Tokambe Olimu Oko Akɛndji wa Wɔladi A Nzambi
‘Ande amɛna wele ekolo . . . w’ɔnɛ latadianganya lokumu la wɔladi lâdiko di’akona lee!’—ISAYA 52:7.
EKƆ lokumu l’ɔlɔlɔ lɔmɔtshi lahomba sambishama! Ɔsɔ ekɔ lokumu l’ɔlɔlɔ la wɔladi—wɔladi wa mɛtɛ. Ɔsɔ ekɔ losango la panda latɛkɛta dikambo dia Diolelo diaki Nzambi. Ambeta deko aha nɛ, omvutshi Isaya akafunde dikambo dia losango lɔsɔ, ndo ɛtɛkɛta wakandafunde wakalamema lo dikambo diaso l’Isaya 52:7; divɛsa sɔ totɛka ɔnɛ: “Ndi amena weli ekulu w’omembi wa kumu y’ololo l’ekungu li! Ee, dikendji diatudianganyaka lukumu la ki, latelaka kumu y’ololo, diatudianganyaka lukumu la panda, diatutelaka Siona ati: [Nzambi kayɛ aya nkumekanga, NW].”
2 Jehowa akasokoya omvutshi ande Isaya l’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma k’ekila dia nde funda losango lɔsɔ lo wahɔ w’Ase Isariyɛlɛ w’edjedja ndo lo wahɔ aso nshi nyɛ. Ɛtɛkɛta ɛsɔ w’Isaya alembetshiyawɔ na? Lo nshi yakafunde Isaya ɛtɛkɛta ɛsɔ ko ondo diolelo di’Isariyɛlɛ dia la ngɛl’a nkushi diambotandamaka lo lɔhɔmbɔ le Ase Asuriya. L’ɔkɔngɔ diko, ase diolelo dia Juda dia la diko dia nkushi wakayɔtɔlamaka ndo vɔ lawɔ lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna. Nshi shɔ yaki nshi y’okiyanu efula ndo y’osukusuku lo wodja dikambo anto kokitanyiyaka awui wa Jehowa, ndo lam’ele vɔ kokitanyiyaka awui ande, vɔ komonga la wɔladi lam’asawɔ la Nzambi. Oko akawatɛ Jehowa, dionga diawɔ dia pɛkato diakawakakitolaka la Nzambi kawɔ. (Isaya 42:24; 59:2-4) Koko l’onyɔ w’Isaya, Jehowa akatewuyisha ɔnɛ l’etena kahombama, nkuke ya Babilɔna yayotshikala hwe, ndo wodja wa Nzambi wayotshungɔ oma lo lɔhɔmbɔ ko kalola lo nkɛtɛ yawɔ ya lôtɔ dia tohikɛ Jehowa tɛmpɛlɔ nto. Siɔna akahombe monga ɔnkɔnɛ akiyɔ ntondo, ndo ɔtɛmwɛlɔ wa Nzambi wakahombe tetemala salema nto la Jerusalɛma.—Isaya 44:28; 52:1, 2.
3 Daka sɔ di’etshungwelo diaki nto pɔlɔfɛsi ka wɔladi. Okalwelo w’Ase Isariyɛlɛ lo nkɛtɛ yakawasha Jehowa aki djembetelo ya kɛtshi ka Nzambi ndo y’ekadimwelo kawɔ k’otema. Dui sɔ diakɛnyaka ɔnɛ vɔ waya la wɔladi lam’asawɔ la Nzambi.—Isaya 14:1; 48:17, 18.
“Nzambi Kayɛ Aya Nkumekanga”
4 Lam’akatshungola Jehowa Ase Isariyɛlɛ l’ɔnɔnyi 537 N.T.D., wakakoke mbewoya Siɔna lo yoho yasungana ɔnɛ: “Nzambi kayɛ aya nkumekanga!” Jehowa mɛtɛ ekɔ “Nkumekanga ka pondjo.” (Enyelo 15:3) Koko woho ɔsɔ wakandatshungola wodja ande aki ɛnyɛlɔ kekina ka lowandji lande. Etshungwelo kɛsɔ kakɛnya lo yoho ya diambo ɔnɛ nkudu kande ndeka diolelo dia woke di’anto diakaleke wolo l’andja w’otondo lo nshi shɔ. (Jeremiya 51:56, 57) Oma l’olimu wakakambaka nyuma ka Jehowa, toseke tokina takawɔtwɛ wodja ande takɔtɔ l’ashi. (Esta 9:24, 25) Mbala la mbala, Jehowa akekɛka lonya lande lo weho wotshikitanyi dia nde sokoya nkumi ya dikanga y’Ase Mediya la y’Ase Pɛrɛsiya dia vɔ mbidja lokolo lo ekotshamelo ka lolango lande laheme lâdiko dia tshɛ. (Zekariya 4:6) Akambo wa mamba wakasalema nshi shɔ fundama lo Bible lo dikambo diaso, lo dibuku di’Ezera, dia Nehemiya, di’Esta, dia Hangai la dia Zekariya. Naka sho nyomenda akambo asɔ nto, kete mbetawɔ kaso kayokeketshama mɛtɛ!
