-
Jesu-KristoKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Sa Juan 1:1, 2, ibinibigay ang pangalan sa langit ng isa na naging si Jesus, sa pagsasabi: “Nang pasimula ay ang Salita [sa Gr., Loʹgos], at ang Salita ay kasama ng Diyos, at ang Salita ay isang diyos [“ay tulad-Diyos,” AT; Mo; o “may pagkadiyos,” Böhmer; Stage (parehong Aleman)]. Ang isang ito nang pasimula ay kasama ng Diyos.” Yamang si Jehova ay walang hanggan at hindi nagkaroon ng pasimula (Aw 90:2; Apo 15:3), tiyak na ang pagiging magkasama ng Salita at ng Diyos mula noong “pasimula” ay tumutukoy sa pasimula ng mga gawang paglalang ni Jehova. Pinatototohanan ito ng iba pang mga teksto na nagpapakilala kay Jesus bilang “ang panganay sa lahat ng nilalang,” “ang pasimula ng paglalang ng Diyos.” (Col 1:15; Apo 1:1; 3:14) Sa gayon, ipinakikilala ng Kasulatan ang Salita (si Jesus bago siya naging tao) bilang ang unang nilalang ng Diyos, ang kaniyang panganay na Anak.
-
-
Jesu-KristoKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Kung bakit tinawag na “ang Salita.” Ang pangalan (o, marahil, titulo) na “ang Salita” (Ju 1:1) ay waring tumutukoy sa tungkuling ginampanan ng panganay na Anak ng Diyos nang maanyuan na ang iba pang matatalinong nilalang. Isang kahawig na pananalita ang matatagpuan sa Exodo 4:16, kung saan sinabi ni Jehova kay Moises tungkol sa kapatid nito na si Aaron: “At magsasalita siya sa bayan para sa iyo; at mangyayari nga na siya ay magiging parang bibig sa iyo, at ikaw ay magiging parang Diyos sa kaniya.” Bilang tagapagsalita para sa punong kinatawan ng Diyos sa lupa, si Aaron ay nagsilbing “bibig” para kay Moises. Gayundin ang naging gawain ng Salita, o Logos, na naging si Jesu-Kristo. Maliwanag na ginamit ni Jehova ang kaniyang Anak upang magtawid ng mga impormasyon at tagubilin sa iba pang kabilang sa kaniyang pamilya ng mga espiritung anak, kung paanong ginamit niya ang Anak na iyon upang maghatid ng kaniyang mensahe sa mga tao sa lupa. Upang ipakita na siya ang Salita, o Tagapagsalita, ng Diyos, sinabi ni Jesus sa kaniyang mga tagapakinig na Judio: “Ang itinuturo ko ay hindi sa akin, kundi sa kaniya na nagsugo sa akin. Kung ang sinuman ay nagnanais na gawin ang Kaniyang kalooban, makikilala niya tungkol sa turo kung ito ay mula sa Diyos o ako ay nagsasalita nang mula sa aking sarili.”—Ju 7:16, 17; ihambing ang Ju 12:50; 18:37.
Tiyak na bago naging tao si Jesus, bilang ang Salita, maraming pagkakataon na gumanap siya bilang Tagapagsalita ni Jehova sa mga tao sa lupa. Bagaman sa ilang teksto ay tinutukoy si Jehova na para bang tuwiran siyang nagsasalita sa mga tao, nililinaw naman sa ibang mga teksto na ginawa niya iyon sa pamamagitan ng anghelikong kinatawan. (Ihambing ang Exo 3:2-4 sa Gaw 7:30, 35; gayundin ang Gen 16:7-11, 13; 22:1, 11, 12, 15-18.) Makatuwirang isipin na sa karamihan sa gayong mga kaso, nagsalita ang Diyos sa pamamagitan ng Salita. Malamang na gayon ang ginawa niya sa Eden, sapagkat sa tatlong pagkakataon na binanggit na nagsalita ang Diyos doon, sa dalawa rito ay espesipikong ipinakikita ng ulat na mayroon Siyang kasama, na tiyak na ang kaniyang Anak. (Gen 1:26-30; 2:16, 17; 3:8-19, 22) Samakatuwid, ang anghel na pumatnubay sa Israel sa ilang at na ang tinig ay dapat na mahigpit na sundin ng mga Israelita sapagkat ‘nasa kaniya ang pangalan ni Jehova,’ ay posibleng ang Anak ng Diyos, ang Salita.—Exo 23:20-23; ihambing ang Jos 5:13-15.
Hindi ito nangangahulugan na ang Salita ang tanging anghelikong kinatawan na ginamit ni Jehova. Ipinakikita ng kinasihang mga pananalita sa Gawa 7:53, Galacia 3:19, at Hebreo 2:2, 3 na ang tipang Kautusan ay inihatid kay Moises ng anghelikong mga anak ng Diyos na iba pa sa kaniyang Panganay.
Taglay pa rin ni Jesus ang pangalang “Ang Salita ng Diyos” mula nang bumalik siya sa makalangit na kaluwalhatian.—Apo 19:13, 16.
Bakit tinutukoy si Jesus sa ilang salin ng Bibliya bilang “Diyos,” samantalang sinasabi naman sa iba na siya’y “isang diyos”?
Sa ilang salin ay isinasalin ang Juan 1:1 nang ganito: “Nang pasimula ay ang Salita, at ang Salita ay kasama ng Diyos, at ang Salita ay Diyos.” Ang tekstong Griego ay literal na nagsasabi: “Nang pasimula ay ang salita, at ang salita ay tungo sa ang diyos, at diyos ang salita.” Dito, ang tagapagsalin ang dapat magsuplay ng malalaking titik depende sa hinihiling ng wikang pinagsasalinan niya ng teksto. Maliwanag na wastong gamitan ng malaking titik ang “Diyos” kapag isinasalin ang pariralang “ang diyos,” yamang tiyak na tumutukoy iyon sa Diyos na Makapangyarihan-sa-lahat na kasama ng Salita. Ngunit sa ikalawang paglitaw ng salitang “diyos,” maliwanag na walang saligan upang gamitan iyon ng malaking titik.
Ang Bagong Sanlibutang Salin ay kababasahan: “Nang pasimula ay ang Salita, at ang Salita ay kasama ng Diyos, at ang Salita ay isang diyos.” Totoo, walang balintiyak na pantukoy (indefinite article; katumbas ng “isang”) sa orihinal na tekstong Griego. Ngunit hindi ito nangangahulugan na hindi dapat gumamit niyaon sa pagsasalin, sapagkat ang Koine, o karaniwang Griego, ay walang balintiyak na pantukoy. Kaya naman sa buong Kristiyanong Griegong Kasulatan, ang mga tagapagsalin ay kinailangang gumamit, o hindi gumamit, ng balintiyak na pantukoy ayon sa pagkaunawa nila sa kahulugan ng teksto. Ang lahat ng saling Ingles ng mga Kasulatang iyon ay daan-daang beses na gumagamit ng balintiyak na pantukoy; ngunit ang karamihan ay hindi gumagamit nito sa Juan 1:1. Gayunpaman, may matibay na dahilan upang gumamit nito sa salin ng tekstong iyon.
Una, dapat pansinin na ipinakikita ng mismong teksto na ang Salita ay “kasama ng Diyos,” sa gayo’y hindi maaaring siya ang Diyos, samakatuwid nga, ang Diyos na Makapangyarihan-sa-lahat. (Pansinin din ang tal 2, na hindi na sana kailangan kung talagang ipinakikita ng tal 1 na ang Salita ay ang Diyos.) Bukod diyan, ang salita para sa “diyos” (sa Gr., the·osʹ) sa ikalawang paglitaw nito sa talatang iyon ay walang pamanggit na pantukoy (definite article) na “ang” (sa Gr., ho). May kinalaman sa bagay na ito, si Ernst Haenchen, sa isang komentaryo sa Ebanghelyo ni Juan (kabanata 1-6), ay nagsabi: “Ang [the·osʹ] at ang [ho the·osʹ] (‘diyos, tulad-Diyos’ at ‘ang Diyos’) ay hindi iisa sa yugtong ito. . . . Sa katunayan, para sa . . . Ebanghelista, tanging ang Ama ang ‘Diyos’ ([ho the·osʹ]; ihambing ang 17:3); ‘ang Anak’ ay nakabababa sa kaniya (ihambing ang 14:28). Ngunit ipinahihiwatig lamang iyan sa talatang ito sapagkat ang idiniriin dito ay ang pagiging malapit nila sa isa’t isa . . . . Sa Judio at Kristiyanong monoteismo, maaaring tukuyin ang mga diyos na umiiral na kasama at nasa ilalim ng Diyos ngunit naiiba pa sa kaniya. Pinatutunayan iyan ng Fil 2:6-10. Sa mga talatang iyon, inilalarawan ni Pablo ang gayong diyos, na nang maglaon ay naging tao sa persona ni Jesu-Kristo . . . Sa gayon, kapuwa sa Filipos at sa Juan 1:1, hindi ito tumutukoy sa kaugnayan sa pagitan ng dalawa na iisang persona, kundi sa personal na pagkakaisa ng dalawang persona.”—John 1, isinalin ni R. W. Funk, 1984, p. 109, 110.
Pagkatapos magbigay ng isang salin sa Ingles ng Juan 1:1c na “and divine (nasa kategoryang diyos) was the Word,” si Haenchen ay nagsabi pa: “Sa kasong ito, ang pandiwang ‘was’ ([en]) ay nagpapahiwatig lamang ng pagiging panaguri. At, alinsunod dito, dapat maging mas maingat kapag isinasalin ang pangngalang panaguri: ang [the·osʹ] ay iba sa [ho the·osʹ] (ang ‘tulad-Diyos’ ay iba sa ‘Diyos’).” (p. 110, 111) Bilang pagpapalawak sa puntong ito, itinawag-pansin ni Philip B. Harner na ang pagkakaayos ng balarila ng Juan 1:1 ay gumagamit ng isang panaguring anarthrous, samakatuwid nga, isang pangngalang panaguri na walang pamanggit na pantukoy na “ang,” na nauuna sa pandiwa, anupat ang pagkakaayos na ito ay pangunahin nang tumutukoy sa isang katangian at nagpapahiwatig na “ang logos ay nagtataglay ng kalikasan ng theos.” Sinabi pa niya: “Sa palagay ko, sa Juan 1:1, ang puwersa ng panaguri bilang katangian ay litaw-na-litaw anupat ang pangngalan [the·osʹ] ay hindi maituturing na tiyakan.” (Journal of Biblical Literature, 1973, p. 85, 87) Palibhasa’y kinikilala rin ng iba pang mga tagapagsalin na ang terminong Griego ay isang katangian at naglalarawan sa kalikasan ng Salita, isinasalin nila ang pariralang iyon bilang: “ang Salita ay tulad-Diyos.”—AT; Sd; ihambing ang Mo; tingnan ang apendise ng Rbi8, p. 1579.
Malinaw na ipinakikita sa buong Hebreong Kasulatan na iisa lamang ang Diyos na Makapangyarihan-sa-lahat, ang Maylalang ng lahat ng bagay at ang Kataas-taasan, na ang pangalan ay Jehova. (Gen 17:1; Isa 45:18; Aw 83:18) Kaya naman masasabi ni Moises sa bansang Israel: “Si Jehova na ating Diyos ay iisang Jehova. At iibigin mo si Jehova na iyong Diyos nang iyong buong puso at nang iyong buong kaluluwa at nang iyong buong lakas.” (Deu 6:4, 5) Hindi sinasalungat ng Kristiyanong Griegong Kasulatan ang turong ito na libu-libong taon nang tinatanggap at pinaniniwalaan ng mga lingkod ng Diyos, kundi sa halip ay sinusuportahan pa nga iyon. (Mar 12:29; Ro 3:29, 30; 1Co 8:6; Efe 4:4-6; 1Ti 2:5) Si Jesu-Kristo mismo ang nagsabi, “Ang Ama ay mas dakila kaysa sa akin” at tinukoy niya ang Ama bilang kaniyang Diyos, “ang tanging tunay na Diyos.” (Ju 14:28; 17:3; 20:17; Mar 15:34; Apo 1:1; 3:12) Sa maraming pagkakataon, sinabi ni Jesus na siya’y nakabababa at nagpapasakop sa kaniyang Ama. (Mat 4:9, 10; 20:23; Luc 22:41, 42; Ju 5:19; 8:42; 13:16) Kahit noong nakaakyat na siya sa langit, gayong larawan pa rin ang inihaharap ng kaniyang mga apostol.—1Co 11:3; 15:20, 24-28; 1Pe 1:3; 1Ju 2:1; 4:9, 10.
Ang mga katotohanang ito ay matibay na sumusuporta sa salin na gaya ng “ang Salita ay isang diyos” sa Juan 1:1. Ang nakatataas na posisyon ng Salita sa gitna ng mga nilalang ng Diyos bilang ang Panganay, ang isa na sa pamamagitan niya’y nilalang ng Diyos ang lahat ng bagay, at bilang ang Tagapagsalita ng Diyos, ay nagbibigay ng tunay na saligan upang tawagin siyang “isang diyos” o isa na makapangyarihan. Patiunang sinabi ng Mesiyanikong hula sa Isaias 9:6 na tatawagin siyang “Makapangyarihang Diyos,” bagaman hindi Diyos na Makapangyarihan-sa-lahat, at na siya ang magiging “Walang-hanggang Ama” ng lahat niyaong magkakapribilehiyong mabuhay bilang kaniyang mga sakop. Ang sigasig ng kaniya mismong Ama, si “Jehova ng mga hukbo,” ang magsasagawa nito. (Isa 9:7) Kung ang Kalaban ng Diyos, si Satanas na Diyablo, ay tinatawag na “diyos” (2Co 4:4) dahil nagpupuno siya sa mga tao at mga demonyo (1Ju 5:19; Luc 11:14-18), tiyak na lalong higit na makatuwiran at wasto na ang panganay na Anak ng Diyos ay tawaging “isang diyos,” o “ang bugtong na diyos” gaya ng tawag sa kaniya sa pinakamapananaligang mga manuskrito ng Juan 1:18.
-