Lengolo le Tsoang Ghana

Mohla a Lahlang Lebanta le Letšo la Karate

KE NE ke sa lebella hore ke tla fumana motho oa mofuta ona. O apere liaparo tse habuhabu tsa lesela la k’hothone tse tšoeu toa!, o tlamme letheka la hae le lesesaane ka lebanta le letšo le bophara ba lisenthimithara tse hlano, joale o ema ka tsela ea motho ea itokisetsang ho loana, o cheha matsoho, o takalatsa a sa roala lieta. Ha a tšehe; o tiisitse sefahleho, mahlo a nchocho. O sesefatsa mahlo a tletseng bohale le a tšosang​—ho hang ha u bone motho ea bonolo e leng se ka fanang ka maikutlo a hore ke lekoala.

O tlōla ka tšohanyetso ’me oa hoeletsa, o re, “Hia!” Ho utloahala feela Hush! ha letsoho la hae le feta moeeng. Lepolanka le re roatla! le bile le oela fatše. O boetse o bilika moeeng ’me lekhetlong lena maoto le matsoho a fokaela sebakeng ka bolokolohi ho ea otla moo a korotseng teng moo motho eo a loanang le eena a sa lebellang. Na ebe eo ke eena motho ea kōpileng ho tla rutoa Bibele?

Kea mo atamela ’me ke otlolla letsoho ho mo lumelisa. “Ke lumela hore ke uena Kojo. Ke utloile hore u batla ho ithuta Bibele.” O ntumelisa ka letsoho ebile oa bososela, o phutholotse sefahleho. Joale mahlo a hae a bonahala e le a motho ea tletseng lipotso, ha e sa le ane a tletseng bohale le a tšosang. O araba ka ho re: “Ho hlile ho joalo, nka thabela ho ithuta eona. Re ka qala neng?”

Joale re lula foranteng e nyenyane ea ntlo re nkile Libibele tsa rōna le libuka tseo re ithutang ka tsona. Mona ho pholile, ho khutsitse ebile ha ho na motho ea ka re khathatsang. Re bararo feela: Ke ’na, Kojo le tšoene ea hae e nyenyane. Tšoene ena e bolelele ba lisenthimithara tse 35 feela, e na le sekola sa boea bo bofubelu hloohong le litetsoana tse putsoa tse etsang hore e shebahale e qabola ebile e le botoutu. Tšoenyana ena e ntlenyana, e ratang ho bapala ebile e le bohelehele, e solla hohle mona, e tsamaea holim’a lipampiri tsa rōna, e choabola lipene tsa rōna, ebile e kenya matsohonyana a eona lipokothong tsa lihempe tsa rōna e ipatlela lintho tse monatjana. Joalokaha eka Kojo ke motsoali ea tloaetseng lerata la bana ba banyenyane ba lenyokonyane, ha a tsotelle tšoene ea hae empa o mamelisisa ka hloko seo a ithutang sona. O botsa lipotso tse ngata tse bontšang hore oa nahana ebile o ikemiselitse ho ithuta. Mohlomong ho bapala karate ho mo rutile hore a se ke a lumela ntho e ’ngoe le e ’ngoe empa a be hlokolosi, kaha ha a lumele eng kapa eng ntle leha a kholisehile ka eona a bile a bone bopaki ba hore e tsoa ka Mangolong.

Re tsoela pele ho ithuta hantle le eena. Leha ho le joalo, ka mor’a nako kea lemoha hore ho na le ntho e mo kukutang, e ntseng e tōta. O re ho ’na: “Ntho feela eo ke e ratang lefatšeng mona ke karate.” Kea bona hore motho enoa o rata karate ka pelo ea hae kaofela, e leng ntho eo a ’nileng a ikoetlisetsa eona le eo a seng a e tseba hantle. O lilemo li 26 ’me hase feela hore o rata karate empa o bile o na le boiphihlelo ba eona hoo e bileng e leng seloani se fihletseng boemo ba ho fasa lebanta le letšo, e leng boemo boo e leng batho ba ’maloa ba bo fihletseng kapa ba tla ke ba bo fihlele.

Ha ke tsebe hore na ebe Kojo o tla etsa’ng. Kea bona hore oa lemoha hore ho ba seloani sa karate, e leng se bolelang ho lematsa batho ba bang ka matsoho le ka maoto a hae, ha ho tsamaisane le ho ba le kutloelo-bohloko, bonolo, le ho ameha ka ba bang e leng litšobotsi tse bontšang lerato le fumanoang har’a Bakreste ba ’nete. Empa kea tseba hore ’nete ea Bibele e thapisitse batho ba lipelo li thata ho mo feta. Haeba a e-na le pelo e ntle, Kojo le eena o tla thapa butle-butle, ebile Lentsoe la Molimo le tla mo thusa hore a be bonolo. Ha kea lokela ho mo fella pelo.

Thapameng e ’ngoe hoa chesa ho bile ho mongobo ’me re mothating oa ho qeta thuto ea rōna, joale re bala temana ea Bibele e tsukutlang Kojo joalokaha eka o rahoa ka matla ke motho eo a loanang le eena. Oa e bala: “Jehova o hlahloba ea lokileng hammoho le ea khopo, ka sebele moea oa Hae o hloile mang kapa mang ea ratang pefo.” (Pesaleme ea 11:5) O buela tlaase o pheta mantsoe ana: “Mang kapa mang ea ratang pefo.” Mahlo a hae a mosootho, ao ka nako e ’ngoe a neng a bontša hore o ikemiselitse ebile ha a cheche, a qala ho ba bonolo. O ncheba mahlong, o bososela butle ’me o re: “Ke se ke entse qeto.”

Joale ’na le Kojo re etsa mosebetsi oo re o ratang ka ho fetisisa—re ithaopela ho ruta batho ba batlang ho mamela molaetsa oa Bibele ’me ha re ba lefise. Re tšepisitse mohlankana e mong ea bitsoang Luke hore re tla mo chakela hoseng hona.

Ha re ea ho eena, re tsamaea ka tsela e tšesaane e fetang ka har’a ’maraka o nang le sepenya sa batho. Barekisi ba makholo ba kolokisitse litafole tse nang le thepa literateng: ke liqubu tsa chilisi e khubelu le e tala, libaskete tsa tamati e butsoitseng, liqubu tsa okra, hammoho le liea-le-moea, likhele, lisepa tse semarang, liwiki, lintho tsa ho pheha le hlabahali ea lieta le ea liaparo tsa khale. Lihloohong banana ba roetse likotlolo tse khōlō tsa lijo tse tšetsoeng linōko tse bohale. Ba khona ho tsoelipana har’a matšoele, ba ntse ba thaothela lisopho tse lutlisang mathe le lichu tsa tlhapi, makhala le likhofu. Lintja, lipōli le likhōhō tse kakatletsang li ntse li tsoapela pakeng tsa maoto. Li-ea-le-moea li letselitsoe holimo, ho letsoa lihuthara ’me ka mona batho le bona ba hoelelitse.

Re tsamaea ka tsela e se nang sekontiri e tsoang sebakeng se lerata sa toropo ’me re fihla leqhofeng le leng le nang le letšoao le batlang le se le sa bonahale hantle, le reng: “Moo U ka Phomolang ha U le Leetong.” Mohlankana ea bitsoang Luke, ea sa tsoa feta lilemo tse 20, o ema monyako ’me o re bitsetsa moriting o monyenyane hore re se ke ra chesoa ke letsatsi. Moo a lulang teng ho tletse likhetsi le mabokose a tšetseng litlhare tse omisitsoeng, mangata a metso le a makhasi le likotoana tsa makhapetla a lifate—kaofela ha tsona ke tsa ’mangoane oa Luke ea seng a hōlile, ea rekisang meriana e chekoang. O tsoaka meriana ho latela seo a ithutileng sona ho ba leloko, haholo-holo meriana e siloang le e belisoang eo ho thoeng joang kapa joang e folisa mafu a mefuta eohle. Luke o re lebeletse. O bokeletse lithōle ka thōko ’me o behile litulo tse tharo tsa lepolanka. Re lula re atamelane ’me re qalisa thuto ea Bibele.

Kojo ke eena ea rutang Luke Bibele. Ke mamela ha bahlankana bana ba babeli ba tšohla karabo ea Bibele ea hore na ke hobane’ng ha ho e-na le mahlomola a mangata hakana lefatšeng. Ha Kojo a thusa Luke hore a fumane temana ea Bibele, ke bona kamoo matsoho a hae a tiileng a phetlang maqephe a masesaane ka bonolo kateng. Joale kea hopola hore hase khale ha matsoho ao e ne e le a ntoa. Matla a Lentsoe la Molimo a tsomula mekhoa e mebe e seng e fetohile semelo sa motho lefatšeng lena le se nang mekhoa ’me le etsa hore a be le litšobotsi tse ntle tse kang qenehelo le lerato. Ruri ha ho na katleho e fetang ena.

Ha re khutlela hae, re bua le monna e mong ea lutseng tlas’a moriti oa sefate sa mango. O mamelisisa ha Kojo a phetla Bibele ’me a mo balla lengolo. Ha monna eo a lemoha hore re Lipaki Tsa Jehova, o re rao! Ka bohale bohle o re: “Ha ke le batle mona!” Ka motsotsoana, Kojo o tlala bohale. Joale ke bona a phutholoha ’me a kōpa tšoarelo. Re kena tseleng.

Ha re le tseleng Kojo oa ntšebela: “Pelo ea ka e ile ea otla ka potlako ha a re ha a re batle. Ua tseba hore na nka be ke mo entse’ng?” Kea bososela ’me ke re: “Kea tseba.” Le eena oa bososela ’me rea itsamaela.