BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • nwt Mateu 1:1-28:20
  • Mateo

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Mateo
  • Bible—Ekadimwelo k’andja w’oyoyo
Bible—Ekadimwelo k’andja w’oyoyo
Mateo

LOKUMU L’ƆLƆLƆ LAKAFUNDE MATEO

1 Ɔnɛ ele dibuku di’ɔkɔndɔ* wa Yeso Kristo,* ɔna Davidɛ,+ ɔna Abrahama:+

 2 Abrahama akote Isaka;+

Isaka akote Jakɔbɔ;+

Jakɔbɔ akote Juda+ la anango;

 3 Juda la wadɛnde Tamara wakote Perɛzɛ la Zera;+

Perɛzɛ akote Hɛzɛrɔna;+

Hɛzɛrɔna akote Rama;+

 4 Rama akote Aminadaba;

Aminadaba akote Nashɔna;+

Nashɔna akote Salamɔna;

 5 Salamɔna la wadɛnde Rahaba+ wakote Bɔaza;

Bɔaza la wadɛnde Ruta+ wakote Ɔbɛdɛ;

Ɔbɛdɛ akote Jɛse;+

 6 Jɛse akote nkumekanga Davidɛ.+

Davidɛ la wadi aki Uriya wakote Sɔlɔmɔna;+

 7 Sɔlɔmɔna akote Rɛhɔbɔama;+

Rɛhɔbɔama akote Abidja;

Abidja akote Asa;+

 8 Asa akote Jɛhɔshafata;+

Jɛhɔshafata akote Jɛhɔrama;+

Jɛhɔrama akote Uziya;

 9 Uziya akote Jɔtama;+

Jɔtama akote Ahaza;+

Ahaza akote Hɛzɛkiya;+

10 Hɛzɛkiya akote Manase;+

Manase akote Amɔna;+

Amɔna akote Jɔsiya;+

11 Jɔsiya+ akote Jɛkɔniya+ la anango etena kakawatɔlama lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna.+

12 L’ɔkɔngɔ wa vɔ tɔlama lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna, Jɛkɔniya akote Shɛalatiyɛlɛ;

Shɛalatiyɛlɛ akote Zerubabɛlɛ;+

13 Zerubabɛlɛ akote Abiyudɛ;

Abiyudɛ akote Eliyakima;

Eliyakima akote Azɔra;

14 Azɔra akote Zadɔka;

Zadɔka akote Akimɛ;

Akimɛ akote Eliyudɛ;

15 Eliyudɛ akote Eleazara;

Eleazara akote Matana;

Matana akote Jakɔbɔ;

16 Jakɔbɔ akote Yɔsɛfu omi aki Mariya, ɔnɛ lakote+ Yeso lelamɛ Kristo.+

17 Nɔnga tshɛ ntatɛ oma le Abrahama polo le Davidɛ yaki nɔnga 14; oma le Davidɛ polo l’etena kakawatɔlama lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna aki nɔnga 14; oma l’etena kakawatɔlama lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna polo le Kristo aki nɔnga 14.

18 Koko nganɛ mbakayala eotwelo ka Yeso Kristo. L’etena kakambemɛ Mariya wa nyango le Yɔsɛfu, nde akatshu diemi lo wolo wa nyuma k’ekila*+ la ntondo ka vɔ ndjala kaamɛ. 19 Lam’ele Yɔsɛfu omɛnde* aki onto ɔlɔlɔ ndo konanga mbosha nsɔnyi, nde akayange dia ndjaka diwala la nde lo woshɛshɛ.+ 20 Koko l’ɔkɔngɔ wa nde nkana yimba l’akambo asɔ, nyolonge, ondjelo wa Jehowa* akɛnama le nde lo dɔ, ko akawotɛ ate: “Yɔsɛfu ɔna Davidɛ, tokake wɔma dia mbɔsa Mariya wadɛyɛ lakayɛ, nɛ dia oma lo wolo wa nyuma k’ekila+ mbamondotshɔ diemi. 21 Nde ayota ɔna pami, kowɔlɛ Yeso,*+ nɛ dia nde mbayoshimbɛ anto ande oma lo pɛkato+ yawɔ.” 22 Akambo asɔ tshɛ wakasalema dia nkotsha kɛnɛ kakate Jehowa* lo tshimbo y’omvutshi ande ɔnɛ: 23 “Eenda! Osekaseka w’emuma ayotshɔ diemi ndo ayota ɔna pami, wayowɔlɛ Emanuwɛlɛ,”+ kitshimudi ate “Nzambi ekɔ la so.”+

24 Oma laasɔ, Yɔsɛfu akemɔ oma lo djɔ, akasale akambo oko wakawotɛ ondjelo wa Jehowa* ndo akɔshi wadɛnde lakande. 25 Koko Yɔsɛfu kombeyana la nde polo ndo lam’akandote ɔna+ pami, ko nde akawɔlɛ Yeso.+

2 L’ɔkɔngɔ wa Yeso mbotɔ la Bɛtɛlɛhɛma+ ka la Judeya lo nshi ya nkumekanga Hɛrɔdɛ,*+ nyolonge, ambeyi w’akambo wa tɔɔtɔ* w’oma lo Ɛstɛ wakaye la Jɛrusalɛma, 2 ko wakambola ɔnɛ: “Lende ele nkumekanga k’ase Juda+ kotwe? Nɛ dia takɛnyi yɔɔtɔ yande etena kakiso lo Ɛstɛ ndo tamboya ndjɔɔlɛmiya.”* 3 Lam’akandoke dui sɔ, nkumekanga Hɛrɔdɛ kaamɛ l’ase Jɛrusalɛma tshɛ wakahandjɔ wɔɔngɔ. 4 Nde akatshumanya ewandji w’ɛlɔmbɛdi tshɛ la afundji, ko akawambola lɛnɛ akahombe Kristo* mbotɔ. 5 Vɔ wakawotɛ vate: “La Bɛtɛlɛhɛma+ ka la Judeya, nɛ dia omvutshi akafunde ate: 6 ‘Wɛ Bɛtɛlɛhɛma ka lo wodja wa Juda, lo mɛtɛ wɛ keema osomba woleki tshitshɛ l’atei wa waa nguvɛrnɛrɛ ya la Juda, nɛ dia oma le yɛ mbayotomba ɔnɔmbɔdi, ɔnɛ layolama wodja ami w’Isariyɛlɛ.’”+

7 Oma laasɔ, Hɛrɔdɛ akelɛ ambeyi w’akambo wa tɔɔtɔ lo woshɛshɛ, ko akawambola dimɛna dimɛna dia vɔ mboshikikɛ etena kakɛnama yɔɔtɔ. 8 Nde akaatome la Bɛtɛlɛhɛma ndo akawatɛ ate: “Nyotoyange ɔnakɔ dimɛna ndo naka nyambotowɛna, kanyoyombute kele dimi lawɔ kandjotshu dia tɔɔlɛmiya.” 9 L’ɔkɔngɔ wa nkumekanga mbatɛ akambo asɔ, vɔ wakatetemala la lɔkɛndɔ lawɔ; nyolonge, yɔɔtɔ yakawɛnyi lam’akiwɔ lo Ɛstɛ+ yakatatshɔka la ntondo kawɔ edja ndo yɔ temala la diko dia dihole diaki ɔna. 10 Lam’akawɛnyi yɔɔtɔ yambemala, vɔ wakangɛnangɛna efula. 11 Ndo lam’akawɔtɔ lo luudu, vɔ wakatane ɔna la Mariya nyango, ko wakakɔ la nkɛtɛ, wakɔɔlɛmiya.* Ndo nto, vɔ wakotola etshumu wakaye la wɔ ko wakawosha weshasha ɛnɛ: Paonyi, tshɔ ya wɛma la mirɛ.* 12 Koko, lam’ele Nzambi akaahɛmɔla lo dɔ+ diaha vɔ nkalola le Hɛrɔdɛ, vɔ wakakalola otsha lo wodja awɔ lo mboka kekina.

13 L’ɔkɔngɔ wa vɔ nkalola, nyolonge, ondjelo wa Jehowa* akɛnɛ le Yɔsɛfu lo dɔ,+ ko akawotɛ ate: “Onɛɛ, ɔsa ɔna la nyango kele nyolawɔ l’Edjibito ndo nyototshikale lɛkɔ edja ndo lam’ayomonyotɛ dui, nɛ dia Hɛrɔdɛ ekɔ suke la nyanga ɔna dia mbodiaka.” 14 Ɔnkɔnɛ Yɔsɛfu akonɛ, akɔshi ɔna la nyango l’otsho ko wakatshu l’Edjibito. 15 Nde akatotshikala lɛkɔ polo lam’akavu Hɛrɔdɛ. Dui sɔ diakakotsha kɛnɛ kakate Jehowa* lo tshimbo y’omvutshi ande ate: “Dimi lakelɛ ɔnami+ oma l’Edjibito.”

16 Lam’akɛnyi Hɛrɔdɛ dia ambeyi w’akambo wa tɔɔtɔ wambookesa, nde akoke nkɛlɛ k’efula ndo akatome anto dia todiaka ana w’apami tshɛ waki la ɛnɔnyi 2 polo l’ɛse wa la Bɛtɛlɛhɛma ndo lo ngelo tshɛ ya lo ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ, lo ndjela etena kakandayange dimɛna dimɛna eshikikelo oma le ambeyi w’akambo wa tɔɔtɔ.+ 17 Etena kɛsɔ mbakakotshama kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’omvutshi Jɛrɛmiya lakate ate: 18 “Dui diakokɛma la Rama, alelo la ekoko wa mamba. Rashɛlɛ+ kakalelaka anande, ndo nde akatone sambema, nɛ dia vɔ waya bu.”+

19 Lam’akavu Hɛrɔdɛ, nyolonge, ondjelo wa Jehowa* akɛnɛ le Yɔsɛfu lo dɔ+ l’Edjibito 20 ko akawotɛ ate: “Onɛɛ, ɔsa ɔna la nyango kele tshɔka lo wodja w’Isariyɛlɛ, nɛ dia wanɛ wakayangaka lɔsɛnɔ* l’ɔna wambovɔ.” 21 Ko nde akonɛɛ, akɔshi ɔna la nyango ko wakakalola lo wodja w’Isariyɛlɛ. 22 Koko lam’akandoke dia Arakɛlawo mboolɛ la Judeya lo dihole dia Hɛrɔdɛ she, Yɔsɛfu akoke wɔma dia ntshɔ lɛkɔ. Ndo nto, oko wakɔɔhɛmɔla Nzambi lo dɔ,+ nde akatshu l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka Ngalileya.+ 23 Ko nde akatshu, akatodjasɛ l’osomba welɛwɔ Nazarɛtɛ,+ dia nkotsha kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’amvutshi ɔnɛ: “Wayowelɛ ɔnɛ ose Nazarɛtɛ.”*+

3 Lo nshi shɔ, Joani+ Obatizanyi akaye ayasambisha+ l’oswe wa la Judeya, 2 ata ate: “Nyoyatshumoya, nɛ dia Diolelo dia l’olongo diaya suke.”+ 3 Lo mɛtɛ, lo dikambo diande mbakate omvutshi+ Isaya ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Onto ɔmɔtshi ekɔ lo mbida ombeka l’oswe ɔnɛ: ‘Nyɔlɔngɔsɔlɛ mboka ka Jehowa,* nyosembole ɛsɛsɛ ande.’”+ 4 Joani akalɔtɛ dihɔndɔ dia wɛɔsa wa kamɛlɔ ndo oya wa lokoho la nyama lo lokende.+ Nde akalɛka akata w’ɛndjɔ la osanga w’oma l’okonda.+ 5 Ase Jɛrusalɛma la ase Judeya tshɛ ndo wedja tshɛ waki suke la Jɔrdana wakatshɔka le nde,+ 6 ko nde akaabatizaka* lo Ɔkɛdi wa Jɔrdana,+ washola pɛkato yawɔ lo sɛkɛ.

7 Lam’akandɛnyi Afarisɛ la Asadukɛ+ efula waya ndjobatizama, nde akawatɛ ate: “Nyu ana w’akuha,+ akɔna ambonyɔhɛmɔla dia nyu ndawɔ nkɛlɛ kayaye?+ 8 Ɔnkɔnɛ, nyɔtɔ elowa wɛnya ndjatshumoya. 9 Tanyotake la lotamanya tshɛ ɔnɛ: ‘Abrahama kele shɛso.’+ Nɛ dia lambonyotɛ nte: Nzambi ekɔ la akoka wa tondjɛ Abrahama ana oma lo ave anɛ. 10 Shɔka yamboshila kitshama l’ɛse k’esongo. Ɔnkɔnɛ, osongo tshɛ wahatɔ elowa w’ɛlɔlɔ wayɔkɔtama ndo wayokadjema lo dja.+ 11 Dimi lo wedi ami, lekɔ lo nyobatiza l’ashi l’ɔtɛ wa ndjatshumoya+ kanyu, koko ɔnɛ layaye l’ɔkɔngɔ ami ndekami wolo, dimi haasungana mbokolola+ sabata. Nde ayonyobatiza la nyuma k’ekila+ ndo la dja.+ 12 Nde ekɔ la lɛɛdi lo lonya lande ndo nde ayɛdia dihole diande di’esuswelo dimɛna ndo ayomba eponga ande l’odiko, koko nde ayotshumba fufudi lo dja+ yahakoke nimala.”

13 Oma laasɔ, Yeso akaye oma la Ngalileya oya la Jɔrdana le Joani dia ndjobatizama le nde.+ 14 Koko Joani akalange mboshimba, awotɛ ɔnɛ: “Dimi mbahomba batizama le yɛ, ko wɛ oyaye le mi?” 15 Yeso akookadimola ate: “Toketawɔ, nɛ dia kɛsɔ mbahombama dia sho nkotsha kɛnɛ tshɛ kele ɔlɔlɔ.” Ko nde komboshimba nto. 16 L’ɔkɔngɔ wa nde batizama, mbala kakɔ ɔtɔi, Yeso akatombe oma l’ashi; nyolonge, olongo wakadihɔ,+ ko nde akɛnyi nyuma ka Nzambi kayaholɔ oko fudu k’enga, ko tɔ kakayowahema.+ 17 Ndo nto, nyolonge, dui diakokɛma oma l’olongo+ diata ɔnɛ: “Ɔnɛ ele Ɔnami,+ lokami ngandji, ɔnɛ lamometawɔ.”+

4 Oma laasɔ, nyuma kakalɔmbɔla Yeso otsha l’oswe dia Diabolo+ toohemba.+ 2 L’ɔkɔngɔ wa nde nsala tanyi 40 la etsho 40 aha la ndɛ, nde akoke ndjala. 3 Ko Ohembanyi+ akaye le nde ndo akawotɛ ate: “Naka ɔna Nzambi keyɛ, otɛ ave anɛ dia vɔ mpilɔ mbo ya ndɛ.”* 4 Koko, nde akakadimola ate: “Akafundama ɔnɛ: ‘Onto hayala la lɔsɛnɔ oma lo mbo ya ndɛ tsho, koko ndjalaka la lɔ oma lo ɔtɛkɛta tshɛ watomba oma l’onyɔ wa Jehowa.’”*+

5 Oma laasɔ, Diabolo akatshu la nde l’osomba w’ekila,+ ko akatookitsha la diko dia ehele* ka tɛmpɛlɔ+ 6 ko akawotɛ ate: “Naka ɔna Nzambi keyɛ, yakɔsha la nkɛtɛ, nɛ dia akafundama ɔnɛ: ‘Nde ayodjangɛ andjelo ande lo dikambo diayɛ,’ ko ‘vɔ wayokɛmba l’anya awɔ diaha lokolo layɛ kɔmama lo dive.’”+ 7 Yeso akawotɛ ate: “Akafundama nto ɔnɛ: ‘Todjake Jehowa* Nzambi kayɛ l’ohemba.’”+

8 Diabolo akatshu la nde nto lo dikona di’otale efula, ko akawɛnya waolelo tshɛ wa l’andja ɔnɛ la lotombo+ lawɔ. 9 Ndo nde akawotɛ ate: “Layokosha diangɔ nɛ tshɛ naka wɛ kusamɛmi ndo nsala tshelo 1 ya tɛmɔlami.” 10 Ko Yeso akawotɛ ate: “Satana, mɔ! Nɛ dia akafundama ate: ‘Jehowa* Nzambi kayɛ kahombayɛ ntɛmɔla+ ndo paka ndamɛ oto kahombayɛ kambɛ olimu+ w’ekila.’” 11 Oma laasɔ, Diabolo akootshike+ ko andjelo wakaye ndo wakatatɛ mbokambɛ.+

12 Lam’akandoke dia Joani ambondama+ lo lokanu, nde akatshu la Ngalileya.+ 13 Ndo nto, l’ɔkɔngɔ wa nde mimɔ oma la Nazarɛtɛ, nde akatshu todjasɛ la Kapɛrnauma+ l’omamu wa ndjale lo distrikɛ dia Zebuluna ndo dia Nafɛtali, 14 dia nkotsha kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’omvutshi Isaya lakate ate: 15 “Ase ɛtshi ka nkɛtɛ ka Zebuluna ndo ka Nafɛtali le, nyu wanɛ wele l’omamu w’otadimbo w’otsha lo ndjale, lo wedi okina wa Jɔrdana, Ngalileya k’ase wedja, 16 anto wodjashi lo wodjima wakɛnyi osase wa woke ndo osase+ wakahɛtɛɛ wanɛ+ wodjashi l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka dɛdi dia nyɔi.” 17 Oma ko etena kɛsɔ, Yeso akatatɛ nsambisha, ata ate: “Nyoyatshumoya, nɛ dia Diolelo dia l’olongo diaya suke.”+

18 Lam’akandatetaka l’omamu wa Ndjale ka Ngalileya, nde akɛnyi Simɔna lelɛwɔ Petero+ nde la Andɛlɛ ɔnango woka ɛtɛyi lo ndjale, nɛ dia vɔ waki amundji wa nse.+ 19 Ko nde akawatɛ ate: “Nyondjele, ko dimi layonyokonya amundji w’anto.”+ 20 Mbala kakɔ ɔtɔi, vɔ wakatshike ɛtɛyi awɔ, ko wakooyele.+ 21 Lam’akandamɔ yema oma laasɔ, nde akɛnyi akina 2 waki onto l’ɔnango, Jakɔba ɔna Zebede la Joani ɔnango.+ Vɔ waki lo waato vɔ la Zebede shɛwɔ walɔngɔsɔla ɛtɛyi, ko nde akawaelɛ.+ 22 Mbala kakɔ ɔtɔi, vɔ wakatshike waato ndo shɛwɔ, ko wakooyele.

23 Oma laasɔ, nde akakindjakindja Ngalileya+ k’otondo atetsha lo toshinangɔnga tawɔ,+ atasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo ndo atakɔnɔla anto+ weho tshɛ wa hemɔ ndo weho tshɛ wa dikɔmɔ. 24 Lokumu lande lakadiangana lo Suriya k’otondo, ko wakawelaka wanɛ tshɛ wakadiɛnɛka la hemɔ ya weho la weho ndo waki la paa,+ wanɛ waki la ɛdiɛngɛ,+ akanga wa dikunyɛ+ ndo wanɛ waki la hemɔ ka muyɛkɛ, ko nde akaakɔnɔlaka. 25 Ko elui a weke w’anto wakatawoyelaka oma la Ngalileya, oma la Dekapɔli,* oma la Jɛrusalɛma, oma la Judeya ndo oma lo wedi okina wa Jɔrdana.

5 Lam’akɛnyi Yeso elui w’anto, nde akadɛ lo dikona, ko l’ɔkɔngɔ wa nde mbidjasɛ, ambeki ande wakaye le nde. 2 Oma laasɔ, nde akafola onyɔ ko akatatɛ mbaetsha, ata ate:

3 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ weya ehomba awɔ wa lo nyuma,*+ nɛ dia Diolelo dia l’olongo diekɔ diawɔ.

4 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ walela, nɛ dia vɔ wayosambema.+

5 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le akanga wa lotutsha,*+ nɛ dia vɔ wayokita nkɛtɛ.+

6 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wele la ndjala ndo la mposa+ k’akambo w’ɛlɔlɔ, nɛ dia vɔ wayolota.*+

7 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wokana kɛtshi,+ nɛ dia vɔ wayowaoka kɛtshi.

8 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wele l’etema+ wa pudipudi, nɛ dia vɔ wayɛna Nzambi.

9 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wadja wɔladi,*+ nɛ dia vɔ wayelamɛ ana wa Nzambi.

10 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wahɛnyahɛnyama l’ɔtɛ wasalawɔ kɛnɛ kele ɔlɔlɔ,+ nɛ dia Diolelo dia l’olongo diekɔ diawɔ.

11 “Ɔngɛnɔngɛnɔ le nyu etena kayowonyɔtɛnga,+ kayowonyɔhɛnyahɛnya+ ndo kayowonyomamatanyiyɛ weho tshɛ w’akambo wa kɔlɔ lo dikambo diami.+ 12 Nyɔngɛnɛngɛnɛ, nyonge l’ɔlɔ w’efula,+ nɛ dia difuto dianyu+ diekɔ woke l’olongo, dikambo ngasɔ mbakawahɛnyahɛnya amvutshi waki la ntondo kanyu.+

13 “Nyu nyekɔ lɛɛhɔ+ la la nkɛtɛ. Naka lɛɛhɔ lambosuwɔ, ngande wayolokoka monga mpɛ nto? Hawotokambaka la lɔ nto, koko lɔ tokashemaka+ dia pɔtshahɔtshama l’ekolo w’anto.

14 “Nyu nyekɔ osase wa l’andja ɔnɛ.+ Osomba wele lo dikona hawokoke mbishɛma. 15 Hawotɔhɛtshaka tala ko didja lo saka,* koko vɔ todikitshaka laadiko dia ekundji ka tala, ko osase adiɔ mɛnamaka le anto tshɛ wele lo luudu.+ 16 Woho akɔ waamɛ mbele, osase anyu wahɛtɛ la ntondo k’anto+ dia vɔ mɛna etsha anyu w’ɛlɔlɔ+ ko wayotombola Shɛnyu lele l’olongo.+

17 “Tanyɔfɔnyake dia dimi lakaye dia ndjolanya Ɛlɛmbɛ kana Amvutshi. Dimi lakaye, aha dia ndjowalanya, koko dia ndjowakotsha.+ 18 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte: Oyadi kaanga olongo la nkɛtɛ wayeta, ndooko vuiwui yoleki tshitshɛ ya lo Ɛlɛmbɛ kana fushi ya kɛnɛ kakatama lo Ɛlɛmbɛ yahatokotshama, kɛnɛ tshɛ kakatama lɔkɔ kayokotshama.+ 19 Ɔnkɔnɛ, onto tshɛ lɔnyɔla didjango dimɔtshi dioleki tshitshɛ ndo letsha anto akina dia nsala dui sɔ ayelamɛ ɔnɛ loleki tshitshɛ lo kɛnɛ kendana la Diolelo dia l’olongo. Koko onto tshɛ lakitanyiya ndo letsha anto akina wadjango akɔ ayelamɛ ɔnɛ loleki woke lo kɛnɛ kendana la Diolelo dia l’olongo. 20 Dimi lambonyotɛ nte: Naka hanyongi la losembwe loleki afundji la Afarisɛ,+ weho akɔ tshɛ hanyotɔtɔ lo Diolelo dia l’olongo.+

21 “Nyu nyakoke kɛnɛ kakawatɛ anto wa lo nshi y’edjedja ɔnɛ: ‘Todiakake.+ Onto tshɛ ladiaka ayolomboshama lo tominadi ta laadiko.’+ 22 Koko dimi lambonyotɛ nte: Onto tshɛ latetemala momalɛ+ ɔnango ayolomboshama. Onto tshɛ layotɛ ɔnango ɛtɛkɛta wa diɔnyɔ wahakoke mbutama, ayolomboshama lo Tominadi ta Laadiko. Onto tshɛ layota ate: ‘Wɛ djele,’ ayodjama lo Ngɛhɛna*+ ka dja.

23 “Naka wɛ ekɔ lo ndjaye la woshasha ayɛ lo elambwelo+ ko wɛ ambohɔ dia ɔnanyɔ ekɔ la yɛ la dikambo dimɔtshi, 24 tshika woshasha ayɛ la ntondo ka elambwelo kele kalola. Tokotodja ntondo wɔladi lam’asayɛ la ɔnanyɔ, oma laasɔ koye, koyokimɔ woshasha ayɛ.+

25 “Totshimbatshimbake dia tookanyi wɛ la ɔnɛ lele la yɛ la dikambo dia kilombo etena kekeyɛ la nde lo mboka, diaha nde tokofunda le toshushi ko toshushi tokokimɔ le olami dia vɔ kodja lo lokanu.+ 26 Mɛtɛ kakotɛmi nte, wɛ hatotomba paka wɛ ambofuta polo ndo okenga ayɛ woleki tshitshɛ w’ekomelo.*

27 “Nyu nyakoke kɛnɛ kakatama ɔnɛ: ‘Tosalake loseka.’+ 28 Koko, dimi lambonyotɛ nte: Onto tshɛ latetemala menda womoto+ polo lo mbokombola, nde amboshila nsala la nde loseka l’otema+ ande. 29 Naka sso diayɛ dia lonya l’omi kotakanyaka, kete kundoladiɔ ndo kashadiɔ.+ Nɛ dia ndeka dimɛna wɛ nshisha etenyi kɛmɔtshi ka demba lo dihole dia wɛ mbikashema la tshondo lo Ngɛhɛna.*+ 30 Ndo nto, naka lonya layɛ l’omi kotakanyaka, kete hembolalɔ ndo kashalɔ.+ Nɛ dia ndeka dimɛna wɛ nshisha etenyi kɛmɔtshi ka demba lo dihole dia wɛ mbikashema la tshondo lo Ngɛhɛna.*+

31 “Ndo nto, akatama ɔnɛ: ‘Onto tshɛ ladiaka diwala la wadɛnde kawosha mukanda w’odiakelo wa diwala.’+ 32 Koko, dimi lambonyotɛ nte: Onto tshɛ ladiaka diwala la wadɛnde, naka aha l’ɔtɛ w’awui wa mindo wa dieyanelo,* ambowodja lo waale wa nde nsala loseka, ndo onto tshɛ latshuka womoto lakadiake diwala ambosala loseka.+

33 “Nyu nyakoke nto kɛnɛ kakawatɛ anto wa lo nshi y’edjedja ɔnɛ: ‘Totshikake dɔkɔlɔkɔ* aha la dikotsha,+ wɛ pombaka nkotsha alɔkɔlɔkɔ watshikayɛ la ntondo ka Jehowa.’*+ 34 Koko, dimi lambonyotɛ nte: Tanyotshibake,+ oyadi le olongo nɛ dia vɔ wele kiti ka lowandji kaki Nzambi, 35 kana le nkɛtɛ, nɛ dia tɔ kele kihona k’ekolo+ ande, kana le Jɛrusalɛma, nɛ dia yɔ yele osomba wa Nkumekanga+ ka woke. 36 Totshibake le ɔtɛ ayɛ, nɛ dia wɛ hakoke nkadimola kaanga wɔɔngi wa divo 1 wɛma kana odima. 37 ‘Eelo’ kanyu kayale eelo, ‘Keema’ kanyu kayale keema,+ nɛ dia kɛnɛ kaya laadiko dia laasɔ ndja oma le kanga kɔlɔ.+

38 “Nyu nyakoke dia akatama ɔnɛ: ‘Sso lo sso, nnu lo nnu.’+ 39 Koko, dimi lambonyotɛ nte: Tanyɔlɔshanake la onto a kɔlɔ. Onto tshɛ lakɔkɔmɔla lowala lo tama dia lonya l’omi, shande+ ndo tama dikina. 40 Naka onto ɔmɔtshi nangaka tokofunda dia mbɔsa dihɔndɔ diayɛ dia l’ɛse, shande ndo dihɔndɔ diayɛ dia laadiko;+ 41 ndo naka onto lele la lowandji ambolanga ntshɔ la yɛ la wolo milɛ 1,* kotshu la nde milɛ 2. 42 Sha ɔnɛ lakɔlɔmba ndo totonake nsɔndja onto layanga sɔmbɔ* le yɛ.+

43 “Nyu nyakoke kɛnɛ kakatama ɔnɛ: ‘Langa wonyayɛ+ onto ndo hetsha otunyi ayɛ.’ 44 Koko dimi lambonyotɛ nte: Nyotetemale nanga atunyi+ anyu ndo nyotetemale nɔmba dikambo dia wanɛ wanyɔhɛnyahɛnya,+ 45 dia nyu monga ana wa Shɛnyu lele l’olongo,+ nɛ dia nde potoyaka wonya le anto wa kɔlɔ ndo le anto w’ɛlɔlɔ ndo ndɔshaka mvula le anto w’ɛlɔlɔ ndo le anto wa kɔlɔ.+ 46 Nɛ dia naka nyu nangaka paka anto wanyolanga, difuto diakɔna diayonyokondja?+ Shi ndo afutshanyi w’elambo mbatosalaka ngasɔ? 47 Ndo naka nyu mbishaka paka anangɛnyu ato mɔyɔ, naa dui dia laande diasalanyu? Shi ndo ase wedja mbatosalaka ngasɔ? 48 Ɔnkɔnɛ, nyu pombaka monga kokele* oko wele Shɛnyu lele l’olongo kokele.+

6 “Nyewɔ, tanyotshake akambo w’ɛlɔlɔ la ntondo k’anto la oyango wa vɔ nyɛna,+ nɛ dia naka nyu nsala ngasɔ, kete hanyotolongola ndooko difuto oma le Shɛnyu lele l’olongo. 2 Ɔnkɔnɛ, etena kashayɛ anto weshasha wa kɛtshi,* todake dimama la ntondo kayɛ oko watosalaka akanga wa dungi pende lo toshinangɔnga ndo lo toshinga, dia anto mbatombola. Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, vɔ wamboshila nongola difuto diawɔ. 3 Koko wɛ, lam’ashayɛ anto weshasha wa kɛtshi, lonya layɛ la lɔmɔsɔ lateyake kɛnɛ kasala lonya layɛ l’omi, 4 dia weshasha ayɛ wa kɛtshi mbishama lo woshɛshɛ. Ko Shɔ latɛnaka lo woshɛshɛ ayokofuta.+

5 “Ndo nto, etena kalɔmbanyu, tanyosalake akambo oko akanga wa dungi pende,+ nɛ dia vɔ tolangaka nɔmba wemadi lo toshinangɔnga ndo l’asanga w’ɛsɛsɛ wa weke dia mɛnama le anto.+ Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, vɔ wamboshila nongola difuto diawɔ. 6 Koko wɛ, etena kalangayɛ nɔmba, ɔtɔ lo luudu layɛ la l’etei ndo l’ɔkɔngɔ wa wɛ ndjiha lokuke, lɔmba Shɔ lele lo woshɛshɛ.+ Ko Shɔ latɛnaka lo woshɛshɛ ayokofuta. 7 Etena kalɔmbanyu, tanyokalolɛke akambo akɔ waamɛ oko watosalaka ase wedja, nɛ dia vɔ tɔfɔnyaka dia alɔmbɛlɔ awɔ wayokɛma l’ɔtɛ wafudiawɔ ɛtɛkɛta. 8 Ɔnkɔnɛ tanyowaokoyake, nɛ dia Nzambi Shɛnyu mbeyaka kɛnɛ kenyu l’ohomba+ kaanga la ntondo ka nyu mbɔlɔmba.

9 “Kanyɔlɔmbake ɔnkɔnɛ nyate:+

“‘Shɛso lele l’olongo, lokombo+ layɛ lakidiame.*+ 10 Diolelo+ diayɛ diaye. Lolango+ layɛ latshame la nkɛtɛ+ oko watshamalɔ l’olongo.* 11 Otosha mbo ya ndɛ* ya lushi l’ɛlɔ.+ 12 Otokimwe abasa aso oko wakimwɛso wanɛ wakolɛso.+ 13 Totokonyake lo ohemba,+ koko ototshungole* oma le kanga kɔlɔ.’+

14 “Naka nyu dimanyiya anto kɔlɔ yawɔ, kete Shɛnyu lele l’olongo ayonyodimanyiya ndo nyu.+ 15 Ko naka nyu hanyodimanyiya anto kɔlɔ yawɔ, kete Shɛnyu lele l’olongo hatonyodimanyiya ndo nyu kɔlɔ yanyu.+

16 “Etena kakilanyu mbo ya ndɛ,+ nyotshike dia monga la ɛnamelo k’ɔkɛtshi oko akanga wa dungi pende, nɛ dia vɔ nanyaka dungi diawɔ* di’anto mɛna ɔnɛ wambokila mbo ya ndɛ.+ Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, vɔ wamboshila nongola difuto diawɔ. 17 Koko wɛ, etena kakilayɛ mbo ya ndɛ, kita esɔ l’ɔtɛ ayɛ ndo sola elungi kayɛ, 18 diaha wɛ mɛnama le anto oko onto lakila mbo ya ndɛ, koko paka le Shɔ lele lo woshɛshɛ. Ko Shɔ latɛnaka lo woshɛshɛ ayokofuta.

19 “Nyotshike ndjaombɛ diangɔ dia nɛmɔ la nkɛtɛ+ lɛnɛ akoka loombo la matadi ndanya ndo lɛnɛ akoka wevi ntondola ko mbiva. 20 Koko, nyoyaombe diangɔ dia nɛmɔ l’olongo+ lɛnɛ ahakoke loombo la matadi ndanya+ ndo lɛnɛ ahakoke wevi ntondola ko mbiva. 21 Nɛ dia lɛnɛ ele ɛngɔ kayɛ ka nɛmɔ, lɛkɔ mbayoyala ndo otema ayɛ.

22 “Sso+ mbele tala dia demba. Ɔnkɔnɛ, naka sso diayɛ mbikama lo dui di’ɔlɔlɔ,* kete demba diayɛ di’otondo diayonga osase.* 23 Koko, naka sso diayɛ kɔmiyaka,*+ kete demba diayɛ di’otondo diayonga wodjima. Ko naka mɛtɛ osase wele le yɛ wekɔ wodjima, ande efula kele wodjima lee!

24 “Ndooko onto lakoka kambɛ ewandji 2 olimu, nɛ dia nde ayohetsha ɔmɔtshi ko ayolanga okina,+ kana nde ayɛkama ɔmɔtshi ko ayɛkɔ okina. Nyu hanyokoke kambɛ Nzambi la ɛngɔnyi+ olimu oko ɛhɔmbɔ.

25 “Lo dikambo sɔ, dimi lambonyotɛ nte: Nyotshike ndjakiyanya+ dikambo dia nsɛnɔ* yanyu nyate: Ayotɔlɛ na? Kana ayotɔnɔ na? Kana lo dikambo di’alemba anyu nyate: Ayotɔlɔta+ na? Onde lɔsɛnɔ* haleki mbo ya ndɛ ndo demba haleki ahɔndɔ?+ 26 Nyende dimɛna tofudu ta l’olongo.+ Tɔ hatoonɛ, hatone ndo hatoombe diangɔ l’odiko, koko Shɛnyu lele l’olongo tileshaka. Onde nyu hanyoleki tofudu nɛmɔ? 27 Onto akɔna l’atei anyu akoka nkotsha kubita* 1 lo otale+ wa lɔsɛnɔ lande l’ɔtɛ wayakiyanyande? 28 Ndo lande na kayakiyanyanyu lo kɛnɛ kendana la ahɔndɔ? Nyokondja wetshelo oma le alɛmbɔlɛmbɔ wa l’oswe, woho wolawɔ. Vɔ hawokambe ndo hawɔtɛlɛ ahɔndɔ. 29 Koko, dimi lambonyotɛ nte: Kaanga Sɔlɔmɔna+ lo lotombo lande tshɛ kɔndɔta oko ɔtɔi ɔmɔtshi l’atei awɔ. 30 Ko naka Nzambi ndɔtshaka tombatomba diɛnama ɛlɔ ko loyi diambokashema lo dja ngasɔ, kete hoke nyu! Shi nde ayoleka nyɔlɔtsha, nyu akanga wa mbetawɔ ka tshitshɛ? 31 Ɔnkɔnɛ, tanyoyakiyanyake+ pondjo nyate: ‘Ayotɔlɛ na?’ kana: ‘Ayotɔnɔ na?’ kana: ‘Ayotɔlɔta+ na?’ 32 Nɛ dia ase wedja toyangaka diangɔ sɔ tshɛ la lokaki. Shɛnyu lele l’olongo mbeyaka dia nyekɔ l’ohomba wa diangɔ sɔ tshɛ.

33 “Diakɔ diele, nyotetemale nyanga ntondo Diolelo la losembwe laki Nzambi, ko nde ayonyokotshɛ+ diangɔ dikina sɔ tshɛ. 34 Ɔnkɔnɛ, tanyoyakiyanyake pondjo dikambo dia loyi,+ nɛ dia loyi ayonga la ekiyanu alɔ. Lushi la lushi lekɔ la ekakatanu alɔ.

7 “Nyotshike nombosha+ diaha nyu nomboshama, 2 nɛ dia woho walomboshanyu anto akina mbayowonyolombosha,+ ndo la yɛdikɔ yɛdikɛnyu anto akina mbayowonyɛdikɛ.+ 3 Lande na kɛnayɛ fumbufumbu yele lo sso di’ɔnanyɔ ko wɛ hɛnyi etenyi k’osongo kele lo sso+ diayɛ? 4 Kana ngande wakokayɛ mbutɛ ɔnanyɔ wate: ‘Yaka konya fumbufumbu yele lo sso diayɛ’ etena kele wɛ ekɔ la etenyi k’osongo lo sso diayɛ hita? 5 Wɛ kanga dungi pende le, tokotanyisha etenyi k’osongo kele lo sso diayɛ hita, ko wɛ ayɛna dimɛna woho wa minya fumbufumbu yele lo sso di’ɔnanyɔ.

6 “Tanyoshake mfɔ ɛngɔ k’ekila, tanyokɛke nsombo+ adidi anyu w’oshinga wolo diaha yɔ mbahɔtshahɔtsha l’ekolo ayɔ, ko oma laasɔ yɔ ndjonyokadimwɛ dia nyɔlɔsha.

7 “Nyotetemale nɔmba, ko wayonyosha;+ nyotetemale nyanga, ko nyayotana; ndo nyotetemale nkɔkɔla, ko wayonyodihola.+ 8 Nɛ dia onto tshɛ lalɔmba ayolongola;+ onto tshɛ layanga ayotana ndo onto tshɛ lakɔkɔla wayowodihola. 9 Onto akɔna l’atei anyu lele, naka ɔnande mbɔlɔmba mapa ko nde mbosha dive? 10 Kana naka nde mbɔlɔmba lose, onde nde ayowosha oloyi? 11 Ɔnkɔnɛ naka nyu, kaanga mbenyu akanga wa kɔlɔ, mbeyaka mbisha ananyu weshasha w’ɛlɔlɔ, kete hoke Shɛnyu lele l’olongo! Shi nde ayoleka mbisha diangɔ di’ɛlɔlɔ+ le wanɛ wɔɔlɔmba?+

12 “Ɔnkɔnɛ, akambo tshɛ walanganyu anto nyosalɛ, nyu la wɔ pombaka mbasalɛwɔ.+ Kɛsɔ kalembetshiya+ Ɛlɛmbɛ la Amvutshi.

13 “Nyɔtɔ lo soko dia tshitshɛ,+ nɛ dia soko dia woke ndo di’enanɔnanɔ ekɔ mboka katɔla lo elanyelo. Anto efula mbɔtɔka lɔkɔ. 14 Koko soko dia tshitshɛ la mboka ka tshitshɛ tɔlaka lo lɔsɛnɔ. Anto yema tshitshɛ tsho mbatokiɛnaka.+

15 “Nyewɔ amvutshi+ wa kashi waya le nyu wɔlɔtshi+ dikoho di’ɛkɔkɔ, koko l’etei wekɔ ndjaondo+ ya ngala. 16 Nyayowaeya oma lo elowa awɔ. Hawotombaka elowa wa vinyɔ oma lo ɛkɔdi w’atɛndɛ kana elowa wa fingo oma lo ahangola nkɔi, shi mɛtɛ?+ 17 Woho akɔ waamɛ mbele, osongo tshɛ w’ɔlɔlɔ tɔɔka elowa w’ɛlɔlɔ, koko osongo tshɛ wa kɔlɔ tɔɔka elowa wa kɔlɔ.+ 18 Osongo w’ɔlɔlɔ hakoke ntɔ elowa wa kɔlɔ, ndo osongo wa kɔlɔ hakoke ntɔ elowa+ w’ɛlɔlɔ. 19 Osongo tshɛ wahatɔ elowa w’ɛlɔlɔ kɔtamaka ndo mbikadjemaka lo dja.+ 20 Ɔnkɔnɛ, nyayeya anto asɔ+ oma lo elowa awɔ.

21 “Aha onto tshɛ latombelɛka ate: ‘Nkumadiɔndjɔ, Nkumadiɔndjɔ’ mbayɔtɔ lo Diolelo dia l’olongo, koko paka ɔnɛ latosalaka lolango la Papa lele l’olongo mbayɔtɔ.+ 22 Lushi lɔsɔ, anto efula wayombutɛ vate: ‘Nkumadiɔndjɔ, Nkumadiɔndjɔ,+ sho kombutaka prɔfɛsiya lo lokombo layɛ? Sho kotondjaka ɛdiɛngɛ lo lokombo layɛ? Sho kosalaka akambo wa diambo efula lo lokombo+ layɛ?’ 23 Ko dimi layowatɛ nte: ‘Dimi haanyeye kaanga yema! Nyomangane, nyu atshi w’akambo wa kɔlɔ!’+

24 “Ɔnkɔnɛ, onto tshɛ lahokamɛ ɛtɛkɛta ami ɛnɛ ndo lawakitanyiya ayonga oko onto la kɛsɔ lakake luudu lande laadiko dia dive.+ 25 Mvula yakalɔ, dola diakaye, ndo mpɛpɛ ya wolo yakapɛpɛ ndo yakakɔmama lo luudu lakɔ, koko lɔ konyukɔ, nɛ dia lɔ lakakama laadiko dia dive. 26 Ndo onto tshɛ lahokamɛ ɛtɛkɛta ami ɛnɛ ko hawakitanyiya ayonga oko kanga enginya lakake luudu lande lo lɔsɛnga.+ 27 Mvula yakalɔ, dola diakaye, ndo mpɛpɛ ya wolo yakapɛpɛ ndo yakakɔmama lo luudu+ lɔsɔ, ko lɔ lakanyukɔ ndo lakahandjɔ vwa.”

28 Lam’akashidiya Yeso mbuta akambo asɔ, elui w’anto wakaambe efula lo yoho yande ya mbetsha,+ 29 nɛ dia nde akawaetshaka oko onto lele la lowandji,+ koko aha oko afundji awɔ.

8 L’ɔkɔngɔ wa nde mpolɔ oma lo dikona, elui a weke w’anto wakooyele. 2 Nyolonge, kanga sudi ɔmɔtshi akaye, akɔɔlɛmiya* ko akate ate: “Nkumadiɔndjɔ, ɔnkɔnɔlɛ+ naka wɛ alanga.” 3 Ko nde akasembola lonya, akawonanda ndo akawotɛ ate: “Dimi nangaka, ɔkɔnɔ.”+ Ko mbala kakɔ ɔtɔi, sudi kande kakashile.+ 4 Oma laasɔ, Yeso akawotɛ ate: “Totɛke ndooko onto,+ tshɔka toyaɛnya le ɔlɔmbɛdi+ ndo tokimɔ woshasha wakate+ Mɔsɛ dia vɔ nshikikɛ ɔnɛ wɛ ambɔkɔnɔ.”

5 Lam’akandɔtɔ la Kapɛrnauma, owandji ɔmɔtshi w’asɔlayi akaye le nde, akɔɔsɛngasɛnga+ 6 ata ate: “Nkumadiɔndjɔ, ose olimu ami ekɔ lo luudu la hemɔ ka muyɛkɛ ndo nde ekɔ lo diɛnɛ efula.” 7 Nde akawotɛ ate: “Etena kayomokoma lɛkɔ, dimi layowɔkɔnɔla.” 8 Owandji w’asɔlayi akakadimola ate: “Nkumadiɔndjɔ le, dimi haasungana dia wɛ mbɔtɔ lo luudu lami, ta paka dui to ko ose olimu ami ayɔkɔnɔ. 9 Nɛ dia ndo dimi lawɔ lekɔ la lowandji, lekɔ la asɔlayi. Kam’atɛmi ɔmɔtshi nte: ‘Tshɔka,’ ko nde ntshɔ, ndo okina nte: ‘Yaka,’ ko nde ndja, ndo kam’atɛmi ose olimu ami nte: ‘Sala kɛnɛ,’ ko nde kisala.” 10 Lam’akoke Yeso akambo asɔ, nde akaambe efula ko akatɛ wanɛ wakayawoyelaka ate: “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte: Ndooko onto lamomɛna la mbetawɔ ka wolo ka nganɛ lo Isariyɛlɛ.+ 11 Koko lambonyotɛ nte: Anto efula w’oma lo ɛstɛ la owɛstɛ wayoya ndo wayodjasɛ mɛsa ɔtɔi kaamɛ la Abrahama, Isaka ndo Jakɔbɔ lo Diolelo dia l’olongo,+ 12 koko ana wa Diolelo wayokashema l’andja lo wodjima. Lɛkɔ mbayowolela ndo mbayowokakatanya wanyu awɔ.”+ 13 Oma laasɔ, Yeso akatɛ owandji w’asɔlayi ɔsɔ ate: “Tshɔka. Diatshame+ oko wele mbetawɔ kayɛ.” Ko ose olimu akɔ akakɔnɔ ko wonya akɔ.+

14 Lam’akɔtɔ Yeso lo luudu laki Petero, nde akɛnyi nyango wadi aki+ Petero oshami ele la demba dja.+ 15 Ko nde akawonanda lo lonya,+ ko demba dja diande diakashile ndo nde aketɔ ko akatatɛ mbokambɛ. 16 La dikɔlɔ, wakawela anto efula waki la ɛdiɛngɛ, ko nde akatondja ɛdiɛngɛ akɔ la dui ndo akakɔnɔla wanɛ tshɛ waki la hemɔ, 17 dia nkotsha kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’omvutshi Isaya ɔnɛ: “Ndamɛ akɔshi hemɔ yaso ndo akɛmbɛ elando+ aso.”

18 Lam’akɛnyi Yeso olui w’anto wamboodinga, nde akate dia vɔ ntehɔ lo wedi okina.+ 19 Ko ofundji ɔmɔtshi akaye ndo akawotɛ ate: “Ombetsha, dimi layokoyela dihole tshɛ diayoyotshɔ.”+ 20 Koko Yeso akawotɛ ate: “Ɛkɛngɛ wekɔ la weoko ndo tofudu ta l’olongo tekɔ la tokefu, koko Ɔna onto keema la dihole dia mbishɛ ɔtɛ+ ande.” 21 Oma laasɔ, ombeki ande ɔmɔtshi akawotɛ ate: “Nkumadiɔndjɔ, etawɔ dia dimi ntshɔ takunde papa.”+ 22 Yeso akawotɛ ate: “Tetemala ndjelami, tshika edo wakundɛ edo awɔ.”+

23 Lam’akɔtɔ Yeso lo waato, ambeki ande wakooyele.+ 24 Nyolonge, lɔpɛpɛ la wolo lakapɛpɛ lo ndjale ko waato wakatatɛ kombama la asuku, koko nde aki lo djɔ.+ 25 Ko vɔ wakaye, wakayowemula, wata vate: “Nkumadiɔndjɔ otoshimbe, tayanga mvɔ!” 26 Koko nde akawatɛ ate: “Lande na kokanyu wɔma* nganɛ, nyu akanga wa mbetawɔ ka tshitshɛ?”+ Oma laasɔ, nde akemala, akahangwɛ lɔpɛpɛ ndo ndjale ko ashi wakɔlɛ yɔɔ.+ 27 Ko ambeki ande wakaambe ndo wakate vate: “Woho akɔna w’onto ɔnɛ? Ndo lɔpɛpɛ ndo ndjale mbokitanyiyaka!”

28 Lam’akandatehɔ lo wedi okina, lo ɛtshi ka nkɛtɛ ka Ngadara, nde akahomana+ l’apami 2 waki la ɛdiɛngɛ wakayatombaka oma la waombo.* Vɔ waki ngala efula, woho wele ndooko onto lakakokaka mbeta lo mboka kakɔ. 29 Nyolonge, vɔ wakahangɔhangɔ wata vate: “Kasaso la yɛ na, wɛ Ɔna Nzambi?+ Onde wɛ amboya lanɛ ndjotɔhɛnyahɛnya+ la ntondo k’etena kakashikikɛma?”+ 30 Leemba la nsombo lakalɛka+ mangana la wɔ yema lo tshalola. 31 Ɔnkɔnɛ ɛdiɛngɛ wakatatɛ mbɔsɛngasɛnga vate: “Naka wɛ totondja, ototome lo leemba la nsombo.”+ 32 Ko nde akawatɛ ate: “Nyotshu!” Ɔnkɔnɛ, vɔ wakatombe ko wakatɔtɔ lo leemba la nsombo. Nyolonge, nsombo yakɔ tshɛ yakakungusɔ* oma lo dikona otsha lo ndjale, ko yɔ tshɛ yakavu l’ashi. 33 Alami ayɔ wakalawɔ otsha l’osomba ko wakatɔkɔndɔla kɛnɛ tshɛ kakete, mbidja ndo ɔkɔndɔ w’apami waki la ɛdiɛngɛ. 34 Ndo nyolonge, osomba w’otondo wakaye dia ndjohomana la Yeso, ndo lam’akawawɛnyi, vɔ wakɔɔsɛngasɛnga dia nde mimɔ oma l’ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ.+

9 Ɔnkɔnɛ, nde akɔtɔ lo waato ko akatehɔ otsha l’osomba+ awɔ. 2 Nyolonge, wakawela pami kɛmɔtshi kaki kanga ekuse oshami lo mbeto kɛmbawɔ ɛkɔnyi. Lam’akandɛnyi mbetawɔ kawɔ, Yeso akatɛ kanga ekuse ate: “Ɔnami, onga la dihonga, pɛkato yayɛ yambodimanyiyama.”+ 3 Afundji amɔtshi wakate l’etema awɔ vate: “Onto ɔnɛ ambɔtɛnga Nzambi.” 4 Lam’ele Yeso akeye tokanyi tawɔ, nde akawatɛ ate: “Lande na kakanyiyanyu akambo wa kɔlɔ l’etema+ anyu? 5 Ɛnyɛlɔ, kakɔna koleki wɔdu mbuta? Onde ɔnɛ: ‘Pɛkato yayɛ yambodimanyiyama,’ kana ɔnɛ: ‘Emala, kɛndakɛnda’?+ 6 Koko dia nyu mbeya ɔnɛ Ɔna onto ekɔ la wolo la nkɛtɛ wa dimanyiya pɛkato, . . .” nde akatɛ kanga ekuse ate: “Emala, ɔsa mbeto kayɛ, tshɔka lakayɛ.”+ 7 Ko nde akemala ko akatshu otsha lakande. 8 Lam’akɛnyi elui w’anto dikambo sɔ, vɔ wakandama la wɔma ndo wakatombola Nzambi lakasha anto wolo wa ngasɔ.

9 Oma laasɔ, lam’akatetaka Yeso oma lɛkɔ, nde akɛnyi pami kɛmɔtshi, lokombo lande Mateo odjashi lo biro wakawafutshanyaka elambo ko nde akawotɛ ate: “Ondjele.” Ko nde akemala ndo akooyele.+ 10 L’ɔkɔngɔ diko, lam’akandalɛɛka* lo luudu, nyolonge, afutshanyi efula w’elambo ndo atshi wa pɛkato wakaye ko wakatatɛ ndɛ* kaamɛ la Yeso l’ambeki+ ande. 11 Koko lam’akawɛnyi dikambo sɔ, Afarisɛ wakatɛ ambeki ande vate: “Lande na kalɛ ombetsha anyu kaamɛ la afutshanyi w’elambo ndo la atshi wa pɛkato?”+ 12 Lam’akoke Yeso dikambo sɔ, nde akate ate: “Anto wele alemba ki hawotoyangaka onganga, paka anto wele la hemɔ.+ 13 Ɔnkɔnɛ nyotshu, nyoteke kitshimudi ya ɛtɛkɛta ɛnɛ: ‘Kɛtshi kalangami koko aha olambo.’+ Nɛ dia dimi lakaye ndjoyanga, aha anto w’ɛlɔlɔ, koko atshi wa pɛkato.”

14 Oma laasɔ, ambeki wa Joani wakaye le nde ko wakawombola vate: “Lande na kele sho la Afarisɛ kilaka mbo ya ndɛ koko ambeki ayɛ hawokile?”+ 15 Yeso akawatɛ ate: “Angɛnyi w’otshuki a wadi ndooko l’ɔkɔkɔ wa ndela edja tshɛ keke otshuki+ kaamɛ la wɔ, shi mɛtɛ? Koko nshi yayoya yele otshuki a wadi ayonyɛma oma l’atei awɔ+ ndo l’etena kɛsɔ mbayowokila mbo ya ndɛ. 16 Ndooko onto latodjaka daka la ɛtshi ka dihɔndɔ di’oyoyo lo dihɔndɔ dia laadiko di’omusu, nɛ dia ɛtshi ka dihɔndɔ di’oyoyo kayokotola dihɔndɔ di’omusu wolo, ko wosho wayoleka monga woke.+ 17 Ndo hawotodjaka wanu w’eyoyo lo atapa w’emusu wa dikoho dia nyama. Naka onto nsala ngasɔ, kete atapa akɔ wayatɛ, ko wanu wayotshulɔ ndo atapa akɔ wayolana. Koko vɔ todjaka wanu w’eyoyo lo atapa w’eyoyo wa dikoho dia nyama, ko diangɔ diakɔ 2 diayolamema.”

18 Etena kakandawatɛka akambo asɔ, nyolonge, owandji ɔmɔtshi akaye le nde, akɔɔlɛmiya* ndo akawotɛ ate: “Wonya ɔnɛ, weho akɔ tshɛ ɔnami la womoto ambovɔ, nɛ dia lakootshiki l’asa eko la nyɔi. Totshu toowahɛ lonya ko nde ayoyala la lɔsɛnɔ.”+

19 Yeso akemala, ko nde la ambeki ande wakooyele. 20 Nyolonge, womoto ɔmɔtshi lakadiɛnɛka la hemɔ ka ɛkɛlɛlɔ ka dikila+ ɛnɔnyi 12 akaye oma l’ɔkɔngɔ ndo akananda ohembo wa dihɔndɔ diande dia laadiko,+ 21 nɛ dia nde akataka l’otema ande ate: “Naka layonanda kaanga dihɔndɔ diande dia laadiko to, kete layɔkɔnɔ.” 22 Yeso akakadimɔ, akawɛnyi ko akate ate: “Ɔna womoto, tokake wɔma, mbetawɔ kayɛ kambokɔkɔnɔla.”+ Ko wonya akɔ, womoto akɔ akakɔnɔ.+

23 Lam’akandakome lo luudu l’owandji akɔ, nde akɛnyi anto wada tohonge ndo olui w’anto wadja lofunge.+ 24 Yeso akate ate: “Nyomɔ lanɛ, nɛ dia ɔna havwe, lo djɔ+ kende.” Ko vɔ wakatatɛ mbɔɔla la lɔsɔkɔ tshɛ. 25 Kam’akatombe olui w’anto l’andja, nde akɔtɔ, akookimɛ lo lonya,+ ko ɔna womoto akɔ aketɔ.+ 26 Lokumu la dikambo sɔ lakadiangana l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ tshɛ.

27 Lam’akamɔ Yeso oma lɛkɔ, akanga wa totshungu+ 2 wakooyele wayate la dui dia wolo vate: “Ɔna Davidɛ, otoke kɛtshi.” 28 Lam’akandɔtɔ lo luudu lɔmɔtshi, akanga wa totshungu asɔ wakaye lalende, ko Yeso akawambola ate: “Onde nyekɔ la mbetawɔ dia dimi koka nsala dui sɔ?”+ Vɔ wakookadimola vate: “Eelo, Nkumadiɔndjɔ.” 29 Oma laasɔ, nde akananda washo+ awɔ, ata ate: “Diasaleme oko wele mbetawɔ kanyu.” 30 Ko washo awɔ wakɛnyi. Ndo nto, Yeso akaakɔkɔmiya ate: “Aha ndooko onto mbeya dikambo nɛ.”+ 31 Koko l’ɔkɔngɔ wa vɔ ntomba l’andja, vɔ wakadianganya lokumu lande l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ tshɛ.

32 Lam’akawatatombaka, nyolonge, wakawela kanga lomi ɔmɔtshi laki la ɔdiɛngɛ;+ 33 ndo l’ɔkɔngɔ wa nde ntondja ɔdiɛngɛ akɔ, kanga lomi akatɛkɛta.+ Ɔnkɔnɛ, elui w’anto wakaambe ndo wakate ɔnɛ: “Tatɛnaka dikambo dia nganɛ lo Isariyɛlɛ.”+ 34 Koko Afarisɛ wakataka vate: “Oma lo wolo w’owandji w’ɛdiɛngɛ mbatondjande ɛdiɛngɛ.”+

35 Yeso akatakindolaka lo esomba tshɛ ndo lo tongelongelo tshɛ atetsha lo toshinangɔnga tawɔ, atasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo ndo atakɔnɔla weho tshɛ wa hemɔ ndo weho tshɛ wa dikɔmɔ.+ 36 Lam’akandɛnyi elui w’anto, nde akawaoke kɛtshi,+ nɛ dia vɔ wakahɛnyahɛnyamaka ndo komonga la okimanyedi oko ɛkɔkɔ waha la olami.+ 37 Ko nde akatɛ ambeki ande ate: “Lo mɛtɛ, dinela diekɔ woke, koko ekambi mbele yema tshitshɛ.+ 38 Ɔnkɔnɛ, nyɔlɔmbɛ Owandji wa dinela dia nde ntoma ekambi lo dinela+ diande.”

10 Ɔnkɔnɛ, Yeso akete ambeki ande 12 ko akawasha wolo wa mbahemɛ ɛdiɛngɛ+ la mbatondja, ndo wolo wa nkɔnɔla weho tshɛ wa hemɔ la weho tshɛ wa dikɔmɔ.

2 Nkombo y’apɔstɔlɔ 12 yɔ nyɛ:+ Ntondotondo, Simɔna lakawelɛka Petero+ la Andɛlɛ+ ɔnango, Jakɔba ɔna Zebede la Joani+ ɔnango, 3 Filipɛ, Bartɛlɛmi,+ Tɔma,+ Mateo+ ofutshanyi w’elambo, Jakɔba ɔna Alafayo, Tadɛyo, 4 Simɔna ose Kanana* ndo Judasɛ Iskariyɔtɛ lakayofungaka Yeso.+

5 Yeso akatome apɔstɔlɔ 12 asɔ ndo akawadjangɛ ate:+ “Tanyotshɔke lo mboka k’ase wedja ndo tanyɔtɔke l’osomba tshɛ w’ase Samariya;+ 6 koko nyotshu paka le ɛkɔkɔ wakashishɔ wa lo luudu l’Isariyɛlɛ.+ 7 Lam’ayonyotshɔ, nyotasambishaka nyate: ‘Diolelo dia l’olongo diaya suke.’+ 8 Nyɔkɔnɔlɛ ase hemɔ,+ nyoolole edo, nyɔkɔnɔlɛ akanga wa sudi, nyotondja ɛdiɛngɛ. Nyakalongola olongolalongola, nyotokimɔ okimɔkimɔ. 9 Tanyɔtɔlake ekenga wa paonyi kana wa mfɛsa kana wa nkonga lo totapatapa+ tanyu ta falanga, 10 kana mpamba ya talɛka lo mboka, kana ahɔndɔ 2,* kana ekolo wa sabata 2, kana danga,+ nɛ dia ose olimu la dia nongola mbo ya ndɛ+ yande.

11 “Lo osomba tshɛ kana lo ngelo tshɛ kayonyɔtɔ, kanyoyange wanɛ wakoka nyolongola ndo wakoka mbetawɔ losango lanyu ndo kanyotshikale laawɔ polo ndo lam’ayonyotshɔ.+ 12 Lam’ayonyɔtɔ lo luudu, kanyosha wanɛ wele lɔkɔ mɔyɔ. 13 Naka ase luudu lakɔ wambetawɔ nyolongola, ko wɔladi waakombolɛnyu monga le wɔ,+ koko naka hawetawɔ nyolongola, ko wɔladi anyu nkalola le nyu. 14 Dihole tshɛ diayotona onto ɔmɔtshi nyolongola kana mpokamɛ ɛtɛkɛta anyu, lam’ayonyotomba oma lo luudu lakɔ kana oma l’osomba akɔ, kanyohome ditshu dia l’ekolo anyu.+ 15 Lo mɛtɛ kanyotɛmi dia Lushi la Kilombo, osomba ɔsɔ wayolongola dilanya dioleki dia Sɔdɔma la Ngɔmɔra+ la fwa.

16 “Nyolonge, lambonyotoma oko ɛkɔkɔ l’atei wa ndjaondo. Ɔnkɔnɛ, nyonge la yewo oko eloyi ndo aha la onongo oko tofudu ta benga.+ 17 Nyonge la yewo, nɛ dia anto wayonyokimɔ lo tominadi+ ta lo ngelo ndo wayonyɔkɔmɔla+ lo toshinangɔnga+ tawɔ. 18 Wayonyɔtɔla la ntondo ka waa nguvɛrnɛrɛ ndo ka nkumi ya dikanga+ l’ɔtɛ ami dia nyu monga ɛmɛnyi le wɔ ndo le ase wedja.+ 19 Koko lam’ayowonyɔtɔla, tanyoyakiyanyake dia woho wayonyɔtɛkɛta kana kɛnɛ kayonyota, nɛ dia wayonyotɛ kɛnɛ kayonyɔtɛkɛta ko wonya akɔ;+ 20 dikambo aha nyuamɛ mbayɔtɛkɛta, koko nyuma ka Shɛnyu mbayɔtɛkɛta lo tshimbo yanyu.+ 21 Ndo nto, onto ayokimɔ ɔnango dia nde ndjakema, ombutshi wa pami ayokimɔ ɔnande, ana wayɔtɔmbɔkwɛ ambutshi ndo wayowadiakisha.+ 22 Ndo anto tshɛ wayonyohetsha l’ɔtɛ wa lokombo lami,+ koko onto layokikɛ* polo l’ekomelo mbayoshimbamɛ.+ 23 Naka wambonyɔhɛnyahɛnya l’osomba ɔmɔtshi, kanyolawɔ otsha l’osomba okina.+ Nɛ dia lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, la ntondo ka nyu nshidiya nkindjakindja lo esomba wa lo Isariyɛlɛ, Ɔna onto ayoya.

24 “Ombeki haleki ombetsha ande ndo mfumbe haleki nkumɛnde.+ 25 Ombeki ngɛnangɛnaka monga oko ombetsha ande ndo mfumbe oko nkumɛnde.+ Naka anto wakelɛ kanga luudu ɔnɛ: Bɛlɛzɛbubɛ,*+ kete hoke ase luudu lande! 26 Ɔnkɔnɛ tanyowaokake wɔma, nɛ dia ndooko ɛngɔ koshɛmi kahatoshɔma ndo ndooko ɛngɔ kele lo woshɛshɛ kahateyama.+ 27 Kɛnɛ kanyotɛmi lo wodjima, nyokite lo osase ndo kɛnɛ kokanyu lo hiɔtɛhɔtɛ, nyokisambisha oma l’ɛtɛ wa mvudu.+ 28 Ndo tanyokake wanɛ wadiaka demba ko hawokoke ndjaka anima*+ wɔma, koko nyoke ɔnɛ lakoka ndanya ndo anima ndo demba lo Ngɛhɛna*+ wɔma. 29 Onde hawotosondjaka sɔlɛ 2 la okenga wa lofalanga 1 wele la nɛmɔ dia tshitshɛ?* Koko ndooko 1 l’atei adiɔ lakoka nkɔ la nkɛtɛ aha la Shɛnyu lele l’olongo mbeya.+ 30 Kaanga divo dia l’ɛtɛ anyu mbadiemaka tshɛ. 31 Ɔnkɔnɛ, tanyokake wɔma, nyu ndeka leemba la sɔlɛ+ nɛmɔ.

32 “Onto tshɛ lambetawɔ la ntondo k’anto,+ dimi lawɔ layowetawɔ la ntondo ka Papa lele l’olongo.+ 33 Koko onto tshɛ lamanguna la ntondo k’anto, dimi lawɔ layowanguna la ntondo ka Papa lele l’olongo.+ 34 Tanyɔfɔnyake dia dimi lakaye dia ndjodja wɔladi la nkɛtɛ, dimi lakaye aha dia ndjodja wɔladi, koko lakela lokuwa la ta.+ 35 Nɛ dia dimi lakaye ndjodja diatɔnelo lam’asa ɔna pami la she, ɔna womoto la nyango ndo lam’asa womoto lotshukami la nyango omɛnde.+ 36 Lo mɛtɛ, atunyi w’onto wayoyala anto wa lo luudu lande hita. 37 Onto tshɛ loka she kana nyango ngandji koleki kɛnɛ kambokande hasungana le mi, ndo onto tshɛ loka ɔnande la pami kana la womoto ngandji koleki kɛnɛ kambokande hasungana le mi.+ 38 Onto tshɛ lahetawɔ mɛmba otamba ande w’asui* ndo lahandjele hasungana le mi.+ 39 Onto tshɛ lakokɛ anima* ande ayowoshisha, ndo onto tshɛ lashisha anima* ande l’ɔtɛ ami ayowokondja.+

40 “Onto tshɛ lanyolongola ambonongola ndo dimi, ndo onto tshɛ lanongola ambolongola ndo Ɔnɛ lakantome.+ 41 Onto tshɛ lalongola omvutshi l’ɔtɛ wende omvutshi ayolongola difuto+ diayolongola omvutshi, ndo onto tshɛ lalongola onto ɔlɔlɔ l’ɔtɛ wende onto ɔlɔlɔ ayolongola difuto diayolongola onto ɔlɔlɔ. 42 Ndo onto tshɛ lasha 1 ɔmɔtshi l’atei w’anto wa totshitshɛ anɛ kaanga dikɔhɔ di’ashi wa tshitshi nɛ dia nde ekɔ ombeki ami, lo mɛtɛ kanyotɛmi nte: Lo weho akɔ tshɛ, nde hatoshisha difuto+ diande.”

11 Lam’akashidiya Yeso mbisha ambeki ande 12 alako, nde akamɔ oma lɛkɔ dia tetsha ndo tosambisha l’esomba+ awɔ.

2 Lam’akoke Joani laki lo lokanu+ lokumu l’akambo wakatshaka Kristo, nde akatome ambeki+ ande 3 dia vɔ towombola ɔnɛ: “Onde wɛ kele Ɔnɛ lahomba ndja kana sho pombaka nkonga okina?”+ 4 Yeso akaakadimola ate: “Nyotshu nyototee Joani kɛnɛ kokanyu ndo kɛnɛ kɛnanyu:+ 5 Akanga wa totshungu wambɔsɛna,+ akanga wa tshumbe wambɔkɛndakɛnda dimɛna, akanga wa sudi+ wambɔkɔnɔ, akanga wa mpoke wamboka, edo wambolɔ ndo ase wola wambosambishama lokumu l’ɔlɔlɔ.+ 6 Ɔngɛnɔngɛnɔ le ɔnɛ lahatane le mi ndooko dui dia ntakana.”+

7 Lam’akawakalola, Yeso akatɛ elui w’anto lo dikambo dia Joani ate: “Akanyatshu tenda+ l’oswe? Onde sɔpɔ diasotshasotshama la lɔpɛpɛ?+ 8 Ko akanyatshu tenda mɛtɛ? Onto lɔlɔtshi ahɔndɔ w’oshinga wolo?* Wanɛ walɔta ahɔndɔ w’oshinga wolo wekɔ lo mvudu ya nkumi ya dikanga. 9 Ko lo mɛtɛ, lande na kakanyatshu? Onde dia tenda omvutshi ɔmɔtshi? Ɛɛ, lambonyotɛ nte, onto loleki omvutshi.+ 10 Lo dikambo diande mbakawafunde ɔnɛ: ‘Eenda, dimi lambotoma dikɛndji diami la ntondo kayɛ,* nde ayokɔlɔngɔsɔlɛ mboka la ntondo kayɛ.’+ 11 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte: L’atei w’anto wakotɔ oma le wamato, ndooko onto loleki Joani Obatizanyi woke, koko onto loleki tshitshɛ lo Diolelo dia l’olongo mboleka+ woke. 12 Oma ko nshi ya Joani Obatizanyi polo ndo nshi nyɛ, Diolelo dia l’olongo mbele ɛngɔ katawese anto la wolo tshɛ, ndo wanɛ watetemala diwesa mbadikondja.+ 13 Nɛ dia Amvutshi la Ɛlɛmbɛ wakate prɔfɛsiya polo le Joani;+ 14 Nde mbele ‘Elidja wahomba ndja,’+ naka nyu nangaka mbetawɔ dui sɔ, nyodietawɔ. 15 Ɔnɛ lele la atoyi wa mboka, ooke.

16 “La na ayomɛdika lɔlɔnga+ lɔnɛ? Lɔ lekɔ oko ana w’akɛnda wodjashi lo lobingu wawelɛ asekawɔ watɔkɛnyaka la wɔ 17 ɔnɛ: ‘Takanyodɛ hionge, koko nyu kɔɔnɔ. Takanyembɛ esambo w’ɔkɛyi, koko nyu kondjatshatsha la lonyangu.’ 18 Woho akɔ waamɛ mbele, Joani kɔɔndɛka ndo kɔɔnɔka, ko anto wakate ɔnɛ: ‘Nde ekɔ la ɔdiɛngɛ.’ 19 Ɔna onto akaye, ekɔ lo ndɛ ndo ekɔ lo nnɔ,+ koko anto wota ɔnɛ: ‘Nyende kanga lɔtɔmɔ ndo ɔnɔshi a wanu, ɔngɛnyi wa afutshanyi w’elambo ndo w’atshi wa pɛkato.’+ Woho akɔ waamɛ mbele, lomba lamboyindjama* oma l’etsha alɔ.”*+

20 Oma laasɔ, nde akatatɛ mpangwɛ esomba wakɛnyi akambo wa diambo wakandasale koko vɔ kondjatshumoya ate: 21 “Mananu le yɛ wɛ Kɔrazina! Mananu le yɛ wɛ Bɛtɛsayida, nɛ dia otondonga ahindo wakasalema le nyu mbakasalema la Tura ndo la Sidɔna, tshike vɔ wakashile ndjatshumoya lo ndɔta akoto ndo lo mbidjasɛ l’otoko.+ 22 Diakɔ dianyotɛmi nte: Lushi la Kilombo, nyayolongola dilanya dioleki dia Tura la Sidɔna la fwa.+ 23 Ndo wɛ Kapɛrnauma,+ onde wɛ ayodiyama polo l’olongo? Wɛ ayoholoyama+ lo Diombo;* nɛ dia otondonga akambo wa diambo wakasalema le yɛ mbakasalema la Sɔdɔma, tshike osomba ɔsɔ wototshikala polo ndo ɛlɔ kɛnɛ. 24 Diakɔ dianyotɛmi nte: Lushi la Kilombo, wɛ ayolongola dilanya dioleki dia Sɔdɔma la fwa.”+

25 L’etena kɛsɔ, Yeso akate ate: “Papa, wɛ Owandji w’olongo la nkɛtɛ, lambokotombola lo sɛkɛ, nɛ dia wɛ akashɛ akanga wa tomba ndo ambeyi wa mukanda awui anɛ ko ambowashola le ana w’akɛnda.+ 26 Eelo, Papa, nɛ dia ngasɔ mbakayetawɔ. 27 Papa+ akambisha diangɔ tshɛ, ndo ndooko onto leya Ɔna dimɛna paka Papa, ndo ndooko onto leya Papa+ dimɛna paka Ɔna, ndo onto tshɛ lele Ɔna nangaka mbosholɛnde.+ 28 Nyoye le mi, nyu wanɛ tshɛ wele la paa ndo wele la wetsho, ko dimi layonyokeketsha. 29 Nyɛmbɛ osembe ami ndo nyeke akambo oma le mi, nɛ dia dimi lekɔ la memakana ndo la otema+ w’okitshakitsha, ko nyu nyayoyakondjɛ* ekeketshelo. 30 Nɛ dia osembe ami wekɔ dimɛna* ndo oshikɔ ami wekɔ osadi.”

12 L’etena kɛsɔ, Yeso akatetaka lo dikambɔ di’asami lushi la Sabato. Ambeki ande wakoke ndjala, ko wakatatɛ mina nanula ndo ndjilɛ.+ 2 Lam’akɛnyi Afarisɛ dikambo sɔ, vɔ wakawotɛ vate: “Eenda, ambeki ayɛ wekɔ lo nsala dikambo diahakoke salema lushi la Sabato.”+ 3 Nde akawatɛ ate: “Onde nyu nyatadiaka kɛnɛ kakasale Davidɛ etena kakandoke ndjala+ nde l’anto waki la nde? 4 Nde akɔtɔ lo luudu la Nzambi, akɔshi mapa wa wɛnyanyu,*+ ko nde l’anto waki la nde wakale. Vɔ komonga la lotshungɔ la ndɛ mapa ɛsɔ, paka ɛlɔmbɛdi.+ 5 Kana onde nyu nyatadiaka lo Ɛlɛmbɛ dia ɛlɔmbɛdi wakamba lo tɛmpɛlɔ kambaka olimu lushi la Sabato, koko vɔ bu l’onongo?+ 6 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, onto loleki tɛmpɛlɔ ekɔ lanɛ.+ 7 Koko, otondonga nyamboshihodia kitshimudi y’ɛtɛkɛta ɛnɛ: ‘Kɛtshi+ kalangami koko aha olambo,’+ tshike totonyanya anto waha la onongo. 8 Nɛ dia Ɔna onto mbele Owandji wa Sabato.”+

9 Lam’akandamɔ oma lo dihole sɔ, nde akatshu lo shinangɔnga yawɔ. 10 Nyolonge, pami kɛmɔtshi kaki la lonya lamboma*+ aki laawɔ, ko vɔ wakawombola dia mbɛɛndja onongo vate: “Onde ekɔ kɔlɔ nkɔnɔla onto+ lushi la Sabato?” 11 Nde akawambola ate: “Onto akɔna l’atei anyu lele l’ɔkɔkɔ ande 1, ko naka vɔ wambotambɛ lo difuku lushi la Sabato ko nde hɔtɔ lɔkɔ dia mbotondja?+ 12 Shi onto ndeka ɔkɔkɔ nɛmɔ la fwa? Ɔnkɔnɛ, ekɔ dimɛna nsala dikambo di’ɔlɔlɔ lushi la Sabato.” 13 Oma laasɔ, nde akatɛ pami kɛsɔ ate: “Sembola lonya layɛ.” Nde akalisembola, ko lɔ lakakɔnɔ, lakayala oko lonya lokina. 14 Koko Afarisɛ wakatombe ndo wakawɔtwɛ sheke dia mbodiaka. 15 Lam’akeye Yeso dikambo sɔ, nde akamɔ oma lɛkɔ. Anto efula wakooyele+ ko nde akakɔnɔla wanɛ tshɛ waki la hemɔ, 16 koko nde akaakɔkɔmiya diaha vɔ mbutɛ+ anto akina, 17 dia nkotsha kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’omvutshi Isaya ɔnɛ:

18 “Eenda, okambi+ ami wamomɔsɔna, wokami ngandji ndo wamometawɔ.*+ Dimi layodja nyuma kami le nde,+ ndo nde ayewoya wedja kɛnɛ kalembetshiya losembwe. 19 Nde hatowana+ l’anto, hatohangɔhangɔ ndo ndooko onto layoka dui diande l’ɛsɛsɛ wa weke. 20 Nde hatohembola sɔpɔ diakawaminola ndo nde hatodima+ oshinga wa tala wotadimala polo lam’ayondela losembwe dimɛna. 21 Lo mɛtɛ, wedja wayonga la elongamelo+ lo lokombo lande.”

22 Oma laasɔ, vɔ wakawela pami kɛmɔtshi kaki la ɔdiɛngɛ, kaki tshungu ndo lomi, ko nde akɔɔkɔnɔla, ndo nde akatɛkɛta ndo akɛnyi. 23 Elui w’anto tshɛ wakaambe ndo wakate vate: “Ɔnɛ keema Ɔna Davidɛ ondo?” 24 Lam’akoke Afarisɛ dikambo sɔ, vɔ wakate vate: “Onto ɔnɛ ekɔ lo ntondja ɛdiɛngɛ oma lo wolo wa Bɛlɛzɛbubɛ,* owandji w’ɛdiɛngɛ.”+ 25 Lam’ele nde akeye tokanyi tawɔ, nde akawatɛ ate: “Diolelo tshɛ diambatɔna kɔɔka ndo osomba tshɛ kana luudu tshɛ laatɔna pandjɔka. 26 Woho akɔ waamɛ mbele, naka Satana otondja Satana, shi kete nde ambatɔna? Ko ngande wayokoka diolelo diande nshikimala? 27 Ndo nto, naka dimi tondjaka ɛdiɛngɛ oma lo wolo wa Bɛlɛzɛbubɛ, ko ananyu mbatondjaka oma lo wolo waki na? Diakɔ diele vɔ wayonyolombosha. 28 Ko naka oma lo wolo wa nyuma kaki Nzambi mbatondjami ɛdiɛngɛ, kete Diolelo dia Nzambi diambokoma le nyu.+ 29 Ngande wakoka onto ɔmɔtshi mbɔtɔ lo luudu la kanga wolo ko mbɔsa diangɔ diande naka nde hatakeleki kanga wolo ɔsɔ ntondo? Paka oma laasɔ mbayondoyɔsa diangɔ dia lo luudu. 30 Ɔnɛ tshɛ lele bu lo wedi ami ekɔ otunyi ami, ndo ɔnɛ lahatshumanya kaamɛ la mi, ekɔ lo mpandjola.+

31 “Lo dikambo sɔ, lambonyotɛ nte: Weho tshɛ wa pɛkato ndo wa ntɛngɔ y’anto yayodimanyiyama, koko onto latɛnga nyuma hatodimanyiyama.+ 32 Ɛnyɛlɔ, ɔnɛ tshɛ latɛkɛta kɔlɔ dikambo dia Ɔna onto ayodimanyiyama.+ Koko ɔnɛ tshɛ latɛkɛta kɔlɔ dikambo dia nyuma k’ekila hatodimanyiyama oyadi lo dikongɛ nɛ di’akambo* kana lo diayaye.+

33 “Naka nyu nɔngɔsɔla osongo, kete vɔ wayɔtɔ elowa w’amɛna, ndo naka nyu ndanya osongo, kete elowa wa lɔkɔ wayolana. Nɛ dia osongo mbeyamaka+ oma lo elowa awɔ. 34 Nyu ana w’akuha+ le, ngande wayonyokoka mbuta akambo w’ɛlɔlɔ lam’ele nyekɔ anto wa kɔlɔ? Nɛ dia oma l’efula k’akambo wele l’otema mbatɛkɛta onyɔ.+ 35 Onto ɔlɔlɔ tondjaka akambo w’ɛlɔlɔ oma lo eombelo kande k’ɔlɔlɔ, koko onto a kɔlɔ tondjaka akambo wa kɔlɔ+ oma lo eombelo kande ka kɔlɔ. 36 Dimi lambonyotɛ nte, Lushi la Kilombo, anto wayoyokoya+ la Nzambi l’ɔtɛ w’awui tshɛ wele bu ohomba watawɔ, 37 nɛ dia oma l’ɛtɛkɛta ayɛ mbayoyɔsama oko kanga losembwe, ndo oma l’ɛtɛkɛta ayɛ mbayoyanyema.”

38 Oma laasɔ, dia mbokadimola, afundji la Afarisɛ amɔtshi wakate vate: “Ombetsha, sho nangaka mɛna djembetelo mɔtshi oma le yɛ.”+ 39 Nde akaakadimola ate: “Lɔlɔnga la kɔlɔ ndo la loseka* tetemalaka nyanga djembetelo, koko ndooko djembetelo yayowolisha laadiko dia djembetelo y’omvutshi+ Jɔna. 40 Nɛ dia oko waki Jɔna lo dikundju dia lose la shaka efula tanyi 3 la etsho+ 3, mbayoyala Ɔna onto l’etei ka nkɛtɛ tanyi 3 la etsho+ 3. 41 Ase Niniva wayemala lo kilombo la lɔlɔnga lɔnɛ ndo wayolianya, nɛ dia vɔ wakayatshumoya l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakasambisha Jɔna.+ Koko nyolonge, onto loleki Jɔna ekɔ lanɛ.+ 42 Nkumekanga ka womoto ka lo sidɛ ayemala lo kilombo la lɔlɔnga lɔnɛ ko ayolianya, nɛ dia nde akaye oma lo tokoma ta nkɛtɛ dia ndjoka awui wa lomba waki Sɔlɔmɔna.+ Koko nyolonge, onto loleki Sɔlɔmɔna ekɔ lanɛ.+

43 “Etena katomba ɔdiɛngɛ oma le onto, vɔ mbetetaka l’ahole wa womu dia nyanga dihole dia momuya, koko hawotane ndooko dihole.+ 44 Ko vɔ mbutaka ɔnɛ: ‘Dimi layokalola lo luudu lami lakamatombe,’ ndo lam’akomawɔ, vɔ tanaka luudu lakɔ hwe, koko mɔmbama pudipudi ndo nɛngama. 45 Oma laasɔ, vɔ wayotshɔ tɔsa ɛdiɛngɛ ekina 7 wooleki kɔlɔ, ko vɔ wayoyɔtɔ lɔkɔ ndo wayoyodjasɛ lɔkɔ, ko ekomelo k’onto akɔ kayoleka woho wakinde ntondo+ kɔlɔ. Ngasɔ mbayodionga ndo lo dikambo dia lɔlɔnga lɔnɛ la kɔlɔ.”

46 Etena kakandatɛkɛtaka la elui w’anto, nyango la anango+ wakayemala l’andja, wayanga dia nsawola la nde.+ 47 Onto ɔmɔtshi akawotɛ ate: “Eenda nyɔ la ananyɔ wemadi l’andja, wayanga dia nsawola la yɛ!” 48 Nde akakadimola onto lakawotɛ ngasɔ ate: “Ele mama ndo waa na wele analengo?” 49 Ko nde akatshume lonya otsha le ambeki ande ndo akate ate: “Eenda, mama la analengo+ vɔ anɛ! 50 Nɛ dia onto tshɛ lasala lolango la Papa lele l’olongo mbele ɔnalengo, kadiyɛmi ndo mama.”+

13 Lushi lɔsɔ, Yeso akatombe oma lo luudu ko akatodjasɛ l’omamu wa ndjale. 2 Olui a woke w’anto wakatshumana lalende, nde akɔtɔ lo waato ndo akadjasɛ, ko olui tshɛ w’anto wakemala lo dibongo.+ 3 Oma laasɔ, nde akawaetsha akambo efula la wɛɛla,+ ata ate: “Omboki a woho akatshu dia tooka woho.+ 4 Lam’akandatokaka, ntɔngɔ mɔtshi yakakɔ lo mboka, ko tofudu takaye ndo takale ntɔngɔ yakɔ.+ 5 Nkina yakakɔ lo nkɛtɛ y’ave, lɛnɛ aki komonga nkɛtɛ efula ndo kombeta edja, yɔ yakatombe nɛ dia nkɛtɛ komonga efula.+ 6 Koko etena kakawalɛ yanyi wolo, yɔ yakalongola nɛ dia yɔ komonga la edio. 7 Nkina yakakɔ l’atɛndɛ ndo atɛndɛ wakole, ko wakayisenya.+ 8 Koko nkina nto yakakɔ lo nkɛtɛ y’amɛna ndo yakatatɛ ntɔ elowa, lɔmɔtshi mbala 100, lokina 60, ndo lokina 30.+ 9 Ɔnɛ lele la atoyi wa mboka, ooke.”+

10 Ambeki ande wakaye ko wakawombola vate: “Lande na kawatɛyɛ akambo lo nkamba la wɛɛla?”+ 11 Nde akaakadimola ate: “Nyu nyakalongola dikoka dia nshihodia toseke+ t’ekila tendana la Diolelo dia l’olongo, koko vɔ bu la dikoka sɔ. 12 Nɛ dia onto tshɛ lele la ɛngɔ kɛmɔtshi, wayowokotshiyɛ dikina, ko nde ayonga la diangɔ efula, ndo onto tshɛ laha la ɛngɔ, wayowɔhɔtɔla kaanga kɛnɛ kele la nde.+ 13 Diakɔ diawatɛmi akambo la wɛɛla, nɛ dia kaanga mbendawɔ, vɔ wekɔ lo menda wendenda, ndo kaanga mbahokamɛwɔ, vɔ wekɔ lo mpokamɛ ohokamɛhokamɛ, vɔ hawoshihodia ndooko dikambo.+ 14 Ndo prɔfɛsiya k’Isaya kekɔ lo kotshama lo dikambo diawɔ. Tɔ mbutaka ɔnɛ: ‘Nyu mɛtɛ nyayohokamɛ, koko hanyotoshihodia, ndo nyu mɛtɛ nyayenda koko hanyotɛna.+ 15 Etema w’anto anɛ waya lonyu ndo atoyi awɔ pokamɛka, ndo hawokitanyiya ndo vɔ wambodiha washo awɔ diaha vɔ mɛna la washo awɔ ndo mboka la atoyi awɔ, ndo mana mfundo la etema awɔ, ko vɔ ndjokadimɔ dia dimi mbakɔnɔla.’+

16 “Ɔnkɔnɛ, diɛsɛ le washo anyu nɛ dia vɔ wekɔ lo mɛna ndo atoyi anyu nɛ dia vɔ wekɔ lo mboka.+ 17 Nɛ dia lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, amvutshi efula ndo anto w’ɛlɔlɔ wakakombola mɛna akambo wɛnanyu koko vɔ kombaɛna,+ ndo wakakombola mboka akambo wokanyu, koko vɔ kombaoka.

18 “Kakianɛ, nyohokame kitshimudi ya wɛɛla wa omboki a woho.+ 19 Lam’oka onto ɔtɛkɛta wa Diolelo ko hawoshihodia, kanga kɔlɔ+ ndjaaka ndo minyaka kɛnɛ kakonɛma l’otema ande. Ɔsɔ mbele lɔnɛ lakakɔ lo mboka.+ 20 Lɔnɛ lakakɔ lo nkɛtɛ y’ave ele onto loka ɔtɛkɛta wa Diolelo ko mbeetawɔ mbala kakɔ ɔtɔi l’ɔngɛnɔngɛnɔ.+ 21 Koko lam’ele vɔ hawoki edio l’otema ande, vɔ tshikalaka paka tshanda mɔtshi tsho, ko lam’ahomanande l’asui ndo la ɛhɛnyɔhɛnyɔ l’ɔtɛ w’ɔtɛkɛta akɔ, nde takanaka. 22 Lɔnɛ lakakɔ l’atɛndɛ ele onto loka ɔtɛkɛta, koko ekiyanu wa lo dikongɛ nɛ di’akambo*+ ndo lokeso lele la ɔngɔnyi tshidiaka ɔtɛkɛta akɔ, ko nde hatɔ elowa.+ 23 Lɔnɛ lakakɔ lo nkɛtɛ y’amɛna ele onto loka ɔtɛkɛta, lawoshihodia, latɔ mɛtɛ elowa, ɔnɛ mbala 100, okina 60, ndo okina 30.”+

24 Yeso akakambe la wɛɛla okina, awatɛ ate: “Diolelo dia l’olongo diekɔ oko onto lakonɛ woho w’ɔlɔlɔ lo ekambɔ kande. 25 Etena kaki anto lo djɔ, otunyi ande akaye ko akayonɛka nkangaka lo eponga* ko akanya demba. 26 Lam’akatombe eponga ndo lam’akawadje washa, nkangaka yɔ la wɔ yakɛnama. 27 Ɔnkɔnɛ, ase olimu wa kanga ekambɔ wakaye ko wakayowotɛ vate: ‘Owandji, shi woho w’ɔlɔlɔ mbakayonɛ lo ekambɔ kayɛ? Ko lande na kele nkangaka yaya lɔkɔ?’ 28 Nde akawatɛ ate: ‘Otunyi, onto ɔmɔtshi mbakayonɛ nkangaka.’+ Ase olimu wakawombola vate: ‘Ko onde wɛ nangaka sho ntshɔ ndo toyitshumanya?’ 29 Nde akate ate: ‘Keema, nyatokotokola ndo eponga wonya wayonyotshumanya nkangaka. 30 Nyotshike ndo nkangaka ndo eponga wole kaamɛ polo lo dinela, ko l’etena kɛsɔ dimi layotɛ amunyi dia vɔ ntshumanya ntondo nkangaka, ndjikeleka ko ndjitshumba lo dja. Oma laasɔ ko vɔ ndjotshumanya eponga lo luudu lami la eombelo.’”+

31 Nde akakambe la wɛɛla okina nto, ata ate: “Diolelo dia l’olongo diekɔ oko lɔtɔngɔ la mutardɛ* lele onto ɔmɔtshi akɔshi ko akonɛ lo ekambɔ+ kande. 32 Lɔ mɛtɛ mboleki tshitshɛ l’aseka ntɔngɔ tshɛ, koko etena kolalɔ, lɔ mongaka osongo woleki weho tshɛ w’akatshikatshi otale. Diakɔ diele tofudu ta l’olongo ndjaaka ko ndjodjasɛka lo ntahe yawɔ.”

33 Nde akakambe la wɛɛla okina, ata ate: “Diolelo dia l’olongo diekɔ oko wodoya wakɔshi womoto ɔmɔtshi ko nde nsɔhanya lo tɛdikɔ 3 ta weke t’ofushi polo ndo lam’akade ofushi tshɛ wakandasɔhɛ.”+

34 Yeso akatɛ elui w’anto akambo asɔ tshɛ lo nkamba la wɛɛla. Lo mɛtɛ, nde kɔtɛkɛtaka la wɔ+ aha la wɛɛla, 35 dia nkotsha kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’omvutshi wakate ate: “Dimi layofola onyɔ ami la wɛɛla, layewoya akambo wakashɛma oma k’etatelo.”*+

36 Oma laasɔ, l’ɔkɔngɔ wa nde mpandjola elui w’anto, nde akɔtɔ lo luudu. Ambeki ande wakaye le nde, ko wakawotɛ vate: “Otolembetshiya wɛɛla wa nkangaka lo ekambɔ.” 37 Nde akaakadimola ate: “Omboki a woho w’ɔlɔlɔ ele Ɔna onto; 38 ekambɔ ele andja ɔnɛ.+ Lo kɛnɛ kendana la woho w’ɔlɔlɔ, vɔ wekɔ ana wa Diolelo, koko nkangaka ele ana wa kanga kɔlɔ.+ 39 Ndo otunyi lakayionɛ ele Diabolo. Dinela ele etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo,* ndo amunyi ele andjelo. 40 Ɔnkɔnɛ, oko watshumanyema nkangaka, ko yɔ tshumbama lo dja, ngasɔ mbayonga l’etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo.*+ 41 Ɔna onto ayotoma andjelo ande, ko vɔ wayotshumanya diangɔ tshɛ diatakanya anto ndo anto wɔnyɔla ɛlɛmbɛ oma lo Diolelo diande, 42 ndo vɔ wayowakasha lo nkuka ka dja.+ Lɛkɔ mbayowolela ndo mbayowokakatanya wanyu awɔ. 43 L’etena kɛsɔ, anto w’ɛlɔlɔ wayɔhɛta oko osase wa wonya+ lo Diolelo dia Shɛwɔ. Ɔnɛ lele l’atoyi wa mboka, ooke.

44 “Diolelo dia l’olongo diekɔ oko ɛngɔ ka nɛmɔ kakashɛma l’ekambɔ, ko onto ɔmɔtshi akakiɛnyi ndo akakishɛ; ndo l’ɔtɛ w’ɔngɛnɔngɛnɔ waki la nde, nde akatshu, akatosondja diangɔ diande tshɛ ko akayosomba ekambɔ+ kakɔ.

45 “Ndo nto, Diolelo dia l’olongo diekɔ oko omundji w’okanda wakatayangaka adidi w’amɛna efula. 46 Lam’akandatane didi dimɔtshi diele la nɛmɔ efula, nde akatshu aha la ntshimbatshimba, akatosondja diangɔ tshɛ diaki la nde ko nde akadisombe.+

47 “Ndo nto, Diolelo dia l’olongo diekɔ oko ɔtɛyi wakawoke lo ndjale ko wakande weho tshɛ wa nse. 48 Lam’akalole nse lɔkɔ, anto wakookotola l’okongo, wakadjasɛ ndo wakatshumanya nse y’amɛna+ ko wakayidje lo mpata, koko vɔ wakakasha nse ya kɔlɔ.+ 49 Ngasɔ mbayonga l’etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo.* Andjelo wayoya ndo wayokakitola anto wa kɔlɔ oma l’atei w’anto w’ɛlɔlɔ, 50 ko wayowakadja lo nkuka ka dja. Lɛkɔ mbayowolela ndo mbayowokakatanya wanyu awɔ.

51 “Onde nyambomana akambo asɔ tshɛ mfundo?” Vɔ wakookadimola vate: “Eelo.” 52 Oma laasɔ, nde akawatɛ ate: “Lam’ele ekɔ ngasɔ, ombetsha tshɛ wetsha akambo wendana la Diolelo dia l’olongo, ekɔ oko kanga luudu latondja diangɔ di’eyoyo la di’edjedja oma lo eombelo kande.”

53 Etena kakashidiya Yeso wɛɛla ɛsɔ, nde akamɔ oma lɛkɔ. 54 Lam’akandakome lɛnɛ akandotɔ,+ nde akatatɛ mbetsha anto lo shinangɔnga yawɔ, ko vɔ wakaambe ndo wakate vate: “Lende ambotokondja onto ɔnɛ lomba la nganɛ ndo dikoka dia nsala akambo wa diambo anɛ?+ 55 Shi ɔna aki otshudi w’abaya kende?+ Shi nyango lokombo lande Mariya ndo ɔnango Jakɔba, Yɔsɛfu, Simɔna ndo Judasɛ kende?+ 56 Shi sho l’akadiyɛnde mbele lanɛ? Ko lende amondotokondja akoka anɛ tshɛ?”+ 57 Ɔnkɔnɛ, vɔ wakatatɛ ntakana lo dikambo diande.+ Koko Yeso akawatɛ ate: “Omvutshi hɔsama la nɛmɔ lo ngelo kande ndo lo nkumbo kande.”+ 58 Nde kosala akambo wa diambo efula lɛkɔ, nɛ dia vɔ komonga la mbetawɔ.

14 L’etena kɛsɔ, Hɛrɔdɛ laki owandji wa distrikɛ* akoke lokumu la Yeso,+ 2 ko akatɛ ekambi ande ate: “Ɔsɔ ekɔ Joani Obatizanyi. Nde ambolɔ oma lo nyɔi, diakɔ diasalande akambo wa diambo asɔ.”+ 3 Hɛrɔdɛ* akande Joani, akookeleka ndo akawodje lo lokanu l’ɔtɛ wa Hɛrɔdiyasɛ wadi aki Filipɛ ɔnango.+ 4 Dikambo Joani akawotɛka ate: “Keema dimɛna , wɛ mbɔɔsa.”+ 5 Koko kaanga mbakandalangaka mbodiaka, nde akokaka olui w’anto wɔma, nɛ dia vɔ wakawɔsaka oko omvutshi.+ 6 Koko lam’akawasalaka fɛtɛ ka lushi la eotwelo+ ka Hɛrɔdɛ, ɔnaki Hɛrɔdiyasɛ la womoto akanɔ lokombe lo diaaso sɔ ndo akangɛnyangɛnya Hɛrɔdɛ efula,+ 7 ko nde akolake lo ntshiba dia mbosha ɛngɔ tshɛ kayondɔlɔmba. 8 Lo ndjela kɛnɛ kakawotɛ nyango, nde akate ate: “Ombisha ɔtɛ wa Joani Obatizanyi+ lo dɔnga.” 9 Kaanga mbakandanyange, l’ɔtɛ wa ditshibelo diande ndo l’ɔtɛ w’anto wakalɛka* la nde, nkumekanga akatome dui dia vɔ mboshawɔ. 10 Nde akatome dui ko wakatohembola Joani ɔtɛ lo lokanu. 11 Wakela ɔtɛ ande lo dɔnga ndo wakayosha ɔna womoto, ko nde akatɔlɛɛ nyango. 12 L’ɔkɔngɔ diko, ambeki ande wakaye, wakayɛmba odo, ko wakatokundɛ; oma laasɔ vɔ wakatshu ndo wakatotɛ Yeso. 13 Lam’akoke Yeso dikambo sɔ, nde akamɔ oma lɛkɔ lo waato ko akatshu lo diɛta dia toonga ndamɛ. Koko lam’akeye elui w’anto dui sɔ, vɔ wakooyele l’ekolo oma l’esomba+ awɔ.

14 Lam’akandatombe oma lo waato, nde akɛnyi olui a woke w’anto ko nde akawaoke kɛtshi,+ ko akakɔnɔla wanɛ waki la hemɔ.+ 15 Koko la dikɔlɔ, ambeki ande wakaye le nde ko wakayowotɛ vate: “Dihole nɛ diekɔ lo diɛta ndo wonya ambeta; kɛndja anto watshu lo tongelongelo tele suke dia vɔ tosomba mbo ya ndɛ+ vɔamɛ.” 16 Koko Yeso akawatɛ ate: “Vɔ hawohombe ntshɔ; nyowasha yangɔ ya ndɛ.” 17 Vɔ wakawotɛ vate: “Sho ndooko l’ɛngɔ lanɛ, paka mapa 5 la nse 2 tsho.” 18 Nde akate ate: “Nyombelayɔ lanɛ.” 19 Ko nde akatɛ elui w’anto dia vɔ mbidjasɛ l’adiyo. Oma laasɔ, nde akɔshi mapa akɔ 5 la nse 2, ko nde akaalɛ l’olongo ndo akasale dɔmbɛlɔ,*+ ndo l’ɔkɔngɔ wa nde mpembola mapa, nde akasha ambeki ande, ko ambeki ande wakasha elui w’anto. 20 Ko vɔ tshɛ wakale, wakalote ndo wakatɔngɔna bɛtshi diakatshikala, asaka 12 tɔɔ tɔɔ.+ 21 Wanɛ wakale waki apami oko nunu tanu (5 000), kaamɛ ndo wamato la ana w’akɛnda.+ 22 Aha la ntshimbatshimba, nde akatɛ ambeki ande dia vɔ mbɔtɔ lo waato ko vɔ ntshɔ ntondo kande lo wedi okina, ko nde akatshikala dia nkɛndja+ elui w’anto.

23 L’ɔkɔngɔ wa nde nkɛndja elui w’anto, nde akatshu lo dikona ndamɛ dia tɔlɔmba.+ La dikɔlɔ, nde aki lɛkɔ ndamɛ. 24 L’etena kɛsɔ, waato wakangana la okongo mɛtrɛ nkama efula,* watalɔshana l’asuku wa wolo, nɛ dia lɔpɛpɛ lakayaka oma la ntondo kawɔ. 25 Suke la wonya mpotɔ,* nde akaye le wɔ ayakɛndakɛnda laadiko dia ndjale. 26 Lam’akawawɛnyi ayakɛndakɛnda laadiko dia ndjale, ambeki wakatshimbe wɔɔngɔ, ko wakate vate: “Onde nsombɔ mbambotosombɔ?” Ko vɔ wakade ekoko la wɔma. 27 Ko mbala kakɔ ɔtɔi, Yeso akawatɛ ate: “Nyonge la dihonga, dimi mbayaye, tanyokake wɔma.”+ 28 Petero akookadimola ate: “Nkumadiɔndjɔ, naka wɛ mbayaye, ombute dia dimi ndja oya le yɛ laadiko di’ashi.” 29 Nde akate ate: “Yaka!” Ko Petero akaholɔ oma lo waato, akakɛndakɛnda laadiko di’ashi ndo akatshu otsha le Yeso. 30 Koko lam’akandende lɔpɛpɛ la wolo, nde akoke wɔma. Ndo lam’akandatatɛ dinda, nde akade ekoko ate: “Nkumadiɔndjɔ, ombitsha!” 31 Mbala kakɔ ɔtɔi, Yeso akasembola lonya, akookimɛ ndo akawotɛ ate: “Wɛ kanga mbetawɔ ka tshitshɛ, lande na kakiyɛ la taamu?”+ 32 L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbɔtɔ lo waato, lɔpɛpɛ la wolo lakɔlama. 33 Oma laasɔ, wanɛ waki lo waato wakɔɔlɛmiya* ndo wakate vate: “Wɛ mɛtɛ ekɔ Ɔna Nzambi.” 34 Ko vɔ wakatehɔ ndo wakakome la Ngɛnɛzarɛta.+

35 Lam’ele anto wa lo dihole sɔ wakaweye, vɔ wakatome dui lo wedja tshɛ wosukanyi la wɔ, ko anto wakawela wanɛ tshɛ waki la hemɔ. 36 Vɔ wakɔɔsɛngasɛnga dia nde mbetawɔ dia vɔ minanda kaanga ohembo wa dihɔndɔ+ diande dia laadiko, ko wanɛ tshɛ wakanandaka, wakakɔnɔka tshɛ lo tshɛ.

15 Oma laasɔ, Afarisɛ l’afundji+ wakaye oma la Jɛrusalɛma oya le Yeso ko wakayowotɛ vate: 2 “Lande na kɔnyɔla ambeki ayɛ mbekelo y’ashidi? Ɛnyɛlɔ, vɔ hawosole* anya awɔ la ntondo ka ndɛ diangɔ.”+

3 Nde akaakadimola ate: “Ko nyu lande na kɔnyɔlanyu ɛlɛmbɛ waki Nzambi l’ɔtɛ wa mbekelo yanyu y’ashidi?+ 4 Ɛnyɛlɔ, Nzambi akate ate: ‘Ɔlɛmiya shɔ la nyɔ’+ ndo ɔnɛ: ‘Onto tshɛ latɛkɛta kɔlɔ lo dikambo dia* she kana dia nyango pombaka ndjakema.’+ 5 Koko nyu mbutaka nyate: ‘Onto tshɛ latɛ she kana nyango ate: “Kɛnɛ tshɛ kele la mi kotomokosha, lambokikimɔ oko woshasha le Nzambi,”+ 6 onto la ngasɔ halɛmiya she kaanga yema.’ Ɔnkɔnɛ, nyu nyambɔnyɔla ɔtɛkɛta wa Nzambi l’ɔtɛ wa mbekelo yanyu y’ashidi.+ 7 Nyu akanga wa dungi pende, diakɔ diakate omvutshi Isaya lo dikambo dianyu ate:+ 8 ‘Anto anɛ watɔnɛmiyaka lo ɛlɔmɔ, koko etema awɔ mangana etale oma le mi. 9 Ɔtɛmɔlatɛmɔla mbatowɔntɛmɔlaka, nɛ dia vɔ mbetshaka ɛlɛmbɛ w’anto.’”+ 10 Oma laasɔ, nde akelɛ olui w’anto dia vɔ nsukana ndo akawatɛ ate: “Nyohokame ndo nyomane dikambo nɛ mfundo:+ 11 Aha kɛnɛ kɔtɔ lo onyɔ w’onto mbawodja mindo, koko kɛnɛ katomba oma lo onyɔ ande mbawodja mindo.”+

12 Oma laasɔ, ambeki ande wakaye ko wakawotɛ vate: “Onde wɛ mbeyaka dia Afarisɛ wakatakanyi lam’okiwɔ kɛnɛ kotshiyɛ?”+ 13 Nde akakadimola ate: “Osongo tshɛ wele Papa lele l’olongo komonɛ wayokundɔma. 14 Nyaatshike. Ɛnɔmbɔdi wa totshungu mbewɔ. Naka kanga tshungu ayɔlɔmbɔla kanga tshungu, kete vɔ akɔ 2 wayɔkɔ lo difuku.”+ 15 Petero akawotɛ ate: “Otolembetshiya wɛɛla ɔsɔ.” 16 Ko nde akate ate: “Onde ndo nyu mbahatamane mfundo?+ 17 Onde nyu hanyeye dia ɛngɔ tshɛ kɔtɔ l’onyɔ mbetaka lo dikundju, ndo tombaka lo nkomba? 18 Koko kɛnɛ tshɛ katomba oma lo onyɔ ndjaaka oma l’otema ndo tɔ kadja onto mindo.+ 19 Ɛnyɛlɔ, oma l’otema mbatotombaka tokanyi ta kɔlɔ:+ diakatanelo, loseka, awui wa mindo wa dieyanelo,* wovi, awui wa kashi ndo ntɛngɔ. 20 Akambo asɔ mbadja onto mindo. Koko ndɛ diangɔ aha la nsola* anya hadje onto mindo.”

21 Yeso akamɔ oma lɛkɔ ko akatshu otsha l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka Tura la Sidɔna.+ 22 Ndo nyolonge, womoto ɔmɔtshi l’ose Fenikiya akaye oma l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ, ko akate la dui dia wolo ate: “Nkumadiɔndjɔ, Ɔna Davidɛ, omboke kɛtshi. Ɔdiɛngɛ+ wekɔ lo mpɛnyahɛnya ɔnami la womoto.” 23 Koko nde kombokadimola ndooko dui. Ɔnkɔnɛ, ambeki ande wakaye ko wakawotɛ vate: “Tɛnde atshu, nɛ dia nde ekɔ lo ntetemala mpangɔhangɔ l’ɔkɔngɔ aso.” 24 Nde akakadimola ate: “Dimi kotomama le anto tshɛ, paka le ɛkɔkɔ wakashishɔ wa lo luudu l’Isariyɛlɛ.”+ 25 Koko womoto akɔ akaye, ko akɔɔlɛmiya,* ata ate: “Nkumadiɔndjɔ, onkimanyiya!” 26 Yeso akakadimola ate: “Bu dimɛna mbɔsa mbo ya ndɛ y’ana ko mbokɛ ana wa mfɔ.” 27 Womoto ɔsɔ akate ate: “Eelo, Nkumadiɔndjɔ, ko toko ana wa mfɔ ndɛka mfusa yakɔ oma lo mɛsa wa nkumɛwɔ.”+ 28 Ko Yeso akookadimola ate: “Womoto, wɛ mɛtɛ ekɔ la mbetawɔ k’efula. Diatshame le yɛ oko wakombolayɛ.” Ko ɔnande la womoto akakɔnɔ ko wonya akɔ.

29 Yeso akamɔ oma lɛkɔ, akaye suke la Ndjale ka Ngalileya,+ nde akadɛ lo dikona ko akadjasɛ. 30 Elui a weke w’anto wakaye le nde, wakela anto waki akanga wa tshumbe, dikɔmɔ, akanga wa totshungu, akanga wa lomi ndo anto efula waki la hemɔ, ko wakayaakitsha lo ekolo ande ko nde akaakɔnɔla.+ 31 Ɔnkɔnɛ, olui w’anto wakaambe lam’akawɛnyi akanga wa lomi wɔtɛkɛta, akanga wa dikɔmɔ wambɔkɔnɔ, akanga wa tshumbe wɔkɛndakɛnda dimɛna ndo akanga wa totshungu wɔsɛna, ko vɔ wakatombola Nzambi k’Isariyɛlɛ.+

32 Yeso akelɛ ambeki ande ko akawatɛ ate: “Lamboka olui w’anto+ ɔnɛ kɛtshi, nɛ dia vɔ wambotshikala kaamɛ la mi nshi 3 aha la ɛngɔ ka vɔ ndɛ. Dimi haalange mbakɛndja la ndjala,* nɛ dia vɔ mbeyaka tɔkɔ la lohohe lo mboka.”+ 33 Ko ambeki ande wakawotɛ vate: “Lanɛ tekɔ lo diɛta, lende akokaso tokondja mapa wakoka olui a woke w’anto ɔnɛ ndɛ ko ndota?”+ 34 Ko Yeso akawambola ate: “Mapa engana wele la nyu?” Vɔ wakakadimola vate: “Mapa 7 la tosese tongana toto.” 35 Ɔnkɔnɛ, l’ɔkɔngɔ wa nde mbutɛ olui w’anto dia vɔ mbidjasɛ la nkɛtɛ, 36 nde akɔshi mapa akɔ 7 la nse, ko l’ɔkɔngɔ wa nde mboka losaka, nde akaahembola ndo akasha ambeki ande, ko ambeki ande wakawasha elui w’anto.+ 37 Ko anto tshɛ wakale, wakalote ndo wakatɔngɔna bɛtshi+ diakatshikala asaka* 7 wa weke tɔɔ tɔɔ. 38 Wanɛ wakale waki apami nunu nɛi (4 000), kaamɛ ndo wamato la ana w’akɛnda. 39 Oma laasɔ, l’ɔkɔngɔ wa nde nkɛndja elui w’anto, nde akɔtɔ lo waato ko akatshu otsha l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka Mangadana.+

16 Afarisɛ la Asadukɛ wakaye le Yeso, ndo dia mbohemba, vɔ wakɔɔlɔmbɛ dia nde mbaɛnya djembetelo y’oma l’olongo.+ 2 Nde akaakadimola ate: “La dikɔlɔ, nyu mbutaka nyate: ‘Loyi yanyi yayowalɛ nɛ dia olongo wekɔ beela oko dja,’ 3 ndo la pindju, nyu mbutaka nyate: ‘Ayoyala tshitshi ndo mvula ayɔlɔ ɛlɔ, nɛ dia olongo wekɔ beela oko dja ndo hitɔɔ la wange.’ Nyu mbeyaka nembetshiya ɛnamelo k’olongo, koko hanyeye nembetshiya tolembetelo ta tena. 4 Lɔlɔnga la kɔlɔ ndo la loseka* tetemalaka nyanga djembetelo, koko ndooko djembetelo yayowolisha+ laadiko dia djembetelo ya Jɔna.”+ Ko nde akatshu, akaatshike.

5 Ambeki ande wakatehɔ lo wedi okina, koko wakohɛ ntshɔ la mapa.+ 6 Yeso akawatɛ ate: “Nyɔsɛnɛ ndo nyewɔ wodoya w’Afarisɛ la Asadukɛ.”+ 7 Ko vɔ wakatatɛ nkana yimba lam’asawɔ, wata vate: “Hatoye la mapa.” 8 Lam’akeye Yeso dikambo sɔ, nde akate ate: “Nyu akanga wa mbetawɔ ka tshitshɛ, lande na kakɛtshanyanyu lo woho wahanyaye la mapa? 9 Onde nyu nyatalembetɛ, ndo hanyoyohɔ mapa 5 lo dikambo di’anto nunu tanu (5 000) ndo efula k’asaka wakanyatɔngɔna?+ 10 Kana mapa 7 lo dikambo di’anto nunu nɛi (4 000) ndo asaka* angana wa weke wakanyatɔngɔna?+ 11 Lande na kahanyashihodia ɔnɛ aha dia mapa mbakamataki? Koko dia nyu mbewɔ wodoya wa Afarisɛ la Asadukɛ.”+ 12 Ko vɔ wakashihodia dia nde akataki dia mbewɔ, aha wodoya wa mapa, koko wetshelo wa Afarisɛ la Asadukɛ.

13 Lam’akaye Yeso lo lɛkɛ la Kayisariya Filipɛ, nde akambola ambeki ande ate: “Lo dikambo dia Ɔna onto, anto atawɔ eende?”+ 14 Vɔ wakate ɔnɛ: “Amɔtshi vate Joani Obatizanyi,+ akina Elidja,+ akina nto Jɛrɛmiya kana omvutshi ɔmɔtshi.” 15 Nde akawambola ate: “Ko nyu atanyu, eemi?” 16 Simɔna Petero akakadimola ate: “Wɛ ekɔ Kristo,+ Ɔna Nzambi+ kasɛna.” 17 Yeso akawotɛ ate: “Diɛsɛ le yɛ, Simɔna ɔna Jɔna, nɛ dia aha emunyi la dikila* mbokoshole dikambo sɔ, koko Papa lele l’olongo.+ 18 Lambokotɛ nto nte: Wɛ kele Petero,+ ndo lo dive+ nɛ mbayomoka etshumanelo kami, ndo asoko wa Diombo* hawotokileka wolo. 19 Layokosha nsapi ya Diolelo dia l’olongo ndo kɛnɛ tshɛ kayoyokeleka la nkɛtɛ, ayonga kɛnɛ kakashile kelekama l’olongo, ndo kɛnɛ tshɛ kayoyokelekola la nkɛtɛ, ayonga kɛnɛ kakashile kelekɔma l’olongo.” 20 Oma laasɔ, nde akakɔkɔmiya ambeki ande diaha vɔ mbutɛ ndooko onto dia nde mbele Kristo.+

21 Oma l’etena kɛsɔ, Yeso akatatɛ nembetshiya ambeki ande dia nde pombaka ntshɔ la Jɛrusalɛma dia tosoyama asui efula oma le dikumanyi, ewandji w’ɛlɔmbɛdi, afundji ndo ndjakema ko mbolɔ+ lushi la 3. 22 Ko Petero akatshu la nde yema l’omamu ndo akatatɛ mbohangwɛ ate: “Nkumadiɔndjɔ, yaoka kandji, dikambo dia ngasɔ hadiotokokomɛ.”+ 23 Ko nde akasha Petero ɔkɔngɔ ndo akawotɛ ate: “Satana, tshimba l’ɔkɔngɔ ami! Wɛ ekɔ otamba wa ntakanya le mi, nɛ dia wɛ ekɔ la tokanyi t’anto,+ koko aha taki Nzambi.”

