Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken
4-10 DEZEMBRU
SOFONIAS (ZEFANYA) 1–AGEU (HAGAI) 2
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w07 15/11 p. 11 par. 3
Pontu importante husi livru Naum, Habacuque, no Sofonias
1:8. Ema balu iha Sofonias nia tempu “hatais ema estranjeiru nia roupa” tanba hakarak ema husi nasaun seluk atu simu sira. Beik duni se Jeová nia povu balu ohin loron mós koko atu halo tuir mundu nia hahalok hodi mundu simu sira!
(Ageu 2:9)
w07 1/12 p. 9 par. 3
Pontu importante husi livru Ageu no Zacarias
2:9—Iha dalan saida deʼit mak ‘uma neʼe nia glória sai boot liu fali ida uluk’? Primeiru, kona-ba templu harii ba tinan hira, segundu, sé mak hanorin iha neʼebá, no terseiru, sé-sé mak bá neʼebá hodi adora Jeová. Maski Salomão nia templu harii ba tinan 420, husi 1027 toʼo 607 molok Kristu, maibé ema uza templu ikus, Zorobabel nia templu, ba tinan 580 liu, husi tempu neʼebé templu harii fali iha 515 molok Kristu, toʼo tinan 70 bainhira templu naksobu. No mós, kona-ba Zorobabel nia templu, Jesus Kristu nuʼudar Mesias mak hanorin iha neʼebá, no se kompara ho templu uluk nian, ema barak liu mak bá templu ikus atu adora Maromak.—Apóstolu 2:1-11.
11-17 DEZEMBRU
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
Oinsá mak Zacarias nia vizaun ajuda Ita?
18 Vizaun neʼe mós fó-hanoin ba ema judeu sira katak, sira mós iha responsabilidade atu proteje sira-nia adorasaun ba Jeová atu moos nafatin. Hahalok aat la bele iha Maromak nia povu nia leet. Ohin loron, Jeová lori ona ita ba ninia organizasaun neʼebé moos, no ita sente iha domin no hetan protesaun iha fatin neʼe. Tan neʼe ita ida-idak iha responsabilidade atu proteje organizasaun neʼe atu moos nafatin. Sin, keta husik hahalok aat iha Jeová nia povu nia leet.
Kuda-karreta sira ho koroa ida proteje Ita
7 Iha Bíblia, foho bele reprezenta ukun ka governu sira. Foho sira neʼebé Zacarias haree mak atu hanesan ho foho rua neʼebé ita lee husi Daniel nia profesia. Foho ida reprezenta Jeová nia ukun ba lalehan no rai neʼebé rohan-laek, no foho ida seluk reprezenta Mesias nia Ukun husi Liurai Jesus. (Daniel 2:35, 45) Husi tempu neʼebé Jesus sai Liurai iha tinan 1914, foho rua neʼe apoia malu no halaʼo knaar espesiál ida hodi halo Maromak nia hakarak atu sai loos iha rai.
8 Tanbasá mak foho rua neʼe halo husi riti? Riti mak besi neʼebé iha folin-boot no nabilan. Iha tempu uluk, Jeová mós haruka ema Izraél atu uza riti bainhira harii tabernákulu no Jeruzalein nia templu. (Êxodo [Keluaran] 27:1-3; 1 Reis [Raja-Raja] 7:13-16) Tanba foho sira-neʼe halo husi riti, neʼe hatudu katak Jeová nia ukun ba lalehan no rai, no Mesias nia Ukun mak diʼak tebes neʼebé sei halo ema sente seguru no lori bensaun oioin.
18-24 DEZEMBRU
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w07 15/12 p. 22-23 par. 9-10
Armas naran deʼit neʼebé ema halo hodi kontra ó sei la hetan susesu
9 Zacarias nia profesia hatudu tanbasá mak nasaun sira kontra hasoru ema kristaun neʼebé loos. Haree toʼok buat neʼebé Zacarias 12:3 hatete: “Iha loron neʼebá, haʼu sei halo Jeruzalein sai nuʼudar fatuk todan ba ema hotu.” Neʼe koʼalia kona-ba Jeruzalein ida-neʼebé? Zacarias nia profesia neʼe koʼalia kona-ba “Jeruzalein lalehan nian”, neʼe mak Maromak nia Ukun iha lalehan, fatin neʼebé Kristu nia alin sira atu bá. (Ebreu 12:22) Ema balu husi ema sira-neʼe sei moris hela iha rai. Sira hamutuk ho sira-nia maluk, “bibi seluk”, haklaken ba ema atu aproveita tempu neʼebé sei iha hodi hakruʼuk ba Maromak nia Ukun. (João 10:16; Apokalipse 11:15) Nasaun sira sente oinsá bainhira rona ba avizu neʼe? Oinsá mak Jeová apoia ninia povu sira ohin loron? Mai ita haree didiʼak ba Zacarias kapítulu 12 hodi buka-hatene resposta ba pergunta sira-neʼe. Hodi halo nuneʼe, ita bele fiar katak ‘armas naran deʼit’ neʼebé ema halo hodi kontra hasoru Kristu nia alin sira no “bibi seluk” sei “la hetan susesu”.
10 Zacarias 12:3 hatete katak nasaun sira “hetan kanek todan”. Iha dalan saida mak ida-neʼe akontese? Maromak hatete katak ema tenke haklaken liafuan diʼak kona-ba ninia Ukun, no Testemuña ba Jeová kaer didiʼak sira-nia responsabilidade neʼe. Maibé mensajen kona-ba só Maromak nia Ukun mak bele lori esperansa ba ema mak sai nuʼudar “fatuk todan” ba nasaun sira. Sira hakaʼas an atu hiʼit fatuk neʼe hodi koko hapara Testemuña sira. Maibé hodi mete hanesan neʼe, nasaun sira “hetan kanek todan”. Sira hetan moe no sira-nia naran sai foʼer tanba sira la hetan susesu. Sira la bele hanetik Maromak nia povu sira neʼebé hafolin tebes priviléjiu atu fó sai “liafuan diʼak” kona-ba Maromak nia Ukun liuhusi Mesias, antes mundu neʼe ramata. (Apokalipse 14:6) Bainhira guarda ida iha Áfrika haree oinsá ema halo violénsia ba Testemuña sira iha komarka, nia hatete: ‘Imi fó terus ba sira saugati deʼit. Sira sei nunka nega sira-nia fiar. Sira sei aumenta tan deʼit.’
w07 15/12 p. 25 par. 13
Armas naran deʼit neʼebé ema halo hodi kontra ó sei la hetan susesu
13 Lee Zacarias 12:7, 8. Iha Izraél antigu, ema barak uza tenda, hanesan bibi-atan no toʼos-naʼin sira. Se inimigu sira mai atu ataka Jeruzalein, ema neʼebé hela iha tenda sira bele hasoru susar tanba hela iha rai luan no la iha protesaun. Liafuan “Judá nia tenda sira” hatudu katak Kristu nia alin sira neʼebé sei moris hela iha rai, haree hanesan sira hela iha rai luan, laʼós iha sidade nia laran neʼebé seguru. Ho aten-brani sira defende Maromak nia Ukun. Jeová, ukun-naʼin ba tropa lalehan nian sei salva uluk “Judá nia tenda sira” tanba Satanás hakarak ataka uluk sira.
25-31 DEZEMBRU
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w07 15/12 p. 27 par. 1
Pontu importante husi livru Malaquias
1:10. Jeová la kontente duni ho amlulik kaan-teen sira-nia prezente tanba sira husu ema atu selu sira ba serbisu neʼebé kiʼik deʼit hanesan taka odamatan no sunu ahi iha altár. Importante tebes katak domin ba Maromak no ema mak book ita iha ita-nia adorasaun no haklaken, laʼós tanba domin ba osan!—Mateus 22:37-39; 2 Korinto 11:7.
“Haʼu sei hela nafatin hamutuk ho imi”
5 Kleur antes Jesus konta ai-knanoik kona-ba trigu ho duʼut aat, Jeová nia profeta Malaquias mós fó-hatene nanis kona-ba akontesimentu balu neʼebé hanesan ho ai-knanoik neʼe. (Lee Malaquias 3:1, 3.) Ulukliu, João Baptista mak sai ‘manu-ain neʼebé hadiʼa dalan’. (Mt 11:10, 11) Bainhira João komesa haklaken iha tinan 29, tempu tesi-lia ba nasaun Israel besik ona. Tuirmai, Jesus mak serbí nuʼudar manu-ain segundu, ka “aliansa nia manu-ain”. Nia hamoos templu iha Jerusalém dala rua, foufoun bainhira nia komesa serbisu haklaken no tuirmai bainhira nia besik atu mate. (Mt 21:12, 13; Joao 2:14-17) Ida-neʼe katak Jesus nia serbisu hodi hamoos templu presiza tempu naruk uitoan.
6 Oinsá mak Malaquias nia profesia neʼe sai loos iha dalan seluk tan? Antes tinan 1914, C. T. Russell ho ninia maluk sira halo serbisu hanesan ho buat neʼebé João Baptista halo. Sira buka-hatene lia-loos husi Bíblia, neʼebé kleur ona subar hela. Hodi halo nuneʼe, ikusmai sira hatene lia-loos kona-ba Jesus nia sakrifísiu, infernu, no tempu neʼebé jentiu sira-nia otas sei ramata. Maibé, iha tempu neʼebá, sei iha grupu relijiaun barak neʼebé temi sira-nia an nuʼudar ema kristaun. Husi grupu sira-neʼe, sé loos mak grupu “trigu” nian? Atu hatán ba pergunta neʼe, iha tinan 1914, Jesus komesa halaʼo revista ba templu espirituál, ka haree didiʼak arranju neʼebé ema kristaun sira halaʼo adorasaun ba Maromak. Sin, Jesus nia serbisu atu haree didiʼak no hamoos templu espirituál neʼe komesa iha tinan 1914 no ramata bainhira tinan 1919 foin hahú.
SOFONIAS
1 Jeová fó sai liafuan ba Kusi nia oan-mane Sofonias, iha tempu neʼebé Amon nia oan-mane Josias mak liurai ba rai-Judá. Kusi mak Gedalias nia oan-mane, Gedalias mak Amarias nia oan-mane, no Amarias mak Ezekias nia oan-mane. Liafuan sira mak tuirmai neʼe:
2 Jeová dehan: “Haʼu sei halakon buat hotu husi rai leten.”
3 Jeová dehan: “Haʼu sei halakon ema no animál.
Haʼu sei halakon manu neʼebé semo iha lalehan no ikan iha tasi,
No halakon ema aat hamutuk ho fatuk sira neʼebé halo ema sidi;
Haʼu sei halakon ema husi rai leten.”
4 “Haʼu sei lolo liman hodi kontra Judá,
No kontra ema hotu neʼebé hela iha Jeruzalein.
Haʼu sei halakon ema hotu neʼebé adora Baal husi fatin neʼe,
No halakon maromak falsu nia amlulik sira-nia naran hamutuk ho amlulik sira seluk,
5 No halakon ema sira neʼebé hakruʼuk an iha uma-leten hodi adora tropa lalehan nian,
No halakon sira neʼebé hakruʼuk an hodi jura atu laran-metin ba Jeová
Maibé iha tempu hanesan sira mós jura atu laran-metin ba Malkam;
6 No halakon sira neʼebé fila kotuk hodi la laʼo tuir Jeová
No la buka Jeová ka la husu ba nia.”
7 Nonook bá iha Jeová, Naʼi Ukun-Naʼin Boot Liu, nia oin tanba Jeová nia loron besik ona.
Jeová prepara ona sakrifísiu ida; nia halo santu ona sira neʼebé nia konvida.
8 “Iha loron neʼebé haʼu hasaʼe sakrifísiu, haʼu, Jeová, sei fó kastigu ba ulun-naʼin sira,
Liurai nia oan-mane sira, no sira hotu neʼebé hatais ema estranjeiru nia roupa.
