‘Ngubani Lowati Umcondvo WaJehova?’
“‘Ngubani lowati umcondvo weNkhosi [Jehova]? Ngubani longayifundzisa?’ Kodvwa tsine sinawo umcondvo waKhristu.”—1 KHOR. 2:16.
1, 2. (a) Ngubuphi bumatima bantfu labanyenti lababhekana nabo? (b) Yini lokufanele siyikhumbule ngendlela tsine lesicabanga ngayo kanye nendlela Jehova lacabanga ngayo?
KUKE kwenteka yini wakutfola kumatima kuvisisa indlela lotsite lacabanga ngayo? Mhlawumbe usandza kushada, futsi ukutfola kumatima kuvisisa indlela umlingani wakho lacabanga ngayo. Kuliciniso kutsi bantfu labadvuna nalabasikati bakhuluma baphindze bacabange ngetindlela letingafanani. Lokunye lokwetfusako kutsi kulamanye emave emadvodza nebafati besive sinye bakhuluma lulwimi lunye ngetindlela letingafani. Ngetulu kwaloko, kwehlukana kwemasiko kanye nelulwimi lwebantfu, kwenta ingafanani indlela yabo yekucabanga kanye nekutiphatsa kwabo. Nobe kunjalo, ngalesikhatsi ucala kubati kancono labanye, uba nematfuba lamanyenti ekuvisisa indlela labacabanga ngayo.
2 Kufanele kungasetfusi-ke kutsi kucabanga kwetfu kwehlukile kuloko kwaJehova. Asebentisa umphrofethi Isaya, naku Jehova lakutjela ema-Israyeli: “Ngobe imicabango yami ayisiyo imicabango yenu, netindlela tenu akusito tindlela tami.” Kute akhanyise lawo maciniso, Jehova wachubeka watsi: “Njengobe emazulu aphakeme kunemhlaba, kanjalo netindlela tami tiphakeme kunetenu, nemicabango yami iphakeme kuneyenu.”—Isa. 55:8, 9.
3. Ngutiphi tindlela letimbili lesingatisentisa kute sibe ‘nebungani naJehova’?
3 Loko kusho kutsi akukafaneli yini setame kucondza indlela Jehova lacabanga ngayo? Akusinjalo. Nanobe singeke sikhone kuvisisa imicabango yaJehova ngalokugcwele, liBhayibheli lisikhutsata ngekutsi sikhulise ‘bungani betfu naNkulunkulu.’ (Fundza Jobe 29:4.) Lenye indlela lesingasondzela ngayo kuJehova kutsi sihloniphe futsi sinakisise imisebenti leyentiwe nguye lebhalwe eVini lakhe liBhayibheli. (Hla. 28:5) Lenye yetindlela lengasisita, kutsi sibe ‘nemcondvo waKhristu’ lochazwe ngekutsi ‘ungumfanekiso waNkulunkulu.’ (1 Khor. 2:16; Khol. 1:15) Kutinika sikhatsi sekudadisha tindzaba letiseBhayibhelini nekuzindla ngato, kungasenta sicondze kutsi Jehova unjani futsi injani imicabango yakhe.
Caphela Umkhuba Lomubi
4, 5. (a) Ngumuphi umkhuba lomubi lokufanele siwubalekele? Chaza. (b) Ema-Israyeli awela kuluphi luhlobo lwekucabanga lokungakalungi?
4 Kuzindla ngemisebenti yaJehova, kutawusisita kutsi sibekele eceleni umkhuba wekusola Nkulunkulu sisebentisa imicabango yetfu. Umkhuba lonjalo uyawulahla Jehova njengobe akuveta loko embhalweni weTihlabelelo 50:21, watsi: “Wenta shangatsi ngifanana nawe.” Naku lokwashiwo ngulesinye sifundziswa seliBhayibheli eminyakeni lengetulu kwalengu-175 leyendlulile: “Bantfu labanemkhuba wekusola Nkulunkulu, banemicabango yekutsi Nkulunkulu kufanele asebentise imitsetfo letsandvwa ngibo.”