5 Koko kɛnɛ kakasalema l’ɔnɔnyi 537 N.T.D. ndo l’ɔkɔngɔ w’ɔnɔnyi ɔsɔ aki paka etatelo k’akambo keto. Kɛnɛ kakayofunda Isaya oma l’ɔkɔngɔ wa pɔlɔfɛsi ka l’Isaya 52 katɛkɛta dikambo di’ɔlɔngɔswɛlɔ wa wodja ele dikambo di’oyelo wa Mɛsiya. (Isaya 52:13–53:12) Lo tshimbo ya Mɛsiya, ɔnɛ lakayoyalaka Yeso Kristo, Jehowa akayokimɔ losango l’etshungwelo ndo la wɔladi lele ohomba efula ndeka ndo akambo wakasalema l’ɔnɔnyi 537 N.T.D.
Ɔkɛndji Woleki Woke wa Wɔladi Wakatomama oma le Jehowa
6 Yeso Kristo mbele ɔkɛndji woleki woke wa wɔladi wakatomama oma le Jehowa. Nde mbele Dui dia Nzambi, Yɛmb’awui yaki Jehowa ndamɛ. (Joani 1:14) Lo ndjela dui sɔ, lushi lɔmɔtshi l’ɔkɔngɔ wa nde batizama l’Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana, Yeso akatshu otsha lo luudu l’ɔtɛmwɛlɔ la la Nazarɛta; lam’akinde lɔkɔ, nde akemala ko akâdia ɔkɛndɛ ande la dui dia wolo oma lo tshapita ya 61 ya dibuku di’Isaya. Ɔkɛndɛ ɔsɔ wakɛnyaka hwe ɔnɛ kɛnɛ kakawôtome dia ndjosambisha mendanaka la “etshungwelu,” “esenelo ka asho” kana ɛkɔnwɛlɔ ndo la diaaso di’onto mbetawɔma lo asho wa Jehowa. Koko Yeso kokomɛ paka lo sambisha losango la wɔladi loto. Nzambi akôtome ndo dia nde ndjohika etshina ka wɔladi wa pondjo.—Luka 4:16-21.
7 Lam’akotɔ Yeso, andjelo wakɛnama le elami w’ɛkɔkɔ suke la Bɛtɛlɛhɛma; vɔ wakatombolaka Nzambi, wata vate: “Lutumbu layali le [Nzambi, NW] l’ulungu. [Wɔladi la nkɛtɛ le anto wa lolango l’ɔlɔlɔ, “NW”].” (Luka 2:8, 13, 14) Eelo, wɔladi wakahombe monga le wanɛ wele Nzambi akɛnya lolango l’ɔlɔlɔ otsha le wɔ dikambo vɔ waki la mbetawɔ lo tɛdikɔ takandɔsaka lo tshimbo y’Ɔnande. Dui sɔ alembetshiyadiɔ na? Diɔ nembetshiyaka ɔnɛ kânga mbakotɔ anto lo pɛkato, vɔ kokaka monga pudipudi lo asho wa Nzambi, ndo monga la diokanelo di’ɔlɔlɔ lam’asawɔ la nde. (Romo 5:1) Vɔ kokaka monga la ki ka l’etei k’otema, wɔladi wahakoke onto kondja lo yoho kina. L’etena kakashikikɛ Nzambi, anto wayotshungɔ oma lo etombelo tshɛ wa kɔlɔ w’oma lo pɛkato kakatahowɔ oma le Adama, hawotoka hemɔ nto ndo nyɔi hatoyala nto. Anto hawototonga totshungu nto kana akanga wa mpoke. Dikɔmɔ diele sho kosalaka tshɛ dia dinya ko hadiomɔ ndo efukutanu wa lo yimba washa ndo onto lonyangu efula hawotoyala nto pondjo. Anto wayokoka sɛna pondjo pondjo lo eongelo ka kokele.—Isaya 33:24; Mateu 9:35; Joani 3:16.
