soni.” A bi taanga da wan baaa de kai Tim, di ta du di sëndëlengiwooko a Asia, faa du hii dee soni dee a bi musu du hiniwan daka. A bi taki taa: „So juu mi bi ta wei gaanfa seei.” Andi sa heepi dee gaanwomi dee abi dee lö fuka aki?

3. Unfa hii u tuu sa lei wan soni u di woto u Gidion?

3 Dee gaanwomi sa lei soni u di woto u di kuutuma de kai Gidion (Heb. 6:12; 11:32). Di womi aki bi ta tjubi dee sëmbë u Gadu, söseei a bi ta tii de (Kuutm. 2:16; 1 Klon. 17:6). Leti kuma Gidion, Jehovah buta dee gaanwomi u de sölugu dee sëmbë fëën a wan taanga pisiten (Tjab. 20:28; 2 Tim. 3:1). U sa lei soni a di fasi fa Gidion bi abi sakafasi, a di fasi fa a bi ta piki Gadu buka, söseei a di lei di a bi ta lei taa na hii soni a sa du. Di a bi ta du di wooko fëën, nöö a bi musu lei taa a ta hoi dou. Aluwasi ee wa dë gaanwomi, tökuseei u sa ta lei taa u ta kai dee gaanwomi gaan soni, söseei u sa ta heepi de a soni.​—Heb. 13:17.

TE A TA TAANGA DA I FII LEI TAA I ABI SAKAFASI

4. Unfa Gidion bi lei taa a abi sakafasi, söseei taa na hii soni a sa du?

4 Gidion bi dë wan womi di bi abi sakafasi, söseei a bi sabi taa na hii soni a sa du.b Di Jehovah bi manda wan ëngëli u piki ën taa a bi tei ën faa puu Isaëli a dee Midian sëmbë maun, hën a bi piki taa: „Mi famii an dë wan apaiti famii a di lö u Manase. Mi da di möön pikiwan a di wosudendu u mi tata” (Kuutm. 6:15). A bi ta si kuma an sa du di wooko, ma Jehovah bi ta si taa a sa du ën. Jehovah bi heepi Gidion faa du di wooko fëën a wan bunu fasi.

5. Na un ten a sa ta taanga da wan gaanwomi faa lei taa a abi sakafasi, söseei faa lei taa na hii soni a sa du?

5 Dee gaanwomi ta mbei möiti u lei taa de abi sakafasi, söseei de ta lei taa na hii soni de sa du (Mik. 6:8; Tjab. 20:18, 19). De an ta njan buka da dee soni di de sa’ u du bunu, nasö da dee soni di de du kaa. Söseei de an ta si kuma de an dë wan hojo soni, u di de bi mbei föutu. Ma so juu a sa ta taanga da wan gaanwomi faa lei taa a abi sakafasi, söseei faa lei taa na hii soni a sa du. A sa pasa taa a tei sömëni wooko nëën liba, ma te u kaba fëën a si taa a taanga dëën faa du hii de tuu. Nasö kandë a sa ta taanga dëën faa lei taa a abi sakafasi te so sëmbë gafëën da di fasi fa a ta du soni, ma söseei te wotowan kuutu ën u di fasi fa a bi du soni. Andi dee gaanwomi sa lei u Gidion te a nama ku dee lö soni aki?

Wan gaanwomi ta lei wan baaa naasë dee soni dee a abi fanöudu u peleiki ku di buku wagi dë.

Leti kuma Gidion, sö nöö wan gaanwomi di sabi taa na hii soni a sa du, o ta dë kabakaba u suku heepi a wotowan. A sa hakisi wotowan u de heepi seeka soni di nama ku di peleiki di de ta peleiki ku di buku wagi (Luku palaklafu 6)

