19:17

Habang pasan ang pahirapang tulos: Sa ulat ni Juan, si Jesus ang pumasan sa pahirapang tulos niya. Pero sinasabi ng ibang Ebanghelyo (Mat 27:32; Mar 15:21; Luc 23:26) na pinilit si Simon na taga-Cirene na buhatin ang tulos hanggang sa lugar kung saan papatayin si Jesus. Kung minsan, hindi na binabanggit ni Juan ang lahat ng detalye, at kadalasan nang hindi na niya inuulit ang mga detalyeng nabanggit na sa ibang Ebanghelyo. Kaya hindi na niya binanggit dito na binuhat ni Simon ang tulos.

pahirapang tulos: Tingnan ang study note sa Mat 27:32.

Golgota: Mula sa salitang Hebreo na nangangahulugang “bungo.” (Ihambing ang Huk 9:53; 2Ha 9:35; 1Cr 10:10, kung saan ang salitang Hebreo na gul·goʹleth ay isinaling “bungo.”) Noong panahon ni Jesus, ang lugar na ito ay nasa labas ng pader ng Jerusalem. Hindi matukoy ang eksaktong lokasyon nito, pero iniisip ng ilan na posibleng ito ang lugar kung saan matatagpuan sa ngayon ang Church of the Holy Sepulchre. (Tingnan ang Ap. B12.) Hindi sinasabi sa Bibliya na ang Golgota ay nasa burol, pero binabanggit dito na ang pagpatay kay Jesus ay nakita ng mga tao mula sa malayo.—Mar 15:40; Luc 23:49.

Bungo: Ang ekspresyong Griego na Kra·niʹou Toʹpon ay katumbas ng pangalang Hebreo na Golgota. (Tingnan ang study note sa Golgota sa talatang ito. Para sa pagtalakay sa pagkakagamit ng terminong Hebreo sa Kristiyanong Griegong Kasulatan, tingnan ang study note sa Ju 5:2.) Ang terminong “Calvary” ay ginamit sa Luc 23:33 sa ilang Ingles na salin ng Bibliya. Mula ito sa salitang Latin na calvaria (bungo) na ginamit sa Vulgate.