Onde otema ayɛ kosokoyaka dia wɛ ntshaka akambo oko Yeso?
‘Nde akɛnyi olui a woke w’anto, ko akawaoke kɛtshi nɛ dia waki oko ɛkɔkɔ waha l’olami. Ko nde akatatɛ mbaetsha.’—MAKO 6:34.
1. Lande na kele bu dikambo dia diambo di’anto monga la waonga w’amɛna efula na?
OMA ko tɔngɔ k’andja, anto efula wakakɛnɛmɔla waonga w’amɛna efula waki lawɔ. Ondo wɛ kokaka mbeya lande na. Jehowa Nzambi ekɔ la ngandji, ɔlɔlɔ w’otema, lokaho, ndo la waonga akina wangɛnangɛnaso efula, ndo nde kɛnɛmɔlaka waonga asɔ tshɛ. Anto wakatongama l’efanelo ka Nzambi. Lâsɔ sho kokaka mboka bonde kakoka anto efula mɛnya ngandji, ɔlɔlɔ w’otema, kɛtshi, la waonga akina waki Nzambi lo yɛdikɔ mɔtshi, ndo wekɔ la nkum’otema. (Etatelu 1:26; Romo 2:14, 15) Wɛ kokaka mɛna di’anto amɔtshi kɛnɛmɔlaka waonga asɔ aha l’okakatanu oleki akina.
2. Naa elimu ɛmɔtshi w’ɔlɔlɔ wakoka anto efula kamba, wafɔnyawɔ mbala mɔtshi ɔnɛ wekɔ lo mbokoya Kristo na?
2 Ondo wɛ mbeyaka apami la wamato amɔtshi watshɔ mbala efula tênda kana tokimanyiya ase hemɔ, anto woka akanga wa dikɔmɔ kɛtshi kana wanɛ washa ase wola diangɔ. Ohokanyiya nto dikambo di’anto anɛ wele kɛtshi kawɔ mbatshutshuyaka dia vɔ mbetsha nsɛnɔ yawɔ lo kambaka lo waa mvudu y’ase sudi kana y’ana wa tshike, kana wanɛ wetawɔ la lolango lawɔ vamɛ dia kamba lo waa pitadi kana kimanyiya wanɛ watata hemɔ yahakɔnɔ, kana wanɛ watsha tshɛ dia kimanyiya anto wele bu l’ahole wa mbidjasɛ kana anto wakatshike ngelo yawɔ l’ɔtɛ wa ta, ɛhɛnyɔhɛnyɔ kana akambo akina. Ondo amɔtshi l’atei awɔ fɔnyaka dia wekɔ lo mbokoya Yeso, ɔnɛ lakatshikɛ Akristo ɛnyɛlɔ ka vɔ ndjela. Evanjiliɔ totɛka ɔnɛ Yeso akakɔnɔla ase hemɔ ndo akalesha wanɛ waki la ndjala. (Mako 1:34; 8:1-9; Luka 4:40) Yoho yakokaka Yeso anto ngandji ndo kɛtshi akɛnyaka ‘yimba [yande],’ la yoho yakandokoyaka She lele l’olongo.—1 Koreto 2:16.
