BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w95 12/1 lk. 9-13
  • Esomba w’eshamelo—Yɛdikɔ ya nzambi y’eokelo ka kɛtshi

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Esomba w’eshamelo—Yɛdikɔ ya nzambi y’eokelo ka kɛtshi
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Dihole di’Eshamelo lo Dikambo di’Andjakanyi?
  • Yɛdikɔ Yaki Jehowa y’Eokelo ka Kɛtshi
  • Dawo dia Kondja Eshamelo
  • Etena Kakakomaka Ondjakanyi lo Kilombo
  • Lɔsɛnɔ l’Osomba w’Eshamelo
  • Etombelo wa Pondjo
  • Onde wɛ nyangaka eshamelo le Jehowa?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2017
  • Tshikala l’“usumba w’eshamelu” kele ônge la lɔsɛnɔ!
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
  • Yanga eshamelo le Jehowa
    Lɔsɛnɔ ndo olimu aso w’Okristo—Dikatshi dia losanganya—2021
  • ‘Toyange eshamelo lo lokombo la Jehowa’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2011
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
w95 12/1 lk. 9-13

Esomba w’eshamelo​—⁠Yɛdikɔ ya nzambi y’eokelo ka kɛtshi

“Esumba [esamalo, “NW”] eso kawuyali eshamelu . . . dia one tshe lambudiaka untu lakindi kunkanela ndjaka ndawo.”​—⁠WALELU 35:⁠15.

1. Woho akɔna wɔsa Nzambi lɔsɛnɔ la onongo wa dikila?

JEHOWA NZAMBI mbɔsaka lɔsɛnɔ l’onto oko ekila. Ndo lɔsɛnɔ lekɔ lo dikila. (Akambu w’Asi Lewi 17:​11, 14) Ɔnkɔnɛ, Kɛna, onto la ntondo lakotɔ la nkɛtɛ, akakongola onongo wa dikila lam’akandadiake ɔnango le Abɛlɛ. Oma lo dikambo diakɔ, Nzambi akatela Kɛna ate: “Delu dia dikila dia onanyo diambukuma pulu ndu le mi.” Dikila diakasana la nkɛtɛ lo dihole diakandadiakema diakasambishaka edimidimi, diɔ diaki djembetelo ya shikaa yakɛnya woho wakahembɔma lɔsɛnɔ l’esehe. Dikila diaki Abɛlɛ diakalelɛ Nzambi woho wa nde sɔmbɔya.​—⁠Etatelu 4:​4-11.

2. Woho akɔna wakake Jehowa epole ɔsɛkɛ lo dikambo dia nɛmɔ dia lɔsɛnɔ l’ɔkɔngɔ wa Mvula k’elola na?

2 Woho walɛmiya Nzambi lɔsɛnɔ l’onto akakama epole ɔsɛkɛ l’ɔkɔngɔ wa Nɔa, onto ɔlɔlɔ, la nkumbo kande tomba oma lo wato a luudu oko ehandɔ wa Mvula k’Elola kakalɔ l’andja w’otondo. L’etena kɛsɔ, Jehowa akayofudiaka olelo w’anto lo mbasha dikimɔ dia vɔ ndɛ nyama koko aha dikila. Nde akadjanga nto ate: “Dimi layolomba dikila [di’anima anyu, NW]; layudilomba le [ditongami dia sɛna tshɛ, NW]. Layolomba dikila di’untu uma le untu, ndu dikila di’untu uma le onangu. Lam’atundja untu tshe dikila dia untu omotshi, wayutundja ndu dikila diandi lu dikambu dia untu ako, ne dia [Nzambi, NW] akatungi untu lu efanelu kandi.” (Etatelu 9:​5, 6) Jehowa aketawɔka di’owotɔ wa ka suke wambowodiakɛ onto ande ndjaka ondjakanyi lam’ahomandande lande.​—⁠Walelu 35:⁠19.