6. Andi dee gaanwomi sa lei u Gidion, te a nama ku di sabi di a bi sabi taa na hii soni a sa du? (Luku di peentje tu.)

6 Suku heepi. Gidion bi lei taa na hii soni a sa du, u di a bi suku heepi a sëmbë (Kuutm. 6:27, 35; 7:24). Dee gaanwomi ta du di soni aki tu. Tony, di u bi taki soni fëën kaa bi taki taa: „Mi bi ta tei gaan hia wooko, u di sö mi bi guwenti du soni sensi di mi bi njönku. Ma ma bi sa kaba dee wooko. Fëën mbei mi bi buta taa woo taki a di Wosudendu Dini u di tei di u musu tei taa na hii soni u sa du, nöö mi bi hakisi mi mujëë ee soni bi dë di mi bi sa du woto fasi te a nama ku di soni dë. Boiti di dë, mi bi go a jw.org, nöö mi bi luku di fëlön Gi trawan leri, frutrow den èn gi den frantwortu neleki fa Yesus du dati.” Tony bi bigi ta hakisi wotowan u de heepi ën ku dee wooko fëën. Andi bi ko pasa? Wë Tony bi taki taa: „U ta du dee wooko dee u musu du a di kemeente, söseei mi ko abi möön ten u mi du soni di sa mbei mi ku Jehovah ko dë möön gaan mati.”

7. Unfa dee gaanwomi sa ta djeesi Gidion, te sëmbë ta kuutu de? (Jakobosi 3:13)

7 Na mbei hati fii boonu te wan sëmbë kuutu i. Wan woto tesi di sa miti dee gaanwomi, da te wan sëmbë kuutu de u wan soni di de du. Di woto u Gidion sa heepi de. Gidion bi sabi taa a bi dë wan zöndu libisëmbë. Fëën mbei a bi piki dee sëmbë u Efalahim a wan saapi fasi di de bi ta kuutu ën (Kuutm. 8:1-3). Hati fëën an bi boonu ku de. A bi lei taa a abi sakafasi, u di a bi haika de di de bi ta konda unfa de ta fii, söseei a bi piki de a wan saapi fasi. Di soni aki bi mbei taa dee womi hati bi ko kötö. Dee gaanwomi sa ta djeesi Gidion te de ta haika bunu, söseei te de ta piki a wan saapi fasi te wotowan ta kuutu de. (Lesi Jakobosi 3:13.) Te de ta du sö, nöö de o mbei bööböö libi dë a di kemeente.

8. Andi dee gaanwomi musu du te sëmbë gafa de? Konda wan woto.

8 Be Jehovah kisi hii gafa. Di sëmbë bi ta gafa Gidion u di a bi feti wini Midian, hën a bi mbei Jehovah kisi hii gafa (Kuutm. 8:22, 23). Unfa dee gaanwomi sa djeesi Gidion? Wë de sa mbei Jehovah kisi hii gafa te de du wan soni (1 Kol. 4:6, 7). Ee kandë sëmbë gafa wan gaanwomi da di fasi fa a ta da lei, nöö a sa piki de taa dee soni dee a ta taki ta kumutu a di Wöutu u Gadu, söseei taa di ölganisaasi u Jehovah ta lei u soni. Dee gaanwomi sa pakisei luku ee de ta da lei a wan fasi di ta mbei Jehovah kisi gafa, nasö ee de ta da lei u mbei sëmbë buta pakisei a de. Boo luku di woto u wan gaanwomi de kai Timothy. Di a bi toon gaanwomi, nöö a bi lo’ u hoi taki. A bi taki taa: „Mi bi lo’ u taki u hia soni a bigi u di taki, söseei mi bi lo’ u konda sipan woto nëën. Nöö sëmbë bi lo’ u gafa mi da dee soni dë. Ma di soni dë bi mbei taa dee baaa ku dee sisa bi ta buta pakisei a mi, hii fa de bi musu buta pakisei a Jehovah, nasö a di Wöutu fëën.” An bi tei longi möön, hën Timothy bi ko si taa a bi dë fanöudu faa tooka di fasi fa a bi ta da lei, sö taa sëmbë an buta pakisei nëën poi (Nöng. 27:21). Andi bi ko pasa bakaten? Timothy bi taki taa: „Nöunöu te mi hoi wan taki, nöö dee baaa ku dee sisa ta piki mi taa di taki di mi bi hoi, bi heepi de ku wan fuka di de bi abi. De bi taki tu taa a bi heepi de u de hoi dou, söseei u de ku Jehovah ko dë möön gaan mati. Mi ta möön fii bunu te mi ta jei dee soni dë.”

TE A TA TAANGA DA I FII PIKI JEHOVAH BUKA, SÖSEEI FII LEI TAA I ABI DEGIHATI

Gidion ta luku fa wanlö womi u Isaëli ta bebe wata. Wan u de ta ba di wata ku maun faa bebe, ma dee wotowan ta bendi ta bebe di wata.

