Ungatibalekela Njani Tilingo?
“Bengingakacondzi kubuka titfombe letikhombisa kungcola. Kodvwa ngatsi nangisebhizi ku-internet, kwavela sikhangiso lesitsite, ngavele ngasivula.”—CODY.a
“Lenye intfombatane lebukekako yasemsebentini yacala kungidlalisa ngetelutsandvo. Ngalelinye lilanga yatsi asiye kuyojabulisana ehhotela. Bengati kamhlophe kutsi ifuna senteni.”—DYLAN
“NGINGABALEKELA nome yini ngaphandle kwesilingo.” Lenkhulumo levamile ichaza umbono webantfu labanye ngesilingo—kutsi ekujuleni kwetinhlitiyo tabo basuke basilangatelela leso silingo. Kantsi labanye basitsatsa njengesitsa labafise kakhulu kulwa naso. Wena umephi kulendzaba? Nawubhekane nesilingo, kufanele uvumelane naso yini noma usibalekele?
Kuliciniso, akusito tonkhe tilingo letingaholela etinkingeni letinkhulu. Sibonelo saloko kutsi kudla kancane likhekhe kube kungakafaneli, ngeke kukubulale. Kodvwa kuvumela letinye tilingo, ikakhulukati letingaholela ekutiphatseni lokubi ngekwelicasi, kungaletsa imiphumela ledzabukisako. LiBhayibheli lisecwayisa litsi: “Lophingako weswela ingcondvo . . . utibulala yena.”—Taga 6:32, 33.
Kufanele wente njani nangabe ulingwa ngekutiphatsa kabi ungakalindzeli? LiBhayibheli liyaphendvula: “Nkulunkulu ufuna kutsi nibe ngcwele futsi nibubalekele budlundlulu. Ngamunye wenu kufanele akwati kulawula umtimba wakhe ngebungcwele nangeludvumo.” (1 Thesalonika 4:3, 4) Ungasitsatsaphi sibindzi sekwenta njalo? Nati tintfo letintsatfu letingakusita.
Sinyatselo sekucala: Caphela Emehlo Akho
Kubuka titfombe letivusa inkhanuko kukhulisa tifiso letingakalungi. Akhuluma ngekuhlobana lokusemkhatsini wekubuka kanye nekufisa, Jesu wecwayisa watsi: “Wonkhe umuntfu lochubeka abuka lomsikati ate amkhanuke sewuvele uphingile naye enhlitiyweni.” Asebentisa sihabiso lesicacisa kahle lendzaba, watsi: “Nangabe liso lakho langesekudla likuhlupha, likhiphe ulilahle, ngobe kuncono kulahlekelwa sitfo sinye semtimba kunekutsi umtimba wakho wonkhe ujikwe eGehena.” (Matewu 5:28, 29) Usifundzisani Jesu kuloku? Usifundzisa kutsi kute simelane nekulingwa, kufanele sitsatse sinyatselo ngekushesha, singatibuki titfombe letivusa inkhanuko.
Nawubona titfombe letivusa inkhanuko, vele ukhweshise emehlo akho kuto
Asesibekise: Asesitsi ubona tinhlase letiye tisuke nangabe umuntfu ashisela. Bowungachubeka yini utibuka? Empeleni bowungeke. Ungavele ubheke-le noma uvale emehlo akho ngetandla. Ngendlela lefanako, nawubona titfombe letivusa inkhanuko—kungaba sephepheni, kulokubukelwako, noma-ke vele ubone umuntfu mbamba angcunu—vele ukhweshise emehlo akho. Vikela ingcondvo yakho, ingaze yonakale. Juan, indvodza lebeyingene shi kulomkhuba wekubuka tintfo letikhombisa kungcola itsi: “Nangibona umuntfu wesifazane lomuhle, ngivame kuba nesifiso sekuphindze ngimbuke. Ngizama kamatima kungaphindzi ngimbuke, bese ngiyatitjela ngitsi: ‘Thantaza kuJehova. Noma kanjani kufanele uthantaze manje!’ Ngekushesha ngemuva kwekuthantaza, leso sifiso sibese siyaphela.”—Matewu 6:9, 13; 1 Khorinte 10:13.
Cabanga nangaJobe, indvodza leyetsembekile, leyatsi: “Ngenta sivumelwane nemehlo ami kutsi ngingeke ngiyibuke ngenkhanuko intfombi.” (Jobe 31:1) Kungani ungenti sincumo lesifanako?
Yetama loku: Nawutsi utsi nhla, ubone titfombe letivusa inkhanuko, khweshisa emehlo akho kuto ngekushesha. Lingisa umbhali weliBhayibheli lowathantaza watsi: “Fulatselisa emehlo ami ekubukeni tintfo letingenamsebenti.”—Tihlabelelo 119:37.
Sinyatselo sesibili: Caphela Imicabango Yakho
Ngenca yekutsi sonkhe sinesono, ngalesinye sikhatsi kungahle kube matima kulwisana netifiso lembi. LiBhayibheli litsi: “Kodvwa nguloyo naloyo ulingwa ngekuhungwa nangekuyengwa sifiso sakhe. Ngako sifiso nasesakhekile siveta sono.” (Jakobe 1:14, 15) Ungasibalekela njani lesimo lesiya ngekuba sibi nakakhulu?