3. Woho akɔna wakatɛtɛ Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ lo dikambo di’ekila ka lɔsɛnɔ na?

3 L’atei w’Ɛlɛmbɛ wakashama le Ase Isariyɛlɛ oma lo tshimbo ya Mɔsɛ, wakake epole ɔsɛkɛ mbala efula lo dikambo di’ekila ka dikila. Oko ɛnyɛlɔ, Nzambi akatome dui ɔnɛ: “Tudiakaki.” (Etumbelu 20:13) Dilɛmiɛlɔ dia dikila diakɛnama nto oma lo kɛnɛ kakataka Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ lo dikambo dia wâle wakakokaka komela omoto lele la diemi. Ɛlɛmbɛ akɔ wakashikikɛka ɔnɛ: naka omoto akɔ kana ɔnande lele l’otema ambovɔ oma lo ta dia l’asa apami ahende, kete embadi wakahombaka mbɛdikola akambo wakete ndo menda woho wakasalema dikambo sɔ, kana l’okonda kana kema, koko dilanya diakahombaka ndjâla “anima lo anima,” kana lɔsɛnɔ lo lɔsɛnɔ. (Etombelo 21:​22-25, NW) Ko onde ondjakanyi ɔmɔtshi w’Ose Isariyɛlɛ akakokaka kondja yoho mɔtshi ya mbewɔ etombelo w’oma l’otshelo ande wa kɔlɔ oka?

Dihole di’Eshamelo lo Dikambo di’Andjakanyi?

4. Ahole akɔna w’eshamelo waki lo nshi ya ntondo lo wedja ekina?

4 Lo wedja ekina, aha paka l’Isariyɛlɛ oto, wakashaka andjakanyi l’anto akina wakakongolaka enongo a weke mvudu kana ahole w’eshamelo. Ɔsɔku mbakasalemaka l’ahole asɔ, ɛnyɛlɔ oko tɛmpɛlɔ ka jambizambi ya omoto yelɛwɔ Artemis ya l’osomba w’edjedja w’Ɛfɛsɔ. Lo dikambo dia weoho w’ahole wa ngasɔ, vɔ kɔndɔlaka ɔnɛ: “Ahole amɔtshi w’ɛtɛmwɛlɔ wakakimanyiyaka dia lofulo l’andjakanyi mbudɛ; ko akayɛnamaka ohomba w’efula wa kitshakitsha lofulo la mvudu yakɔ. L’osomba w’Atɛnɛ, lɛɛta aketawɔka paka mvudu mɔtshi tsho oko ahole w’eshamelo (ɛnyɛlɔ oko tɛmpɛlɔ ka Theseus lo dikambo dia wa fumbe); lo nshi ya nkumekanga Tiberius, tshumanelo di’andjakanyi diaki l’ahole akɔ diakayokomaka wâle efula ko lɔkɛlɛngɛ l’ahole w’eshamelo lakayohembetɛka paka l’esomba ɛmɔtshi eto (l’ɔnɔnyi 22).” (The Jewish Encyclopedia, 1909, Volume II, lɛkɛ 256) L’ɔkɔngɔ diko, mvudu ya nzambi ya lo Lokristokristo yakayoyalaka ahole w’eshamelo, koko, dui sɔ diakayoyangaka minya lowandji oma l’anya wa lɛɛta ko lisha asasɛrdɔsɛ koko vɔ kopembolaka akambo la losembwe. L’edjedja ka wonya, ofukutanu wakatombaka lo mvudu yakɔ ya nzambi shɔ akayokomaka lo ɔlɔngɔswɛlɔ wa ngasɔ ndjolanyema.

5. Djembetelo yakɔna yele laso yɛnya ɔnɛ Ɛlɛmbɛ kombokaka onto kɛtshi lam’akandadiakaka onto okina oma lo wendjudi ande na?

5 L’atei w’Ase Isariyɛlɛ, vɔ kômbishaka andjakanyi wakadiakaka anto l’okonda mvudu kana ahole w’eshamelo. Oyadi kânga ɔlɔmbɛdi w’Ose Lɛwi wakakambɛka Jehowa l’ediakelo akahombaka mbɔsama oma lɛkɔ dia ndjakema naka nde ambosala lokeso dia ndjaka onto l’okonda. (Etumbelu 21:​12-14) Lâdiko dia lâsɔ, Ɛlɛmbɛ kombokaka onto kɛtshi naka nde ambodiaka onto okina oma lo wendjudi ande. Oko ɛnyɛlɔ, pami akahombaka nyinga ɔtɛ a luudu lande l’oyoyo la lokombo lam’akandalikaka. Naka nde hatshe ngasɔ, kete nde ayokongola onongo wa mbitshola dikila naka onto ɔmɔtshi ambovɔ etena kayondɔkɔ oma l’ɔtɛ a luudu lakɔ. (Euhwelu k’Elembe 22:⁠8) Lâdiko dia lâsɔ, naka wambɔhɛmɔla kanga ngɔmbɛ kele la mbekelo ka mbikanaka seke ko nde halami nyama kande, ko tɔ kambodiaka onto ɔmɔtshi, kete kanga ngɔmbɛ kakɔ k’omi kongola onongo wa dikila ndo akakokaka ndjakema. (Etumbelu 21:​28-32) Djembetelo kina yɛnya woho wɔsa Nzambi dikila la nɛmɔ di’efula mɛnamaka hwe oma lo dikambo dia woho w’onto akɔna tshɛ lakula kanga wovi polo lo mbodiaka akɔsamaka onto lambokongola onongo wa dikila naka dui sɔ diakasalema la yanyi etena kakoka wovi akɔ mɛnama ndo mbeyama. (Etumbelu 22:​2, 3) Mɛtɛ, ɛlɛmbɛ wa Nzambi wa kokele kotshikɛka andjakanyi wa l’okonda dihole di’aha vɔ ndjakema.

6. Woho akɔna wakakotshamaka ɔlɛmbɛ wa ‘lɔsɛnɔ lo lɔsɛnɔ’ l’Isariyɛlɛ w’edjedja na?

6 Naka wambodiaka onto ɔmɔtshi l’Isariyɛlɛ, kete dikila diande diakahombaka sɔmbwama. Ɔlɛmbɛ wa ‘lɔsɛnɔ lo lɔsɛnɔ’ wakakotshamaka lam’akadiakaka “osomboyishi wa dikila” ondjakanyi. (Walelu 35:19) Ɔsɔmbɔyishi aki pami kakalekaka mbotɔ l’onto lakadiakema. Kahombaso mbuta dikambo di’ondjakanyi wakadiakaka onto aha l’okonda na?

Yɛdikɔ Yaki Jehowa y’Eokelo ka Kɛtshi

7. Yɛdikɔ yakɔna yakɔsɛ Nzambi lo dikambo di’andjakanyi waki konkanaka ndjaka?

7 Le wanɛ wakadakaka onto ɔmɔtshi lo wâle ɔmɔtshi kana aha l’okonda, Nzambi akalɔngɔsɔlɛka esomba w’eshamelo oma lo ngandji kande. Lo dikambo di’esomba akɔ ɛsɔ, wakatɛ Mɔsɛ ɔnɛ: “Uteli asi Isariyele wati: Lam’ayunyuteho Jorodana utsha lu kete ya Kanana, kanyutosonole esumba wayuyala esumba anyu w’eshamelu, lene ukuki one lakadiaki untu lakindi kunkanela ndjaka ndawo. Esumba wayuyala ahuli wa nyu mbishama uma le osomboyishi, dia undjakanyi tavokaki ntundu ndi atemala la ntundu k’ului w’antu lu elumbwelu. Esumba [esamalo, NW] wayunyukimo, wayuyala esumba anyu w’eshamelu. Kanyukimo esumba esatu la wedi wa Jorodana, la esumba esatu lu kete ya Kanana, dia vo ndjala esumba w’eshamelu. . . . dia one tshe lambudiaka untu lakindi kunkanela ndjaka ndawo.”​—⁠Walelu 35:​9-15.

8. Lende aki esomba w’eshamelo, ndo woho akɔna wakakimanyiyamaka andjakanyi waki konkanaka ndjaka dia vɔ koma lɛkɔ na?

8 Lam’akɔtɔ Ase Isariyɛlɛ lo Nkɛtɛ Yakalakema, l’okitanyiya tshɛ, vɔ wakake esomba esamalo w’eshamelo. Esomba esato wa l’atei awɔ​—⁠Kɛdɛshɛ, Shɛkɛmɛ, la Hɛbɛrɔna​—⁠waki lo lɛkɛ l’edjelo ka wonya k’Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana. Lo lɛkɛ l’Ehotwelo ka Wonya ka Jɔrɔdana aki esomba w’eshamelo ɛnɛ: Ngɔlana, Ramɔta la Bɛzɛrɛ. Esomba esamalo ɛsɔ waki l’ahole wasungana ndo l’etadimbo wakalɔngɔsɔmaka dimɛna. Tolembetelo tofundami ɔnɛ “eshamelo” takatanemaka l’ahole amɔtshi w’eshika l’emamu w’etadimbo akɔ. Tolembetelo tɔsɔ takɛnyaka otsha lɛnɛ ele osomba w’eshamelo, ndo ondjakanyi wambodiaka onto lakinde konkana, akalawɔka otsha l’osomba wosukanyi lande suke suke dia kokɛ lɔsɛnɔ lande. Lɛkɔ mbakandakokaka shimbamela oma l’anya w’ɔsɔmbɔyishi wa dikila.​—⁠Jashua 20:​2-9.

9. Lande na kakalɔngɔsɔla Jehowa esomba w’eshamelo, ndo di’ɔlɔlɔ waki wa na wakawalɔngɔswama?

9 Lande na kakalɔngɔsɔla Nzambi esomba w’eshamelo na? Vɔ wakalɔngɔswama di’aha wodja mbɔtɔ mindo oma l’akila w’anto waha l’onongo ndo di’aha onongo wa dikila mbahema l’ahɛka wa wodja w’otondo. (Euhwelu k’Elembe 19:10) Lo dikambo dia wa na diakalɔngɔswama esomba w’eshamelo ɛsɔ na? Ɛlɛmbɛ mbutaka ɔnɛ: “Le ana w’asi Isariyele, le ongendangenda kana le usi wudja ludjashi l’atei awo, dia one tshe lambudiaka untu lakindi kunkanela ndjaka ndawo.” (Walelu 35:15) Ɔnkɔnɛ, di’aha ndjâla shɔnɔdi ndo dia kotsha eyango ande wa losembwe etena kakandokaka anto kɛtshi, Jehowa akatela Ase Isariyɛlɛ dia vɔ nɔngɔsɔla esomba w’eshamelo lo dikambo di’andjakanyi waki konkanaka ndjaka, wanɛ waki (1) Ase Isariyɛlɛ wa lôtɔ, (2) angɛndangɛnda wakahangaka l’Isariyɛlɛ, kana (3) ase wedja wakadjasɛka lo wodja.

10. Lande na kakokaso mbuta ɔnɛ esomba w’eshamelo wakikɔ yɛdikɔ yakɔsɛ Nzambi y’eokelo ka kɛtshi?

10 Tolembete dia, oyadi kânga onto ɔmɔtshi aki ondjakanyi waki konkanaka ndjaka, nde aki la dia ndjakema lo ndjela didjango dia Nzambi nɛ: “Lam’atundja untu tshe dikila dia untu omotshi, wayutundja ndu dikila diandi lu dikambu dia untu ako.” Koko, aki paka oma lo yɛdikɔ yakɔshi Jehowa Nzambi y’eokelo ka kɛtshi mbakakokaka ondjakanyi waki konkana ndjaka onto ndawɔ otsha l’osomba ɔmɔtshi w’eshamelo. Mɛnamaka dia, lo tshɛ kawɔ, anto wakokaka onto lakatalawɔka ɔsɔmbɔyishi wa dikila kɛtshi, nɛ dia vɔ tshɛ wakeyaka ɔnɛ vɔ kokaka ntsha kɔlɔ kakɔ ka ndjaka onto lakiwɔ konkanaka ndo waki l’ohomba w’eshamelo ndo w’eokelo ka kɛtshi.

Dawo dia Kondja Eshamelo

11. Kakɔna kakatshaka onto ɔmɔtshi l’Isariyɛlɛ w’edjedja endaka nde ambodiaka onyande ose olimu lo wâle ɔmɔtshi?

11 Ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi mbeyaka kokimanyiya dia wɛ ndeka shihodia yɛdikɔ yakɔsɛ Nzambi y’eokelo ka kɛtshi lo dikambo di’eshamelo. Ohokanyiya di’oko wɛ mbele pami kakakɔtaka esongo l’Isariyɛlɛ w’edjedja. Ohɔsa dia ɛsɛlɛngɛ ka shɔka kambongɔ oma lo wenyi ko kambɔkɔmɔla onyayɛ lakɔta layɛ ko nde ambovɔ. Kakɔna kotoyosala na? Mɛtɛ, tɛdikɔ takɔsama l’atei w’Ɛlɛmbɛ lo dikambo sɔ. Aha la tamu, wɛ ayokondja ɛlɔlɔ oma lo yɛdikɔ yakɔshi Nzambi nyɛ: “Olembe one wayuyala le undjakanyi layulawo leko [otsha l’osomba ɔmɔtshi w’eshamelo] dia nshimbela lumu landi lam’ayundudiaka unyandi lakindi kunkanela dia mbudiaka ndu lakindi kumpetsha ntundu​—⁠uku untu ambutsho la unyandi [l’okonda, NW] la ntuhimbula etamba, lam’akotandi utamba, ku kenge yambungo uma lu wenyi, yambuhumuya unyandi, ku unyandi ambuvo; untu ako mbeyaka ndawo l’usumba omotshi l’esumba ako dia nshimbela lumu landi.” (Euhwelu k’Elembe 19:​4, 5) Koko, oyadi kânga wayotshɔ otsha l’osomba w’eshamelo, wɛ hotshungɔ oma l’onongo a woke wa kɛnɛ tshɛ kakatombe.

12. Ɔlɔndji akɔna w’akambo wakahombamaka ndjela naka ondjakanyi waki konkanaka ndjaka ambɔtɔ l’osomba w’eshamelo?

12 Oyadi kânga wayokolongola, wɛ ayohomba kɔndɔlɛ dikumanyi dia lo soko di’osomba w’eshamelo kɛnɛ kakayasale. L’ɔkɔngɔ wa wɛ mbɔtɔ l’osomba, wayokokaloya nto dia wɛ tolomboyama la ntondo ka dikumanyi dia l’asoko w’osomba, wanɛ wemala l’ɔtɛ w’etshumanelo k’otondo k’Isariyɛlɛ ndo wele la lowandji lâdiko dia lɛtshi la nkɛtɛ lakadiakema onto akɔ. La ntondo kawɔ kahombayɛ monga la diaaso dia mɛnya ɔnɛ wɛ hadiaki onto akɔ l’okonda.

Etena Kakakomaka Ondjakanyi lo Kilombo

13, 14. Naa akambo amɔtshi wakahombaka dikumanyi ndjashikikɛ lam’akawalomboyaka ondjakanyi na?

13 Wonya walomboshamayɛ la ntondo ka dikumanyi dia lo soko di’osomba w’eshamelo w’endana la lɛtshi la nkɛtɛ kakɔ, mɛtɛ, la lowando tshɛ, wɛ ayɛna dia wayoleka tɛtɛ efula lo dikambo dia lɔkɛwɔ layɛ la ntondo. La kiongamu tshɛ, dikumanyi diayɛdikola diokanelo diaki lam’asayɛ l’onto lakayadiake. Onde wɛ akohetshaka, akôholamɛ ndo akɔkɔmɔla k’ɛngɛnɔ l’okonda ko nde akavu? Naka ɔsɔku, kete dikumanyi diayokokimɔ l’anya w’ɔsɔmbɔyishi wa dikila, ko wɛ ayovɔ. Apami asɔ waki l’ɛkɛndɛ wakahombaka mbeya kɛnɛ kakahikaka Ɛlɛmbɛ ɔnɛ: ‘onto latshola dikila di’onto okina laha l’onongo pombaka minyema l’atei w’Isariyɛlɛ.’ (Euhwelu k’Elembe 19:​11-13) Woho akɔ wâmɛ mbele, lo enongo wasandjawɔ ɛlɔ kɛnɛ, dikumanyi di’Akristo pombaka mbeya Afundelo ɔlɔlɔ, lo ntshaka akambo lo ndjela kɛnɛ kata afundelo akɔ lam’asɛdingolawɔ lɔkɛwɔ l’edjedja ndo dionga dia kanga kɔlɔ ɔmɔtshi.

14 Etena kɔ̂hɔhɛwɔ l’ɔsɛngɔsɛngɔ, dikumanyi di’osomba wayolanga mbeya kana wɛ akatatshanyaka onto akɔ lakayadiake. (Etumbelu 21:​12, 13) Onde wɛ akɔsɔmbwɛ oma lo dihole dia loholama? (Euhwelu k’Elembe 27:24) Onde wɛ akadanganɛ la kɛlɛ otsha le onto akɔ mbakayakolonganya akambo la mayɛlɛ dia mbodiaka? Naka ɔsɔku, kete diakiyɛ ko nyɔi. (Etumbelu 21:14) Lo yoho yotshikitanyi, dikumanyi diakahombaka mbeya kana lohetsho lakikɔ lam’asayɛ l’onto lakayadiake. (Euhwelu k’Elembe 19:​4, 6, 7; Jashua 20:⁠5) Tɔshi di’oko dikumanyi diambɛna ɔnɛ wɛ kema l’onongo ko wambokokaloya otsha l’osomba w’eshamelo. Ande lowando layonga layɛ oma lo kɛtshi kayowokôka lee.

Lɔsɛnɔ l’Osomba w’Eshamelo

15. Akambo akɔna wakahombaka kitanyiya ondjakanyi waki konkana ndjaka na?

15 Ondjakanyi waki konkana ndjaka akafundamɛ dia tshikala l’etei k’osomba w’eshamelo kana l’andja wa lohango l’osomba akɔ lo tshalola ya kubita 1 000 (suke la wanya 1 450). (Walelu 35:​2-4) Naka nde mɛngɔla l’edia ka yɛdikɔ shɔ, kete nde mbeyaka tohomana l’ɔsɔmbɔyishi wa dikila. L’etena kɛsɔ, ɔsɔmbɔyishi kokaka ndjaka ondjakanyi akɔ aha la nde nongola dilanya. Koko, ondjakanyi kombidjamaka lo lowete kana lo lokanu. Oko wakinde ose osomba w’eshamelo, nde aki la dia mbeka woho wasala olimu ɔmɔtshi w’anya, ndjâla okambikambi, ndo monga onto a nombe l’atei wa tshunda di’anto.

16. (a) Edja ndo kânde kakahombaka tshikala ondjakanyi waki konkanaka ndjaka l’osomba w’eshamelo? (b) Lande na kakashaka nyɔi k’ɔlɔmbɛdi a lâdiko diaaso di’ondjakanyi tomba oma l’osomba w’eshamelo na?

16 Edja ndo kânde kakahombaka tshikala ondjakanyi waki konkana ndjaka l’osomba w’eshamelo na? Aki oko polo l’ekomelo ka lɔsɛnɔ lande. Lo weoho akɔ tshɛ, Ɛlɛmbɛ wakataka ɔnɛ: “Undjakanyi ako akahumbi ntshikala l’usumba w’eshamelu edja ndu olombedi a ladiku ambuvo. Ku l’okongo a nyoi k’olembedi a ladiku, ndi mbeyaka nkalula lu kete ya sangu diandi.” (Walelu 35:​26-28) Lande na kele nyɔi k’ɔlɔmbɛdi a lâdiko akashaka ondjakanyi waki konkana ndjaka dikimɔ dia tomba oma l’osomba w’eshamalo na? Mɛtɛ, ɔlɔmbɛdi a lâdiko aki onto ɔmɔtshi loleki lokumu l’efula l’atei a wodja. Omalɔkɔ, nyɔi kande kakahombe ndjâla dikambo dia woke efula ndo lokumu latɔ laki la dia diangana l’atei a nkumbo tshɛ ya l’Isariyɛlɛ. Ɔnkɔnɛ, ase dawo tshɛ waki l’esomba w’eshamelo wakakokaka kalola la wâkawɔ, waya kema lo wâle nto oma l’anya w’asɔmbɔyishi wa dikila. Lande na? Nɛ dia, Ɛlɛmbɛ wa Nzambi wakadjanga ɔnɛ: ɔsɔmbɔyishi kema la diaaso nto dia ndjaka ondjakanyi l’ɔkɔngɔ wa nyɔi k’ɔlɔmbɛdi a lâdiko, ndo onto tshɛ akeyaka dikambo sɔ. Naka owɔtɔ ɔmɔtshi wa kasuke waki onto lakadiakema amboyolanga sɔmbɔya l’ɔkɔngɔ wa nyɔi k’ɔlɔmbɛdi a lâdiko, kete nde ayoyala ondjakanyi ndo ayokondja dilanya oko ondjakanyi.

Etombelo wa Pondjo

17. Etombelo akɔna wakakokaka tomba oma l’ɛlɛmbɛ wakawadjɛka ondjakanyi waki konkana ndjaka?

17 Etombelo akɔna wakakokaka tomba oma l’ɛlɛmbɛ wakawadjɛka ondjakanyi waki konkana ndjaka? Wakawoholaka ɔnɛ nde akadiake onto ɔmɔtshi. Mɛtɛ, nde ayohombaka mbɔsa lɔsɛnɔ l’onto oko ekila pondjo pondjo. Lâdiko dia lâsɔ, nde hohɛki pondjo ɔnɛ wakawoke kɛtshi. Oko akawawoke kɛtshi, mɛtɛ, ndo nde lawɔ ayoka anto akina kɛtshi. Yɛdikɔ y’endana l’esomba w’eshamelo kâmɛ l’ɛlɛmbɛ awɔ wakakimanyiyaka ndo anto akina tshɛ. Woho akɔna? Mɛtɛ, yɔ yakahombe mbaɛnya ɔnɛ vɔ pombaka mbidjaka lɔsɛnɔ yimba ndo aha liɔnyɔla. Omalɔkɔ, wambohola Akristo di’ohomba wa mbewɔ wendjudi wakoka tondja wâle ɔmɔtshi wa nyɔi. L’ɔkɔngɔ diko, yɛdikɔ ya Nzambi y’eokelo ka kɛtshi lo dikambo di’esomba w’eshamelo tosokoyaka dia sho mbokanaka kɛtshi nɛ dia dikambo sɔ diekɔ ɔlɔlɔ.​—⁠Jakoba 2:⁠13.

