Elongamelo ka eolwelo kekɔ la nkudu
“Mete, dimi lambete diango so tshe anyanya . . . dia dimi mbeya [Yeso Kristo] ndu [nkudu ka] eulwelu kandi.”—FILIPI 3:8-10.
1, 2. (a) Ngande wakakɔndɔla owandji ɔmɔtshi w’ɔtɛmwɛlɔ dikambo dia eolwelo aya dek’aha nɛ na? (b) Ngande wayosalema eolwelo?
L’ETATELO k’ɛnɔnyi 1890, sawo dimɔtshi dia lânde diakasha owandji ɔmɔtshi w’ɔtɛmwɛlɔ la Brooklyn, New York, lo wodja w’États-Unis diakatɛkɛtama lo yita sango mɔtshi. Nde akate ate eolwelo kayotshumanya weka la emunyi tshɛ wakakengaka demba di’onto ko mbasha lɔsɛnɔ l’oyoyo, oyadi kânga weka l’emunyi akɔ wakalongola la dja kana wakalana la mpokoso kɛmɔtshi, ndɛma le nyama ka pango kana pɔnda lo nkɛtɛ. Osambisha ɔsɔ akate ate l’edja ka wenya 24, andja wayonga wodjima vu la awambo, anya, ekolo, mpita, weka, totshindji, ndo koho yaki miliyara y’anto wakavu. Tenyi sɔ diayohomba tayangaka tenyi dikina diakasange ladiɔ demba ɔtɔi. Oma lâsɔ ko waa anima ndjoholɔ oma l’olongo ndo oma lo lowenga la dja oya l’alemba w’anto asɔ wambolɔma.
2 Eolwelo hakokaki tshama pondjo lo yoho ya ya ngasɔ mbut’ate nyomotshumanya tokamakama (atomes) taki l’onto, ndo nto, anto bu l’anima wahavu. (Undaki 9:5, 10; Ezekiyele 18:4) Jehowa, Nzambi ka eolwelo, kema l’ohomba wa tshumanya tokamakama (atomes) takakengaka demba diaki l’onto ntondo. Nde kokaka mbisha wanɛ wayolwama alemba w’eyoyo. Jehowa akasha Yeso Kristo y’Ɔnande wolo wa mbolola wanɛ wakavu, la dikoka dia vɔ kondja lɔsɛnɔ la pondjo. (Joani 5:26) Diɔ diakɔ diakate Yeso ate: “Dimi leko eulwelu la lumu. One lambetawo, kuyanga ndi ayuvo, ayuyala la lumu.” (Joani 11:25, 26) Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ daka diasalanganya otema! Oko weso Ɛmɛnyi wa Jehowa wa kɔlamelo, daka sɔ tokeketshaka dia mbikikɛ ehemba kânga lam’eso la ntondo ka nyɔi.
3. Lande na kakahombe Paulo mamɛ wetshelo wa eolwelo?
3 Eolwelo hɔtɔnɛ la kanyi y’ɔnɛ anto wekɔ l’anima wahavu—kanyi yakasukɛka Platon ombewi wa filozofi w’ose Ngirika. Ko, kakɔna kakatombe lam’akasambisha ɔpɔstɔlɔ Paulo ɛnɛnɛ wa la Ngirika lo Areɔpango wa l’Atɛnɛ lo dikambo dia Yeso, ndo lam’akandate ate Nzambi akawolola oma lo nyɔi na? Ɔkɔndɔ ɔsɔ mbutaka ɔnɛ ‘lam’akawoke dia eolwelo ka wanɛ wakavu, amɔtshi wakamɛ mbɔla.’ (Etsha 17:29-34) L’etena kɛsɔ ko efula ka wanɛ wakɛnyi Yeso Kristo lɔkɔngɔ wa nde mbolwama weke la lɔsɛnɔ ndo, kânga mbakawâsɔkaka, vɔ wakashikikɛ anto ɔnɛ nde akolwama oma lo nyɔi. Koko embetsha wa kashi waki l’etshumanelo ka la Kɔrɛtɔ kombetawɔka wetshelo wa eolwelo. Diakɔ diele, Paulo akâmɛ wetshelo w’Akristo ɔsɔ la nkudu tshɛ lo 1 Koreto tshapita 15. Naka sho mbeka tokanyi taki Paulo tele lo tshapita shɔ la yambalo tshɛ, kete tayɛna dia elongamelo ka eolwelo kekɔ mɛtɛ ndo kekɔ la nkudu.
