Ba Kopana ka Tsela e Ikhethang ka Mor’a Lilemo Tse 30
KA 1967 bahlankana ba babeli ba ile ba kopana ba sa lebella. Ba ile ba abeloa ho lula hammoho Michigan Technical University, United States. Dennis Sheets, oa Lima, Ohio, ka nako eo o ne a le lilemo li 18, a le selemong sa pele a ithuta ka tlhokomelo ea meru. Mark Ruge ea lilemo li 20 o ne a tsoa Buffalo, New York. O ne a le selemong sa boraro a ithuta boenjiniere ba mesebetsi ea sechaba.
Ka nako eo, setsoalle sa bona se ne se ka bonahala e le sa nakoana le se fetang ka potlako. Bacha bana ka bobeli ha baa ka ba tsoela pele ka thuto ea univesithi; e mong le e mong o ile a ikhethela tsela ea hae. Ho ile ha feta lilemo tse fetang mashome a mararo. Eaba ka letsatsi le leng banna bana ba babeli ba boela ba kopana Dominican Republic. Kopano ena e bile e neng e sa lebelloa. Empa ho ne ho boetse ho e-na le ho hong ho entseng hore ba kopane. E ne e le eng? Hore re fumane karabo, a re hlahlobeng bophelo ba bona ka bomong.
Dennis o ea Ntoeng
Dennis o ile a khutlela hae ka mor’a hore a qete selemo sa pele kolecheng. Joale, ka December 1967, o ile a bitsetsoa Sesoleng sa United States, ’me ka June 1968, a romeloa Vietnam. Teng o ile a bona lihlōhō tse tšabehang tsa ntoa. Ha mosebetsi oa hae oa bosole o fela ka 1969, o ile a khutlela United States, a qetella a fumane mosebetsi k’hamphaning e ’ngoe e khōlō Ohio. Empa o ne a sa khotsofala.
Dennis oa hlalosa: “Toro ea ka ho tloha bongoaneng e ne e le ho fallela Alaska ho ea ba sehoai.” Kahoo, ka 1971 eena le motsoalle oa hae eo ba neng ba kena sekolo se phahameng le eena ba ile ba kena morerong oa ho phethahatsa toro eo. Leha ho le joalo, ho e-na le ho ba sehoai, o ile a sebetsa mesebetsi e fapa-fapaneng e lefang hanyenyane. Ka nakoana o ne a lula tenteng ’me a sebetsa lefapheng la taolo ea mollo o hlaha. O ile a tlohella litelu le moriri o molelele ’me a qala ho tsuba matekoane.
Ka 1972, Dennis o ile a tloha Anchorage ho ea moketeng oa Labobeli le lateloang ke Laboraro la Molora o New Orleans, Louisiana. Ka mor’a moo, o ile a ikahela ntlo e nyenyane merung ea Arkansas. Teng mosebetsi oa hae e ile ea e-ba ho etsa liforeimi tsa ho haha matlo le ho tšela konkreite le ho e poleistera. Ka June 1973, Dennis o ile a kōpa lilifti ho potoloha le naha ho bona hore na a ka fumana morero bophelong.
Mark Mokhatlong o Khahlanong le Ntoa
Mark o ile a qeta nako e itseng a le univesithi ka mor’a hore Dennis a tsamaee, empa a etsa qeto ea hore ha a batle ho ba karolo ea tsamaiso e tšehetsang ntoa. Kahoo, o ile a khutlela Buffalo, moo a ileng a sebetsa ka nakoana e le foromane fekthering ea tšepe. A ntse a sa khotsofatsoa ke mosebetsi oo o tšehetsang ntoa, o ile a o tlohela, a reka sethuthuthu ’me a haola le naha ho ea San Francisco, California. Leha ka nako eo ba ne ba sa tsebe, ka nakoana Dennis le Mark ba ne ba le San Francisco ka nako e tšoanang.
