Ho Rata Molimo—Tšusumetso Bakeng sa Boitšoaro bo Botle
BATHO ba nang le kutloisiso ba tla lumela habonolo hore ho hlokahala ho thibeloe boitšoaro bo bobe. Joalokaha ’moleli oa United Church ea Canada a ho hlalositse: “Ha sechaba le batho ka bomong ba hlokomoloha molao oa boitšoaro, liphello ke tse sisimosang; lintoa, ho felloa ha chelete ke matla, tlōlo ea molao e etsoang ke ba boholong, le ho hlokahala ha puso e nang le taolo.” Joalokaha ho bontšitsoe sehloohong se tlang pele ho sena, malumeli a maholo a lefatše lena ha aa ipaka ho ba tšusumetso e matla bakeng sa boitšoaro bo botle. Kahoo haeba rōna ka bomong re batla ho phela bophelo ba boitšoaro bo botle, re tlameha ho talima mohloling o mong bakeng sa ho fana ka tšusumetso e joalo e be joale re ikemisetsa ho ikobela mohloli oo.
Tšusumetso ea mohloli o joalo o phahameng e ile ea totobala ketsahalong e ’ngoe bophelong ba Josefa, molaoli oa Moheberu bakeng sa mookameli oa lekhotla Egepeta. Ha a ekoa ke mosali oa mookameli hore a kopanele liphate le eena, Josefa a hana, a re: “Nka etsa joang bobe bo boholo hakalo, ka siteloa Molimo na?” (Genese 39:7-9) Ho hlokomela bobusi ba Jehova le ho lakatsa ho mo khahlisa ho ile ha nea Josefa matla a boitšoaro e le hore a ka mo thibela ha a mo atamela ka ho mo hohela.
Lilemo tse makholo a mabeli hamorao, sechaba sa Iseraele, litlōhōlō tsa ntat’a Josefa, Jakobo, tsa amohela Melao e Leshome e le karolo ea Molao o fanoeng ka Moshe. Le hoja ho se mamele ho ile ha tlisa khalefo ea Jehova Molimo, ho mamela Molao ona ho ile ha tlisa mahlohonolo a bomolimo. Kahoo melao ena e ile ea sebetsa e le tataiso ea bitšoaro bakeng sa sechaba seo.
Melao e Leshome—Tšusumetso bakeng sa se Molemo
Melao e Leshome e ne e le tšusumetso e matla hakae? Tšusumetso ea eona e ntse e utloahala esita le lekholong lena la bo20 la lilemo. Ka 1962 eo e neng e le ’musi-kakaretso oa New Zealand o ile a re: “Ke bona eka batho ba bang ba nahana hore Melao e Leshome e siiloe ke linako. Empa e ka ’na ea e-ba ntho ea bohlokoa hore haeba kaofela re ne re e boloka kajeno, molao o tloaelehileng oa naha o ne o sa tl’o hlokahala.”
Leha ho le joalo, ha a buisana le ’musi e monyenyane oa Mojode, Jesu Kreste o ile a bontša hore ho ne ho e-na le ntho e ’ngoe e hlokahalang ho feta ho boloka Melao e Leshome. Mohlankana eo o ne a ile a botsa: “Taba e ntle ke efe eo ke tla e etsa hore ke be le bophelo bo sa feleng?” Ha Jesu a re o tšoanela hore a “boloke melao,” a bile a thathamisa e meng ea e Leshome, ’musi a araba: “Ke e bolokile kaofela e sa le bonyenyaneng ba ka ho fihlela joale; na ke sa hloka’ng?” Jesu a arabela: “E-ea, u rekise ka tseo u nang le tsona, u abele bafumanehi, ’me u tla ba le letlotlo leholimong; u ntano tla, u ntatele.” Tlaleho e tsoela pele: “Empa mohlankana, ha a utloa polelo eo, a ikela a soabile haholo, hobane e ne e le ea nang le maruo a maholo.”—Mattheu 19:16-22.