Djembetelo ya shika yɛnya dia Yeso akolɔ
4. Naa tolembetelo tasɛna takasha Paulo lo kɛnɛ kendana la eolwelo ka Yeso?
4 Tênde nganɛ wakamɛ Paulo la mamɛ wetshelo ɔsɔ. (1 Koreto 15:1-11) Naka ase Kɔrɛtɔ wakakome ambetawudi l’oyango ɔmɔtshi, kete vɔ wakahombe kukutɛ lokumu l’ɔlɔlɔ la panda la wolo tshɛ. Kristo akavu dikambo dia pɛkato yaso, nde akakundɛma, ndo akolwama. Oma l’ɔkɔngɔ wa nde mbolɔ Yeso akɛnama le Kɛfasi (Petero), ‘ko l’ɔkɔngɔ diko le ambeki dikumi l’ahende.’ (Joani 20:19-23) Nde akɛnama le anto oko 500, ondo lam’akandasha didjango di’ɔnɛ: ‘Nyotshu, nyetɛ anto ambeki.’ (Mateu 28:19, 20) Jakɔba akawɛnyi, oko akawɛnyi apɔstɔlɔ tshɛ wa kɔlamelo. (Etsha 1:6-11) Suke la Damasɛkɛ, Yeso akɛnɛ le Saulo ‘oko ɔna lambotɔ osondjo’—kânga mbele etena kɛsɔ ko nde ambotashilaka mbolwama otsha lo lɔsɛnɔ la lo nyuma. (Etsha 9:1-9) Ase Kɔrɛtɔ wakakome ambetawudi nɛ dia Paulo akâsambisha, ndo waketawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ.
5. Naa yoho yakakanaka Paulo l’anto yimba yɔkɔndwami lo 1 Koreto 15:12-19?
5 Tênde nganɛ wakakanaka Paulo l’anto yimba. (1 Koreto 15:12-19) Lam’ele wanɛ wakɛnyi akambo la washo awɔ wakasambishaka dia Kristo akolwama, ngande wakakoke anto mbuta ɔnɛ eolwelo bu na? Naka Yeso kombolɔ oma lo nyɔi, kete esambishelo ndo mbetawɔ kaso kekɔ anyanya, ndo tekɔ anto wata akambo wa kashi lo lokombo la Nzambi lo mbuta ɔnɛ Kristo akolwama. Naka wanɛ wakavu hawotolwama, ‘kete têke paka lo pɛkato yaso,’ ndo wanɛ wakavu kâmɛ la Kristo wambohamamɛ. Ndo nto, ‘naka lo lɔsɛnɔ lɔnɛ loto mbakatalongamɛ le Kristo, kete tekɔ ase kɛtshi woleki tshɛ.’
6. (a) Kakɔna kakate Paulo lo mbetawɔ eolwelo ka Yeso? (b) Ele ‘otunyi wa ndjihelo,’ ndo ngande wayolanyema otunyi ɔsɔ?
6 Paulo mbetawɔka eolwelo kaki Yeso. (1 Koreto 15:20-28) Lam’ele Kristo ekɔ ‘ɔlɔnga’ a wanɛ woladi djɔ lo nyɔi, anto akina nto wayolwama. Oko wakaye nyɔi oma l’ohedia waki onto ɔtɔi, Adama, eolwelo kekɔ oma lo tshimbo yaki onto ɔtɔi, Yeso. Wanɛ wele wakinde wakahombe mbolwama lo wôngelo ande. Kristo ‘ayolanya mandji ndo waolelo tshɛ’ walɔshana la lowandji laki Nzambi ndo nde ekɔ lo mbolɛ oko Nkumekanga edja ndo lam’ayokitsha Jehowa atunyi ande tshɛ l’ɛse k’ekolo ande. Kânga ‘otunyi wa ndjihelo,’ mbut’ate, nyɔi kakatosambiya Adama kayonyɛma l’ekimanyielo k’olambo wa Yeso. Oma lâsɔ, Kristo ayokimɔ Diolelo l’anya wa Nzambi She, lo ndjakitshakitsha ndamɛ l’ɛse k’‘Ɔnɛ lakɔlɛmbiyɛ diangɔ tshɛ.’
