PAANO KAPAG NAGTAASAN ANG MGA BILIHIN?

Maging Matalino sa Paggamit ng Pera

Kapag tumataas ang presyo ng mga bilihin at mga bayarin, nahihirapan tayo. Pero hindi ibig sabihin nito na wala ka nang magagawa. May mga paraan para gumanda ang sitwasyon mo.

KUNG BAKIT ITO MAHALAGA

Kung hindi ka magiging matalino sa paggamit ng pera, magkakaproblema ka at mai-stress ka pa. At kahit kaunti lang ang pera mo, may magagawa ka pa rin para makontrol ang paggamit mo nito.

ANG PUWEDE MONG GAWIN

Gumastos lang ayon sa kinikita mo. Kapag ginawa mo ito, mas makokontrol mo ang pera mo, at kakayanin mo rin ang biglaang mga bayarin.

Makakatulong ang paggawa ng budget. Kung nakasulat ang mga pumapasok at lumalabas na pera mo, malalaman mo kung ano lang ang dapat mong gastusin. Kapag gumagawa ng budget, alamin ang talagang mga kailangan mo. Pagkatapos, sikaping sundin ang budget mo. I-update ito kung may pagbabago sa presyo ng bilihin at bayarin, o sa kinikita mo. Kung may asawa ka, mas magandang magkasama kayo kapag gumagawa ng budget.

Subukan ito: Kapag may bibilhin, gumamit ng cash kung mayroon, imbes na credit card. Magbayad nang buo, imbes na installment. Nakita ng ilan na nakakatulong ang mga ito sa pagba-budget nila, at naiiwasan nilang magkautang. Maganda rin na palaging i-check ang bank statement mo o ang listahan ng mga ginastos mo. Hindi ka masyadong mai-stress kasi alam mo kung magkano pa ang pera mo.

Hindi laging madaling gumastos ayon sa kinikita mo. Pero makakatulong kung nakagawa ka ng budget na talagang pinag-isipan mo. Mapapanatag ka rin kung mayroon ka nito.

‘Kuwentahin ang gastusin.’—Lucas 14:28.

Magsikap para manatili sa trabaho. Ano ang mga puwede mong gawin para hindi ka maalis sa trabaho? Huwag palaging late. Mag-enjoy sa trabaho. Magkusang tumulong at maging masipag. Maging magalang. Sundin ang mga patakaran sa trabaho. Matuto pa para mas humusay ka sa trabaho mo.

Iwasang magsayang ng pera. Tanungin ang sarili: ‘Maluho ba ako o may mga bisyo?’ Halimbawa, ginagamit ng marami sa ngayon ang pinaghirapan nilang pera sa pagdodroga, pagsusugal, paninigarilyo, o paglalasing. Dahil sa mga ito, naaapektuhan ang kalusugan at trabaho nila.

“Maligaya ang nakatagpo sa karunungan . . . Mas mabuti ito kaysa sa pagkakaroon ng pilak.”—Kawikaan 3:13, 14.

Mag-ipon para sa emergency. Kung posible, magtabi ng kaunting pera para sa mga di-inaasahang gastusin o emergency. Makakatulong ito para hindi ka masyadong mag-alala kapag bigla kang nagkasakit o ang kapamilya mo, kapag nawalan ka ng trabaho, o kapag may iba pang di-inaasahang sitwasyon.

“Lahat [tayo] ay naaapektuhan ng panahon at di-inaasahang pangyayari.”—Eclesiastes 9:11.

Mga Tip Para Makatipid

Magluto sa bahay.

Mapapamahal ka kung madalas kang kumakain sa labas. Posible na mas matagal at nakakapagod ang pagluluto sa bahay, pero mas malaki ang matitipid mo. Madalas na mas healthy pa nga ang mga lutong-bahay.

Magplano kapag bumibili.

Gumawa ng grocery list, at sundin ito. Pigilan ang sarili na bumili ng bagay na wala sa listahan.
Kung kaya ng budget, bumili nang bultuhan o maramihan para makamura. Pero i-ref agad ang mga madaling mabulok o ilagay sa tamang lagayan ang mga puwedeng masira para hindi ito masayang.
Subukang bumili ng mas murang mga bilihin o gamit kung maganda rin naman ang kalidad nito.
Bumili sa mga online store kasi minsan, mas mura sa mga ito at mababantayan mo rin ang mga ginagastos mo. Kapag nasa mall o tindahan ka kasi, mas malaki ang posibilidad na makabili ka ng mga hindi mo kailangan. Kung available sa lugar mo ang online shopping, puwede mo kaya itong subukan?
Maghanap ng mga sale, at samantalahin ang mga discount. Tingnan din ang makokonsumo mong kuryente o tubig sa bibilhin mo, pati na ang magagastos mo para ma-maintain ito.

Mag-isip muna bago mag-upgrade.

Laging naglalabas ang mga kompanya ng mga bagong model ng phone at iba pang gamit para kumita sila. Bago ka bumili, pag-isipan muna ito: ‘Malaki ba ang maitutulong kung mag-a-upgrade ako? Kailangan ko na bang mag-upgrade ngayon? Kung oo, kailangan ko ba talaga y’ong pinakabago?’

Mag-repair at bumili ng second-hand.

Ingatan ang gamit para hindi agad masira. Kung mas murang mag-repair, gawin ito. Puwede ka ring bumili ng mga second-hand na gamit para makatipid.

Magtanim.

Puwede ka bang magtanim sa bahay mo? Bukod sa mababawasan ang mga bilihin mo, puwede mo pang ibenta o i-share ang itinanim mo.

“Ang mga plano ng masipag ay tiyak na magtatagumpay.”—Kawikaan 21:5.

“Lagi naming binabantayan ang presyo ng mga bilihin. Tinitingnan din namin kung gaano kami kadalas gumamit ng credit card.”—Miles, England.

“Bago kami mag-grocery, inililista naming pamilya ang mga kailangan lang naming bilhin.”—Jeremy, U.S.A.

“Ina-adjust namin ang budget ng pamilya depende sa kalagayan ng ekonomiya. Nagtatabi rin kami ng pera para sa di-inaasahang mga gastusin.”—Yael, Israel.

“Itinuro namin sa mga anak namin na mag-repair imbes na bumili ng bagong gamit, gaya na lang ng kotse at mga appliance sa bahay. Kapag may bibilhin naman kami, iniiwasan naming mag-asawa na bilhin ang pinakabagong model.”—Jeffrey, U.S.A.

“Nabawasan ko ang mga gastusin nang magtanim ako ng mga gulay at mag-alaga ng mga manok. Nakakapag-share pa nga ako ng mga gulay sa ibang tao.”—Hono, Myanmar.

Isang lalaki na nag-aani ng mga tanim niyang gulay sa hardin niya.