9 Haʼu sei fó kastigu ba ema hotu neʼebé saʼe palku iha loron neʼebá,
Sira neʼebé halo nakonu sira-nia naʼi nia uma ho violénsia no lia-bosok.”
10 Jeová dehan: “Iha loron neʼebá,
Sei iha lian halerik husi Portaun Ikan nian,
Sei iha lelir husi sidade nia área foun,
No sei iha tarutu makaʼas husi foho-oan sira.
11 Oh imi neʼebé hela iha Maktes, tanis bá,
Tanba negósiu-naʼin hotu lakon tiha ona;
Sira hotu neʼebé tetu osan-mutin lakon mohu ona.
12 Iha tempu neʼebá, haʼu sei buka didiʼak iha Jeruzalein ho ahi-oan sira,
No haʼu sei fó kastigu ba sira neʼebé baruk-teen, neʼebé hanoin iha sira-nia laran:
‘Jeová sei la halo buat diʼak, nia mós sei la halo buat aat.’
13 Ema sei hadau sira-nia rikusoin no harahun sira-nia uma.
Sira sei harii uma, maibé sira sei la hela iha uma neʼe;
No sira sei kuda uvas iha toʼos, maibé sira sei la hemu tua-uvas husi uvas sira-neʼe.
14 Jeová nia loron boot besik ona!
Neʼe besik ona no sei mai lalais loos!
Lian husi Jeová nia loron halo ema neon-susar.
Iha neʼebá asuwaʼin hakilar.
15 Loron neʼe mak loron hirus nian,
Loron terus no neon-susar nian,
Loron anin-fuik no harahun nian,
Loron neʼe sei nakukun tebes,
Loron neʼe sei iha kalohan metan,
16 Loron neʼe mak loron huu dikur no hakilar lian funu nian,
Hodi kontra hasoru sidade sira neʼebé metin no hasoru uma aas iha moru nia sikun sira.
17 Haʼu sei hamosu susar ba ema,
No sira sei laʼo hanesan ema matan-delek,
Tanba sira halo ona sala kontra Jeová.
Haʼu sei fakar sira-nia raan hanesan rai-uut,
No soe sira-nia isin hanesan tee.
18 Sira-nia osan-mutin no osan-mean labele salva sira iha Jeová nia loron hirus nian;
Tanba ninia laran-manas mak hanesan ahi neʼebé sei han mohu mundu tomak,
Tanba nia sei halakon mohu ema hotu neʼebé hela iha rai iha dalan neʼebé aat loos.”
2 Oh nasaun neʼebé la iha moe,
Halibur hamutuk, sin, halibur hamutuk bá.
2 Antes desizaun neʼebé fó sai ona sai loos,
Antes loron neʼe liu hanesan anin lori lakon trigu-kulit,
Antes Jeová nia hirus makaʼas toʼo ba imi,
Antes Jeová nia loron hirus toʼo ba imi,
3 Buka Jeová, oh imi hotu neʼebé laran-maus iha rai,
Neʼebé halo tuir ninia ukun-fuan neʼebé loos.
Buka hahalok loos bá, no buka atu sai laran-maus.
Karik imi sei hetan protesaun iha Jeová nia loron hirus.
4 Tanba Gaza sei sai sidade neʼebé mamuk;
No Askelon sei rahun.
Iha meiudia, inimigu sei duni sai ema sira neʼebé hela iha Asdod,
No sei fokit sai Ekron.
5 “Susar ba ema Kereti nia nasaun neʼebé hela besik tasi!
Jeová fó sai ona liafuan kontra imi.
Haʼu sei halakon Kanán, ema Filístia nia rai,
Atu nuneʼe la iha tan ema ida atu hela.
6 No rai sira iha tasi ninin sei sai fatin ba animál sira atu han duʼut,
Fatin neʼebé iha bee-matan sira ba bibi-atan, no iha bibi-malae sira-nia luhan neʼebé halo husi fatuk.
7 Ema restu husi umakain Judá sei hela iha rai neʼe;
Sira sei han iha neʼebá.
Iha kalan sira sei toba iha uma sira iha Askelon.
Tanba Jeová, sira-nia Maromak, sei hanoin fali sira,
No nia sei halibur fali ema sira neʼebé sai ona dadur.”
8 “Haʼu rona ona Moab nia liafuan neʼebé hatún haʼu-nia povu no ema Ammon nia liafuan neʼebé koʼalia aat sira,
Sira sadik haʼu-nia povu no gaba an kona-ba haʼu-nia povu nia rai.
9 Tan neʼe, haʼu jura hodi haʼu-nia moris rasik”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, Maromak Izraél nian, mak dehan,
“Moab sei sai hanesan Sodoma,
No ema Ammon sei sai hanesan Gomorra,
Fatin ba ai-tarak, rai neʼebé iha masin no fatin neʼebé fuik ba nafatin.
Haʼu-nia povu restu sei foti sira-nia sasán,
No ema restu husi haʼu-nia nasaun sei duni sai sira husi sira-nia rai.
10 Neʼe mak buat neʼebé sira sei hetan tanba foti an,
Tanba sira sadik no foti an hasoru povu husi Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian.
11 Jeová sei halo sira taʼuk;
Tanba nia sei halo maromak sira hotu iha mundu tomak sai folin-laek,
No nasaun sira iha illa hotu sei hakruʼuk an ba nia,
Husi sira ida-idak nia fatin.
12 Imi ema Etiópia sira, imi mós sei mate ho haʼu-nia surik.
13 Nia sei lolo liman ba parte norte no halakon Asíria,
Nia sei halo Nínive sai fatin mamuk, no sai maran hanesan rai-fuik maran.
14 Animál-lubun sei hela iha sidade neʼe, sin, animál fuik oioin.
Iha kalan, manu-pelikanu no fahi-tarak sei toba entre sidade nia riin sira.
Lian ida sei sai husi ninia janela.
Ninia odamatan oin sei rahun hotu;
Tanba Nia sei husik anin no udan halo ai-sedru iha didin sira sai aat.
15 Neʼe mak sidade neʼebé foti an no uluk hela ho seguru,
Sidade neʼebé hanoin iha ninia laran dehan: ‘Haʼu mesak deʼit mak diʼak liu, no la iha ema seluk.’
Agora nia sai ona buat neʼebé halo ema taʼuk,
Fatin ba animál fuik sira atu toba.
Ema hotu neʼebé laʼo liu sei hakfuʼik no kumu-liman no doko atu goza nia.”
3 Susar ba sidade neʼebé kontradór, halo hahalok foʼer, no hanehan ema!
2 Nia lakohi rona; nia lakohi simu dixiplina.
Nia la tau fiar ba Jeová; nia la hakbesik ba ninia Maromak.
3 Sidade neʼe nia ulun-naʼin sira hanesan leaun neʼebé hasai lian.
Ninia juis sira hanesan asu-fuik iha kalan;
Sira han buat hotu, ruin ida mós sira la husik toʼo dadeer.
4 Ninia profeta sira foti an no laran-makerek.
Ninia amlulik sira hafoʼer buat neʼebé santu;
Sira kontra ukun-fuan.
5 Jeová hatudu hahalok loos iha sidade neʼe nia klaran; nia la halo sala ida.
Dadeer-dadeer nia fó sai ninia desizaun sira,
Hanesan naroman neʼebé sempre mosu tuir tempu.
Maibé ema neʼebé halo hahalok aat la hatene moe.
6 “Haʼu halakon ona nasaun sira; haʼu harahun sira-nia uma aas iha moru nia sikun sira.
Haʼu estraga sira-nia dalan, atu nuneʼe la iha ema ida mak laʼo liu.
Haʼu harahun sira-nia sidade, no la iha ema ida mak hela iha laran.
7 Haʼu dehan ba sidade neʼe: ‘Ó tenke taʼuk ba haʼu no simu haʼu-nia dixiplina’,
Atu nuneʼe, sidade neʼe nia hela-fatin labele rahun.
Haʼu tenke fó kastigu ba nia tanba buat sira-neʼe hotu.
Maibé nia hakarak liután atu halo hahalok aat.
8 Jeová dehan: ‘Tan neʼe, hein nafatin haʼu,
Toʼo loron neʼebé haʼu hamriik atu ataka,
Tanba haʼu-nia desizaun mak atu halibur nasaun sira, ukun sira,
Atu fakar sai haʼu-nia laran-nakali no haʼu-nia hirus hotu neʼebé lakan makaʼas ba sira;
Tanba haʼu-nia laran-manas mak hanesan ahi neʼebé sei han mohu mundu tomak.
9 Tanba iha tempu neʼe mak haʼu sei troka povu sira-nia língua ho língua neʼebé moos,
Atu nuneʼe sira hotu bele bolu Jeová nia naran,
Hodi adora nia ho unidade.’
10 Haʼu-nia povu neʼebé namkari, neʼebé harohan ba haʼu, sei lori prezente ba haʼu
Husi área besik mota sira iha rai-Etiópia.
11 Iha loron neʼebá, ó sei la sai moe
Tanba hahalok hotu neʼebé ó halo hodi kontra haʼu,
Tanba haʼu sei hasai tiha ema neʼebé foti an no gaba an husi ó-nia leet;
No ó sei nunka foti an tan iha haʼu-nia foho santu.
12 Haʼu sei husik ema kiʼik no haraik an atu hela iha ó-nia leet,
No sira sei buka protesaun iha Jeová nia naran.
13 Ema restu husi Izraél sei la hatudu hahalok aat;
Sira sei la koʼalia bosok, no lia-bosok ida mós sei la sai husi sira-nia ibun;
Sira sei han no toba, no la iha ema ida mak sei halo sira taʼuk.”
14 Oh Siaun nia oan-feto, haklalak ho haksolok bá!
Oh Izraél, haklalak ho lian manán nian!
Oh Jeruzalein nia oan-feto, haksolok no kontente bá ho ó-nia laran tomak!
15 Jeová hasai ona kastigu husi ó.
Nia hasees ona ó-nia inimigu husi ó.
Jeová, Liurai Izraél nian, hamutuk ho ó.
Ó sei la taʼuk tan susar.
16 Iha loron neʼebá, Jeruzalein sei rona liafuan tuirmai neʼe, hodi dehan:
“Oh Siaun, keta taʼuk.
Keta husik ó-nia liman sai fraku.
17 Jeová, ó-nia Maromak, hamutuk ho ó.
Hanesan asuwaʼin ida, nia sei salva ó.
Nia sei haksolok tebes kona-ba ó.
Nia sei nonook tanba nia hadomi ó.
Nia sei haklalak ho haksolok kona-ba ó.
18 Haʼu sei halibur hamutuk ema sira neʼebé triste tanba sira la tuir ó-nia festa;
Sira la tuir ó-nia festa sira tanba lori ó-nia moe iha rai seluk.
19 Haree bá! Iha tempu neʼebá, haʼu sei kontra hasoru ema hotu neʼebé haterus ó;
Haʼu sei salva sira neʼebé laʼo kudeʼik,
No haʼu sei halibur hamutuk ema sira neʼebé namkari.
Haʼu sei halo sira hetan hahiʼi no naran-boot
Iha rai hotu neʼebé uluk sira hetan moe.”
20 Jeová dehan: “Iha tempu neʼebá, haʼu sei lori imi fila,
Iha tempu neʼebá, haʼu sei halibur imi hamutuk.
Imi-nia matan sei haree haʼu halibur fali imi-nia ema sira neʼebé sai dadur,
Tanba haʼu sei halo imi hetan naran-boot no hahiʼi iha povu hotu nia leet iha mundu tomak.”
AGEU
1 Iha loron primeiru fulan-neen tinan segundu husi Liurai Dario nia ukun, Jeová fó sai liafuan liuhusi profeta Ageu ba Sealtiel nia oan-mane Zorobabel, neʼebé nuʼudar governadór iha rai-Judá, no mós ba Jeozadak nia oan-mane Josué, neʼebé nuʼudar amlulik boot, hodi dehan:
2 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Povu neʼe hatete: “Tempu seidauk toʼo atu harii fali Jeová nia uma.”’”
3 Jeová fó sai tan liafuan liuhusi profeta Ageu, hodi dehan: 4 “Agora imi hela iha imi-nia uma neʼebé furak, maibé haʼu-nia uma sei rahun hela, imi-nia hahalok neʼe loos ka lae? 5 Agora Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Hanoin didiʼak kona-ba imi-nia hahalok sira. 6 Imi kuda fini barak, maibé imi koʼa uitoan deʼit. Imi han, maibé imi la bosu. Imi hemu, maibé imi hamrook nafatin. Imi hatais roupa, maibé imi la sente manas. Serbisu-naʼin halo serbisu makaʼas, maibé nia tau ninia kolen iha pasta neʼebé kuak.’”
7 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Hanoin didiʼak kona-ba imi-nia hahalok sira.’
8 “Jeová hatete: ‘Saʼe ba foho no lori ai mai. Harii fali haʼu-nia uma, atu haʼu bele sai kontente kona-ba neʼe no haʼu bele simu glória.’”
9 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Imi buka buat barak maibé hetan uitoan deʼit; bainhira imi lori buat sira-neʼe ba imi-nia uma, haʼu huu lakon tiha. Tan razaun saida? Tanba haʼu-nia uma rahun hela, maibé imi ida-idak halai bá-mai hodi tau matan ba imi-nia uma rasik. 10 Tan neʼe, lalehan iha leten la hatún mahobeen, no rai la fó fuan. 11 Haʼu halo rai sai maran-dekor, no neʼe kona foho sira, trigu, tua-uvas foun, mina, buat neʼebé moris iha rai, ema no animál-hakiak, no mós buat hotu neʼebé imi halo ho imi-nia liman.’”
12 Sealtiel nia oan-mane Zorobabel, no Jeozadak nia oan-mane Josué, neʼebé nuʼudar amlulik boot, no mós povu hotu rona ba Jeová, sira-nia Maromak, nia liafuan no rona ba profeta Ageu nia liafuan, tanba Jeová, sira-nia Maromak, mak haruka nia; no povu komesa taʼuk ba Jeová.
13 Depois neʼe, Ageu, neʼebé lori Jeová nia mensajen, hatoʼo liafuan tuirmai neʼe ba povu hodi halo tuir knaar neʼebé Jeová fó ba nia. “Jeová dehan: ‘Haʼu hamutuk ho imi.’”
14 Entaun, Jeová book Zorobabel nia laran, Sealtiel nia oan-mane, governadór iha rai-Judá, no book amlulik boot Josué nia laran, Jeozadak nia oan-mane, no book povu hotu nia laran; nuneʼe sira mai no komesa halo serbisu atu harii fali uma ba sira-nia Maromak, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian. 15 Neʼe akontese iha loron 24 fulan-neen tinan segundu husi Liurai Dario nia ukun.
2 Iha loron 21 fulan-hitu, Jeová fó sai liafuan liuhusi profeta Ageu, hodi dehan: 2 “Favór ida, husu toʼok Sealtiel nia oan-mane Zorobabel, neʼebé nuʼudar governadór iha rai-Judá, no Jeozadak nia oan-mane Josué, neʼebé nuʼudar amlulik boot, no mós povu hotu: 3 ‘Iha imi-nia leet, sé mak uluk haree ona uma neʼe nia glória? Uma neʼe agora haree oinsá? Uma neʼe ladún furak se kompara ho ida uluk, loos ka lae?’
4 “Jeová dehan: ‘Oh Zorobabel, sai forte bá. Oh amlulik boot Josué, Jeozadak nia oan-mane, sai forte bá.’
“Jeová dehan: ‘Oh povu hotu iha rai neʼe, sai forte no halo serbisu bá.’
“Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Tanba haʼu hamutuk ho imi. 5 Hanoin-hetan buat neʼebé haʼu promete ba imi bainhira imi sai husi rai-Ejitu, no agora haʼu-nia espíritu sei hela iha imi-nia leet. Keta taʼuk.’”
6 “Tanba Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Lakleur tan haʼu sei doko lalehan, rai, tasi no rai-maran dala ida tan.’
7 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Haʼu sei doko nasaun hotu, no buat folin-boot hotu husi nasaun sira sei tama iha uma neʼe; no haʼu sei halo nakonu uma neʼe ho glória.’
8 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Osan-mutin no osan-mean mak haʼu-nian.’
9 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Iha futuru, uma neʼe nia glória sei sai boot liu fali ida uluk.’
“Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘No haʼu sei haraik dame ba fatin neʼe.’”
10 Iha loron 24 fulan-sia tinan segundu husi Dario nia ukun, Jeová fó sai liafuan ba profeta Ageu, hodi dehan: 11 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Favór ida, husu toʼok ba amlulik sira kona-ba ukun-fuan: 12 “Se mane ida lori naʼan santu iha ninia unuk, no unuk neʼe kona paun ka sopa ka tua-uvas ka mina ka ai-han ruma, neʼe sei sai santu ka lae?”’”
Amlulik sira hatán: “Lae!”
13 Tuirmai Ageu husu: “Se ema ida neʼebé sai la moos ona tanba kona mate-isin no kona fali ai-han sira-neʼe ida, ai-han neʼe sei sai la moos, loos ka lae?”
Amlulik sira hatán: “Loos, neʼe sai la moos.”
14 Entaun, Ageu hatete: “Jeová dehan: ‘Iha haʼu-nia oin, povu no nasaun neʼe mak hanesan neʼe duni, no sira-nia serbisu hotu mós hanesan neʼe; buat hotu neʼebé sira hasaʼe nuʼudar sakrifísiu mak la moos.’
15 “‘Maibé agora, favór ida, hanoin didiʼak kona-ba neʼe husi ohin ba oin: Hanoin didiʼak saida mak akontese antes ema hada fatuk ida iha fatuk ida seluk nia leten iha Jeová nia templu. 16 Iha tempu neʼebá, bainhira ema ida hakarak trigu bote 20, nia hetan deʼit bote 10; no bainhira ema ida hakarak tua-uvas iha tua-fatin 50, nia hetan deʼit 20; 17 Haʼu halo aat ba imi-nia serbisu hotu, ho anin neʼebé manas loos, kulapur, no jelu-fatuk neʼebé estraga ai-horis sira, maibé imi ida mós la fila fali ba haʼu’, Jeová dehan.
18 “‘Favór ida, hanoin didiʼak kona-ba neʼe husi ohin ba oin, husi loron 24 fulan-sia, husi loron neʼebé ema tau fundasaun ba Jeová nia templu; hanoin didiʼak kona-ba neʼe: 19 Imi-nia armazén sei iha fini ka lae? Uvas-hun, ai-figeira hun, romaun-hun no ai-oliveira hun seidauk fó fuan, loos ka lae? Husi ohin ba oin, haʼu sei haraik bensaun ba imi.’”
20 Iha loron 24 iha fulan neʼe, ba dala segundu Jeová fó sai ninia liafuan ba Ageu, hodi dehan: 21 “Hatete ba Zorobabel, governadór iha rai-Judá: ‘Haʼu sei doko lalehan no rai. 22 Haʼu sei harahun liurai sira-nia kadunan no halakon nasaun sira-nia kbiit atu ukun; no haʼu sei harahun kuda-karreta ho tropa sira neʼebé saʼe kuda-karreta sira-neʼe, no kuda ho tropa neʼebé saʼe kuda sei mate, sira ida-idak sei oho malu ho surik.’”
23 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Iha loron neʼebá haʼu sei fó knaar ba ó, haʼu-nia atan Zorobabel, Sealtiel nia oan-mane’, Jeová dehan, ‘no haʼu sei halo ó sai hanesan kadeli, tanba ó mak ema neʼebé haʼu hili ona’, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan.”
ZACARIAS
1 Iha fulan-ualu tinan segundu husi Dario nia ukun, Jeová fó sai liafuan ba Berekias nia oan-mane profeta Zacarias, Ido nia bei-oan, hodi dehan: 2 “Jeová sai hirus makaʼas hasoru imi-nia aman sira.
3 “Hatete ba sira: ‘Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: “‘Fila fali mai haʼu’, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan, ‘no haʼu sei fila fali ba imi’, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan.”’
4 “‘Keta sai hanesan imi-nia aman sira, neʼebé profeta sira iha tempu uluk dehan ba sira: “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Favór ida, husik tiha imi-nia hahalok aat sira no fila fali mai haʼu.’”’
“‘Maibé sira la rona haʼu, no la see tilun ba haʼu.’ Jeová dehan.
5 “‘Agora imi-nia aman sira iha neʼebé? No profeta sira-neʼe moris ba nafatin ka lae? 6 Maibé, haʼu-nia liafuan no lei sira neʼebé haʼu fó sai liuhusi haʼu-nia atan profeta sira, sai loos duni ba imi-nia aman sira, loos ka lae?’ Nuneʼe sira fila fali mai haʼu no dehan: ‘Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, halo ona ba ami tuir ami-nia dalan sira no hahalok sira, hanesan nia deside ona atu halo.’”
7 Iha loron 24 fulan-11, katak fulan-Sebat, iha tinan segundu husi Dario nia ukun, Jeová fó sai liafuan ba Berekias nia oan-mane profeta Zacarias, Ido nia bei-oan, hodi dehan: 8 “Haʼu haree vizaun ida iha kalan. Haʼu haree mane ida saʼe hela kuda mean ida, no nia para iha ai-murta nia leet neʼebé iha foho-leet; no iha ninia kotuk iha kuda sira ho kór-mean, kór-kafé no kór-mutin.”
9 Entaun haʼu dehan: “Haʼu-nia naʼi, sé mak sira neʼebé saʼe kuda neʼe?”
Anju neʼebé koʼalia ho haʼu hatán: “Haʼu sei hatudu ba ó sé mak sira.”
10 Tuirmai mane neʼebé para iha ai-murta nia leet dehan: “Sira mak Jeová nia atan neʼebé nia haruka atu laʼo bá-mai haleʼu mundu.” 11 No sira koʼalia ba Jeová nia anju neʼebé para iha ai-murta nia leet, hodi dehan: “Ami laʼo haleʼu ona mundu, no haree bá! Mundu tomak hakmatek no iha dame.”
12 Entaun Jeová nia anju dehan: “Oh Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, toʼo bainhira mak Ita sei hanetik Ita-nia laran-sadiʼa ba Jeruzalein no sidade sira iha rai-Judá? Ita hirus ona sira durante tinan 70.”
13 Jeová hatán ho laran-diʼak no ho liafuan neʼebé fó kmaan ba anju neʼebé koʼalia ho haʼu. 14 Tuirmai anju neʼe hatete ba haʼu: “Fó sai bá, hodi dehan: ‘Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: “Haʼu hadomi no hanoin tebes Jeruzalein no Siaun. 15 Haʼu sai hirus makaʼas ba nasaun sira neʼebé hakmatek, tanba uluk haʼu hirus haʼu-nia povu uitoan deʼit, maibé nasaun sira-neʼe aumenta tan susar ba haʼu-nia povu.”’
16 “Tan neʼe Jeová dehan nuneʼe: ‘“Haʼu sei fila fali ba Jeruzalein ho laran-sadiʼa, no haʼu-nia uma sei harii iha sidade neʼe nia laran no ema sei dada tali atu sukat Jeruzalein”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan.’
17 “Fó sai dala ida tan no dehan: ‘Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: “Haʼu-nia sidade sira-neʼe sei nakonu fali ho hahalok diʼak; no Jeová sei fó kmaan fali ba Siaun no hili fali Jeruzalein.”’”
18 Tuirmai haʼu foti matan no haree iha dikur haat. 19 Entaun haʼu husu ba anju neʼebé koʼalia ho haʼu: “Neʼe saida?” Nia hatán: “Neʼe mak dikur sira neʼebé halo namkari ema Judá, Izraél no Jeruzalein.”
20 Tuirmai Jeová hatudu badaen naʼin-haat ba haʼu. 21 Haʼu husu: “Sira mai atu halo saida?”
Nia dehan: “Neʼe mak dikur sira neʼebé halo namkari ema Judá toʼo la iha ema ida mak bele foti ulun. Badaen sira-neʼe sei mai atu halo dikur sira-neʼe taʼuk, atu halo tohar tiha nasaun sira-nia dikur, nasaun neʼebé foti sira-nia dikur hasoru rai-Judá, hodi halo ema Judá namkari.”
2 Tuirmai haʼu foti matan no haree mane ida neʼebé kaer hela tali sukat nian. 2 Entaun haʼu husu: “Ita atu bá neʼebé?”
Nia hatán: “Haʼu atu sukat Jeruzalein, atu haree ninia luan no naruk mak hira.”
3 No haree bá! Anju neʼebé koʼalia ho haʼu laʼo bá, no anju ida seluk mai hasoru nia. 4 Tuirmai nia dehan ba anju neʼe: “Halai ba neʼebá no fó-hatene mane joven neʼe: ‘“Ema sei hela iha Jeruzalein hanesan knua neʼebé la iha moru, tanba ema no animál-hakiak hotu sei sai barak iha sidade neʼe.” 5 Jeová dehan: “Haʼu sei sai hanesan moru ahi neʼebé haleʼu sidade neʼe, no haʼu sei halo sidade neʼe nakonu ho haʼu-nia glória.”’”
6 Jeová dehan: “Mai! Mai! Halai sai husi rai parte norte.”
Jeová dehan: “Tanba haʼu halo imi namkari ona ba fatin hotu.”
7 “Siaun, mai! Ó neʼebé hela ho Babilónia nia oan-feto, halai sai bá. 8 Tanba Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, neʼebé hetan ona glória, haruka haʼu ba nasaun sira neʼebé hadau imi-nia sasán, hodi dehan: ‘Ema naran deʼit neʼebé book imi, neʼe hanesan sira tuu haʼu-nia matan-fuan. 9 Tanba agora haʼu sei foti haʼu-nia liman hodi kontra sira, no sira sei sai atan ba sira-nia atan rasik.’ No imi sei hatene duni katak Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak haruka haʼu mai.
10 Jeová dehan: “Oh Siaun nia oan-feto, haklalak ho haksolok bá; tanba haʼu mai daudaun, no haʼu sei hela iha ó-nia leet. 11 Iha loron neʼebá, nasaun barak sei apoia Jeová, no sira sei sai haʼu-nia povu; no haʼu sei hela iha ó-nia leet.” Ho ida-neʼe, ó sei hatene duni katak Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak haruka haʼu ba ó. 12 Jeová sei foti Judá nuʼudar ninia parte iha rai santu, no nia sei hili fali Jeruzalein. 13 Oh ema hotu, nonook bá iha Jeová nia oin, tanba nia mai daudaun husi ninia hela-fatin neʼebé santu.
3 Tuirmai nia hatudu ba haʼu amlulik boot Josué neʼebé hamriik iha Jeová nia anju nia oin, no Satanás hamriik iha Josué nia liman-loos atu kontra nia. 2 Entaun, Jeová nia anju dehan ba Satanás: “Oh Satanás, Jeová sei korrije ó, sin, haʼu hein katak Jeová, neʼebé hili ona Jeruzalein, sei korrije ó! Josué mak hanesan ai neʼebé foti sai husi ahi neʼebé lakan hela, loos ka lae?”
3 Josué hatais hela unuk neʼebé foʼer tebes no hamriik iha anju nia oin. 4 Anju hatete ba sira neʼebé hamriik iha ninia oin: “Hasai tiha ninia unuk neʼebé foʼer.” Tuirmai anju dehan ba nia: “Haree bá, haʼu hamoos tiha ona ó-nia sala, no ó sei hatais fali unuk neʼebé diʼak.”
5 Entaun haʼu dehan: “Taka xapeu neʼebé moos iha ninia ulun.” No sira tau xapeu neʼebé moos iha ninia ulun no fó-hatais unuk neʼebé moos ba nia; no Jeová nia anju hamriik besik nia. 6 Tuirmai Jeová nia anju fó-hatene Josué: 7 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Se ó laʼo iha haʼu-nia dalan sira no kumpre ó-nia knaar iha haʼu-nia oin, ó sei serbí nuʼudar juis iha haʼu-nia uma no sei tau matan ba haʼu-nia pátiu sira; no haʼu sei husik ó mai beibeik iha haʼu-nia oin, hanesan sira neʼebé hamriik daudaun iha neʼe.’
8 “‘Oh amlulik boot Josué, favór ida rona bá, ó no ó-nia maluk sira neʼebé tuur iha ó-nia oin, tanba mane sira-neʼe sai nuʼudar sinál ida; haree bá! haʼu sei lori mai haʼu-nia atan neʼebé naran Dikin! 9 Haree fatuk neʼebé haʼu tau ona iha Josué nia oin! Fatuk ida iha matan hitu; no haʼu bahat letra iha fatuk neʼe, no iha loron ida nia laran haʼu sei hamoos tiha sala husi rai neʼe’, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan.
10 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Iha loron neʼebá, imi ida-idak sei konvida imi-nia maluk atu mai tuur iha imi-nia uvas-hun okos no iha imi-nia ai-figeira hun okos.’”
4 Anju neʼebé koʼalia ho haʼu mai fali no fanu haʼu, hanesan fanu ema ida neʼebé toba-dukur loos. 2 Tuirmai nia husu haʼu: “Saida mak ó haree?”
Entaun haʼu hatán: “Haʼu haree ahi-oan fatin ida neʼebé halo husi osan-mean, no haree manko ida iha leten. No iha ahi-oan hitu, sin, hitu, no ahi-oan sira-neʼe liga ba kanu kiʼik hitu. 3 No iha ahi-oan fatin nia sorin iha ai-oliveira hun rua, ida iha manko nia sorin loos no ida iha sorin karuk.”
4 Tuirmai haʼu husu anju neʼebé koʼalia ho haʼu: “Haʼu-nia naʼi, buat sira-neʼe katak sá?” 5 Entaun anju neʼebé koʼalia ho haʼu husu fali mai haʼu: “Ó la hatene buat sira-neʼe katak sá?”
Haʼu hatán: “Haʼu la hatene, haʼu-nia naʼi.”
6 Tuirmai nia dehan mai haʼu: “Jeová dehan nuneʼe ba Zorobabel: ‘“Laʼós ho tropa nia forsa, ka ho ema nia kbiit, maibé ho haʼu-nia espíritu mak buat hotu neʼe sei sai loos”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan. 7 Oh foho boot, ó neʼe sé? Ó sei sai rai-tetuk iha Zorobabel nia oin. Nia sei tau fatuk iha templu nia tutun no ema sei haklalak: “Furak tebes! Furak tebes!”’”
8 Jeová koʼalia tan ba haʼu, hodi dehan: 9 “Ho Zorobabel nia liman rasik mak nia tau ona templu neʼe nia fundasaun, no nia sei harii templu neʼe toʼo hotu. Ho ida-neʼe, imi sei hatene katak Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak haruka haʼu ba imi. 10 Sé mak uluk hakribi loron neʼebé foin komesa harii fali templu? Tanba sira sei haksolok no haree Zorobabel kaer tali-prumu iha ninia liman. Matan hitu mós sei haree ida-neʼe. Matan hitu neʼe mak Jeová nia matan, neʼebé hateke ba mundu tomak.”
11 Tuirmai haʼu husu ba nia: “Ai-oliveira hun rua neʼebé iha ahi-oan fatin nia sorin loos no sorin karuk katak sá?” 12 Haʼu husu nia ba dala segundu: “Haʼu haree sanak rua iha ai-oliveira hun sira-neʼe neʼebé hasai mina kór osan-mean neʼebé suli ba manko laran liuhusi kanu osan-mean rua. Sanak rua neʼe katak sá?”
13 Entaun nia husu fali mai haʼu: “Ó la hatene buat sira-neʼe katak sá?”
Haʼu hatán: “Haʼu la hatene, haʼu-nia naʼi.”
14 Nia dehan: “Sira reprezenta ema naʼin-rua neʼebé Maromak hili ona no neʼebé hamriik besik Naʼi ba mundu tomak.”
5 Dala ida tan haʼu foti matan, no haree surat-tahan lulun ida semo daudaun. 2 Nia husu haʼu: “Saida mak ó haree?”
Haʼu hatán: “Haʼu haree surat-tahan lulun ida semo daudaun, ninia naruk metru sia no luan metru haat ho balu.”
3 Tuirmai nia dehan mai haʼu: “Neʼe mak malisan neʼebé sei kona mundu tomak, tanba ema hotu neʼebé naʼok seidauk hetan kastigu, tuir malisan neʼebé hakerek ona iha surat-tahan neʼe nia sorin ida; no ema hotu neʼebé jura falsu seidauk hetan kastigu, tuir malisan neʼebé hakerek ona iha surat-tahan neʼe nia sorin seluk. 4 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Haʼu haruka malisan neʼe, no neʼe sei tama ba naʼok-teen sira-nia uma no tama ba uma husi ema neʼebé jura falsu hodi haʼu-nia naran; no neʼe sei hela iha uma sira-neʼe nia laran no han tiha uma sira-neʼe no mós ninia ai no fatuk sira.’”
5 Tuirmai anju neʼebé koʼalia ho haʼu laʼo mai no dehan mai haʼu: “Favór ida, foti matan no haree saida mak sai mai.”
6 Entaun haʼu husu: “Saida mak neʼe?”
Nia hatán: “Neʼe mak fatin sukat efa nian neʼebé sai mai.” Nia hatutan tan: “Ema aat sira iha mundu tomak haree hanesan neʼe.” 7 No haʼu haree fatin sukat neʼe nia matan kabuar neʼebé halo husi besi-makdadi, no fatin neʼe nia matan hiʼit saʼe tiha, no iha feto ida tuur iha fatin sukat neʼe nia laran. 8 Entaun nia dehan: “Feto neʼe nia naran mak Hahalok Aat.” Tuirmai nia soe fali feto neʼe ba fatin sukat neʼe nia laran, depois neʼe, nia taka fali ninia matan neʼebé halo husi besi-makdadi.
9 Tuirmai haʼu hateke saʼe no haree feto naʼin-rua mai daudaun, no sira semo iha anin. Sira iha liras hanesan manu-segoña nia liras. No sira hiʼit saʼe fatin sukat neʼe entre lalehan no rai. 10 Entaun haʼu husu anju neʼebé koʼalia ho haʼu: “Sira lori fatin sukat efa nian neʼe bá neʼebé?”
11 Nia hatán: “Sira lori ba rai-Sinear, iha neʼebá sira atu harii uma ida ba feto neʼe; no bainhira uma neʼe halo hotu ona, sira sei tau nia iha neʼebá iha ninia fatin neʼebé loos.”
6 Dala ida tan haʼu foti matan no haree kuda-karreta haat halai mai daudaun husi foho rua nia leet, no foho sira-neʼe mak riti. 2 Kuda mean sira mak dada kuda-karreta primeiru, no kuda metan sira mak dada kuda-karreta segundu. 3 Kuda mutin sira mak dada kuda-karreta terseiru, no kuda sira neʼebé makerek no kór oioin mak dada kuda-karreta ida ikus.
4 Haʼu husu anju neʼebé koʼalia ho haʼu: “Haʼu-nia naʼi, neʼe saida?”
5 Anju neʼe hatán mai haʼu: “Neʼe mak espíritu haat husi lalehan neʼebé hamriik ona iha Naʼi ba mundu tomak nia oin no agora sira sai mai daudaun. 6 Kuda-karreta neʼebé kuda metan sira dada, halai daudaun ba rai parte norte; kuda-karreta neʼebé kuda mutin sira dada, halai daudaun ba tasi sorin; no kuda-karreta neʼebé kuda makerek sira dada, halai daudaun ba rai parte súl. 7 No kuda sira kór oioin hakarak tebes atu laʼo haleʼu mundu tomak.” Tuirmai nia dehan: “Bá, laʼo haleʼu mundu tomak.” No sira komesa laʼo haleʼu mundu tomak.
8 Tuirmai nia koʼalia mai haʼu, hodi dehan: “Haree bá, kuda sira neʼebé halai ba rai parte norte halo Jeová la hirus tan ba rai neʼe.”
9 Jeová koʼalia tan ba haʼu, hodi dehan: 10 “Foti buat sira neʼebé Heldai, Tobias no Jedaias lori husi povu neʼebé sai dadur; no iha loron neʼebá, ó tenke bá Sofonias nia oan-mane Josias nia uma, hamutuk ho mane sira-neʼe neʼebé mai husi Babilónia. 11 Ó tenke foti osan-mutin ho osan-mean hodi halo koroa ida no tau koroa neʼe iha Jeozadak nia oan-mane Josué nia ulun, neʼebé nuʼudar amlulik boot. 12 No hatete ba Josué:
“‘Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: “Neʼe mak mane neʼebé naran Dikin. Nia sei moris iha ninia fatin, no nia sei harii fali Jeová nia templu. 13 Nia sei harii Jeová nia templu, no nia sei hetan dignidade. Nia sei tuur iha ninia kadunan hodi ukun, no nia mós sei sai nuʼudar amlulik iha ninia kadunan, no nia sei halo knaar rua neʼe atu haburas dame. 14 No koroa neʼe sei rai nafatin iha Jeová nia templu hodi fó-hanoin ba Helem, Tobias, Jedaias, no Hem. Hem mak Sofonias nia oan-mane. 15 No ema sira neʼebé hela iha fatin dook sei mai hodi hola parte atu harii Jeová nia templu.” Ho ida-neʼe, imi sei hatene katak Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak haruka haʼu ba imi. No neʼe sei akontese duni se imi rona ba Jeová, imi-nia Maromak, nia lian.’”
7 Tuirmai iha loron haat fulan-sia, neʼe katak fulan-Kislev, iha tinan haat husi Liurai Dario nia ukun, Jeová fó sai liafuan ba Zacarias. 2 Povu iha Betel haruka Sarezer hamutuk ho Regem-Melek no ninia ema sira atu bá husu Jeová nia laran-sadiʼa, 3 sira bá hasoru amlulik sira iha Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, nia uma, no hasoru profeta sira, no dehan: “Ami tenke tanis iha fulan-lima no la han buat ida, hanesan ami halo ba tinan barak ona ka?”
4 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian fó sai tan ninia liafuan ba haʼu, hodi dehan: 5 “Hatete ba povu hotu iha rai neʼe no ba amlulik sira: ‘Durante tinan 70 bainhira imi halo jejún no tanis iha fulan-lima no iha fulan-hitu, imi halo duni jejún neʼe ba haʼu ka lae? 6 Bainhira imi han no hemu, imi halo neʼe ba imi-nia an deʼit, loos ka lae? 7 Tuir loloos, imi tenke halo tuir Jeová nia liafuan neʼebé uluk fó sai ona liuhusi profeta sira, bainhira ema sei hela ho hakmatek iha Jeruzalein no iha sidade sira neʼebé haleʼu Jeruzalein, no bainhira ema sei hela iha área Negeb no área Sefela.’”
8 Jeová fó sai tan ninia liafuan ba Zacarias, hodi dehan: 9 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Tesi-lia ho loloos tuir justisa, no hatudu domin neʼebé laran-metin no hatudu laran-sadiʼa ba malu. 10 Keta hamatak feto-faluk ka oan-kiak, ema estranjeiru ka ema kiak; no keta halo planu aat ba malu iha imi-nia laran.’ 11 Maibé sira lakohi see tilun didiʼak, no ho ulun-toos sira fila kotuk, no sira taka tilun hodi la rona. 12 Sira halo sira-nia laran hanesan fatuk neʼebé toos loos no lakohi halo tuir ukun-fuan no liafuan neʼebé Jeová, ukun-naʼin tropa lalehan nian, fó sai liuhusi ninia espíritu ba profeta sira iha tempu uluk. Tan neʼe, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian sai hirus makaʼas.”
13 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Haʼu la rona ba sira bainhira sira bolu haʼu, hanesan sira mós la rona mai haʼu bainhira haʼu bolu sira. 14 Ho anin-fuik mak haʼu halo sira namkari ba nasaun hotu neʼebé sira la hatene, tuirmai sira-nia rai sai fuik, la iha ema ida mak laʼo liu ka fila fali; tanba sira halo sira-nia rai neʼebé furak sai fali fatin neʼebé halo ema taʼuk.’”
8 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian fó sai tan ninia liafuan ba haʼu, hodi dehan: 2 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Haʼu hadomi no hanoin tebes Siaun, no ho laran-nakali boot mak haʼu sei defende sidade neʼe.’”
3 “Jeová dehan nuneʼe: ‘Haʼu sei fila fali ba Siaun no hela iha Jeruzalein; no Jeruzalein sei hanaran sidade lia-loos nian, no Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, nia foho, sei hanaran foho santu.’”
4 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Katuas no ferik sira sei tuur fali iha Jeruzalein nia fatin públiku, sira ida-idak sei kaer ai-tonka tanba idade liu ona. 5 Labarik-mane no labarik-feto sira sei nakonu iha sidade neʼe nia fatin públiku hodi halimar.’”
6 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Iha tempu neʼebá, maski povu restu sira haree katak ida-neʼe mak susar liu, maibé ida-neʼe mós susar liu ba haʼu ka lae?’ Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan.”
7 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Haʼu sei salva haʼu-nia povu husi rai parte leste no rai parte oeste. 8 Haʼu sei lori sira ba Jeruzalein no sira sei hela iha neʼebá; sira sei sai haʼu-nia povu, no haʼu sei sai sira-nia Maromak neʼebé laran-metin no laran-loos.’”
9 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Sai aten-brani bá, oh imi neʼebé agora rona liafuan sira-neʼe husi profeta sira; uluk profeta sira mós fó sai liafuan neʼebé hanesan iha loron neʼebé ema tau fundasaun atu harii fali templu ba Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian. 10 Tanba antes tempu neʼe, maski ema ka animál halo serbisu maibé la simu kolen; no ema neʼebé halo viajen la sente seguru tanba inimigu, neʼe tanba haʼu halo ona ema hotu kontra malu.’
11 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Maibé agora haʼu sei la halo ba povu restu neʼe hanesan uluk haʼu halo ona. 12 Tanba sira sei kuda fini dame nian; uvas-hun sei fó fuan no rai sei fó rezultadu, no lalehan sei fó mahobeen; no haʼu sei halo povu restu neʼe atu simu buat sira-neʼe hotu nuʼudar liman-rohan. 13 Oh umakain Judá no umakain Izraél, hanesan uluk nasaun sira seluk temi imi-nia naran atu fó-malisan, nuneʼe mós sira sei temi imi-nia naran atu fó bensaun tanba haʼu sei salva imi. Keta taʼuk! Sai aten-brani bá.’
14 “Tanba Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘“Hanesan uluk haʼu deside ona atu fó terus ba imi tanba imi-nia beiʼala sira halo haʼu hirus makaʼas”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “No haʼu la troka haʼu-nia hanoin, 15 nuneʼe mós agora haʼu deside ona atu halo diʼak ba Jeruzalein no ba umakain Judá. Keta taʼuk!”’
16 “‘Imi tenke halo buat tuirmai neʼe: Koʼalia loloos ba malu, no tesi-lia iha imi-nia portaun sira tuir lia-loos atu bele haburas dame. 17 Keta halo planu aat ba malu iha imi-nia laran, no keta jura falsu; tanba haʼu odi buat sira-neʼe hotu’, Jeová dehan.”
18 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian fó sai tan ninia liafuan ba haʼu, hodi dehan: 19 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Tempu jejún iha fulan-haat, iha fulan-lima, iha fulan-hitu no iha fulan-sanulu sei sai nuʼudar tempu haksolok no kontente ba umakain Judá; neʼe mak tempu ba festa sira neʼebé haksolok. Tan neʼe, hadomi lia-loos no haburas dame bá.’
20 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Iha futuru povu oioin no ema neʼebé hela iha sidade sira sei mai; 21 no ema sira neʼebé hela iha sidade ida sei bá koʼalia ho ema iha sidade seluk, hodi dehan: “Mai ita bá husu Jeová hatudu laran-sadiʼa no ho laran buka Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian. Ami mós sei bá neʼebá.” 22 No povu barak no nasaun forte sira sei mai iha Jeruzalein atu buka Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, no atu husu Jeová hatudu laran-sadiʼa.’
23 “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan nuneʼe: ‘Iha tempu neʼebá, mane naʼin-sanulu husi nasaun oioin neʼebé koʼalia língua oioin sei kaer metin mane Judeu ida nia unuk, hodi dehan: “Ami hakarak bá hamutuk ho imi, tanba ami rona ona katak Maromak hamutuk ho imi.”’”
9 Tuirmai neʼe mak avizu ida:
“Jeová fó sai liafuan hodi kontra rai-Hadrak,
No ninia liafuan liuliu kontra Damasku,
Tanba Jeová nia matan hateke ba ema hotu
No ba Izraél nia suku hotu.
2 No nia fó sai liafuan kontra Hamat, neʼebé baliza ho rai neʼe,
No fó sai liafuan kontra Tiro ho Sidon, tanba sira matenek liu.
3 Tiro harii moru ba nia an.
Sidade neʼe halibur osan-mutin barak hanesan rai-rahun
No halibur osan-mean hanesan tahu iha dalan.
4 Haree bá! Jeová sei hadau tiha sidade neʼe nia rikusoin,
No sei halakon tiha ninia tropa sira no soe ba tasi;
No ahi sei han mohu tiha sidade neʼe.
5 Askelon sei haree ida-neʼe no sai taʼuk;
Gaza sei sente laran-susar tebes,
Ekron mós sei sente laran-susar, tanba ida neʼebé nia tau fiar sai moe ona.
Liurai ida husi Gaza sei mate,
No ema sei la hela iha Askelon.
6 Ema estranjeiru nia oan-mane sei hela iha Asdod,
No haʼu sei halakon tiha ema Filístia nia hahalok foti an.
7 Haʼu sei hasai tiha raan husi ninia ibun
No hasai tiha hahán neʼebé haʼu hakribi husi ninia nehan,
No ninia ema restu sira sei sai ita-nia Maromak nian;
Nia sei sai hanesan xefe ida iha Judá,
No Ekron sei sai hanesan ema Jebus.
8 Haʼu sei hein nuʼudar guarda atu defende haʼu-nia uma,
Atu nuneʼe la iha ema ida mak sei tama-sai;
No sira neʼebé fó terus ema sei nunka laʼo liu tan,
Tanba agora haʼu haree ona ho haʼu-nia matan.
9 Oh Siaun nia oan-feto, haksolok tebes bá.
Oh Jeruzalein nia oan-feto, haklalak ho lian manán nian.
Haree bá! Ó-nia liurai mai daudaun hodi toʼo ba ó.
Nia laran-loos no lori salvasaun,
Nia haraik an no saʼe hela kuda-burru ida,
Nia saʼe kuda-burru aman, kuda-burru inan ida nia oan.
10 Haʼu sei halakon tiha kuda-karreta funu nian husi Efraim
No halakon kuda husi Jeruzalein.
Haʼu sei halakon tiha tropa nia rama.
No nia sei haklaken dame ba nasaun sira;
Nia sei ukun husi tasi toʼo tasi
No husi mota toʼo rai nia rohan.
11 Kona-ba ó, oh Siaun, liuhusi raan husi ó-nia aliansa
Mak haʼu sei haruka ó-nia ema dadur sira sai husi rai-kuak maran.
12 Oh imi ema dadur sira, fila fali ba fatin seguru ho esperansa.
Ohin haʼu fó sai ba Siaun, hodi dehan:
‘Oh Siaun, ó sei simu bensaun ba dala rua husi haʼu.
13 Haʼu sei uza Judá nuʼudar haʼu-nia rama-inan.
Haʼu sei tau Efraim ba haʼu-nia rama-inan,
No oh Siaun, haʼu sei fanu ó-nia oan-mane sira
Atu kontra Grésia nia oan-mane sira,
No haʼu sei halo ó sai hanesan asuwaʼin nia surik.’
14 Jeová sei hatudu ho klaru katak nia hamutuk ho ninia povu,
No ninia rama-oan sei hana sai hanesan rai-lakan.
Jeová, Naʼi Ukun-Naʼin Boot Liu, sei huu dikur,
No nia sei bá halo funu hasoru inimigu hanesan anin-fuik husi parte súl.
15 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian sei defende sira,
No sira sei tolan no sama fatuk neʼebé inimigu tiru.
Sira sei hemu no sai kontente, hanesan ema hemu tua-uvas;
No sira sei sai hanesan manko neʼebé nakonu,
Hanesan altár nia sikun sira.
16 Jeová, sira-nia Maromak, sei salva sira iha loron neʼebá,
Tanba sira mak ninia povu, ninia bibi-lubun;
Tanba sira sei sai hanesan fatuk-murak sira iha koroa ida, neʼebé nabilan iha ninia rai leten.
17 Tanba ninia laran-diʼak mak boot tebes,
No nia bonitu tebes!
Ai-han no tua-uvas foun
Sei halo mane joven no feto virjen sira sai forte.”
10 “Husu ba Jeová atu fó udan.
Jeová mak halo kalohan metan,
Nia halo udan tun ba ema,
No halo moris ai-horis sira iha rai-luan ba ema hotu.
2 Tanba estátua terafin koʼalia ona lia-bosok;
No ema neʼebé siʼik futuru haree ona vizaun neʼebé la loos.
Sira koʼalia kona-ba mehi sira neʼebé folin-laek,
No sira koko atu fó kmaan, maibé saugati deʼit.
Tan neʼe mak povu sira sei laʼo-lemo hanesan bibi-malae.
Sira sei hetan susar, tanba la iha bibi-atan.
3 Haʼu-nia hirus lakan makaʼas hasoru bibi-atan sira,
No haʼu sei tesi-lia hasoru ulun-naʼin sira neʼebé hanehan povu;
Tanba Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian hanoin fali ninia bibi-lubun, nia hanoin fali umakain Judá,
No nia halo sira sai hanesan ninia kuda neʼebé forte no kmanek bainhira halo funu.
4 Ulun-naʼin ida mai husi nia,
Ukun-naʼin ida neʼebé fó apoiu, mai husi nia,
Tropa nia rama mai husi nia;
Xefe sira hotu mai husi nia, sira hotu hamutuk.
5 No sira sei sai hanesan asuwaʼin
Neʼebé sama tahu iha dalan bainhira halo funu.
Sira sei halo funu, tanba Jeová hamutuk ho sira;
No inimigu nia tropa sira neʼebé saʼe kuda sei hetan moe.
6 Haʼu sei halo Judá nia umakain sai kmanek liu,
No haʼu sei salva José nia umakain.
Haʼu sei lori sira fila fali,
Tanba haʼu sei hatudu laran-sadiʼa ba sira;
No sira-nia situasaun sei sai hanesan haʼu nunka husik sira;
Tanba haʼu mak Jeová, sira-nia Maromak, no haʼu sei hatán ba sira.
7 Ema Efraim sei sai hanesan asuwaʼin neʼebé kbiit boot,
No sira-nia laran sei haksolok hanesan ema hemu tua-uvas.
Sira-nia oan-mane sei haree ida-neʼe no haksolok;
Sira-nia laran sei kontente tanba Jeová.
8 ‘Haʼu sei hakfuʼik hodi bolu sira no halibur sira hamutuk;
Tanba haʼu sei salva sira, no sira sei sai barak,
No kontinua sai barak liután.
9 Maski haʼu halo sira namkari iha povu sira-nia leet hanesan kari fini,
Maibé sira sei hanoin-hetan haʼu iha fatin sira neʼebé dook;
Sira ho sira-nia oan-mane sei hetan fali kbiit no fila fali mai.
10 Haʼu sei lori sira fila husi rai-Ejitu
No halibur fali sira husi rai-Asíria;
Haʼu sei lori sira ba rai-Gilead no rai-Líbanu,
No iha neʼebá mós fatin sei la toʼo ba sira.
11 Haʼu sei hakur liu tasi hodi fó susar ba tasi;
No haʼu sei baku monu laloran sira iha tasi;
Bee kleʼan hotu iha Mota Nilo sei sai maran.
Haʼu sei hamoe rai-Asíria neʼebé foti an,
No liurai nia ai-tonka sei sai husi rai-Ejitu.
12 Haʼu, Jeová, haʼu mak sei halo sira sai kmanek liu,
No sira sei laʼo tuir haʼu-nia naran,’ Jeová dehan.”
11 “Oh Líbanu, loke ó-nia odamatan sira,
Atu nuneʼe ahi bele han ó-nia ai-sedru sira.
2 Oh ai-junipero, tanis bá, tanba ai-sedru monu ona;
Ai-hun boot sira lakon ona!
Oh ai-karvallu iha Basan, tanis bá,
Tanba ai-laran neʼebé iha ai-hun barak lakon ona!
3 Rona bá! Bibi-atan sira tanis,
Tanba sira-nia glória lakon ona.
Rona bá! Leaun sira hasai lian,
Tanba ai-laran sira iha Mota Jordaun nia ninin lakon ona.
4 “Jeová, haʼu-nia Maromak, dehan nuneʼe: ‘Bá tau matan bibi sira neʼebé ema deside ona atu oho. 5 Ema neʼebé sosa sira oho ona sira maibé ema sira-neʼe la hetan kastigu. No ema neʼebé faʼan sira, dehan: “Fó hahiʼi ba Jeová tanba haʼu sei sai riku.” No sira-nia bibi-atan la hatudu laran-sadiʼa ba sira.’
6 “Jeová dehan: ‘Haʼu sei la hatudu tan laran-sadiʼa ba ema iha rai neʼe. Tanba haʼu sei halo sira hetan terus iha sira-nia viziñu nia liman no iha sira-nia liurai nia liman. Inimigu sei harahun rai neʼe, no haʼu sei la salva sira husi inimigu nia liman.’”
7 Nuneʼe haʼu komesa tau matan bibi sira neʼebé ema deside ona atu oho, haʼu halo nuneʼe ba imi-nia diʼak, oh bibi neʼebé ema haterus. Haʼu foti ai-tonka rua, no hanaran ai-tonka ida Ksolok no ida seluk Unidade, no haʼu komesa tau matan ba bibi sira. 8 No haʼu duni sai bibi-atan naʼin-tolu iha fulan ida nia laran, tanba haʼu lakon pasiénsia ho sira no sira mós odi haʼu. 9 No haʼu dehan: “Haʼu sei la kontinua atu tau matan ba imi. Husik ida neʼebé atu mate, mate bá. No ida neʼebé atu lakon, lakon bá. No sira neʼebé restu, husik sira han malu bá.” 10 Entaun haʼu foti haʼu-nia ai-tonka Ksolok no tesi ida-neʼe, haʼu hakotu aliansa neʼebé haʼu halo ona ho povu tomak. 11 Nuneʼe aliansa neʼe kotu ona iha loron neʼebá. Bibi sira iha bibi-lubun nia leet neʼebé ema haterus no neʼebé haree mai haʼu, sira hatene katak neʼe mak Jeová nia liafuan.
12 Tuirmai haʼu dehan ba sira: “Se imi hanoin katak neʼe diʼak, fó haʼu-nia kolen mai haʼu; maibé se lae, imi rai hela ida-neʼe bá.” No sira selu haʼu-nia kolen ho osan-mutin 30.
13 Tuirmai Jeová dehan ba haʼu: “Soe tama neʼe ba osan-fatin tanba neʼe mak osan folin-boot neʼebé sira tau ba haʼu.” Entaun haʼu foti osan-mutin 30 neʼe no soe tama ba osan-fatin iha Jeová nia uma.
14 Tuirmai haʼu tesi haʼu-nia ai-tonka Unidade, nuneʼe haʼu hakotu relasaun nuʼudar maun-alin entre Judá ho Izraél.
15 No Jeová dehan ba haʼu: “Foti tiha sasán husi bibi-atan neʼebé folin-laek. 16 Tanba haʼu sei husik bibi-atan ida atu domina rai neʼe. Nia sei la tau matan ba bibi sira neʼebé lakon daudaun; nia sei la buka bibi-oan sira, la kura bibi neʼebé kanek, no la fó-han ba bibi sira neʼebé bele hamriik. Maibé, nia sei han bibi bokur sira-nia naʼan no lees bibi nia ain-kukun.
17 Susar ba haʼu-nia bibi-atan neʼebé folin-laek, neʼebé husik hela bibi-lubun!
Surik ida sei sona ninia liman no matan sorin loos.
Ninia liman sei sai maran hotu,
No ninia matan sorin loos sei sai delek.”
12 Tuirmai neʼe mak avizu ida:
Jeová dehan: “Jeová fó sai ninia liafuan kona-ba Izraél”,
Nia mak nahe lalehan hanesan hena,
Neʼebé tau rai nia hun,
No kria forsa moris nian iha ema nia laran.
2 “Haʼu sei halo Jeruzalein sai nuʼudar kopu ida neʼebé halo lanu ema hotu neʼebé hela haleʼu sira; no ema sei mai atu ataka Judá no mós Jeruzalein. 3 Iha loron neʼebá, haʼu sei halo Jeruzalein sai nuʼudar fatuk todan ba ema hotu. Sira hotu neʼebé hiʼit ida-neʼe sei hetan kanek todan; no nasaun hotu iha mundu sei halibur hamutuk hodi kontra sidade neʼe.” 4 Jeová dehan: “Iha loron neʼebá, haʼu sei halo kuda hotu sai taʼuk no halo tropa neʼebé saʼe kuda sai bulak. Haʼu sei hateke nafatin ba umakain Judá, maibé haʼu sei halo ema nia kuda hotu sai delek. 5 No xefe sira husi Judá sei hanoin iha sira-nia laran: ‘Ema neʼebé hela iha Jeruzalein mak ami-nia kbiit tanba Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak sira-nia Maromak.’ 6 Iha loron neʼebá, haʼu sei halo xefe sira husi Judá sai hanesan sanan neʼebé nakonu ho ahi iha ai sira-nia leet no hanesan ahi-oan neʼebé lakan iha trigu neʼebé foin koʼa nia leet, no sira sei han mohu ema hotu neʼebé haleʼu sira iha sira-nia liman-loos no liman-karuk; no ema Jeruzalein sei hela fali iha sira-nia sidade Jeruzalein.
7 “Jeová sei salva uluk Judá nia tenda sira, atu nuneʼe glória husi David nia umakain no glória husi sira neʼebé hela iha Jeruzalein sei la boot liu fali ema Judá. 8 Iha loron neʼebá, Jeová sei defende ema neʼebé hela iha Jeruzalein; iha loron neʼebá ema neʼebé sidi iha sira-nia leet sei sai forte hanesan David, no David nia umakain sei sai forte hanesan Maromak, hanesan Jeová nia anju neʼebé laʼo iha sira-nia oin. 9 No iha loron neʼebá, haʼu sei halakon duni nasaun sira hotu neʼebé mai kontra Jeruzalein.
10 “Haʼu sei fakar sai haʼu-nia espíritu ba David nia umakain no ba ema neʼebé hela iha Jeruzalein; haʼu sei simu sira no rona ba sira-nia harohan. Sira sei hateke ba ema neʼebé sira sona ho dinan, no sira sei tanis ba nia hanesan sira tanis ba oan-mane mesak ida neʼebé mate; no sira sei triste loos ba nia hanesan sira triste ba oan-mane primeiru neʼebé mate. 11 Iha loron neʼebá ema iha Jeruzalein sei tanis makaʼas, hanesan ema tanis iha Hadadrimon iha Rai-Tetuk Megido. 12 No ema iha rai neʼe sei tanis, família ida-idak sei tanis mesak; David nia família sei tanis mesak, no feto sira husi umakain neʼe sei tanis mesak; Natan nia família sei tanis mesak, no feto sira husi umakain neʼe sei tanis mesak; 13 Levi nia família sei tanis mesak, no feto sira husi umakain neʼe sei tanis mesak; ema Simei nia família sei tanis mesak, no feto sira husi umakain neʼe sei tanis mesak; 14 nuneʼe mós ho família seluk hotu, família ida-idak sei tanis mesak, no feto sira husi família sira-neʼe sei tanis mesak.
13 “Iha loron neʼebá, sei iha bee-posu ida neʼebé loke tiha ba umakain David no ba ema sira neʼebé hela iha Jeruzalein atu hamoos sala no buat foʼer sira.
2 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Iha loron neʼebá haʼu sei hamoos tiha estátua sira-nia naran husi rai neʼe, no ema sei la hanoin-hetan tan sira; no haʼu sei hasai tiha profeta falsu sira no anju aat nia kbiit. 3 No se mane ida fó sai tan liafuan nuʼudar profeta, ninia inan-aman rasik sei dehan ba nia: ‘Ó sei mate, tanba ó koʼalia ona lia-bosok hodi Jeová nia naran.’ No ninia inan-aman sei sona borus nia tanba nia fó sai liafuan nuʼudar profeta.
4 “Iha loron neʼebá, profeta ida-idak sei sai moe tanba ninia vizaun bainhira nia fó sai ninia liafuan; no sira sei la hatais roupa profeta nian husi animál fulun atu lohi ema. 5 No sira ida-idak sei dehan: ‘Haʼu laʼós profeta. Haʼu mak toʼos-naʼin, tanba mane ida sosa ona haʼu husi haʼu-nia tempu joven.’ 6 No se ema ruma husu sira ida: ‘Tanbasá mak iha kanek iha ó-nia isin-lolon?’ Nia sei hatán: ‘Haʼu hetan kanek neʼe iha haʼu-nia belun nia uma.’”
7 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Oh surik, hadeer bá hodi kontra haʼu-nia bibi-atan,
Kontra mane neʼebé nuʼudar haʼu-nia belun.
Baku bibi-atan, no husik bibi-lubun halai namkari;
No haʼu sei foti haʼu-nia liman kontra ema sira neʼebé la iha folin.”
8 Jeová dehan: “Ema iha rai tomak sei fahe ba parte tolu,
Parte rua sei mate no lakon mohu tiha;
No parte terseiru sei husik hela atu moris.
9 No haʼu sei lori parte terseiru neʼe liuhusi ahi;
No haʼu sei hamoos sira hanesan ema hamoos osan-mutin,
No koko sira hanesan ema koko osan-mean.
Sira sei bolu haʼu-nia naran,
No haʼu sei hatán ba sira.
Haʼu sei dehan: ‘Sira mak haʼu-nia povu’,
No sira sei dehan: ‘Jeová mak ami-nia Maromak.’”
14 “Haree bá! Loron ida mai daudaun, neʼe mak Jeová nia loron, bainhira ema sei hadau ó-nia sasán no fahe neʼe iha ó-nia leet. 2 Haʼu sei halibur nasaun hotu atu halo funu hasoru Jeruzalein; no sira sei manán sidade neʼe no hadau sasán iha uma laran no estraga feto sira. No ema balu iha sidade neʼe sei sai dadur, maibé ema restu sei hela iha sidade neʼe.
3 “Jeová sei bá hodi halo funu hasoru nasaun sira-neʼe hanesan uluk nia luta iha loron funu nian. 4 Iha loron neʼebá, ninia ain sei hamriik iha Foho Oliveira nia leten, foho neʼebé besik Jeruzalein iha parte leste; no Foho Oliveira neʼe sei fera iha klaran, husi parte leste toʼo oeste, no iha klaran sai foho-leet neʼebé luan tebes; foho neʼe nia sorin ida muda ba parte norte, no sorin seluk muda ba parte súl. 5 Imi sei halai ba haʼu-nia foho rua neʼe nia leet, tanba foho-leet neʼe sei toʼo Azel. Imi tenke halai, hanesan imi halai tanba rai-nakdoko iha tempu neʼebé Liurai Uzias ukun rai-Judá. No Jeová, haʼu-nia Maromak, sei mai hamutuk ho santu sira hotu.
6 “Iha loron neʼebá, sei la iha naroman neʼebé furak no buat hotu sei la book an. 7 Neʼe sei sai loron neʼebé espesiál, ema sei hatene loron neʼe nuʼudar Jeová nia loron. Iha tempu neʼebá la iha loron no mós la iha kalan; no kalan sei iha nafatin naroman. 8 Iha loron neʼebá, bee moris nian sei suli sai husi Jeruzalein, bee sorin suli ba tasi parte leste no sorin seluk suli ba tasi parte oeste. Neʼe sei akontese iha tempu manas no iha tempu malirin. 9 No Jeová sei sai Liurai ba mundu tomak. Iha loron neʼebá, ema hotu sei adora Jeová deʼit no ema sei bolu deʼit ba ninia naran.
10 “Rai tomak sei sai hanesan área Araba, husi Geba toʼo Rimon iha Jeruzalein nia parte súl; no Jeruzalein sei harii fali no ema sei hela fali iha laran, husi Portaun Benjamin toʼo Portaun Primeiru, toʼo Portaun Sikun, no husi Uma Aas Hananel toʼo liurai nia fatin sama uvas nian. 11 No ema sei hela iha sidade neʼe; Jeruzalein sei nunka rahun tan tanba kastigu, no ema iha sidade laran sei moris ho hakmatek.
12 “Moras neʼebé Jeová sei fó ba ema hotu neʼebé halo funu hasoru Jeruzalein mak tuirmai neʼe: Sira-nia isin sei sai dodok maski sira hamriik hela, sira-nia matan-fuan sei dodok iha matan laran, no sira-nia nanál sei dodok iha ibun laran.
13 “Iha loron neʼebá Jeová sei halo sira hotu bilán no taʼuk tebes; sira ida-idak sei kaer sira-nia belun, no sira sei kontra malu. 14 Judá mós sei envolve iha funu iha Jeruzalein; no sira sei halibur rikusoin husi nasaun hotu neʼebé haleʼu sira, halibur osan-mean, osan-mutin no roupa barak tebes.
15 “No moras hanesan neʼe sei kona kuda, kuda-mulu, kuda-kamelu, kuda-burru no animál-hakiak hotu neʼebé iha inimigu nia hela-fatin.
16 “Kona-ba ema restu husi nasaun sira hotu neʼebé mai kontra Jeruzalein, tinan-tinan sira sei saʼe ba Jeruzalein atu hakruʼuk an ba Liurai Jeová, Maromak neʼebé ukun tropa lalehan nian, no atu selebra Festa Barraka nian. 17 Maibé se ema ruma husi nasaun ida iha mundu la saʼe ba Jeruzalein atu hakruʼuk an ba Liurai Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, udan sei la tun ba sira. 18 No se povu husi rai-Ejitu la saʼe bá no la tama iha sidade neʼe, sira sei la hetan udan. Maibé, sira sei hetan fali moras neʼebé Jeová fó ba nasaun sira neʼebé la saʼe bá atu selebra Festa Barraka nian. 19 Neʼe mak kastigu neʼebé sei kona rai-Ejitu no mós nasaun hotu se sira la saʼe bá atu selebra Festa Barraka nian, tanba neʼe mak hahalok neʼebé sala.
20 “Iha loron neʼebá liafuan: ‘Jeová mak Santu!’ sei hakerek iha kuda nia sinu. No sanan sira iha Jeová nia uma sei sai hanesan manko sira iha altár oin. 21 Sanan hotu iha Jeruzalein no iha rai-Judá sei sai santu no sai Jeová nian, nia mak Maromak neʼebé ukun tropa lalehan nian. Ema hotu neʼebé hasaʼe sakrifísiu sei mai no uza sanan balu atu daʼan naʼan. Iha loron neʼebá sei la iha tan ema Kanán iha Jeová nia uma, Maromak neʼebé ukun tropa lalehan nian.”
MALAQUIAS
1 Neʼe mak avizu ida:
Tuirmai neʼe mak Jeová nia liafuan ba ema Izraél liuhusi Malaquias:
2 Jeová dehan: “Haʼu hatudu ona domin ba imi.”
Maibé imi husu: “Oinsá mak Ita hatudu ona domin ba ami?”
Jeová dehan: “Esau mak Jacob nia maun, loos ka lae? Maibé haʼu hadomi Jacob, 3 no odi Esaú; no haʼu halo ninia foho sira sai mamuk no ninia liman-rohan mak rai-fuik hamutuk ho asu-fuik sira.”
4 “Edom hatete: ‘Ami rahun ona, maibé ami sei fila no harii fali buat sira neʼebé rahun.’ Maski nuneʼe, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: ‘Sira sei harii, maibé haʼu sei harahun. Ema sei bolu sira-nia rai nuʼudar “rai hahalok aat nian” no bolu sira nuʼudar “povu neʼebé Jeová tesi-lia ona katak sira mak ema aat ba nafatin”. 5 Imi sei haree ida-neʼe ho imi-nia matan rasik, no imi sei hatete: “Fó hahiʼi ba Jeová iha rai-Izraél tomak.”’”
6 “Haʼu, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, hatete ba amlulik sira neʼebé hakribi haʼu-nia naran, hodi dehan: ‘Oan ida respeitu ninia aman, no atan ida hamtaʼuk ninia naʼi. Entaun se haʼu mak aman ida, imi-nia respeitu ba haʼu iha neʼebé? No se haʼu mak naʼi ida, imi-nia hamtaʼuk ba haʼu iha neʼebé?’
“‘Maibé imi husu: “Oinsá mak ami hakribi Ita-nia naran?”’
7 “‘Imi hakribi haʼu-nia naran hodi hasaʼe ai-han neʼebé foʼer iha haʼu-nia altár leten.’
“‘No imi husu: “Oinsá mak ami hafoʼer Ita?”’
“‘Imi hafoʼer haʼu tanba imi dehan: “Jeová nia meza mak buat neʼebé ami hakribi.” 8 No bainhira imi hasaʼe animál neʼebé matan-delek nuʼudar sakrifísiu, imi hatete: “Neʼe la sala ida.” No bainhira imi hasaʼe animál neʼebé kudeʼik ka moras, imi hatete: “Neʼe la sala ida.”’”
Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Favór ida, lori toʼok animál sira-neʼe ba imi-nia governadór. Nia sei kontente ho imi no simu imi ka lae?”
9 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Agora, favór ida, husu ba Maromak, atu nuneʼe nia bele hatudu laran-diʼak ba ita. Se imi hasaʼe sakrifísiu hanesan neʼe, nia sei simu imi ka lae?”
10 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Iha imi-nia leet, sé mak prontu halo knaar atu taka odamatan sira iha templu? Tuir loloos, imi mós lakohi halakan ahi iha haʼu-nia altár se imi la simu kolen. Haʼu la kontente duni ho imi. No haʼu la kontente duni ho prezente hotu neʼebé imi fó.”
11 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Tanba husi parte leste toʼo parte oeste, haʼu-nia naran sei sai boot iha nasaun sira-nia leet. Iha fatin hotu ema sei sunu sakrifísiu hodi halo suar, no hasaʼe sakrifísiu ba haʼu-nia naran nuʼudar prezente neʼebé moos; tanba haʼu-nia naran sei sai boot iha nasaun sira-nia leet.”
12 “Maibé imi hafoʼer ida-neʼe, hodi dehan: ‘Jeová nia meza mak foʼer, no ami hakribi ai-han no ai-fuan neʼebé iha meza leten.’ 13 Imi mós dehan: ‘Haree bá! Neʼe halo ami kole tebes!’ no imi goza kona-ba ida-neʼe”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak hatete. No Jeová dehan: “Imi lori ba haʼu animál naʼok nian, kudeʼik no moras. Sin, imi lori buat sira-neʼe ba haʼu nuʼudar prezente! Haʼu tenke simu neʼe husi imi-nia liman ka?”
14 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Malisan ba ema neʼebé iha bibi-aman ka karau-aman neʼebé la moras iha ninia animál-lubun nia leet, maibé ho laran-makerek nia halo juramentu no hasaʼe animál neʼebé moras nuʼudar sakrifísiu ba Jeová. Tanba haʼu mak Liurai Boot, no haʼu-nia naran sei sai kmanek tebes iha nasaun sira-nia leet.”
2 “Oh amlulik sira, agora haʼu fó mandamentu tuirmai neʼe ba imi.” 2 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Se imi lakohi rona no la rai mandamentu neʼe iha imi-nia laran atu fó glória ba haʼu-nia naran, haʼu sei fó malisan ba imi, no haʼu sei halo imi-nia bensaun sai fali malisan. Sin, haʼu halo ona imi-nia bensaun sai fali malisan, tanba imi la rai mandamentu neʼe iha imi-nia laran.”
3 “Haree bá! Haʼu sei estraga fini neʼebé imi kuda ona tanba imi-nia hahalok aat, no haʼu sei soe tee ba imi-nia oin, tee husi animál sira neʼebé imi hasaʼe iha imi-nia festa sira; no haʼu sei lori sai imi ba neʼebá. 4 Depois neʼe mak imi sei hatene katak haʼu fó ona mandamentu neʼe ba imi atu nuneʼe haʼu-nia aliansa ho Levi bele kontinua”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak hatete.
5 “Haʼu-nia aliansa ho nia mak kona-ba moris no dame, neʼebé haʼu fó ona ba nia, hamutuk ho taʼuk. Nia hamtaʼuk haʼu, sin, nia iha respeitu kleʼan ba haʼu-nia naran. 6 Nia koʼalia deʼit ukun-fuan lia-loos nian, no la iha buat aat ida mak sai husi ninia ibun. Nia laʼo hamutuk ho haʼu ho dame no laran-loos, no nia ajuda ema barak fila husi dalan neʼebé sala. 7 Tanba amlulik sira-nia ibun tenke proteje koñesimentu, no povu sira tenke buka-hatene ukun-fuan husi sira-nia ibun, tanba sira mak lori lia-menon husi Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian.
8 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Maibé imi rasik laʼo sees ona husi dalan neʼe. Imi halo ona ema barak sidi kona-ba ukun-fuan. Imi estraga ona aliansa Levi nian. 9 Tan neʼe, haʼu sei halo ema hakribi imi no halo imi sai kiʼik liu iha povu hotu nia oin, tanba imi la laʼo tuir haʼu-nia dalan sira maibé imi todan ba sorin kona-ba ukun-fuan.”
10 “Ita hotu iha aman ida deʼit, loos ka lae? Maromak ida deʼit mak kria ita, loos ka lae? Entaun tanbasá mak ita hatudu laran-makerek ba malu, hodi hafoʼer ita-nia beiʼala sira-nia aliansa? 11 Judá hatudu ona laran-makerek, no halo ona buat foʼer iha Izraél no iha Jeruzalein; tanba Judá la respeitu tan Jeová, neʼebé hadomi buat santu, no Judá kaben ona ho feto neʼebé adora maromak husi rai seluk. 12 Ema naran deʼit neʼebé halo nuneʼe, Jeová sei halakon nia husi Jacob nia tenda sira, maski ema neʼe hasaʼe sakrifísiu ba Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian.”
13 “No imi mós halo buat ida tan neʼebé halo Jeová nia altár nakonu ho matan-been, tanis no halerik, tan neʼe nia la hateke tan ba imi-nia prezente sira neʼebé imi hasaʼe no la simu tan buat naran deʼit husi imi-nia liman. 14 No imi husu: ‘Tan razaun saida?’ Neʼe tanba Jeová sai ona nuʼudar sasin entre imi ho imi-nia feen husi imi-nia tempu joven. Imi hatudu ona laran-makerek ba imi-nia feen, maski nia mak imi-nia pár no imi-nia feen liuhusi aliansa. 15 Maibé iha ema ida neʼebé la halo ida-neʼe, tanba nia sei iha Maromak nia espíritu balu. No ema neʼe buka saida? Nia buka bei-oan husi Maromak. Entaun kontrola imi-nia an bá kona-ba imi-nia hanoin, no keta hatudu laran-makerek ba imi-nia feen husi imi-nia tempu joven. 16 Tanba haʼu odi soe-malu”, Jeová, Maromak Izraél nian, hatete, “no haʼu odi ema neʼebé taka ninia unuk ho violénsia”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak hatete. “Kontrola imi-nia an bá kona-ba imi-nia hanoin, no imi labele hatudu laran-makerek.
17 “Imi halo ona Jeová sai kole tanba imi-nia liafuan sira. Maibé imi husu: ‘Oinsá mak ami halo nia kole?’ Imi halo nia kole hodi dehan: ‘Ema hotu neʼebé halo buat aat mak diʼak iha Jeová nia oin, no nia kontente ho ema sira-neʼe’, ka imi halo nia kole, hodi dehan: ‘Maromak justisa nian iha neʼebé?’”
3 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Haree bá! Haʼu haruka haʼu-nia atan, no nia sei hamoos dalan iha haʼu-nia oin. No derrepente deʼit Naʼi neʼebé loos, neʼebé imi buka, sei mai iha ninia templu; no ema neʼebé lori lia-menon kona-ba aliansa sei mai, ida neʼebé imi hein hela ho haksolok. Haree bá! Nia sei mai duni.”
2 “Maibé sé mak bele tahan iha loron neʼebé nia mai? Sé mak bele hamriik nafatin bainhira nia mosu mai? Tanba nia sei sai hanesan ahi atu hamoos besi no hanesan sabaun atu fase roupa. 3 No nia sei tuur hanesan badaen neʼebé halo nabeen no hamoos osan-mutin no nia sei hamoos Levi nia oan-mane sira; no nia sei hamoos sira hanesan osan-mean no osan-mutin. Ba Jeová, sira sei sai duni povu neʼebé hasaʼe sakrifísiu ho laran-loos. 4 No sakrifísiu neʼebé Judá no Jeruzalein hasaʼe sei halo Jeová kontente duni, hanesan iha tempu uluk no hanesan horiuluk kedas.
5 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Haʼu sei hakbesik imi atu tesi-lia, no haʼu sei prontu atu fó sasin hasoru matan-dook sira, ema neʼebé halo sala seksuál, ema neʼebé jura falsu, ema neʼebé hamatak serbisu-naʼin sira, feto-faluk sira, no oan-kiak sira, no ema neʼebé lakohi ajuda ema estranjeiru. Ema sira-neʼe la hamtaʼuk haʼu.”
6 “Tanba haʼu mak Jeová; haʼu la troka. No imi mak Jacob nia oan-mane sira; imi seidauk lakon mohu. 7 Husi imi-nia beiʼala sira-nia tempu, imi sees ona husi haʼu-nia lei no la kumpre lei sira-neʼe. Fila fali mai haʼu, no haʼu sei fila fali ba imi”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak hatete.
Maibé imi husu: “Oinsá mak ami bele fila fali?”
8 “Ema bele naʼok husi Maromak ka? Maibé imi naʼok husi haʼu.”
No imi husu: “Oinsá mak ami naʼok husi Ita?”
“Imi naʼok husi haʼu tanba imi la fó porsentu sanulu no kontribuisaun sira. 9 Imi hetan duni malisan, tanba imi naʼok husi haʼu, sin, nasaun tomak neʼe naʼok husi haʼu. 10 Lori porsentu sanulu hotu ba haʼu-nia templu, atu nuneʼe haʼu-nia uma bele iha ai-han. Favór ida, koko haʼu, no haree se haʼu bele loke ba imi odamatan sira iha lalehan no fakar tun ba imi bensaun toʼo imi la falta tan buat ida”, Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian mak hatete.
11 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “No haʼu sei hapara gafañotu sira, no sira sei la estraga ai-han sira iha imi-nia toʼos, no imi-nia toʼos-uvas sei fó fuan.”
12 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Nasaun hotu sei fó sai katak imi kontente, tanba imi sei sai hanesan rai ksolok nian.”
13 Jeová dehan: “Imi koʼalia liafuan makaʼas hasoru haʼu.”
No imi husu: “Oinsá mak ami koʼalia kontra Ita iha ami-nia leet?”
14 “Imi hatete: ‘Saugati deʼit atu serbí Maromak Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian. Ita hetan buat diʼak saida hodi kumpre ita-nia obrigasaun ba Maromak no laʼo ho oin triste iha ninia oin? 15 Agora ita haree ema foti an nuʼudar ema neʼebé kontente, no mós sira neʼebé halo hahalok aat mak hetan susesu. Sira mós brani atu koko Maromak maibé la hetan buat aat ida.’”
16 Iha tempu neʼebá ema neʼebé hamtaʼuk Jeová koʼalia ba malu, sira ida-idak koʼalia ba sira-nia maluk, no Jeová kontinua see tilun didiʼak no rona. Ema sira neʼebé Jeová hanoin-hetan, sira-nia naran hakerek ona iha livru ida iha ninia oin. Ema sira-neʼe hamtaʼuk nia no hanoin kleʼan kona-ba ninia naran.
17 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Iha loron neʼebá sira sei sai haʼu-nian, no haʼu sei halo sira sai haʼu-nia povu neʼebé espesiál. Haʼu sei hatudu laran-sadiʼa ba sira, hanesan aman ida hatudu laran-sadiʼa ba ninia oan neʼebé serbí nia. 18 No dala ida tan, imi sei haree duni oinsá ema laran-loos la hanesan ho ema aat, ema neʼebé serbí Maromak la hanesan ho ema neʼebé la serbí nia.”
4 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Haree bá! Loron neʼe mai daudaun, no neʼe hanesan ahi-matan neʼebé lakan. Ema foti an sira no ema hotu neʼebé halo hahalok aat sei sai hanesan duʼut-maran. Loron neʼe mai daudaun no sei han hotu sira, no ahi neʼe sei la husik hela abut ka sanak ida. 2 Maibé ba imi neʼebé respeitu haʼu-nia naran, loro-matan neʼebé lori hahalok loos sei leno imi, no ninia naroman sei kura imi; no imi sei haksoit bá-mai hanesan karau-oan sira neʼebé bokur.”
3 Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, dehan: “Iha loron neʼebé haʼu halo ida-neʼe, imi sei sama ema aat iha imi-nia ain okos, tanba sira sei sai hanesan rai-uut iha imi-nia ain okos.”
4 “Hanoin-hetan haʼu-nia atan Moisés nia Ukun-Fuan, no mós haʼu-nia lei no desizaun sira neʼebé haʼu fó sai ona ba ema Izraél hotu iha Horeb atu halo tuir.
5 “Haree bá! Haʼu sei haruka profeta Elias ba imi antes Jeová nia loron neʼebé boot no kmanek liu toʼo mai. 6 Nia sei troka aman sira-nia laran hodi sai hanesan oan sira-nian, no troka oan sira-nia laran hodi sai hanesan aman sira-nian; atu nuneʼe haʼu la mai hodi halo aat ba rai no halakon rai neʼe.”