Waa na wabatizama dia monga edo?
7. Waa na ‘wabatizama dia [monga] edo,’ ndo dikambo sɔ alembetshiyadiɔ le wɔ?
7 Atunyi wa eolwelo mambolawɔ ɔnɛ: “Ayowotsha vɔ wanɛ wabatizama dia [monga] edo na?” (1 Kɔrɛtɔ 15:29, NW) Paulo kombuta ɔnɛ wanɛ wasɛna pombaka batizama lo wahɔ wa wanɛ wakavu, nɛ dia ombeki tshɛ waki Yeso pombaka mbeka, mbetawɔ, ndo batizama aha l’onto mbotshutshuya. (Mateu 28:19, 20; Etsha 2:41) Akristo w’akitami wekɔ “lo batizama l’oyango wa monga edo” lo ndjatambiya lo yoho ya lɔsɛnɔ latɔla otsha lo nyɔi ndo otsha lo eolwelo. Yoho ya batismu kɛsɔ tatɛka etena kawasha nyuma k’ekila kaki Nzambi elongamelo k’otsha l’olongo ndo tɔ komɛka etena kolwamawɔ oma lo nyɔi otsha lo lɔsɛnɔ la lo nyuma l’olongo lahawalɛtaki nyɔi nto pondjo.—Romo 6:3-5; 8:16, 17; 1 Koreto 6:14.
8. Eshikikelo kakɔna kakoka monga l’Akristo oyadi kânga Satana l’ekambi ande wayowadiaka?
8 Oko wadiɛnya ɛtɛkɛta waki Paulo, elongamelo ka eolwelo kimanyiyaka Akristo mbala la mbala dia shika ekolo lam’ewɔ lo wâle ɔmɔtshi kana lam’atanemawɔ lasa eko la nyɔi l’ɔtɛ w’olimu w’esambishelo ka Diolelo. (1 Koreto 15:30, 31) Vɔ mbeyaka ɔnɛ Jehowa kokaka mbaolola naka nde ambetawɔ dia Satana l’ekambi ande mbadiaka. Paka Nzambi ndamɛ oto mbakoka ndanya anima awɔ, kana lɔsɛnɔ lawɔ, lo Ngɛhɛna, mbuta ate lo elanyelo ka pondjo.—Luka 12:5.
Ohomba wa sungukalaka
9. Dia elongamelo ka eolwelo monga la nkudu lo lɔsɛnɔ laso, ahombaso mbewɔ?
9 Elongamelo ka eolwelo mbakasukɛ Paulo. Lam’akinde l’Ɛfɛsɔ, ondo atunyi ande wakawodje l’ahole wa tɔkɛnyɔ dia nde ndɔ la waa nyama ya ngala. (1 Koreto 15:32) Naka dikambo sɔ diaki ngasɔ, kete nde akakokamɛ, oko wakakokamɛ Danyɛlɛ oma le dimbwe. (Danyele 6:16-22; Heberu 11:32, 33) Lam’ele nde aki l’elongamelo lo eolwelo, Paulo komonga la woho wa dionga diaki l’ɛtɔlɔki w’ase Juda wa lo nshi yaki Isaya. Vɔ wakate vate: ‘Nyɛsɔ tole ndo tɔnɔ, nɛ dia loyi tayovɔ.’ (Isaya 22:13) Dia elongamelo ka eolwelo monga la shɛngiya lo lɔsɛnɔ laso oko akitɔ la shɛngiya lo lɔsɛnɔ la Paulo, sho la dia mbewɔ dia monga la yimba shɔ ya kɔlɔ. Paulo akatewola ate: ‘Tanyokesamake. Lɔngɛnyi la kɔlɔ latolanyaka ditshelo di’ɔlɔlɔ.’ (1 Koreto 15:33) Lo mɛtɛ, dui sɔ mendanaka l’akambo efula wa lo lɔsɛnɔ.
10. Ngande wakokaso pɛtshahɛtsha elongamelo kaso ka eolwelo?
10 Le wanɛ wadja taamu lo dikambo dia eolwelo, Paulo akate ate: “Nyosene lu akambu w’ololo, tanyutshaki akambu wa kolo, ne dia amotshi haweyi [Nzambi]. Dimi lambuta osoku, dia nyutsha sonyi.” (1 Koreto 15:34) L’‘etena kɛnɛ k’ekomelo,’ sho la dia mbɔtɔnganyiya nsɛnɔ yaso la ewo k’oshika kaki Nzambi ndo ka Kristo. (Danyele 12:4; Joani 17:3) Ewo kɛsɔ mbayosukɛ elongamelo kaso ka eolwelo.
Anto wayolɔ la woho akɔna wa demba?
11. Ngande wakɛnya Paulo woho wayonga eolwelo k’Akristo w’akitami?
11 Oma lâsɔ Paulo akahomana la wembola ɛmɔtshi. (1 Koreto 15:35-41) Ondo lam’akandatshaka tshɛ dia shidiya taamu lo kɛnɛ kendana la eolwelo, onto lele la saki ka mboka wembola akakoke mimbola ate: “Ngande wayolwama anto? Wayolɔ la woho akɔna wa demba?” Oko wakadiɛnya Paulo, lɔtɔngɔ lonɛwɔ lo nkɛtɛ mvɔka kana pɔndaka, la ntondo ka lɔ tondja lɔsɔngɔ. Yoho yakɔ yâmɛ mbahomba mvɔ wanɛ wakotɔ lo nyuma. Oko watomba lɔsɔngɔ oma lo lɔtɔngɔ la demba di’oyoyo, mbatshikitana ndo demba diaki Akristo w’akitami la demba di’onto dia l’emunyi l’ɔkɔngɔ wa eolwelo kawɔ. Kânga mongande la yoho ya lɔsɛnɔ yafɔna la lɔnɛ laki lande la ntondo ka mvɔ, okitami mbolwamaka oko etongami k’oyoyo kele la demba dia lo nyuma diele l’akoka wa sɛna l’olongo. Koko, wanɛ wayolwama lanɛ la nkɛtɛ wayolwama l’alemba wa l’emunyi.
12. Kakɔna kalembetshiya ditelo nɛ: ‘alemba wa l’olongo’ ndo ‘alemba wa la nkɛtɛ’?
12 Oko wakadite Paulo, demba di’onto tshikitana la dia waa nyama. Kânga demba dia waa nyama tshikitana lo ndjela dioho dia nyama la nyama. (Etatelu 1:20-25) Lotombo lele l’‘alemba wa l’olongo’ wa ditongami dia lo nyuma tshikitana la lɔnɛ lele l’‘alemba wa la nkɛtɛ’ wa l’emunyi. Ndo lotombo lele la wonya, ngɔndɔ, la tɔɔtɔ tshikitana. Koko akitami wolwama wekɔ la lotombo loleki l’anto la fwa.
13. Lo ndjela 1 Koreto 15:42-44, kakɔna konɛma ndo kakɔna kolwama?
13 L’ɔkɔngɔ wa nde tɛkɛta di’etshikitanu ɛsɔ, Paulo akakotsha nto ate: ‘Ngasɔ mbele ndo eolwelo ka wanɛ wakavu.’ (1 Koreto 15:42-44) Nde akate ate: ‘Diambonɛma l’ɛhɔndɛlɔ, diambolwama demba diahahɔndɛ.’ Lanɛ, ondo Paulo ekɔ lo tɛkɛta dikambo di’akitami lo tshɛ kawɔ. Diambonɛma l’ɛhɔndɛlɔ lo nyɔi, diambolwama lo demba diahahɔndɛ, di’aha la pɛkato. Kânga mbakadiɔnywama oma le andja ɔnɛ, diɔ diambolwama lo lɔsɛnɔ la l’olongo ndo diambɔtɔlama lo lotombo kâmɛ la Kristo. (Etsha 5:41; Kolosai 3:4) Lo nyɔi diɔ monɛmaka ‘demba dia l’emunyi’ ndo mbolwamaka ‘demba dia lo nyuma.’ Lam’ele mongaka ngasɔ lo dikambo di’Akristo wakotɔ lo nyuma, sho kokaka ndjashikikɛ ɔnɛ anto akina kokaka mbolwama lo lɔsɛnɔ la lanɛ la nkɛtɛ.
14. Ngande wakɛnya Paulo otshikitanu wele lam’asa Kristo l’Adama?
14 Oma lâsɔ, Paulo akɛnya otshikitanu wele lasa Kristo nde la Adama. (1 Koreto 15:45-49) Adama, onto la ntondo, ‘akonge anima wasɛna.’ (Etatelu 2:7) Yeso—“Adama wa ndjihelu” ‘akonge nyuma kasha lɔsɛnɔ.’ Nde akakimɔ lɔsɛnɔ lande oko olambo wa tshungo ntondotondo, dikambo di’ambeki ande w’akitami. (Mako 10:45) Oko wewɔ anto, vɔ ‘wekɔ l’efanelo k’onto lakatongama oma lo ditshu,’ koko lam’olwamawɔ, vɔ komaka oko Adama wa ndjihelo. Koko lo mɛtɛ, olambo waki Yeso wayosha anto tshɛ wele l’okitanyiya ɛtshɔkɔ, mbidja ndo wanɛ wayolɔ lanɛ la nkɛtɛ.—1 Joani 2:1, 2.
15. Bonde kaholwama Akristo w’akitami l’alemba wa l’emunyi, ndo ngande wolwamawɔ lo wôngelo wa Yeso?
15 Lam’avɔ Akristo w’akitami, vɔ hawolwama la demba dia l’emunyi. (1 Koreto 15:50-53) Demba dia l’emunyi diakoka pɔnda la dikila hadiokoke kita kɛnɛ kahahɔndɛ, kana kita Diolelo dia l’olongo. Akristo amɔtshi w’akitami hawotolala edja lo nyɔi. Kam’ashidiyawɔ esakelo kawɔ ka lowango ka lanɛ la nkɛtɛ la kɔlamelo tshɛ lo nshi ya wôngelo wa Yeso, vɔ ‘tshikitanyemaka mbala kakɔ ɔtɔi lo kamula ka sso.’ Vɔ mbolwamaka mbala kakɔ ɔtɔi otsha lo lɔsɛnɔ la lo nyuma lahahɔndɛ ndo lo lotombo. L’ekomelo, ‘wadi’ aki Kristo la l’olongo ayokoma la lofulo l’anto 144 000.—Enyelo 14:1; 19:7-9; 21:9; 1 Tesalonika 4:15-17.
Nyɔi ambodjama otshumba!
16. Lo ndjela Paulo ndo amvutshi wa ntondo, kakɔna kayokomɛ nyɔi kakatosambiya Adama, kanga kɔlɔ?
16 Paulo akate la wolo tshɛ ate nyɔi ayonyɛma pondjo pondjo. (1 Koreto 15:54-57) Etena kayɔlɔta demba di’ɛhɔndɛlɔ ndo diavɔ nɛ diahahɔndɛ ndo diahavu, mbayokotshama ɛtɛkɛta ɛnɛ wata ɔnɛ: ‘Nyɔi ayonyɛma pondjo pondjo.’ “We nyoi, lend’eli [wolo] aye? Udimu a Pengandu, elanyelu kaye eto?” (Isaya 25:8; Hosea 13:14) Wolo wa nyɔi ele pɛkato ndo wolo wa pɛkato ele Ɛlɛmbɛ, nɛ dia Ɛlɛmbɛ wakafundɛka atshi wa kɔlɔ nyɔi. Koko l’ɔtɛ w’olambo ndo eolwelo kaki Yeso, nyɔi kakaye oma le Adama hadjaki otshumba nto pondjo.—Romo 5:12; 6:23.