3. Dia sho monga la kanyi yasungana lo dikambo di’elimu w’ɔlɔlɔ waki Yeso, ahombaso sɛdingola?
3 Ko onde wɛ ambɛnaka dia ɛlɔ kɛnɛ, efula k’anto wakanandema la ngandji ndo kɛtshi kakokaka Yeso anto haweye kitshimudi ya mɛtɛ ya yimba ya Kristo? Sho kokaka shihodia dikambo sɔ dimɛna naka tayɔsɛdingola la yambalo tshɛ Mako tshapita 6. Tshapita shɔ totɛka ɔnɛ anto wakaye la ase hemɔ le Yeso ko nde akakɔnɔla. Lo totshapita tosukanyi la tshapita shɔ, vɔ totɛka nto ɔnɛ lam’akandɛnyi ɔnɛ nunu di’anto wakaye le nde waya la ndjala k’efula, nde akâlesha lo dihindo. (Mako 6:35-44, 54-56) Lo kɔnɔya ase hemɔ ndo lo ndesha wanɛ waki la ndjala, Yeso akɛnya ngandji ndo kɛtshi kakandokaka anto. Ko onde toho tɔsɔ takakimanyiya Yeso anto akina mbakaleke ohomba oka? Ko ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ kande ka kokele ka ngandji, k’ɔlɔlɔ w’otema, ndo ka kɛtshi, ɔnkɔnɛ wakandokoyaka Jehowa na?
Otema ande akôtshutshuya dia kotsha ehomba wa lo nyuma w’anto
4. Lende akete akambo wa lo Mako 6:30-34?
4 Yeso akoke wanɛ waki suke la nde kɛtshi, ntondotondo l’ɔtɛ w’ehomba awɔ wa lo nyuma. Ehomba ɛsɔ wa lo nyuma, mbakaleke wa l’emunyi ohomba. Tênde ɔkɔndɔ wa lo Mako 6:30-34. Akambo wa l’ɔkɔndɔ ɔsɔ wakatshama l’omamu wa Ndjale ka Ngalileya, lâsɔ ko Pasaka ka l’ɔnɔnyi wa 32 T.D. kaya suke. Apɔstɔlɔ waki l’ɔlɔ w’efula, koko aha ɔlɔ wa wokoka. L’ɔkɔngɔ wa vɔ shidiya lɔkɛndɔ la woke lakawande, vɔ wakakawola oya le Yeso, la mposa ka wolo ka mbɔkɔndɔlɛ awui wakatohomana lawɔ. Koko, lemba lɔmɔtshi l’anto lakatshumana. Aki lemba la woke efula woho ɔnɛ wele ndo Yeso ndo apɔstɔlɔ ande kokoka ndɛ kana momuya yema. Yeso akatɛ apɔstɔlɔ ande ate: “Nyuyeti utsha lu dihuli dia dieta . . . nyutumuya yema leko.” (Mako 6:31) Vɔ wakɔtɔ lo wâto ɔmɔtshi, ondo suke la Kapɛrɛnauma, ko wakatshu la wedi wa Ndjale ka Ngalileya lo dihole dimɔtshi dia diɛta. Koko, lemba l’anto wakalawɔ l’ɔkɛngɛ w’ashi ko wakatâkongamɛ la ntondo. Ngande wakatshe Yeso na? Onde nde akoke nkɛlɛ ɔnɛ anto asɔ wambotoyela dia ndjotofukutanya? Kema!
5. Ngande wakayaoke Yeso lam’akandɛnyi lemba la woke l’anto, ndo akandasalɛ?
5 Lam’akɛnyi Yeso lemba lɔsɔ la nunu di’anto, kâmɛ ndo ase hemɔ wanɛ wakokongɛka l’asolo walokɔlokɔ, asolo ande wakatɛtɛ. (Mateu 14:14; Mako 6:44) Mako akɛnya kɛnɛ kakatshutshuya Yeso dia nde mboka anto asɔ kɛtshi ndo woho wakandatshe lam’akandafunde ɔnɛ: “[Nde] akenyi ului a wuki w’antu. Ndi akawauki ketshi, ne dia vo waki uku ekoko waha la ulami; akatatela mbaetsha akambu efula.” (Mako 6:34) Yeso kɔmɛnaka paka lemba la woke l’anto loto. Nde akɛnyi ehomba wa lo nyuma waki l’ɔm’ɔmɔ a l’atei awɔ. Vɔ waki oko ɛkɔkɔ waha l’ekimanyielo, waha l’olami dia mbalɔmbɔla otsha lɛnɛ a vɔ tɔlɛ adiyo w’ɔmɔngɛla kana mbakokɛ. Nde akeyaka ɔnɛ ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’etema wolo, wanɛ wakɔsamaka oko elami wakokɛ ɛkɔkɔ, wakɔsaka anto k’anto oko diangɔ di’anyanya ndo kombakotshɛka ehomba awɔ wa lo nyuma. (Ezekiyele 34:2-4; Joani 7:47-49) Otshikitanyi l’ewandji ɛsɔ w’ɛtɛmwɛlɔ, Yeso aki la kanyi ya mbatshɛ akambo woleki ɔlɔlɔ. Nde akamɛ mbaetsha awui wendana la Diolelo dia Nzambi.
6, 7. (a) Naa akambo watɛnya Evanjiliɔ waketshaka Yeso la ntondo lam’akakotshaka Yeso ehomba w’anto? (b) Kakɔna kakatshutshuyaka Yeso dia sambisha ndo mbetsha anto?
6 L’ɔkɔndɔ okina wayangaso mɛna wafɔna la wɔnɛ wakatɛnyi, tênde woho wɔlɔngami akambo lo ndjela ohomba awɔ. Ɔkɔndɔ ɔsɔ wakafundama oma le Luka, ɔnɛ laki onganga ndo lakayakiyanyaka efula dikambo dia yonge y’anto akina. Nde ate: ‘elui w’anto . . . wakaye le [Yeso]. Nde akâlongola la ngandji tshɛ ndo akamɛ mbaetsha akambo wa diolelo diaki Nzambi, ndo nde akakɔnɔla wanɛ waki l’ohomba w’ɛkɔnwɛlɔ.’ (Luka 9:11; Kolosai 4:14) Kânga mbele ɔkɔndɔ l’ɔkɔndɔ tshikitana, Luka dui diakɔna diakandetsha la ntondo l’ɔkɔndɔ ande wakafundama la wolo wa nyuma na? Nde akate ɔnɛ Yeso akamɛ mbetsha anto.
7 Dui sɔ mbɔtɔnɛka mɛtɛ la nɛ diakawaki epole ɔsɛkɛ lo Mako 6:34. Divɛsa sɔ mɛnyaka kɛnɛ kakaleke munanda otema wa Yeso dia nde mboka anto kɛtshi. Nde aketsha anto ndo akakotsha ehomba awɔ wa lo nyuma. L’etatelo k’olimu ande, Yeso akate ate: “Dieli la mi dia nsambisha lukumu l’ololo la diulelu dia [Nzambi] ndu lu esumba ekina, ne dia dimi lakatumama dia dikambu diako.” (Luka 4:43) Koko, tayoyakesa shamɛ naka tayɔfɔnya ɔnɛ Yeso akasambisha losango la Diolelo paka nɛ dia ɔsɔ aki ɔkɛndɛ ande, ɔnɛ nde kolisambishaka la wangasanu, mbut’ate kondjashaka tshɛ le anto wakandasambishaka. Kɛnɛ kakalekaka mbotshutshuya dia nde sambisha anto lokumu l’ɔlɔlɔ ele ngandji la kɛtshi kakandawaokaka. Dikambo diakaleke ɔlɔlɔ diakakoke Yeso tshɛ anto, oyadi ase hemɔ, wanɛ waki l’ɛdiɛngɛ, ase wola kana wanɛ waki la ndjala aki: mbakimanyiya dia mbeya, mbetawɔ, ndo nanga akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo dia Nzambi. Akambo wa mɛtɛ asɔ mbakaleke ohomba efula nɛ dia Diolelo mbayoyoyindja lowandji laki Jehowa ndo mbela anto ɛtshɔkɔ wa pondjo.