Ho bapisa tlaleho ena le e tšoanang le eona e ho Luka 10:25-28, ho re thusa ho lemoha bothata ba motheo ba ’musi enoa e mocha. Rea bala: “Eaba moruti e mong oa molao o ema, a leka Jesu, a re: Moruti, ke tla rua bophelo bo sa feleng ha ke etsa eng?” Jesu a mo thusa ho nahanisisa ka taba, ’me ka baka leo, monna eo o ile a khona ho ikarabela potso ea hae, ha e le hantle a re: ‘Rata Jehova Molimo oa hao ka pelo ea hao eohle, le ka moea oa hao oohle, le ka matla a hao ’ohle, le ka khopolo ea hao eohle; le oa heno, u mo rate joale ka ha u ithata.’ Eaba Jesu o qetella ka hore: “Tsoela pele ho etsa sena ’me u tla fumana bophelo.”
Na joale u ka bona bothata ba ’musi e mocha ea boletsoeng pele? Lerato la hae ho Molimo le moahisani le ne le fifalitsoe ke ho rata ha hae maruo a bonahalang. Ke ho soabisang hakaakang! Ho sa tsotellehe ho leka ha hae ho boloka Melao e Leshome, o ne a le kotsing ea ho lahleheloa ke bophelo bo sa feleng.
Ho Rata Molimo ho Bolela Eng?
Re phela nakong eo ka eona ho rata Molimo le moahelani ho seng ho nketsoe sebaka ke boithati, lerato la maruo a bonahalang, le la likamano tsa botona le botšehali. E, esita le ho lumela ho Molimo joaloka ’Mōpi ho se ho nketsoe sebaka likelellong tsa ba bangata ke khopolo e se nang bopaki ea ho iphetola ha lintho. See sohle se bakiloe ke eng?
Ka makholo a lilemo, baruti ba Bokreste-’mōtoana ba ’nile ba sebelisa thuto eo e seng ea Bibele e tšosang ea mollo oa lihele ka boiteko ba ho busa boitšoaro ba batho. Encyclopedia International e bolela hore: “Tšusumetso e matla ka ho fetisisa bakeng sa se setle har’a batho ba tloaelehileng ho theosa le Mehla e Hare ntle le tika-tiko e ne e le tšabo ea lihele, e leng e ileng ea etsa hore le Marena le Babusi ba ikokobeletse Kereke, ’me mohlomong e ne e le eona feela thibelo litakatsong tsa bona tse sa laoloeng.” Thuto ena ea mollo oa lihele e ile ea tsoala maikutlo a hore Molimo ha o na lerato, ha o na mohau, le hore o tletse boiphetetso. Esita le haeba thuto eo e sebelitse e le thibelo ho batho ba bang, e ile ea etsa hore ba bangata ba furalle Molimo, ’me e ba siea e le liphofu tsa tlhaselo ea lithuto le mehopolo eo e seng ea Mangolo, joaloka ea ho iphetola ha lintho.
Leha ho le joalo, Bibele ha e rute hore Molimo o hlokofatsa meea mollong oa lihele. Ho e-na le hoo, moapostola Johanne oa re bolella: “Molimo o lerato.” “Molimo oa tšepeha, o lokile, hore o re tšoarele libe.” Moshe o ngotse: “Jehova, Molimo o mohau, o lereko, o liehang ho halefa, o tletseng mohau le ’nete.” (1 Johanne 4:8; 1:9; Exoda 34:6) Tsena ke tse seng kae feela tsa litšobotsi tse hlollang tsa Molimo. Li re hulela ho eena. Litšobotsi tsena, haholo-holo lerato la oona, ke tsona tse re etsang hore re batle ho mo rata. “Rea mo rata, kahobane e le eena ea re ratileng pele.” (1 Johanne 4:19) Ke lerato le tjena bakeng sa Molimo leo e leng tšusumetso e khōlō ka ho fetisisa bakeng sa boitšoaro bo botle; le ka isa bophelong bo sa feleng!
Lerato la ’nete ho Molimo hase tšobotsi e boleloang ka molomo feela. Le susumetsa motho ho sebetsa molemong oa lithahasello tsa e mong. Moapostola Pauluse o thathamisitse litsela tse ngata tseo lerato lena le ka bontšoang ka tsona. Ho bolela tse seng kae feela: “Lerato le na le mamello, lerato le mosa; ha le na mohōnō, ha le na boikakaso, ha le na boikhōhōmōsō, ha le na mekhoa e mebe, ha le ikhopolele, ha le halefe.” (1 Ba-Korinthe 13:4, 5, TLP) Ho bonahatsa ha rōna lerato lena ke boiteko ba ho etsisa ntate oa rōna oa leholimo. Jesu o itse: “Litaelo tsena tse peli [ho rata Molimo le moahisani] li akaretsa Molao oohle le Baprofeta.” (Mattheu 22:40, An American Translation) Ka mantsoe a mang, haeba re bontša lerato lena, ha re na ho utsoetsa baahisani ba rōna kapa ho ba bolaea kapa ho etsa bofebe le basali ba bona. Moapostola Johanne o ile a lumela, a re: “Hobane ho rata Molimo, ke ha re boloka litaelo tsa oona.”—1 Johanne 5:3.
Ho Rata Molimo Tšusumetso bakeng sa se Setle
Hlokomela tšusumetso eo ho rata Molimo ho bileng le eona ho Bakreste ba pele, joalokaha ho bontšitse Tertullian, oa lekholong la bobeli la lilemo. O ile a phephetsa bahanyetsi ba hae hore ba supe Mokreste a le mong ka har’a batlōli ba bona ba molao. Ha ba sitoa ho etsa joalo, a eketsa: “Kahoo, ke rōna feela ba se nang tlōlo ea molao.” Buka The Old Roman World e tšehetsa pono ena, e re: “Re na le bopaki bakeng sa bophelo ba bana bo hlokang molato, bakeng sa boitšoaro ba bona bo ke keng ba nyelisoa.” Hape, Christianity Today e qotsa rahistori oa kereke Roland Bainton: “Ho tloha nakong ea qetello ea Testamente e Ncha ho fihlela ka 170-180 ha ho na bopaki leha e le bofe ba ho ba ha Bakreste lebothong.” Lerato ho Molimo le ile la ba susumetsa ho mo mamela ka ho phela bophelo ba boitšoaro. Leha ho le joalo, u ka ’na ua ipotsa, ‘Na ho na le bopaki ba tšusumetso ena e molemo ea boitšoaro kajeno?’
Ka sebele bo teng! Mongoli oa koranta Mike McManus o ngotse ho Herald & Review hore le ka mohla ha a e-s’o utloe tšebeletso e khahlanong le ho kopanela liphate pele ho lenyalo. Khoeli hamorao o ile a tlaleha hore har’a mangolo ao a a amohetseng a neng a mo araba ho ne ho e-na le la ngoanana ea lilemo li 14, e mong oa Lipaki tsa Jehova, ea ileng a ngola: “Mohopolo feela oa ho tšoaetsoa mafu ana e lokela ho ba o lekaneng ho thiba batho ba bangata [ho kopaneleng liphate pele ho lenyalo]. Empa lebaka leo Lipaki li ho qobang ka lona ke hore Jehova o re laela hore re balehele bohlola.” (Mongolo o tšekaletseng ke oa rōna.) Ha a bua ka lengolo lena, McManus a botsa: “Ba lilemo li 14 ba bakae phuthehong ea heno ba neng ba ka qotsa mohalaleli Pauluse ka ho hlakileng hakaalo (1 Ba-Kor. 6:18)?”
Molao-motheo o tšoanang oa ho mamela litaelo tsa Jehova, o boletsoeng ke ngoanana eo e monyenyane, o sebelisoa ke Lipaki tse libakeng tse ling. ’Moko oa litaelo tse ling tsa Molimo tse tlalehiloeng ka Mangolong ke ona: ‘Tšepahalang nthong tsohle,’ ‘Le qobe litšoantšo,’ ‘Le tele mali le bofebe,’ ‘Le bue ’nete,’ ‘Le koetlise bana ba lōna ka litsela tsa Molimo.’ (Ba-Heberu 13:18, NW; 1 Johanne 5:21, NW; Liketso 15:29; Ba-Efese 4:25; 6:4) Na u hlokometse Lipaki tsa Jehova tseo u ahisaneng le tsona kapa moo u sebetsang teng ha li leka ho mamela litaelo tsee? Na u kile ua ipotsa hore na ke hobane’ng ha li etsa joalo, ke hobane’ng ha li hana litšelo tsa mali, ke hobane’ng ha li hana ho ea ntoeng, ke hobane’ng ha li u etela ha hao, ka bokhutšoanyane, ke hobane’ng ha li fapane? Lerato la tsona ho Molimo ke eona karabelo.
Lerato le Kamohla ha le Hlōlehe
Kaha Lipaki tsa Jehova li batla ho khahlisa Molimo, li tebisa pelong keletso ena: “Le mpe le fetohe ka ho nchafala likelellong, hore le tle le iphumanele seo thato ea Molimo e leng sona, e leng sohle se molemo, se khahlehang, se phethehileng.” (Ba-Roma 12:2, TLP) Ha li ithuta hore na “thato ea Molimo” ho tsona ke efe bakeng sa tsona, li batla ho e etsa. Lerato la tsona ho Molimo ke eona tšusumetso ea takatso ena. Na u utloa hona e le toro, e le ho sa etsahaleng nakong ea rōna? Nahana hakhutšoaane ka litlaleho tse latelang tse etsahetseng.
Morao koana ka 1963, José, oa São Paulo, Brazil, a qala ho lula le Eugênia, ea neng a se a nyetsoe. Lilemo tse peli hamorao, ba qala ho ithuta Bibele le Lipaki tsa Jehova. Ho tsoa thutong ena ka bobeli ba ithuta hore Molimo o hloka hore “lenyalo le hlomphehe har’a batho bohle.” (Ba-Heberu 13:4) Ba hlokomela hore ba lokela ho nyalana, empa Brazil e ne e se na molao oa tlhalo oo ka oona Eugênia a neng a ka lokolloa hore a ka nyalana le José. Leha ho le joalo, ka 1977, ha molao oa tlhalo o qala ho sebetsa, Eugênia o ile a etsa kōpo bakeng sa lengolo la tlhalo, ’me ka 1980 ba ile ba khona ho nyalana, e le ho phethahatsa seo Molimo o se hlokang. Lerato la bona ho Molimo le ile la putsoa.
Inire o ne a lekile mefuta eohle ea lithethefatsi New York. O ne a phela le kharebe ea hae Ann. Ka ho hloka chelete, Inire o ile a re Ann a romele litšoantšo tsa hae makasineng o tsebahalang oa banna. O ile a tšepisoa chelete e ngata bakeng sa ho inka a tsotse nakong ea ho nka lifoto. Ho sa le joalo, Inire a qala ho ithuta Bibele le Lipaki tsa Jehova, ’me hamorao Ann a kopanela le bona. Inire a khaotsa ho sebelisa lithethefatsi. Kamor’a libeke tse tharo, bona ka bobona ba iketsetsa qeto ea ho nyalana. Joale, ka ho ithuta ho tsoa Bibeleng hore Mokreste o tlameha ho apara ka mokhoa o hlomphehang, Ann a etsa qeto ea hore ka baka la letsoalo o ne a se a ke ke a hlola a kenella nakong eo ea ho nka lifoto, ho sa tsotellehe hore na o tšepisoa chelete e ngata hakae. (1 Timothea 2:9) U nahana hore ke eng e ileng ea tlisa liphetoho tse joalo? Ann o re ha a hlokomela hore ho ba e mong oa Lipaki tsa Jehova e ne e se feela taba ea ho kena bolumeling bo bong empa ho ne ho akarelletsa ho phela bophelo bo nehetsoeng ho Molimo, o ile a tseba hore o ne a tšoanela ho etsa liphetoho ka potlako. Ka sebele, ho rata Molimo ke tšusumetso e matla bakeng sa se setle.
Motho e mong a ka ’na a utloa hore, ‘Che, ena ke mehlala e ikhethang.’ Empa ha ho joalo. Liphetoho tse tšoanang li ’nile tsa etsahala ka makhetlo a mangata libakeng tseo Lipaki tsa Jehova li sebetsang ka mafolo-folo ho tsona. Ke hobane’ng ha u sa hlahlobe see haholoanyane? Ipakele ka bouena hore ho rata Molimo joalokaha ho bontšitsoe bolumeling ba ’nete e ntse e le eona tšusumetso bakeng sa boitšoaro bo botle.
Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 6]
Mabapi le Bakreste ba pele, buka “The Old Roman World” e bolela hore: “Re na le bopaki bakeng sa bophelo ba bona bo hlokang molato, bakeng sa boitšoaro ba bona bo ke keng ba nyelisoa.” “Boitšoaro ba bona bo ke keng ba nyelisoa bo ne bo susumetsoa ke eng?”
[Setšoantšo se leqepheng la 7]
Ho rata Molimo ho ka u thusa hore u hane ha u lekoa hore u etse phoso