Onde wɛ ekɔ lo mbika lo dikambo dia nshi yayaye oka?
1 Kakianɛ aya ɛnɔnyi ɛmɔtshi 4 400, Jehowa akadjangɛ Nɔa dia sɛla wâto a luudu, lɔkɔ mbakalamema lɔsɛnɔ. Koko nde kombotshika dia nde mbika woho tshɛ wa luudu lakoka teha l’ashi. Kema, nde akawosha alako w’eshika dikambo dia dihomɔ di’olimu, woho wa dikonganya, otale a lɔ, wekeke, wemema, ɔpɛpɛlɔ wa hiɛlɛlɛ ndo woho wa shidiya elimu l’etei ndo l’andja ka wâto a luudu. “Noa akatshi osoku. Dikambu tshe diakawutela [Nzambi, NW] mbakandatshi.”—Etatelu 6:13-16, 22.
2 Nɔa ekɔ ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ le so ɛlɔ kɛnɛ. Sho lawɔ tekɔ l’ɔkɛndɛ wa kamba olimu wa mbitsha anto oko nde. Koko, l’etena kɛnɛ, olimu akɔ mendanaka la miliyɔ y’anto. Diɔ diakɔ diele ekɔ ohomba w’efula wa sho monga l’okitanyiya oko Nɔa. Aha la tshimba tshimba, sho pombaka ndjela ɛnyɛlɔ kakatotshikɛ Yeso Kristo, Nɔa ka Woke lo ndjâla ‘esambisha w’akambo a losembwe.’—2 Petero 2:5.
3 Olimu a wokêlo: Yeso akakaka lo nyuma lo dikambo dia nshi yayaye. Nde akakimanyiyama oma le anyande w’olimu oko; Petero, lakawelɛka nto ɔnɛ Kefasi, lokombo lele la kitshimudi yalɔ “dive.” Ombeki akɔ mbakandatɛ awui walaso lo Mateu 16:18. Tatɛ lo pɛntɛkɔsta k’ɔnɔnyi 33 lo tena diaso nɛ, wokêlo akɔ ɔsɔ akatetemala polo ndo lo nshi nyɛ. Diakɔ mbahombaso tetemala la mbika ndo sho lawɔ, oyadi lo nyuma kana l’emunyi.—1 Petero 2:4-6; Etsha 2:2-4, 32, 33.
4 Dia ntokomɛ ohamelo a diambo w’olimu wa sambisha wasalema l’andja w’otondo, ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa w’ɛnama akemadia ekongelo ka wokêlo, l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo lo ndjela woho akɔ wamɛ a lomba lâki l’ekambi a Nzambi wa lo nshi ya ntondo. Oko ɛnyɛlɔ, etena kakahombe diangɔ dia mbika tabɛlɛnakɛlɛ tshumanyema, mɛtɛ, wodja w’Isariyɛlɛ wakasangana dia ndjela dui diakatomɛ Nzambi nɛ: “Nyela [Jehowa, NW] ulambu uma lu diango dieli la nyu.” Ase Isariyɛlɛ wakakimɔ diangɔ di’efula oleki nɛ diakahombama ko olimu akashile esadi eto. (Etumbelu 35:5-19; 36:7) Kokaka sho mbuta nto efula dia kɛnɛ kakete lo nshi ya Salomona. Oko akasukɛ ekambi waki Jehowa wokêlo wa tɛmpɛlɔ kaki Salomona “l’utema otoi,” woho akɔ wamɛ mbele lo wedja efula lo nshi yaso nyɛ, ekambi akɔ wekɔ lo mbisha “[Jehowa weshasha wa lolango, NW].” Lo wedi ande, nde mbatshɔkɔlaka, ko elimu kotshamaka lo woho a dimɛna.—1 Ekondo 22:14, 15; 29:7, 9.
5 Kɛnɛ kakate Jehowa lo tshimbo y’Isaya (54:2) pombaka tokunyiya ɛlɔ kɛnɛ. Tatɛ kam’akalɔngɔswama akambo kana kam’aketawɔ mbolamatadi olimu wakambema lo mbilo k’otondo kalɔmbɔla mbalasa kaso, tekɔ lo tahame la diambo di’efula. Koko, mvudu yele laso nshi nyɛ hatokimanyiya dia sho ntokomɛ woho w’ohamelo wa ngasɔ. Diakɔ mbele olui walɔmbɔla mbuta ate kɔlɛjɛ santalalɛ akasha dikimɔ dia somba mpango kina woho wa nanula mvudu yaso, ndo ɔsɔ mbele olimu wakambema kakianɛ. Mɛtɛ, oyango ɔsɔ mpakemaka l’atei w’ekongelo ka wokelo a wa mbalasa l’andja w’otondo oma l’ɛlɔmbwamelo kaki la Société la Brooklyn. Aha sho ato mbatahame la diambo dia ngasɔ. Mbalasa kina 40 yekɔ lo mbikama kana sangoya dia nanula mvudu. Eke esadi, yɛdikɔ y’ekambi 500 wa lo tena ndo lo tena wanɛ wakatombe oma lo wedja wotshikitanyi wakakambaka elimu lo eyango wa ngasɔ lo wedja 28. L’Afrika, eyango kana elimu wa ngasɔ wekɔ lo kambema lo Madagascar, lo Mozambique, lo Nigéria, la Sierra Leone ndo lo Zaïre. Lo wodja aso, lo Lotena eduwa, tâki la lofulo l’anangɛso 16 wakaye oma lo wedja wotshikitanyi kamɛ l’anangɛso akina 44 w’ase ngelo. Tekɔ l’ohomba w’anto lokama la ndjahe wahomba ndjasha vɔamɛmɛ, ekambi akumi asato l’amɔtshi pombaka monga w’oma lo wedja ekina.
6 Tekɔ l’elongamelo k’ɔnɛ, la ntondo k’ɔnɔnyi ɔnɛ w’olimu shila, lemba l’anto lɔsɔ wayokoka mana olimu wa nɔngɔsɔla mvudu yayonga la kuku lɔkɔ, dihole dia sola ahɔndɔ, bilɔ ka yɛmba sango y’akambo wa lopitadi, bilɔ yotshikitanyi, totshomba ta ndala 52 dikambo di’ekambi 104 wa lo Betɛlɛ, bibiliɔtɛkɛ, olimu w’okadimwelo w’ekanda, w’otomelo w’ekanda, makashinyi w’ekanda ndo Mbalasa ka Diolelo kele l’ahole 300 wa mbidjasɛ. Mvudu shɔ tshɛ yele lo lokombo ɔtɔi tanemaka lo 13ème Rue Limete, la Kinshasa. Lo menda kɛnɛ kokongami, mvudu shɔ tshɛ ambotatɛ mɛnama totshitshɛ dia ntokomɛ ohamelo.
7 Ondo anto amɔtshi wayambolakɔ ɔnɛ: ‘Lande na memɛ eyango a wokêlo w’efula wa ngasɔ etena kele taya ka onyɔ w’Armagɛdɔ na?’ Okadimwelo vɔ ɔnɛ: Ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa ‘hadihe nkuke yayɔ’ etena kayasukana Armagɛdɔ. Paka le ɔlɔngɔswamelo waki Satana mbetɔ ‘etena ka ndjiha nkuke.’ Ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa ekɔ lo mbika dia pondjo pondjo. Ko wɛ ngande na? Woho akɔna akokayɛ mbisha lonya na?
8 Wanɛ wosukanyi la Kinshasa kokaka ndjâla wa l’atei w’olui waka oma lo ndodja ɛkɔngɔnya kɛmɔtshi kana fɔlɔmilɛlɛ, kana ndjâka dia ndjokimanyiaka tena la tena lo ndjela ekongelo kosalemi. Sho tshɛ kokaka sukɛ oyango ɔsɔ lo kimɔ tshinyi ya dikuta, lo alɔmbɛlɔ ndo lo tetemala la mbasâsa l’olimu wa l’ekambɔ.—Enda 2 Koreto 9:12; Nehemiya 6:16.
9 Jehowa ekɔ shakasaka y’Ombiki ndo Ɔnɛ lasha anto osek’ɛngɔ tshɛ k’ɔlɔlɔ. (Osambu 127:1; 145:16; Ondaki 3:10-13) Nde mbakasha Nɔa ekongelo ka wâto a luudu ndo alako w’ohomba dia sɛla wâto akɔ. Oma lo saki ka kimanyiya kaki Nɔa ka Woke, Yeso Kristo lakayakimɔ la lolango, nde akakongɛ dia tshungola akanga w’okitanyiya oma lo pɛkato la nyɔi. Oma l’ekimanyielo k’Ɔna’nde, nde akasɛlɛ “watu a luudu” wa nshi nyɛ, paradiso ka lo nyuma kele la dɛngalɛnga di’amɛna lɛnɛ okoki apami la amato wele la mbetawɔ tana ekokelo ndo monga la dikongelo dia kondja lɔsɛnɔ la pondjo. Totetemale la kimanyiya efula ka anyaso dia vɔ keketsha mbetawɔ yawɔ ndo sɔnga diokanelo dia mma ma la Jehowa ndo l’Ɔn’ande! Takimanyiya nto dia vɔ nanga losembwe ndo tona akambo wa ngala! Endaka sho ntsha ngasɔ, tasokoyama la mbetawɔ ka woho akɔ wamɛ la kaki Nɔa, kete tayokoka tetemala la mbika kâmɛ lo dikambo dia nshi yayaye.—1 Timote 4: 15, 16.