17. Ngande wakotshama ɛtɛkɛta wa lo 1 Koreto 15:58 ɛlɔ kɛnɛ?
17 Diakɔ diakate Paulo ate: “Okone, anyasu wa ngandji, nyutetemali, nyushikikali, nyutamanya ntsha ulimu wa Khumadiondjo nshi tshe, ne dia nyu mbeyaka nyati: Pa kanyu le Khumadiondjo kema anyanya.” (1 Koreto 15:58) Ɛtɛkɛta ɛsɔ mendanaka l’atshikadi w’akitami wa nshi nyɛ ndo l’‘ɛkɔkɔ ekina’ waki Yeso oyadi kânga mvɔ mbovwewɔ lo nshi nyɛ y’ekomelo. (Joani 10:16) Olimu awɔ oko apandjudi wa lokumu la Diolelo kema anyanya, nɛ dia eolwelo kekɔ lo mbakongɛ. Ɔnkɔnɛ, oko weso ekambi waki Jehowa, nyɛsɔ tokambake olimu wa Nkumadiɔndjɔ nshi tshɛ lam’eso lo kongɛ lushi layotoda ekoko l’ɔngɛnɔngɛnɔ tata shate: “We nyoi, lend’eli [wolo] aye” na?
Elongamelo ka eolwelo kambokotshama!
18. Wolo wa ngande waki la elongamelo ka Paulo ka eolwelo?
18 Ɛtɛkɛta waki Paulo wa lo 1 Koreto tshapita 15 mɛnyaka dia elongamelo ka eolwelo kaki la wolo kana shɛngiya lo lɔsɛnɔ lande. Nde akayashikikɛ l’otema ɔtɔi ɔnɛ Yeso akolwama oma lo nyɔi ndo ɔnɛ anto akina vɔ lawɔ wayotshungɔ oma lo diombo di’anto tshɛ. Onde wɛ lawɔ ekɔ la mbetawɔ ka wolo ngasɔ? Paulo akɔsaka eyango wa lokaki oko ‘diangɔ di’anyanya’ ndo ‘aketawɔ shisha diangɔ tshɛ’ dia nde ‘mbeya Kristo ndo nkudu ka eolwelo kande.’ Ɔpɔstɔlɔ komengenga dia mvɔ kânga woho wa nyɔi kakavu Kristo nɛ dia nde aki l’elongamelo ka mbolɔ lo ‘eolwelo ka la wonya w’ɔlɔlɔ.’ Eolwelo kɛsɔ mbelamɛka nto ɔnɛ ‘eolwelo ka ntondo,’ tɔ mendanaka l’ambeki 144 000 waki Yeso w’akitami. Eelo, vɔ mbolwamaka otsha lo lɔsɛnɔ la lo nyuma l’olongo, kele ‘atshikadi wa wanɛ wakavu’ wayolɔ dia ndjɔsɛna lanɛ la nkɛtɛ.—Filipi 3:8-11; Enyelo 7:4; 20:5, 6.
19, 20. (a) Anto akɔna wata Bible ɔnɛ wayolwama dia ndjɔsɛna lanɛ la nkɛtɛ? (b) Eolwelo kakɔna kalongamɛyɛ?
19 Elongamelo ka eolwelo ambokoma dikambo dia mɛtɛ mɛtɛ le akitami wanɛ wakatshikala la kɔlamelo polo lo nyɔi. (Romo 8:18; 1 Tesalonika 4:15-18; Enyelo 2:10) Ndo wanɛ woyohandɔ lo ‘fɔnu ka woke’ wayɛna nganɛ wayokotshama elongamelo ka eolwelo lanɛ la nkɛtɛ etena ‘kayôtondja ashi wa wake edo wele lɔkɔ, ndo nyɔi la Hadɛsɛ edo wele lewɔ.’ (Enyelo 7:9, 13, 14; 20:13) L’atei w’anto wayolɔ dia ndjɔsɛna lanɛ la nkɛtɛ mbayonga ndo Jɔbɔ ɔnɛ lakavusha ana esambele w’apami ndo asato wa wamato. Ohokanyiya ɔlɔ wayonga lande lam’ayondâlongola, ndo ɔngɛnɔngɛnɔ wayonga l’ana asɔ dia ndjotana anangɛwɔ akina esambele ndo akadiyɛwɔ akina asato w’elangala efula!—Jobo 1:1, 2, 18, 19; 42:12-15.
