SIFUNDVO 51
Iphele Ngesikhatsi, futsi Yehlukaniswe Kahle
NANOBE kufanele unake kakhulu lizinga lekufundzisa kwakho, kodvwa kufanele usinake nesikhatsi losisebentisa etinkhulumeni takho. Imihlangano yetfu ihlelwe ngendlela yekutsi icale futsi iphele ngesikhatsi lesitsite. Kuze sisibambe leso sikhatsi, kudzingeka kubambisana kubo bonkhe labanencenye eluhlelweni.
Etikhatsini tekubhalwa kweliBhayibheli, umbono webantfu ngekuphila bewuhlukile kulowo lokhona etindzaweni letinyenti lamuhla. Sikhatsi besingashiwo ngalokucondzile, kodvwa bekusetjentiswa emavi lanjengekutsi “nasekuyawushaya insimbi yemfica ekuseni” nobe ‘nasekusondzela insimbi yesine ntsambama.’ (Mat. 20:3-6; Joh. 1:39) Besingekho sidzingo sekukhatsateka ngekutsi imisebenti yamalanga onkhe yentiwa ngasiphi sikhatsi. Kuletinye tindzawo lamuhla, sikhatsi sitsatfwa ngendlela lefanako.
Ngisho nobe emasiko nobe loko umuntfu latikhetsela kona kungenta bantfu kutsi bangasinaki sikhatsi, tsine singazuza ngekusinaka. Nangabe kunebantfu labanyenti lababelwe kutsi babe nencenye eluhlelweni, sikhatsi lesabelwe incenye ngayinye kufanelwe sinakwe. Simiso lesitsi “tonkhe tintfo atenteke ngendlela lefanele nangekuhleleka” singasetjentiswa endzabeni yesikhatsi setabelo tetfu emihlanganweni.—1 Khor. 14:40.
Kubamba Sikhatsi. Kulungiselela kubalulekile. Ngalokuvamile, tikhulumi letikutfola kumatima kugcina sikhatsi tisuke tingakalungiseleli kahle. Kungenteka kutsi titetsemba kakhulu. Nobe kungenteka tihlehlisa kulungisela kuze kube ngumzuzu wekugcina. Kuze ukhone kubamba sikhatsi, kufanele usitsatse njengalesibalulekile sabelo sakho futsi utimisele kulungiselela kahle.
Kutsiwani nangabe wabelwe kutsi ufundze? Kwekucala, buketa Tifundvo 4 kuya ku-7, letimayelana nekukhuluma ngekushelela, kuhlaba likhefu, kugcizelela umcondvo, kanye nekugcizelela imicondvo leyinhloko. Ngemuva kwaloko, sebentisa leso seluleko njengobe uyifundza ngalokuvakalako indzaba lowabelwe yona. Tikale kutsi utsatsa sikhatsi lesingakanani. Kungenteka yini kutsi kudzingeka ufundze usheshise kuze ukhone kucedza ngesikhatsi? Khulisa litubane lofundza ngalo etincenyeni letingakabaluleki kakhulu, kodvwa chubeka uhlaba likhefu futsi ufundze unense kuze ugcizelele imicondvo lebalulekile. Phrakthiza kanyenti. Njengobe utfutfuka ekufundzeni ngekushelela, kutawuba melula kubamba sikhatsi.
Utawube usebentisa luhlaka yini? Kuze ubambe sikhatsi, akudzingeki kutsi luhlaka lwakho lube nemininingwane leminyenti, lucishe lufane neluhlaka lolufundvwako. ESifundvweni 25 ufundze indlela lencono yekwenta loku. Khumbula lamaphuzu lasihlanu: (1) Lungiselela emaphuzu lamahle, kodvwa angabi manyenti kakhulu. (2) Imicondvo leyinhloko kufanele uyati kahle, kodvwa ungayibambi ngenhloko imisho. (3) Bhala eluhlakeni lwakho kutsi singakanani sikhatsi lohlela kusisebentisa encenyeni ngayinye yenkhulumo yakho nobe kutsi kufanele kube sekwendlule sikhatsi lesingakanani nawufika emaphuzwini latsite. (4) Nawulungiselela, cabanga ngekutsi ngumaphi emaphuzu longawashiya nangabe sewuphelelwa sikhatsi. (5) Yiphrakthize inkhulumo yakho.
Kuphrakthiza kubalulekile. Njengobe uphrakthiza, naka sikhatsi sencenye ngayinye yenkhulumo yakho. Yiphrakthize kanyenti kuze kube ngulapho seyitsatsa sikhatsi loniketwe sona. Ungetami kufaka kwatiswa lokunyenti kakhulu. Kufanele ushiye sikhashana lesitsite nawusayilungiselela lenkhulumo ngobe kwetfula inkhulumo embikwebantfu kutawutsatsa sikhatsi lesinyentana kunaleso lotawusitsatsa nawutiphrakthizela.
Kuhlukanisa Tincenye. Kubamba sikhatsi kuhambisana kakhulu nekutihlukanisa kahle tincenye tenkhulumo. Sikhatsi lesinyenti kufanele sisetjentiselwe kwetfula emaphuzu. Lawo ngemaphuzu layinhloko. Setfulo kufanele sifeze imigomo lemitsatfu lokukhulunywe ngayo eSifundvweni 38. Inkhulumo yakho akukafaneli ibe yindze kakhulu kangangekutsi ungasabi naso sikhatsi sekuyephetsa kahle, njengobe kusho Sifundvo 39.
Imetamo yakho yekubamba sikhatsi itawenta kutsi inkhulumo yakho ihambe kahle futsi itawukhombisa kutsi uyabahlonipha labanye labanencenye eluhlelweni kanye nalo lonkhe libandla.