OKOTSHA

Tɛmɔla dalapo, sala vɔtɛ ndo kamba olimu wa lɛɛta

Tɛmɔla dalapo. Ɛmɛnyi wa Jehowa mbɔsaka dia kusamɛ dalapo kana ditɛmɔla, tshelo yasalema mbala efula etena kembama osambo watombola wodja ekɔ tshelo y’ɔtɛmwɛlɔ yɛnya dia panda ndjaka oma le wodja ndo ewandji awɔ koko aha le Nzambi. (Isaya 43:11; 1 Koreto 10:14; 1 Joani 5:21) Nɛbukadinɛza nkumekanga k’osomba w’edjedja wa Babilɔna aki ɔtɔi ɔmɔtshi wa l’atei w’ewandji ɛsɔ. Dia mambia anto dia woke woke wa lowandji lande ndo ohetoheto waki la nde l’ɔtɛmwɛlɔ, nkumekanga ka wolo kɛsɔ akasale kimɛta ka woke ka paonyi ndo akatshutshuya anto ande tshɛ dia vɔ kikusamɛ etena kakawahombe poma mishiki waki oko lembo la wodja. Koko, ase Hɛbɛru asato, Shadarakɛ, Meshakɛ ndo Abɛdɛ-Nɛngɔ wakatone kusamɛ kimɛta kɛsɔ kânga la ntondo ka dilanya dia nyɔi.​—Danyele, tshapita 3.

Lo nshi yaso nyɛ oko wakafunde ombewi w’ɛkɔndɔ Carlton Hayes, “dalapo mbele ehomɔ koleki tshɛ ka mbetawɔ ndo k’ɔtɛmwɛlɔ wa ngandji ka wodja. Apami minyaka fulɛ etena kadiyawɔ kana kaholoyawɔ dalapo ndo dia ditombola, waa pɔɛtɛ fundaka waa pɔɛmɛ ndo ana membaka kembo ya wodja.” Nde akakotsha nto dia wodja la wodja wekɔ la “nshi [yawɔ] y’ekila,” “ahoka awɔ w’ekila” ndo “tɛmpɛlɔ” yawɔ. Ɛnyɛlɔ oko Ngɔndɔ k’esambele nshi nyɛi lo États-Unis ekɔ fɛtɛ ka wodja. Lo sɛlɛmɔnyi kɛmɔtshi ka woke kakasalema lo wodja wa Brésil, ministrɛ ɔmɔtshi w’asɔlayi akate ate: “Dalapo tɛmɔmaka . . . woho watɛmɔma Wodja.” Eelo, oko wakadite dibuku dimɔtshi (The Encyclopedia Americana) ambeta ɛnɔnyi ɛmɔtshi, “dalapo ekɔ ekila oko wele kurusɛ.”

Atete edja, dibuku diakɔ diâmɛ sɔ oma la mbuta dia nkembo ya wodja “yekɔ ɔkɛnɛmwɛlɔ wa ngandji ka wodja ndo mbala efula yɔ mongaka l’ɛtɛkɛta wa nɔmba Nzambi dia nde nɔmbɔla ndo kokɛ anto ndo ewandji awɔ.” Koko bu kɔlɔ dia mbɔsa woho wɔsa ekambi waki Jehowa dia sɛlɛmɔnyi ya wodja, mbidja ndo tɛmɔla dalapo ndo memba lembo la wodja ekɔ totshelo t’ɔtɛmwɛlɔ. Etena kakadiatɛkɛta dia woho watona ana w’Ɛmɛnyi wa Jehowa dia tɛmɔla dalapo kana mbuta alɔkɔlɔkɔ amɔtshi la kalasa ya lo wodja wa États-Unis, dibuku dimɔtshi (The American Character) diakate ɔnɛ: “Lo enongo efula wakawasandja, Tuminadi ta lâdiko takayoshikikɛka dia sɛlɛmɔnyi yasalema lushi la lushi shɔ yekɔ sɛlɛmɔnyi y’ɔtɛmwɛlɔ.”

Kânga mbahawayasha lo sɛlɛmɔnyi yɔsawɔ oko hayɔtɔnɛ l’Afundelo, ekambi waki Jehowa nɛmiyaka lotshungɔ lele l’anto akina la sala sɛlɛmɔnyi shɔ. Vɔ nɛmiyaka nto adalapo oko wewɔ tolembetelo ta wedja ndo vɔ mbetawɔka dia ewandji wa lɛɛta wekɔ “embuledi” wakamba oko “ukambi wa [Nzambi].” (Romo 13:1-4) Diakɔ diele, Ɛmɛnyi wa Jehowa kitanyiyaka dako diata dia nɔmba dikambo dia “khumi ya dikanga ndu wane weli lu ahuli wa ladiku.” Koko oyango aso ele wa “shu ndjala la lumu la memakana ndu ki lu akambu w’ololo tshe la wa kenemo.”​—1 Timote 2:2.

Vɔtɛ ewandji wa pɔlitikɛ. Akristo wa mɛtɛ nɛmiyaka lotshungɔ lele l’anto akina la vɔtɛ. Vɔ hawotshutshuya anto diaha vɔ vɔtɛ ndo vɔ kambaka kâmɛ la ewandji wasɔnama oma lo vɔtɛ. Koko, vɔ wamboyashikikɛ dia monga la lomangemange l’akambo wa pɔlitikɛ wa lo wodja. (Mateu 22:21; 1 Petero 3:16) Kakɔna kahomba Okristo wasɛna lo wedja watshutshuyawɔ onto tshɛ dia vɔtɛ kana lo ahole wele onto tshɛ lahavɔtɛ mbɔsamaka oko ɔtɔmbɔki? Tohɔ dia Shadarakɛ, Meshakɛ ndo Abɛdɛ-Nɛngɔ wakatshu polo lo okidi wa Dura. Okristo watanema la ntondo ka dikambo dia ngasɔ mbeyaka mbɔsa yɛdikɔ ya ntshɔ lo dihole diasalema vɔtɛ naka nkum’otema kande hawanya. Koko, nde pombaka ndjashikikɛ dia monga la lomangemange. Nde pombaka mbidja yimba lo atɔndɔ asamalo wayela anɛ:

1. Ambeki waki Yeso ‘kema wa l’andja ɔnɛ.’​—Joani 15:19.

2. Akristo wekɔ enyimpala wa Kristo ndo wa Diolelo diande.​—Joani 18:36; 2 Koreto 5:20.

3. Etshumanelo k’Akristo kekɔ kâmɛ lo mbetawɔ ndo anto wakikenga wekɔ kâmɛ lo ngandji kele oko ka Kristo kele la wɔ.​—1 Koreto 1:10; Kolosai 3:14.

4. Wanɛ wavɔtɛ ewandji wekɔ lo yɛdikɔ mɔtshi l’onongo wa kɛnɛ kasala ewandji wakawavɔtɛ.​—Tende atɔndɔ wele l’edia k’ɛtɛkɛta wofundami lo 1 Samuele 8:5, 10-18 ndo 1 Timote 5:22.

5. Jehowa akɔshi dia woho wakayange ase Isariyɛlɛ owandji w’onto aki djembetelo ya woho wakawawoke ɔkɔngɔ.​—1 Samuele 8:7.

6. Akristo pombaka tɛkɛta la dihonga tshɛ etena kewoyawɔ ewandji wa lɛɛta akambo wendana la Diolelo diaki Nzambi.​—Mateu 24:14; 28:19, 20; Heberu 10:35.

Olimu wa lɛɛta. Lo wedja ɛmɔtshi, lɛɛta nɔmbaka la wolo di’anto watona olimu w’ɔsɔlayi kamba elimu ɛmɔtshi wa lɛɛta lo tshanda mɔtshi. Etena kongaso la ntondo ka yɛdikɔ ya ngasɔ, sho pombaka nɔmba lo dikambo sɔ, ondo kɛtshanya dikambo diakɔ kâmɛ l’Okristo ɔmɔtshi wambotshunda lo nyuma ko oma lâsɔ shoamɛ ndjɔsa yɛdikɔ lo ndjela nkum’otema kaso kambekiyama.​—Tukedi 2:1-5; Filipi 4:5.

Ɔtɛkɛta wa Nzambi totɛka ɔnɛ: ‘Tokitanyiya ewandji wa lɛɛta ndo tonge suke dia sala oseka olimu tshɛ w’ɔlɔlɔ ndo tonge l’ekanelo k’ɔlɔlɔ.’ (Tito 3:1, 2) La awui asɔ lo yimba, sho mbeyaka ndjambola ambola wayela anɛ: ‘Onde mbetawɔ olimu wambishawɔ laka lɛɛta ayokonya diaha dimi tetemala monga la lomangemange l’Okristo kana ayokonya dia dimi ndjasha l’ɔtɛmwɛlɔ wa kashi?’ (Mika 4:3, 5; 2 Koreto 6:16, 17) ‘Onde kamba olimu akɔ mbidjɛkami wekamu dia dimi kotsha ɛkɛndɛ ami w’Okristo?’ (Mateu 28:19, 20; Efeso 6:4; Heberu 10:24, 25) ‘Lo wedi okina, onde kamba olimu ɔnɛ ayombishaka diaaso dia dimi ndjasha l’akambo wa lo nyuma, ondo lo kamba olimu w’ombatshi mboka?’​—Heberu 6:11, 12.

Naka Okristo ɔmɔtshi ambetawɔ dia kamba olimu ɔmɔtshi wa laka lɛɛta lo dihole dia nde mbɔtɔ lo lokanu, kete Akristo akina pombaka nɛmiya yɛdikɔ yande. (Romo 14:10) Koko, naka nde mɛnaka dia nde hakoke kamba olimu ɔsɔ, kete Akristo akina pombaka nto nɛmiya yɛdikɔ yande.​—1 Koreto 10:29; 2 Koreto 1:24.