20 Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wayonga etena kayolwama Abarahama la Sara, Isaka la Rɛbɛka, eelo, ndo efula k’anto akina, mbidja ndo ‘amvutshi tshɛ’ lee! (Luka 13:28) Ɔmɔtshi l’atei w’amvutshi asɔ aki Danyɛlɛ, ɔnɛ lakalakema dia ndjolɔ lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Mɛsiya. Aya oko ɛnɔnyi 2 500 wambomuya Danyɛlɛ lo diombo, koko oma lo nkudu ka eolwelo, kem’edja nde ‘ayemala lo dihole diande’ oko ɔtɔi ɔmɔtshi l’atei ‘w’ewandji wa lo nkɛtɛ k’otondo.’ (Danyele 12:13; Osambu 45:16) Wɛ ayonga mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia nongola, aha paka akanga wa kɔlamelo wa lo nshi y’edjedja ato, koko ndo papa kayɛ, ɔnayɛ la pami kana la womoto, kana anto wakiyɛ akina wa ngandji wakɔsama oma le nyɔi, otunyi aso.
21. Bonde kahatahombe tshimbatshimba dia salɛ anto akina akambo w’ɔlɔlɔ?
21 Ekɔ angɛnyi wakiso amɔtshi ndo anto amɔtshi wokaso ngandji wele ondo wambokambɛ Nzambi ɛnɔnyi akumi ndo waya esombe. Woho wayawɔ esombe aya tshondo y’ohemba le wɔ dia mbikikɛ ekakatanu wa lo lɔsɛnɔ. Towaɛnya ngandji kawaokaso lo mbasha woho w’ekimanyielo tshɛ kakokaso mbasha tatɛ oma l’ɛlɔ! Naka sho ntsha ngasɔ, kete hatotoyonyanga ɔnɛ sho kokotsha ɔkɛndɛ aso otsha le wɔ ko nyɔi amboyowaɔsa. (Undaki 9:11; 12:1-7; 1 Timote 5:3, 8) Sho kokaka ndjashikikɛ dia Jehowa hatohɛ akambo w’ɔlɔlɔ wasalɛso anto akina, oyadi ɛnɔnyi waya lawɔ kana lɔsɛnɔ la ngande lasɛnawɔ. Paulo akafunde ate: “Okone lam’ekisu la etena k’ololo, tutshelaki antu tshe ololo, ndjekaleka le embetawudi.”—Ngalatiya 6:10; Heberu 6:10.
22. Edja ndo lam’ayokotshama elongamelo ka eolwelo, ahombaso ndjashikikɛ dia ntsha?
22 Jehowa ekɔ “Shesu ka ketshi, [Nzambi k’]ekeketshelu tshe.” (2 Koreto 1:3, 4) Ɔtɛkɛta ande tokeketshaka ndo tokimanyiyaka dia sho keketsha anto akina l’elongamelo ka eolwelo kele la nkudu k’efula. Edja ndo lam’ayotɛna ekotshamelo k’elongamelo kɛsɔ lam’ayolɔ wanɛ wakavu dia ndjɔsɛna lanɛ la nkɛtɛ, nyɛsɔ tonge oko Paulo, ɔnɛ laki la mbetawɔ lo eolwelo. Nyɛsɔ tokoya Yeso, ɔnɛ lele elongamelo kande lo nkudu kaki Nzambi ka mbôlola kakakotshama. Wanɛ wele lo waombo wohɔma wayoka dui dia Kristo kema edja, ko wayotomba. Dikambo sɔ telaka ekeketshelo ndo ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko, lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, nyɛsɔ tonge la lowando le Jehowa, ɔnɛ lakatshe tshɛ dia nyɔi mbidjama otshumba oma lo tshimbo ya Nkumadiɔndjɔ Yeso Kristo!
Watena ayoyokadimola?
• Naa tolembetelo tasɛna takasha Paulo lo kɛnɛ kendana la eolwelo ka Yeso?
• Ele ‘otunyi wa ndjihelo,’ ndo ngande wayowodiakema?
• Lo dikambo di’Akristo w’akitami, kakɔna konɛma ndo kakɔna kolwama?
• Anto akɔna wakɔndɔla Bible wayoyolanga mɛna lam’ayowolɔ dia ndjɔsɛna lanɛ la nkɛtɛ?
[Osato wa lo lɛkɛ 16]
Ɔpɔstɔlɔ Paulo akâmɛ wetshelo wa eolwelo la wolo tshɛ
[Esato wa lo lɛkɛ 20]
Eolwelo ka Jɔbɔ, ka nkumbo kande, ndo k’anto akina efula ayonga dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ efula!