8 Wa na wakoka kondja wɔladi w’oma le Nzambi na? Anto tshɛ wele la mbetawɔ le Yeso Kristo kokaka kondja wɔladi akɔ ɔsɔ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ɔnɛ ‘Nzambi akɛnyi dimɛna mbokana nto la diangɔ tshɛ lo tshimbo ya Kristo lo wɔladi l’ekimanyielo ka dikila diakatshola Yeso l’otamba w’asui.’ Ɔpɔstɔlɔ Paulo akayota nto ɔnɛ diokanelo sɔ mendanaka la “diango dia l’ulungu”—mbut’ate wanɛ wahomba ntshɔ l’olongo dia toyala ekitɔ kâmɛ la Kristo. Diokanelo diakɔ sɔ mendanaka ndo la “diango dia la kete”—mbut’ate wanɛ wayokondja diaaso dia sɛna pondjo pondjo lanɛ la nkɛtɛ lam’ayokadimɔ nkɛtɛ kɛnɛ Paradiso ka kokele. (Kolosai 1:19, 20) Lam’ele vɔ mbetawɔka nɛmɔ di’olambo wa Yeso ndo kitanyiyaka awui wa Nzambi l’otema ɔtɔi, anto asɔ tshɛ kokaka monga la lɔngɛnyi l’ɔlɔlɔ lam’asawɔ la Nzambi.—Ɛdika la Jakoba 2:22, 23.
9 Wɔladi ɔsɔ wa l’asa onto la Nzambi wekɔ ohomba efula mɛtɛ! Naka wɔladi kema lam’asaso la Nzambi, kete ndoko wɔladi wa pondjo kana w’oshika wakoka monga lam’asaso l’onto ɔmɔtshi. Wɔladi wa lam’asaso la Jehowa mbele etshina ka wɔladi wa mɛtɛ lanɛ la nkɛtɛ. (Isaya 57:19-21) Lo yoho yasungana mɛtɛ mbele Yeso Owandji wa Wɔladi. (Isaya 9:6) Yeso Kristo, ɔnɛ lele losapɔ lakoka mbokanya anto vɔ la Nzambi, akalongola lowandji oma le Jehowa dia nde mbolɛ. (Danyele 7:13, 14) Lo dikambo di’awui wayotomba oma lo lowandji la Yeso lâdiko di’anto, Jehowa akalake ate: ‘Wɔladi hatoyala l’ekomelo.’—Isaya 9:7; Osambu 72:7.
10 Anto tshɛ wekɔ l’ohomba wa losango la Nzambi la wɔladi. Yeso ndamɛ akatotshikɛ ɛnyɛlɔ lo woho wakandasambishaka losango lakɔ l’ohetoheto. Nde akalisambishaka lo tɛmpɛlɔ la Jerusalɛma, lo akona, lo etadimbo; nde akasambisha omoto Ose Samariya suke l’ɛtɛkɔ k’ashi, ndo akasambishaka lo mvudu y’anto.—Mateu 4:18, 19; 5:1, 2; 9:9; 26:55; Mako 6:34; Luka 19:1-10; Joani 4:5-26.
Tambetshama dia Kɛndakɛnda lo Wanya wa Kristo
11 Yeso akalakanya ambeki ande dia vɔ sambisha losango la wɔladi l’oma le Nzambi. Oko waki Yeso ‘ɔmɛnyi’ wa Jehowa wa “kolamelu la mete,” ndo vɔ lawɔ wakeyaka ɔnɛ tekɔ l’ɔkɛndɛ wa sambisha. (Enyelo 3:14; Isaya 43:10-12) Vɔ wakɔsaka Kristo oko Ɔnɔmbɔdi awɔ.
12 Ɔpɔstɔlɔ Paulo akende ohomba w’olimu ɔsɔ w’esambishelo ko akate ate: “Afundelu mvutaka ati: Untu tshe layuwetawo, hutshama sonyi.” Kɛdikɛdi, onto tshɛ lele la mbetawɔ le Yeso Kristo, lawɔsa Ehomɔ ka Woke kaki Jehowa kayosha anto panda, hatɛmba ɛkɔndjɔ kana mbotshama sɔnyi. Ndoko onto lahokondja panda l’ɔtɛ w’ɔnɛ nde ekɔ ose kabila kapanda kana djɛndɛ, nɛ dia Paulo akayota nto ate: “Kema utshikitanu l’asa usi Juda la usi Ngirika, ne dia Khumadiondjo kako kame, keli Khumadiondjo k’antu tshe. Ndi atukimoka engonyi andi le wane tshe watuwetaka. [Onto tshɛ layɔtɛndɛ lokombo la Jehowa ayoshimbamela, NW].” (Romo 10:11-13) Ko ngande wakahombe anto mbeya woho wa kondja diaaso sɔ na?
13 Paulo akɛnya ohomba w’esambisha wa lokumu l’ɔlɔlɔ lam’akandambola wembola wahomba ekambi wa Jehowa tshɛ kana la wɔ yimba. Nde akambola ate: “Ukundi ayuweya mbeta one lahawatetawo? Ukundi eyawo mbêtawo, lam’ahawatuki lukumu landi? Ukundi eyawo mbuka, lam’ahawo la usambisha? Ukundi eyawo sambisha, lam’ahawatatumama?” (Romo 10:14, 15) Ɔkɔndɔ w’Akristo wa l’eleko ka ntondo wekɔ djembetelo ya shikaa yɛnya ɔnɛ ndo apami ndo amato, ndo akɛnda ndo epalanga, wakayele ɛnyɛlɔ ka Kristo l’apɔstɔlɔ ande. Vɔ wakasambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ l’ohetoheto. Lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Yeso, vɔ wakasambishaka anto lo ahole tshɛ wakawâtanaka. Lam’ele vɔ waki la saki k’aha pandja ndoko onto ɔtɔi, vɔ wakasalaka olimu awɔ w’esambishelo lo sɛkɛ ndo lo luudu la luudu.—Etsha 17:17; 20:20.
14 Aha onto tshɛ mɛtɛ mbakalongolaka Akristo asɔ dimɛna. Koko kɛnɛ kakafundama lo Isaya 52:7 kakayovusolaka Paulo l’ɔkɔngɔ diko kakɛnamaka mɛtɛ. L’ɔkɔngɔ wa nde mumbola ɔnɛ: ‘Ngande wayowosambisha naka hawâtomi?’, Paulo akayota ate: “Uku akafundama ati: Ndi amena weli ekulu a wane wasambisha lukumu l’ololo li!” Efula ka l’atei aso hawokanyiya ɔnɛ ekolo aso wekɔ ɔlɔ menda, kana amɛna efula. Ko lâsɔ, divɛsa sɔ alangadiɔ mbuta na? Ekolo mɛtɛ mbatɔkɛndjakɛndjaka onto lam’atandatshu dia tosambisha. Ekolo ɛsɔ mɛtɛ wekɔ didjidji di’otondo w’onto. Ndo sho kokaka shikikɛ ɔnɛ le anto efula wakoke lokumu l’ɔlɔlɔ oma le apɔstɔlɔ la ambeki wa Yeso Kristo wa l’eleko ka ntondo, Akristo asɔ wa l’eleko ka ntondo waki amɛna mɛtɛ lo asho awɔ. (Etsha 16:13-15) Lâdiko dia lâsɔ, Akristo asɔ waki ohomba efula lo asho wa Nzambi.
15 Ambeki wa Yeso wakatɛmbaka losango la wɔladi ndo wakataliewoyaka lo yoho ya wɔladi. Yeso akatɛ ambeki ande awui anɛ ate: ‘Lo luudu tshɛ layonyɔtɔ, kanyote ntondo nyate: Wɔladi wayale lo luudu lɔnɛ. Ko naka ɔngɛnyi a wɔladi ekɔ lɔkɔ, kete wɔladi anyu wayoyala le nde. Ko naka nde bu, kete vɔ wayokalola le nyu.’ (Luka 10:5, 6) Sha·lohmʹ, mbut’ate “wɔladi,” ekɔ mɔyɔ washana Ase Juda lo ndjela mbekelo yawɔ y’ashidi. Koko awui wakatɛ Yeso ambeki ande kokomɛ paka lâsɔ ato. Oko wakiwɔ ‘akɛndji lo lokombo la Kristo,’ ambeki ande w’akitami wakakeketshaka anto ɔnɛ: ‘Nyôkane la Nzambi.’ (2 Koreto 5:20) Lo ndjela alako wakawalongola oma le Yeso, vɔ wakatɛka anto akambo wa Diolelo diaki Nzambi ndo kɛnɛ kakahombe Diolelo mbela onto l’onto. Wanɛ wakahokamɛka losango lakɔ wakalongola ɛtshɔkɔ; wanɛ waki konangaka lihokamɛ, vamɛ wakahandja.
16 Ɛlɔ kɛnɛ, Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ lo sala olimu awɔ lo yoho yakɔ yâmɛ. Losango l’ɔlɔlɔ latawɛmbɛ anto kema losango lawɔ vamɛ; lɔ lekɔ losango laki Ɔnɛ lakâtome. Olimu awɔ ele dianganya losango lakɔ. Wanɛ walietawɔ wayokondja ɛtshɔkɔ wa mamba. Wanɛ walitona, wekɔ lo tona wɔladi lam’asawɔ la Nzambi nde l’Ɔnande Yeso Kristo.—Luka 10:16.
Akanga a Wɔladi l’Andja Ɔnɛ w’Osukusuku
17 Oyadi kakɔna tshɛ kayosala anto lam’ayowoka losango latatɛmbɛ, ekɔ ohomba di’ekambi wa Jehowa mbohɔka nshi tshɛ ɔnɛ tekɔ akɛndji wa wɔladi a Nzambi. L’andja ɔnɛ, anto towanaka ewanu wa mamba ndo totowɔka nkɛlɛ kawɔ tshɛ lo tondja ɛtɛkɛta wa lɔlɛngɔ kana lo mbidja wanɛ wawaomadja onyɔ wa mamba. Ondo amɔtshi wa l’atei aso takatshaka ngasɔ lo nshi yakete. Koko, naka tambɔlɔta lonto l’oyoyo ndo taya bu wa l’andja ɔnɛ nto, kete hatokoke mbokoya awui w’ase andja ɔnɛ. (Efeso 4:23, 24, 31; Jakoba 1:19, 20) Oyadi kakɔna tshɛ kayosala anto, ekɔ ɔlɔlɔ sho ndjela dako nɛ diata ɔnɛ: ‘Naka kokaka, oma lo lolango lanyu, nyoyale la wɔladi lam’asanyu l’anto tshɛ.’—Romo 12:18.
18 Tena dimɔtshi, olimu wakambaso mbeyaka tokonya la ntondo k’ewandji wa Lɛɛta. Dia vɔ mɛnya lowandji lawɔ, vɔ mbeyaka ‘totɛ dia paka’ sho mbalembetshiya lande na kasalaso awui amɔtshi kana bonde kahatalange sala woho ɔmɔtshi w’olimu. Vɔ mbeyaka tombola dia mbeya lande na kasambishaso losango latondja ditshelo di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi sɛkɛ ndo lata dikambo di’ekomelo ka dikongɛ di’akambo nɛ. Naka sho ndjela ɛnyɛlɔ kakatotshikɛ Kristo, kete tayosokoyama dia monga la wɔlamu ndo la dilɛmiɛlɔ di’efula. (1 Petero 2:23; 3:15) Esangɔ efula, ewandji ɛsɔ wa Lɛɛta tshutshuyamaka oma le ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ kana oma le wanɛ wele lâdiko diawɔ. Okadimwelo wa la lokitshakitsha mbeyaka mbakimanyiya dia vɔ shihodia ɔnɛ olimu aso bu wâle le wɔ ndo hawofukutanya wɔladi w’anto. Okadimwelo wa ngasɔ mbishaka wanɛ wawetawɔ yimba ya dilɛmiɛlɔ, ya wɔladi, ndo ya mbetawɔ mbishanaka lonya.—Tito 3:1, 2.
19 Lo nkɛtɛ k’otondo, anto mbeyaka ɔnɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa hawoyaɔtshiya lo ata w’andja ɔnɛ. Vɔ hawoyadje lo ewanu wawana ase andja ɔnɛ lo dikambo dia lokoho la demba, l’ɔtɛ w’ɔtɛmwɛlɔ kana l’ɔtɛ w’awui wa pɔlitikɛ. (Joani 17:14) Lam’ele Dui dia Nzambi totɛka dia sho ‘ndjâkitshakitsha l’ɛse k’emboledi wa lâdiko,’ hatohombe kânga kanyiya dia mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ a wanɛ watɔmbɔkwɛ Lɛɛta ɔnɛ kele aha tɛdikɔ tɔsande kotshama. (Romo 13:1) Ɛmɛnyi wa Jehowa hawɔtɔka ndoko lushi ɔtɔi l’atei w’atshunda wele l’oyango wa nkɔsha lowandji lɔmɔtshi. Lo menda ɛlɛmbɛ wakadjɛ Jehowa ekambi ande w’Akristo, vɔ hawokoke ndjaka onto kana sala akambo a ngala lo woho ɔmɔtshi. Akristo wa mɛtɛ hawɔtɛkɛta dikambo dia wɔladi paka l’onyɔ oto; vɔ ndjaɔtɔnganyiyaka la kɛnɛ kasambishawɔ.
20 Otshikitanyi l’Akristo wa mɛtɛ, wanɛ watɛkɛta lo lokombo l’ɛtɛmwɛlɔ wa Lokristokristo bu akɛndji wa wɔladi. Ɛtɛmwɛlɔ wa Babilɔna ka Woke—ɛtɛmwɛlɔ wa Lokristokristo ndo wanɛ wahetawɔ Kristo—mbetawɔka ata wa lam’asa wedja la wedja, sukɛka ata akɔ ndo mbahɔhɔlaka. Ndo nto, vɔ tshutshuyaka anto dia vɔ pɛnyahɛnya ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo koyanga mbadiaka. Diɔ diakɔ diata Enyelo 18:24 lo dikambo dia Babilɔna ka Woke ɔnɛ: “Wakatani dikila di’amvutshi la dia ekilami, la dia tshe wakadiakema la kete l’atei awo.”
21 Otshikitanyi l’ɛtɛmwɛlɔ wa Lokristokristo ndo l’ɛtɛmwɛlɔ ekina wa Babilɔna ka Woke, ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ wekɔ la shɛngiya y’ɔlɔlɔ yakakatanya anto. Yeso Kristo akatɛ ambeki ate: “Uma lu dikambu ne, antu tshe wayeya vati: Ambeki ami mbenyu, naka nyu nyayukana ngandji.” (Joani 13:35) Ɔsɔ ekɔ ngandji kele bu la bariyɛlɛ yakakitola anto akina nshi nyɛ, bariyɛlɛ ya wedja, y’ɔnɔngɔ wa lɔsɛnɔ l’anto, y’ekondjelo kele l’onto ndo ya nkoho y’alemba. Oko wɛnawɔ dikambo sɔ, miliyɔ y’anto l’andja w’otondo wekɔ lo mbutɛ ekambi wa Jehowa w’akitami vate: “Shu tayutsho kame la nyu, ne dia shu takuki lukumu ati: [Nzambi, NW] eko kame la nyu.”—Zekariya 8:23.
22 Sho ekambi wa Jehowa tekɔ lo ngɛnangɛna woho w’anyanya lo menda kɛnɛ kambosalema, koko olimu atashile. L’ɔkɔngɔ wa nde monɛ ntɔngɔ ndo kamba ekambɔ kande, okambi wa dikambɔ hatɔkɔmaka anya. Nde totetemalaka kamba, djekoleko naka etena ka dinela kambokoma lo djuta yatɔ. Etena ka dinela mbɔlɔmbaka dia nde mbidja tshete. Nshi nyɛ, dinela di’atɛmɔdi wa Nzambi ka mɛtɛ diaya woke efula ndeka ndo nshi ya ntondo. Ɔnɛ ekɔ etena k’ɔngɛnɔngɛnɔ a woke. (Isaya 9:3) Lo mɛtɛ, sho pomanaka l’ekakatanu oma le atunyi ndo l’anto wahatodje yimba. Ondo amɔtshi wa l’atei asɔ wekɔ lo sala tshɛ dia mbikikɛ hemɔ kɛmɔtshi ka wolo, ekakatanu wa lo nkumbo kana pâ k’akambo w’ekondjelo. Koko ngandji kokaso Jehowa tosokoyaka dia sho tetemala. Losango lakatosha Nzambi lekɔ mɛtɛ dui diahomba anto mboka. Lɔ lekɔ losango la wɔladi. Lɔ mɛtɛ lekɔ losango lakasambisha Yeso ndamɛ—losangɔ lakɔ ele lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi.
[Study Questions]
1, 2. (a) Oko akadiatama lo Isaya 52:7, naa lokumu l’ɔlɔlɔ lahomba mbewoyama? (b) Ɛtɛkɛta w’Isaya wa pɔlɔfɛsi waki la kitshimudi yakɔna le Isariyɛlɛ w’edjedja?
3. Daka diakataka di’okalwelo w’Ase Isariyɛlɛ lo nkɛtɛ yawɔ ya lôtɔ diaki nto pɔlɔfɛsi ka wɔladi lo yoho yakɔna?
4. (a) Lo yoho yakɔna yakawakoke mbuta l’ɔnɔnyi 537 N.T.D. ɔnɛ ‘Jehowa aya nkumekanga’? (b) Ngande wakakolonganya Jehowa akambo dia kimanyiya wodja ande l’ɛnɔnyi wa l’ɔkɔngɔ?
5. Naa akambo wa mamba watɛkɛtama lo Isaya 52:13–53:12?
6. Akɔna ele ɔkɛndji woleki woke wa wɔladi wakatomama oma le Jehowa, ndo olimu akɔna wakandate ndamɛ ɔnɛ lakatomama dia ndjosala?
7. Naa etombelo w’oma lo wɔladi wele lam’asa anto vɔ la Nzambi lo tshimbo ya Yeso Kristo?
8. Wa na wakoka kondja wɔladi w’oma le Nzambi?
9. (a) Wɔladi wasa onto nde la Nzambi wekɔ la shɛngiya yakɔna ndo lam’asa onto akɔ l’anto akina? (b) Lowandji lakɔna lakasha Jehowa Ɔnande la kanyi ya mbidja wɔladi wa pondjo lo dihole tshɛ?
10. Ngande wakatotshikɛ Yeso ɛnyɛlɔ lo sambisha losango la wɔladi l’oma le Nzambi?
11. Yeso akalakanya ambeki ande olimu akɔna?
12. Ngande wakɛnya Paulo ohomba w’olimu w’esambishelo?
13. Kakɔna kakahombamaka di’anto mboka lokumu l’ɔlɔlɔ, ndo Akristo wa l’eleko ka ntondo akawasale lo dikambo sɔ?
14. ‘Ekolo’ a wanɛ wakasambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ ngande wakiwɔ ‘amɛna’?
15, 16. (a) Ngande wakɛnya Akristo wa l’eleko ka ntondo ɔnɛ vɔ mɛtɛ waki akɛndji wa wɔladi? (b) Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho sala olimu aso lo yoho yakɔ yâmɛ yakasale Akristo wa l’eleko ka ntondo?
17. Oyadi kânga tambohomana l’anto watɛngana, ahombaso sala, ndo lande na?
18. Ahombaso sala naka owandji ɔmɔtshi wa Lɛɛta ekɔ ngala oya le so, ndo lande na?
19. Akambo akɔna wahatshaka Ɛmɛnyi wa Jehowa ndoko lushi ɔtɔi?
20. Awui akɔna wakasale Babilɔna ka Woke lo kɛnɛ kendana la wɔladi?
21. Anto efula wele l’etema w’ɛlɔlɔ atowosalaka lam’ɛnawɔ otshikitanu wa l’asa dionga di’ekambi wa Jehowa la dionga di’ase ɛtɛmwɛlɔ wa kashi?
22. Ngande wɔsaso olimu w’esambishelo wahomba salema polo ndo nshi nyɛ?
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 6]
[Caption on page 6]
Oko Yeso, Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ akɛndji wa wɔladi a Nzambi
[Caption on page 7]
[Caption on page 7]
Ɛmɛnyi wa Jehowa tshikalaka ki oyadi kakɔna tshɛ kasala anto lam’okawɔ losango la Diolelo
[Caption on page 8]
[Review on page 8]
Ngande Wayoyokadimola?
◻ Ngande wakakotshama Isaya 52:7 le Isariyɛlɛ w’edjedja?
◻ Ngande wakɛnya Yeso ɔnɛ nde ekɔ ɔkɛndji woleki woke wa wɔladi wakatomama oma le Jehowa?
◻ Ngande wakakatanya ɔpɔstɔlɔ Paulo Isaya 52:7 la olimu wahomba Akristo kamba?
◻ Monga akɛndji wa wɔladi a Nzambi nshi nyɛ kɛdikɛdi na?