maka-diyos na mga katangian at paggawing Kristiyano? Sinasabi ni Jehova: “Hindi tumitingin ang Diyos na gaya ng pagtingin ng tao, sapagka’t ang tao ay tumitingin sa mukha; nguni’t si Jehova ay tumitingin sa puso.”​—1 Sam. 16:7.)

Kaw. 31:30: “Ang alindog ay mandaraya, at ang ganda ay kumukupas; nguni’t ang babae na natatakot kay Jehova ang magkakamit ng kapurihan.”

Babilonyang Dakila

Kahulugan: Ang pandaigdig na imperyo ng huwad na relihiyon, na sumasaklaw sa lahat ng relihiyon na ang turo at kaugalian ay hindi kasuwato ng tunay na pagsamba kay Jehova, ang tanging tunay na Diyos. Pagkaraan ng Baha noong panahon ni Noe, ang huwad na pagsamba ay nagsimula sa Babel (kilala nang dakong huli bilang Babilonya). (Gen. 10:8-10; 11:4-9) Nang maglaon, ang mga Babilonikong paniwala at kaugalian ay lumaganap sa maraming lupain. Kaya ang Babilonyang Dakila ay naging isang angkop na pangalan para sa huwad na relihiyon sa kabuuan.

Anong katibayan ang nagpapakilala sa Babilonyang Dakila na tinutukoy sa Apocalipsis?

Hindi ito maaaring tumukoy sa sinaunang lunsod ng Babilonya. Ang Apocalipsis ay nasulat nang magtatapos ang unang siglo C.E., at inilalarawan nito ang mga pangyayari na matutupad sa ating panahon. Sinasabi ng The Encyclopedia Americana: “Ang lunsod [Babilonya] ay sinakop ng mga Persiyano sa ilalim ni Cirong Dakila noong 539 B.C. Nang dakong huli binalak ni Alejandrong Dakila na ang Babilonya ay gawing kabisera ng kaniyang imperyo sa silangan, subali’t pagkaraang mamatay siya unti-unting nawalan ng halaga ang Babilonya.” (1956, Tomo III, p. 7) Sa ngayon ang lunsod na ito ay isang kagibaang walang naninirahan.

Sa simbolismo ng Apocalipsis, ang Babilonyang Dakila ay tinutukoy na isang “malaking lunsod,” isang kaharian na nagpupuno sa iba pang mga hari. (Apoc. 17:18) Gaya ng isang lunsod, ito ay sumasakop sa maraming organisasyon; at gaya ng isang kaharian na sumasaklaw sa iba pang hari sa nasasakupan nito, ang lawak nito ay pandaigdig. Ito ay iniuulat na nakikipag-ugnayan sa maka-politikang mga pinuno at nakaragdag nang malaki sa kayamanan ng mga negosyante, samantalang ito bilang ikatlong elemento “ay naging tahanan ng mga demonyo” at mang-uusig sa “mga propeta at mga banal.”​—Apoc. 18:2, 9-17, 24.

Ang sinaunang Babilonya ay napabantog dahil sa kaniyang relihiyon at pagsalansang kay Jehova

Gen. 10:8-10: “Si Nimrod . . . ay nakilala bilang isang makapangyarihang mangangaso laban kay Jehova. . . . At ang pinagmulan ng kaniyang kaharian ay ang Babel [kilala nang dakong huli bilang Babilonya].”

Dan. 5:22, 23: “At ikaw [Belsasar na hari ng Babilonya] . . . ikaw ay nagpakataas laban sa Panginoon ng mga langit, . . . at iyong pinuri ang mga diyos na pilak at ginto, tanso, bakal, kahoy at bato, na hindi nangakakakita ni nangakaririnig ni nangakakaalam ng ano pa man; subali’t ang Diyos na siyang may hawak sa iyong hininga at nagmamay-ari sa lahat ng iyong lakad ay hindi mo niluwalhati.”

Sa isang sinaunang ukit na cuneiform ay mababasa: “Lahat-lahat, sa Babilonya ay may 53 templo ng pangunahing mga diyos, 55 kapilya ni Marduk, 300 kapilya para sa makalupang mga diyus-diyosan, 600 para sa makalangit na mga diyus-diyosan, 180 dambana para sa diyosang si Istar, 180 para sa mga diyos na sina Nergal at Adad at 12 iba pang dambana para sa iba’t-ibang diyos.”​—Ayon sa pagkakasipi sa The Bible as History (Nueba York, 1964), W. Keller, p. 301.

Nagkokomento ang The Encyclopedia Americana: “Sa kabihasnang Sumeryano [na isang bahagi ng Babilonya] ay nangibabaw ang mga saserdote; ang pinuno ng estado ay ang lugal (sa literal ay ‘dakilang tao’), na siyang kinatawan ng mga diyos.”​—(1977), Tomo 3, p. 9.

Makatuwiran, kung gayon, na ang Babilonyang Dakila na tinutukoy sa Apocalipsis ay relihiyoso. Sa pagiging gaya ng isang lunsod at imperyo, hindi ito limitado sa iisang grupong relihiyoso kundi naglalakip sa lahat ng relihiyon na salungat kay Jehova, ang tunay na Diyos.

Ang mga relihiyosong paniwala at kaugalian ng sinaunang Babilonya ay masusumpungan sa mga relihiyon sa buong daigdig

“Ang Ehipto, Persiya, at Gresiya ay naimpluwensiyahan ng relihiyong Babiloniko . . . Ang matapang na pagkakalahok ng mga elementong Semitiko kapuwa sa sinaunang mitolohiyang Griyego at sa mga kultong Griyego ay karaniwan nang tinatanggap ngayon ng mga iskolar anupa’t hindi na ito nangangailangan ng karagdagang paliwanag. Mas nakalalamang ang pagiging Babiloniko ng mga Semitikong elementong ito.”​—The Religion of