BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • g20 No. 1 lk. 5-7
  • Okiyanu kɛdikɛdi na?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Okiyanu kɛdikɛdi na?
  • Emɔ!—2020
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • OKIYANU WA DIMƐNA NDO WA KƆLƆ
  • Ɛtɛ w’awui
    Emɔ!—2020
  • Onde wɛ ekɔ l’ekiyanu?
    Emɔ!—2020
  • Woho wakokaso ndɔshana l’ekiyanu
    Emɔ!—2020
Emɔ!—2020
g20 No. 1 lk. 5-7
Omundji w’okanda ongo ekɔ lo talawɔ l’osomba atadɛ lo wadelo otsha lo luudu lakambande olimu.

WOHO WA NKONDJA EKIMANYIELO OMA L’EKIYANU ASO

Okiyanu kɛdikɛdi na?

Okiyanu ekɔ kɛnɛ kasala demba diayɛ etena kediɔ la ntondo ka dikambo dimɔtshi dia wolo. Wɔɔngɔ ayɛ tondjaka waa ɔrmɔnɛ efula lo demba diayɛ tshɛ. Waa ɔrmɔnɛ ɛsɔ konyaka di’onto mpɛnga esadi esadi, mendaka woho wakɛndakɛnda dikila, nunyaka kana mɔndjaka asasa ndo kakatadjaka emunyi. La ntondo ka wɛ ndjeya dimɛna kɛnɛ keeta, demba diayɛ mongaka suke dia nsala dikambo. Kam’ashila dui diakosha okiyanu, kete demba diayɛ diambokalola woho wakidiɔ.

OKIYANU WA DIMƐNA NDO WA KƆLƆ

Okiyanu ekɔ kɛnɛ katosalaka onto tshɛ dia ndɔshana l’ekakatanu kana la waale ɛmɔtshi. Wɔɔngɔ ayɛ mbatatɛ nkandola okiyanu wele layɛ. Okiyanu wa dimɛna kokimanyiyaka dia nsala dui dimɔtshi kana mbekama lo dui dimɔtshi esadi esadi. Ekiyanu ɛmɔtshi koka nto kokimanyiya dia nkotsha eyango ayɛ kana ndjalowanya dimɛna, ondo l’etena ka ɛgzamɛ, kana kakɔkɔnyawɔ ambola la ntondo ka kɔɔsa l’olimu kana lo kɛnyɔ mɔtshi.

Koko, okiyanu wamboviya, wa tshambandeko kana wahashile koka kosalɛ kɔlɔ. Etena katetemala demba diayɛ monga l’Okiyanu, wɛ koka ntatɛ nsowa lo demba, kana lo yimba. Dionga diayɛ ndo yoho yasalɛyɛ anto akina akambo koka ntshikitana. Okiyanu wahakomɛ koka nkonya nto onto dia monga mfumbe ka nnɔ dinɔnɔ dia wolo ndo ka toho tɔmɔ ta kɔlɔ dia ndɔshana l’okiyanu. Okiyanu mbeyaka kaanga ndjokonya onto lo ɔkɔmwɛlɔ, l’ɔlɛmbɛlɔ kana lo monga la tokanyi ta ndjadiaka.

Lam’ele okiyanu bu la shɛngiya ya woho waamɛ le anto tshɛ, vɔ koka nkonya lo weho wa hemɔ efula. Ndo vɔ kokaka monga la shɛngiya le suke la etenyi tshɛ ka demba.

SHƐNGIYA YA KOKA MONGA L’OKIYANU LO DEMBA DIAYƐ

Awui wendana la woho wakamba wɔɔngɔ.

Pami kengo ɔkɔlɛ ɔtɛ ande etena kokimende okoko ande ndo ekɔ l’ekiyanu efula.

Wɔɔngɔ ayɛ tondjaka waa ɔrmɔnɛ, ɛnyɛlɔ oko adrénaline la cortisol. Waa ɔrmɔnɛ ɛsɔ konyaka di’onto mpɛnga esadi esadi, dia dikila nkɛla esadi esadi lo demba ndo fudiaka sukadi lo dikila diayɛ, awui asɔ tshɛ kokonyaka dia mbɔsa yɛdikɔ esadi eto la ntondo ka waale. Okiyanu w’efula koka nkonya lo

  • nkɛlɛ k’esadi esadi, lonyangu, ɔkɔmwɛlɔ, ɔtɛ baba ndo lo nshisha djɔ

Awui wendana la kɛnɛ kasala emunyi la weka wa lo demba.

Emunyi ayɛ kakatalaka dia kokokɛ oma lo waa mpota. Okiyanu wamboleka kokaka nkonya onto dia

  • mboka demba kandjikandji, mboka l’ɔtɛ ndo lo emunyi wa demba kandjikandji

Awui wendana la woho wahɛngaso.

Onto pɛngaka esadi esadi dia nyomoleka nkutola lɔpɛpɛ. Okiyanu w’efula koka nkonya onto dia

  • mpɛnga esadi esadi wamboleka, ndo sase dia wɔma le wanɛ waleka pomana la awui akɔ

Awui wendana la doyi ndo la woho weteta dikila.

Doyi diayɛ tokolaka esadi esadi ndo la wolo dia dianganya dikila lo demba diayɛ di’otondo. Eshisha wɛmba dikila nunaka dia ntɔla dikila lɛnɛ ele demba diayɛ l’ohomba adiɔ, ɛnyɛlɔ l’emunyi. Okiyanu w’efula kokaka nkonya dia

  • dikila mbeteta la vitɛsɛ y’efula, dia doyi monga ko hayotokola, kana dia tenyi dimɔ dia demba mbɔla yɔɔ

Awui wendana l’olimu wakamba waa ɔrmɔnɛ.

Waa ɔrganɛ wa lo demba diayɛ mbatondja ɔrmɔnɛ welɛwɔ adrɛnalinɛ ndo kɔrtizɔlɛ, mbuta ate waa ɔrmɔnɛ wakimanyiya dia nsala dui dimɔtshi la ntondo k’okiyanu. Ovɔ ayɛ mbidiyaka sukadi lo dikila diayɛ dia ndeka kosha wolo lo demba. Ekiyanu efula koka nkonya lo

  • hemɔ ka diabɛtɛ, nkitshakitshaka wolo wa tɔtshɔngu ndo fudiaka hemɔ, ndo tshikitanyaka dionga di’onto ndo fudiaka kilo ya lo demba

Awui wendana l’ɛsɔhi lo dikundju.

Dui sɔ fukutanyaka woho weteta diangɔ dia ndɛ lo dikundju. Okiyanu efula koka nkonya lo

  • onto mboka mɛngumɛngu, lo ntowɔ, lo lɔkɛdi, lo mpetsha otema

Tenyi dia demba dia diwutshi.

Ekiyanu koka monga la shɛngiya lo nsaki ya dieyanelo ndo oyango adiɔ. Okiyanu w’efula koka nkonya

  • onto ɔlɛnga, fukutanyaka nshi ya ngɔndɔ ya womoto

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto