Ɛtɛkɛta wokɛma hwe

DIA mbewoya akambo dimɛna, wɛ pombaka tɛkɛta lo yoho yokɛma. Mbeyaka monga ko awui watayɛ wekɔ amɛna, ndo ohomba efula, koko anto hawotoka awui efula naka ɛtɛkɛta ayɛ hawokɛma dimɛna.

Anto hawɔngɛnangɛna sawo diele l’ɛtɛkɛta wahokɛma dimɛna. Oyadi kânga onto ekɔ l’ohondo wa dui ndo anto koka dioka esadi eto, ampokami hawototshutshuyama dia mbɔsa yɛdikɔ mɔtshi naka nde hatɛkɛta lo yoho yokɛma hwe. Ayonga oko nde ekɔ lo tɛkɛta l’ɔtɛkɛta wahoke ɔnɛ lohokamɛ. (Jer. 5:15) Bible toholaka ɔnɛ: “Naka pungi ayudama la diui diaheyama, untu akona ayuyalongosola dia ndo ta? Okone ndu nyu, naka nyu hanyoteketa [awui] wukawo esadi, ukundi wayeya antu akambu watanyu? Ne dia nyu nyayoteketa [lo] lopepe.”​—1 Kor. 14:8, 9.

Kakɔna kasala di’aha ɛtɛkɛta mbokɛma hwe? Ɛtɛkɛta hawotokɛma hwe naka onto hafola onyɔ dimɛna. Naka onto hanula emunyi wa lo manga kana mbetshetsha ɛlɔmɔ, kete dui ndo kɛnɛ katande hatokɛ dimɛna.

Tɛkɛta esadi esadi wamboleka, koka nto shimba anto dia shihodia kɛnɛ katayɛ. Ayonga oko woho watowosangolaka bandɛ kasɛtɛ lo lɛkɛ ladja awui esadi esadi. Awui wekɔ lo tomba mɛtɛ oma l’onyɔ ayɛ, koko anto hawotokondja wahɔ efula.

Mbala mɔtshi, ɛtɛkɛta hawototombaka dimɛna, naka onto ekɔ l’ɛkɔmɔ kɛmɔtshi l’onyɔ. Koko oyadi kânga anto wele l’okakatanu wa ngasɔ kokaka sala la wolo dia ndjalowanya lo kamba l’alako wele lo wekelo ɔnɛ.

Koko, mbala efula, anto tongaka l’okakatanu wa mboka kɛnɛ katama naka ɔnɛ latɛkɛta ekɔ lo mɛna ɛtɛkɛta ɛmɔtshi, kana ekɔ lo tɛkɛta lo yoho yasha anto pâ dia vɔ mboka. Mbeyaka monga nto ko nde ekɔ lo tatambe totenyi t’ɛtɛkɛta kana alɛta wahombama mbadiema kana tokitshakitshaka dui otsha l’ekomelo. Etena kakakatanya onto tɔtɛkɛta lo woho wahakoke, ampokami ande koka monga la pâ dia shihodia tokanyi kana ditelo dimɔtshi, ko tokina vɔ fɔnya lɔfɔnya. Lâsɔ naka ombetsha hatondja ɛtɛkɛta wokɛma hwe, kete koka monga wolo dia nde kondja etombelo w’ɔlɔlɔ oma lo wetshelo ande.

Woho wa tɛkɛta awui wokɛma hwe. Dui dimɔtshi di’ohomba diakoka tokimanyiya dia tondja ɛtɛkɛta wokɛma hwe ele shihodia woho wakongɛwɔ ɛtɛkɛta l’ɔtɛkɛta anyu. L’ɛtɛkɛta efula, totenyi ta tɔtɛkɛta mbatondja etondo w’ɛtɛkɛta. Totenyi t’ɛtɛkɛta kengama la dɛta kana l’alɛta watɛkɛtama mbala ɔtɔi. Lo ɛtɛkɛta wa ngasɔ, tshenyi tshɛ ya tshɛkɛta pombaka mbokɛma wonya watɛkɛtayɛ, oyadi kânga wɛ hatɔtɛkɛta totenyi takɔ la wondjo a dui wamɛ. Naka wɛ nangaka di’ɛtɛkɛta ayɛ mbokɛmaka hwe, kete tɛkɛta ɔkɔkɛ ndo sala tshɛ dia tɛkɛta tshenyi tshɛ ya tshɛkɛta. L’etatelo, dui sɔ koka monga wolo le yɛ, koko naka wɛ pemba sala ngasɔ, kete wɛ ayɛna yema yema dia ɔtɛkɛta wambotatɛ kɛla dimɛna. Naka wɛ nangaka monga la lolimi l’ɔsɛlɔ, kete aha la tâmu wɛ ayadiaka tolui tɔmɔtshi t’ɛtɛkɛta mbala ɔtɔi, koko pombaka mbewɔ dikambo sɔ naka wɛ ambɛna di’ampokami wayonga la pâ dia shihodia kɛnɛ katayɛ.

Dako dia ndjela: Dia wɛ mbeya tɛkɛta lo yoho yokɛma hwe, wɛ pombaka pemba esangɔ l’esangɔ dia tɛkɛtaka ndo mbadiaka l’eshikikelo k’efula. Koko paka mbewɔ di’aha dikambo sɔ ndjotshikitanya woho watoyɔtɛkɛtaka. Ayokɛma dia wɛ hayɔtɛkɛta woho watoyɔtɛkɛtaka.

Naka ɛtɛkɛta ayɛ tombaka oko onto latɛkɛta l’ɛse ka wodi, kete nyulaka ɔtɛ, ndo ewɔ dia mbika lowanga lo ntolo. Lam’adiayɛ Bible, kitshatɔ yema l’olongo di’aha wɛ monga la pâ dia mendaka ampokami ayɛ. Ayohombaka tsho dia paka mpoloya washo oma le ampokami kete aya lo Bible. Dui sɔ diayokokimanyiya dia tondjaka ɛtɛkɛta wokɛma hwe.

Mbewɔ dia monga l’esasesase ka wɔma koka nto kokimanyiya dia tɛkɛta dimɛna. Ekɔ mɛtɛ dia naka wɛ hasandjudi elungi kana hahɛngi ɔkɔkɛ, kete dui sɔ koka koshimba dia tɛkɛta dimɛna. Esasesase ka ngasɔ hatokosha diaaso dia wɔɔngɔ, tenyi dia demba di’ɔtɛkɛta, ndo lɔhɛngɔ kamba kamɛ, ko tete le akambo asɔ pombaka salema ɔkɔkɛ ndo lo yoho yokowosalemaka.

Pombaka nanula emunyi wa lo manga dimɛna di’onyɔ mbeya mbasɔ ndo tondja awui waya oma lo wɔɔngɔ. Pombaka nto kɛndjakɛndja ɛlɔmɔ dimɛna. Vɔ pombaka monga suke dia kɔnyama kana munɔ woho wa tondja awui w’oma l’onyɔ ndo w’oma lo wodi. Naka manga la ɛlɔmɔ hawosalangana, kete onyɔ hawotodihɔ dimɛna, ndo awui hawototombaka dimɛna lam’asa wanyu. Lâsɔ awui koka tomba esadi esadi, kana ɔkɔkɛ, ndo hawotokɛ hwe. Koko, sutshasutsha manga l’ɛlɔmɔ halembetshiya ɔnɛ pombaka tɛkɛta oko onto lambɔlɛmba. Dikambo sɔ nɔmbaka dia monga la wɛdimo woho w’awui mbokɛma hwe.

Naka wɛ ndjasɛdingola dimɛna, kete wɛ koka mɛna ohomba wa mbadiaka la dui dia wolo. Sɛdingola dimɛna nganɛ wakambayɛ la tenyi dia demba dia diambo diakokimanyiya dia tɛkɛta. Onde wɛ mbasolaka onyɔ dimɛna woho w’ɛtɛkɛta tomba etondo eto? Wɛ pombaka mbeya di’aha lolimi loto mbakamba olimu, kânga mbele lɔ mbaleka kamba olimu. Wodi, lowanga la l’ɛse, ɛlɔmɔ, emunyi wa l’elungi ndo wa lo dikele wekɔ lo kamba nto olimu. Etena katɛkɛtayɛ, onde wɛ tɛkɛtaka aha la minyola elungi? Naka ngasɔ kete lâsɔ ɛtɛkɛta ayɛ koka monga ko hawokɛma hwe.

Naka wɛ ekɔ la kasɛtɛ kɔsa awui, kete ona woho wa mbidja awui ayɛ lo kasɛtɛ etena katɛkɛtayɛ woho wokoyɔtɛkɛta, tɛkɛta oko watoyɔtɛkɛtaka l’esambishelo. Dja awui kambe y’ɔlɔlɔ. Naka wɛ pokamɛ woho wakayatɛkɛtshi lo bandɛ, kete wɛ ayokoka mbishola tɔtɛkɛta tɔmɔtshi tahayatɛkɛtshi dimɛna. Enda ahole wakayakakatanyisha awui, wakayamɛnyi awui, kana wakayatambi ɛtɛkɛta ɛmɔtshi, ndo hemba menda kɛnɛ kaki lo kiɔkɔ y’akambo asɔ. Lo mɛtɛ, wɛ koka ndjalowanya naka wɛ kamba l’awui wa la diko ango.

Onde wɛ ekɔ l’okakatanu ɔmɔtshi dia tɛkɛta? Hemba dia mbasolaka onyɔ yema kambe ndo hemba dia tondjaka ɛtɛkɛta la yambalo tshɛ. Lodja lɔpɛpɛ l’asasa ayɛ etena kahɛngayɛ, ndo tɛkɛta ɔkɔkɛ. Dikambo sɔ diambokimanyiya anto efula wele l’ekakatanu ɛmɔtshi w’ɔtɛkɛta dia vɔ tɛkɛta lo yoho yokɛma hwe. Naka wɛ tɛkɛtaka tɔtɛkɛta tɔmɔtshi kɔlɔ, kete todjake lolimi layɛ l’atei wa wanyu etena kalangayɛ tondja ɔtɛkɛta wele la dɛta s kana z. Kânga mbele ondo okakatanu ayɛ ɔsɔ hawotoshila tshɛ, tɔkɔmɔke otema. Ohɔ dia Jehowa akasɔnɛ Mɔsɛ, onto lele aki la lolimi la wotsho dia tewoya ase Isariyɛlɛ la Farawɔ ka l’Edjibito nsango y’ohomba efula. (Etum. 4:10-12) Naka wɛ nangaka, kete nde ayokamba la yɛ, ndo ayɔtshɔkɔla olimu ayɛ.