5 Akukafaneli sivumele kucabanga kwetfu kulawule indlela lesimhlatiya ngayo Jehova, sicabange kutsi kufanele ahambisane nemicabango yetfu. Kungani loko kubalulekile? Ngalesinye sikhatsi nasifundza imiBhalo, kungenteka sibone shengatsi letinye tetinyatselo Jehova latitsatsa atisijabulisi, ngesizatfu sekutsi imicabango yetfu ihamba igcine futsi sibantfu labanemibono lenemaphutsa. Sive sema-Israyeli sawela elugibeni lolunjalo lekucabanga ngendlela leliphutsa nasisebentelana naJehova. Nakisisa loko Jehova lakusho kuso: “Kodvwa nine nitsi: ‘Indlela yaJehova ayikalungi.’ Lalelani-ke, ninendlu yaka-Israyeli, ayikalungi yini indlela yami? Angitsi tindlela tenu letingakalungi?”—Hez. 18:25.
6. Ngusiphi sifundvo lesatfolwa nguJobe, futsi singazuza njani kulokuhlangenwe nako kwakhe?
6 Lokungasisita singalenti leliphutsa lekusola Jehova sisebentisa kucabanga kwetfu, kutsi kusikhanyele kutsi imibono yetfu ihambe igcine futsi kucabanga kwetfu kuhle kuba nemiphumela leyinkhomba yekutsi sinemaphutsa. Jobe kwadzingeka kutsi asifundze leso sifundvo. Ngesikhatsi sekuphila kwakhe, Jobe wake waphelelwa ngemacebo waphindze waticabangela yena kuphela. Wakhohlwa tindzaba letikhulu letendlula leyo labekabhekene nayo. Jehova wamsita ngelutsandvo kutsi akwelule kucabanga kwakhe. Imibuto lengu-70 leyehlukene Jehova layibuta Jobe, lahluleka kuyiphendvula, yamenta wabona kutsi kucabanga kwakhe kuhamba kugcine. Jobe wakulungisa kucabanga kwakhe lokuliphutsa, watehlisa.—Fundza Jobe 42:1-6.
Kutfola “Umcondvo waKhristu”
7. Kungani kulusito kutsi sifundze ngemisebenti leminyenti leyentiwa nguJesu kuze sitfole kucabanga kwaJehova?
7 Jesu walingisa uYise kuko konkhe lakusho nalakwenta. (Joh. 14:9) Kuhlolisisa imisebenti leminyenti leyentiwa nguJesu, kungasisita kutsi isikhanyele indlela yaJehova yekucabanga. (Rom. 15:5; Fil. 2:5) Ase sihlole tibonelo letimbili letisetincwadzini temaVangeli.
8, 9. Ngekusho kwencwadzi yaJohane 6:1-5, ngusiphi simo lesabangela kutsi Jesu abute Filiphu umbuto, futsi yini leyabangela Jesu wenta njalo?
8 Ase ucabange nganasi simo. Besekusele emalanga lambalwa nje kufike liPhasika langemnyaka wanga-32 C.E. Baphostoli baJesu bebasandza kubuya emsebentini wekushumayela lowawudle lubhedvu endzaweni yaseGalile. Njengobe bebadziniwe ngemuva kwalomsebenti, Jesu waya nabo endzaweni lete bantfu ngaseLwandle laseGalile. Nobe kunjalo, tinkhulungwane tebantfu tabalandzela taya lapho. Kwatsi nje ngemuva kwekuba Jesu sekafundzise waphindze welapha incumbi yebantfu, kwavela inkinga letsite. Bonkhe labantfu labangaka bebangakutfola kuphi lokuya ngasetfunjini endzaweni lete bantfu? Jesu abona kutsi labantfu balambile, wabuta Filiphu lobekawekudzabuka kuleyo ndzawo: “Labantfu sitabatsengela kuphi tinkhwa batewudla?”—Joh. 6:1-5.