8. Ngande wakɔsaka Yeso olimu ande w’esambishelo ndo wa wetshelo?
8 Ɔkɔkɔ w’ohomba efula wakaye Yeso lanɛ la nkɛtɛ ele dia ndjosambisha awui wa Diolelo. Oya l’ekomelo k’olimu ande wa lanɛ la nkɛtɛ, Yeso akatɛ Pilato ate: “Dimi lakuto dia dikambu ne. Dia dikambu ne mbakamayi la kete, dia mvuta akambu wa mete. Kanga akambu wa mete tshe atukaka diui diami.” (Joani 18:37) L’asawo ahende wetshi, takɛnyi ɔnɛ Yeso aki onto lakakanɛka anto, lakadjaka anto lo demba, laki kokanɛka anto kɔlɔ, lakɔsaka anto la nɛmɔ, ndo lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, nde aki la ngandji. Naka sho nangaka mbeya elɛwɔ yimba ya Kristo, kete sho pombaka shihodia lonto lande. Ekɔ ohomba efula sho mbeya ɔnɛ yimba ya Kristo mendanaka nto l’akambo wakandetshaka la ntondo l’olimu ande w’esambishelo ndo wa wetshelo.
Nde akakeketsha anto akina dia sambisha
9. Waa na wakahombaka mbetsha olimu w’esambishelo ndo wa wetshelo la ntondo?
9 Mbetsha esambishelo la wetshelo lo dihole dia ntondo oko djembetelo ya ngandji ndo ya kɛtshi komonga dikambo diakendanaka paka la Yeso oto. Nde akakeketsha ambeki ande dia mbokoya nsaki l’etsha ande, ndo mbetsha awui w’ohomba lo dihole dia ntondo oko nde. Oko ɛnyɛlɔ, l’ɔkɔngɔ wa nde sɔna apɔstɔlɔ ande 12, akawahombe ntsha na? Mako 3:14, 15 totɛka ɔnɛ: “Ndi akasonola dikumi l’ahendi [wakandɔlɛ nto ɔnɛ ‘apɔstɔlɔ’] dia ndjala kame la ndi, la dia ndi mbatuma dia ntusambisha, ndu dia vo ndjala la wulu a ntundja edienge.” (Sho mbɛnganyisha alɛta ango). Onde wɛ ambɛna dui dimɔtshi diaketshaka apɔstɔlɔ la ntondo?
10, 11. (a) Lam’akandatome apɔstɔlɔ, Yeso akandawatɛ dia ntsha? (b) Lam’akandatome apɔstɔlɔ, akandatɛtɛ?
10 L’ɔkɔngɔ diko, Yeso akayosha apɔstɔlɔ 12 asɔ wolo wa vɔ kɔnɔla anto ndo tondja ɛdiɛngɛ. (Mateu 10:1; Luka 9:1) Oma lâsɔ ko nde ndjâtoma le “ekoko wakashisho lu khumbu ka Isariyele.” Dia totsha na? Yeso akawatɛ ate: “Lam’ayunyutatshokaka, kanyutasambishaka nyati: Diulelu dia l’ulungu diaya suki. Nyokonoya akanga a hemo, nyululi edu, nyokonoya akanga a sudi, nyutundja edienge.” (Mateu 10:5-8; Luka 9:2) Ko akawatshe na? ‘Vɔ wakatshu ndo [1] wakasambisha anto dia vɔ kadimola etema, [2] wakatondja ɛdiɛngɛ efula ndo kita wanɛ waki la hemɔ esɔ ko mbakɔnɔla.’—Mako 6:12, 13.
11 Lam’ele aha l’ɛkɔndɔ tshɛ mbetshawɔ wetshelo lo dihole dia ntondo, onde lâsɔ awui wadishaso la diko ango ndeka tɛtɛ l’akambo wahombaso mbetsha lo dihole dia ntondo kana lo nsaki nyɛ yele l’anto? (Luka 10:1-8) Eelo, hatohombe mɔnyɔla yoho yetshawɔ wetshelo la ntondo k’ɔkɔnwɛlɔ. Tênde awui wokakatanyi la dui sɔ. La ntondo ka nde toma apɔstɔlɔ ande 12, Yeso akoke lemba l’anto kɛtshi lo menda woho wakiwɔ ɔsɔ. Sho mbadiaka ɔnɛ: “Jesu akakindula lu esumba tshe ndu lu ngelu. Ndi aketsha antu lu temwelo diawo, akasambisha lukumu l’ololo la diulelu. Ndi akatakonoyaka wehu tshe w’elandu la wehu tshe wa hemo. Lam’akandenyi elui w’antu, ndi akawauki ketshi, ne dia vo wakahenyahenyama, ndu kundjala la ekimanyelu, uku ekoko waha la ulami. Ku ndi akatela ambeki andi ati: Diango dia dinela dieko efula, keli ekambi mbeli tshitshe. Okone nyolombe Khumadiondjo, kanga dinela, keli ndi atumi ekambi lu dinela diandi.”—Mateu 9:35-38.
12. Ahindo waki Yeso ndo w’apɔstɔlɔ waki nto l’oyango akɔna?
12 Lo woho wakawonge kâmɛ la nde, apɔstɔlɔ wakakoke monga la yimba ya Kristo lo yɛdikɔ mɔtshi. Vɔ wakakoke shihodia ɔnɛ ngandji ndo kɛtshi kaki lawɔ otsha le anto, mbidja ndo esambishelo la wetshelo wendana la Diolelo, mbele akambo wakaleke ɔlɔlɔ vɔ salɛ anto. Lo kanyi yakɔ yâmɛ mbele, salɛ anto akambo w’ɔlɔlɔ lo demba, ɛnyɛlɔ oko kɔnɔla onto, kombakimanyiyaka paka lo pâ kawɔ ka lo demba keto. Oko wakokanyu fɔnya, anto amɔtshi wakakotwama lo woho wakakɔnɔka anto oma lo waa hemɔ yawɔ ndo wakawawashaka mbo ya ndɛ lo dihindo. (Mateu 4:24, 25; 8:16; 9:32, 33; 14:35, 36; Joani 6:26) Ndo nto, etsha ɛsɔ wa l’emunyi akatshutshuya anto amɔtshi wasɛdingola akambo dia mbetawɔ ɔnɛ Yeso aki Ɔnaki Nzambi ndo ‘omvutshi’ ɔnɛ wakatatɛkɛtshi Mɔsɛ dikambo diande.—Joani 6:14; Euhwelu k’Elembe 18:15.
13. Lo ndjela Euhwelu k’Elembe 18:18 ɔkɛndɛ akɔna waki l’‘omvutshi’ waki la dia ndja?
13 Lande na kakataka anto ɔnɛ Yeso aki ‘omvutshi’ na? Ko naa ɔkɛndɛ ande woleki woke? Onde ‘omvutshi’ akahombe minyanyema lo kɔnɔyaka anto lo dihindo kana lo mbisha wanɛ waki la ndjala mbo ya ndɛ? Euhwelu k’Elembe 18:18 akatatshi ɔnɛ: “Dimi layâtundjiya umvutshi uma l’atei w’anengewo uku we [Mɔsɛ]. Dimi layudjaka aui ami l’unyo andi, ku ndi ayuwateleka aui tshe wayumuwutelaka.” Lo yoho yakɔ yâmɛ, apɔstɔlɔ wakeke dia monga la ngandji ndo kikɛnɛmɔla, ndo yimba ya Kristo yakahombe mɛnama l’olimu awɔ w’esambishelo ndo wa wetshelo. Ɔsɔ mboleki dui di’ɔlɔlɔ diakawakoke salɛ anto. L’ekimanyielo k’olimu ɔsɔ, ase hemɔ l’ase wola wakakoke kondja ɛlɔlɔ wa pondjo, koko aha ɛlɔlɔ wakomɛ paka lo lɔsɛnɔ l’onto la mondomondo lɔnɛ.—Joani 6:26-30.
Tɔkɛnɛmɔlɛ yimba ya Kristo ɛlɔ kɛnɛ
14. Ngande wakoka mɛnama yimba ya Kristo l’olimu aso w’esambishelo?
14 L’atei aso, ndoko lakoka mbuta ɔnɛ yimba ya Kristo yakɛnamaka paka le anto wa lo ntambe ka ntondo ato la le Yeso nde l’ambeki ande wa ntondo wanɛ wele ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde lo dikambo diawɔ ɔnɛ: ‘Tekɔ la yimba ya Kristo.’ (1 Koreto 2:16) Sho kokaka suya aha la wengengo dia tekɔ l’ɔkɛndɛ wa sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ndo mbetɛ anto ambeki. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Ekɔ ohomba sho mbeya kɛnɛ katotshutshuya dia kamba olimu ɔsɔ. Tatokambake olimu ɔsɔ paka l’ɔtɛ w’ɔnɛ tekɔ l’ɔkɛndɛ wa mbokamba. Ɔkɔkɔ wa ntondo wahomba totshutshuya dia kamba olimu ɔsɔ ele ngandji kokaso Nzambi, ndo, monga mɛtɛ oko Yeso kɛdikɛdi mboka anto akina kɛtshi ko mbasambisha ndo mbaetsha.—Mateu 22:37-39.
15. Lande na kele kɛtshi ekɔ etenyi kɛmɔtshi k’ohomba efula k’olimu aso wa sambisha anto?
15 Lonyangu ko, hatongaka nshi tshɛ wɔdu dia mboka wanɛ wele bu la so ɔtɛmwɛlɔ ɔtɔi kɛtshi, djekoleko lam’ahomanaso l’anto wele la wedjodi ndo watona losango laso. Koko, naka hatoyoka anto ngandji ndo kɛtshi, kete tayoshisha mposa kaso ka kamba olimu aso w’Okristo. Ko ngande wakokaso monga la kɛtshi k’anto na? Ele lo mbɔsaka anto oko akawaɔsaka Yeso, mbut’ate oko ‘anto wakakɔmɔ ndo wakahandjɔ watekana oko ɛkɔkɔ waha l’olami.’ (Mateu 9:36) Shi anto efula wekɔ lo pɛnyahɛnyama ngasɔ nshi nyɛ? Ndoko lawadja yimba ndo elami wa l’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi wambowaetɛ totshungu lo nyuma. Diɔ diakɔ diahaweye ɛlɔmbwɛlɔ k’ɔlɔlɔ kakoka mbasha Bible kana akambo wayoyala lo Paradiso kânga mbela Diolelo dia Nzambi lanɛ la nkɛtɛ. Vɔ wekɔ lo pomana l’ekakatanu wa lo lɔsɛnɔ la lushi la lushi, mbidja ndo wola, ewanu wa lo nkumbo, hemɔ, la nyɔi ndo vɔ bu l’elongamelo ka Diolelo. Koko sho tekɔ la kɛnɛ kele lawɔ ohomba: lokumu l’ɔlɔlɔ la panda la Diolelo diaki Nzambi diôlɛ kakianɛ l’olongo!
16. Bonde kahombaso sambisha anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ?
16 Lam’akanyiyɛ dikambo di’ehomba wa lo nyuma w’anto wokodingi, shi otema ayɛ kotshutshuyaka dia wɛ ntsha kɛnɛ kakokayɛ ntsha dia mbaewoya akambo wendana la sangwelo dia Nzambi dioludi la ngandji? Eelo, olimu aso ekɔ olimu wa kɛtshi. Naka tayoyadja lo dihole di’anto akina l’ɛnyɛlɔ ka Yeso, kete dui sɔ diayɛnama lo yoho yatɛkɛtaso, l’elungi kaso ndo lo yoho yaso ya ndakanya. Akambo asɔ kokaka tshutshuya ‘wanɛ wamboyalɔngɔsɔla dia kondja lɔsɛnɔ la pondjo’ dia vɔ ngɛnangɛna losango laso.—Etsha 13:48.
