Baeletsi ba Bohlale—Tlhohonolofatso ho Baena ba Bona
“Ke tla boela ke u tlisetse baahloli ba kang ba pele, le baeletsi ba joale ka ba ho qala.”—ESAIA 1:26.
1, 2. (a) Liproverbia 12:15 le 19:20 li bontša molemo oa keletso joang? (b) Ho hlokahala eng pele haeba re tla amohela keletso, ’me ke phihlelo efe e bontšang see?
TERRI ke morali oa batsoali ba Bakreste. Sekolong o ne a e-na le motsoalle e monyenyane eo le eena a neng a le “’neteng.” Terri a hlokomela hore, leha ho le joalo, ho ea qetellong ea lithuto tsa bona sekolong sa mathomo motsoalle oa hae o ne a se a sa chesehele tumelo ea hae joaloka pele. Ha ba ntse ba tsoela pele hammoho sekolong se phahameng, motsoalle oa hae a fosa liboka tsa Bokreste ’me a qala ho tšoaea Mokhatlo oa Watch Tower le phutheho liphoso. Leha ho le joalo, Terri a rapella motsoalle oa hae ka thata ’me nako le nako a mo eletsa hore a leke ho lula a le matla joaloka Mokreste. Qetellong, boiteko ba Terri ba putsoa. Ha ba le sehlopheng sa leshome, motsoalle oa hae o ne a e-ea libokeng kamehla hape ’me qetellong a kolobetsoa. E bile tlhohonolofatso e kaakang ho eena! ’Me e bile moputso o mokaakang bakeng sa motsoalle oa hae e monyenyane ea tšepahalang Terri!
2 Ka lebaka la phihlelo ena, na ho na le ea ka belaelang hore ho’a hlokahala hore nako le nako Bakreste ba eletsane ka lerato? Bibele e’a re khothatsa: “Mamela keletso, u amohele taeo, u tle u hlalefe isao.” (Liproverbia 19:20; 12:15) Motsoalle oa Terri o ile a latela keletso eo. Empa ho thoe’ng hoja Terri ha a ka a ba le lerato, leqoophe le sebete hore a ’ne a mo thuse ka lilemo tsee tsohle? E, hore mang kapa mang ho rona a “mamele keletso” ho lokela hore ho be le moeletsi. Moeletsi e lokela hore e be mang?
Keletso—Ka Mang?
3. Jehova o fane ka bafe ho fana ka keletso e nakong ka phuthehong ea Bokreste?
3 Jehova Molimo o tšepisitse hore mehleng ea rōna o tla nea batho ba hae baeletsi. O itse: “Ke tla boela ke u tlisetse . . . baeletsi ba joale ka ba ho qala.” (Esaia 1:26) Tšepiso ena e phethahalitsoe haholo-holo ka baholo ba khethiloeng ka phuthehong ea Bokreste. Keletso ke mokhoa o mong oa ho ruta, ’me ke baholo haholo-holo ba ‘tšoanelehang ho ruta.’ (1 Timothea 3:2, NW) Mohlomong moapostola Pauluse o ne a hopotse haholo-holo ka baholo ha a re: “Ekare ha motho a oela molatong o mong, lōna bao le leng ba moea, le ke le mo tsose ka moea o mosa.” (Ba-Galata 6:1) Empa na baholo ke bona feela ba ka fanang ka keletso?
4, 5. (a) Mehlala e meng ea Mangolo e bontšang hore hase baholo feela ba ka fanang ka keletso ke efe? (b) Ke maemo afe a sebele a kajeno ao Bakreste bao e seng baholo ba fanang ka keletso ho oona?
4 Che. Terri e ne e se moholo empa keletso ea hae e qetelletse e beile litholoana tse molemo. Hape, hopola molaoli oa lebotho la Syria Naamane. O ile a nka bohato ka boitsebiso bo botle bo neng bo tsoa ho ngoanana e monyenyane oa Moiseraele ’me a nka bo bong ka keletso ea bahlanka ba hae. Davida o ile a bolokoa molatong oa mali ka keletso e nakong ea Abigaile, mosali oa Nabale. ’Me mohlankana Elihu o bile le keletso e ’ngoe e bohlale bakeng sa Jobo le “batšelisi” ba hae ba bararo.—1 Samuele 25:23-35; 2 Marena 5:1-4, 13, 14; Jobo 32:1-6.