Joaloka Dennis, Mark o ne a e-na le litelu le moriri o molelele ’me o ile a qala ho tsuba matekoane. Empa Mark o ne a ikakhetse ka setotsoana mokhatlong o khahlanong le ntoa, a nka karolo lipontšong tsa boipelaetso le mehoantong. O ne a tsongoa ke FBI bakeng sa ho baleha ho kena sesoleng, ka hona, ka lilemo tse ’maloa o ile a sebelisa mabitso a boikhakanyo e le hore a se ke a tšoaroa. O ile a phela bophelo ba mahipi San Francisco. Ke hona teng moo ka 1970, Lipaki Tsa Jehova tse peli li ileng tsa mo etela.
Mark oa hlalosa: “E tlameha ebe li ile tsa bona hore ke na le thahasello e itseng, kahoo li ile tsa nketela hape. Ke ne ke le sieo ntlong, empa li ile tsa ntšiela Bibele e tala le libuka tse tharo.” Leha ho le joalo, Mark o ne a tšoarehile haholo ka boitseko ba bona lipolotiking le ho thabela menate hoo a sa kang a ba le nako ea ho li bala. Hape FBI e ne e mo behile merebele. Kahoo, a sebelisa lebitso le leng la boikhakanyo, o ile a fallela Washington, D.C. Kharebe ea hae eo a neng a kopane le eona ha ba le univesithi, Kathi Yaniskivis, e ile ea tla lula le eena moo.
Qetellong ka 1971, FBI e ile ea tšoara Mark. Mafokisi a mabeli a FBI a ile a mo lebela sefofaneng ho tloha Washington, D.C., ho ea New York ’me a etsa bonnete ba hore o fetela Toronto, Canada. Ho hlakile hore FBI e ne e sa mo nke a le kotsi sechabeng; e ne e mpa e batla feela hore a tsoe ka har’a naha. Selemong se latelang eena le Kathi ba ile ba nyalana, ’me ba ile ba fallela Sehlekehlekeng sa Gabriola, British Columbia, Canada. Ba ne ba batla ho tloha sechabeng, empa leha ho le joalo, ba ne ba lumela hore ho tlameha ho e-na le ho eketsehileng bophelong.
Ba Fetoha Lipaki
U tla hopola hore Dennis o ne a kōpa lilifti ho potoloha le naha a batla morero bophelong. Leeto leo la hae le ile la mo fihlisa Montana moo a ileng a fumana mosebetsi ka ntle ho Chinook, a thusa sehoai nakong ea kotulo. Mosali oa sehoai seo le morali oa sona e ne e le Lipaki Tsa Jehova. Dennis o ile a fuoa makasine ea Tsoha! hore a e bale. Kapele o ile a kholiseha hore Lipaki li bolumeling ba ’nete.
Dennis o ile a tloha polasing eo a nkile Bibele ha a fallela Kalispell, Montana. Ha a le moo o ile a ea ka lekhetlo la pele libokeng tsa Lipaki Tsa Jehova. Libokeng tseo, o ile a kōpa hore a khanneloe thuto ea Bibele. Nakoana ka mor’a moo, o ile a kuta moriri le litelu. Ka January 1974, o ile a qala mosebetsi oa boboleli ’me ka la 3 March, 1974, a kolobetsoa letangoaneng leo liphoofolo li noellang ho lona le Polson, Montana.
Khabareng, Mark le Kathi ba neng ba lula Sehlekehlekeng sa Gabriola ba ile ba etsa qeto ea hore kaha ba na le nako, ba tla leka ho hlahloba Bibele. Ba ile ba qala ho bala King James Version empa ba fumana ho le thata ho utloisisa Senyesemane sa eona sa khale. Joale Mark o ile a hopola hore o ntse a e-na le Bibele le libuka tseo Lipaki li kileng tsa mo fa tsona lilemong tse fetileng. Ba ile ba bala Bibele le buka ea ’Nete e Isang Bophelong bo sa Feleng le ea Is the Bible Really the Word of God? Mark le Kathi ba ile ba hlolloa haholo ke seo ba ithutang sona.
Mark oa hlalosa: “Ke ile ka khahloa haholo ke taba ea hore buka ea ’Nete e bua ka sehlopha sa Bakreste bao tlas’a maemo leha e le afe ba ke keng ba ea ntoeng. Ke ile ka kholiseha hore bana ke bona Bakreste ba ’nete.” Nakoana ka mor’a moo, Mark le Kathi ba ile ba khutlela Houghton, Michigan, ho ea etela lelapa la habo Kathi—ba sa natse hore ba ka tšoaroa. Ha ba le moo, ba ile ba ea libokeng tsa Lipaki, ba ntse ba shebahala joaloka mahipi. Ba ile ba amohela thuto ea Bibele ’me ba balloa khoeling eo ba e qetileng ba le Michigan.
Ka mor’a hore ba khutlele Sehlekehlekeng sa Gabriola, ba ile ba kopana le Paki e ’ngoe seterateng sa Nanaimo, British Columbia, ’me ba e hlalosetsa hore ba batla ho ithuta Bibele. Letsatsing lona leo, ho ile ha fihla seketsoana se nkileng koloi e tletseng Lipaki, ’me thuto ea Bibele ea qalisoa. Likhoeli tse tharo hamorao, Mark le Kathi ba ile ba qala mosebetsi oa boboleli. Likhoeli tse tharo tse latelang, ka la 10 March, 1974, ka bobeli ba ile ba kolobetsoa. E ne e le beke ka mor’a hore Dennis a kolobetsoe!
Dennis Tšebeletsong ea Nako e Tletseng
Dennis e ile ea e-ba pula-maliboho, kapa mosebeletsi oa nako e tletseng, ka September 1974. O re: “Ke ne ke thabile ha ke le pula-maliboho, empa ke ne ke batla ho eketsa tšebeletso ea ka; ka hona, ka July 1975, ke ile ka etsa kōpo ea ho sebeletsa ntlo-khōlō ea lefatše ea Lipaki Tsa Jehova e Brooklyn, New York. Ka December ke ile ka memeloa ho ea sebetsa teng.”
Mosebetsi oa pele oo Dennis a ileng a o abeloa e ne e le oa ho thusa ho fetola Hotele ea Towers sebaka sa bolulo sa basebetsi ba ntlo-khōlō. O ile a sebetsa lilemo tse ’maloa moo, a okametse sehlopha sa ba kenyang lithaele. Ha a se a batla ho nyala, o ile a ea California. Ka 1984, ha a ntse a sebeletsa e le moholo phuthehong ea Cathedral City, o ile a nyala pula-maliboho e bitsoang Kathy Enz.
Dennis le Kathy ba ne ba ikemiselitse ho phela bophelo bo itekanetseng e le hore ba hahamalle lithahasello tsa ’Muso oa Molimo. Ka hona, hangata Dennis o ne a hana menyetla ea ho etsa chelete e ngata khoebong e neng e atleha haholo ea ho haha California e ka boroa. Ka 1988, eena le Kathy ba ile ba etsa kōpo ea ho thusa mosebetsing oa kaho oa machaba oa Lipaki Tsa Jehova. Ka December ea selemo sona seo, ba ile ba fumana kabelo ea ho sebetsa lenaneong la kaho ea lekala Buenos Aires, Argentina.
Ka 1989, Dennis le Kathy ba ile ba memeloa mosebetsing oa kaho oa Lipaki Tsa Jehova ka nako e tletseng. Ba le mofuteng ona oa tšebeletso ea nako e tletseng, ba sebelelitse Suriname le Colombia habeli. Ba bile ba sebeletsa le ha ho ne ho hahoa lekala la Ecuador le la Mexico, hammoho le mosebetsing o tšoanang Dominican Republic.
Mark Tšebeletsong ea Nako e Tletseng
Ka 1976, Mark le bahlankana ba bang ba likete ba Maamerika ba neng ba balehetse Canada ho qoba ho ea sesoleng, ba ile ba tšoareloa ke ’muso oa United States. Eena le mosali oa hae, Kathi, le bona ba ne ba batla ho phela bophelo bo itekanetseng e le hore ba nehelane ka nako e eketsehileng tšebeletsong ea bona. Kahoo, Mark o ile a sebetsa nakoana e le mapotiele, ’me eena le Kathi butle-butle ba lefa likoloto tsa bona tseo ba neng ba bile le tsona pele ba kolobetsoa.
Ka 1978, ha Lipaki Canada li ne li rera ho haha mohaho o mocha oa lekala haufi le Toronto, Ontario, Mark le Kathi ba ne ba le boemong ba hore ba ka ithaopa. Kaha Mark o ne a e-na le phihlelo ea ho ba mapotiele, ba ile ba memeloa ho tla sebetsa mohahong. Ba ile ba ba mosebetsing oo Georgetown ho fihlela o phethoa ka June 1981. Ka mor’a moo, ba ile ba khutlela British Columbia ’me ba ea thusa kahong ea Holo ea Kopano ea Lipaki Tsa Jehova ka lilemo tse ’nè. Ha e phethiloe, ba ile ba memeloa ho khutlela mosebetsing oa ho atolosa mehaho ea lekala la Canada.
Ka 1986, ka mor’a likhoeli tse ’maloa Mark le Kathi ba le Georgetown, ba ile ba memeloa ho ba litho tsa lekala la Canada. Esale ba sebeletsa ho tloha ka nako eo ’me ba bile le menyetla e mengata ea ho kenya letsoho mosebetsing oa kaho linaheng tse ling tse ngata. Ka lebaka la phihlelo ea Mark ea ho ba mapotiele, o ile a qala ho sebelisoa ho potiela mehaho ea makala le Liholo Tsa Likopano Tsa Lipaki Tsa Jehova Amerika Boroa le Bohareng hammoho le lihlekehlekeng tsa Caribbean.
Ka lilemo tse ngata, eena le Kathi ba ’nile ba sebeletsa Venezuela, Nicaragua, Haiti, Guyana, Barbados, Bahamas, Dominica, United States (Florida) le Dominican Republic. Tšebeletso ena e khethehileng ea nako e tletseng ke eona e ileng ea etsa hore Mark le Dennis ba boele ba kopane.
Ba Kopana Hape Dominican Republic
Ba sa tsebe, Mark le Dennis ba ne ba sebetsa hammoho mesebetsing ea kaho Dominican Republic. Ka letsatsi le leng ba ile ba re ptjangptjang! mehahong ea lekala ea Lipaki Tsa Jehova Santo Domingo. Joalokaha u ka inahanela, ba ile ba thabela ho boela ba kopana. Etsoe ba ne ba arohane ka lilemo tse 33 ’me litaba li le ngata tseo ba lokelang ho li bolellana. Ba hloletsoe haholo, ba ile ba bolellana boholo ba litaba tseo u li balileng ka holimo. Empa se ileng sa ba hlolla le ho feta—hammoho le ba neng ba mametse liphihlelo tsa bona—ebile lintho tse ngata tseo ba neng ba tšoana ka tsona bophelong.
Ka bobeli ba phetse bophelo ba mahipi ’me ba fallela libakeng tse hōle ho baleha mokhoa oa bophelo oa ho hahamalla lintho tse bonahalang hammoho le matšoenyeho a oona. Dennis o ile a nyala ngoanana ea bitsoang Kathy; Mark a nyala ea bitsoang Kathi. Banna bana ka bobeli ba ile ba amohela thuto ea Bibele ha ba ile libokeng tsa Lipaki Tsa Jehova ka lekhetlo la pele. Ka bobeli ba kolobelitsoe ka March 1974. Bobeli ba bona ebile litho tsa malapa a makala a Lipaki Tsa Jehova—Dennis United States ’me Mark Canada. Ka bobeli ba entse boiteko ba ho phela bophelo bo itekanetseng e le hore ba hahamalle lipakane tsa moea. (Matheu 6:22) Ka bobeli ba sebelitse kahong ea machaba ’me ba fumana likabelo linaheng tse ngata. Ho fihlela ha ba kopana ka tšohanyetso Dominican Republic, ba ne ba e-s’o kopane le metsoalle ea bona ea pele e seng e amohetse ’nete ea Bibele.
Na Mark le Dennis ba nka liketsahalo tsena tse ikhethang e le tse tlileng ka tataiso ea Molimo? Le hanyenyane. Baa hlokomela hore joalokaha Bibele e bolela, “bohle [re] hlaheloa ke nako le ketsahalo e sa lebelloang,” ka linako tse ling e le ka litsela tse thahasellisang. (Moeklesia 9:11) Leha ho le joalo, ba ile ba hlokomela hape hore ho na le ho hong ho entseng hore ba kopane: ho nyoreloa ha bona ho fumana morero bophelong le lerato la bona ho Jehova Molimo.
Pale ea Dennis le Mark e boetse e totobatsa ho tšoana ho teng ho bohle ba lipelo li tšepahalang ba ithutang ’nete ea Bibele. Dennis o re: “Phihlelo ea ka le Mark e bontša hore Jehova o hlokomela maemo a bophelo a batho, ’me ha lipelo tsa bona li sekametse ho lokeng, o ba hulela ho eena.”—2 Likronike 16:9; Johanne 6:44; Liketso 13:48.
Mark oa phaella: “Phihlelo ea rōna e boetse e re rutile ho utloisisa hore ha motho a ikamahanya le litekanyetso tsa Jehova, a nehela bophelo ba hae ho eena, ’me a iketsa ea fumanehang, Jehova a ka sebelisa litalenta tsa hae le tsebo ea hae ho ntšetsa pele borapeli ba ’nete molemong oa batho ba hae.”—Baefese 4:8.
Phihlelo ea bona e boetse e bontša hore Jehova Molimo o hlohonolofatsa batho ba hae ba ikakhelang ka setotsoana tšebeletsong. Ka sebele Dennis le Mark ba ikutloa ba hlohonolofalitsoe. Dennis o re: “Ke tokelo ho sebeletsa lithahasello tsa ’Muso tšebeletsong e khethehileng ea nako e tletseng. E re file monyetla oa ho thabela ho khothatsana ha re ntse re sebetsa le bara le barali babo rōna ba Bakreste ba tsoang lefatšeng ka bophara.”
Mark oa phaella: “Ruri Jehova o hlohonolofatsa ba behang ’Muso oa hae pele. Ke ho nka e le tlhohonolofatso e khethehileng ho sebeletsa ke le setho sa lelapa la lekala la Canada le ho kopanela kahong ea machaba.”
Na ke kopano e ikhethang? E, hobane joalokaha Mark a bolela: “Lebaka la sebele la hore na ke hobane’ng ha ho kopana ha rōna ka tsela ena e bile ho hlollang ke hobane re ile ra tseba, ra rata le ho sebeletsa Molimo ea ikhethang, Jehova.”
[Setšoantšo se leqepheng la 28]
Dennis, ka 1966
[Setšoantšo se leqepheng la 28]
Mark, ka 1964
[Setšoantšo se leqepheng la 30]
Dennis, South Dakota, ka 1974
[Setšoantšo se leqepheng la 30]
Mark, Ontario, ka 1971
[Setšoantšo se leqepheng la 31]
Dennis le Mark, hammoho le basali ba bona, nakoana ka mor’a hore ba kopane ka tšohanyetso, ka 2001