17. (a) Naa toho tɔmɔtshi takokaso mɛnya anto akina ngandji ndo kɛtshi kawaokaso? (b) Lande na kele ɔsɔ kema dikambo dia ntsha elimu w’ɔlɔlɔ kana sambisha lo sɛkɛ na?
17 Ngandji ndo kɛtshi kokaso anto pombaka mɛnama lo lɔsɛnɔ laso l’otondo. Sho pombaka nto mboka amɛnyi fɔnu, ase hemɔ ndo ase wola ngandji lo ntsha tshɛ dia mbasamba l’asui awɔ. Tɔ totshutshuyaka dia keketsha wanɛ wambovusha elangemi wakiwɔ, oma l’ɛtɛkɛta ndo oma l’etsha aso. (Luka 7:11-15; Joani 11:33-35) Koko, etsha aso w’ɔlɔlɔ, hawohombe monga tsho mboka anto ngandji, mbaɛnya ɔlɔlɔ aso w’otema, kana mbaoka kɛtshi oko watsha anto amɔtshi wɛnya ngandji kawɔ lo kimanyiya anto. Kɛnɛ koleki ohomba ele weolo wadjaso lo mbokoya waonga waki Nzambi lam’akambaso olimu aso w’Okristo w’esambishelo ndo wa wetshelo. Tohɔ kɛnɛ kakatɛ Yeso ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’ase Juda, ate: “Nyu nyatukimoka tenyi dia dikumi dia nyumba, ndu luhuhu, ndu samimbala, ku nyatukaleka akambu wuleki waki lu elembe, uku dialelu di’ololo, ketshi, la mbetawo. Aki ololo dia nyu ntsha akambu aso, keli aha nkale akambu akina.” (Mateu 23:23) Yeso kombuta di’ɔnɛ layokimanyiyaka anto paka l’ehomba awɔ wa l’emunyi kana di’ɔnɛ layowaetshaka paka akambo wa lo nyuma. Nde akakimanyiyaka anto oyadi l’emunyi kana lo nyuma. Koko, mɛnamaka hwe dia nde aketsha olimu ande wa wetshelo la ntondo nɛ dia olimu akɔ kokaka kimanyiya anto lo pondjo.—Joani 20:16.
18. Yimba ya Kristo, pombaka totshutshuya dia ntsha dikambo diakɔna?
18 Sho kokaka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula lo woho wakatosholɛ Jehowa yimba ya Kristo. L’ekimanyielo ka waa Evanjiliɔ, sho kokaka mbeya dimɛna, tokanyi, nsaki, waonga ndo elimu waki onto loleki woke lo tena tshɛ ndo akambo wakandetshaka la ntondo. Kakianɛ, sho mbaya l’ɔkɛndɛ wa mbadia, kana lomba ndo kitanyiya kɛnɛ katosholɛ Bible lo dikambo dia Yeso. Tohɔ dia naka mɛtɛ sho nangaka ntsha akambo oko Yeso, kete ntondotondo sho pombaka kanyiyaka, sɛdingolaka akambo dimɛna oko nde lo ndjela akoka aso w’anto w’ekokele. Nyɛsɔ toyashikikɛ dia monga la yimba ya Kristo ndo ndjikɛnɛmɔla. Oyadi le so kana le anto akina, dia sho monga la yoho ya lɔsɛnɔ ya dimɛna, sɛna l’anto dimɛna, sho pombaka mamema Yeso, ɔnɛ lakokoya Jehowa, Nzambi kaso ka ngandji l’akambo tshɛ.—2 Koreto 1:3; Heberu 1:3.
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande watoshihodiɛ Bible mbala la mbala nganɛ wakakotshaka Yeso ehomba w’anto?
• Lo dikambo diakɔna diakatɛtɛka Yeso lam’akandatomaka ambeki ande?
• Ngande wakokaso mɛnya ‘yimba ya Kristo’ l’elimu aso na?
[Osato wa lo lɛkɛ 16]
Naa dikambo dioleki ɔlɔlɔ diakoka Akristo tshɛ salɛ anto akina?