5 Ka ho tšoanang kajeno, ho eletsa hase tokelo ea baholo feela. Batsoali ba eletsa bana ba bona kamehla. Bacha ba kang Terri ba atisa ho atleha ho eletsa lithaka tsa bona. ’Me ka ho toba Bibele e khothalletsa bokhaitseli ba hōlileng hore “ba rute tse ntle,” haholo-holo ho basali ba banyenyane ba ka phuthehong. (Tite 2:3-5) Ha e le hantle, ka kutloisiso e akaretsang bohle re tlamehile ho thusana ka tsela ena. Moapostola Pauluse o itse: “Le ke le tšelisane, ’me le hahisane, joale ka ha le fela le etsa.”—1 Ba-Thessalonika 5:11.
Lipakane tsa Keletso ea Bokreste
6. Tse ling tsa lipakane tsa keletso ea Bokreste ke life?
6 Lipakane tse ling tsa keletso ea Bokreste ke life? Tsena ke ho thusa motho hore a tsoele pele le hore a tsoele pele ka tsela e nepahetseng, ho rarolla mathata, ho hlōla maima, ’me mohlomong le ho lokisa tsela e fosahetseng. Pauluse o buile ka mokhoa o mong oa ho eletsa ha a phehella Timothea hore a ‘laee, a khalemele, a khothatse ka mamello eohle le ka bohlale ba ho ruta.’ (2 Timothea 4:1, 2) Ruri ke ntho e etsoang ka mokhoa o bohlale ho eletsa e mong ka tsela eo a ka utloisisang a sa utloe bohloko.
7, 8. (a) A mang a maemo ao ho oona keletso e lebeletsoeng ka phuthehong ea Bokreste ke afe? (b) Ke ka linako life Mokreste a eeng a hloke keletso e seng ho e lebella?
7 Keletso e lokela ho fanoa neng? Batsoali kamehla ba ba le nako ea ho eletsa bana ba bona ’me bana ba ho lebelletse ka mokhoa o itseng. (Liproverbia 6:20; Ba-Efese 6:4) Ka phuthehong, seithuti se lebelletse keletso ha se fane ka puo Sekolong sa Tšebeletso sa Puso ea Leholimo. ’Me mohoeletsi e mocha oa ’Muso o lebelletse thuso le keletso ha a tsoela pele khōlong e le mosebeletsi oa Mokreste. (1 Timothea 4:15) Ka linako tse ling batho ka bomong ba batlang thuso le keletso ba tla atamela baholo kapa ba bang ka phuthehong.
8 Leha ho le joalo, ka linako tse ling keletso e lokela ho fanoa ho ba sa e lebellang kapa ba sa e batleng. Mohlomong motho e mong o felloa ke cheseho tšebeletsong ea Jehova, a “suthela hole” joaloka motsoalle oa Terri. (Ba-Heberu 2:1) Motho mohlomong o na le phapang e tebileng le motho e mong ka phuthehong. (Ba-Filippi 4:2) Kapa mohlomong motho e mong o hloka thuso tabeng ea ho itlhopha le ho apara ka tšoanelo kapa ho khetheng metsoalle kapa ’minong.—1 Ba-Korinthe 15:33; 1 Timothea 2:9.
9, 10. (a) Ke hobane’ng ha ho fanoa hoa keletso ea Bokreste ho hloka sebete? (b) Ke hobane’ng leha ho le joalo ha Mokreste a lokela ho fana ka keletso ha e hlokahala?
9 Ha moprofeta Hanani a ne a eletsa Morena Asa oa Juda, Asa a teneha hoo a ileng a mo “hlahlela teronkong”! (2 Likronike 16:7-10) Motho o ne a lokela ho ba sebete ho eletsa morena mehleng eo. Kajeno, ho ka ’na hoa hlokahala hore baeletsi ba be sebete, kaha ho fana ka keletso ho ka ’na hoa baka ho teneha qalehong. Mokreste e mong ea nang le phihlelo o ile a checha ho fana ka keletso e hlokahalang ho motsoalle e monyenyane. Ka lebaka lefe? O hlalositse: “Hona joale re metsoalle e meholo, ’me ke batla ho lule ho le joalo!” Ka sebele, leha ho le joalo, ho checha ho fana ka thuso ha e hlokahala hase letšoao la motsoalle oa sebele.—Liproverbia 27:6; bapisa Jakobo 4:17.
10 Ha e le hantle, phihlelo e bontšitse hore ha moeletsi a le bohlale, hangata ho hlabeha ho ka fokotsoa, ’me hangata hoa finyelloa sepheo sa keletso. Ho hlokahala eng ho ba moeletsi ea bohlale? Ho arabela sena, ha re nahaneng ka mehlala e ’meli, o mong e le o motle, o mong e le o mobe.
Pauluse—Moeletsi ea Bohlale
11. Ke hobane’ng ha Bakorinthe ba bangata ba ile ba amohela keletso ea Pauluse le hoja hangata a ne a bua ka ho toba haholoanyane?
11 Moapostola Pauluse o fane ka keletso ka makhetlo a mangata, ’me ka linako tse ling o ne a tlameha ho bua lintho tse thata. (1 Ba-Korinthe 1:10-13; 3:1-4; Ba-Galata 1:6; 3:1) Leha ho le joalo, keletso ea hae e bile e sebetsang hobane bao e neng e lebisoa ho bona ba ne ba tseba hore Pauluse o’a ba rata. Joalokaha a boleletse Bakorinthe: “Hobane nkile ka le ngolla ke hlomohile haholo, ka pelo e tsietsoeng le ka meokho e mengata; ’me e ne e se ho le soabisa, empa e ne e le hore le tle le tsebe lerato le tlōlisang leo ke le ratang ka lona.” (2 Ba-Korinthe 2:4) Bakorinthe ba bangata ba ile ba amohela keletso ea Pauluse hobane ba ne ba tseba hore e ne e sa fanoe ka sepheo sa boithati, kaha “lerato . . . ha le ipatlele tsa lona.” Hape, ba ne ba kholisehile hore o ne a sa bue ka lebaka la ho khopeha hoa botho hobane “lerato . . . ha le halefe, ha le hopole bobe.”—1 Ba-Korinthe 13:4, 5.
12. Ke tšoaneleho efe e nolofaletsang moeletsi oa Mokreste hore a fumane liphello tse molemo? Etsa mohlala.
12 Le kajeno, ho bonolo haholoanyane ho amohela le keletso e matla ha re tseba hore ea re eletsang o’a re rata, ha a bue ka lebaka la ho khopeha hoa botho, ’me ha a na sepheo sa boithati. Ka mohlala, haeba nako feela eo moholo a buisanang le bacha ka eona ka phuthehong ke ha a ba nyatsa, bacha ba ka ikutloa habonolo hore baa oeloa. Empa ho thoe’ng haeba moholo a e-na le kamano e ntle le bacha? Ho thoe’ng haeba a e-ea le bona tšebeletsong ea tšimo, a atameleha Holong ea ’Muso ’me a ba khothalletsa ho bua le eena ka mathata a bona, tšepo ea bona le lipelaelo tsa bona, mohlomong a bile a ba mema (ka tumello ea batsoali ba bona) hore ba ee lapeng ha hae nako le nako? Joale, ha a tlameha ho ba eletsa, ho tla theosetsa haholoanyane hore bacha ba e amohele, ba tseba hore e tsoa ho motsoalle.
Bonolo le Boikokobetso
13. (a) Keletso ea Bokreste e lokela hore qetellong e theoe ho eng? (b) Kahoo, ba fanang ka keletso ka phuthehong ea Bokreste ba lokela ho qoba ho etsa eng?
13 Ho na le lebaka le leng leo ka lona keletso ea Pauluse e neng e atleha. O ne a itšetlehile ka bohlale ba Molimo, e seng ka maikutlo a hae. Joalokaha a ile a hopotsa moeletsi Timothea: “Lengolo lohle le bulutsoeng ke Moea oa Molimo, le na le molemo oa ho ruta, oa ho kholisa, oa ho laea, le oa ho hōlisa ka khōlo ea ho loka.” (2 Timothea 3:16; bapisa 1 Ba-Korinthe 2:1, 2.) Ka ho tšoanang baeletsi ba Bakreste kajeno ba thea seo ba se buang Mangolong. Ke ’nete hore, ka lapeng, batsoali ha ba qotse Bibele nako le nako ha ba eletsa bana ba bona. Leha ho le joalo, e-bang batsoali ba Bakreste ba khothalletsa kutlo, bohloeki, kameho ka ba bang, ho ba nakong, kapa ntho leha e le efe e ’ngoe, ho tlameha hore kamehla ho be le motheo oa Mangolo bakeng sa seo ba se buang. (Ba-Efese 6:1; 2 Ba-Korinthe 7:1; Mattheu 7:12; Moeklesia 3:1-8) Ka phuthehong, re lokela ho ba hlokolosi hore re se ke ra leka ho qobella pono ea rōna ea botho kapa seo re se ratang holim’a ba bang. ’Me baholo ba lokela ho qoba ho sekamisa Mangolo ho etsa hore a hlahe joalokaha eka a tšehetsa maikutlo a mang a itseng ao ba ikutloang ka matla ka oona. (Bapisa Mattheu 4:5, 6.) Kamehla ho tlameha hore ho be le lebaka la ’nete la Bibele bakeng sa keletso leha e le efe eo ba fanang ka eona.—Pesaleme ea 119:105.
14, 15. (a) Bolela tšoaneleho e ’ngoe e etsang hore ho be bonolo ho amohela keletso. (b) Ke hobane’ng ha e le hoa bohlokoa hore moeletsi a holise tšoaneleho ee?
14 Keletso e boetse e molemo haholoanyane ha e fanoa ka moea o bonolo. Pauluse o ne a tseba hona. Ke ka lebaka leo, ha a ne a bua ka ea nkang bohato bo fosahetseng a sa hlokomela, Pauluse a khothalelitseng ba tšoanelehang hore “le ke le mo tsose ka moea o mosa,” (Ba-Galata 6:1) O boetse a eletsa Tite hore a hopotse ba bang “ba se ke ba nyefola motho, ba tšabe likomang, ba be bonolo, ba etsetse batho bohle ka mosa ’ohle.”—Tite 3:1, 2; 1 Timothea 6:11.
15 Ke hobane’ng ha ho hlokahala bonolo? Hobane boikutlo bo sa laoloang boa tšoaetsanoa. Mantsoe a bohale a fehla mantsoe a mang a bohale, ’me ho thata ho beelana mabaka ha ho befiloe. Le haeba ea eletsoang a halefa, hona hase lebaka la hore ea eletsang le eena a halefe. Ho e-na le hoo, boikutlo bo bonolo ba moeletsi bo ka thusa hore lintho li kokobele. “Karabo e bonolo e thethefatsa bohale.” (Liproverbia 15:1) Hona ke ’nete ebang moeletsi ke motsoali, moholo kapa e mong feela.
16. Ke hobane’ng ha kamehla motho a lokela ho ba le hlompho ha a fana ka keletso?
16 Qetellong, nahana ka seo Pauluse a se boleletseng moholo e monyenyane Timothea: “U se ke ua khalemela ea hōlileng ka thata, empa u mo khothatse joale ka hoja ke ntat’ao, ba bacha joale ka hoja ke banab’eno; basali ba hōlileng joale ka hoja ke bo-’m’ao, ba bacha joale ka hoja ke bo-khaitselie, ka hloeko eohle.” (1 Timothea 5:1, 2) Ke temoso e babatsehang hakaakang! Nahana kamoo mosali ea hōlileng a neng a tla ikutloa kateng ha moholo e monyenyane, mohlomong ea monyenyane bo lekaneng hore e ka ba mora oa hae a mo eletsa ka ho mo nyatsa ka matla kapa ka tsela e se nang tlhompho. Ho ne ho tla ba molemo haholoanyane haeba moeletsi a ne a ile a ipha sebaka sa ho nahana: ‘Ha ke nahana ka botho le lilemo tsa motho enoa, e be tsela e lerato le e molemo ka ho fetisisa eo nka fetisang keletso ee ka eona ke efe? Haeba ke ne ke le boemong ba hae, ’na, ke ne ke tla rata hore ke atameloe joang?’—Luka 6:31; Ba-Kolosse 4:6.
Keletso ea Bafarisi
17, 18. Ke ka lebaka lefe hape keletso e fanoeng ke Bafarisi e neng e sa thuse?
17 Joale, tlohela mohlala o motle oa Pauluse ’me u nahane ka mohlala o mobe oa baeta-pele ba bolumeli ba Bajode ba mehleng ea Jesu. Ba ne ba fana ka keletso e ngata, empa hangata sechaba se ne se sa rue molemo ho eona. Hobane’ng?
18 Ho ne ho e-na le mabaka a mangata. Le leng, nahana ka nako ea ha Bafarisi ba khalemela Jesu hobane barutuoa ba hae ba ne ba sa hlapa matsoho a bona pele ba e-ja. Ha e le hantle, bo-’mè ba bangata ba eletsa bana ba bona hore ba hlape matsoho a bona pele ba e-ja, ’me ho na le ho hongata ho buellang hona e le mokhoa oa bohloeki. Empa Bafarisi ba ne ba sa ameha hakaalo-kaalo ka bohloeki. Ho bona, ho hlapa matsoho e ne e le neano, ’me ba ne ba hlonamisitsoe ke hore barutuoa ba Jesu ba ne ba sa latele neano ena. Leha ho le joalo, joalokaha Jesu a ile a ba bontša, ho ne ho e-na le mathata a mangata a maholoanyane Iseraeleng a neng a hloka hore e be ba a etse hloko. Ka mohlala, ba bang ba ne ba sebelisa neano ea Bofarisi e le tsela ea ho qoba ho utloa molao oa bohlano Melaong e Shome: “Hlonepha ntat’ao le ’m’ao.” (Exoda 20:12; Mattheu 15:1-11) Ka masoabi, bangoli le Bafarisi ba ne ba nkehile ke linthoana tse nyenyane hoo ba neng ba “siea hoo e leng boholo ba molao, e leng tokiso, le mohau, le tumelo.”—Mattheu 23:23.
19. Ke joang Bakreste ba kajeno ba ka qoba ho oela lerabeng la ho ameha haholo ka linthoana tse nyenyane tse se nang bohlokoa ba letho?
19 Baeletsi kajeno ba lokela ho ba seli hore ba se ke ba etsa phoso e tšoanang. Ba lokela ho qoba ho ameha haholo ka linthoana tse nyenyane tseo e seng tsa bohlokoa ba letho hoo ba lebalang ‘lintho tse kholo.’ Litabeng tse nyenyane, re khothalletsoa ho “mamellana” ka lerato. (Ba-Kolosse 3:12, 13) Matla a ho lemoha hore na ke neng ho ka qojoang khang ea ho hong le hore na keletso e hlile e hlokahala neng ke e ’ngoe ea lintho tse tlatsetsang hore motho a be le ‘tšoaneleho ea moea.’—Ba-Galata 6:1.
20. Ke hobane’ng ha mohlala oa botho e le oa bohlokoa hakana tabeng ea ho fana ka keletso?
20 Ho na le ntho e ’ngoe hape e ileng ea etsa hore baeletsi bao ba lekholong la pele la lilemo e be ba seng molemo. Ba ne ba phelela leano la hore “le etse seo ke le bolellang sona, e seng seo ke se etsang.” Jesu o itse ka bona: “Ho malimabe lōna, baruti ba molao; hobane le jarisa batho liphahlo tse ba imelang, ’me lōna, le hana ho ama liphahlo tseo leha e le ka o mong oa menoana ea lōna.” (Luka 11:46) Ke ho hloka lerato ho hokaakang! Kajeno, batsoali, baholo, kapa ba bang ba fanang ka keletso ba lokela ho tiisa ka thata hore bona ka bobona ba etsa seo ba bolellang ba bang hore ba se etse. Re ka khothaletsa ba bang hore ba tšoarehe tšebeletsong ea tšimo joang haeba rōna re sa bee mohlala o loketseng? Kapa re ka lemosa ba bang joang ka lintho tse bonahalang, haeba lintho tse bonahalang li laola bophelo ba rōna?—Ba-Roma 2:21, 22; Ba-Heberu 13:7.
21. (a) Bafarisi ba ne ba hatella batho joang? (b) Maqiti a Bafarisi a lokela ho sebetsa e le tlhokomeliso ho baeletsi ba Bakreste joang?
21 Baeta-pele ba Bajode ba boetse ba hlōleha ho eletsa ka lebaka la ho sebelisa mekhoa ea bompoli. Ka lekhetlo le leng, ba roma banna hore ba e’o tšoara Jesu. Ha banna bana ba khahloa ka ho fetisisa ke mokhoa oo Jesu a rutang ka oona, ba tla ba mo siile, Bafarisi ba ba khalemela, ba re: “Hleka le lōna le thetsitsoe na? Ke mang ho baholo le ho bafarisi ea lumetseng ho eena? Empa bongata boo, bo sa tsebeng molao, bo rohakiloe.” (Johanne 7:45-49) Na oo e ne e le motheo o nepahetseng bakeng sa ho khalemela—bompoli le ho rea batho mabitso? E se e ka baeletsi ba Bakreste ba ke ke ba ba molato oa keletso e joalo! Ba lokela hore ka thata ba qobe ho hatella ba bang kapa ho fana ka maikutlo a hore: ‘U lokela ho ‘mamela hobane ke moholo!’ Kapa ha a bua le khaitseli a se ke a fana ka maikutlo a hore: ‘U lokela ho ’mamela hobane ke le moena.’
22. (a) Ke joang, hona ka lebaka lefe Bakreste ba lokelang ho fana ka keletso? (b) Ke potso efe e tsoelang pele eo ho hlokahalang hore ho buisanoe ka eona?
22 E, ho eletsa ke ketso ea lerato eo rōna bohle—haholo-holo baholo ba khethiloeng—re e kolotang Bakreste ba bang nako le nako. Keletso ha e’a lokela ho fanoa, ka ho koekoetla taba leha e le hofe. Empa ha e hlokahala, e lokela hore e fanoe ka sebete. E lokela ho ba le motheo oa Mangolo ’me e fanoe ka moea o bonolo. Ho feta moo, ho bonolo haholoanyane ho amohela keletso ha e tsoa ho ea re ratang. Ka linako tse ling, leha ho le joalo, ho ka ba thata hore na motho o re’ng ha a fana ka keletso. Kahoo re ka fana ka keletso joang ka tsela e tlang ho ba molemo? Ho tla buisanoa ka hona sehloohong se latelang.
Na U ka Hlalosa?
◻ Ke bo-mang ba nang le tokelo le boikarabelo ho fana ka keletso ea Bokreste?
◻ Ke hobane’ng ha ho hlokahala sebete ho fana ka keletso?
◻ Ke hobane’ng ha ’nete ea hore Pauluse o ne a rata Bakreste ba Korinthe e ile ea ba nolofaletsa ho amohela keletso ea hae?
◻ Ke hobane’ng ha moeletsi oa Mokreste a lokela hore a be mosa, a be bonolo?
◻ Mokreste a ka qoba hore keletso ea hae e bonahale e hatella joang?
[Setšoantšo se leqepheng la 13]
Pauluse o ile qophella Tite hore a hopotse ba bang “ba etsetse batho bohle ka mosa ’ohle”