24 Oma laasɔ, Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Naka onto nangaka ndjelami, nde ayasɛkɛ, ɛmbɛ otamba ande w’asui* ndo atetemale ndjelami.+ 25 Nɛ dia onto tshɛ lalanga nkokɛ lɔsɛnɔ* lande ayolishisha, koko onto tshɛ lashisha lɔsɛnɔ* lande l’ɔtɛ ami, ayolikondja.+ 26 Wahɔ akɔna mɛtɛ wayonga l’onto naka nde nkondja andja w’otondo ko nde nshisha lɔsɛnɔ*+ lande? Kana kakɔna kayokimɔ onto dia mengɔnya la lɔsɛnɔ*+ lande? 27 Nɛ dia Ɔna onto ayoya lo lotombo la She kaamɛ la andjelo ande, ko nde ayofuta onto l’onto lo ndjela etsha+ ande. 28 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, anto amɔtshi wemadi lanɛ hawotɔlɛta nyɔi paka wambotɛnyi Ɔna onto ayaye lo Diolelo+ diande.”

17 Nshi 6 l’ɔkɔngɔ wa laasɔ, Yeso akɔshi Petero, Jakɔba la Joani ɔnango ko akadɛ la wɔ vɔamɛ+ lo dikona di’otale. 2 Ndo nde akatohilɔ la ntondo kawɔ; elungi kande kakahɛtɛ oko wonya ndo ahɔndɔ ande wa laadiko wakahɛtɛ* oko osase.+ 3 Nyolonge, Mɔsɛ la Elidja wakɛnama le wɔ, wakasawolaka la nde. 4 Ko Petero akatɛ Yeso ate: “Nkumadiɔndjɔ, ekɔ dui dia dimɛna dia sho ntshikala lanɛ. Naka wɛ nangaka, dimi layoka mvudu y’apɛma 3 lanɛ, 1 lakiyɛ, 1 laki Mɔsɛ, ndo 1 laki Elidja.” 5 Etena kakandatɛkɛtaka, nyolonge, dinge dia ngaingai diakaahotamɛ, ko dui diakokɛma oma lo dinge diata ɔnɛ: “Ɔnɛ ele Ɔnami la ngandji, ɔnɛ lamometawɔ.+ Nyoohokamee.”+ 6 Lam’akoke ambeki ande ɛtɛkɛta ɛsɔ, vɔ wakakɔ ekukumadi ndo wakoke wɔma efula. 7 Ko Yeso akasukana lalewɔ, akawananda ndo akawatɛ ate: “Nyonee. Tanyokake wɔma.” 8 Etena kakawanyola ɛtɛ, vɔ kɔmɛna ndooko onto, paka Yeso ndamɛ. 9 Etena kakawayaholɔka oma lo dikona, Yeso akawadjangɛ ate: “Tanyotɛke ndooko onto dikambo dia ɛnɛlɔ kɛnɛ polo lam’ayolɔ Ɔna onto oma lo nyɔi.”+

10 Koko, ambeki ande wakawombola vate: “Ko lande na kata afundji ɔnɛ Elidja pombaka taye ntondo?”+ 11 Nde akakadimola ate: “Lo mɛtɛ, Elidja ekɔ lo ndjaye ndo ayoyɔlɔngɔsɔla akambo tshɛ.+ 12 Koko, dimi lambonyotɛ nte: Elidja amboshilaka ndja ko vɔ kombeeya, vɔ wakoosalɛ akambo tshɛ wakawalange.+ Woho akɔ waamɛ mbele Ɔna onto ayosoyama oma l’anya+ awɔ.” 13 Ko ambeki wakashihodia ɔnɛ dia Joani Obatizanyi mbakandawatɛka.

14 Lam’akawasukana la olui w’anto,+ pami kɛmɔtshi akaye le nde, akookusamɛ ndo akawotɛ ate: 15 “Nkumadiɔndjɔ, ooke ɔnami kɛtshi, nɛ dia nde ekɔ la hemɔ k’ekunyɛ ndo tɔ kamboosoya efula. Nde kɔɔka mbala efula lo dja kana l’ashi.+ 16 Dimi lakawela le ambeki ayɛ, koko vɔ hawokoki mbɔkɔnɔla.” 17 Yeso akakadimola ate: “Nyu lɔlɔnga+ la kɔlɔ ndo lele bu la mbetawɔ, polo ndo l’etena kakɔna kayomotetemala monga la nyu? Polo ndo l’etena kakɔna kayomokikɛ lɔkɛwɔ lanyu? Ombelande lanɛ.” 18 Yeso akahangwɛ ɔdiɛngɛ, ko ɔdiɛngɛ akɔ wakatombe oma le nde ndo ɔnakɔ akakɔnɔ ko wonya akɔ.+ 19 Oma laasɔ, ambeki wakaye le Yeso lo shɔpɔ ko wakawombola vate: “Lande na kahatakoki ntondja ɔdiɛngɛ akɔ?” 20 Nde akawatɛ ate: “L’ɔtɛ wa mbetawɔ kanyu ka tshitshɛ. Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte: Naka nyu monga la mbetawɔ ka woke oko lɔtɔngɔ la mutardɛ, kete nyayotɛ dikona nɛ nyate: ‘Mɔ oma lanɛ, tshɔka lɛnɛ,’ ko diɔ diayomɔ ndo ndooko dikambo diahanyatokoka nsala.”+ 21 *——

22 Lam’akawasangana la Ngalileya, Yeso akawatɛ ate: “Ɔna onto ayanga tokimɔma lo anya w’anto,+ 23 ndo vɔ wayowodiaka, koko nde ayolɔ+ lushi la 3.” Ko vɔ wakanyange efula.

24 L’ɔkɔngɔ wa vɔ nkoma la Kapɛrnauma, apami wakafutshanyaka olambo wa drakimɛ* 2 wakaye lale Petero ko wakawombola vate: “Onde ombetsha anyu hafute olambo+ wa drakimɛ 2?” 25 Nde akate ate: “Eelo.” Koko, lam’akandɔtɔ lo luudu, Yeso akasawola la nde ntondo ndo akawombola ate: “Afɔnyayɛ na Simɔna? Nkumi ya dikanga ya la nkɛtɛ waa na watowofutshaka mikanda kana elambo w’onto l’onto? Onde anawɔ kana angɛndangɛnda?” 26 Lam’akandate ate: “Angɛndangɛnda,” Yeso akawotɛ ate: “Laasɔ kete lo mɛtɛ, ana wa nkumi ya dikanga hawofute elambo. 27 Koko, diaha sho mbatakanya,+ tshɔka lo ndjale tooke yɔdi, ndo lose layoyonda ntondo, kofole onyɔ alɔ ko wɛ ayotana okenga wa mfɛsa.* Kowɔshi ndo kowashawɔ lo dikambo diami ndo lo dikambo diayɛ.”

18 L’etena kɛsɔ, ambeki wakaye le Yeso ko wakawombola vate: “Onto akɔna oleki woke lo Diolelo dia l’olongo?”+ 2 Ko nde akete ɔna dikɛnda, akawemadia l’atei awɔ, 3 ko akate ate: “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, naka hanyokadimwe* ko monga oko ana w’akɛnda,+ kete lo weho akɔ tshɛ hanyotɔtɔ lo Diolelo dia l’olongo.+ 4 Ɔnkɔnɛ, onto tshɛ layoyakitshakitsha oko ɔna dikɛnda ɔnɛ mbele onto loleki woke lo Diolelo dia l’olongo;+ 5 ndo onto tshɛ lalongola ɔna dikɛnda lele oko ɔnɛ lo lokombo lami, ambonongola ndo dimi. 6 Koko, onto tshɛ latakanya 1 ɔmɔtshi l’atei w’anto wa totshitshɛ anɛ wele la mbetawɔ le mi, wele oko ana w’akɛnda, nɛ dia ndeka dimɛna mbokeleka dive di’ɔhɛlɔ diatshindjama oma le mponda lo nkingo, ko mbotambiya lo ndjale ka dingunda.+

7 “Mananu kayale le andja ɔnɛ l’ɔtɛ wotamba wa ntakanya! Lo mɛtɛ, otamba wa ntakanya pombaka monga, koko mananu kayale le onto lele la otamba wa ntakanya! 8 Ɔnkɔnɛ, naka lonya kana lokolo layɛ kotakanyaka, kete hembolalɔ ndo kashalɔ.+ Ndeka dimɛna wɛ mbɔtɔ lo lɔsɛnɔ la lonya 1 kana la lokolo 1 lo dihole dia wɛ mbikashema la anya 2 ndo la ekolo 2 lo dja ya pondjo.+ 9 Ndo nto, naka sso diayɛ kotakanyaka, kete kundoladiɔ ndo kashadiɔ. Nɛ dia ndeka dimɛna wɛ mbɔtɔ lo lɔsɛnɔ la sso 1 lo dihole dia wɛ mbikashema la washo 2 lo Ngɛhɛna*+ ka dja. 10 Nyewɔ dia mɔnyɔla ɔmɔtshi l’atei w’anto wa totshitshɛ anɛ, nɛ dia dimi lambonyotɛ nte andjelo awɔ wa l’olongo mendaka nshi tshɛ elungi ka Papa lele l’olongo.+ 11 *——

12 “Afɔnyanyu? Naka onto ɔmɔtshi ekɔ la ɛkɔkɔ 100 ko ɔmɔtshi wamboshishɔ,+ onde nde hatotshika 99 lo akona ko nde ntshɔ toyanga wɔnɛ wamboshishɔ?+ 13 Naka nde ambowɛna, lo mɛtɛ kanyotɛmi nte nde ayɔngɛnangɛna efula lo dikambo diawɔ oleki dikambo dia 99 wahashishwe. 14 Woho akɔ waamɛ mbele, Papa* lele l’olongo hangɛnangɛna kaanga 1 ɔmɔtshi wa l’atei w’anto wa totshitshɛ anɛ nshishɔ.+

15 “Ndo nto, naka ɔnanyɔ ambokosalɛ pɛkato, tshɔka towɛnya munga kande* wɛ la nde ato.+ Naka nde ambokokɛ, kete wɛ ambokimanyiya ɔnanyɔ+ dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. 16 Ko naka nde hakooke, ko wɛ ntshɔ la onto okina 1 kana anto 2, kele lo etelo* k’ɛmɛnyi 2 kana 3 oseka dikambo tshɛ kadioshikikɛme.+ 17 Naka nde hawaoke, ko wɛ mbewoya etshumanelo. Naka nde hoke ndo etshumanelo, nde ayale le yɛ oko ose wodja+ kana oko ofutshanyi w’elambo.+

18 “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, kɛnɛ tshɛ kayonyokeleka la nkɛtɛ kamboshilaka kelekama l’olongo ndo kɛnɛ tshɛ kayonyokelekola la nkɛtɛ kamboshilaka kelekɔma l’olongo. 19 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nto nte, naka anto 2 wa l’atei anyu la nkɛtɛ wambosanga lolemi dia nɔmba ɛngɔ kɛmɔtshi k’ohomba, Papa lele l’olongo+ ayowasha kɛnɛ kalɔmbawɔ. 20 Nɛ dia lɛnɛ osanganyi anto 2 kana 3 lo lokombo+ lami, dimi lekɔ l’atei awɔ.”

21 Ko Petero akasukana, akawombola ate: “Nkumadiɔndjɔ, mbala ngana yahomba onto salɛmi pɛkato ko dimi mbodimanyiya? Onde polo mbala 7?” 22 Yeso akawotɛ ate: “Lambokotɛ nte, aha polo mbala 7, koko polo mbala 77.+

23 “Diakɔ diele, Diolelo dia l’olongo diambɔfɔna la nkumekanga kɛmɔtshi kakalange mbikoya awui wa falanga la ase olimu ande. 24 Etena kakandatatɛ mbikoya la wɔ, wakawela pami kɛmɔtshi kaki la dibasa diande dia talata nunu dikumi (10 000).* 25 Koko, lam’ele nde komonga l’akoka wa mfuta, owandji ande akate dia nde la wadɛnde, l’anande kaamɛ ndo diangɔ diande tshɛ sondjama dia mfuta dibasa sɔ.+ 26 Ko ose olimu ɔsɔ akayakɔsha* ndo akɔsɛngasɛnga ate: ‘Tokokonga yema, layofuta falanga yayɛ tshɛ.’ 27 Owandji ande akawoke kɛtshi, akootshike ndo akookimwɛ dibasa sɔ.+ 28 Koko lam’akatombe ose olimu ɔsɔ, nde akatohomana la osekande ose olimu laki la dibasa diande dia dɛnariyo* 100. Nde akawonde ndo akawodje kumbɛ, awotɛ ate: ‘Futa falanga yami tshɛ yokolamiyɛ.’ 29 Ko osekande ose olimu akayakɔsha ndo akɔɔsɛngasɛnga, ata ate: ‘Tokokonga yema, layofuta.’ 30 Koko nde konanga, nde akatshu la nde ndo akatowodja lo lokanu edja ndo nde ambofuta dibasa sɔ. 31 Lam’akɛnyi asekande ase olimu kɛnɛ kakatombe, vɔ wakanyange efula ko wakatshu, wakatɔkɔndɔlɛ owandji awɔ kɛnɛ tshɛ kakatombe. 32 Oma laasɔ, owandji ande akawelɛ ko akawotɛ ate: ‘Ose olimu wa kɔlɔ, dimi lakakokimwɛ dibasa diayɛ tshɛ lam’akayansɛngasɛnga. 33 Onde wɛ lawɔ totoyokoka mboka osekayɛ ose olimu kɛtshi woho wakamakoke kɛtshi?’+ 34 Ko owandji ande akoke nkɛlɛ k’efula, akokimɔ le alami wa lokanu edja ndo nde ambofuta kɛnɛ tshɛ kakandakolama. 35 Ngasɔ mbayonyosalɛ+ ndo Papa lele l’olongo naka onto l’onto hadimanyiya ɔnango l’otema ɔtɔi.”+

19 Lam’akashidiya Yeso mbuta akambo asɔ, nde akamɔ oma la Ngalileya ko akakome lo elelo* wa Judeya ndo akatehɔ Jɔrdana.+ 2 Ndo elui a weke w’anto wakooyele ko nde akaakɔnɔla lɛkɔ.

3 Afarisɛ wakaye le nde dia ndjoohemba ko wakawombola vate: “Onde ekɔ dimɛna dia pami ndjaka diwala la wadɛnde l’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ akɔna tshɛ?”+ 4 Nde akaakadimola ate: “Onde nyatadia dia ɔnɛ lakaatonge oma l’etatelo akaatonge pami la womoto+ 5 ndo akate ate: ‘Diakɔ diele, pami ayotshika she la nyango ndo ayomamatana la wadɛnde, ko vɔ 2 wayoyala demba 1’?+ 6 Ɔnkɔnɛ, vɔ keema anto 2 nto, koko waya demba 1. Laasɔ, onto atokakitolake+ kɛnɛ kakamamatanya Nzambi.” 7 Vɔ wakawotɛ vate: “Ko lande na kakate Mɔsɛ dia mbisha womoto mukanda wa mbokimɔ ndo wa ndjaka diwala la nde?”+ 8 Nde akawatɛ ate: “L’ɔtɛ wa lonyu l’etema anyu mbakate Mɔsɛ dia nyu ndjaka diwala la wadiɛnyu,+ koko komonga ngasɔ oma l’etatelo.+ 9 Dimi lambonyotɛ nte, onto tshɛ ladiaka diwala la wadɛnde, naka aha l’ɔkɔkɔ w’awui wa mindo wa dieyanelo* ko nde ntshuka womoto okina, nde ambosala loseka.”+

10 Ambeki ande wakawotɛ vate: “Naka ngasɔ mbediɔ lam’asa pami la wadɛnde, kete bu dimɛna ntshukana.” 11 Nde akawatɛ ate: “Aha anto tshɛ mbetawɔ ɛtɛkɛta ɛsɔ, koko paka wanɛ wakalongola losha.+ 12 Nɛ dia ekɔ anto amɔtshi wakotɔ ɛlɛnga, ndo ekɔ anto amɔtshi waketɛma ɛlɛnga oma le anto akina ndo anto akina wakayaetɛ ɛlɛnga lo dikambo dia Diolelo dia l’olongo. Onto tshɛ lakoka mbetawɔ yoho ya lɔsɛnɔ shɔ etawɔ.”+

13 Oma laasɔ, wakawela ana w’akɛnda dia nde ndjowawahɛ anya dia mbatshɔkɔla ndo mbalɔmbɛ, koko ambeki ande wakaahangwɛ.+ 14 Ko Yeso akate ate: “Nyotshike ana w’akɛnda, ndo takonyashimba dia vɔ ndja le mi, nɛ dia Diolelo dia l’olongo diekɔ di’anto oko vɔ.”+ 15 Ko nde akawawahɛ anya ko akamɔ oma lɛkɔ.

16 Nyolonge, onto ɔmɔtshi akaye le nde ko akawotɛ ate: “Ombetsha, dikambo diakɔna di’ɔlɔlɔ diahombami nsala dia nkondja lɔsɛnɔ la pondjo?”+ 17 Nde akawotɛ ate: “Lande na kamimbolayɛ dia kɛnɛ kele ɔlɔlɔ? Ekɔ paka Onto ɔtɔi mbele ɔlɔlɔ.+ Koko naka wɛ nangaka nkondja lɔsɛnɔ, kete tetemala nkitanyiya ɛlɛmbɛ.”+ 18 Nde akawombola ate: “Ɛlɛmbɛ akɔna?” Yeso akawotɛ ate: “Todiakake,+ tosalake loseka,+ tovake,+ toyalake ɔmɛnyi wa kashi,+ 19 lɛmiya shɔ la nyɔ+ ndo langa wonyayɛ onto oko wayalangayɛ.”+ 20 Ɔlɔngɔ a pami ɔsɔ akawotɛ ate: “Dimi kitanyiyaka ɛlɛmbɛ ɛsɔ tshɛ, ko kakɔna kambotshikalɛ?” 21 Yeso akawotɛ ate: “Naka wɛ nangaka monga kokele,* kete tshɔka tosondja diangɔ diayɛ ndo sha ase wola, ko wɛ ayonga la ɔngɔnyi l’olongo,+ kele yaka, ondjele.”+ 22 Lam’akoke ɔlɔngɔ a pami akɔ awui asɔ, nde akatshu la lonyangu, nɛ dia nde aki la diangɔ efula.+ 23 Ko Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, ayonga wolo dia kanga ɔngɔnyi mbɔtɔ lo Diolelo dia l’olongo.+ 24 Lambonyotɛ nto nte, wɔtwɛlɔ wa kanga ɔngɔnyi lo Diolelo dia Nzambi+ ekɔ oko mponda mbɔtɔ lo wosho wa ntɛdi.”

25 Lam’akoke ambeki ande dikambo sɔ, vɔ wakaambe efula ndo wakate vate: “Onto akɔna mɛtɛ ayokoka shimbamɛ+ na?” 26 Yeso akawaende tɛɛ, ko akawatɛ ate: “Le anto, dikambo sɔ hadiokoke salema, koko le Nzambi, akambo tshɛ kokaka salema.”+

27 Oma laasɔ, Petero akawombola ate: “Eenda, sho takatshike diangɔ diaso tshɛ ndo takakoyele, kakɔna mɛtɛ kayotokondja?”+ 28 Yeso akawatɛ ate: “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, l’etena kayetɛma diangɔ tshɛ eyoyo, etena kayodjasɛ Ɔna onto lo kiti kande ka lowandji ka lotombo, nyu wanɛ wakandjele nyayodjasɛ ndo nyu lo kiti ya lowandji 12 ndo nyayolombosha waoho 12 w’Isariyɛlɛ.+ 29 Ndo onto tshɛ lakatshike mvudu, kana anango, kana akadiyɛnde, kana she, kana nyango, kana ana, kana dikambɔ lo lokombo lami, ayolongola kɛnɛ kakandatshike ndodia lo 100 ndo ayokita lɔsɛnɔ la pondjo.+

30 “Koko anto efula wele la ntondo wayonga l’ɔkɔngɔ ndo wanɛ wele l’ɔkɔngɔ wayonga la ntondo.+

20 “Nɛ dia Diolelo dia l’olongo diekɔ oko owandji wa luudu ɔmɔtshi wakatombe la pindju ka pɛɛ dia toyanga ase olimu dia tokamba l’ekambɔ kande ka vinyɔ.+ 2 L’ɔkɔngɔ wa nde mbokana l’ase olimu dia mbafuta dɛnariyo* 1 lo lushi, nde akaatome l’ekambɔ kande ka vinyɔ. 3 Lam’akandatombe nto oya lo wonya wa 3,* nde akɛnyi anto akina wemadi lo lobingu aha l’olimu wa nkamba; 4 ko nde akawatɛ ate: ‘Nyu lawɔ, nyotshu l’ekambɔ ka vinyɔ, ko layonyofuta kɛnɛ kahombanyu nongola.’ 5 Ko vɔ wakatshu. Nde akatombe nto oya lo wonya wa 6* ndo oya lo wonya wa 9,* ko akasale woho akɔ waamɛ. 6 L’ekomelo, oya lo wonya wa 11,* nde akatombe ndo akatane anto akina wemadi ko nde akawambola ate: ‘Lande na kemadinyu lanɛ lushi l’otondo aha l’olimu wa nkamba?’ 7 Vɔ wakawotɛ vate: ‘Nɛ dia ndooko onto lakatɔshi l’olimu.’ Ko nde akawatɛ ate: ‘Nyu lawɔ nyotshu l’ekambɔ ka vinyɔ.’

8 “La dikɔlɔ, kanga ekambɔ akatɛ kapita kande ate: ‘Elɛ ase olimu ndo futawɔ difuto+ diawɔ ntatɛ la wanɛ wakayokomɛ ndo komiya la wanɛ wakatate.’ 9 Lam’akaye wanɛ wakayokamba oma lo wonya wa 11, vɔ wakalongola onto l’onto dɛnariyo 1.* 10 Lam’akayoyaka wanɛ wakatatɛ, vɔ wakafɔnya dia wayolongola difuto dioleki efula, koko ndo vɔ lawɔ wakalongola difuto dia dɛnariyo 1.* 11 Lam’akawadilongola, vɔ wakatatɛ ngunɛngunɛ owandji wa luudu 12 wata vate: ‘Anto w’ekomelo anɛ wakakambi paka wonya wa ntango ɔtɔi, ko wɛ ambowaɛdinya la so sho wanɛ wakakambi olimu wa wolo lushi l’otondo lo yanyi ya tɛɛ!’ 13 Koko nde akakadimola ɔmɔtshi la l’atei awɔ ate: ‘Waana, dimi hakosale ndooko kɔlɔ. Takokanyi dia dimi kofuta dɛnariyo* 1, shi mɛtɛ?+ 14 Ɔsa difuto diayɛ, tshɔka. Dimi nangaka mfuta wanɛ wakaye l’ekomelo oko wakamanyofutshi. 15 Onde dimi bu la lotshungɔ la nsala kɛnɛ kalangami la diangɔ diami? Kana onde wɛ ekɔ la kandjema* l’ɔtɛ wemi ɔlɔlɔ?’*+ 16 Lo yoho shɔ mbele, wanɛ wele l’ɔkɔngɔ wayonga la ntondo ndo wanɛ wele la ntondo wayonga l’ɔkɔngɔ.”+

17 Lam’akawatadɛka otsha la Jɛrusalɛma, Yeso akɔshi ambeki ande 12, akatshu la wɔ lo shɔpɔ ko akawatɛ ate:+ 18 “Nyolonge, sho anɛ atadɛ otsha la Jɛrusalɛma, Ɔna onto ayotokimɔma l’anya w’ewandji w’ɛlɔmbɛdi la afundji. Vɔ wayowofundɛ nyɔi,+ 19 ndo wayowokimɔ l’anya w’ase wedja dia vɔ mbɔsɔka, mbɔkɔmɔla ndo mbodiaka l’otamba,+ koko nde ayolɔ+ lushi la 3.”

20 Oma laasɔ, nyango ana wa Zebede+ akaye le Yeso kaamɛ l’anande 2, akɔɔlɛmiya* ndo akɔɔlɔmbɛ dikambo dimɔtshi.+ 21 Yeso akawombola ate: “Alangayɛ?” Womoto akɔ akawotɛ ate: “Ta dui dia anami 2 anɛ mbidjasɛ ɔmɔtshi lo lonya layɛ l’omi, okina lo lonya layɛ la lɔmɔsɔ lo Diolelo+ diayɛ.” 22 Yeso akakadimola ate: “Nyu hanyeye kɛnɛ kalɔmbanyu. Onde nyu kokaka nnɔ dikɔhɔ diayangami nnɔ?”+ Vɔ wakawotɛ vate: “Sho kokaka nnɔ.” 23 Nde akawatɛ ate: “Eelo, nyayɔnɔ dikɔhɔ+ diami, koko aha dimi mbasha onto lotshungɔ la mbidjasɛ lo lonya lami l’omi kana la lɔmɔsɔ, koko ahole asɔ wekɔ dikambo dia wanɛ wele Papa+ akaalɔngɔsɔlɛ.”

24 Lam’akoke ambeki akina 10 dikambo sɔ, vɔ wakomalɛ asekawɔ+ 2 asɔ. 25 Ko Yeso akawaelɛ ndo akawatɛ ate: “Nyu mbeyaka dia emboledi wa wedja mbahemɛka anto awɔ, ndo anto wa weke mongaka la lowandji laadiko di’anto awɔ.+ 26 Atongake ngasɔ l’atei anyu.+ Onto tshɛ lalanga monga woke l’atei anyu ayale okambi+ anyu, 27 ndo onto tshɛ lalanga monga lo dihole dia ntondo l’atei anyu, ayale ose olimu+ anyu. 28 Woho akɔ waamɛ mbele, Ɔna onto akaye aha dia anto mbokambɛ olimu,+ koko dia ndjokambɛ anto akina olimu ndo nkimɔ lɔsɛnɔ* lande oko oshinga w’etshungwelo dikambo di’anto efula.”+

29 Lam’akayatombaka Yeso l’ambeki ande oma la Jeriko, olui a woke w’anto wakooyele. 30 Nyolonge, akanga wa totshungu 2 wakadjasɛ l’omamu wa mboka wakoke dia Yeso akatetaka laawɔ ko wakawelɛ vate: “Nkumadiɔndjɔ, Ɔna Davidɛ+ otoke kɛtshi!” 31 Olui w’anto wakaahangwɛ dia vɔ mbɔlama, koko vɔ wakaleke mbelɛ la wolo vate: “Nkumadiɔndjɔ, Ɔna Davidɛ otoke kɛtshi!” 32 Ko Yeso akemala, akawaelɛ ndo akawatɛ ate: “Alanganyu dimi nyosalɛ?” 33 Vɔ wakawotɛ vate: “Nkumadiɔndjɔ, washo aso wasɛnɛ.” 34 Yeso akawaoke kɛtshi, akananda washo+ awɔ, ko mbala kakɔ ɔtɔi vɔ wakasɛnɛ ndo wakooyele.

21 Lam’akawasukana la Jɛrusalɛma, ndo lam’akawakome la Bɛtɛfangɛ, lo Dikona di’esongo w’Ɔlivɛ, Yeso akatome ambeki+ ande 2, 2 ko akawatɛ ate: “Nyotshu lo ngelo kɛnanyu la ntondo kengo, ndo kam’ayonyɔtɔ lɔkɔ, nyayotana ɔsɔngɔ wa mponda okelekami kaamɛ la nyangɛwɔ. Kanyoyikelekole ko nyu mbelamiyɔ. 3 Naka onto ambonyotɛ dui dimɔtshi, kanyowote nyate: ‘Nkumadiɔndjɔ mbele l’ohomba ayɔ.’ Ko nde ayoyikimɔ aha la ntshimbatshimba.”

