Muezi wa 11

Kine uli muviazi, bakwasie baana bobe bakili banike baye bateania byasuko bipalile kukoonkana ni miaka yabo. Nsita inge musita wa lisambililo, bintu bikata nga evelia maavia a mu kyupo, ao bintu bilandiile palua lwendo, bili byalondololua. Anzia evio, kunti kwasaangua lifungu limo ao mafungu abili, alia ali kuviinda kwasukapo mwanike. Kabili bakwasie baana bobe bamane juu ya ki paange tebaviinda kusinikua kila musita ubali kuya kulendula maboko abo. Kubabuila evio, kunti kwabakwasia te kunti batioke mutima kine bamona kwasinikuasie bange kuliko kusinikua beene. (1 Tim. 6:18) Fwe bonse kunti twaviinda kuteania byasuko bya kukuula, beelia bili kumuleetela Yehova mukinzi, ni kukinkizia Bakristu beneetu. (Tus Maf. 25:11) Nsita imo-imo lutukebele kulanda mu kifupi palua bintu bitwaimweneene, tupalile kutiina kulanda bingi saana juu yeetu fwe beene. (Tus Maf. 27:2; 2 Bakor. 10:18) Inzi twikwinde kupooza maano kuli Yehova, ku Mulandu wakue, ni ku bantu bakue bonse.—Nfy. 4:11. w23.04 24-25 lifu. 17-18

Ntono ni ya mana eevi kutukwasia kusiala twakentele, kabili twasuungile maano etu. (Mat. 22:37-39) Kumutona Yehova kuli kwatukwasia kutwalilila kusimikila, atasie kine kukita ezio miilo kunti kwatuleetela maavia a siani. (2 Tim. 1:7, 8) Paantu fwefue tubatonene ni baalia basiizi kumubombela Yehova, tuli twatwalilila kusimikila twasipikiziizie, atasie kupitila kusimikila ku nzila ya telefone ni kuleemba mikanda. Fwefue tutwaliliile kuya twaswapiile nangue busiku bumo, bekazi neetu bakaba kwaluluka ni kutendeka kukita bintu biweeme. (Ezek. 18:27, 28) Kabili tubatonene balupua ni bankazi betu. Tuli twalangililana ezio ntono kupitila “kukoseleziana ni kukuulana.” (1 Bat. 5:11) Nga evelia basoda vibali babomba pamo musita wa kuluana vita, ni fwefue tuli twakoseleziana. Tetuviinda ata kaniini kubakitila kintu kya kubakisia balupua ni bankazi betu na bufue, ao kubuezia bubiifi kwa bubiifi. (1 Bat. 5:13, 15) Kabili tuli twalangilila ntono yeetu kupitila kubakindika balupua baalia bali batungulula kilonghaano.—1 Bat. 5:12. w23.06 10 lifu. 6; 11 lifu. 10-11

Kutontonkania palua kilubula mulandu, kuli pakati ka nzila ya kutukwasia kukosia kiketekelo kyetu. Kilubula mulandu kisininkiziizie nangue bulayo bwakue Leeza bwakaba kufikiliziiwa. Kine twatontonkania twapoozeleko maano kintu kyalengiizie kilubula mulandu kifumiiwe, pamo ni Yehova vyaafikiile kwipeela saana, tuli kuya twaketekeele saana nangue, bulayo bwakue Yehova palua kwikala loonse mu kyalo kiweeme saana bwakaba kufikiliziiwa kakiine. Juu ya ki kunti twalanda evio? Kyaaloombele kiki eevi kilubula mulandu kifumiiwe? Yehova waamutumine Muana wakue libeli, muntu wakue wa peepi saana, kufuma ku muulu eevi eze avyalue pa kyalo wali muntu apuililikile. Lwaali pa kyalo, Yesu waasipikiziizie maavia a kila namuna. Kisia, waaemene ni kufikiila kufua lufu lwa kukisia. Kakiine Yehova waalipile bei ikata saana! Kabenge kilubula mulandu kyali kya kutuleetela buikazi buweeme saana, inzi bwali bwa musita uniinisie, Leeza weetu wa ntono nga taalekeleele ata kaniini Muana wakue akyuziiwe ni kwipaiwa. (Yoan. 3:16; 1 Pet. 1:18, 19) Paantu Yehova waamufumiizie Muana wakue akindeeme juu ya kutukwasia fwefue, Weene wakasininkizia nangue twakaviinda kwikala loonse mu kyalo kya leenu. w23.04 27 lifu. 8-9

Eba, Yehova atonene saana kubatuntumuna bafuile? Bila kutwisika, atonene saana kukita evio. Kupitila mupasi wakue, waabatunguluile bantu bengi baaleembele Bibilia, eevi baleembe palua bulayo bwakue bwa kutuntumuna bafuile mu musita uli mukuiza. (Is. 26:19; Nfy. 20:11-13) Kabili Yehova lwali walaya kukita kintu, lyonse ali wafikilizia. (Yosh. 23:14) Kakiine Yehova atonene saana kubatuntumuna bafuile. Tontonkania palua milandu yaalandile Yobu. Waali wasininkiziizie nangue atasie kine wafua, Yehova wakatona kumumona wabuela kabili ku bukose. (Yob. 14:14, 15, mona ni bulondolozi bwa pensina.) Yehova ali waiunvua enka evio palua bantu bakue bonse bafuile, baalia babanga bamupupa. Atonene saana kubatuntumuna eevi baye bali ni bukose bwaweeme, kabili baye bali ni nsaansa. Ale palua mabilioni a bantu aafuile bila kupata lisyuko lya kusambilila kisinka palwakue Yehova? Leeza weetu wantono atonene kubatuntumuna ni beene. (Miil Bat. 24:15) Atonene ni beene bakapate fuasi ya kulangilila kine kunti baaluka babibuza bakue, ni kwikala loonse pa kyalo.—Yoan. 3:16. w23.04 9 lifu. 5-6

Eba, weewe kunti wakosia siani kiswapilo kyobe? Kwa mufuano, kine uli ni kiswapilo kwa kwikala loonse pa kyalo, soma ni kutontonkania palua beelia bili byalanda Bibilia juu ya Paradiso. (Is. 25:8; 32:16-18) Tontonkania buikazi vibwakaba mu kyalo kya leenu. Ezia kwisaanga wali mu Paradiso. Kine twatwalilila kutontonkania palua kiswapilo kyetu juu ya kyalo kya leenu, twakaba kumona nangue maavia etu ni ‘aniini, kabili a musita uniini.’ (2 Bakor. 4:17) Yehova wakaba kukupeela maka kupitila kiswapilo kyakupeele.Weene waateaniizie kale bintu byukabiile eevi upate maka kufuma kuli weene. Pakaako, kine ukabiile kukwasiiwa eevi kubomba miilo yupeelue, kusipikizia maavia auli nao, ao kutwalilila kuya wali ni nsaansa, pepa kuli Yehova kufuma ku mutima. Kabili muloombe akutungulule kupitila lisambililo lya bunke. Te kukaana kukoseleziiwa na balupua ni bankazi Bakristu. Twalilila kutontonkania palua kiswapilo kyobe kya musita uli waiza. Kine wakita evio, wakaba ‘kulumiiwa na maka onse, kukoonkana ni buviinde [bwakue Leeza] buli ni bulumba eevi usipikizie kakiine wapembeleele, kabili wali ni nsaansa.’—Bakol. 1:11. w23.10 17 lifu. 19-20

Tuli ni nsaambu ingi ya kumutasia Yehova mu lipepo. Kunti twamutasia palua kila kintu kiweeme kituli nakio, paantu kila bupe buweeme buli bwafuma kuli weene. (Yak. 1:17) Kwa mufuano kunti twamutasia palua kyalo kyetu kifuaniine, ni bintu biweeme saana byaabumbile. Kabili, kunti twamutasia Leeza palua bukose bwetu, lupua lwetu, babibuza betu ni palua kiswapilo kyetu. Kabili tutonene kumutasia Yehova pa kutwitabizia tusekelele bukibuza bwa mana pamo nakue. Paange kunti kyaloomba twikwinde mu nzila iibeleele, eevi tufikiile kwinika bintu bipalile kumulengia kila umo palwakue aye wamutasia Yehova. Loonu, mu keenu kyalo, bantu bengi te beezi kutasia. Lingi, bantu bali bapooza saana maano abo ku beelia bibatonene, kuliko kutontonkania palua beelia bibapalile kukita eevi kutasia juu ya bintu bibakwete. Kine twabamba kupala ezio mibeele, mapepo etu kuli Leeza kunti aalukasie a kuloomba-loomba bintu. Eevi kutiina ezio mibeele, tupalile kukuzia ni kulangilila mibeele ya kutasia palua bintu byonse bili byatukitila Yehova.—Luk. 6:45. w23.05 4 lifu. 8-9

Paantu weene ni Baba weetu wa ntono, teezi kutona kutumona twali mu maavia. (Is. 63:9) Anzia evio, teezi kutukingilila ku maavia onse, alia atuli kuviinda kupalania na mitooni ao mabeebe. (Is. 43:2) Inzi, alaile nangue wakaba kutukwasia eevi tuviinde ‘kwabuka’ bebio bintu. Kabili, atasie kine twasaakaana na maavia a siani, wakaba kutukwasia eevi tutwalilile kumubombela. Kabili, Yehova ali watupeela mupasi wakue utakatiifu wa maka eevi tuviinde kusipikizia. (Luk. 11:13; Baf. 4:13) Pakaako, tuswapiile nangue lyonse wakaba kutupeela bintu bitukabiile kakiine eevi tuviinde kusipikizia ni kutwalilila kuya twali ba kisinka kuli weene. Yehova atonene tuye twamuswapiile. (Baeb. 11:6) Nsita inge, kunti kyamoneka nangue maavia etu akolele saana kusipikizia. Kunti twatendeka kutontonkania nangue paange Yehova takaba kutukwasia. Inzi, Bibilia ili yatusininkiziizia nangue kupitila maka akue Leeza, kunti twaviinda ‘kulamata mu kibumba.’ (Malum. 18:29) Pakaako, kuliko kutwalilila kuya twali ni masiaka, tupalile kupepa twaketekeele nangue Yehova wakaba kwasuka kakiine mapepo etu.—Yak. 1:6, 7. w23.11 22 lifu. 8-9

Kakiine ntono ya kisinka yalondololua buino saana! Ezio milandu, ikoseleziizie ba mulume ni mukazi. Ikebele kulanda nangue: Kunti mwalumia ntono pakati keenu. Iloombele kwikwinda eevi ba mulume ni mukazi baye batoneene mu buikazi bwabo lyonse. Mona mufuano, mulilo kunti watwalilila kuleema kinesie muntu watwalilila kubiikapo nkuni. Kine muntu takitile evio, mulilo uli kufikiila kuzima. Enka evio ni ntono ili pakati ka ba mulume ni mukazi, kunti yatwalilila kuya yalumine lyonse kinesie bakosia bukibuza bwabo. Nsita inge, ba mulume ni mukazi kunti bamona nangue ntono yabo yakeepa, asa musita ubali mu buavia bwa kupata nfalanga, musita ubali mu maluele, ao musita ubali mukwema juu ya kukuzia baana. Pakaako, pa kunti “libeebe lyakue Yah” litwalilile kuya lyaleemene, ba mulume ni mukazi bapalile kukita maka, eevi baye bali ni bukibuza bulumine pamo ni Yehova. w23.05 20-21 lifu. 1-3

Tupalile kukita siani eevi tukuzie mibeele ya kusipa? Paange baviazi betu bali batukinkizia eevi tuye twali ni mibeele ya kusipa, inzi tebaviinda kutukita twaluke ni mibeele ya kusipa atasie kine beene bali ni ezio mibeele. Kupata ezio mibeele, kuli nga kusambilila bufundi bwa leenu. Kukentesia wapoozeleko maano beelia bili byakita kasambilizia ni kukoonka mufuano wakue, kuli pakati ka bintu bya kukukwasia waaluke ni bufundi saana. Enka evio ni fwefue, kunti twasambilila mibeele ya kusipa kupitila kukentesia twapoozeleko maano bange vibali balangilila ezio mibeele, kisia ni kukoonka mufuano wabo. Tupalile kumana buino Mulandu Wakue Leeza nga vyaakitile Danieli. Tupalile kukita bukibuza bwa peepi pamo ni Yehova kupitila kulanda nakue lingi ni kumubuila aali yonse ituli mukwiunvua. Kabili tupalile kumuswapila Yehova twasininkiziizie nangue lyonse wakaba kuya watukwasia. Kisia, kine twasaakaana ni buezio mu kiketekelo kyetu, twakaba kulangilila mibeele ya kusipa. Baalia bali ni mibeele ya kusipa, lingi bali bakindikua na bange. Kabili kunti babakulila kuli Yehova baalia bali ni mitima iweeme. Kakiine tuli ni nsaambu iweeme ya kukuzia mibeele ya kusipa. w23.08 2 lifu. 2; 4 lifu. 8-9

Mulandu wa Kigiriki upilibuilue na bulanzi ‘kusininkizia,’ waabombiiziwe eevi kulangilila bantu vibabanga bapiima ao baezia mabue a bei, nga evelia oro ni nfalanga eevi kusininkizia kine bipalile. Evio vyenka ni fwefue, tupalile kutoosia ao kwezia mpunda ituli twaunvua ao ituli twasoma eevi kusininkizia kine ipalile. Kukita evio ni kwa mana saana ni kuli fwefue, paantu lyemo likata lili mukuya lyakila kupalama. Kuliko kuzumina bila kutoosia kila kintu kili kyalanda bantu bange, tupalile kubombia buviinde bwetu bwa kutontonkania eevi kupalania beelia bituli twasoma ni kunvua, ni kusininkizia kine bipateene ni beelia bili byalanda Bibilia pamo ni kuteania kwakue Yehova. Kine twakita evio, tetukaba kubeepua ata kaniini na bufi bwakue Kibanda. (Tus Maf. 14:15; 1 Tim. 4:1) Tumanine nangue bantu bakue Yehova bakaba kupusuka musita wa lyemo likata. Inzi, kila muntu palwakue, tamanine keelia kyakaba kumusaanga lukeele. (Yak. 4:14) Anzia evio, atasie kine twasaangua twakosele musita wa lyemo likata ao twasaangua twafuile, twakapata mpaalo ya bukose bwa loonse kine twasiala twali ba kisinka. Kansi fwe bonse, tupooze saana maano ku kiswapilo kyetu ni kutwalilila kuya twaiteaniizie palua busiku bwakue Yehova! w23.06 13 lifu. 15-16

Te tumanine vyakaba kufikiliziiwa bukabika bunge bwa Bibilia. (Dan. 12:8, 9) Inzi, atasie kine te tumanine buino-buino bukabika bumo vibwakaba kufikiliziiwa, keekio te kilangiliile nangue manake bobo bukabika tebukaba kufikiliziiwa. Kulanda kisinka, kunti twaswapila nangue Yehova wakaba kutubuila beelia bitukabiile kumana pa musita wenka upalile, nga evelia vyaakitile mu musita waapitile. “Mutende ni kuteekamana” byakaba kupundua. (1 Bat. 5:3) Leenusie, ma buteeko a kyalo akaba kusaukila ma diini a bufi ni kuenoona. (Nfy. 17:16, 17) Kisia, enka azo ma buteeko akaba kusaukila ni bantu bakue Leeza. (Ezek. 38:18, 19) Bebio bintu byakaba kukitika, byakaba kutufikia mpaka ku vita ya kupeleezia ya Armagedoni. (Nfy. 16:14, 16) Tusininkiziizie nangue bebio bintu byakaba kukitikasie leenu. Kansi mu kupembelela, tutwalilile kumutasia Baba weetu wa ntono wa ku muulu, kupitila kupooza saana maano ku bukabika bwa Bibilia ni kukwasia bange bakite enka evio. w23.08 13 lifu. 19-20

Musita mutumua Paulo lwaali walondoluela palua kiketekelo, kiswapilo pamo ni ntono, waalandile nangue “kintu kyakatwalilila kubako pa eezi [mibeele] ni ntono.” (1 Bakor. 13:13) Juu ya ki waalandile evio? Musita uli waiza, tetukaba twakabiile kabili kuya twali ni kiketekelo mu bulayo bwakue Leeza palua kyalo kya leenu ao kuswapila nangue bobo bulayo bwakaba kufikiliziiwa paantu bintu byose bituswapiile byakaba byasyakitikile. Inzi, twakaba twakabiile lyonse kumutona Yehova pamo ni bantu bange. Kulanda kisinka, twakatwalilila kukila kubatona loonse. Kabili kine tutoneene, keekio kili kulangilila nangue tuli Bakristu ba kisinka. Yesu waabalandile eevi batumua bakue: “Kine mwatonana, bantu bonse bali kumana nangue muli basambi bane.” (Yoan. 13:35) Kabili, kutonana kuli kwatukwasia kutwalilila kuya twali mu buumo. Paulo waalandile nangue ntono ni “kifundo kipuililikile kya buumo.” (Bakol. 3:14, NWT) Inzi, kuli ni nsaambu inge ya mana ilangiliile juu ya ki tupalile kutonana. Mutumua Yoane waabalembeele eevi balupua ni bankazi bakue: “Onse amutonene Leeza, amutone ni mwinakue.” (1 Yoan. 4:21) Musita utuli twalangililana ntono, tuli twalangilila nangue tumutonene Leeza. w23.11 8 lifu. 1, 3

Bibilia ili yapalania buikazi bwetu bwa Kikristu pamo ni masindano a lubilo. Baalia bali baviinda kukunduka mpaka kufikiila kwabuka kisiko kya kupeleezia, bakapata bukose bwa loonse. (2 Tim. 4:7, 8) Tupalile kukita maka etu onse eevi kutwalilila kukunduka, asa paantu tetusyali ku kanenekela ka lubilo lwetu. Mutumua Paulo waazimbuile bintu bya kutukwasia eevi tufikiile kuviinda mu masindano etu a lubilo. Waatulandile “tupooze kila kifunda kabili . . . tukunduke twasipikiziizie masindano a lubilo luli ku ntaanzi yeetu.”Eba, Paulo waali wakeba kulanda nangue Mukristu tapalile kutwama kifunda ata kimo? Ata, taali wakeba kulanda evio. Inzi, waali wakeba kulangilila nangue tupalile kupooza kila kifunda kisili kya mana. Kifunda kya evio, kunti kyatulengia tubambe kukunduka bukebuke ni kutopa. Eevi tutwalilile kukunduka, tupalile kuleenga kutoosia eevi kumona kine tutweme ni kifunda kyonse kisili kya mana, kisia tukipooze bila kukokola. Inzi mu wenka ozo musita, te tupalile kupooza bifunda bitupalile kutwama. Kine twapooza bebio bifunda bya mana tetukaba kusiala twali mu masindano a lubilo.—2 Tim. 2:5. w23.08 26 lifu. 1-2

Kuya twali ni malanga ateekameene kuli kwatukwasia kukindika malanga a bange. Kwa mufuano, bange bankazi bali batona kwipenta, inzi bange te beezi kutona. Bange Bakristu bali batona kumina bwalua kwa kiasi, inzi bange te beezi kutona ata kaniini. Bakristu bonse bali batona kuya bali ni bukose buweeme, inzi bali basaakula nzila ipuseene ya kutunziluamo. Kine tuli twatontonkania nangue lyonse fwefue i bali ni nsaambu, ni keekio kyatulengia tubapatikizie balupua ni bankazi betu bakite beelia bitutonene, kunti twabakisia bange ni kulengia kilonghaano kikasanike. (1 Bakor. 8:9; 10:23, 24) Kwa mufuano, anziakine Yehova tazimbuile maubo atupalile kuvuala, inzi waatupeele mafunde a kukoonka. Tupalile kuvuala maubo mu nzila ya kumukindika Leeza, twalangiliile malanga ateekameene, kiasi, ni “maano aweeme.” (1 Tim. 2:9, 10, NWT) Pakaako, te tutonene kuvuala maubo mu nzila ili kulengia bange babambe kutontonkaniasie vitumonekele. Kabili, mafunde a Bibilia ali kuya abakwasia bakote kutiina kubiika sheria yabo beene palua kuvuala ni modele wa misisi. w23.07 23-24 lifu. 13-14

Yehova waatulangiliile vya kupata nsaansa mu musita uli waiza. Baalia bali mukwitabila musita ubali mu kukuutua na olia “mwanakazi kipuba,” bali mukwezia kukeba nsaansa mu bintu bya bukambue. Bintu bibali mukukita, byakabatwala ku lufu.” (Tus Maf. 9:13, 17, 18) Baalia bali mu kwitabila kukuutua na “mulangue wa kisinka,” bali ni musita uli mukuiza uweeme saana! (Tus Maf. 9:1) Tuli mukusambilila kutona beelia bili byatona Yehova, ni kusuula beelia byali wasuula. (Malum. 97:10) Kabili, tuli ni nsaansa paantu tuli ni lisyuko lya kukuutako ni bange beeze basambilile kupitila “mulangue wa kisinka.” Tuli nga fwefue bali “mukukuuta kufuma pa tutuntu twa muzi nangue: ‘Muntu onse asili na kibeelezio, eze engile moonu.’” Mpaalo yeetu pamo ni baalia bali mukwitabila mukupo uli mukufuma ku “mulangue wa kisinka,” te ya mu onu musitasie. Ezio mpaalo ili ya twalilila, kabili yakaba kutukwasia “kwikala” loonse, kine twatwalilila ‘kwenda twaya mu nzila ya buviinde bwa kunvua.’—Tus Maf. 9:3, 4, 6. w23.06 24 lifu. 17-18

Uli waunvua siani musita mubombi nobe ao mwanafunzi nobe lwali wakwipuzia palua bintu byuzumiine? Eba, keekio kili kyakwemia? Bengi pakati keetu bali baema. Inzi, keekio kiipuzio kunti kyatukwasia kwinika beelia bili mukutontonkania muntu, kabili kunti kyatupeela fuasi ya kumusimikila muntu mpunda iweeme. Anzia evio, nsita inge, muntu kunti waipuzia kiipuzio juu ya kutendekasie bubisi. Bange bali bakita evio paantu bali baunvua malanga a bufi palua beelia bituzumiine. (Miil Bat. 28:22) Kukila pakaako, twikeele mu “nsiku ya mpeleezio,” moolia muli bantu bengi “basiizi kutona kunvuana ata kaniini” kabili “basasile.” (2 Tim. 3:1, 3, NWT) Paange kunti waiipuzia eevi: ‘Eba, kunti nalangilila siani kuteekamana kine muntu unge wambisia palua bintu binzumiine?’ Ni kiki kili kukukwasia? Mibeele ya bufuuke. Muntu afuukile ali wasiala wateekameene kine wasokoziiwa ao kine tamwene vya kukita. w23.09 14 lifu. 1-2

Nsita inge, kuteania kwakue Yehova kuli kwatupeela masoke alia ali atusuunga. Kwa mufuano, tuli twasokua palua kutiina kutonesia nfalanga, ni palua kutiina kukita bintu binge beelia bili kutulengia tutione sheria yakue Leeza. Ni mu ezio aali, Yehova ali watupaala kine twakoonka butunguluzi bwakue. (Is. 48:17, 18; 1 Tim. 6:9, 10) Kulanda kisinka, Yehova wakaba kutwalilila kubombia bantu eevi bakabe kututungulula mu lyemo likata, ni mu Buteeko bwa Miaka Elufu. Eba, twakaba kutwalilila kukoonka bobo butunguluzi? Kyasuko kya keekio kiipuzio kiswapiile vituli twakita loonu Yehova lwali watutungulula. Kansi, lyonse, tuye twakoonka butunguluzi bwakue Yehova, kubiika mukati bolia butuli twapeelua na balalume basaakwilue eevi kutusuunga. (Is. 32:1, 2; Baeb. 13:17) Musita utuli twakita evio, tuli twaikala ni nsaambu ya kumuswapila ntunguluzi weetu, Yehova, olia ali watutungulula kufuma ku buavia bwa kimupasi, ni kututungulula buino koolia kutupalile kuya, i kulanda, ku bukose bwa loonse mu kyalo kya leenu. w24.02 25 lifu. 17-18

Mutumua Paulo waali wasekeleele kumubombela Yehova. Anzia evio, te kibanga kyaleengelesie lyonse. Lingi, Paulo waali wakita bulendo bwaleepele, kabili mu ezio nsiku kukita bulendo te kwaali kwaleengele. Mu nghendo yakue yaali wakita, lunge Paulo waali waisaanga mu “masaanzo a kwizula kwa myenzi” ni mu ‘masaanzo a kwipaiwa na bangipaani.’ Kabili lunge, waali wafikiila kuumua na baluani bakue. (2 Bakor. 11:23-27) Kabili ni balupua Bakristu bakue Paulo, lunge te baali batasia palua bintu byaali waikwinda kukita eevi kubakwasia. (2 Bakor. 10:10; Baf. 4:15) Ni kiki kyaamukwasiizie Paulo eevi atwalilile kumubombela Yehova? Paulo waasambiliile bingi palua mibeele yakue Yehova kupitila Maleembo, ni kupitila bintu byaasaakeene nabio. Paulo waafikiile kusininkizia nangue Yehova Leeza waali wamutonene. (Bar. 8:38, 39; Baef. 2:4, 5) Kabili waafikiile kumutona saana Yehova. Paulo waalangiliile nangue amutonene Yehova kupitila kutwalilila ‘kubomba . . . pa mulandu wa bazumizi nakue.’—Baeb. 6:10. w23.07 9 lifu. 5-6

Bantu bengi bamanine nangue tukabiile kuya twali ni buteeko, kabili nangue tupalile kunakila mu nzila ilingiliile sheria ili yaleetua na “buteeko.” Inzi benka babo bantu kunti bakaana kukindika sheria elia ibasitonene ao elia ibamwene nangue itionene nsaambu. Bibilia ili yatubuila nangue buteeko bwa bantu buli bwaleeta maavia, butungulwilue na Sataana kabili bwakaba kwinoonua leenusie. (Malum. 110:5, 6; Kas. 8:9; Luk. 4:5, 6) Kukila pakaako, Bibilia ili yatulanda nangue “onse ali wakaana kukoonka beelia bili byalanda buteeko, ali wamukaana Leeza.” Loonu Yehova alekeleele bakulu ba mu buteeko, baye bali ni buviinde palua kutungulula bintu, kabili atonene fwefue tuye twabanakila. Kansi, tupalile ‘kubapeela musonko ubali basonkia.’ Ozo musonko ubiikile mukati, kulipa bitansi ao mikanda, kukindika bakulu ba buteeko ni kubanakila. (Bar. 13:1-7) Paange kunti twamona nangue sheria imo te ipalile, te ya nsaambu ao nangue ikolele saana kunakila. Inzi, tuli twanakila buteeko paantu Yehova atulandile kukita evio, kinesie buteeko te bulandile kukita bintu bitionene malaizio akue.—Miil Bat. 5:29. w23.10 8 lifu. 9-10

Musita Samsoni lwaavyelue, Bafilisti babanga bateekele ntundu ya Baisraeli, kabili babanga baikitila ezio ntundu bintu bibiipile. (Bap. 13:1) Butunguluzi bwabo bubiipile bwaabaleteele Baisraeli maavia akata. Pakaako, Yehova waamusaakuile Samsoni ‘atungulule eevi Baisraeli bapusuke kufuma mu minue ya Bafilisti.’ (Bap. 13:5) Eevi aviinde kukita ezio miilo, Samsoni waamuswapiile Yehova. Mona mufuano ulangiliile Samsoni vyaamuswapiile Yehova ni kumuketekela weene amukwasie. Lwendo lumo, kisepe kya basoda Bafilisti kyaaizile kumukwata Samsoni mu muzi wa Lehi, kipalile ibanga yali mu Yuda. Balalume ba mu Yuda baaunvuile muenzo. Pakaako, baapinguile kumubiika Samsoni mu maboko a baluani. Benka bantu bakue Samsoni baamukakile saana na nkamba ibili ya leenu ni kumutwala ku Bafilisti. (Bap. 15:9-13) Anzia evio, “mupasi wakue Yehova waamupeele maka” Samsoni, kabili waafikiile kwifumia mu nkamba. Kisia “waapatile kikuza kya kitoba kya ku lumuma lwa punda ndume,” waakitoolele ni kwipailako balalume Bafilisti elufu imo (1 000)!— Bap. 15:14-16. w23.09 2 lifu. 3-4

Yehova ali wafiikula bukebuke “mapange akue a muyayaya” ao keelia kyakebele kufikilizia. Yehova kunti wabombia nzila paleepale eevi kukita keelia kyakebele kufikilizia, kabili lyonse ali waviinda, paantu “akitile kila kintu kibombe palua keelia kyakebele kufikilizia.” (Tus Maf. 16:4) Kabili, bintu bili byafuma mu beelia bili byakita Yehova ni bya loonse. Ni kiki kikebele kufikilizia Yehova, kabili ni biki byaaluluile eevi afikilizie keekio kintu?-Leeza waabalandile bantu ba kuanza kintu kyaalengiizie ababumbe. Babanga bapalile ‘kuvyala, kwaluka bengi, kwizuzia kyalo ni kukiteeka, kabili bateeke . . . kibumbua kyonse kikosele’ pa kyalo. (Kut. 1:28) Musita ba Adamu ni Eva lubaasangukile, baaingiziizie bantu bonse mu lizaambi. Inzi keekio te kyaanziizie keelia kyali kyakeba kufikilizia Yehova. Yehova waaluluile nzila ya kufikiliziiziamo keekio kintu. Penka paapo, waapinguile kutendekezia Bukolo ku muulu bolia bwakaba kukita keelia kyaali wakebele kufikilizia palua bantu ni kyalo kubambila ku ntendeko.—Mat. 25:34. w23.10 20 lifu. 6-7

Yehova kunti watukwasia tutwalilile kumubombela. Paange kunti twamona kyakolele kutwalilila, asa kine tuli mukuluisia butope bolia bwakokola kale. Nsita inge butope bwetu kunti bwamoneka nangue bukolele saana kupita bolia bubanga bwali na mutumua Petro. Inzi, Yehova kunti watupeela maka eevi tutwalilile kumubombela. (Malum. 94:18, 19) Kwa mufuano, ntaanzi ya kumana kisinka, lupua umo waakitile miaka ingi wakoonkele lwendo lwa kulaalana balalume kwa balalume. Kisia, waaikwindile saana kwalulula buikazi bwakue ni kwikala kukoonkana ni beelia bilandile Bibilia. Inzi, nsita inge waali waemiiwa na nkulu ibiipile. Ni kiki kyaamukwasiizie kutwalilila kwikwinda? Walanda eevi: “Yehova ali wampeela maka.” Waongezia kulanda eevi: “Kupitila kukwasiiwa na mupasi wakue Yehova . . . , nakisambilila nangue kunti kyakitika [kutwalilila] kwikala kukoonkana ni nzila itonene Yehova . . . Yehova waakimbombia, kabili anzia bilubo byane, weene atwaliliile kumpeela maka.” w23.09 23 lifu. 12

Mwe balupua balumendo, temuviinda kwaluka balalume Bakristu bakulile bila kukita maka. Mupalile kusaakula mifuano iweeme ya kukoonka, kwaluka ni buviinde bwa kutontonkania, kuya mwali bantu baswapikikile, kusambilila bufundi paleepale, ni kwiteania palua musita uli waiza. Kine weewe watontonkania palua bintu byupalile kukita, paange kunti wamona nangue teuviinda, inzi uye waswapiile nangue kunti waviinda. Languluka nangue Yehova atonene saana kukukwasia. (Is. 41:10, 13) Kulanda kisinka, balupua ni bankazi bobe mu kilonghaano ni beene batonene saana kukukwasia. Buikazi bobe bwakaba kuwaama kine weewe waaluka mwalalume Mukristu akulile. Mwe balupua balumendo, tumitonene! Kansi, Yehova amipaale saana musita umuli kuya mwakita maka eevi kwaluka balalume Bakristu bakulile. w23.12 29 lifu. 19-20

Tulande, muli mukupisia musita uweeme pamo ni balupua ni bankazi. Kisia weewe wakwata foto ya kikundi kyonse. Wakwata ni ange ma foto abili paantu paange elia ya kuanza teiviinda kuya yafumine buino. Waaluka na ma foto atatu. Inzi pa foto imo, pali lupua umo asisekele. Pakaako, waivuta paantu ukwete ma foto ange abili, paalia pamusekele mwe bonse. Lingi tuli twabiikilila nsita iweeme itwaapisiizie pamo ni balupua ni bankazi betu. Inzi pakati ka ezio nsita, paange kunti walanguluka nangue lupua ao nkazi umo waalandile ao waakitile kintu kimo kisipalile. Weewe, kunti wakita siani? Nga eveliasie vyuli kuviinda kuvuta foto imo pakati ka ma foto auli nao, kunti kyawaama ufumie mu maano keekio kilubo. (Baef. 4:32) Kulanguluka nsita iweeme itwaapisiizie pamo ni lupua ao nkazi, kuli kutukwasia kulaba bilubo biniini byaakitile. Ezio nsita iweeme itwaapisiizie pamo, i itupalile kubiikilila ni kuimona kuya yali ya mana. w23.11 12-13 lifu. 16-17

Milandu ya Kigiriki ibombiiziwe paapa, ilangiliile nangue lyonse mwanakazi apalile kuvuala mu nzila ilangiliile mukinzi, kabili apalile kukindika mawazo a bange palua ngubo yali wavuala. Tuli twasekelela saana kumona bankazi bakulile vibali bavuala mu kiasi! Buviinde bwa kwinika i mibeele inge ipalile kuya yali na bankazi bonse Bakristu bakulile. Buviinde bwa kwinika i kiki? Ni bupinguzi buweeme, i kulanda nangue buviinde bwa kupusania kiweeme ni kibiipile ni kusaakula kukitapo kintu kiweeme. Tumonenke mufuano wakue Abigaili. Mulume wakue waakwete bupinguzi bubiipile bolia bwaasiile kuleeta maavia akata mu lupua lwakue. Bila kukokola Abigaili waakitile kintu kimo. Paantu abanga wali ni buviinde bwa kwinika, waapususiizie bukose bwa bantu. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Kabili buviinde bwa kwinika buli bwatukwasia kumana musita wa kulanda ni musita wa kusiala tondolo. Kabili buli bwatukwasia kwemena bange bila kubalengia beyunvue ovio.—1 Bat. 4:11 . w23.12 20 lifu. 8-9

Mutumua Paulo waabaleembeele ezio milandu balupua ni bankazi ba mu kilonghaano kya mu Roma. Babo balupua ni bankazi, baasambiliile palwakue Yehova ni Yesu. Kisia, baalangiliile kiketekelo, kabili baalukile Bakristu. Pakaako, Leeza ‘[waabamwene] kuya bali ba nsaambu kupitila kiketekelo,’ kabili waababiikile mafuta kupitila mupasi utakatiifu.(Bar. 5:1) Kakiine, baapatile kiswapilo kya mana, ao kiweeme saana. Paulo waabaleembeele Bakristu babiikilue mafuta ba mu Efeso palua kiswapilo kibaapeelue na Leeza. Bakapokelela “bupyani busuungiilue batakatiifu.” (Baef. 1:18, NWT) Kabili Paulo waababuilile Bakolosai fuasi ibakapatila kiswapilo kyabo. Waakikuutile nangue “[kiswapilo] kimusungiilue na Leeza mwiulu.” (Bakol. 1:4, 5) Kansi kiswapilo kya Bakristu babiikilue mafuta ni keeki, kutuntumunua ni kupeelua bukose bwa loonse ku muulu koolia kubakateeka pamo ni Kristu.—1 Bat. 4:13-17; Nfy. 20:6. w23.12 9 lifu. 4-5

Mulandu wine wa ku ntendeko ubombiiziwe palua “kusuunga” waali wabombiiwa eevi kulondoluela basoda baalia baali basuunga muzi ni kuukingilila eevi te kunti wingililue na baluani. Bantu baalia babanga baikeele mu muzi usuungilue, babanga balaala mu mutende paantu baali bamanine nangue bakingiliilue na basoda. Enka evio, ni mutende wakue Leeza luuli wasuunga mitima ni maano etu, tuli twateekamana paantu tuli twasaangua twainikile nangue tukingiliilue. (Malum. 4:8) Nga evelia vikyaali palwakue Hana, ni fwefue kunti twaaluka ni mutende ata sie kine aali yeetu te yaalulukile penka paalia. (1 Sam. 1:16-18) Kabili, musita utuli twateekamana, tuli twamona kyaleengele kutontonkania buino ni kukwata bupinguzi bwa mulangue. Kunti twakita ki? Kine maavia akuvulunghania, muloombe Yehova akusuunge. Umuloombe mpaka wiunvue siani? Mpaka wiunvue nangue waaluka ni mutende wa mukati. (Luk. 11:9; 1 Bat. 5:17) Kine uli ni maavia, twalilila kupepa. Kine wakita evio, wakaba kunvua mutende wakue Yehova wasuunga maano ni mutima obe.—Bar. 12:12. w24.01 21 lifu. 5-6

Eevi kuswesia liina lyakue Baba wakue, Yesu waasipikiziizie buavia bwa kila namuna, matuka ni kubeepelua. Waali wamanine nangue abanga wamunakila Baba wakue mu bintu byonse. Pakaako, taali na kintu ata kimo kya kunvuila busoni. (Baeb. 12:2) Kabili abanga wamanine nangue Sataana abanga wamuluisia mu ezio yenka nsita ikolele. (Luk. 22:2-4; 23:33, 34) Sataana abanga waswapiile kakiine nangue ali kuviinda. Inzi kya bulanda kuli weene, waafumine kapa. Yesu waasininkiziizie saana nangue Sataana ni wa bufi saana. Kabili nangue Yehova akwete babombi, baalia bali batwalilila kuya bali ba kisinka ata sie kine bapata meezio akata saana! Eba, utonene kumusaansamusia Likolo obe olia ali mukuteeka? Twalilila kutasia liina lyakue Yehova, kabili sambiliziako bange eevi bamane mibeele yakue iweeme. Kine weewe wakita evio, uli kulangilila nangue uli mukukoonka mufuano wakue Yesu. (1 Pet. 2:21) Kabili nga Yesu, uli kumusaansamusia Yehova, ni kulangilila buino nangue Sataana, muluani Wakue, ali wabeepa bila busoni! w24.02 11-12 lifu. 11-13

Mu myaka isano yaakipita, bantu bakilile pa milioni imo, bakifikiila kubatiziiwa ni kwaluka Bakasininkizia Bakue Yehova. Kine wewe waipeela we mwine kuli Yehova, wasaakula kwaluka musambi wakue Yesu Kristu ni kumona kukita kutona kwakue Leeza kuya kwali kintu kya mana sana mu bwikazi bobe. Kekio kibiikile mukati kiki? Yesu waalandile evi: “Kine muntu ali onse watona kunkonka, ekaane ye mwine.” (Mat. 16:24, NWT) Bulanzi, “ekaane ye mwine,” bolia bupilibwilue kufuma mu Kigiriki, kunti bwapilibulua kabili nangue “tapalile kwikala kukonkana ni kutona kwakue ye mwine.” Kine wewe waipeela evi kwaluka mubombi wakue Yehova, te upalile kukita kintu kyonse kyasizi kutona. (2 Bakor. 5:14, 15) Kekio kibiikile mukati kukaana “miilo ya mubili,” nga evelia kukita bukambue. (Bag. 5:19-21; 1 Bakor. 6:18) Eba, kukonka azo malaizio kwakaba kulengia bwikazi bobe bukole? Ata, pantu wewe umutone Yehova kabili usininkiziizie nangue wene abiikile sheria yakue evi kukuletela faida we mwine.—Malum. 119:97; Is. 48:17, 18. w24.03 2 lifu. 1; 3 lifu. 4

Yehova ali wabapeela mupasi utakatiifu baalia baitabiile. (Mat. 12:18) Kunti kyawaama kine kila muntu palwakue waiipuzia eevi: ‘Eba, neene ndi nalangilila mibeele paleepale pakati ka mibeele ya lizabo lya mupasi wakue Leeza mu buikazi bwane?’ Eba, winikile nangue uli wapembelela seana bange kuliko vyubanga wakita ntanzi teunamumane Yehova? Kulanda kisinka, vyuli kuya wakila kulangilila lizabo lya mupasi wakue Leeza, i vyuli kukila kusininkizia nangue weene akwitabiile! Yehova waafumiizie kilubula mulandu eevi baalia betabiilue na weene banonkelemo. (1 Tim. 2:5, 6) Ale kine tukimwene sie nangue paange Yehova tatwitabiile ata sie kine tuketekeele kilubula mulandu, kabili ata sie kine tetusyabatiziiziwe? Languluka nangue lyonse tetuviinda kuswapila mawazo etu, inzi kunti twaviinda kumuswapila Yehova. Weene abamwene baalia bonse bali ni kiketekelo mu kilubula mulandu kuya bali ba nsaambu, kabili alaile kubapaala.—Malum. 5:12; Bar. 3:26. w24.03 30 lifu. 17