Kuboko Kwakue Yehova te Kufupi Ata Kanini

1. Musa waalangiliile syani nangue abanga wali ni kiketekelo lwabanga wabatungulula Baisraeli kufuma mu Misri?

KITABU kya Baebrania kizimbwiile bantu bengi baalia babanga bali ni kiketekelo. Umo pakati kabo ni Musa. Wene abanga wali ni kiketekelo kikata sana. (Baeb. 3:​2-5; 11:​23-25) Waalangiliile kiketekelo lwabanga wabatungulula Baisraeli kufuma mu Misri. Taamutiinine Farao pamo ni ba soda bakue. Abanga wamuswapiile sana Yehova, kabili waabatungulwile Baisraeli mpaka ku Lyezi Lyakasi, kisia waabatungulwile mpaka mu kaseeba. (Baeb. 11:​27-29) Baisraeli bengi baatendekele kumona nangue pange Yehova takaba kuya wabakwasia, inzi Musa waatwaliliile kumuswapila Yehova, Leeza wakue. Musa abanga wali ni nsambu ya kumuswapila Yehova. Juu ya ki? Pantu Yehova i waabapeele Baisraeli byakulia pamo ni menda kupitila kukita kimpezia-mano, musita ubabanga bali mu kaseeba.a—Kuf. 15:​22-25; Malum. 78:​23-25.

2. Juu ya ki Leeza waamwipuziizie evi Musa: “Eba, kuboko kwakue Yehova ni kufupi”? (Mpendua 11:​21-23)

² Inzi, ata sie kine Musa abanga wali ni kiketekelo kikata sana, mwaka umo evi, kisia Yehova kubakombola Baisraeli mu kimpezia-mano kufuma mu Misri, Musa waalukile ni masyaka palua buvinde bwakue Yehova bwa kubapeela bantu bakue nama. Juu ya ki? Mu kaseeba mubanga mwali bantu mia sita elufu (600 000), kabili te mubanga mwali byakulia. Pange kekio i kyaalengiizie Musa abambe kwiipuzia kine kakiine Yehova kunti wavinda kubapeela babo bantu bonse nama. Pa kako, Yehova waamwipuziizie evi: “Eba, kuboko kwakue Yehova ni kufupi?” (Soma Mpendua 11:​21-23.) Papa, bulanzi “kuboko kwakue Yehova” buli na mana ya mupasi utakatifu wakue Leeza, ao buvinde bwakue bwa kukita bintu. Kansi, kili nga evelia Yehova abanga wamulanda evi Musa: ‘Nene ndi ni buvinde bwa kukita byonse bintonene.’

3. Juu ya ki tupalile kupoza mano ku mufuano wakue Musa pamo ni Baisraeli?

³ Eba, wewe waaiipuziizyepo kale kine kakiine Yehova wakaba kuya wakupeela wewe, pamo ni lupua lobe, bintu bya kimubili belia bimuli nabio lazima? Ibe waaiipuziizie kale evio ao abe, lekela tulandile palua mufuano wakue Musa pamo ni Baisraeli. Tuli kumona kyaalengiizie bene te kunti baye baswapiile nangue Leeza wakaba kuya wabakwasia. Malembo ali mu leli lyasi, ali kutukwasia tukile kuswapila nangue kuboko kwakue Yehova te kufupi.

SAMBILILA KUPITILA MUSA NI BAISRAELI

4. Juu ya ki Baisraeli bengi baalukile ni masyaka palua buvinde bwakue Yehova bwa kubakwasia?

⁴ Juu ya ki Baisraeli bengi baalukile ni masyaka? Mu kipindi kimo, Baisraeli bengi pamo ni “kikundi kikata sana kya bantu bachangeene,” baalia basibanga bali Baisraeli, babanga bali mu kaseeba. Bonse babanga bali mu bulendo bwa kufuma ku Misri ni kuya mu Kyalo kya Bulayo. (Kuf. 12:38; Mal Miz. 8:15) Kelia kikundi kikata kya bantu basibanga bali Baisraeli, kyaafuliilue na kulia maana nga evelia sie Baisraeli bengi. Pa kako, bantu bonse baatendekele kumunuunina Musa. (Mpen. 11:​4-6) Bene baatendekele kulanguluka nama pamo ni byakulia binge bibabanga balia mu Misri. Lubaamwemiizie sana, Musa waatendekele kuwaza nangue wene i abanga wapalile kubakebela nama.—Mpen. 11:​13, 14.

5-6. Kelia kyaabakitikiile Baisraeli, eba ni fwefue kunti kyatukitikila? Londolola.

⁵ Baalia basibanga bali Baisraeli te babanga batasia palua bintu bibaakitiilue na Yehova. Kekio kyaalengiizie ni Baisraeli batendeke kuwaza nga bene. Kine te twilabukiile, ni fwefue kunti twaaluka ni mawazo nga a baalia basizi kutasia palua bintu bili byatukitila Yehova. Kekio kunti kyakitika kine twatendeka kulanguluka bintu bitubanga twali nabio lwa kale, ao kine twatendeka kubonvwila bange bwivu juu ya bintu bibali nabio. Inzi, kunti twaaluka ni nsansa kine tuli twaikwinda kurizika na bintu byonse bituli nabio.

⁶ Baisraeli babanga bapalile kulanguluka nangue Yehova waabasininkiziizie nangue bakaba kupata bintu bingi bya kimubili kine bafika mu Kyalo kya Bulayo. Wene taalaile kubakitila evio mu kaseeba. Enka evio ni fwefue, kuliko kupoza mano ku bintu bitusivinda kupata mu kenu kyalo, tupalile kupoza mano ku bintu bilaile kutukitila Yehova mu kyalo kya lenu. Kabili, tupalile kuwaza sana palua Malembo a kutukwasia evi tukile kumuswapila Yehova.

7. Juu ya ki tusininkiziizie nangue kuboko kwakue Yehova te kufupi?

⁷ Pange ukili mukwiipuzia juu ya ki Leeza waamwipuziizie evi Musa: “Eba, kuboko kwakue Yehova ni kufupi?” Yehova lwaamwipuziizie Musa kekio kipuzio, abanga watonene Musa awaze pa bebi bintu bibili: Kya kwanza (1), maka akue te ali na mipaka, ni kya bubili (2) ali wabombia maka akue fwasi yonse. Leeza abanga wali ni buvinde bwa kubapeela Baisraeli nama ingi ata sie kine babanga bali kule, mu kaseeba. Kupitila “kuboko kwakue kwa maka, kabili koolwelue,” Leeza waalangiliile maka akue. (Malum. 136:​11, 12) Pa kako, kine twapata maavia, kuboko kwakue Yehova kwakaba kutukwasia ata sie kine tuli kupi.—Malum. 138: 6, 7.

8. Kunti twakita ki evi te kunti tukite kilubo nga kelia kyaakitile bantu bengi mu kaseeba? (Mona ni foto.)

⁸ Yehova waabapeele bantu bakue nkwale ingi sana, kukonkana ni vyaabalaile. Inzi, Baisraeli te baamutasiizie palua kekio kimpezia-mano. Kya bulanda, bengi batonene baaluke ni nkwale ingi sana kupita ni mipaka. Babanga bakolonghania nkwale ingi sana koba ni busiku. Yehova waabafipiilue baalia “babanga bali ni tama ibipile,” kabili waabalapiziizie. (Mpen. 11:​31-34) Bintu bibaakitile kunti byatusambilizyako masomo amo. Tupalile kuya twakengeele evi te kunti ni fwefue twaluke ni pupa. Tuye twali banonsi ao bapabi, kwibiikila “bukonto mu muulu” i kintu kitupalile kubiika pa fwasi ya kwanza. Kunti twakita evio kupitila kulumia burafiki bwetu pamo ni Yehova ni Yesu. (Mat. 6:​19, 20; Luk. 16:9) Kine twakita evio, twakaba kuya twasininkiziizie nangue Yehova wakaba kutupeela bintu bituli nabio lazima.

9. Tupalile kuswapila nangue Leeza wakaba kutukwasia mu bintu ki?

⁹ Yehova ali waolola kuboko kwakue evi kubakwasia bantu bakue lonu. Inzi, eba kekio kilangiliile nangue tetukaba kuya twali ni lazima ya kupata makuta ao byakulia? Ata, te evio.b Kya nsansa, Yehova takaba kutulekelela ata kanini. Wene wakaba kuya watukwasia lyonse kine twapata maavia. Evi tuye twasininkiziizie nangue Yehova wakaba kukita evio, tulandilenke palua bintu bibili molia mutupalile kulangilila nangue wene wakaba koolola kuboko kwakue ni kutupeela bintu bya kimubili belia bituli nabio lazima. Kya kwanza (1), kine uli ni lazima ya kupata makuta, ni kya bubili (2) kine uli wawaza vya kupata makuta musita luwakaba kukota.

KINE ULI NI LAZIMA YA KUPATA MAKUTA

10. Mpatilo ya makuta kunti yaaluka syani, kabili juu ya ki?

¹⁰ Pantu mpela ya kenu kyalo yapalama, kunti kyatukolela kupata makuta. Kinvulunghania kya bantu ba mu politike, vita, masanzo a kiasili, ao malwele a kwambukilana kunti byalengia tukite ma depanse aatusyakiba twapangile ao kunti byalengia tuzezie miilo yetu, bintu byetu bya kimubili, ao nsesi yetu. Pange wewe kunti wapata miilo inge ni kutendeka kuwaza nangue ni kintu kya mana wewe pamo ni bantu ba mu lupua lobe mukuukile ku fwasi inge evi uye wavinda kubeemena bwino. Ni kiki kili kutukwasia tukwate bupinguzi bulangiliile nangue tuswapiile kuboko kwakue Yehova?

11. Ni kiki kili kukukwasia kine uli ni bwavia bwa kupata makuta? (Luka 12:​29-31)

¹¹ Kintu kya kwanza, kabili kya mana sana kyupalile kukita ni keki: Kumubwila Yehova kili mukukwemia. (Tus Maf. 16:3) Mulombe Yehova akupeele mulangue evi uvinde kukwata bupinguzi buweme, kabili mulombe akukwasie uye wateekameene evi te kunti uye ‘waema sana’ palua aali yobe. (Soma Luka 12:​29-31, NWT.) Twalilila kumulomba Yehova aye wakukwasia kurizika na bintu byuli nabio. (1 Tim. 6:​7, 8) Uye wakebulula mu mpapulo yetu bintu bya kukukwasia umane vya kukita kine uli ni bwavia bwa kupata makuta. Bengi bali balanda nangue bali banonkelamo mu ma video ni maasi ali ku jw.org, alia alandiile palua bwavia bwa kupata makuta.

12. Ni bipuzio ki bili kuvinda kumukwasia Mukristu akwate bupinguzi buweme palua lupua lwakue?

¹² Bange bali baitabila kubomba miilo ya kulengia baye bali kule ni lupua lwabo, inzi kisia bali bainika nangue kukita evio te bupinguzi bwa mulangue. Ntanzi ya kwitabila kubomba miilo inge, te tupalile kutontonkania sie palua makuta atuli kuya twapata, inzi tupalile kutontonkania ni palua aali yetu ya kimupasi. (Luk. 14:28) Iipuzie evi: ‘Eba, kyupo kyetu kunti kyaaluka syani kine naya kwikala kule ni wa kwane? Nakaba kuya navinda kulonghaana lyonse, kusimikila, ni kusangua pamo ni ba lupua ni ba nkazi?’ Kine uli ni baana, ni wewe upalile kwiipuzia keki kipuzio kya mana: ‘Nakaba kuvinda kakiine kukuzia baana bane mu “bulapizio ni kufunda kwakue Yehova” kine nsili pamo nabo?’ (Baef. 6:4) Uye watungululua na mawazo akue Leeza, apana kukonka mawazo a bantu ba mu lupua lobe ao ba rafiki bobe baalia basizi kukonka mafunde ali mu Bibilia.c Tony, olia ali waikala kuzika-koba kwa Asia, wapeelue miilo ya kubombela mu byalo binge. Ezio miilo ibanga yali ya kulipua makuta engi. Inzi, kisia kupepa palua kekio ni kulondolola pamo ni mukazi wakue, waapingwile kukaana ezio miilo ni kutendeka kuwaza vya kupunguzia ma depanse a mu lupua. Lonu, Tony walanda evi: “Pantu naakeene elia miilo, kekio kyaankwasiizie ngaluke ni lisyuko lya kubakwasia bantu bengi bamumane Yehova. Kabili, lonu baana betu bali batona sana kumubombela Yehova. Lupua lwetu lwaakisambilila nangue kine twaikala kukonkana ni milandu ili mu Mateo 6:​33, Yehova ali kuya watwemena.”

KINE ULI WAWAZA VYA KUPATA MAKUTA MUSITA LUWAKABA KUKOTA

13. Ni mipango ki itupalile kukwata lonu elia yakaba kutukwasia kupata bintu bitukabiile musita utwakaba kukota?

¹³ Kutontonkania palua aali viyakaba kwaluka musita utwakaba kukota, kunti kwalengia tutendeke kuwaza nangue pange Yehova takaba kuya watukwasia. Bibilia ili yatukoselezia kubomba kwa mute evi kusunga makuta anini a kutukwasia musita uli waiza. (Tus Maf. 6:​6-11) Te kibipile kusunga kiasi fulani kya makuta a kutukwasia musita uli waiza. Kulanda kisinka, makuta kunti atusunga. (Kas. 7:12) Inzi, te tupalile kupoza sana mano ku kukeba makuta mu bwikazi bwetu.

14. Lilembo lya Baebrania 13:5 kunti lyatukwasia syani evi te kunti tuye twaema sana?

¹⁴ Mu mufuano wakue, Yesu walangiliile nangue ni bupuba muntu kwaluka munonsi pano pa kyalo, inzi tekuba wali “munonsi mu bintu byakue Leeza.” (Luk. 12:​16-21) Te kuli muntu amanine bya lukeele. (Tus Maf. 23:​4, 5; Yak. 4:​13-15) Kabili, Yesu walandile evi: Baalia bonse batonene kwaluka basambi bakue bapalile ‘kusyanke’ bintu byabo byonse. (Luk. 14:33) Bakristu ba ku ntendeko ba mu Yudea baakitile evio bila kupatikiziiwa. (Baeb. 10:34) Ni lonu, ba lupua bengi bali mukwipeela evi kusia bintu byabo bya kimubili pantu bali bakaana kwiingizia mu bintu bya politike bya kenu kyalo. (Nfy. 13:​16, 17) Ni kiki kili kyabakwasia baye bakita evio? Baswapiile sana bobu bulayo bwakue Yehova, bulandile nangue: “Nsikakusia, kabili nsikakulekela.” (Soma Baebrania 13:5.) Tuli twakita bwino kwibiikila mipango palua musita uli waiza, kabili kine aali isitazamiiwe yatufikiila, tuli twaswapila nangue Yehova wakaba kutukwasia.

15. Bavyazi Bakristu bapalile kuya bali ni mawazo a syani palua baana babo? (Mona ni foto.)

¹⁵ Mu tubeelela tunge, ni kintu kya mana baalia bopeene bavyale baana evi babo baana bakabe kubakwasia kimubili lubakaba kukota. Mu toto tubeelela, bavyazi bali bamona nangue baana babo i ba ‘kubateaniizia bintu.’ Bibilia ili yalanda nangue bavyazi bapalile kwemena baana babo. (2 Bakor. 12:14) Kulanda kisinka, bavyazi bengi kine bakota, kunti batona kukwasiiwa. Kabili, baana bengi bali batona kukita evio. (1 Tim. 5:4) Inzi, bavyazi baalia bamuswapiile Yehova bali bainika nangue bakaba kupata nsansa ingi kine babakwasia baana babo baaluke babombi bakue Yehova kuliko kukeba baaluke banonsi evi bakabe babakwasia kimubili.—3 Yoan. 4.

16. Bavyazi kunti babakwasia syani baana babo evi beteanie juu ya kwiemena kimubili musita uli waiza? (Baefeso 4:28)

¹⁶ Kupitila mufuano obe, langilila nangue umuswapiile Yehova musita luuli mukubakwasia baana bobe evi beteanie kwiemena palua musita uli waiza. Musita ubakili ba misepuka, uye wabalangilila faida ya kubomba kwa maka. (Tus Maf. 29:21; soma Baefeso 4:28.) Musita ubali mukuya bakula, bakwasie baye bapata mazima engi ku masomo. Bavyazi Bakristu kunti bakebulula mafunde a Bibilia evi kubakwasia baana babo bakwate bupinguzi bwa mulangue palua masomo a bapalile kusoma. Kabili, bapalile kubakwasia baana babo evi baaluke ni buvinde bwa kwiemena kimubili, baye basimikila, ao kwaluka ba painia.

17. Tupalile kuya twasininkiziizie ki?

¹⁷ Babombi ba kisinka bakue Yehova bali basangua baswapiile nangue wene wakaba kubakwasia kimubili. Pantu twakila kupalama ku mpela ya keno kyalo, tupalile kukila kumuswapila Yehova. Inzi, ata sie kine twasaakaana ni maavia, tupalile kuya twasininkiziizie nangue Yehova wakaba kubombia maka akue evi kutupeela bintu bya kimubili. Tuye twasininkiziizie nangue kuboko kwa maka kwakue Yehova te kufupi ata kanini. Kwakaba kutukwasia konse kutwakaba kusangua.