Gidion bi du soni leti kumafa Gadu bi piki ën. A bi manda gaansë u dee sodati fëën go a wosu baka, hën a hoi 300 sodati dee bi lei taa de bi dë ku wojo (Luku palaklafu 9)

9. Andi bi sa mbei a taanga da Gidion faa piki Jehovah buka, söseei faa a abi degihati? (Luku di peentje u di kafiti.)

9 Di Gadu bi da Gidion di wooko faa tii Isaëli, nöö a bi musu lei taa a ta piki Gadu buka, söseei taa a abi degihati. A bi musu booko di begi tafa fëën tata, ka hën tata bi nango dini Baali (Kuutm. 6:25, 26). Bakaten, di a bi ta pii sëmbë u de ko dë sodati fëën, hën tu pasi Jehovah bi piki ën faa manda wanlö sodati go a wosu baka (Kuutm. 7:2-7). Te u kaba fëën, Jehovah bi piki ën faa go feti ku dee felantima fëën a wan gaan ndeti.​—Kuutm. 7:9-11.

10. Na un ten a sa ta taanga da wan gaanwomi faa piki Gadu buka?

10 Dee gaanwomi musu dë kabakaba u piki Gadu buka (Jak. 3:17). Wan gaanwomi di ta piki Jehovah buka, ta dë kabakaba u du andi di Wöutu fëën ta taki, söseei a ta haika dee lai u di ölganisaasi fëën. Te a ta du dee soni dë, nöö wotowan o sa ta waka nëën baka. Ma tökuseei a sa ta taanga dëën so juu faa piki Gadu buka. Kandë a sa ta taanga dëën faa ta du soni leti kumafa de piki ën faa du. Kandë so juu a sa hakisi hënseei ee so u dee soni di de ta piki ën faa du, o tja heepi ko tuutuu. Kandë de sa hakisi ën faa du wan wooko, hii fa a sa pasa taa siköutu kisi ën tja go söötö. Unfa dee gaanwomi sa djeesi Gidion a di fasi fa a bi ta piki Gadu buka?

11. Andi sa heepi dee gaanwomi u de piki Jehovah buka?

11 Haika bunu te de ta lei i unfa i musu du wan soni, nöö du andi de taki. Gadu bi piki Gidion unfa a bi musu booko di begi tafa fëën tata, a bi piki ën tu naasë a bi musu mbei wan njunjun begi tafa da Jehovah, söseei un pei mbeti a bi musu tjuma dëën. Gidion an bi hakisi hënseei ee bumbuu soni Gadu bi piki ën faa du. A bi du leti kumafa Jehovah bi piki ën faa du. A di ten aki, di ölganisaasi u Jehovah ta manda biifi da dee gaanwomi u lei de andi de musu du u tjubi u, söseei unfa de musu heepi u fuu ku Jehovah dë mati go dou. U lobi dee gaanwomi, u di de ta du andi di ölganisaasi u Jehovah ta piki de u de du. Te a dë sö, nöö hii di kemeente tuu ta feni wini.​—Ps. 119:112.

12. Unfa dee gaanwomi sa wooko ku di soni di sikifi a Hebelejën 13:17, te di ölganisaasi u Jehovah piki de u de tooka di fasi fa de ta du soni?

12 I musu dë kabakaba u tooka soni. Jehovah bi piki Gidion faa manda gaansë u dee sodati fëën go a wosu (Kuutm. 7:8). Kandë a bi hakisi hënseei taa: ’Di soni aki dë fanöudu tuutuu ö? Soni o waka bunu ö?’ Aluwasi ee a bi hakisi hënseei dee soni dë, tökuseei a bi piki Jehovah buka. Dee gaanwomi u di ten aki ta djeesi Gidion, te de ta bia du soni woto fasi, u di di ölganisaasi ta hakisi de u de du di soni dë. (Lesi Hebelejën 13:17.) A di jaa 2014, di Tii Kulupu bi tooka soni a di fasi fa u bi ta paka u mbei Könuköndë zali ku zali ka u ta hoi keling-komakandi (2 Kol. 8:12-14). An bi dë u dee kemeente paka paima möön. A di ten di pasa, di ölganisaasi bi ta leni dee kemeente möni u de bi sa mbei wan Könuköndë zali, nöö dee kemeente bi ta paka di paima bakaten. Ma a di ten aki, di ölganisaasi ta wooko ku di möni di sëmbë u hii dee kemeente dee dë a hii së u goonliba ta da, u mbei Könuköndë zali ku zali ka u ta hoi keling-komakandi, a kamian ka de dë fanöudu. De ta du di soni aki aluwasi ee dee kemeente u di pisiwata ka de bi mbei dee zali dë, an sa paka hii di paima baka. Di wan baaa de kai José bi jei di soni aki, nöö an bi si kuma di seti dë bi o wooko. A bi ta pakisei taa: ’De an o sa mbei na wan Könuköndë zali möön. Sëmbë an ta du dee lö soni dë ka mi ta libi aki.’ Ma andi bi heepi José faa wooko makandi ku di ölganisaasi? Wë a bi taki taa: „Dee soni dee sikifi a Nöngö 3:5, 6, bi mëni mi u mi futoou Jehovah. Nöö soni bi waka bunu seei! U ta mbei sömëni Könuköndë zali. Ma boiti di dë, di njunjun seti aki ta mbei taa hii sëmbë sa feni wini, u di de sa ta mbei Könuköndë zali ka de dë fanöudu.”

Wan baaa ta peleiki da wan womi a wan kamian ka de ta wakiti besi, hii fa an bisi kuma a dë a di peleikiwooko. Wan siköutu ta pasa a de baka ala.

U sa ta peleiki ku degihati go dou, hii fa lanti tapa di wooko fuu (Luku palaklafu 13)

13. (a) Fuun soni Gidion bi dë seiki? (b) Unfa dee gaanwomi sa djeesi Gidion? (Luku di peentje tu.)

13 I musu abi degihati, nöö i du andi Jehovah kë. Gidion bi ta piki Jehovah buka, hii fa a bi ta fëëë, söseei hii fa hogi bi sa miti ën (Kuutm. 9:17). Jehovah bi du wan soni da Gidion di bi mbei a dë seiki taa Jehovah o heepi ën faa tjubi dee sëmbë fëën. Dee gaanwomi dee ta libi a wan köndë ka lanti tapa di wooko fuu ta djeesi Gidion. De ta lei taa de abi degihati, u di de ta hoi dee komakandi fuu, söseei de ta tei fesi a di peleikiwooko, hii fa siköutu sa kisi de tja go söötö, nasö hii fa de sa lasi de wooko, nasö hii fa sëmbë sa fon de.c A di pisiten u di gaan fuka a o dë fanöudu u dee gaanwomi abi degihati, sö taa de sa du dee soni dee di ölganisaasi o piki de u de du, aluwasi ee a sa tja hogi ko da de. Kandë de o piki dee gaanwomi soni di nama ku di fasi fa u musu paaja di kuutu bosikopu, söseei andi u musu du fuu sa pasa di ten ka Gögi u Magögi o ko u ko feti ku u.​—Eze. 38:18; Ako. 16:21.

TE A TA TAANGA DA I FII HOI DOU

14. Faandi mbei a bi taanga da Gidion faa hoi dou?

14 Gidion bi musu wooko taanga, u di a bi dë wan kuutuma. Di dee Midian sëmbë bi fusi go di de bi ta feti ku de a wan gaan ndeti, hën Gidion faaka de kumutu a di lagi kamian u Jesijëli, te dou di Joodan Lio. Nöö a kan taa matu bi lomboto di Joodan Lio (Kuutm. 7:22). Gidion bi tapa a di Joodan Lio u? Wë nönö! Hii fa hën ku dee 300 sodati fëën bi wei, tökuseei de bi haba di lio, hën de kule a dee felantima u de baka. Te u kaba fëën, de kisi dee Midian sëmbë, hën de feti wini de.​—Kuutm. 8:4-12.

15. Faandi mbei a sa taanga so juu da wan gaanwomi faa hoi dou?

15 A sa pasa so juu taa wan gaanwomi ta wei u di a ta luku di kemeente, söseei u di a ta sölugu dee sëmbë fëën wosudendu. Te a dë sö, nöö unfa dee gaanwomi sa djeesi Gidion?

Wan gaanwomi dë a hatiwosu, nöö a ta wooko ku di Bëibel u da wan baaa ku hën mujëë kötöhati. Wan njönku mujëë dë kandikandi a wan bedi a de bandja.

Dee gaanwomi ta da sömëni sëmbë taanga (Luku palaklafu 16-17)

16-17. Andi bi heepi Gidion faa hoi dou, nöö fuun soni dee gaanwomi sa dë seiki? (Jesaaja 40:28-31) (Luku di peentje tu.)

16 I musu biibi taa Jehovah o da i kaakiti. Gidion bi ta biibi taa Jehovah o dëën kaakiti, nöö Jehovah bi dëën kaakiti tuu (Kuutm. 6:14, 34). Wan daka, Gidion ku dee sodati fëën bi ta kule a tu könu u Midian baka. De bi ta kule ku futu, hii fa dee könu bi dë a kamëli baka (Kuutm. 8:12, 21). Jehovah bi heepi dee Isaëli sëmbë u de kule kisi de, hën de feti wini de. Dee gaanwomi sa ta suku kaakiti a Jehovah di ’an ta wei möönsö, nöö an ta lasi kaakiti tu’. A o da de kaakiti te de abi ën fanöudu.​—Lesi Jesaaja 40:28-31.

17 Boo luku di woto u wan baaa de kai Matthew, di dë a wan Hatiwosu komite. Andi ta heepi di baaa aki faa hoi dou? Wë a bi taki taa: „Mi ta feni di kaakiti u Jehovah di Filipi 4:13 ta taki fëën. Sömëni pasi te mi bi wei, söseei te mi bi ta fii kuma ma sa tjëën möön, nöö mi bi ta begi hakisi Gadu faa da mi kaakiti, u mi sa ta heepi dee baaa ku dee sisa u mi. A dee ten dë, mi ta fii fa di jeje u Jehovah ta da mi kaakiti, söseei faa a ta heepi mi u mi hoi dou.” Leti kuma Gidion, soni sa ta miti dee gaanwomi fuu te de ta luku dee sikapu u Gadu. A bunu u de hoi a pakisei taa de an sa du hii soni. Ma de sa dë seiki taa Jehovah o haika de, te de ta suku heepi nëën, söseei taa a o heepi de u de hoi dou.​—Ps. 116:1; Fil. 2:13.

18. Unfa dee gaanwomi sa ta djeesi Gidion?

18 Dee gaanwomi sa lei sömëni soni u di woto u Gidion. De musu köni ku di mëni wooko di de ta tei u du, söseei ku di fasi fa de ta du soni te sëmbë gafa de, nasö te de kuutu de. De musu piki Gadu buka a soni, söseei de musu lei taa de abi degihati, möönmöön fa di kaba u di goonliba aki dë zuntu. Boiti di dë, de musu biibi taa Gadu sa da de kaakiti aluwasi un pei fuka ta miti de. U lobi dee gaanwomi, söseei u ta lesipeki de, u di de ta wooko taanga.​—Fil. 2:29.

UNFA DEE GAANWOMI SA DJEESI GIDION . . .

  • a di sakafasi di a bi abi, söseei a di sabi di a bi sabi taa na hii soni a sa du?

  • a di piki di a bi ta piki Gadu buka, söseei a di degihati di a bi abi?

  • a di hoi di a bi ta hoi dou?

KANDA 120 U musu abi saapifasi kuma Jesosi

a A wan pisiten ka soni an bi nango bunu seepiseepi a Isaëli, hën Jehovah bi buta Gidion faa tii dee sëmbë fëën, söseei faa tjubi de. Gidion bi du di wooko dë söwan 40 jaa longi. Ma sömëni fuka bi miti Gidion. A di woto aki, woo luku unfa di woto u Gidion sa heepi dee gaanwomi a di ten aki, te tesi ta miti de.

b Sakafasi ku di sabi di wan sëmbë sabi taa na hii soni a sa du, dë bëina di wan seei soni. Te u ta hoi taa na hii soni u sa du, nöö u ta si useei a di soifi fasi. Te u abi sakafasi, nöö u ta lesipeki wotowan, söseei u ta si de hei möön u (Fil. 2:3). A lo’ u pasa taa te wan sëmbë sabi taa na hii soni a sa du, nöö a ta abi sakafasi tu.

c Luku di woto „Dini Jehovah go dou aluwasi de tapa di wooko fuu”, di dë a Di Hei Wakitimawosu u baimatu-liba u di jaa 2019, bld. 10-11, pal. 10-13.

    Saamakatöngö buku (2007-2025)
    Log out
    Log in
    • Saamakatöngö
    • Mandëën da wan sëmbë
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log in
    Mandëën da wan sëmbë