Nawufikelwa yimicabango yekutiphatsa kabi, vele uthantaze ngaleso sikhatsi
Nawufikelwa tifiso letimbi, khumbula kutsi nguwe longakhetsa kutsi utawenta njani. Yilwa naleto tifiso. Tikhiphe engcondvweni yakho. Ungavumeli ingcondvo yakho kutsi ihlale icabanga ngato. Troy, indvodza lebeyingene shi etintfweni letingcolile letiku-internet, yatsi: “Ngalwela kususa imicabango lemibi engcondvweni yami, ngekugcila ekucabangeni tintfo letakhako. Bekungelula. Ngangehluleka tikhatsi letinengi, kodvwa ngekuhamba kwesikhatsi, ngafundza kutekhuta.” Lomunye wesifazane lokutsiwa ngu-Elsa, lowalwa kamatima netifiso tekutiphatsa kabi ngekwelicasi ngesikhatsi aseseminyakeni yekutfomba, utsi: “Ngakhona kukhweshisa imicabango lemibi ngekutsi ngihlale ngimatasa ngiphindze ngithantaze kuJehova.”
Yetama loku: Nawuhlaselwa yimicabango yekutiphatsa kabi, vele uthantaze ngaleso sikhatsi. Lwani nemicabango lemibi ngekugcwalisa ingcondvo yakho ‘nganome ngutiphi tintfo letiliciniso, nome ngutiphi tintfo letibaluleke kakhulu, nome ngutiphi tintfo letilungile, nome ngutiphi tintfo letimsulwa, nome ngutiphi tintfo letitsandzekako, nome ngutiphi tintfo lokukhulunywa kahle ngato, nome ngutiphi tintfo letinhle, nanome ngutiphi tintfo letidvunyiswako.’—Filiphi 4:8.
Sinyatselo sesitsatfu: Caphela Tindlela Takho
Ungangena melula enkingeni, nawehlelwa silingo sentfo lobowusolo uyifisa. (Taga 7:6-23) Ungayibalekela kanjani inkinga lenjalo?
“Ngingena ku-internet kuphela nakukhona nalabanye bantfu kuleyondzawo.”
LiBhayibheli lisiniketa seluleko lesihlakaniphile lesitsi: “Umuntfu lohlakaniphile ingoti uyibona iseta, bese uyayibalekela; kantsi longenangcondvo ucondza ngco kuyo, bese utisola emvakwesikhatsi.” (Taga 22:3) Ngako caphela tindlela takho. Tati kusengaphambili timo letingakubangela tinkinga, bese uyatibalekela. (Taga 7:25) Indvodza lebitwa ngekutsi nguFilipe, lowaphumelela ekulwisaneni nemkhuba wekutsandza kwatiswa lokunekungcola, utsi: “Ngcondvomshina ngimbeka endzaweni lapho kubona khona wonkhe umuntfu futsi ngiwufake luhlelo lwekuvimba kwatiswa lokuku-internet lengingakufuni (Internet filter software.) Ngingena ku-internet kuphela nakukhona nalabanye bantfu kuleyondzawo.” Ngendlela lefanako, Troy, lesike sakhuluma ngaye utsi: “Ngiyakubalekela kubukela bobhayisikobho labavusa inkhanuko kanye nekutihlanganisa nebantfu labakhuluma tintfo letingemahlazo mayelana netelicasi. Angifuni kutifaka engotini.”
Yetama loku: Ngekwetsembeka, tihlole kutsi unabuphi butsakatsaka, bese uhlela kusengaphambili kutsi utatibalekela kanjani timo letitakufaka kuleso silingo.—Matewu 6:13.
UNGAPHELI EMANDLA
Kutsiwani nangabe ngetulu kwayo yonkhe imetamo yakho, wehluleka kutibamba, uwele esilingweni? Ungaphelelwa ngemandla, bese uphonsa lithawula. LiBhayibheli litsi: “Lolungile angawa emahlandla lasikhombisa, noko uyawuvuka.” (Taga 24:16) Babe wetfu wasezulwini usikhutsata kutsi ‘sivuke.’ Utalwemukela yini lusito lwakhe? Chubeka uthantaza kuye. Cinisa kukholwa kwakho ngekutadisha liVi lakhe. Yiba khona njalo emihlanganweni yebuKhristu kute ume ucinile esincumeni sakho. Tfola indvudvuto esetsembisweni saNkulunkulu lesitsi: “Ngitakucinisa ngikusite.”—Isaya 41:10.
Cody, lokukhulunywe ngaye ekucaleni, utsi: “Kwadzingeka ngente imetamo lemikhulu kute ngilwisane nemkhuba wami wekutsandza tintfo letinekungcola. Bengihle ngehluleka, kodvwa ngekusitwa nguNkulunkulu ngagcine ngiphumelele.” Dylan, naye lesike sakhuluma ngaye ekucaleni, utsi: “Ngabe ngavele ngalala nalentfombatane lebengisebenta nayo, kodvwa ngema ngicinile, ngatsi ‘Cha!’ Kumnandzi kuba nanembeza lohlobile. Lokubaluleke kakhulu kutsi ngenta Jehova watichenya ngami.”
Nawumelana nekulingwa futsi uma ucinile, Nkulunkulu utatichenya nangawe.—Taga 27:11.
a Emabito ashintjiwe.