ผึ้งกับคอมพิวเตอร์
ผึ้งฉลาดแค่ไหน? เป็นที่ประจักษ์ชัดว่าฉลาดกว่าซูเปอร์คอมพิวเตอร์อันทรงพลังที่สุดในปัจจุบันอย่างลิบลับ. และผึ้งเป็นสิ่งมหัศจรรย์อย่างหนึ่งในบรรดาสิ่งที่ทำให้มีขนาดจิ๋ว.
หนึ่งในบรรดาคอมพิวเตอร์ที่ทรงพลังมากที่สุดในโลกสามารถทำงานด้วยความเร็วอันน่าทึ่งถึง 16 จิกะฟล็อปส์. ในภาษาชาวบ้านก็คือ คอมพิวเตอร์แบบนั้นสามารถคิดโจทย์ทางคณิตศาสตร์ง่าย ๆ เช่น การบวกเลขสองจำนวนได้ถึง 16,000 ล้านครั้งแต่ละวินาที. เมื่อเทียบความแตกต่าง การนับแบบประเมินขั้นต่ำของปฏิบัติการทางไฟฟ้าและเคมีที่เกิดขึ้นในสมองของผึ้งแสดงว่าผึ้งที่ต่ำต้อยทำได้เท่ากับสิบล้านล้านครั้งต่อวินาที. น่าอัศจรรย์จริง ๆ!
ผึ้งทำสิ่งเหล่านั้นทั้งหมดโดยใช้พลังงานน้อยกว่าคอมพิวเตอร์มาก. ดังที่นิตยสารไบต์ กล่าวไว้ “สมองของผึ้งกินพลังงานน้อยกว่า 10 ไมโครวัตต์. . . . จึงเหนือกว่าคอมพิวเตอร์ที่มีประสิทธิภาพที่สุดที่ผลิตขึ้นมาในปัจจุบันประมาณ 10,000,000 เท่า.” ฉะนั้น สมองของผึ้งมากกว่าสิบล้านตัวสามารถทำงานโดยใช้พลังไฟฟ้าเท่ากับที่หลอดไฟ 100 วัตต์หลอดเดียวใช้. คอมพิวเตอร์ที่ทรงประสิทธิภาพมากที่สุดในทุกวันนี้ใช้พลังงานมากกว่าหลายร้อยล้านเท่าเพื่อทำงานในจำนวนเท่ากัน.
กระนั้น ผึ้งยังทำได้มากกว่าคอมพิวเตอร์ลิบลับ. ผึ้งมองเห็นภาพสี, ดมกลิ่น, บิน, เดิน, และควบคุมการทรงตัวได้. ผึ้งสามารถเดินทางเป็นระยะไกล ๆ เพื่อหาแหล่งน้ำหวาน แล้วก็บินกลับรังและบอกทิศทางให้ผึ้งตัวอื่นรู้. ผึ้งยังเป็นนักเคมีที่มีประสิทธิภาพทีเดียว. พวกมันเติมเอนไซม์พิเศษลงไปในน้ำหวานเพื่อทำน้ำผึ้ง. พวกมันผลิตขี้ผึ้งเพื่อใช้ในการสร้างและซ่อมแซมรัง. ผึ้งเตรียมอาหารพิเศษเช่น นมผึ้งและอาหารสำหรับตัวอ่อน. พวกมันป้องกันบ้านโดยการเฝ้าสังเกตและขับไล่ผู้บุกรุก.
ฐานะเป็นผู้ดูแลบ้านที่ดี ผึ้งกำจัดขยะและของเสียอื่น ๆ ออกจากรังเป็นประจำ. พวกมันควบคุมสภาพอากาศในรัง ทั้งโดยการเกาะกันเป็นกลุ่มเพื่อให้ได้ความอบอุ่นในฤดูหนาว หรือโดยการพัดเอาอากาศบริสุทธิ์เข้ามาและประพรมน้ำใส่รังระหว่างฤดูร้อน. เมื่อบ้านของพวกมันเริ่มแออัด ผึ้งก็ฉลาดพอที่จะรู้ว่าบางส่วนต้องแยกออกไป. ดังนั้นพวกมันจึงสร้างราชินีตัวใหม่สำหรับรังเก่า และราชินีตัวเก่ากับผึ้งงานจำนวนมากพากันย้ายไปก่อตั้งอาณานิคมใหม่. แต่ก่อนอื่น หน่วยผึ้งลาดตระเวนจะถูกส่งออกไปเพื่อสำรวจที่ตั้งใหม่หลายแห่ง. กล่าวโดยอุปมา หลังจากพวกมันกลับมาและวิเคราะห์เปรียบเทียบข้อมูลกันแล้ว ผึ้งที่ “รู้ทาง” ก็จะนำฝูงผึ้งไปยังบ้านใหม่.
ผึ้งที่ต่ำต้อยทำสิ่งเหล่านี้ทั้งหมดโดยปราศจากความช่วยเหลือหรือการชี้นำจากภายนอก. พวกมันทำงานด้วยตัวเอง. แต่ซูเปอร์คอมพิวเตอร์จำเป็นต้องมีทีมผู้เขียนโปรแกรม, วิศวกร, และผู้เชี่ยวชาญหลายคน. เทียบกันไม่ได้เลย! ผึ้งเป็นสิ่งมหัศจรรย์อย่างแท้จริงในบรรดาสิ่งที่ทำให้มีขนาดจิ๋ว.
[ที่มาของภาพหน้า 19]
L. Fritz/H. Armstrong Roberts