หินปูนของหาง่ายแต่ล้ำค่า
โดยผู้สื่อข่าว ตื่นเถิด ในเบลเยียม
หินอันล้ำค่า! คำนี้ก่อให้เกิดมโนภาพของสิ่งที่เปล่งประกายหลายหลากสี: เพชร, มรกต, ทับทิม, บุษราคัม, หินปูน. หินปูน น่ะหรือ? ใช่แล้ว หินปูนอันต่ำต้อยเป็นหินที่ล้ำค่าในรูปแบบหนึ่ง.
ในเบลเยียมเช่นเดียวกับที่อื่น ๆ ส่วนใหญ่ คุณจะพบหินปูนเกือบทุกแห่ง. หินปูนถูกใช้ในการก่อสร้างตั้งแต่บ้านธรรมดา ๆ จนกระทั่งถึงอนุสาวรีย์ที่งามสง่า. ในเวลาเดียวกัน คุณจะพบมันอยู่ใต้เท้าในรูปของกรวด. วัตถุนี้เป็นอะไรกันแน่ซึ่งหาพบได้ในที่ต่าง ๆ หลายแห่ง?
หินปูนเป็นหินที่มีแคลเซียมคาร์บอเนต ผสมอยู่มากกว่าร้อยละ 50. มันก่อตัวขึ้นมานานแล้วด้วยกรรมวิธีต่าง ๆ หลายอย่างอันทำให้ได้หินปูนหลากชนิด. สัตว์ทะเลเช่น หอยกาบ, หอยทากทะเล, และปะการัง ดูดเอาแคลเซียมคาร์บอเนตจากน้ำแล้วนำไปสร้างเป็นเปลือกและกระดูก. เมื่อสัตว์เหล่านั้นตาย ซากโครงกระดูกที่เหลืออยู่ก็ถูกทิ้งไว้เบื้องหลัง. ดังในหนังสือ เดอะ เวิลด์ บุ๊ค เอ็นไซโคลพีเดีย ให้ข้อสังเกตว่า “ชั้นหินปูนส่วนใหญ่ที่อยู่ในทุกภูมิภาคของโลก ครั้งหนึ่งเคยเป็นเปลือกหอย หรือทรายปะการัง และโคลน.”
หินปูนก่อตัวขึ้นด้วย เมื่อแคลเซียมคาร์บอเนต ถูกแยกออกจากสารละลายโดยการระเหยของน้ำที่มันละลายอยู่. บางชนิดตกตะกอนจากน้ำโดยตรง และสะสมอยู่ตามบ่อน้ำพุ รวมทั้งในทะเลสาบและมหาสมุทร. การเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่ในเปลือกโลกเป็นเหตุให้ส่วนต่าง ๆ ของพื้นดินซึ่งแต่ก่อนอยู่ใต้น้ำผุดขึ้นมาเหนือผิวน้ำ. (เปรียบเทียบบทเพลงสรรเสริญ 104:8.) ดังนั้น หินปูนจึงมีอยู่มากมาย. ตามการประมาณจากแหล่งหนึ่ง หินปูนมีถึงร้อยละ 20 ของหินทั้งหมดที่เกิดจากการตกตะกอน. แต่หินปูนยังมีประโยชน์อย่างเห็นได้ชัดอีกด้วย.
ชอล์ก ซึ่งประกอบด้วยซากกระดูกที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่าของสัตว์ทะเลตัวกระจิด ก็คือ หินปูน. แต่หินอ่อนก็ใช่เหมือนกัน. หินอ่อนก่อตัวขึ้นเมื่อตะกอนหินปูนถูกอัดด้วยความร้อนเป็นเวลายาวนาน. ถ้ำที่มีชื่อเสียงหลายแห่ง เช่น ถ้ำคาร์ลส์แบดในสหรัฐ มีหินปูนที่เป็นหินงอกและหินย้อยอันสวยงาม. สิ่งเหล่านี้ก่อตัวขึ้นโดยการหยดของน้ำที่มีแคลเซียมคาร์บอเนต ผสมอยู่.
การได้มาเป็นเรื่องท้าท้าย
อย่างไรก็ตาม หินปูนใช่ว่าจะได้มาง่าย ๆ. มีการทำเหมืองหินแบบเปิดโดยการนำเอาดินซึ่งทับถมแหล่งหินปูนออกไป. ด้วยความยากลำบากและอุตสาหะอย่างเหลือเชื่อ คนงานเหมืองในสมัยก่อนจะขุดร่องแคบ ๆ เพื่อยกเอาก้อนหินที่เป็นแผ่นขึ้นมา โดยคัดเอาก้อนหินที่ใหญ่ที่สุดไว้ต่างหาก. แล้วก็มาถึงงานอันยากลำบากคือการทุบก้อนหินมหึมาเหล่านี้ด้วยค้อนใหญ่.
ปัจจุบันนี้ เครื่องจักรทำให้งานหนักแสนจะเหน็ดเหนื่อยเหล่านี้บรรลุผล. แม้ว่าการทำงานในเหมืองนั้นอันตราย แต่ความต้องการหินปูนก็มีมากจนมนุษย์ต้องเรียนรู้ที่จะรับมือกับความเสี่ยงในการขุด. หินปูนคุณภาพดีมักจะถูกสกัดออกมาโดยการใช้ระเบิดแรงต่ำ. หรือที่ดีกว่านั้น ก็อาจจะใช้เลื่อยตัดออกมา.
การก่อสร้างด้วยหินปูน
หินปูนเหมาะมากสำหรับงานก่อสร้างบางอย่าง. สิ่งหนึ่งก็คือมันเป็นฉนวนที่ดีสำหรับอาคาร. ผนังหินปูนที่หนา 30 เซนติเมตรจะรักษาอุณหภูมิภายในให้คงที่แม้ว่าอุณหภูมิภายนอกจะแปรเปลี่ยนไปมากถึง 20 องศาเซลเซียส. มวลของผนังหินนี้เป็นเหตุให้พื้นผิวด้านในสามารถคงไว้ซึ่งอุณหภูมิเฉลี่ยของห้อง.
หินปูนยังใช้ได้ดีสำหรับการกันเสียง. อนึ่ง เมื่อจัดการกับหินปูนอย่างถูกวิธี มันสามารถทำให้ตัวเองกันน้ำได้. คาร์บอนไดออกไซด์ในน้ำฝนจะทำปฏิกิริยากับหินและค่อย ๆ ก่อให้เกิดชั้นกันน้ำขึ้นบนผิว.
นอกจากนั้น หินปูนมีความสวยงาม. อาร์ก เดอ ทริออมฟ์ อันลือชื่อในปารีสเป็นตัวอย่างหนึ่งของสิ่งก่อสร้างหินปูนที่มีชื่อเสียง. ที่ลืมไม่ได้ด้วยคือ พีระมิดอันยิ่งใหญ่ของอียิปต์ สร้างขึ้นด้วยก้อนหินปูนขนาดใหญ่หนักถึง 16 ตัน! หินอ่อนเป็นหินปูนชนิดที่สามารถขัดให้เป็นเงาได้. ความมันเงาและความสวยงามอันคงทนของหินอ่อนทำให้ปฏิมากรต่าง ๆ ชอบใช้ เช่น ไมเคิลแอนเจโล.
หินปูนและปูนขาว
แน่นอน ไม่ใช่หินปูนทุกชนิดที่ถูกนำมาใช้ในลักษณะเด่น ๆ เช่นนั้น. หินปูนเป็นจำนวนมากถูกป้อนเข้าไปในเครื่องบดอันเป็นขั้นตอนแรกในการทำให้มันกลายเป็นผลิตภัณฑ์สำคัญหลากหลายชนิด. เช่นตั้งแต่สมัยคัมภีร์ไบเบิล มนุษย์รู้จักวิธีผลิตปูนขาว (แคลเซียม ออกไซด์) โดยการเผาหินปูนให้เป็นเถ้า. ในสมัยนั้นมีการทำสิ่งนี้โดยใช้เตาเผาหินปูนรูปกรวยหรือรูปทรงกระบอก. ปูนขาวถูกใช้เป็นส่วนผสมหลักของปูนฉาบ และสมัยโบราณใช้ในการฉาบผนังและโบกกำแพงรวมทั้งหลุมฝังศพ.—พระบัญญัติ 27:4; ยะเอศเคล 13:10; มัดธาย 23:27; กิจการ 23:3.
ปูนขาวยังคงมีการใช้ที่สำคัญหลายอย่าง. ในบางประเทศใช้ปูนขาวทำให้น้ำบริสุทธิ์เพื่อจะดื่มได้. น้ำปูนขาวซึ่งมีแคลเซียมคาร์บอเนต หรือแคลเซียมซัลเฟตผสมอยู่ในรูปสารละลาย ใช้ป้องกันอาการท้องร่วง. ปูนขาวยังใช้เพื่อปรับสภาพความเป็นกรดของดินอีกด้วย. มันช่วยทำให้น้ำและอากาศซึมเข้าไปในดินได้มากขึ้น จึงเป็นการช่วยผลิตอาหารที่อุดมด้วยคุณค่าทางโภชนาการ. และแม้แต่การผลิตน้ำตาลก็ใช้ปูนขาวด้วย.
ที่จริงแล้ว รายการใช้หินปูนและผลผลิตอันเกิดจากหินปูนนั้นยาวเหยียด. แต่เป็นที่ยอมรับกันว่าการได้หินปูนมานั้นก่อให้เกิดปัญหา. เหมืองหินมักจะถูกทิ้งให้เริศร้างและกลายเป็นสิ่งไม่สวยงามจริง ๆ. หมู่บ้านรอบ ๆ เสมือนถูกปกคลุมไปด้วยฝุ่นสีขาวที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหินปูนและผู้คนบริเวณใกล้เคียงถูกรบกวนด้วยเสียงและความสั่นสะเทือนเนื่องจากการระเบิดหิน.
แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อคุณพิจารณารูปแบบต่าง ๆ ที่มีการนำหินปูนไปใช้ หินปูนนั้นเป็นหินล้ำค่าทีเดียว. จริงอยู่ มันไม่ใช่เพชร. แต่ทว่า อาคารหรืออนุสาวรีย์ใดบ้างที่สร้างขึ้นด้วยเพชร?