9 Kungani Jesu abuta Filiphu lombuto? Abedidekile yini kutsi kufanele enteni? Cha, akunjalo. Yini labekayicabanga? Umphostoli Johane naye lobekalapho, wachaza: “[Jesu] Abembuta loko amhlola nje, ngobe yena abekwati labetakwenta.” (Joh. 6:6) Lapha Jesu abehlola kutsi bafundzi bakhe sebatfutfuke kangakanani ngakamoya. Ngekubabuta lombuto, wakwati kubenta kutsi bacabange ngalendzaba, wabaniketa nelitfuba lekutsi babe nekukholwa kuloko abetakwenta. Kodvwa behluleka kumkhombisa loko kukholwa futsi wabuvetela ebaleni butsakatsaka labebanabo. (Fundza Johane 6:7-9.) Jesu wenta simangaliso lesabenta babamba wangephansi. Ngesimangaliso, watondla tonkhe letinkhulungwane tebantfu labebalambile.—Joh. 6:10-13.
10-12. (a) Kungani Jesu ekucaleni angazange amsite lomsikati longumGriki? Chaza. (b) Yini lesitawucoca ngayo nyalo?
10 Lendzaba ingasisita kutsi sicondze indlela Jesu labekacabanga ngayo nakunasi lesinye siwombe. Kwatsi nje ngemuva kwekuba sekondle lesicumbi sebantfu akanye nebaphostoli bakhe, Jesu waya ngasenyakatfo wendlula imincele yaka-Israyeli eceleni kwase-Thire neSidoni. Nabakuleyondzawo, bahlangana nalomunye lomsikati longumGriki lowancenga Jesu kutsi elaphe indvodzakati yakhe. Ekucaleni Jesu watitsela ngalabandzako nakakhuluma lona lomsikati. Kodvwa watsi nakabelesela, Jesu watsi kuye: “Asekwenele kucala bantfwana bendlini, ngobe akukalungi kutsi sitsatse kudla kwebantfwana bendlini sikunikete tinja.”—Mak. 7:24-27.
11 Yini leyabangela Jesu watitsela ngalabandzako ekucaleni? Jesu abemhlola yini lona lomsikati njengobe enta kuFiliphu, kute abone kutsi abetawenta njani? Nanobe liBhayibheli lingasitjeli kutsi Jesu wamphendvula ngelivi lelinjani lona lomsikati, kusebaleni kutsi akazange amdvumate. Kusebentisa kwakhe emavi latsi “tinja” bekuyindlela yekucatsanisa tintfo lebonisa umusa. Ngako-ke, Jesu abelingisa umtali lofuna kupha umntfwana wakhe lokutsite lakucelile, kodvwa angamniki ngaleso sikhatsi akucela, kute abone kutsi lomntfwana uyidzinga mbamba yini lentfo layicelile. Kunome ngukuphi, lona lomsikati watsi nakabonisa kukholwa, Jesu wamsita kuloko bekakucelile.—Fundza Makho 7:28-30.
12 Letindzaba letimbili lesititfola kulamaVangeli, tisenta siwucondze “umcondvo waKhristu.” Ase sibone kutsi letindzaba tingasisita njani kutsi sikwati kukucondza kahle loko Jehova lakucabangako.
Indlela Jehova Labhobokelana Ngayo NaMosi
13. Kusisita ngani kucondza indlela Jesu lacabanga ngayo?
13 Kucondza indlela Jesu lacabanga ngayo, kusisita kutsi sati tindzinyana emiBhalweni lobekungaba lukhuni kuticondza. Nasi sibonelo: Ase ucabange ngemavi Jehova lawasho kuMosi ngemuva kwekuba ema-Israyeli ente litfole legolide kute alikhonte. Nkulunkulu watsi: “Sengibabonile labantfu kutsi basive lesinentsamo lelukhuni. Ngako-ke ase ungiyekele kutsi lulaka lwami lutewubahashula lubabhubhise. Wena-ke ngitakwenta ube sive lesikhulu.”—Eks. 32:9, 10.