18. Lo weoho akɔna wele yɛdikɔ yakɔsɛ Nzambi lo dikambo di’esomba w’eshamelo aki dui di’ɔlɔlɔ na?

18 Yɛdikɔ yakɔsɛ Jehowa Nzambi lo dikambo di’esomba w’eshamelo yaki ohomba nto lo weoho ekina. Anto vɔamɛ kontonga elui a wanɛ wahomba shidiyaka vɔamɛ l’ondjakanyi ɔmɔtshi wambowosha onongo la ntondo ka mbôlombosha. Koko, vɔ wakawɔsaka ɔnɛ nde hadiaki l’okonda ndo nto, wakôkimanyiyaka dia nde shimbamela. Lâdiko dia lâsɔ, yɛdikɔ yakɔsama lo dikambo di’esomba w’eshamelo tshikitana efula la tɛdikɔ tɔsawɔ nshi nyɛ ta munda andjakanyi ko mbadja lo lokanu, lɛnɛ ele andjakanyi akɔ kondjaka ekimanyielo ka falanga oma le anto akina ndo mbala efula vɔ ndjɔtɛkɔyaka ndjâla anto wa kɔlɔ oma lo diɔtɔnganelo diawɔ l’akanga wa kɔlɔ akina. Lo esomba w’eshamelo, takikɔ ohomba mbika mvudu, ndjilɔngɔsɔla, ndo namaka pele diayɔ di’eshinga wolo, mvudu ya kanu yodingami djiɔ l’eshinga wa mbolo lɛnɛ atoyangaka ase lokanu dia vɔ ndawɔ. Mɛtɛ, ondjakanyi akayangaka hiolehiole yele oko “luudu la lokanu” dia tshikala lɛkɔ l’edja ka tena dimɔtshi dieyama. Nto, nde akahombaka ndjâla okambikambi, ɔnkɔsɔ, nde akakambaka elimu ɛmɔtshi dia kimanyiya anto akina.

19. Wembola akɔna wôkama lo dikambo di’esomba w’eshamelo na?

19 Mɛtɛ, oma lo kɛtshi kande k’efula, Jehowa akɔsɛ tɛdikɔ t’endana l’esomba w’eshamelo dikambo dia kokɛ andjakanyi waki konkanaka ndjaka. Mɛtɛ, yɛdikɔ shɔ yakakimanyiyaka di’anto mbɔsa lɔsɛnɔ la nɛmɔ. Ko onde esomba w’eshamelo wa lo nshi ya ntondo ɛsɔ mbutɛka anto wasɛna ɛlɔ kɛnɛ l’eleko ka 20 dikambo dimɔtshi? Onde sho kokaka kongola onongo wa dikila lo asho wa Jehowa Nzambi ndo mbeya ɔnɛ tekɔ l’ohomba wa nde toka kɛtshi oka? Onde esomba w’eshamelo waki l’Isariyɛlɛ ɛsɔ wekɔ lo tolembetshiya awui amɔtshi lo nshi yaso nyɛ oka?

Okonde Ayokadimola Na?

◻ Woho akɔna wɔsa Jehowa lɔsɛnɔ l’onto na?

◻ Yɛdikɔ yakɔna y’eokelo ka kɛtshi yakɔsɛ Nzambi lo dikambo di’andjakanyi waki konkana ndjaka?

◻ Woho akɔna wakɔtɔka ondjakanyi l’osomba w’eshamelo, ndo edja ndo kânde wakandatshikalaka lɛkɔ?

◻ Etombelo akɔna wakakokaka ndja oma l’ɛlɛmbɛ wakawadjɛka ondjakanyi waki konkana ndjaka?

[Caption]

KƐDƐSHƐ, NGƆLANA, RAMƆTA, SHƐKƐMƐ, BƐZƐRƐ, HƐBƐRƆNA, Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana

Esomba w’eshamelo wa l’Isariyɛlɛ wakatanemaka l’ahole wasungana

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto