Woho wa kadimola lo wombola

WEMBOLA ɛmɔtshi mongaka oko djonga. Awui efula mbishɛmaka. Mbala efula kɛnɛ kele l’edia ka wombola ndekaka ndo tshondo ya wombola ohomba.

Oyadi ɔnɛ loki wombola ekɔ lo nomɔlomɔ dia kondja okadimwelo, shɛnɔdi koka monga ohomba dia mbeya nganɛ wahombayɛ kadimola, ndo yoho yahomba okadimwelo akɔ mbishama. (Joa. 16:12) Mbala mɔtshi, oko wakɛnya Yeso ambeki ande, onto koka mimbola dia mbeya awui wende kema la lotshungɔ la mbeya kana wele mɛtɛ bu ohomba le nde.​—Etsha 1:6, 7.

Afundelo tolakaka ɔnɛ: “Nyutaki paka aui wa ngandji ka mamba tena tshe, wosohanyemi la leho dia nyu mbeya wuhu wa nkaluya untu tshe diui.” (Kol. 4:6) Lâsɔ, la ntondo ka sho kadimola, sho la dia sɛdingola aha tsho kɛnɛ kayangaso mbuta, koko ndo woho wayangaso kita.

Sɛdingola kanyi yele l’onto loki wombola

Asaduka wakayange dia munda Yeso lo djonga lam’akawawoke wombola wendana la eolwelo ka womoto lakatshukama l’apami efula. Koko, Yeso akeyaka dia vɔ mɛtɛ kombetawɔka eolwelo. Ɔnkɔnɛ, l’okadimwelo ande, nde akakadimola lo yoho yakɛnya kanyi ya kɔlɔ yakâtshutshuya dia mboka wombola ɔsɔ. Lo kamba l’ekanelo k’ɔlɔlɔ ka yimba ndo l’ɔkɔndɔ ɔmɔtshi w’oma l’Afundelo wakeyaka anto efula, Yeso akakɛnɛmɔla dui dimɔtshi diakiwɔ watadieyaka, ɔsɔ aki djembetelo yakɛnya hwe dia Nzambi ayolola edo. Okadimwelo ande wakambiya atunyi ande efula ndo vɔ wakoke wɔma dia mbôka wombola okina nto.​—Luka 20:27-40.

Dia mbeya woho wahombayɛ kadimola, wɛ lawɔ la dia sɛdingola tokanyi ndo eyango wele l’onto lokoki wombola. Ɛnyɛlɔ, onyayɛ la la kalasa kana la l’olimu koka kombola bonde kahayasale fɛtɛ ka Nɔɛlɛ. Lande na kambolande wombola ɔsɔ? Onde nde mɛtɛ nangaka mbeya ɔkɔkɔ wahayasale dui diakɔ, kana nde ekɔ lo mamba tsho woho ɔnɛ wahayalange ndjangɛnyangɛnya? Dia wɛ mbeya dikambo sɔ, wɛ koka mombola dia mbeya kakɔna kotshutshuyisha dia nde mboka wombola ɔsɔ. Oma lâsɔ ko wɛ ndjokadimola lo ndjela kɛnɛ kayondokotɛ. Wɛ koka nto kamba la diaaso sɔ dia mbɛ̂nya ɔnɛ ndjela alako wa lo Bible tokokɛka oma lo weho wa fɛtɛ shɔ yele aya kiɔkɔ ya lonyangu ndo wotsho le anto.

Ohɔsa dia wambokɔlɔmba dia tɛkɛta dikambo di’Ɛmɛnyi wa Jehowa la ntondo ka lemba lɔmɔtshi l’ambeki. L’ɔkɔngɔ wa sawo diayɛ, vɔ koka mboka wembola. Naka ekɔ wembola w’amɛna ndo w’eshika, kete ayoleka dimɛna mbasha ekadimwelo wa wɔdu ndo wasembɔ tɔɔ lo dikambo. Naka wembola akɔ mendanaka la dikanyiyakanyiya diele l’anto, kete wɛ koka kondja etombelo w’amɛna efula, naka wɛ tokotawalembetsheyisha bonde kakanyiya anto woho ɔsɔ l’akambo akɔ ndo bonde kele Ɛmɛnyi wa Jehowa mbetawɔka nɔmbwama l’ɛlɛmbɛ wa lo Bible. Mbala efula, lo dihole dia mbɔsa wembola ɛsɔ oko wembola w’esolanyi ekɔ ohomba mbaɔsa oko dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ lo woho wambowokɔkɛnɛmɔlɛ kɛnɛ kele l’etema awɔ. Ɔnkɔnɛ, okadimwelo ayɛ koshaka diaaso dia wɛ kimanyiya ampokami ayɛ dia vɔ shihodia awui dimɛna, lo mbaɛnya shikaa ka dikambo, ndo lo mbalembetshiya di’awui wetawɔso tomba oma l’Afundelo.

Ngande wakokayɛ kadimola owandji ayɛ w’olimu wahalange kosha dikimɔ dia wɛ tɔtɔ lo losanganya lɔmɔtshi la woke na? Ntondotondo, tokoyadja lo dihole dia nde. Onde nde koka mbetawɔ naka wɛ mbɔlɔmba dia ndjokamba wenya ekina lâdiko l’etena kekina? Naka wɛ mbolembetshiya dia wetshelo washama lo nsanganya yaso ya weke tokimanyiyaka dia monga akanga wa losembwe ndo as’olimu w’ɔlɔlɔ, onde dui sɔ koka tshikitanya kanyi yande? Naka wɛ mɛnya dia wɛ kombolaka di’olimu ande mbudɛ, kete ondo nde lawɔ koka mbɔsa awui wele ohomba lo lɔsɛnɔ layɛ la nɛmɔ. Ko akokayɛ sala naka nde ambokotɛ dia sala dui dimɔtshi dia lokeso? Tɛnde hwe dia wɛ hakoke sala dui sɔ ndo ɛnyande kɛnɛ kata Afundelo lo dikambo dia mbetawɔ kayɛ. Wɛ koka nto mbokimanyiya efula naka wɛ kana la nde yimba ntondo wate naka onto mbetawɔka mbuta kashi kana mbiva dikambo dia wahɔ w’owandji ande, onde nde hoyokoka ndjokoma dia mbotɛ kashi ndamɛ kana mbova?

Lo wedi okina, mbeyaka monga ko wɛ ekɔ ombeki wahalange ndjadja l’awui amɔtshi wa la kalasa wahɔtɔnɛ l’Afundelo. Ohɔ dia ondo ombetsha kema layɛ kanyi ɔtɔi, ndo nde mbele l’ɔkɛndɛ wa mbisha engwelo lo kalasa. Ekakatanu wayonga layɛ ele (1) mbɛ̂nya dia wɛ hatone tokanyi tande, (2) mbolembetshiya mbetawɔ kayɛ la dilɛmiɛlɔ tshɛ, ndo (3) ndjashikikɛ dia sala kɛnɛ keyɛ wate tɔ kayɔngɛnyangɛnya Jehowa. Dia wɛ kondja etombelo woleki ɔlɔlɔ, akambo efula mbeyaka monga ohomba, koko aha tsho mbotɛ awui wetawɔyɛ. (Tuk. 15:28) Naka wɛ ekɔ dikɛnda, kete aha la tâmu shɔ kana nyɔ wayokokimanyiya dia wɛ nɔngɔsɔla kɛnɛ kahombayɛ mbuta.

Mbala mɔtshi, vɔ koka kɔlɔmba dia ndjɛnya dia awui wa kɔlɔ wotshi owandji ɔmɔtshi lo lokombo layɛ wekɔ kashi. Owandji w’apulushi, owandji wa lɛɛta, kana shushi mɔtshi koka kɔlɔmba dia ndjokadimola lo wembola ɛmɔtshi wendana l’okitanyiya w’ɛlɛmbɛ ɛmɔtshi, la lomangemange layɛ l’Okristo, kana la dionga diayɛ la ntondo k’awui wakɛnɛmɔla ngandji ka wodja. Ngande wahombayɛ kadimola na? Bible tolakaka dia kadimola ‘la memakana ndo la dilɛmiyɛlɔ.’ (1 Pet. 3:15) Yambola nto bonde kayakiyanyawɔ l’awui asɔ, ndo la dilɛmiyɛlɔ tshɛ ɛnya dia wɛ mbeyaka okiyanu awɔ. Ahombayɛ sala oma lâsɔ na? Ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛkɛta dikambo di’ekokelo kakashaka ɛlɛmbɛ w’ase Rɔma, lâsɔ, lo dikambo diayɛ wɛ koka kamba l’ɛlɛmbɛ wa lɛɛta wɛnayɛ wate vɔ kokokɛka. (Etsha 22:​25-29) Ondo awui wendana la yɛdikɔ yakɔshi Akristo wa ntondo ndo yɔsa Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo koka ndjokimanyiya owandji wa lɛɛta dia nde mbeya shikaa ka dikambo. Kana wɛ kokaka mɛnya dia woho wetawɔ anto lowandji laki Nzambi mbâtshutshuya mbala la mbala ɛlɔ kɛnɛ dia kitanyiya ɛlɛmbɛ w’anto lo yoho yasungana. (Romo 13:1-14) Lo mɛnya akambo lo yoho ya ngasɔ, vɔ koka ndjetawɔ ɛkɔkɔ w’oma l’Afundelo wendana la dietawɔ diayɛ.

Ngande wɔsa ɔnɛ lokoki wembola Afundelo?

Dia mbeya woho wa kadimola, mbeyaka monga nto ohomba wɛ mbeya woho wɔsa onto lokoki wombola Afundelo w’Ekila. Ngasɔ mbakasale Yeso lam’akandakadimolaka wombola waki Asaduka wendana la eolwelo. Oko wakandeyaka dia vɔ waketawɔka paka efundelo waki Mɔsɛ, Yeso akakane la wɔ yimba l’ɔkɔndɔ ɔmɔtshi watanema l’abuku atanu wa ntondo wa lo Bible, lo mbatɛ ate: “Keli wavo watulwamaka; ndu Mose akatenya dikambu diako.” (Luka 20:37) Wɛ lawɔ koka mɛna ɔlɔlɔ dia mbuta ɛtɛkɛta ɛmɔtshi w’oma lo Bible wetawɔ ompokami ayɛ ndo eyande dimɛna.

Ko ahombayɛ sala naka ompokami ayɛ hetawɔ Bible? Tende kɛnɛ kakasale ɔpɔstɔlɔ Paulo lo sawo diande dia l’Arɛɔpango, oko wofundamidiɔ l’Etsha 17:​22-31. Nde akewoya anto akambo wa mɛtɛ w’oma l’Afundelo aha la mbawadiɛ mbala kakɔ ɔtɔi oma lo Bible. Lanɛ wɛnayɛ wate kokaka, wɛ koka sala woho akɔ wamɛ. L’ahole amɔtshi, wɛ koka kɛtshanya l’onto mbala efula la ntondo ka nyu ndjofola Bible. Lam’atatɛyɛ tɛkɛta dia Bible, mbeyaka monga ɔlɔlɔ tokosha onto ɛkɔkɔ ɛmɔtshi wɛnya dia tɔ sunganaka sɛdingɔma, lo dihole dia mbotɛ tsho ɔnɛ tɔ kekɔ Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Koko, oyango ayɛ la dia monga wa sambisha awui anɛ wendana la sangwelo diaki Nzambi lo yoho yokɛma hwe ndo, mbisha ompokami ayɛ diaaso dia ndamɛ mɛna kɛnɛ kata Bible. Bible kekɔ l’akoka wa mbetawoya onto woleki oseka dui tshɛ diakokaso mbuta shamɛ.​—Heb. 4:12.

“Nyutaki paka aui wa ngandji ka mamba tena tshe”

Sunganaka di’ekambi wa Jehowa, ɔnɛ lele ndamɛ ekɔ la ngandji nɔmbama dia tondjaka paka “aui wa ngandji ka mamba tena tshe, wosohanyemi la leho”! (Kol. 4:6; Etum. 34:6) Dui sɔ mɛnyaka dia sho la dia tondjaka awui wa ngandji, oyadi ɔnɛ latɛkɛta laso hasungana sho mbotondjɛ ɛtɛkɛta wa ngasɔ. Sho la dia tondjaka ɛtɛkɛta w’ɔlɔlɔ, koko aha wa kɔlɔ kana waha l’ɔkɔmi.

Anto efula wekɔ l’atei w’ekakatanu wa wolo, ndo wekɔ lo pomana l’ɛtɛkɛta wa kɔlɔ lushi la lushi. Etena kembolaso anto wa ngasɔ, vɔ koka totondjɛ ɛtɛkɛta wa ngala. Ngande wayotokadimola na? Bible mbutaka ɔnɛ: “Nkaluya diui la memakana atutshutshaka kele.” Okadimwelo wa ngasɔ koka nto ntutsha otema w’onto lele la kanyi yotshikitanyi la yaso. (Tuk. 15:1; 25:15) Naka sho tɛkɛta la ngandji k’efula l’anto wele lo pɛnyahɛnyama lushi tshɛ, kete vɔ koka ngɛnangɛna dia mpokamɛ lokumu l’ɔlɔlɔ latatawaɛmbɛ.

Hatohombe mbidjana tâmu l’anto wahangɛnangɛna akambo wa mɛtɛ. Oyango aso ele wa kana l’anto yimba oma l’Afundelo naka vɔ mbetawɔka dia sawola la so. Oyadi woho wa dikambo diayohomana laso, tatohɛke dia sho la dia kadimola l’ɔlɔlɔ tshɛ ndo la dietawɔ ndo mɛnya dia sunganaka mɛtɛ ndjaɛkɛ l’alaka waki Nzambi w’amɛna.​—1 Tes. 1:5.

Tɛdikɔ t’onto ndamɛ ndo akambo wendana la nkum’otema

Naka ombeki wa Bible kana Okristo okina ambokombola kɛnɛ kahombande sala lo dui dimɔtshi, ngande wahombayɛ kadimola? Ondo wɛ mbeyaka kɛnɛ kakokayɛ wɛmamɛ sala lo dui sɔ. Koko onto tshɛ la dia mɛmba wotsho w’oma lo tɛdikɔ tɔsande lo lɔsɛnɔ. (Ngal. 6:5) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalembetshiya dia nde akakeketsha anto wakandasambishaka dia monga ‘l’okitanyiya lo mbetawɔ.’ (Romo 16:26) Ɔsɔ ekɔ ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ ka sho ndjela. Onto lɔsa tɛdikɔ paka l’oyango wa ngɛnyangɛnya ombetsha ande wa Bible kana onto okina ekɔ lo kambɛ anto, koko nde hasɛnɛ lo mbetawɔ. (Ngal. 1:10) Ɔnkɔnɛ, okadimwelo wa wɔdu ndo wosembwe tɔɔ lo dikambo mbeyaka monga ko bu lo wahɔ waki ɔnɛ lokoki wombola.

Lâsɔ, ngande wakokɛ kadimola lo yoho yɔtɔnɛ la kɛnɛ kalɔmba Bible? Wɛ koka kotola yambalo y’onto lo atɔndɔ wa lo Bible ndo lo bɛnyɛlɔ diele l’ɔkɔndɔ ɔmɔtshi wa lo Bible. Mbala mɔtshi, wɛ koka mbɛnya woho wa ndamɛ sala eyangelo dia tana atɔndɔ la bɛnyɛlɔ sɔ. Wɛ koka kânga mbotɛ atɔndɔ amɔtshi ndo ohomba wa bɛnyɛlɔ dimɔtshi aha la mbɛnya woho wakokande kamba lawɔ lo wombola ande. Mbola onto akɔ dia kana nde mɛnaka dui dimɔtshi diakoka mbokimanyiya dia mbɔsa yɛdikɔ ya dimɛna diɛsɛ oma lo bɛnyɛlɔ la atɔndɔ asɔ. Keketshande dia sɛdingola l’ekimanyielo k’atɔndɔ ndo ka bɛnyɛlɔ sɔ dia nde mbeya monga la woho wa dionga diayɔngɛnangɛna Jehowa. Lo sala ngasɔ, wɛ ekɔ lo mbokimanyiya dia ‘ndowanya akoka ande w’ekanelo ka yimba dia mbeya tshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ.’​—Heb. 5:14.

Woshelo wa kɔmatɛrɛ lo nsanganya

Mbala efula, nsanganya ya l’etshumanelo k’Akristo toshaka waaso wa sala etelo ka mbetawɔ kaso lo sɛkɛ. Yoho mɔtshi yasalaso dui sɔ ele mbisha kɔmatɛrɛ ndo kadimola lo wembola. L’oyango akɔna wahombaso mbisha kɔmatɛrɛ na? Ele dia tombola, kana mandola Jehowa. Kɛsɔ mbakasalaka Davidi ‘lam’akinde l’atei w’anto wotshumanyi.’ (Osam. 26:12) Sho pombaka nto mbisha kɔmatɛrɛ l’oyango wa keketsha anyaso ambetawudi, ndo wa mbatshutshuya ‘lo ngandji la l’elimu w’ɔlɔlɔ,’ oko wakatokeketsha ɔpɔstɔlɔ Paulo. (Heb. 10:23-25) Kɛnɛ kakoka tokimanyiya lo dui sɔ ele teki awui akɔ la ntondo.

Lam’akɔlɔmbawɔ dia mbisha kɔmatɛrɛ, sha kɔmatɛrɛ ka wɔdu, kokɛma hwe ndo ka mondo. Tokadimolake odingɔ w’otondo; sha kɔmatɛrɛ paka lo dui ɔtɔi. Naka wɛ mbisha paka tshenyi y’okadimwelo, kete kɛsɔ ayosha anto akina diaaso dia kotsha awui akina. Ekɔ ohomba efula mbisha kɔmatɛrɛ lo avɛsa woshilami. Lam’asalayɛ ngasɔ, sala la wolo dia kotola yambalo y’anto oya l’etenyi ka divɛsa kasukɛ awui watanyasɛdingola. Eka dia mbisha kɔmatɛrɛ l’ɛtɛkɛta ayɛ hita lo dihole dia mbadiaka kɛnɛ kofundami l’odingɔ. Toyakiyanyake efula naka kɔmatɛrɛ koshayɛ handji lawɔ. Dikambo sɔ komɛka onto tshɛ lasha kɔmatɛrɛ.

Mbokɛmaka hwe dia mbeya woho wahombaso kadimola nɔmbaka akambo efula lâdiko wa mbeya okadimwelo wa wombola. Dikambo sɔ nɔmbaka dia monga la shɛnɔdi. Koko mongaka mɛtɛ ɔngɛnɔngɛnɔ efula etena kashayɛ okadimwelo woye oma k’ɛse otema ndo wananda etema w’anto akina!​—Tuk. 15:23.