Lera la Leihlo le Thulamisang Setšoantšo

Na le Entsoe?

● Leihlo la motho le na le retina—e leng lera le nang le lisele tse ka bang limilione tse 120 tse bitsoang li-photoreceptor, tse amohelang mahlaseli a khanya ebe li a fetola melaetsa ea motlakase. Boko ba motho bo fetola melaetsa ena hore e be litšoantšo. Ba buellang khopolo ea hore lintho li iphetotse ba ’nile ba pheha khang ea hore moo retina e leng teng ka leihlong la libōpuoa tse nang le lesapo la mokokotlo, ke bopaki ba hore leihlo ha lea etsoa.

Ak’u nahane: Retina ea libōpuoa tse nang le lesapo la mokokotlo e thulame, ’me seo se etsa hore li-photoreceptor li be karolong e ka morao ea eona. E le hore khanya e fihle ho tsona, e lokela ho feta liseleng tse ’maloa. Ho ea ka setsebi se seng sa baeloji se buellang khopolo ea ho iphetola ha lintho se bitsoang Kenneth Miller, “sena se etsa hore khanya e hasane, e leng se etsang hore re se ke ra bona lintho ka ho hlaka ho feta kamoo re neng re ka ’na ra li bona kateng.”

Kahoo, ba buellang khopolo ea hore lintho li iphetotse ba bolela hore retina e thulameng ke pontšo ea boqapi ba boemo bo tlaase—ha e le hantle, ea hore ha ho na motho ea e entseng. Rasaense e mong o ile a ba a re ke “ntho e booatla e sebetsang e thulame.” Leha ho le joalo, liphuputso tse eketsehileng li bontša hore li-photoreceptor tsa retina e thulameng li sebakeng se loketseng haufi le lera la ’mala le fanang ka oksijene le limatlafatsi tsa bohlokoa e le hore motho a bone hantle. Setsebi sa baeloji se bitsoang Jerry Bergman le ngaka ea mahlo e bitsoang Joseph Calkins, ba ile ba ngola ba re: “Haeba lera leo la ’mala le fanang ka oksijene le limatlafatsi le ne le lutse ka pel’a retina, ho ne ho tla ba thata haholo ho bona.”

Retina e thulameng e molemo ho libōpuoa tse nang le lesapo la mokokotlo tse nang le mahlo a manyenyane. Moprofesa Ronald Kröger oa Univesithi ea Lund, Sweden, o re: “Ho lokela hore ho be le sekheo se itseng pakeng tsa lense ea leihlo le li-photoreceptor e le hore le bone setšoantšo ka tsela e hlakileng. Hore ebe sebaka sena se tletse ka lisele tsa methapo ea kutlo ho boloka sebaka sa bohlokoa libōpuoeng tse nang le lesapo la mokokotlo.”

Ho feta moo, lisele tse atamelaneng tsa kutlo tse ho retina tse bileng li leng haufi le li-photoreceptor li potlakisa tsela eo libōpuoa li bonang boitsebiso ka eona ebile li etsa hore e be e ka tšeptjoang.

U nahana’ng ka see? Na lera la leihlo le thulamisang setšoantšo le entsoe ka tsela e nyatsehang, ’me le bile teng ka tšohanyetso? Kapa na le entsoe?

[Setšoantšo se Qanollang se leqepheng la 15]

(Ha u batla ho bona boitsebiso bo hlophisitsoeng hantle, sheba sengoliloeng)

Lisele tsa li-“photoreceptor”

Khanya

Lera la ’mala

Khanya

“Retina”

Mothapo oa pono