14. Yini Mosi layenta ngemuva kwekuva emavi aJehova?
14 Lendzaba ichubeka itsi: “Kodvwa Mosi wancenga Simakadze longuNkulunkulu wakhe watsi: ‘Hhawu Simakadze, lulaka lwakho lusivutselelani lesive sakho lowasikhipha eveni laseGibhithe ngesandla sakho lesinemandla lamakhulu? Pho, kudzingeka ngani kutsi emaGibhithe abe asatsi: “Wabakhipha ngebucili eGibhithe wabe sewubabulala ngekubacitsa ebusweni bemhlaba baphelela etintsabeni bonkhe”? Mane uluyekele lulaka lwakho loluvutsako, ucole, ungasehliseli imbubhiso lesive sakho. Khumbula Abrahama, na-Isaka, na-Israyeli, tinceku takho, lowafunga kuto ngelibito lakho watetsembisa watsi: “Ngiyawunandzisa, titukulwane tenu tibe ngangetinkhanyeti tesibhakabhaka. Lelive lenginitsembisa lona ngiyawulipha titukulwane tenu, liyawuba ngelabo phakadze naphakadze.”’ Ngako Simakadze wagucula umcondvo wakhe, wangabe asababhubhisa bantfu bakhe.”—Eks. 32:11-14.a
15, 16. (a) Nguliphi litfuba lelavulekela Mosi macondzana naloko lokwashiwo nguJehova? (b) Jehova ‘watisola’ ngayiphi indlela?
15 Mosi abenaso yini sizatfu sekusola indlela yaJehova yekucabanga? Cha abengenaso. Nanobe Jehova amtjela loko lobekufanele akwente, lesi bekungasiso sehlulelo sakhe sekugcina. Ecinisweni, Jehova abevivinya Mosi, njengobe naJesu enta kuFiliphu nakulona lomsikati longumGriki. Mosi abenikwe litfuba lekuveta umbono wakhe.b Ngaleso sikhatsi Jehova wabeka Mosi kutsi abe ngumlamuli emkhatsini Wakhe nema-Israyeli. Jehova wasijabulela sincumo sakhe sekubeka Mosi kutsi ente loyo msebenti. Mosi abetakuvumela yini kutfukutsela kwakhe kulawule loko labetakwenta? Kumbe abetawusebentisa leso sikhatsi kute akhutsate Jehova kutsi awakhohlwe ema-Israyeli bese wakha sive lesisha lesinemandla.
16 Imphendvulo yaMosi yaveta kutsi unekukholwa futsi uyakwetsemba kulunga kwaJehova. Indlela lenta ngayo ayizange ikhombise sento sebugovu, kodvwa yabonisa kutsi ukhatsalela libito laJehova. Abengafuni lingcoliswe. Ngekwenta njalo, wakhombisa kutsi uyawucondza “umcondvo weNkhosi” mayelana nalendzaba. (1 Khor. 2:16) Waba yini umphumela? Ngesizatfu sekutsi Jehova abengakatinikeli ngalokuphelele kuloko bekutawentiwa bantfu, liBhayibheli litsi ‘watisola.’ NgesiHebheru lenkhulumo isho kutsi Jehova akazange asiletse sijeziso lobekufanele asiletse esiveni sonkhe.
Indlela Jehova Lasebentelana Ngayo Na-Abrahama
17. Jehova wakubonisa njani kubeketela lokukhulu ngalesikhatsi asebentelana na-Abrahama?
17 Lesinye sibonelo lesibonisa indlela Jehova laniketa ngayo tinceku takhe litfuba lekutsi tikhombise kukholwa kanye nekumetsemba, sifaka ekhatsi sicelo lesentiwa ngu-Abrahama macondzana neSodoma. Kuleso sehlakalo, Jehova wakhombisa kubeketela lokukhulu ngekutsi avumele Abrahama kutsi abute imibuto lesiphohlongo. Ngalelinye lilanga Abrahama wenta nasi sicelo: “Akube khashane nawe kwenta intfo lenje! Ungababhubhisi labalungile kanye nalababi, bese labalungile baba njengalabangakalungi! Akube khashane nawe loko. Angeke yini umehluleli wemhlaba wonkhe ente kulunga?”—Gen. 18:22-33.
18. Yini lesiyifundzako endleleni Jehova lasebentelana ngayo na-Abrahama?
18 Kuloku lesisandza kukufundza, yini lesiyifundzako endleleni Jehova lacabanga ngayo? Jehova abewudzinga yini umbono wa-Abrahama kute ente sincumo lesihle? Cha, abengawudzingi. Jehova abengamane nje amtjele sizatfu lesimente watsatsa leso sincumo. Kodvwa ngalemibuto, Jehova wanika Abrahama litfuba lekutsi asemukele leso sincumo futsi acondze nendlela Yakhe yekucabanga. Loko kwenta Abrahama wacondza kutsi lungakanani luvela kanye nekulunga kwaJehova. Kuliciniso kutsi Jehova wasebentelana na-Abrahama njengemngani.—Isa. 41:8; Jak. 2:23.
Tifundvo Lesititfolako
19. Singamlingisa njani Jobe?
19 Yini lesiyifundzile ‘ngemcondvo waJehova’? Kufanele sivumele liVi laNkulunkulu libumbe indlela lesicondza ngayo indlela yaJehova yekucabanga. Akukafaneli silokotse sehlulele Jehova ngendlela tsine lesicabanga ngayo. Jobe watsi: “Nkulunkulu akasiye umuntfu njengami kutsi bengingaze ngiphendvulane naye, nekutsi bengingabukana naye buso nebuso enkhundleni.” (Jobe 9:32) NjengaJobe, natsi nasesicale kukucondza kucabanga kwaJehova, sitawuba nenkhaphunkhaphu yekubabata sitsi: “Lawa ngemacentselo nje emisebenti yakhe. Maye, lokukhulunywa ngaye sikuva kalufifi! Ngubani nje longakucondza kudvuma kwemandla akhe?”—Jobe 26:14.
20. Yini lokufanele siyente nangabe sitfola umBhalo lokungasimelula kuwucondza?
20 Njengobe sichubeka sifundza imiBhalo, yini lokufanele siyente nangabe sihlangana nemBhalo lesingawucondzi kahle, lomayelana nendlela Jehova lacabanga ngayo? Nangabe solo singayicondzi imphendvulo yaleyondzaba ngisho sesente lucwaningo, leyo ndzaba kufanele siyitsatse njengesivivinyo lesikhombisa kutsi kufanele setsembele kuJehova. Khumbula kutsi ngaletinye tikhatsi, leminye imiBhalo ingahle isinike litfuba lekukhombisa kutsi sinekukholwa yini etimfanelweni taJehova. Ngekutitfoba, asivume kutsi asikucondzi konkhe lakwentako. (Shu. 11:5) Ngako-ke, sonkhe sivumelana nemavi emphostoli Pawula latsi: “Maye, kujula kwemcebo, nekwenhlakanipho, nekwelwati lwaNkulunkulu! Ngubani nje longaphenya kwehlulela kwakhe ahlolisise imfihlakalo yetindlela takhe? ‘Ngubani lowase wati ingcondvo yeNkhosi, nome-ke, lowase waba ngumeluleki wayo? Ngubani lowase wanika Nkulunkulu lutfo kuze naNkulunkulu ambone ngelutfo?’ Ngobe konkhe kuvela kuye, kukhona ngaye, kukhonela yena. Akube kuye ludvumo nini nanini! Amen.”—Rom. 11:33-36.
[Imibhalo lengentansi]
a Lendzaba ikhona nasencwadzini yaNumeri 14:11-20.
b Ngekusho kwaletinye tifundziswa, lesisho sesiHebheru lesitsi “ase ungiyekele,” lesitfolakala encwadzini ya-Eksodusi 32:10, singasifananisa nesimemo, umbono Mosi lobekufanele awusebentise nobe ‘kuma emkhatsini’ kwaJehova nesive. (Hla. 106:23; Hez. 22:30) Nakanjani, Mosi wakujabulela kuveta imibono yakhe ngekukhululeka kuJehova.
Uyakhumbula Yini?
• Yini lengasisita kute sigweme umkhuba wekwehlulela Jehova ngendlela tsine lesicabanga ngayo?
• Kuhlolisisa imisebenti leminyenti leyentiwa nguJesu, kungasisita njani kutsi sibe ‘nebungani naJehova’?
• Ngutiphi tifundvo lotifundzile ekucoceni lokwaba khona emkhatsini waJehova naMosi kanye na-Abrahama?
[Titfombe ekhasini 13]
Yini lesiyifundzako endleleni Jehova lacabanga ngayo nangendlela lasebentisana ngayo naMosi kanye na-Abrahama?