SEHLUKO SELISHUMI NESITFUPHA
Lungiselela Umndeni Wakho Likusasa Lelihlala Njalo
1. Beyiyini injongo yaJehova ngemndeni?
NGESIKHATSI Jehova ahlanganisa Adamu na-Eva ngemshado, Adamu waveta injabulo yakhe ngekusho inkondlo yekucala yesiHebheru leyabhalwa. (Genesisi 2:22, 23) Nanobe kunjalo, uMdali abecabanga lokungetulu kwekuletsela bantfwana bakhe lababantfu injabulo. Abefuna kutsi bantfu labashadile kanye nemindeni bente intsandvo yakhe. Naku lakutjela bo-Adamu na-Eva: “Talanani, nandze, nigcwalise umhlaba, niwuncobe. Nibuse etikwetinhlanti taselwandle, nasetikwetinyoni tasemoyeni, nasetikwato tonkhe tilwane letihamba emhlabeni.” (Genesisi 1:28) Loyo kwakungumsebenti lomkhulu nalozuzisako! Bona kanye nebantfwana babo bebatawujabula kube benta intsandvo yaJehova, balalela ngalokuphelele.
2, 3. Imindeni ingayitfola njani injabulo lamuhla?
2 Nalamuhla, imindeni iyajabula nangabe ibambisana ekwenteni intsandvo yaNkulunkulu. Umphostoli Pawula wabhala: “Kumesaba Nkulunkulu kunenzuzo etintfweni letinyenti, ngobe kucuketse setsembiso semphilo yamanje kanye nesemphilo letako.” (1 Thimothi 4:8) Umndeni lowesaba Nkulunkulu futsi lolandzela sicondziso lesitfolakala eBhayibhelini uyawutfola injabulo ‘ekuphileni kwanyalo.’ (Tihlabelelo 1:1-3; 119:105; 2 Thimothi 3:16) Ngisho nobe emndenini kulilunga linye kuphela leliphila ngetimiso teliBhayibheli, kuncono kunalapho kute khona ngisho lelilodvwa.
3 Lencwadzi ikhulume ngetimiso teliBhayibheli letinyenti letingenta umndeni ujabule. Kungenteka ubonile kutsi letinye tato tivela emahlandla lamanyenti kulencwadzi. Kungani? Kungobe ticuketse emaciniso lanemandla, layinzuzo kuwo wonkhe umuntfu emndenini. Umndeni lolwela kusebentisa letimiso teliBhayibheli utfola kutsi kwesaba Nkulunkulu “kucuketse setsembiso semphilo yamanje.” Asesiphindze sihlole letine taleto timiso letibalulekile.
KUBALULEKA KWEKUTIBAMBA
4. Kungani kutibamba kubalulekile emshadweni?
4 INkhosi Solomoni yatsi: “Umuntfu lowehluleka kutibamba ufanana nelidolobha lelibhidlikelwe tindvonga talo.” (Taga 25:28; 29:11) ‘Kutibamba’ kubalulekile kulabo labafuna kutfola injabulo emshadweni wabo. Kuvumela imiva lelimatako, njengentfukutselo nobe inkhanuko yekutiphatsa lokubi, kuyobangela umonakalo loyotsatsa iminyaka kutsi ulungiseke—nangabe uyoke ulungiseke.
5. Umuntfu lonesono angaba njani nekutibamba, futsi loko kutawuletsa tiphi tinzuzo?
5 Kuliciniso kutsi kute situkulwane sa-Adamu lesingakhona kuyilawula ngalokugcwele inyama yaso lenesono. (Roma 7:21, 22) Nobe kunjalo, kutibamba kusitselo semoya. (Galathiya 5:22, 23) Ngako-ke, umoya waNkulunkulu utawusenta sibe nalemfanelo yekutibamba nangabe siyithandazela, sisebentisa seluleko lesifanele lesisemiBhalweni, nobe nangabe sitihlanganisa nebantfu labanayo lemfanelo futsi singatihlanganisi nalabo labete. (Tihlabelelo 119:100, 101, 130; Taga 13:20; 1 Phetro 4:7) Kwenta kanjalo kutawusisita ‘sibalekele bundlundlulu,’ ngisho nalapho silingwa. (1 Khorinte 6:18) Sitawubulahla budlova futsi sibalekele kuba mihuca yetjwala. Sitawukusingatsa ngekuthula kuchukulutwa kanye netimo letimatima. Shengatsi sonkhe—kuhlanganise nebantfwana—singaba nalesitselo semoya lesibalulekile.—Tihlabelelo 119:1, 2.
UMBONO LOFANELE NGEBUNHLOKO
6. (a) Nguluphi luhlelo lwebunhloko lolwamiswa nguNkulunkulu? (b) Yini lokufanele ikhunjulwe yindvodza kute bunhloko bayo buletse injabulo emndenini wayo?
6 Simiso sesibili lesibalulekile kucaphela bunhloko. Pawula wachaza indlela tintfo lokufanele tihlelwe ngayo nakatsi: “Kepha-ke ngitsandza kutsi nati kutsi, inhloko yawo onkhe emadvodza nguKhristu, nenhloko yemfati yindvodza, nenhloko yaKhristu nguNkulunkulu.” (1 Khorinte 11:3) Loku kusho kutsi indvodza ngiyo leholako ekhaya, umfati wayo uyayisekela ngekwetsembeka, kantsi bantfwana bona balalela batali babo. (Efesu 5:22-25, 28-33; 6:1-4) Kodvwa phawula kutsi bunhloko buletsa injabulo kuphela nangabe busetjentiswa ngendlela lefanele. Emadvodza lesaba Nkulunkulu ayati kutsi kuba tinhloko akusho kutsi sekufanele acindzetele labanye. Alandzela sibonelo saJesu, loyiNhloko yawo. Nanobe Jesu ‘abetawuba yinhloko etikwako konkhe,’ ‘aketelanga kukhontwa, kepha wetela kutewukhonta.’ (Efesu 1:22; Matewu 20:28) Ngendlela lefananako, indvodza lengumKhristu isebentisa bunhloko kute inakekele umfati wayo nebantfwana, hhayi kutsi itizuzise yona.—1 Khorinte 13:4, 5.
7. Ngutiphi timiso temiBhalo letitawusita umfati kutsi afeze indzima yakhe layiniketwe nguNkulunkulu emndenini?
7 Endzimeni yakhe, umfati lowesaba Nkulunkulu akancintisani nendvodza yakhe nobe afune kuyiphatsa. Uyakujabulela kusekela indvodza yakhe kanye nekubambisana nayo. Ngaletinye tikhatsi, liBhayibheli likhuluma ngekutsi umfati ‘wendvodza,’ lokukwenta kube sebaleni kutsi indvodza iyinhloko yakhe. (Genesisi 20:3) Ngekushada, umfati ‘uboshelwa endvodzeni yakhe.’ (Roma 7:2) Ngesikhatsi lesifananako, liBhayibheli libita umfati ngekutsi ‘ngumsiti’ nangekutsi ‘ngumphelelisi.’ (Genesisi 2:20, NW.) Unetimfanelo kanye nemakhono indvodza yakhe lete wona, futsi uyayisekela. (Taga 31:10-31) LiBhayibheli liphindze litsi umfati ‘ungumngani,’ umuntfu losebenta ngekubambisana naloyo lashade naye. (Umshumayeli 4:10) Letimiso temiBhalo tisita indvodza kanye nemfati kutsi bacondze indzima yalomunye nalomunye kanye nekutsi baphatsane ngenhlonipho.
‘SHESHA KUVA’
8, 9. Chaza letinye tetimiso letingasita emalunga emindeni kutsi atfutfukise emakhono awo ekukhulumisana.
8 Kulencwadzi, sidzingo sekukhulumisana sigcizelelwa kanyenti. Kungani? Kungobe kumelula kucatulula tinkinga nangabe bantfu bakhulumisana futsi balalelana. Kugcizelelwe ngalokuphindzaphindziwe kutsi kukhulumisana kufanele kwentiwe ngini nobabili. Umfundzi Jakobe wakubeka ngalendlela: “Ngulowo nalowo muntfu akasheshe kuva, ephute kukhuluma.”—Jakobe 1:19.
9 Kubalulekile futsi nekunaka indlela lokhuluma ngayo. Kuphahluka, kutsetsa, nobe emavi lagceka kabuhlungu akakwenti kukhulumisana kuphumelele. (Taga 15:1; 21:9; 29:11, 20) Ngisho nobe loko lesikushoko kuliciniso, nangabe kukhulunywe ngelunya, ngekutigcabha, nobe ngendlela lete luvelo, cishe kuyokwenta umonakalo lomkhulu kunekutsi kwente lokuhle. Loko lesikukhulumako kufanele kunambitseke, ‘kunandziswe njengeluswayi.’ (Kholose 4:6) Emavi etfu kufanele afanane “nemahhabhula egolide labekwe etindishini tesiliva.” (Taga 25:11) Imindeni lefundza kukhulumisana kahle isuke itsatse sinyatselo lesikhulu lesiyisa enjabulweni.
INDZIMA LEBALULEKILE YELUTSANDVO
10. Nguluphi luhlobo lwelutsandvo lolubalulekile emshadweni?
10 Ligama lelitsi “lutsandvo” livela kanyenti kulencwadzi. Uyalukhumbula yini loluhlobo lwelutsandvo lokukhulunywa ngalo kakhulu? Kuliciniso kutsi lutsandvo lwetitsandzani (ngesiGriki, eʹros) lubalulekile emshadweni. Emishadweni lephumelelako, lutsandvo lolujulile kanye nebungani (ngesiGriki, phi·liʹa) kuyakhula emkhatsini wendvodza nemfati. Kodvwa lutsandvo lolubaluleke kakhulu ngulolo ngesiGriki lokutsiwa yi-a·gaʹpe. Lolu lutsandvo lesiba nalo ngaJehova, ngaJesu, kanye nangabomakhelwane betfu. (Matewu 22:37-39) Ngulolutsandvo Jehova laluvetela bantfu. (Johane 3:16) Kuyasijabulisa kakhulu kutsi natsi singaluveta lutsandvo lolufananako kumuntfu lesishade naye kanye nakubantfwana betfu—1 Johane 4:19.
11. Lutsandvo luwuzuzisa njani umndeni?
11 Emshadweni, lolutsandvo loluhloniphekile “lusibopho lesiphelele sebunye.” (Kholose 3:14, NW.) Luhlanganisa bantfu labashadile futsi lubente bafune kwentelana tintfo letinhle bobabili kanye nebantfwana babo. Lapho bahlangabetana netimo letimatima, lutsandvo lubasita kutsi batisingatse ngebunye. Njengobe bakhula, lutsandvo lubasita kutsi basekelane futsi bachubeke batsandzana. “Lutsandvo . . . alutifuneli kwalo. . . . Lubeketelela tintfo tonkhe, lukholwa tintfo tonkhe, lwetsemba tintfo tonkhe, lukhutsatelela tintfo tonkhe. Lutsandvo alusoze luphele.”—1 Khorinte 13:4-8.
12. Kungani kuba nelutsandvo ngaNkulunkulu njengebantfu labashadile kuwucinisa umshado?
12 Umshado ucina kakhulu nangabe ungakasekelwa kuphela elutsandvweni lwalabo labashadile, kodvwa ngalokuyinhloko usekelwe elutsandvweni ngaJehova. (Umshumayeli 4:9-12) Kungani kunjalo? Umphostoli Johane wabhala: “Kutsandza Nkulunkulu kugcina imiyalo yakhe.” (1 Johane 5:3) Ngako-ke, bantfu labashadile kufanele baceceshe bantfwana babo kutsi besabe Nkulunkulu hhayi ngobe nje babatsandza, kodvwa ngobe kungumyalo waJehova. (Dutheronomi 6:6, 7) Kufanele babalekele kutiphatsa lokubi hhayi ngobe nje batsandzana, kodvwa ngobe batsandza Jehova, ‘lotawubehlulela bonkhe labagwadlako nalabaphingako.’ (Hebheru 13:4) Ngisho nobe umlingani wemshado abanga tinkinga letinkhulu emshadweni, lutsandvo ngaJehova lutawukwenta kutsi lona lomunye achubeke alandzela timiso teliBhayibheli. Iyajabula imindeni lapho lutsandvo ngalomunye nalomunye luciniswa lutsandvo ngaJehova.
UMNDENI LOWENTA INTSANDVO YANKULUNKULU
13. Kutimisela kwenta intsandvo yaNkulunkulu kungamsita njani umuntfu kutsi anake tintfo letibaluleke kakhulu?
13 Ekuphileni kwakhe konkhe, umKhristu unaka kwenta intsandvo yaNkulunkulu. (Tihlabelelo 143:10) Nguloko lokushiwo kwesaba Nkulunkulu. Kwenta intsandvo yaNkulunkulu kusita imindeni kutsi inake tintfo letibaluleke kakhulu. (Filiphi 1:9, 10) Nasi sibonelo: Jesu wecwayisa: “Ngitele kuphambanisa indvodzana neyise, indvodzakati nenina, malukatane neninatala. Titsa letinkhulu temuntfu kuyawuba bakabo.” (Matewu 10:35, 36) Njengobe Jesu ecwayisa, balandzeli bakhe labanyenti baye bashushiswa ngemalunga emindeni yabo. Leyo yintfo lebuhlungu kakhulu! Nanobe kunjalo, umndeni akukafaneli ubaluleke kakhulu kwendlula lutsandvo lwetfu ngaNkulunkulu Jehova kanye nangaJesu Khristu. (Matewu 10:37-39) Nangabe umuntfu abeketela ngisho nobe aphikiswa, labo labamphikisako bangashintja nababona imiphumela lemihle yekwesaba Nkulunkulu. (1 Khorinte 7:12-16; 1 Phetro 3:1, 2) Ngisho nobe loko kungenteki, kuyekela kukhonta Jehova ngobe uphikiswa akuzuzisi ngalutfo.
14. Sifiso sekwenta intsandvo yaNkulunkulu singabasita njani batali kutsi bafune kuzuzisa bantfwana babo?
14 Kwenta intsandvo yaNkulunkulu kutawusita batali kutsi bente tincumo letinhle. Nasi sibonelo: Kuletinye tindzawo, batali bavame kutsatsa bantfwana njengalabatawuba yinzuzo esikhatsini lesitako, futsi betsembela kubo kutsi babanakekele nasebagugile. Ngisho nobe kulungile futsi kufaneleka kutsi bantfwana labakhulile banakekele batali babo lasebagugile, loko akukafaneli kwente batali bakhutsate bantfwana babo kutsi baphishanekele umcebo. Batali basuke bangabazuzisi bantfwana babo nangabe babafundzisa kutsandza umcebo kwendlula tintfo letihlobene nekukhonta Nkulunkulu.—1 Thimothi 6:9.
15. Yunisi, make waThimothi, waba njani sibonelo lesihle semtali lowenta intsandvo yaNkulunkulu?
15 Sibonelo lesihle kulendzaba nguYunisi, make wemngani waPawula lokunguThimothi. (2 Thimothi 1:5) Ngisho nobe abeshade nemuntfu longakholwa, Yunisi kanye naLowisi, gogo waThimothi, bamcecesha ngemphumelelo kutsi esabe Nkulunkulu. (2 Thimothi 3:14, 15) Ngesikhatsi Thimothi asakhule ngalokwenele, Yunisi wamvumela kutsi ahambe ekhaya ayawukwenta umsebenti wekushumayela ngeMbuso futsi abe sitfunywa selivangeli kanye naPawula. (Imisebenti 16:1-5) Akungabateki kutsi wajabula kakhulu lapho indvodzana yakhe iba sitfunywa selivangeli lesihamba embili. Kwesaba Nkulunkulu Thimothi lakuveta nasakhulile kwafakazela kutsi abececeshwe kahle asemncane. Ngisho nobe abemkhumbula kakhulu, Yunisi wenetiseka futsi wajabula ngekuva imibiko lemayelana nemsebenti lowetsembekile waThimothi.—Filiphi 2:19, 20.
UMNDENI KANYE NELIKUSASA LAKHO
16. Njengendvodzana, ngukuphi kukhatsalela lokufanele Jesu lakuveta, kodvwa yini leyayibaluleke kakhulu kuye?
16 Jesu wakhulela emndenini lobewesaba Nkulunkulu, futsi lapho asakhulile wamkhatsalela make wakhe. (Lukha 2:51, 52; Johane 19:26) Nanobe kunjalo, intfo lebeyibaluleke kakhulu kuJesu bekukufeza intsandvo yaNkulunkulu, futsi loku bekufaka ekhatsi kuvula litfuba lekutsi bantfu bajabulele kuphila lokuphakadze. Loku wakwenta lapho anikela ngekuphila kwakhe lokute sono njengesihlengo sebantfu labanesono.—Makho 10:45; Johane 5:28, 29.
17. Kwetsembeka kwaJesu kwabavulela maphi ematfuba lamahle labo labenta intsandvo yaNkulunkulu?
17 Ngemuva kwekufa kwaJesu, Jehova wamvusela ekuphileni kwasezulwini futsi wamniketa ligunya lelikhulu, wate wambeka kutsi abe yiNkhosi yeMbuso wasezulwini. (Matewu 28:18; Roma 14:9; Sembulo 11:15) Umhlatjelo waJesu wenta kutsi labanye bantfu bakhetfwe kute babuse naye kuloMbuso. Waphindze wavula nelitfuba lekutsi bonkhe bantfu labalungile bajabulele kuphila lokumnandzi emhlabeni lolipharadisi. (Sembulo 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3-5; 22:1-4) Lamuhla sinelitfuba lelikhulu kakhulu lekumemetela letindzaba letinhle kubomakhelwane betfu.—Matewu 24:14.
18. Ngusiphi sikhumbuto nesikhutsato lesiniketwa imindeni kanye nebantfu bonkhe?
18 Njengobe umphostoli Pawula aveta, kwesaba Nkulunkulu kucuketse setsembiso sekutsi bantfu bangatizuza letibusiso emphilweni “letako.” Lena yindlela lencono kakhulu yekutfola injabulo! Khumbula kutsi “live liyendlula netinkhanuko talo, kodvwa lowo lowenta intsandvo yaNkulunkulu, uyawuphila kuze kube phakadze.” (1 Johane 2:17) Ngako-ke, ngisho nobe ungumntfwana nobe umtali, indvodza nobe umfati, umuntfu lomdzala longakashadi lonebantfwana nobe lote bantfwana, lwela kwenta intsandvo yaNkulunkulu. Ngisho nobe ucindzetelekile nobe unebumatima lobukhulu, ungalokotsi ukhohlwe kutsi uyinceku yaNkulunkulu lophilako. Shengatsi tento takho tingamjabulisa Jehova. (Taga 27:11) Shengatsi kutiphatsa kwakho kungakuletsela injabulo nyalo kanye nekuphila lokuphakadze emhlabeni lomusha lotako!