4 Kɛsɔ kakasalema dia nkotsha kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’omvutshi ɔnɛ: 5 “Nyotee ɔna womoto la Siɔna nyate: ‘Eenda, nkumekanga kayɛ oyaye le yɛ,+ nde ekɔ la memakana,+ ahemi laadiko dia mponda, ɛɛ, laadiko dia ɔsɔngɔ wa mponda, ɔna nyama kɛmba wetsho.’”+

6 Ko ambeki ande wakatshu ndo wakatosala oko akawatɛ+ Yeso. 7 Vɔ wakela onyango wa mponda l’ɔnatɔ, ndo wakahɛ ahɔndɔ awɔ wa laadiko laadiko diayɔ, ko nde akadjasɛ laadiko diawɔ.+ 8 Anto efula waki l’atei w’olui w’anto wakatalaka ahɔndɔ awɔ wa laadiko lo mboka+ ndo akina wakahembola avundja w’esongo ko wakaale lo mboka. 9 Elui w’anto wakatatshɔka la ntondo kande, ndo wanɛ wakatawoyelaka wakataka la dui dia wolo vate: “Tambokɔlɔmba, oshimbee, Ɔna Davidɛ!+ Ɔnɛ layaye lo lokombo la Jehowa*+ atshɔkwame! Tambokɔlɔmba, shimbɛnde, wɛ lele laadiko di’elongo!”+

10 Lam’akandɔtɔ la Jɛrusalɛma, osukusuku wakonge l’osomba w’otondo, wambola vate: “Onto akɔna ɔnɛ?” 11 Elui w’anto wakatetemala mbuta vate: “Toko omvutshi Yeso,+ ose Nazarɛtɛ ka la Ngalileya!”

12 Yeso akɔtɔ lo tɛmpɛlɔ ndo akatshanya wanɛ tshɛ wakasondjaka ndo wanɛ wakasombaka lo tɛmpɛlɔ ndo akasokola mɛsa w’amengodi wa falanga la ekala wa wanɛ wakasondjaka benga.+ 13 Ndo nde akawatɛ ate: “Akafundama ɔnɛ: ‘Luudu lami layelamɛ luudu la dɔmbɛlɔ,’+ koko nyu nyambolietɛ wooko w’apɔtwanyi.”+ 14 Ndo nto, akanga wa totshungu ndo akanga wa tshumbe wakaye le nde lo tɛmpɛlɔ, ko nde akaakɔnɔla.

15 Lam’akɛnyi ewandji w’ɛlɔmbɛdi la afundji akambo wa diambo wakandasale ndo woho wakataka ana w’akɛnda la dui dia wolo lo tɛmpɛlɔ vate: “Tambokɔlɔmba, oshimbee, Ɔna Davidɛ!”+ vɔ wakomala+ 16 ndo wakawotɛ vate: “Onde wɛ ekɔ lo mboka kɛnɛ katawɔ kɛsɔ?” Yeso akawatɛ ate: “Eelo. Onde nyu nyatadiaka kɛnɛ kakafundama ɔnɛ: ‘Wɛ akasale dia lotombo+ ntomba oma l’enyɔ w’ana w’akɛnda ndo w’ana w’ashashi’?” 17 Nde akaatshike ndo akamɔ oma l’osomba ko akatshu otsha la Bɛtaniya ndo akatolala lɛkɔ.+

18 Lam’akandayakalolaka oya l’osomba la pindju ka pɛɛ, nde akoke ndjala.+ 19 Nde akɛnyi osongo wa fingo l’omamu wa mboka, ko nde akatshu lɛkɔ, koko nde kotana ndooko olowa lɔkɔ paka akatshi+ ato. Ko nde akatɛ osongo akɔ ate: “Oma ko kakianɛ, wɛ hatɔki elowa nto+ pondjo.” Ko mbala kakɔ ɔtɔi, osongo akɔ wa fingo wakome. 20 Lam’akɛnyi ambeki ande dikambo sɔ, vɔ wakaambe wata vate: “Woho akɔna wamboma osongo wa fingo ɔnɛ mbala kakɔ ɔtɔi?”+ 21 Yeso akawatɛ ate: “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, naka nyu monga la mbetawɔ ndo aha la taamu, kete aha tsho nyu nyayosala kɛnɛ kosalemi osongo wa fingo ɔnɛ, koko naka nyayotɛ kaanga dikona nɛ nyate: ‘Mɔ oma lanɛ, tootambe lo ndjale,’ dikambo sɔ diayosalema.+ 22 Naka nyu monga la mbetawɔ, kete nyayokondja+ kɛnɛ tshɛ kalɔmbanyu.”

23 L’ɔkɔngɔ wa nde mbɔtɔ lo tɛmpɛlɔ, ewandji w’ɛlɔmbɛdi ndo dikumanyi wakaye le nde etena kakandetshaka ko wakawombola vate: “Oma lo wolo akɔna wasalayɛ akambo anɛ? Ndo akakosha wolo akɔ?”+ 24 Yeso akaakadimola ate: “Dimi lawɔ lekɔ lo nanga nyombola dui dimɔtshi. Naka nyu kadimolami, kete dimi layonyotɛ oma lo wolo akɔna wasalami akambo anɛ: 25 Batisimu ka Joani kakaye oma lende? Oma l’olongo kana oma le anto?” Ko vɔ wakatatɛ nkana yimba lam’asawɔ vate: “Naka sho mbuta ɔnɛ: ‘Oma l’olongo,’ kete nde ayototɛ ate: ‘Ko lande na kakinyu kombetawɔ?’+ 26 Koko hatokoke mbuta nto ɔnɛ: ‘Oma le anto,’ nɛ dia sho pombaka mboka olui w’anto ɔnɛ wɔma lam’ele vɔ tshɛ mbɔsaka Joani oko omvutshi.” 27 Ɔnkɔnɛ, vɔ wakakadimola Yeso vate: “Sho hateye.” Nde lawɔ akawatɛ ate: “Dimi lawɔ haanyotɛ oma lo wolo akɔna wasalami akambo anɛ.

28 “Akananyu? Onto ɔmɔtshi aki la ana 2. Nde akatshu le ɔna la ntondo, akawotɛ ate: ‘Ɔnami, tshɔka tokambe l’ekambɔ ka vinyɔ ɛlɔ.’ 29 Nde akookadimola ate: ‘Handotshɔ,’ koko l’ɔkɔngɔ diko nde akayoyatshumoya, ko akatshu. 30 Nde akatshu le ɔna la 2, ko akawotɛ woho akɔ waamɛ. Ɔna ɔsɔ akookadimola ate: ‘Layotshɔ Ipa,’ koko nde kondjotshɔ. 31 Akɔna l’atei wa ana 2 asɔ akasale lolango la she?” Vɔ wakate vate: “Ɔna la ntondo.” Yeso akawatɛ ate: “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte: Afutshanyi w’elambo la wamato wa numba wekɔ lo mbeta la ntondo kanyu dia mbɔtɔ lo Diolelo dia Nzambi. 32 Nɛ dia Joani akaye le nyu dia nyɛnya mboka ka losembwe, koko nyu kombeetawɔ. Afutshanyi w’elambo la wamato wa numba wakawetawɔ,+ koko nyu, kaanga mbakanyɛnyi akambo asɔ, nyu kondjatshumoya dia monga la mbetawɔ le nde.

33 “Nyohokame wɛɛla okina: Pami kɛmɔtshi, kanga ekambɔ ɔmɔtshi akonɛ vinyɔ,+ akadinge lokombo, akatshime difuku dia ndjamulaka elowa wa vinyɔ ndo akake tshoto.+ Nde akakitshikɛ akambi wa dikambɔ ko akatshu lo wodja okina.+ 34 Lam’akakoke eleko k’elowa mbɛla, nde akatome ase olimu ande le akambi wa dikambɔ dia tɔsa elowa ande. 35 Koko, akambi wa dikambɔ wakande ase olimu ande, wakakɔmɔla ɔmɔtshi, wakadiake okina ndo wakoke okina nto ave.+ 36 Nde akayotoma ase olimu akina efula ndeka olui wa ntondo, koko vɔ wakaasalɛ woho akɔ waamɛ.+ 37 L’ekomelo, nde akayotomaka ɔnande le wɔ, ata ate: ‘Vɔ wayɔlɛmiya ɔnami.’ 38 Koko lam’akawɛnyi ɔnande, akambi wa dikambɔ wakatanɛ lam’asawɔ vate: ‘Ɔnɛ mbele ɔhɛna.+ Nyoye toodiake kele katɔshi sango diande!’ 39 Ko vɔ wakawonde, wakamɔ la nde oma l’ekambɔ ka vinyɔ, ko wakatoodiaka.+ 40 Lam’ayoya kanga ekambɔ ka vinyɔ, ayondosala la akambi wa dikambɔ asɔ?” 41 Vɔ wakawotɛ vate: “Lam’ele vɔ wekɔ anto wa kɔlɔ, nde ayela elanyelo ka wolo* le wɔ ko ayokimɔ ekambɔ kande le akambi wa dikambɔ akina wayowoshaka elowa ande l’eleko kahombama.”

42 Yeso akawatɛ ate: “Onde nyu nyatadiaka l’Afundelo ɔnɛ: ‘Dive diakakasha ambiki wa luudu diaya dive dia woke dia tshuku.*+ Dui sɔ ndja oma le Jehowa* ndo diɔ diekɔ dui dia diambo lo washo+ aso’? 43 Diakɔ dianyotɛmi nte: Wayonyɔhɔtɔla Diolelo dia Nzambi, ko wayodisha wodja watɔ elowa adiɔ. 44 Ndo nto, onto latakana lo dive nɛ ayatatɛ.+ Ndo ɔnɛ layodiɔkwɛ, diɔ diayowominola.”+

45 Lam’akoke ewandji w’ɛlɔmbɛdi la Afarisɛ wɛɛla ande, vɔ wakeye ɔnɛ diawɔ+ mbatɛkɛtande. 46 Kaanga mbakawayangaka mbonda, vɔ wakokaka elui w’anto wɔma, nɛ dia elui w’anto wakawɔsaka oko omvutshi.+

22 Yeso akawatɛ akambo nto la wɛɛla ate: 2 “Diolelo dia l’olongo diekɔ oko nkumekanga kɛmɔtshi kakasale fɛtɛ+ ka diwala dikambo di’ɔnande la pami. 3 Nde akatome ase olimu ande dia telɛ wanɛ wakelamɛ lo fɛtɛ ka diwala, koko vɔ konanga ndja.+ 4 Nde akatome ase olimu akina awatɛ ate: ‘Nyote wanɛ wakelamɛ ɔnɛ: “Nyolonge, dimi lakalɔngɔsɔdi dambo, lakadiaki ngɔmbɛ ndo nyama ya wata ndo diangɔ tshɛ diaya suke. Nyoye lo fɛtɛ ka diwala.”’ 5 Koko vɔ wakɔnyɔla dikambo sɔ ndo wakatshu l’akambo awɔ, ɔmɔtshi akatshu l’ekambɔ kande, okina lo awui ande w’okanda,+ 6 ndo akina wakande ase olimu ande, wakaakɔmɔla ndo wakaadiake.

7 “Nkumekanga kɛsɔ akadunganɛ la nkɛlɛ ko akatome asɔlayi ande, wakatodiaka andjakanyi asɔ ndo ntshumba osomba+ awɔ. 8 Oma laasɔ, nde akatɛ ase olimu ande ate: ‘Lo mɛtɛ, fɛtɛ ka diwala kamboshila nɔngɔsɔma, koko wanɛ wakelamɛ hawoye.+ 9 Ɔnkɔnɛ, nyotshu lo mboka y’otsha l’andja w’osomba kele nyotele onto tshɛ layonyɛna oya lo fɛtɛ+ ka diwala.’ 10 Ko ase olimu asɔ wakatshu lo mboka ndo wakelɛ anto tshɛ wakawɛnyi, oyadi anto wa kɔlɔ kana anto w’ɛlɔlɔ, ko luudu la fɛtɛ ka diwala lakalole la anto wakalɛka.*

11 “Lam’akaye nkumekanga dia ndjenda anto wakelamɛ, nde akɛnyi onto ɔmɔtshi laki kɔndɔta ahɔndɔ wa diwala. 12 Ko nde akawotɛ ate: ‘Waana, ngande wakayɔtwɛ lanɛ aha la ahɔndɔ wa diwala?’ Nde kokadimola ndooko dui. 13 Ko nkumekanga akatɛ ekambi ande ate: ‘Nyookeleke anya la ekolo ndo nyowokasha l’andja lo wodjima. Lɛkɔ mbayondolela ndo mbayondokakatanya wanyu.’

14 “Nɛ dia wanɛ wakelamɛ wekɔ efula, koko asɔnami wekɔ yema tshitshɛ.”

15 Oma laasɔ, Afarisɛ wakatshu ko wakatowɔtwɛ sheke dia mbonda lo lolemi.+ 16 Ɔnkɔnɛ, vɔ wakatome ambeki awɔ otsha le nde kaamɛ la aseka Hɛrɔdɛ+ dia towotɛ ɔnɛ: “Ombetsha, sho mbeyaka dia wɛ mbutaka nshi tshɛ mɛtɛ ndo wɛ mbetshaka mboka ka Nzambi lo mɛtɛ ndo wɛ hayange dia mbetawɔma le onto ɔmɔtshi, nɛ dia wɛ hatendaka ɛnamelo ka l’andja k’anto. 17 Ɔnkɔnɛ, otote kanyi yayɛ. Onde ekɔ dimɛna* mfuta elambo wa Kayisa w’onto l’onto kana bu?” 18 Koko, lam’ele Yeso akeye tokanyi tawɔ ta kɔlɔ, nde akate ate: “Nyu akanga wa dungi pende, lande na kapembanyu? 19 Nyɔmɛnya okenga wa lofalanga wafutawɔ elambo.” Ko vɔ wakawela dɛnariyo* 1. 20 Nde akawambola ate: “Osato ndo efundelo wele lɔkɔ ɛnɛ waki na wewɔ?” 21 Vɔ wakookadimola vate: “Waki Kayisa.” Oma laasɔ, nde akawatɛ ate: “Ɔnkɔnɛ, nyosha Kayisa diangɔ dia Kayisa ndo nyosha Nzambi diangɔ dia Nzambi.”+ 22 Lam’akawoke ngasɔ, vɔ wakaambe ko wakootshike, wakatshu.

23 Lushi lɔsɔ, Asadukɛ wanɛ wakataka ɔnɛ eolwelo+ hatonga, wakaye ko wakawombola+ vate: 24 “Ombetsha, Mɔsɛ akate ate: ‘Naka pami kɛmɔtshi ambovɔ aha la mbota, ɔnango katshuke wadɛnde dia mbolola lohanga la ɔnango.’+ 25 Apami 7 w’otema ɔtɔi waki l’atei aso. Ɔnɛ l’enondo akatshuke wadi ko akavu aha la vɔ mbota, ko lahɔnyi la nde akɔshi wadɛnde. 26 Ngasɔ mbakadiasalema le ɔna la 2, la 3, polo le vɔ akɔ 7. 27 L’ekomelo, womoto akayovɔka. 28 Laasɔ lo eolwelo, akɔna ayonga omɛnde, lam’ele vɔ akɔ 7 wakootshuke?”

29 Yeso akaakadimola ate: “Nyu nyekɔ lo dindja, nɛ dia hanyeye oyadi Afundelo kana wolo wa Nzambi,+ 30 nɛ dia lo eolwelo apami hawotshuke ndo wamato hawotshukama, koko vɔ mongaka oko andjelo wa l’olongo.+ 31 Lo dikambo dia eolwelo, onde nyu nyatadiaka kɛnɛ kakanyotɛ Nzambi ate: 32 ‘Dimi kele Nzambi ka Abrahama, Nzambi ka Isaka ndo Nzambi ka Jakɔbɔ’?+ Nde keema Nzambi ka wanɛ wambovɔ, koko ka wanɛ wasɛna.”+ 33 Lam’akoke olui w’anto akambo asɔ, vɔ wakaambe wetshelo+ ande.

34 L’ɔkɔngɔ wa Afarisɛ mboka dia nde ambodiha Asadukɛ enyɔ, vɔ wakasangana olui ɔtɔi la Asadukɛ. 35 Ɔmɔtshi la l’atei awɔ lakayashaka tshavu lo Ɛlɛmbɛ akawombola dia mbohemba ate: 36 “Ombetsha, ɔlɛmbɛ akɔna woleki woke lo Ɛlɛmbɛ?”+ 37 Nde akawotɛ ate: “‘Langa Jehowa* Nzambi kayɛ la otema ayɛ tshɛ ndo la anima* ayɛ tshɛ ndo la yimba+ yayɛ tshɛ.’ 38 Ɔsɔ mbele ɔlɛmbɛ woleki woke ndo wa ntondo. 39 Wa 2 wafɔna la wɔ, vɔ ɔnɛ: ‘Langa wonyayɛ onto oko wayalangayɛ.’+ 40 Lo ɛlɛmbɛ ɛsɔ 2 mbokelekami Ɛlɛmbɛ ndo Amvutshi.”+

41 Lam’akatshumana Afarisɛ, Yeso akawambola+ ate: 42 “Akananyu lo dikambo dia Kristo? Ɔnaki na eende?” Vɔ wakookadimola vate: “Ɔna Davidɛ.”+ 43 Nde akawambola ate: “Ko lande na kele lo wolo wa nyuma+ k’ekila Davidɛ akawelɛ ɔnɛ: ‘Nkumɛmi,’ ata ate: 44 ‘Jehowa* akatɛ Nkumɛmi ate: “Djasɛ lo lonya lami l’omi polo lam’ayomokitsha atunyi ayɛ oko kihona k’ekolo+ ayɛ”’? 45 Ko naka Davidɛ akawelɛ ɔnɛ Nkumɛmi, lo woho akɔna wende ɔnande?”+ 46 Ko ndooko onto lakakoke mbokadimola dui kana nsombɔ mbooka dimbola oma ko lushi lɔsɔ.

23 Oma laasɔ, Yeso akatɛ elui w’anto ndo ambeki ande ate: 2 “Afundji la Afarisɛ wambodjasɛ lo dihole dia Mɔsɛ. 3 Ɔnkɔnɛ, nyosale kɛnɛ tshɛ kanyotɛwɔ, koko tanyokoyake etsha awɔ, nɛ dia vɔ totaka koko hawotosalaka kɛnɛ katawɔ.+ 4 Vɔ kelekaka eshikɔ wa wetsho ko vɔ mbahɛ l’ahɛka w’anto,+ koko vɔamɛ hawolange mbaonyiya kaanga la lohita.+ 5 Kɛnɛ tshɛ kasalawɔ ele dia vɔ mɛnama le anto,+ nɛ dia vɔ nunyaka tɛtshi ta dikoho tele l’ɛtɛkɛta wa l’Afundelo talɔtawɔ dia ndjakokɛ+ ndo nunyaka ehembo w’ahɔndɔ+ awɔ. 6 Vɔ nangaka ahole wa lokumu lo alambo ndo nangaka mbidjasɛ l’ahole wa ntondo* lo toshinangɔnga,+ 7 ndo nangaka anto mbasha mɔyɔ lo bingu ndo anto mbaelɛ ɔnɛ: Rabi.* 8 Koko nyu, tanyelamɛke Rabi, nɛ dia nyekɔ la Ombetsha+ 1. Nyu tshɛ nyekɔ onto l’ɔnango. 9 Ndo nto, tanyelɛke ndooko onto Shɛnyu+ la nkɛtɛ, nɛ dia nyekɔ la Shɛnyu 1, Ɔnɛ lele l’olongo. 10 Tanyelamɛke ɛnɔmbɔdi, nɛ dia nyekɔ la Ɔnɔmbɔdi 1, Kristo. 11 Onto loleki woke l’atei anyu pombaka monga okambi+ anyu. 12 Onto tshɛ layadiya wayowokitshakitsha+ ndo onto tshɛ layakitshakitsha wayowodiya.+

13 “Mananu le nyu, afundji la Afarisɛ, akanga wa dungi pende! nɛ dia nyu nyatodihɛka anto lokuke l’otsha lo Diolelo dia l’olongo ndo nyu nyuamɛ hanyɔtɔ lɔkɔ ndo hanyosha anto walanga mbɔtɔ lɔkɔ diaaso dia vɔ mbɔtɔ.+ 14 *——

15 “Mananu le nyu, afundji la Afarisɛ, nyu akanga wa dungi pende!+ nɛ dia nyu nyatetetaka lo ndjale ndo lo nkɛtɛ ya womu dia mbetɛ ose wodja ombetawudi,* ko etena kakomande ombetawudi, nyu mbeetɛka onto lahomba ntshɔ lo Ngɛhɛna* oleki nyuamɛ.

16 “Mananu le nyu, nyu ɛnɔmbɔdi+ wa totshungu watotaka ɔnɛ: ‘Naka onto ntshiba lo lokombo la tɛmpɛlɔ, kete ndooko dikambo, koko naka onto ntshiba lo lokombo la paonyi yele lo tɛmpɛlɔ, kete nde pombaka+ nkotsha etshibelo kande.’ 17 Akanga wa dinginya ndo wa totshungu le, ɛngɔ kakɔna koleki ohomba? Onde paonyi kana tɛmpɛlɔ kakakidia paonyi? 18 Nyu mbutaka nto ɔnɛ: ‘Naka onto ntshiba lo lokombo la elambwelo, kete ndooko dikambo, koko naka onto ntshiba lo lokombo la woshasha wele lɔkɔ, kete nde pombaka nkotsha etshibelo kande.’ 19 Akanga wa totshungu le, ɛngɔ kakɔna koleki woke? Onde woshasha kana elambwelo kakidia woshasha? 20 Ɔnkɔnɛ, onto tshɛ latshiba lo lokombo la elambwelo ekɔ lo ntshiba lo lokombo la tɔ ndo la kɛnɛ tshɛ kele lɔkɔ; 21 onto tshɛ latshiba lo lokombo la tɛmpɛlɔ ekɔ lo ntshiba lo lokombo la tɔ ndo laki Ɔnɛ ladjasɛ lɔkɔ;+ 22 ndo onto tshɛ latshiba lo lokombo l’olongo ekɔ lo ntshiba lo lokombo la kiti ka lowandji kaki Nzambi ndo lo lokombo laki Ɔnɛ ladjasɛ lɔkɔ.

23 “Mananu le nyu, afundji la Afarisɛ, nyu akanga wa dungi pende! nɛ dia nyu tokimɔka etenyi ka dikumi ka mɛntɛ la ka anɛtɛ la ka kumino,*+ koko nyu tonyaka yimba lo awui woleki ohomba wa lo Ɛlɛmbɛ, mbuta ate losembwe,+ kɛtshi+ ndo kɔlamelo. Awui asɔ mbele ohomba nsala, aha la minya yimba l’awui akina.+ 24 Nyu ɛnɔmbɔdi+ wa totshungu, nyu tɔlɛkɔlaka tofumbɔfumbɔ+ koko nyu tɔmɛnaka kamɛlɔ!+

25 “Mananu le nyu, afundji la Afarisɛ, nyu akanga wa dungi pende! nɛ dia nyu tɛdiaka l’andja wa dikɔhɔ la dɔnga,+ koko l’etei ambolola la lokaki*+ ndo la awui wa tshambandeko.+ 26 Wɛ Ofarisɛ wa tshungu le, tasodi l’etei ka dikɔhɔ kana ka dɔnga ntondo ko ndo l’andja adiɔ ayonga pudipudi.

27 “Mananu le nyu, afundji la Afarisɛ, nyu akanga wa dungi pende!+ nɛ dia nyu fɔnaka la waombo+ woshingɔmi mpɛmbɛ watɛnamaka dimɛna l’andja, koko l’etei ndola la weka w’edo ndo weho tshɛ wa mindo. 28 Woho akɔ wamɛ mbele, nyu mɛnamaka le anto oko anto w’ɛlɔlɔ l’andja, koko l’etei nyekɔ akanga wa dungi pende ndo amɔnyɔdi w’ɛlɛmbɛ.+

29 “Mananu le nyu, afundji la Afarisɛ, nyu akanga wa dungi pende!+ nɛ dia nyu tohikaka ndo nyu tɔlɛngaka waombo* w’amvutshi ndo w’anto w’ɛlɔlɔ,+ 30 ko nyu mbutaka nyate: ‘Otondonga takikɔ lo nshi ya watshɛso, tshike sho kombakimanyiya dia ntondja dikila di’amvutshi.’ 31 Ɔnkɔnɛ, nyu nyamboyafunda ɔnɛ nyekɔ ana w’andjaki w’amvutshi.+ 32 Laasɔ kawɔ, nyoshidiya olimu wakatatɛ watshɛnyu.

33 “Nyu eloyi ndo ana w’akuha,+ ngande wayonyolawɔ kilombo ka Ngɛhɛna?*+ 34 Diakɔ dianyotomɛmi amvutshi,+ akanga wa tomba ndo embetsha.+ Nyayodiaka+ amɔtshi ndo nyayowadiaka l’etamba, nyayɔkɔmɔla+ akina lo toshinangɔnga tanyu ndo nyayowahɛnyahɛnya+ l’osomba l’osomba, 35 dia akila tshɛ w’anto w’ɛlɔlɔ wakatshulɔ la nkɛtɛ monga l’ɛtɛ anyu, ntatɛ oma lo dikila di’Aabɛlɛ+ onto ɔlɔlɔ polo lo dikila dia Zɛkariya ɔna Barakiya lakanyadiake lam’asa tɛmpɛlɔ k’ekila la elambwelo.+ 36 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, akambo asɔ tshɛ wayokomɛ lɔlɔnga lɔnɛ.

37 “Jɛrusalɛma, Jɛrusalɛma, osomba wadiaka amvutshi ndo woka wanɛ wotomɛwɔ+ ave, ande mbala efula yakamalange nsanganya anayɛ kaamɛ woho watosanganyaka waale a nkɔkɔ anatɔ lo ahafu atɔ lee! Koko nyu konanga.+ 38 Nyolonge, Nzambi ambonyokalɛ luudu lanyu.*+ 39 Nɛ dia dimi lambonyotɛ nte, oma ko kakianɛ nyu hanyotɔmɛna nto edja ndo lam’ayonyota nyate: ‘Ɔnɛ layaye lo lokombo la Jehowa*+ atshɔkwame!’”

24 Lam’akayatombaka Yeso oma lo tɛmpɛlɔ, ambeki ande wakaye lalende dia mbɛnya mvudu ya tɛmpɛlɔ. 2 Nde akawatɛ ate: “Onde nyu hanyɛnyi diangɔ nɛ tshɛ? Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, lo weho akɔ tshɛ, ndooko dive diayotshikala laadiko dia dive aha la kɔshama.”+

3 Lam’akadjasɛ Yeso lo Dikona di’esongo w’Ɔlivɛ, ambeki wakaye le nde lo shɔpɔ ko wakawombola vate: “Ototɛ, etena kakɔna kayosalema akambo asɔ, ndo djembetelo yakɔna yayɛnya woongelo*+ ayɛ ndo etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo?”*+

4 Yeso akawatɛ ate: “Nyewɔ, onto atonyonganyiyake,+ 5 nɛ dia anto efula wayoya lo lokombo lami, wayota ɔnɛ: ‘Dimi kele Kristo’ ndo wayonganyiya anto efula.+ 6 Nyayoka awui w’ata ndo nkumu y’ata. Tanyokake wɔma nɛ dia akambo asɔ pombaka salema, koko ekomelo kataye.+

7 “Nɛ dia wodja wayɔlɔsha wodja okina ndo diolelo diayɔlɔsha diolelo+ dikina, ndjala ya kasha+ l’adidimu wa nkɛtɛ wayonga lo dihole la dihole.+ 8 Akambo asɔ tshɛ wekɔ etatelo k’asui.

9 “Oma laasɔ, anto wayonyosoya+ ndo wayonyodiaka+ ndo anto wa lo wedja tshɛ wayonyohetsha l’ɔtɛ wa lokombo lami.+ 10 L’etena kɛsɔ, anto efula wayoshisha mbetawɔ, wayofungana ndo wayohetshana. 11 Amvutshi efula wa kashi wayoya ndo wayonganyiya anto efula;+ 12 ndo lam’ele ɛɔnywɛlɔ k’ɛlɛmbɛ kayofula, ngandji k’anto efula kayɔla. 13 Koko onto layokikɛ* polo l’ekomelo mbayoshimbamɛ.+ 14 Ndo lokumu l’ɔlɔlɔ lɔnɛ la Diolelo layosambishama lo nkɛtɛ k’otondo oko ɔmɛnyi le anto wa lo wedja+ tshɛ, ko oma laasɔ ekomelo kayoya.

15 “Ɔnkɔnɛ, lam’ayonyɛna ɛngɔ ka wɔnɔnyi katonga elanyelo kambemala lo dihole di’ekila,+ oko wakadite omvutshi Danyɛlɛ, (ɔnɛ ladia akambo anɛ onge la shɛnɔdi.) 16 L’etena kɛsɔ, wanɛ wele la Judeya kawolawɔ otsha l’akona.+ 17 Onto lele lo tshoto ya luudu atoholɔke dia ndjɔsa diangɔ diele lo luudu lande, 18 ndo onto lele lo ekambɔ atokalolake dia ndjɔsa dihɔndɔ diande dia laadiko. 19 Ayonga paa efula le wamato wayonga la waemi ndo wayɔlɔnyaka ana lo nshi shɔ. 20 Nyotetemale nɔmba diaha etena kayonyolawɔ kɛsɔ monga lo nshi ya tshitshi kana lushi la Sabato, 21 nɛ dia oma laasɔ, mfɔnu+ ka woke kayoyala woho wahatayalaka oma ko etatelo k’andja polo ndo kakianɛ ndo woho wahayalaki nto.+ 22 Lo mɛtɛ, otondonga nshi shɔ kosusama, tshike ndooko onto lotoshimbamɛ, koko nshi shɔ yayosusama+ l’ɔtɛ w’asɔnami.

23 “L’etena kɛsɔ, naka onto ambonyotɛ ate: ‘Eenda, Kristo+ ekɔ lanɛ’ kana ɔnɛ: ‘Ekɔ lɛnɛ,’ tanyetawɔke dui sɔ.+ 24 Nɛ dia Kristo ya kashi ndo amvutshi+ wa kashi wayotomba ndo wayosala tolembetelo ta weke ndo akambo wa diambo dia minganyiya+ kaanga asɔnami, naka kokaka. 25 Nyolonge, dimi lambotanyewodi. 26 Ɔnkɔnɛ, naka anto wambonyotɛ vate: ‘Eenda, nde ekɔ l’oswe,’ tanyotombake, kana ɔnɛ: ‘Eenda, nde ekɔ l’etei ka luudu,’ tanyetawɔke dui sɔ.+ 27 Nɛ dia oko watoyaka dingadimu oma lo ɛstɛ ko mɛnya osase polo lo owɛstɛ, ngasɔ mbayonga ndo woongelo* wa Ɔna onto.+ 28 Lɛnɛ ele edo mbayosangana+ mpongo.

29 “Mbala kakɔ ɔtɔi l’ɔkɔngɔ wa mfɔnu kɛsɔ, wonya ayokadimɔ wodjima,+ ngɔndɔ hatosha osase atɔ, tɔɔtɔ tayɔkɔ oma l’olongo ndo diangɔ dia wolo dia l’olongo diayosutshasutshama.+ 30 L’etena kɛsɔ, djembetelo ya Ɔna onto yayɛnama l’olongo, ko waoho tshɛ wa la nkɛtɛ wayoyatshatsha la lonyangu+ ndo wayɛna Ɔna onto+ ayaye lo wange wa l’olongo la wolo ndo la lotombo+ l’efula. 31 Ko nde ayotoma andjelo ande la londjo la dimama dia wolo, ko vɔ wayotshumanya asɔnami ande kaamɛ oma lo mpɛpɛ 4, oma lo koma mɔtshi y’olongo polo lo koma nkina.+

32 “Nyokondja wetshelo oma lo osongo wa fingo: Kam’atondjawɔ sɔngusɔngu yawɔ y’ashashi ndo kam’atondjayɔ akatshi, nyu teyaka nyate eleko k’ɔwɔ kaya suke.+ 33 Woho akɔ waamɛ mbele nyu la wɔ, lam’ayonyɛna akambo asɔ tshɛ, kanyeye dia nde aya suke, aya ka asoko.+ 34 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, lɔlɔnga lɔnɛ hateta paka akambo asɔ tshɛ wambosalema. 35 Olongo la nkɛtɛ wayeta, koko ɛtɛkɛta ami hawetaki pondjo.+

36 “Lo kɛnɛ kendana la lushi kana la wonya akɔ, ndooko onto leya,+ kaanga andjelo wa l’olongo, kaanga Ɔna, paka Papa+ ndamɛ. 37 Nɛ dia oko waki+ lo nshi ya Nɔa mbayonga+ woongelo* wa Ɔna onto. 38 Nɛ dia lo nshi shɔ, la ntondo ka Mvula k’elola, anto wakalɛka, wakanɔka, apami wakatshukaka ndo wamato wakatshukamaka polo ndo lushi lakɔtɔ Nɔa lo waato wa luudu,+ 39 vɔ kombidja yimba edja ndo lam’akaye Mvula k’elola, ko tɔ kakawakumɛ vɔ tshɛ.+ Ngasɔ mbayonga ndo woongelo wa Ɔna onto. 40 L’etena kɛsɔ, apami 2 wayonga l’ekambɔ; wayɔsa ɔmɔtshi ko ntshika okina. 41 Ayonga wamato 2 wahɛla lo dive di’ɔhɛlɔ dia l’anya; wayɔsa ɔmɔtshi ko ntshika+ okina. 42 Ɔnkɔnɛ, nyosungukalake, nɛ dia hanyeye lushi layoya+ Nkumɛnyu.

43 “Koko nyeye dia, naka kanga luudu mbeya wonya* wayoya+ wovi, kete nde ayɔsɛnaka ndo hatetawɔ dia vɔ ntondola+ luudu lande. 44 Ɔnkɔnɛ, ndo nyu lawɔ nyɛnya dia nyekɔ suke,+ nɛ dia Ɔna onto ayoya lo wonya wahanyafɔnya.

45 “Akɔna mɛtɛ ele ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ* wele nkumɛnde akookitsha laadiko di’anto wa lo luudu lande dia mbashaka mbo ya ndɛ yawɔ lo etena kahombama?+ 46 Diɛsɛ le ɔhɔmbɔ ɔsɔ naka nkumɛnde mbotana asala dui sɔ+ lam’ayondoya! 47 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, nde ayowokitsha laadiko wa diangɔ diande tshɛ.

48 “Koko naka ɔhɔmbɔ wa kɔlɔ ɔsɔ ambota l’otema ande ate: ‘Nkumɛmi ambotshimbatshimba,’+ 49 ko nde ambotatɛ nkɔmɔla asekande ɛhɔmbɔ ndo oyasha lo deshi la nɔshi kaamɛ la emunga wa wanu, 50 nkumɛnde ayoya lo lushi lahandalongamɛ ndo lo wonya wahandeye,+ 51 ko nde ayowosha dilanya dioleki wolo ndo ayowodja lo dihole di’akanga wa dungi pende. Lɛkɔ mbayondolela ndo mbayondokakatanya+ wanyu.

25 “Diolelo dia l’olongo koka mbɛdikama la esekaseka 10 wa dimuma wakɔshi atala+ awɔ ko wakatshu dia tohomana la otshuki a wadi.+ 2 Esekaseka 5 l’atei awɔ waki dinginya ndo ekina 5 waki tɔkɛsɔ.*+ 3 Esekaseka wa dinginya wakɔshi atala awɔ, koko vɔ kɔmbɔsa esɔ, 4 koko esekaseka wa tɔkɛsɔ wakɔshi atala awɔ ndo wakadje esɔ lo ɛlɔndɔ awɔ. 5 Lam’ele otshuki a wadi akaviya, vɔ tshɛ wakanyingɔnyingɔ ndo wakalale djɔ. 6 La midi k’otsho, wakawelɛ ɔnɛ: ‘He otshuki a wadi amboya! Nyotombe dia tohomana la nde.’ 7 Ko esekaseka akɔ tshɛ waketɔ ndo wakalɔngɔsɔla+ atala awɔ. 8 Esekaseka wa dinginya wakatɛ esekaseka wa tɔkɛsɔ ɔnɛ: ‘Nyotosha yema y’esɔ nɛ dia atala aso wayanga nimala.’ 9 Esekaseka wa tɔkɛsɔ wakakadimola ɔnɛ: ‘Ondo esɔ kele la so hotokoka sho la nyu. Nyotshu le wanɛ wasondja kele nyotosombe.’ 10 Lam’akawatatshɔka dia tosomba, otshuki a wadi akaye. Esekaseka wa dimuma waki laawɔ wakɔtɔ la nde lo fɛtɛ+ ka diwala ko lokuke lakadihama. 11 L’ɔkɔngɔ diko, esekaseka ekina wa dimuma wakaye, wata vate: ‘Nkumadiɔndjɔ, Nkumadiɔndjɔ, otodihole.’+ 12 Ko nde akakadimola ate: ‘Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, dimi halanyeye.’

13 “Ɔnkɔnɛ nyosungukalake,+ nɛ dia hanyeye lushi kaanga wonya.+

14 “Nɛ dia dikambo sɔ diekɔ oko pami kɛmɔtshi kaki suke la mɛngɔla lo wodja okina. La ntondo ka nde monɛɛ, nde akatshumanya ase olimu ande ko akawasha+ diangɔ diande. 15 Nde akasha ɔmɔtshi talata* 5, okina talata 2 ndo okina nto lotalata 1, onto l’onto lo ndjela akoka ande, ko nde akatshu lo wodja okina. 16 Aha la ntshimbatshimba, ɔnɛ lakalongola talata 5 akatshu la yɔ tonda okanda ko akakondja talata nkina 5. 17 Ɔnɛ lakalongola talata 2 nde la wɔ akatokondja talata nkina 2. 18 Koko ose olimu wakalongola lotalata 1 akatshu, akatotshima difuku ko akakundɛ lofalanga* laki owandji ande.

19 “L’ɔkɔngɔ w’etena k’otale, owandji awɔ akakalola ndo akakoya la wɔ.+ 20 Ɔnɛ lakalongola talata 5 akaye, akawela talata nkina 5 ndo akate ate: ‘Owandji, wɛ akambisha talata 5, eenda, dimi lamboyokondja talata nkina+ 5.’ 21 Owandji ande akawotɛ ate: ‘Dimɛna efula, wɛ ekɔ ose olimu w’ɔlɔlɔ ndo wa kɔlamelo! Wɛ aki la kɔlamelo lo diangɔ yema tshitshɛ. Dimi layokɔsɔna dia wɛ namaka diangɔ efula.+ Ɔtɔ lo ɔngɛnɔngɛnɔ w’owandji+ ayɛ.’ 22 Oma laasɔ, ɔnɛ lakalongola talata 2 akaye ndo akawotɛ ate: ‘Owandji, wɛ akambisha talata 2, eenda, dimi lamboyokondja talata nkina+ 2.’ 23 Owandji ande akawotɛ ate: ‘Dimɛna efula, wɛ ekɔ ose olimu w’ɔlɔlɔ ndo wa kɔlamelo! Wɛ aki la kɔlamelo lo diangɔ yema tshitshɛ. Dimi layokɔsɔna dia wɛ namaka diangɔ efula. Ɔtɔ lo ɔngɛnɔngɛnɔ w’owandji ayɛ.’

24 “L’ekomelo, ose olimu wakalongola lotalata 1 akaye ndo akate ate: ‘Owandji, dimi lakeyaka dia wɛ ekɔ kanga awui wolo, wɛ minaka lɛnɛ akiyɛ komonɛ ndo wɛ tshumanyaka lɛnɛ akiyɛ kopandjola.+ 25 Ɔnkɔnɛ, dimi lakoke wɔma ko lakatshu, lakatokundɛ lotalata layɛ lo nkɛtɛ. Ɛngɔ kayɛ tɔ kɛnɛ.’ 26 Owandji ande akookadimola ate: ‘Ose olimu wa kɔlɔ ndo wa nɛndɛ. Onde wɛ kombeyaka dia dimi minaka lɛnɛ akimi komonɛ ndo tshumanyaka lɛnɛ akimi kopandjola? 27 Ko lande na kakiyɛ kototshika lofalanga* lami lo bankɛ ko lam’ayomokalola dimi ndjoliɔsa la wahɔ?

28 “‘Ɔnkɔnɛ, nyowɔhɔtɔlɛ lotalata lakɔ kele nyolisha ɔnɛ lele la talata+ 10. 29 Nɛ dia onto tshɛ lele la ɛngɔ kɛmɔtshi, wayowokotshɛ dikina, ko nde ayonga la diangɔ efula. Koko onto tshɛ laha la ɛngɔ, wayowɔhɔtɔla ndo kɛnɛ kele la nde.+ 30 Nyokasha ose olimu w’anyanya ɔnɛ l’andja lo wodjima. Lɛkɔ mbayondolela ndo mbayondokakatanya wanyu.’

31 “Lam’ayoya Ɔna onto+ lo lotombo lande la andjelo tshɛ kaamɛ la nde,+ nde ayodjasɛ lo kiti kande ka lowandji ka lotombo. 32 Wedja tshɛ wayotshumana la ntondo kande, ko nde ayokakitola anto woho watokakitolaka olami ɛkɔkɔ la mbudi. 33 Nde ayetsha ɛkɔkɔ+ lo lonya lande l’omi ndo mbudi lo lonya lande la lɔmɔsɔ.+

34 “Oma laasɔ, Nkumekanga ayotɛ wanɛ wele lo lonya lande l’omi ate: ‘Nyoye, nyu wanɛ wakatshɔkwama oma le Papa, nyokite Diolelo diakalɔngɔsɔma dikambo dianyu oma ko etatelo k’andja. 35 Nɛ dia dimi laki la ndjala ko nyu nyakambisha ɛngɔ ka ndɛ, dimi laki la mposa k’ashi ko nyu nyakambisha ɛngɔ ka nnɔ. Dimi laki ɔngɛndangɛnda ko nyu nyakanongola dimɛna,+ 36 laki otakataka* ko nyu nyakambisha ahɔndɔ.+ Dimi laki la hemɔ ko nyu nyakakimanyiya. Dimi laki lo lokanu ko nyu nyakaye ndjomenda.’+ 37 Oma laasɔ, anto w’ɛlɔlɔ wayowombola vate: ‘Nkumadiɔndjɔ, etena kakɔna kakatakɛnyi la ndjala ko sho kosha ɛngɔ ka ndɛ kana la mposa k’ashi ko sho kosha ɛngɔ ka nnɔ?+ 38 Etena kakɔna kakatakɛnyi ɔngɛndangɛnda ko sho kolongola dimɛna kana otakataka ko sho kosha ahɔndɔ? 39 Etena kakɔna kakatakɛnyi la hemɔ kana lo lokanu ko sho ndjokenda?’ 40 Ko Nkumekanga ayowakadimola ate: ‘Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, lo yɛdikɔ yakanyasalɛ ɔtɔi ɔmɔtshi l’atei w’analengo woleki totshitshɛ akambo asɔ, dimi mbakanyasalɛ.’+

41 “Nde ayotɛ wanɛ wele lo lonya lande la lɔmɔsɔ ate: ‘Nyomangane,+ nyu wanɛ wakadjama mananu, nyotshu lo dja ya pondjo+ yakawalɔngɔsɔlɛ Diabolo la andjelo+ ande. 42 Nɛ dia dimi laki la ndjala, koko nyu kombishami ndooko ɛngɔ ka ndɛ. Dimi laki la mposa k’ashi, koko nyu kombishami ndooko ɛngɔ ka nnɔ. 43 Dimi laki ɔngɛndangɛnda, koko nyu konongolami dimɛna. Dimi laki otakataka, koko nyu kombishami ahɔndɔ. Dimi laki la hemɔ ndo laki lo lokanu, koko nyu kondja ndjomenda.’ 44 Ko vɔ wayowokadimola vate: ‘Nkumadiɔndjɔ, etena kakɔna kakatakɛnyi la ndjala kana la mposa k’ashi kana ɔngɛndangɛnda kana otakataka kana la hemɔ kana lo lokanu ko sho kokokimanyiya?’ 45 Nde ayowakadimola ate: ‘Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, lo yɛdikɔ yakinyu kosalɛ ɔtɔi ɔmɔtshi l’atei w’analengo woleki totshitshɛ akambo asɔ, dimi+ mbakinyu kosalɛ.’ 46 Anto asɔ wayotshɔ lo elanyelo ka pondjo,*+ koko anto w’ɛlɔlɔ wayotshɔ lo lɔsɛnɔ la pondjo.”+

26 Lam’akashidiya Yeso mbuta akambo asɔ tshɛ, nde akatɛ ambeki ande ate: 2 “Nyu mbeyaka dia l’ɔkɔngɔ wa nshi 2, dambo di’Elekanelo diayosalema+ ndo Ɔna onto ayokimɔma dia ndjakema l’otamba.”+

3 L’etena kɛsɔ, ewandji w’ɛlɔmbɛdi la dikumanyi wakasangana lo sɛkɛ diaki ɔlɔmbɛdi a laadiko wakawelɛka Kayifasi,+ 4 ndo wakɔtɔ sheke+ dia nyanga woho wa minda Yeso lo mayɛlɛ* ko mbodiaka. 5 Koko vɔ wakataka ɔnɛ: “Aha lo fɛtɛ, diaha lofunge monga l’atei w’anto.”

6 Etena kaki Yeso la Bɛtaniya lo luudu la Simɔna kanga sudi,+ 7 womoto ɔmɔtshi laki la ɔlɔndɔ w’alabatrɛ wa malashi w’oshinga wolo akaye lalende ko akatatɛ mbotɛ malashi akɔ l’ɔtɛ etena kakandalɛka.* 8 Lam’akawɛnyi dikambo sɔ, ambeki ande wakanyange ndo wakate vate: “Lande na kalanyema malashi w’oshinga wolo ɔnɛ? 9 Vɔ wotokoka sondjama la falanga efula ko ndjisha ase wola.” 10 Lam’akeye Yeso dikambo sɔ, nde akawatɛ ate: “Lande na kalanganyu nkiyanya womoto ɔnɛ? Nde ambosalɛ dikambo dia dimɛna. 11 Nɛ dia nyu nyekɔ nshi tshɛ kaamɛ la+ ase wola, koko dimi+ hantongaka la nyu nshi tshɛ. 12 Womoto ɔnɛ ambotɛ malashi ɔnɛ lo demba diami dia nɔngɔsɔla okundelo+ ami. 13 Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte l’ahole tshɛ wa l’andja w’otondo wayosambishama lokumu l’ɔlɔlɔ lɔnɛ, wayotaka ndo dikambo diambosala womoto ɔnɛ dia mboohɔka.”+

14 Oma laasɔ, ɔtɔi ɔmɔtshi wa l’atei w’apɔstɔlɔ 12, ɔnɛ lakawelɛka Judasɛ Iskariyɔtɛ,+ akatshu le ewandji w’ɛlɔmbɛdi+ 15 ko akawambola ate: “Kakɔna kayonyombisha dia dimi mbokimɔ l’anya anyu?”+ Vɔ wakate dia mbosha ekenga+ wa mfɛsa 30. 16 Oma ko etena kɛsɔ, nde akayangaka diaaso dia dimɛna dia mbofunga.

17 Lushi la ntondo la Mapa+ waha la wodoya, ambeki wakaye le Yeso ko wakawombola vate: “Lende alangayɛ sho tokɔlɔngɔsɔlɛ dia wɛ tɔlɛ dambo di’Elekanelo?”+ 18 Nde akate ate: “Nyotshu l’osomba, laka shishadjɛndɛ ko nyu mbotɛ nyate: ‘Ombetsha kata ate: “Etena kami kakashikikɛma kaya suke, dimi layanga ndjosala dambo di’Elekanelo l’ambeki ami lo luudu layɛ.”’” 19 Ko ambeki wakasale kɛnɛ kakawatɛ Yeso ndo wakalɔngɔsɔla dambo di’Elekanelo.

20 La dikɔlɔ,+ nde akadjasɛ kaamɛ la ambeki+ ande 12 la mɛsa. 21 Etena kakawalɛka, nde akate ate: “Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, ɔmɔtshi l’atei anyu ayomfunga.”+ 22 Vɔ wakanyange efula lo mboka dikambo sɔ, ko onto l’onto akatatɛ mbombola ɔnɛ: “Nkumadiɔndjɔ, onde dimi?” 23 Nde akaakadimola ate: “Ɔnɛ ladja la mi lonya lo dɔnga kayomfunga.+ 24 Lo mɛtɛ, Ɔna onto ayanga minyɛma oko wakadiafundama lo dikambo diande, koko mananu+ le ɔnɛ layofunga+ Ɔna onto! Otoleka dimɛna aha onto ɔsɔ mbotɔ.”+ 25 Judasɛ laki suke la mbofunga akawombola ate: “Rabi,* onde dimi?” Yeso akawotɛ ate: “Wɛmɛ ɔsɔ adita.”

26 Lam’akawatetemalaka ndɛ, Yeso akɔshi mapa ndo l’ɔkɔngɔ wa nde nsala dɔmbɛlɔ, nde akoohembola+ ko akasha ambeki ande, ata ate: “Nyɔshi, nyole. Mapa ɔnɛ wekɔ didjidji dia demba diami.”+ 27 Ndo nde akɔshi dikɔhɔ ndo l’ɔkɔngɔ wa nde mboka losaka, nde akawashadiɔ, ata ate: “Nyɔnɔ nyu tshɛ,+ 28 nɛ dia diɔ diekɔ didjidji dia ‘dikila+ dia sheke’+ diami diayotshulɔma lo wahɔ w’anto efula+ dikambo dia edimanyielo ka pɛkato.+ 29 Koko dimi lambonyotɛ nte: Hanɔki vinyɔ nyɛ nto polo lushi layomɔnɔ vinyɔ y’oyoyo kaamɛ la nyu lo Diolelo dia Papa.”+ 30 L’ekomelo, l’ɔkɔngɔ wa vɔ memba esambo wa lotombo, vɔ wakatshu otsha lo Dikona di’esongo w’Ɔlivɛ.+

31 Oma laasɔ, Yeso akawatɛ ate: “Nyu tshɛ nyayotakana lo dikambo diami l’otsho ɔnɛ, nɛ dia akafundama ɔnɛ: ‘Dimi layodiaka olami w’ɛkɔkɔ, ko olui w’ɛkɔkɔ wayodiangana.’+ 32 Koko l’ɔkɔngɔ wa dimi mbolɔ, layotshɔ la ntondo kanyu la Ngalileya.”+ 33 Ko Petero akookadimola ate: “Oyadi kaanga anto akina tshɛ wayotakana lo dikambo diayɛ, dimi hatakanaki+ pondjo!” 34 Yeso akawotɛ ate: “Lo mɛtɛ kakotɛmi nte l’otsho ɔnɛ, la ntondo ka nkɔkɔ mbeka, wɛ ayomanguna mbala 3.”+ 35 Petero akawotɛ ate: “Oyadi kaanga ɔnɛ dimi pombaka mvɔ la yɛ, dimi hakangunaki+ pondjo.” Ambeki akina tshɛ wakate woho akɔ waamɛ.

36 Oma laasɔ, Yeso akaye la wɔ lo dihole dielɛwɔ Ngɛtɛsɛmanɛ+ ko akatɛ ambeki ande ate: “Nyodjasɛ lanɛ, dimi tokotshɔ lɛnɛ dia tɔlɔmba.”+ 37 Ko nde akatshu la Petero la ana 2 wa Zebede, ko nde akatatɛ nyanga ndo nkiyana+ efula. 38 Nde akawatɛ ate: “Dimi* lekɔ la lonyangu l’efula polo lo nyɔi. Nyotshikale lanɛ ndo nyɔsɛnake kaamɛ la mi.”+ 39 Ko nde akatshu yema tshalola, akayakɔsha ekukumadi ndo akalɔmbɛ+ ate: “Papa, naka kokaka, ominye dikɔhɔ+ nɛ. Kele aha oko walangami, koko oko walangayɛ.”+

40 Nde akakalola le ambeki ande, ko akaatane walala djɔ, ko nde akambola Petero ate: “Nyu hanyokoki nsungukala la mi+ kaanga wonya wa ntango ɔtɔi? 41 Nyosungukale+ ndo nyotetemale+ nɔmba diaha nyu nkɔ l’ehemba.+ Otema nangaka,* koko demba mbele wɔdu.”+ 42 Nde akatshu mbala ka 2 nto ndo akatɔlɔmba ate: “Papa, naka dikɔhɔ nɛ hadiokoke mimwɛmi paka dimi dinɔ, kete lolango layɛ lasaleme.”+ 43 Nde akakalola nto ko akayatana walala djɔ nɛ dia washo awɔ waki wotsho. 44 Nde akaatshike, akatshu nto ndo akatɔlɔmba mbala ka 3, ata ɛtɛkɛta akɔ waamɛ. 45 Oma laasɔ, nde akakalola le ambeki ande ndo akawatɛ ate: “L’etena ka nganɛ, ko nyekɔ lo ndala ndo nyekɔ lo momuya! Nyolonge, wonya aya suke dia Ɔna onto kimɔma l’anya w’atshi wa pɛkato. 46 Nyonee, nyoyete totshu. Nyolonge, ofungi ami aya suke la nkoma.” 47 Oshimu kele edja, nyolonge, Judasɛ, ɔmɔtshi l’atei w’apɔstɔlɔ 12 akaye kaamɛ la olui a woke w’anto, wanɛ la tokuwa ta ta, akina la tokalemba wakatomama oma le ewandji w’ɛlɔmbɛdi ndo dikumanyi.+

48 Ofungi ande akawasha djembetelo ate: “Onto layoshana la mi bizɛ, kete nde; kanyowonde.” 49 Nde akasembɔ otsha le Yeso ndo akate ate: “He mɔyɔ, Rabi!”* ko nde akawosha bizɛ la wɔlamu. 50 Koko Yeso akawotɛ ate: “Waana, oyeyɛ ndjotsha?”+ Oma laasɔ, vɔ wakasukana, wakakimɛ Yeso ndo wakawonde. 51 Koko, nyolonge, ɔmɔtshi wa l’atei a wanɛ waki la Yeso akasembola lonya, akasɔmɔla lokuwa lande, akakɔtɛ ose olimu wa ɔlɔmbɛdi a laadiko ndo akoohembola toyi.+ 52 Ko Yeso akawotɛ ate: “Kaloya lokuwa layɛ lo dihole+ dialɔ, nɛ dia wanɛ tshɛ wɛmbɛ anto akina tokuwa wayodiakema la tokuwa.+ 53 Onde wɛ fɔnyaka dia dimi haakoke nɔmba Papa dia nde tomɛmi elui wa andjelo+ ndekana 12 wonya ɔnɛ? 54 Ko naka ngasɔ, ngande wayokotshama Afundelo wakate dia awui pombaka salema nganɛ?” 55 Ko wonya akɔ, Yeso akatɛ elui w’anto ate: “Onde nyu nyamboya dia ndjominda la tokuwa ta ta ndo la tokalemba oko anto walanga minda ɔpɔtwanyi? Lushi la lushi, dimi lakadjasɛka lo tɛmpɛlɔ letsha,+ koko nyu komindami.+ 56 Koko akambo anɛ tshɛ wambosalema di’awui wakafunde* amvutshi kotshama.”+ Oma laasɔ, ambeki ande tshɛ wakootshike ndo wakalawɔ.+

57 Wanɛ wakande Yeso wakatshu la nde laka ɔlɔmbɛdi a laadiko Kayifasi+ lɛnɛ akasangana+ afundji la dikumanyi. 58 Koko Petero akayawoyelaka yema lo tshalola polo lo sɛkɛ dia ɔlɔmbɛdi a laadiko ndo l’ɔkɔngɔ wa nde mbɔtɔ lo lokombo, nde akadjasɛ kaamɛ la ase olimu dia menda kɛnɛ kayotomba.+

59 L’etena kɛsɔ, ewandji w’ɛlɔmbɛdi la ase tominadi ta laadiko t’ase Juda tshɛ wakayangaka anto wakakoke nsɔngwɛ Yeso awui wa kashi dia vɔ mbodiaka.+ 60 Koko ndooko onto lakawatane, kaanga mbakaye+ ɛmɛnyi efula wa kashi. L’ɔkɔngɔ diko, anto 2 wakaye, 61 ko wakayota vate: “Pami kɛnɛ akate ate: ‘Dimi koka mbitola tɛmpɛlɔ ka Nzambi ko kika lo nshi 3.’”+ 62 Kam’akandoke ngasɔ, ɔlɔmbɛdi a laadiko akemala ko akawombola ate: “Onde wɛ hakadimola ndooko dui? Kɛnɛ kata anto anɛ lo dikambo diayɛ+ kɛsɔ, ngande wetɔ?” 63 Koko Yeso akatshikala ki.+ Ko ɔlɔmbɛdi a laadiko akawotɛ ate: “Lambokotshibia lo lokombo la Nzambi kasɛna dia wɛ totɛ kana wɛ mbele Kristo, Ɔna Nzambi!”+ 64 Yeso akawotɛ ate: “Wɛmɛ ɔsɔ adita. Koko dimi lambonyotɛ nte: Oma ko kakianɛ, nyu nyayɛna Ɔna onto+ odjashi lo lonya l’omi la wolo+ ndo ayaye lo wange wa l’olongo.”+ 65 Ko ɔlɔmbɛdi a laadiko akatshatsha ahɔndɔ ande wa laadiko ndo akate ate: “Nde ambɔtɛnga Nzambi! Ɛmɛnyi akɔna waakatayange nto? Nyamboka nyuamɛ woho watɛngande Nzambi. 66 Atanyu?” Vɔ wakookadimola vate: “Nde pombaka ndjakema.”+ 67 Ko vɔ wakawotɛ nsɔyi l’elungi+ ndo wakɔkɔmɔla akɔfi.+ Ndo akina wakɔkɔmɔla mbala l’elungi,+ 68 wata vate: “Wɛ Kristo, otote prɔfɛsiya. Onto akɔna okɔkɔmɔdi?”

69 Petero akadjasɛ l’andja lo sɛkɛ dia lokombo, ko ose olimu ɔmɔtshi wa womoto akaye le nde, akawotɛ ate: “Ndo wɛ lawɔ mbaki la Yeso y’ose Ngalileya!”+ 70 Koko nde akanguna la ntondo k’anto tshɛ ate: “Dimi haleye kɛnɛ katayɛ kɛsɔ.” 71 Lam’akandatatshɔka otsha la soko dia lokombo, ɔna womoto okina akawɛnyi ko akatɛ anto waki laawɔ ate: “Pami kɛnɛ aki la Yeso y’ose Nazarɛtɛ.”+ 72 Ko nde akanguna nto atshiba ate: “Dimi haleye onto ɔsɔ!” 73 L’ɔkɔngɔ wa tshanda mɔtshi, wanɛ wakemala suke wakaye ko wakatɛ Petero vate: “Lo mɛtɛ, wɛ ekɔ ɔmɔtshi la l’atei awɔ, nɛ dia kaanga ɔtɛkɛta* ayɛ kɔsɔngwɛka.” 74 Ko nde akatatɛ ndjadja mananu ndo akatshibe ate: “Dimi haleye onto ɔsɔ!” Ko mbala kakɔ ɔtɔi, nkɔkɔ kakeke. 75 Ko Petero akohɔ kɛnɛ kakawotɛ Yeso ate: “La ntondo ka nkɔkɔ mbeka, wɛ ayomanguna mbala 3.”+ Ko nde akatombe l’andja ndo akalele efula.

27 La pindju, ewandji w’ɛlɔmbɛdi la dikumanyi tshɛ wakɔtwɛ Yeso sheke dia mbodiaka.+ 2 L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbokeleka, wakaye la nde ko wakookimɔ le nguvɛrnɛrɛ+ Pilato.

3 Oma laasɔ, lam’akɛnyi Judasɛ lakoofunge dia wambofundɛ Yeso nyɔi, nde akanyange efula ko akakaloya ekenga wa mfɛsa 30 le ewandji w’ɛlɔmbɛdi la dikumanyi,+ 4 ata ate: “Lakasale pɛkato lo nkimɔ dikila di’onto ɔlɔlɔ.” Vɔ wakate vate: “Dikambo sɔ atendadiɔ? Ɔsɔ dikambo diayɛ wɛmɛ!”* 5 Ɔnkɔnɛ, nde akakasha ekenga wa mfɛsa akɔ lo tɛmpɛlɔ ko akatombe. Ko nde akatshu akatoyadja+ kɔdi. 6 Koko ewandji w’ɛlɔmbɛdi wakɔshi ekenga wa mfɛsa akɔ ko wakate vate: “Keema dimɛna mbidja falanga nyɛ lo eombelo k’ekila, nɛ dia yɔ yekɔ oshinga wa dikila.” 7 L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbokana, vɔ wakasombe la yɔ ekambɔ kaki okengi wa mpoke dia tɔ monga dihole dia kundɛka angɛndangɛnda. 8 Ɔnkɔnɛ, ekambɔ kɛsɔ mbelamɛka ɔnɛ: “Ekambɔ ka Dikila”+ polo ndo ɛlɔ. 9 Ngasɔ mbakakotshama kɛnɛ kakatama lo tshimbo y’omvutshi Jɛrɛmiya ɔnɛ: “Ko vɔ wakɔshi ekenga wa mfɛsa 30, oshinga w’onto lakasondjama, oshinga wele ana amɔtshi w’ase Isariyɛlɛ wakadje lo dikambo diande, 10 ko vɔ wakasombe la wɔ ekambɔ kaki okengi wa mpoke lo ndjela kɛnɛ kakambidjangɛ+ Jehowa.”*

11 Yeso akemala la ntondo ka nguvɛrnɛrɛ, ko nguvɛrnɛrɛ akawombola ate: “Onde wɛ kele Nkumekanga k’ase Juda?” Yeso akookadimola ate: “Wɛmɛ ɔsɔ adita.”+ 12 Koko kaanga mbakɔɔsɔngwɛka ewandji w’ɛlɔmbɛdi ndo dikumanyi, nde kokadimola+ ndooko dui. 13 Ko Pilato akawombola ate: “Onde wɛ hoke akambo efula wakɔsɔngwɛwɔ asɔ?” 14 Koko nde kombokadimola ndooko dui. Ɔnkɔnɛ, nguvɛrnɛrɛ akaambe efula.

15 Lo fɛtɛ la fɛtɛ, nguvɛrnɛrɛ aki la mbekelo ka tshungolɛ olui w’anto ose lokanu ɔmɔtshi lalangawɔ.+ 16 L’etena kɛsɔ, ondjakanyi ɔmɔtshi wakeyamaka efula aki lo lokanu, lokombo lande Barabasɛ. 17 Lam’akatshumana anto, Pilato akawambola ate: “Alanganyu dimi nyotshungolɛ, Barabasɛ kana Yeso lelamɛ ɔnɛ Kristo?” 18 Nɛ dia Pilato akeyaka dia vɔ wakakimɔ Yeso le nde l’ɔtɛ wa kandjema. 19 Ndo nto, etena kakandadjasɛ lo dihole dia kilombo, wadɛnde akootomɛ dui ate: “Tɔtɔke lo dikambo dia onto ɔlɔlɔ ɔnɛ, nɛ dia ɛlɔ lakasowi efula lo dɔ lo dikambo diande.” 20 Koko ewandji w’ɛlɔmbɛdi ndo dikumanyi wakatshutshuya olui w’anto dia vɔ nɔmba dia nde mbatshungolɛ Barabasɛ+ ko ndjaka+ Yeso. 21 Nguvɛrnɛrɛ akawambola ate: “Akɔna l’atei w’anto anɛ 2 alanganyu dimi nyotshungolɛ?” Vɔ wakate vate: “Barabasɛ.” 22 Pilato akawambola ate: “Ko ayomosala la Yeso lelamɛ Kristo?” Vɔ tshɛ wakookadimola vate: “Hanɛnde+ l’otamba!”* 23 Nde akawambola ate: “Lande na? Kɔlɔ kakɔna kosadinde?” Koko vɔ wakatetemala nyomoleka mpangɔhangɔ vate: “Hanɛnde+ l’otamba!”

24 Lam’akɛnyi Pilato dia welo ande tshɛ wambɔtɔ l’ashi ndo lofunguso lekɔ lo taleke, nde akɔshi ashi ko akasole anya la ntondo k’olui w’anto, ata ate: “Dimi keema l’onongo wa dikila di’onto ɔnɛ. Nyu nyuamɛ nyendane la diɔ.” 25 Ko anto tshɛ wakakadimola vate: “Dikila diande diayale l’ɛtɛ aso ndo l’ɛtɛ wa anaso.”+ 26 Nde akaatshungolɛ Barabasɛ, akate ko wakakɔmɔla+ Yeso ndo akawashande dia vɔ toodiaka l’otamba.+

27 Oma laasɔ, asɔlayi waki nguvɛrnɛrɛ wakatshu la Yeso laka nguvɛrnɛrɛ ndo olui tshɛ w’asɔlayi wakatshumana lalende.+ 28 Vɔ wakookolola ahɔndɔ ko wakɔɔlɔtsha okutu+ wa beela, 29 ndo vɔ wakasale lofulɛ l’atɛndɛ ko wakɔɔlɔtshalɔ l’ɔtɛ, wakawosha danga dia nde nkimɛ lo lonya l’omi ndo wakake adwe la ntondo kande, ko wakɔɔsɔkɛ wata vate: “Nkumekanga k’ase Juda, he mɔyɔ!”* 30 Ndo vɔ wakawotɛ nsɔyi,+ wakɔshi danga diakɔ ko wakatatɛ mbɔkɔmɔladiɔ l’ɔtɛ. 31 L’ekomelo, l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbɔsɔka, vɔ wakookolola okutu akɔ ko wakɔɔlɔtsha ahɔndɔ ande wa laadiko ndo wakatshu la nde dia tɔɔkɔkɔla nsɛti l’otamba.+

32 Lam’akawatatombaka, vɔ wakɛnyi pami kɛmɔtshi k’ose Kurɛnɛ kakawelɛka Simɔna, ko wakawɔshi la wolo dia nde mbokimanyiya dia mɛmba otamba ande w’asui.*+ 33 Lam’akawakome lo dihole dielɛwɔ ɔnɛ Gɔlgɔta, kitshimudi ate: Dihole dia Lowako,+ 34 vɔ wakawosha wanu wakawasanganya la diangɔ di’ololo* dia nde nnɔ,+ koko l’ɔkɔngɔ wa nde ndɛta, nde akatone nnɔ. 35 Lam’akawɔkɔkɔla nsɛti l’otamba, vɔ wakoke owale+ dia nkahana ahɔndɔ ande wa laadiko, 36 ko vɔ wakadjasɛ laawɔ ndo wakoolamaka. 37 Ndo nto, vɔ wakahanɛ la diko di’ɔtɛ ande efundelo wa kɛnɛ kakawofunde ɔnɛ: “Ɔnɛ ekɔ Yeso, Nkumekanga k’ase Juda.”+

38 Apɔtwanyi 2 wakahanema l’etamba kaamɛ la nde, ɔmɔtshi lo lonya lande l’omi ndo okina lo lonya lande la lɔmɔsɔ.+ 39 Ko ambetshetshi wakatɛkɛtaka kɔlɔ lo dikambo diande,+ wanyinginya ɛtɛ+ 40 ndo wata vate: “Wɛ lakalangaka mbitola tɛmpɛlɔ ko kika lo nshi 3+ le, oyashimbɛka wɛmɛ! Naka wɛ ekɔ ɔna Nzambi, oholɔka oma l’otamba w’asui!”*+ 41 Woho akɔ waamɛ mbele, ewandji w’ɛlɔmbɛdi kaamɛ la afundji ndo dikumanyi wakatatɛ mbɔsɔka, wata vate:+ 42 “Nde akashimbɛka anto akina, ko nde hakoke ndjashimbɛ ndamɛ! Nde ekɔ Nkumekanga ka Isariyɛlɛ,+ aholɔke wonya ɔnɛ oma l’otamba w’asui* ko tayowetawɔ. 43 Nde akayaɛkɛka le Nzambi, ko naka Nzambi mbookaka ngandji,+ awoshimbɛke nɛ dia nde akate ate: ‘Dimi lekɔ Ɔna Nzambi.’”+ 44 Apɔtwanyi wakahanema suke la nde wakatatɛ mbɔtɛnga+ vɔ lawɔ.

45 Wodjima wakayala lo wodja w’otondo ntatɛ oma lo wonya wa 6* polo lo wonya wa 9.*+ 46 Oya lo wonya wa 9, Yeso akate la dui dia wolo ate: “Eli, Eli, lama sabakatani?” kitshimudi ate: “Nzambi kami le, Nzambi kami le, lande na kamboyɔnsɛka?”+ 47 Lam’akawoke ngasɔ, anto amɔtshi wakemala laawɔ wakate vate: “Onto ɔnɛ ekɔ lo mbelɛ Elidja.”+ 48 Mbala kakɔ ɔtɔi, onto ɔmɔtshi la l’atei awɔ akalawɔ ko akɔshi dimbo, akaditambiya lo wanu w’okayi, akadihakɛ lo lɔsɔlɔ ko akawosha dia nde nnɔ.+ 49 Koko anto akina wakate vate: “Nyootshike mɛ! Nyotshike tende kana Elidja ayoya ndjowotsha.” 50 Yeso akade kioko nto, ko nde akakitshiya lomu.*+

51 Nyolonge, dihɔndɔ di’okombɔ diaki lo tɛmpɛlɔ k’ekila+ diakatɛ lo 2+ oma la diko polo l’ɛse,+ nkɛtɛ yakadidima ndo ave wakaatatɛ. 52 Ndo waombo* wakadihɔ ko edo efula w’ekilami wakalale djɔ lo nyɔi wakatombe, 53 (anto wakatombe oma lo waombo l’ɔkɔngɔ wa eolwelo kande wakɔtɔ l’osomba w’ekila,) ndo wakɛnama le anto efula. 54 Lam’akɛnyi owandji w’asɔlayi ndo wanɛ tshɛ wakalamaka Yeso didimu dia nkɛtɛ ndo akambo wakasalema, vɔ wakandama la wɔma w’efula ko wakate vate: “Ɔnɛ mɛtɛ aki Ɔna Nzambi!”+

55 Ndo wamato efula wakaye la Yeso oma la Ngalileya dia ndjawokimanyiyaka+ wakendaka oma lo tshalola. 56 L’atei awɔ mbaki ndo Mariya w’ose Mangadala, Mariya wa nyango Jakɔba la Jɔsɛ ndo nyango ana wa Zebede.+

57 Otsha lo dikɔlɔ, Yɔsɛfu y’ose Arimateya, laki pami k’ɔngɔnyi kakayokoma ombeki wa Yeso+ akaye. 58 Nde akatshu le Pilato ko akɔɔlɔmbɛ odo wa Yeso.+ Ko Pilato akate dia vɔ mboshawɔ.+ 59 Yɔsɛfu akɔshi odo akɔ, akawɔmbɛ ahɔndɔ wa pudipudi wa linɛnɛ la dimɛna,+ 60 ko akatookundɛ lo diombo*+ diande di’oyoyo diaki lo wooko wa dive. L’ɔkɔngɔ wa nde mingitola dive dia woke oya la soko dia diombo,* nde akatshu. 61 Koko, Mariya w’ose Mangadala ndo Mariya okina wakatshikala laawɔ, wodjashi la ntondo ka diombo.+

62 La wedi a pindju, lushi la Ɛlɔngɔswɛlɔ,+ ewandji w’ɛlɔmbɛdi la Afarisɛ wakasangana la ntondo ka Pilato, 63 ndo wakate vate: “Owandji, tambohɔ dia kanga lokeso ɔnɛ akate lam’akinde la lɔsɛnɔ ate: ‘L’ɔkɔngɔ wa nshi 3, dimi layolɔ.’+ 64 Ɔnkɔnɛ, etawɔ dia diombo namema polo lushi la 3 diaha ambeki ande ndjova odo,+ ko vɔ ndjotɛ anto ɔnɛ: ‘Nde ambolɔ!’ Ko kashi k’ekomelo kɛsɔ ndjoleka ka ntondo.” 65 Pilato akawatɛ ate: “Asɔlayi vɔ anɛ. Watshu watolame diombo oko watanyu.” 66 Ɔnkɔnɛ, vɔ wakatshu ko wakatolama diombo lo mbifɛ dive dimɛna, ko alami wakatshikala laawɔ.

28 L’ɔkɔngɔ wa Sabato, la yosose ya lushi la ntondo la lo lomingu, Mariya w’ose Mangadala la Mariya okina wakatshu tenda diombo.+

2 Nyolonge, didimu dia nkɛtɛ dia wolo diakayala, nɛ dia ondjelo wa Jehowa* akaholɔ oma l’olongo, akasukana ndo akangitola dive ko akadjasɛ laadiko dia diɔ.+ 3 Nde akahɛtaka oko dingadimu ndo ahɔndɔ ande waki wɛma fifɔ oko loonge.+ 4 Eelo, todjamu takawoke wɔma efula, wakasake lokomba ndo wakayala oko anto wambovɔ.

5 Koko, ondjelo akatɛ wamato asɔ ate: “Tanyokake wɔma, dimi mbeyaka dia nyekɔ lo nyanga Yeso lakawadiake l’otamba.+ 6 Nde bu lanɛ, nɛ dia nde akolwe oko wakandate.+ Nyoye nyoyende lam’aki odo ande. 7 Ɔnkɔnɛ, nyotshu esadi nyotote ambeki ande dia nde ambolɔ. Nyolonge, nde ambeta la ntondo kanyu otsha la Ngalileya.+ Nyu nyayotowɛna lɛkɔ. Kɛsɔ kamomonyotɛ.”+

8 Ɔnkɔnɛ aha la ntshimbatshimba, vɔ wakamɔ oma la diombo diohɔma, wele la wɔma ndo la ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula, ko wakalawɔ dia totɛ ambeki+ ande. 9 Nyolonge, Yeso akahomana la wɔ ko akawatɛ ate: “Mɔyɔ anyu!” Vɔ wakasukana lalende, wakookimɛ l’ekolo ndo wakɔɔlɛmiya.* 10 Ko Yeso akawatɛ ate: “Tanyokake wɔma! Nyotshu nyotote analengo dia vɔ ntshɔ la Ngalileya, lɛkɔ mbayowotɔmɛna.”

11 Lam’akawatatshɔka, alami+ amɔtshi wakalamaka diombo wakatshu l’osomba ko wakatotɛ ewandji w’ɛlɔmbɛdi kɛnɛ tshɛ kakatombe. 12 L’ɔkɔngɔ wa vɔ nsangana la dikumanyi ndo mbokana, vɔ wakasha asɔlayi akɔ ekenga wa mfɛsa efula 13 ndo wakawatɛ vate: “Kanyote ɔnɛ: ‘Ambeki ande wakaye l’otsho ko wakayowova wonya wakiso lo djɔ.’+ 14 Ndo naka nguvɛrnɛrɛ amboka dikambo sɔ, sho tayowolembetshiya* dikambo sɔ ndo nyu hanyotoyakiyanya.” 15 Ko vɔ wakɔshi ekenga wa mfɛsa ndo wakasale kɛnɛ kakawawatɛ, ko lokumu lɔsɔ lakadiangana l’atei w’ase Juda polo ndo ɛlɔ.

16 Koko, ambeki 11 wakatshu la Ngalileya+ lo dikona diakawatɛ Yeso dia vɔ tohomana.+ 17 Lam’akawawɛnyi, vɔ wakɔɔlɛmiya,* koko amɔtshi wakadje taamu. 18 Yeso akasukana la wɔ ko akawatɛ ate: “Wakambisha lowandji tshɛ l’olongo ndo la nkɛtɛ.+ 19 Ɔnkɔnɛ, nyotshu ndo nyetɛ anto wa lo wedja+ tshɛ ambeki, nyaabatize+ lo lokombo la Papa ndo la Ɔna ndo la nyuma k’ekila, 20 nyowaetshake dia nkitanyiya akambo tshɛ wamomonyodjangɛ.+ Nyolonge, dimi lekɔ la nyu nshi tshɛ polo l’etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo.”*+

Kana “ɔlɔndji.”

Kana “Mɛsiya; Ɔnɛ lele Okitami.”

Kana “wolo wakamba olimu.”

Lo ndjela mbekelo k’ase Juda, omambedi akelamɛka omi kana wadi.

Ɔnɛ kele dihole dia ntondo lo ahole 237 wa lo Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ watanema lokombo la Nzambi, Jehowa, lo otondo wa Bible lo ekadimwelo kɛnɛ. Enda Ap. A5.

Mbɔtɔnɛka la lokombo la lo Hɛbɛru Jeshua kana Jashua, lalembetshiya “Jehowa ekɔ panda.”

Enda Ap. A5.

Enda Ap. A5.

Enda Elembetshielo.

Kana “ase maji.”

Kana “ndjookusamɛ.”

Kana “Mɛsiya; Ɔnɛ lele Okitami.”

Kana “wakookusamɛ.”

Woho ɔmɔtshi wa ofushi waki la opumu wa dimɛna.

Enda Ap. A5.

Enda Ap. A5.

Enda Ap. A5.

Tshɛk., “anima.”

Ondo oma lo tshɛkɛta “lokonɔ” ya lo Hɛbɛru.

Enda Ap. A5.

Kana “akaadindjaka; akaatambiyaka.”

Tshɛk., “mapa.”

Enda Ap. A5.

Kana “dihole dioleki la diko.”

Enda Ap. A5.

Enda Ap. A5.

Kana “Ɛtshi ka nkɛtɛ kele la esomba 10.”

Kana “wanɛ wele tɔlɔmbɔ ta lo nyuma.”

Kana “memakana.”

Kana “wayolodiama.”

Kana “akanga wa wɔladi.”

Kana “saka dia yɛdikɔ.”

Dihole diakawatshumbaka mindo l’andja wa Jɛrusalɛma. Enda Elembetshielo.

Tshɛk., “kadra koleki tshitshɛ.” Enda Ap. B14.

Enda Elembetshielo.

Enda Elembetshielo.

Grɛkɛ, por·neiʹa. Enda Elembetshielo.

Kana ntshiba.

Enda Ap. A5.

Enda Ap. B14.

Mbuta ate sɔmbɔ dia ndjokaloya aha la wahɔ.

Kana “ndjakoka.”

Kana “weshasha le ase wola.” Enda Elembetshielo.

Kana “longe ekila; lɔsame oko ekila.”

Kana “lolango layɛ latshame la nkɛtɛ ndo l’olongo.”

Tshɛk., “mapa.”

Kana “ototsha.”

Kana “vɔ minyaka ɛnamelo kawɔ yimba.”

Kana “diekɔ wɛma.” Tshɛk., “diekɔ ɔsɛlɛngɛ.”

Kana “diayolola la osase.”

Tshɛk., “diekɔ kɔlɔ.”

Kana “anima.”

Kana “anima.”

Enda Ap. B14.

Kana “akookusamɛ.”

Kana “kenyu ɛhɔdu.”

Kana “waombo wohɔma.”

Kana “yakaholɔ.”

Kana “lam’akandadjasɛ la mɛsa.”

Kana “mbidjasɛ la mɛsa.”

Kana “akookusamɛ.”

Kana “kanga ohetoheto.”

Kana “dihɔndɔ dikina.”

Kana “lakikɛ.”

Lokombo lokina lelamɛ Satana lele owandji kana omboledi w’ɛdiɛngɛ.

Kana “lɔsɛnɔ,” mbuta ate elongamelo ka lɔsɛnɔ.

Enda Elembetshielo.

Tshɛk., “la asariyɔ 1.” Enda Ap. B14.

Enda Elembetshielo.

Kana “lɔsɛnɔ.”

Kana “lɔsɛnɔ.”

Kana “ahɔndɔ w’amɛna?”

Tshɛk., “la ntondo k’elungi kayɛ.”

Kana “lamboshikikɛma.”

Kana “oma lo etombelo alɔ.”

Kana “Hadɛsɛ,” mbuta ate odimu a pɛngando. Enda Elembetshielo.

Kana “nyayokondjɛ anima anyu.”

Kana “wɔdu mɛmba.”

Kana “mapa wa lɛɛnya.”

Kana “lambɔla.”

Kana “wele otema ami wambowetawɔ.”

Lokombo lokina lelamɛ Satana.

Kana “etena kɛnɛ.” Enda Elembetshielo.

Kana “lele bu la kɔlamelo.”

Kana “etena kɛnɛ.” Enda Elembetshielo.

Ntɔngɔ mɔtshi yafɔna l’eponga yele lo Isariyɛlɛ yakamba la wɔ dia nsala mapa.

Lɔtɔngɔ la tshitshɛ efula latanema la Palɛstinɛ lele osongo alɔ mbolaka polo mɛtrɛ 4 ndo mongaka la ntahe.

Kana ondo “etatelo k’andja.”

Kana “etena kɛmɔtshi.” Enda Elembetshielo.

Kana “etena.” Enda Elembetshielo.

Kana “etena.” Enda Elembetshielo.

Tshɛk., “owandji wa etenyi ka nɛi.”

Mbuta ate Hɛrɔdɛ Atipa. Elembetshielo.

Kana “wakadjasɛ la mɛsa”

Tshɛk., “akatshɔkɔla.”

Tshɛk., “stadia efula.” Stadia 1 ekɔ la mɛtrɛ 185.

Mbuta ate oma lo eshidi 3 w’otsho polo lam’ahotɔ wonya oya lo eshidi 6.

Kana “wakookusamɛ.”

Mbuta ate sɛlɛmɔnyi ka wɛdiamelo.

Kana “lɔnyɔla.”

Grɛkɛ, por·neiʹa lo efula. Enda Elembetshielo.

Mbuta ate aha la nsala sɛlɛmɔnyi ka wɛdiamelo.

Kana “akookusamɛ.”

Kana “aha la ndɛ.”

Kana “asaka wa mbo ya ndɛ.”

Kana “lele bu la kɔlamelo.”

Kana “asaka wa mbo ya ndɛ.”

Kana “aha onto.”

Kana “Hadɛsɛ,” mbuta ate odimu a pɛngando. Enda Elembetshielo.

Enda Elembetshielo.

Kana “anima.”

Kana “anima.”

Kana “anima.”

Kana “anima.”

Kana “waki wɛma.”

Enda Ap. A3.

Enda Ap. B14.

Tshɛk., “okenga w’etatelo,” wakɔsamaka oko tetradrakimɛ. Enda Ap. B14.

Kana “hanyotshikitanyi.”

Enda Elembetshielo.

Enda Ap. B14.

Kana ondo “shɛnyu.”

Tshɛk., “towohangwe.”

Tshɛk., “onyɔ.”

Talata ya mfɛsa 10 000 ekɔ yɛdikɔ ya dɛnariyo 60 000 000. Enda Ap. B14.

Kana “akakusama.”

Enda Ap. B14.

Kana “ehembo.”

Grɛkɛ, por·neiʹa. Enda Elembetshielo.

Kana “ndjakoka.”

Enda Ap. B14.

Mbuta ate oya lo eshidi 9 wa pindju.

Mbuta ate oya lo eshidi 12 wa yanyi.

Mbuta ate oya lo eshidi 3 wa dikɔlɔ.

Mbuta ate oya lo eshidi 5 wa dikɔlɔ.

Enda Ap. B14.

Enda Ap. B14.

Enda Ap. B14.

Tshɛk., “wɛ ekɔ la sso dia kɔlɔ.”

Kana “lokaho.”

Kana “akookusamɛ.”

Kana “anima.”

Enda Ap. A5.

Kana “ka kɔlɔ.”

Tshɛk., “ɔtɛ wa tshuku.”

Enda Ap. A5.

Kana “wakadjasɛ la mɛsa.”

Kana “ɔlɔlɔ.”

Enda Ap. B14.

Enda Ap. A5.

Enda Elembetshielo.

Enda Ap. A5.

Kana “woleki amɛna.”

Kana “Ombetsha.”

Enda Ap. A3.

Kana “ntshikitanya.”

Enda Elembetshielo.

Mɛntɛ, anɛtɛ la kumino ekɔ akatshi w’opomu wakawadjaka lo diangɔ dia ndɛ.

Kana “wombelo.”

Kana “waombo wohɔma.”

Enda Elembetshielo.

Kana ondo “ambonyotshikɛlɔ tɔngɔ to.”

Enda Ap. A5.

Enda Elembetshielo.

Kana “etena.” Enda Elembetshielo.

Kana “latetemala.”

Enda Elembetshielo.

Enda Elembetshielo.

Kana “etena kakɔna ka l’otsho.”

Kana “lomba.”

Kana “tomba.”

Lotalata 1 l’ase Ngirika lekɔ la kilɔ 20,4. Enda Ap. B14.

Tshɛk., “okenga.”

Tshɛk., “okenga.”

Kana “kɔndɔta dimɛna.”

Mbuta ate oma lo lɔsɛnɔ. Tshɛk., “wayowahembola; wayowakɔndjɔla.”

Kana “woshɛshɛ.”

Kana “kakandadjasɛ la mɛsa.”

Kitshimudi ate: “Ombetsha.”

Kana “Anima ami wekɔ.”

Kana “kombolaka.”

Kana “Ombetsha.”

Kana “afundelo.”

Kana “yoho yayɛ ya ntɛkɛta.”

Kana “Ɔsɔ diakenda.”

Enda Ap. A5.

Kana “Diakande l’otamba!”

Kana “otombɔme.”

Enda Elembetshielo.

Ɛnɔnɔ k’ololo.

Enda Elembetshielo.

Enda Elembetshielo.

Mbuta ate oya lo eshidi 12 wa yanyi.

Mbuta ate oya lo eshidi 3 wa dikɔlɔ.

Kana “ndo akahɛngɛ.”

Kana “waombo wohɔma.”

Kana “diombo diohɔma.”

Kana “diombo diohɔma.”

Enda Ap. A5.

Kana “wakookusamɛ.”

Tshɛk., “tayowetawoya.”

Kana “wakookusamɛ.”

Kana “etena.” Enda Elembetshielo..

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto