22:66

matatandang lalaki: O “sanggunian (lupon) ng matatanda.” Ang salitang Griego na ginamit dito, pre·sby·teʹri·on, ay kaugnay ng terminong pre·sbyʹte·ros (lit., “matandang lalaki”), na sa Bibliya ay pangunahing tumutukoy sa mga may malaking awtoridad at pananagutan sa isang komunidad o bansa. Minsan, tumutukoy ang termino sa edad ng isang tao (gaya sa Luc 15:25 at Gaw 2:17), pero hindi lang ito tumutukoy sa matatanda. Dito, lumilitaw na ang ekspresyong “matatandang lalaki” ay tumutukoy sa Sanedrin, ang mataas na hukuman ng mga Judio sa Jerusalem, na binubuo ng mga punong saserdote, eskriba, at matatandang lalaki. Madalas banggiting magkakasama ang tatlong grupong ito.​—Mat 16:21; 27:41; Mar 8:31; 11:27; 14:43, 53; 15:1; Luc 9:22; 20:1; tingnan sa Glosari, “Matanda; Matandang lalaki,” at ang study note sa bulwagan ng Sanedrin sa tekstong ito.

bulwagan ng Sanedrin: O “Sanedrin.” Ang Sanedrin ang mataas na hukuman ng mga Judio sa Jerusalem. Ang salitang Griego na isinasaling “bulwagan ng Sanedrin” o “Sanedrin” (sy·neʹdri·on) ay literal na nangangahulugang “pag-upong magkakasama.” Karaniwan itong tumutukoy sa isang pagtitipon o pagpupulong, pero sa Israel, puwede rin itong tumukoy sa relihiyosong korte o lupon ng mga hukom. Ang salitang Griego ay puwedeng tumukoy sa mga taong bumubuo sa hukuman o sa gusali o lokasyon ng hukuman.​—Tingnan ang study note sa Mat 5:22 at Glosari, “Sanedrin”; tingnan din ang Ap. B12 para sa posibleng lokasyon ng Bulwagan ng Sanedrin.