Bolumeli le Bonazi

“Hitler . . . o ne a e-na le Mok’hatholike e le Motlatsi oa hae Pusong ’me ho tloha sethatong feela letsatsing la pele la puso eo Franz von Papen e ile ea e-ba seboholi ho hohela mekha ea K’hatholike ho tšehetsa ’Muso o mocha oa Jeremane. Karolong e ’ngoe le e ’ngoe ea ’Muso oa Jeremane von Papen o ne a lokela ho utluoa a khothalletsa litho tse tšeptjoang tsa kereke ho utloa Adolf Hitler ka ho felletseng.”

“Qalong ea selemo sa 1933 tsebiso e latelang ea molao e ile ea etsoa ke lekhotla le kopaneng la molao oa K’hatholike ’me ea nahanisisoa Jeremane, leo ka nako eo le neng le etelloa pele ke [Franz] von Papen: ‘Rōna Mak’hatholike a Jeremane re tla ema, ka moea oohle oa rōna le ka kholiseho eohle ea rōna, ka mor’a Adolf Hitler le ’Muso oa hae. Re tsota lerato la hae bakeng sa naha ea habo, matla a hae le bohlale ba hae ba botsebi litabeng tsa puso. . . . Bok’hatholike ba Jeremane . . . bo tlameha ho ba mafolo-folo ho haheng ’Muso oa boraro oa Jeremane.’”

Franz von Papen o ne a sebelisoa bakeng sa ho fumana tumellano e pakeng tsa ’muso oa Nazi oo a neng a o sebeletsa Jeremane le Vatican e Roma. Tumellano eo e ile ea tekeneloa ka la 20 Phupu, 1933. Pampitšana e khethehileng ea litaba e ile ea bolela: “Mok’hadinale e bile e le Mongoli oa ’Muso Pacelli [eo hamorao e ileng ea e-ba Mopapa Pius XII] kajeno o file von Papen eo e leng Motlatsi Pusong, Sefapano se Seholo sa Mokhatlo oa Pius . . . Motlatsi pusong von Papen o ile a nehelana ka Seemahale sa Maria se apesitsoeng Seaparo se setle se Sesoeu sa bokhabane ho Mok’hadinale e bile e le Mongoli oa ’Muso e le mpho ea ’Muso oa Jeremane. . . . Limpho tsohle li ne li e-na le molaetsa ona: ‘Sehopotso sa Tumellano ea ’Muso oa Jeremane ka 1933.’”—Litaba tsohle tse qotsitsoeng li nkiloe ho Franz von Papen—His Life and Times, ea H. W. Blood-Ryan.