BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w02 1/1 lk. 12-17
  • “Nyeki akambu uma le mi”

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • “Nyeki akambu uma le mi”
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Woho wakasɛnaka Yeso l’anto
  • Otshikitanu waki lam’asa Yeso nde la Afarisɛ
  • Kanyi yaki Yeso
  • Ngande wakakandolaka Yeso akambo?
  • Etombelo w’oma lo wetshelo waki Yeso
  • ‘Nyɔsɛnɛ ndo nyewɔ wodoya w’Afarisɛ’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2012
  • Ambɔlɛ diangɔ laka Ofarisɛ ɔmɔtshi
    Yeso ekɔ mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ
  • Yeso ambɔkɔnɔla onto lushi la Sabato
    Wetshelo wakokayɛ nkondja oma lo Bible
  • Yeso ambɛnya kɔlɔ k’atunyi ande lo sɛkɛ
    Onto loleki woke lo tena tshɛ
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
w02 1/1 lk. 12-17

“Nyeki akambu uma le mi”

“Nyembe lokoho lami, nyeki akambu uma le mi. Ne dia dimi la memakana la ndjakitshakitsha l’utema, ku nyu nyayutana mumuya [dikambo dia anima] anyu.”​—MATEU 11:29.

1. Lande na kele naka sho mbetshama oma le Yeso, kete sho koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ndowanya nsɛnɔ yaso?

NSHI tshɛ Yeso Kristo akakanyiyaka, akalakanyaka ndo akasalaka akambo lo yoho yasungana. Nde kɔsɛna edja lanɛ la nkɛtɛ, koko nde akakambe olimu waki l’etombelo w’amɛna ndo nde akongaka nshi tshɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Nde akatshumanya ambeki ndo akawaetsha woho wa tɛmɔla Nzambi, wa mboka anto ngandji, ndo wa mbidja andja ɔnɛ otshumba. (Joani 16:33) Nde akalodja etema awɔ l’elongamelo ndo ‘oma l’ekimanyielo ka lokumu l’ɔlɔlɔ, nde akangamulɛ osase lo kɛnɛ kendana la lɔsɛnɔ ndo la sango diawɔ diahahɔndɛ.’ (2 Timote 1:10) Naka wɛ ekɔ l’atei w’ambeki ande, lâsɔ oko le yɛ, monga ombeki kɛdikɛdi na? Lo sɛdingola kɛnɛ kata Yeso lo dikambo di’ambeki, sho koka mbeka woho wa ndowanya nsɛnɔ yaso. Dikambo sɔ nɔmbaka dia ndjela kanyi yande ndo kamba olimu l’atɔndɔ amɔtshi.​—Mateu 10:24, 25; Luka 14:26, 27; Joani 8:31, 32; 13:35; 15:8.

2, 3. (a) Monga ombeki waki Yeso kɛdikɛdi na? (b) Lande na ekɔ ohomba dia shamɛ ndjambola ɔnɛ ‘Ombeki waki na wemi?’

2 L’Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ, tshɛkɛta yakakadimɔma ɔnɛ “ombeki” nembetshiyaka onto ladja yimba yande lo dikambo dimɔtshi, kana onto leka. Tshɛkɛta ya woho akɔ mbatanema lo divɛsa diɔsami ɔtɛ aso wa sawo, Mateu 11:29 diata ɔnɛ: ‘Nyɛmbɛ lɔkɔhɔ lami, nyeke akambo uma le mi. Nɛ dia dimi la memakana la ndjakitshakitsha l’otema, ko nyu nyayotana mumuya l’etema anyu.’ Eelo, ombeki ekɔ onto leka. Esangɔ efula Evandjiliɔ kambaka la tshɛkɛta “ombeki” dia tɛkɛta dikambo di’anto wakaleke ndjela Yeso, wakatetetaka la nde lam’akandatasambishaka ndo waketshama oma le nde. Anto amɔtshi wakakokaka tsho mbetawɔ wetshelo waki Yeso, kana sala dikambo sɔ lo woshɛshɛ. (Luka 6:1; Joani 19:38) Afundji w’evandjiliɔ wakatɛkɛta nto dikambo di’“ambeki wa Joani [Obatizanyi] la [waki] Afarise.” (Mako 2:18) Lam’ele Yeso akewola wanɛ wakatawoyelaka dia vɔ “mbewo wetshelu wa Afarise,” lâsɔ sho koka ndjambola ɔnɛ, ‘Ombeki waki na wemi?’​—Mateu 16:12.

3 Naka ambeki waki Yeso mbeso ndo naka taketshama oma le nde, kete anto akina pombaka keketshama lo nyuma etena kewɔ laleso. Vɔ pombaka mɛna dia tamboleka monga la memakana ndo la ndjakitshakitsha ka l’otema. Naka tekɔ l’ɛkɛndɛ wa nɔmbɔla anto lo dihole diakambaso olimu, naka tekɔ ambutshi kana tekɔ dikumanyi l’atei w’etshumanelo, onde anto walamaso ndjaokaka dia sho mbaɔsaka oko wakɔsaka Yeso anto wakandalamaka?

Woho wakasɛnaka Yeso l’anto

4, 5. (a) Lande na kele kema wolo dia mbeya nganɛ wakasɛnaka Yeso l’anto waki l’ekakatanu? (b) Kakɔna kakakomɛ Yeso lam’akandalɛka lo luudu laki Ofarisɛ ɔmɔtshi?

4 Sho pombaka mbeya woho wakasɛnaka Yeso l’anto, djekoleko wanɛ waki l’ekakatanu wa welo. Dikambo sɔ kema wolo mbeya nɛ dia Bible ekɔ l’awui efula wɛnya woho wakasawolaka Yeso l’anto akina wele, amɔtshi l’atei awɔ waki la pâ k’efula. Tɔsɛdingole nto woho wakɔsamaka anto waki la weho akɔ wamɛ w’ekakatanu oma le ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ, djekoleko Afarisɛ. Tayɛna di’otshikitanu wa woke wakikɔ.

5 L’ɔnɔnyi wa 31 T.D., lam’akatshu Yeso la Ngalileya dia tasambishaka, “Ufarise omotshi akalangi dia Jesu ntole la ndi ma.” Yeso aketawɔ leeta lɔsɔ aha la mengenga. “Ndi akoto lo luudu la Ufarise, akadjase la mesa. Enda, l’usumba waki umuntu omotshi. Lam’akandeyi ati: Jesu ambudjase la mesa lu luudu la Ufarise, ndi akayi la malashi lu olondo wa wema. Ndi akemala l’okongo alela l’ekulu andi, akatatela ndoya ekulu wa Jesu l’asoi andi. Ndi akekitula la divu diandi. Ndi akaki wumbu l’ekulu andi, akakiti malashi l’ekulu.”​—Luka 7:36-38.

6. Lande na ondo kele womoto laki kanga “kolo” akakoke monga laka Ofarisɛ?

6 Onde wɛ koka fɔnya woho wakete dikambo sɔ? Dibuku dimɔtshi mbutaka dia: “Womoto ɔsɔ (div. 37) akakondja wahɔ ɔsɔ diɛsɛ oma lo mbekelo kaki l’anto wa l’etena kɛsɔ ka mbetawɔka di’ase wola ndja l’ahole w’afɛstɔ dia vɔ ndjolongola diangɔ dimɔtshi diakatshikalaka.” Ondo kɛsɔ mbalembetshiya woho wele onto akakokaka mbɔtɔ oyadi vɔ kombeta. Ondo aki anto akina wakakongɛka dia kɔdjakɔdja kɛnɛ kakatshikalaka l’ɔkɔngɔ w’olelo. Koko, kɛnɛ kakatshe womoto ɔsɔ akatshikitana la kɛnɛ kokotshamaka. Nde komemala tshalola dia kongɛka ɔnɛ olelo atokoshila. Nde komonga la lokumu la dimɛna nɛ dia nde aki kanga “kolo” lakeyamaka le anto efula, diakɔ diakate Yeso ate nde akeyaka dia “kolo yandi [yaki] efula.”​—Luka 7:47.

7, 8. (a) Ngande wakatakoke sala la ntondo ka woho w’akambo watanema lo Luka 7:36-38? (b) Ngande wakasale Simɔna?

7 Ohɔsa dia wɛ akikɔ l’etena kɛsɔ ndo ohoyadja lo dihole diaki Yeso. Ngande wotoyosala? Onde wɛ ototona dia womoto ɔsɔ sukana oya laleyɛ? Ngande wotoyaoka la ntondo ka dikambo sɔ? (Luka 7:45) Onde wɛ otoka womoto ɔsɔ nyɔmi?

8 Otondonga wɛ aki l’atei w’anto akina waketama, onde wɛ otonga la woho wa kanyi yele oko nyɛ yaki l’Ofarisɛ Simɔna lakawaete lakande? “Lam’ akenyi Ufarise [wakete Yeso] dikambu diako, ndi akayatela ate: Utunduyala untu one eko umvutshi, tshiki ndi uteya umuntu one luwunandji wuhu wendi, ati: Untu a kolo kendi.” (Luka 7:39) Koko, Yeso aki onto lakokanaka kɛtshi efula. Nde akeye ofukutanu waki la womoto ɔsɔ lo yimba ndo ɔkɛyi waki lande. Hawotote woho wakayokomaka womoto ɔsɔ la yoho ya lɔsɛnɔ la kɔlɔ. Koko, naka mɛtɛ kakinde kanga loseka, kete ondo apami wa l’osomba, mbut’ate ase Juda waki la kɔlamelo efula l’ɔtɛmwɛlɔ awɔ kombokimanyiya.

9. Ngande wakakadimola Yeso Simɔna ndo etombelo akɔna wakakoke monga?

9 Koko, Yeso akalange dia kimanyiya womoto ɔsɔ. Nde akawotɛ ate: “Kolo yaye yambudimanyema.” Oma lâsɔ nde akate nto ate: “Mbetawo kaye kambukushimbela; utshu la ki.” (Luka 7:48-50) Ɔkɔndɔ ɔsɔ komɛ l’ɛtɛkɛta ɛsɔ. Onto ɔmɔtshi mbeyaka mbidja tâmu ɔnɛ ndoko ekimanyielo k’efula kakawosha Yeso. Lo mɛtɛ, nde akɔtshɔkɔla. Onde wɛ fɔnyaka dia ondo womoto ɔsɔ akatokawolaka nto lo yoho yande ya lɔsɛnɔ ya mindo? Kânga mbahateye shikaa ka dikambo, tende kɛnɛ kakayotaka Luka l’ɔkɔngɔ. Nde akate dia Yeso akatakindolaka “l’esumba ndu lu ngelu, atasambisha lukumu l’ololo la diulelu.” Luka akate nto ɔnɛ “amantu amotshi” waki vɔ la Yeso nde l’ambeki ande, “wakâkimanyiaka la diango [diaki wamato akɔ].” Ondo ndo womoto ɔsɔ lakayatshumoya ndo lakɛnya lowando lande mbaki l’atei awɔ, lâsɔ ko nde aya la yoho ya lɔsɛnɔ yetawɔma le Nzambi la nkum’otema ka pudipudi, l’oyango w’oyoyo ndo la ngandji k’efula otsha le Nzambi.​—Luka 8:1-3.

Otshikitanu waki lam’asa Yeso nde la Afarisɛ

10. Lande na kele ekɔ ohomba sɛdingola ɔkɔndɔ waki Yeso nde la womoto laki lo luudu laki Simɔna?

10 Wetshelo akɔna wokokiso kondja oma l’ɔkɔndɔ w’oshika ɔsɔ na? Vɔ pahanyaka asolo aso, shi mɛtɛ? Ohɔsa di’oko ndo wɛ mbaki lo luudu laki Simɔna. Ngande wotoyaoka? Onde wɛ otosala oko Yeso kana otosala yema oko Ofarisɛ wa kanga luudu ɔsɔ? Lo mɛtɛ, Yeso aki Ɔna Nzambi, ɔnkɔnɛ sho hatokoke ndjaoka ndo sala akambo paka oko nde. Lo wedi okina, hatokoke monga suke dia fɔnya ɔnɛ tekɔ oko Ofarisɛ, Simɔna. Tɔtɔi toto l’atei aso mbokoki monga oko Ofarisɛ.

11. Lande na kahatakoke nanga dia vɔ tɔfɔnya l’Afarisɛ?

11 Lo sala wekelo wa tolembetelo tasha Bible ndo w’ekanda wa l’andja ɔnɛ, sho koka mbuta dia Afarisɛ wakayaɔsaka vamɛ dia vɔ mbaki lo kiɔkɔ y’akambo w’ɔlɔlɔ wakahombaka anto tshɛ ndo wodja w’otondo monga lawɔ. Vɔ kombetawɔka di’Ɛlɛmbɛ waki Nzambi wakokɛmaka hwe ndo komonga wolo dia mbashihodia. Hiole tshɛ yakawɛnaka di’oko Ɛlɛmbɛ hawoleke mpotola dikambo, vɔ wakakotshaka ɛlɛmbɛ ekina efula polo ndo l’etena kele nkum’otema k’onto komonga nto ohomba. Ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ ɛsɔ wakasale tshɛ dia tondja ɛlɛmbɛ wahomba mbalɔmbɔla l’akambo tshɛ, kânga l’akambo wele bu ohomba.a

12. Ngande wakayaɔsaka Afarisɛ vamɛ?

12 Josephe, ombewi w’ɛkɔndɔ w’ose Juda wa lo ntambe ka ntondo, akɛnya hwe dia Afarisɛ wakayaɔsaka vamɛ oko anto w’ɔlɔlɔ, wa ki, wa losembwe ndo waleka mbeya olimu awɔ. Aha la tâmu, amɔtshi wa l’atei awɔ waki la waonga asɔ. Ondo wɛ koka mbohɔ dikambo diaki Nikɔdɛmɔ. (Joani 3:1, 2; 7:50, 51) L’ɔkɔngɔ diko amɔtshi wakayokomaka Akristo. (Etsha 15:5) Ɔnangɛso ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde lo kɛnɛ kendana l’ase Juda amɔtshi, ɛnyɛlɔ oko Afarisɛ ate: ‘Vɔ wekɔ l’ohetoheto le Nzambi koko aha lo ndjela ewo k’oshika.’ (Romo 10:2) Ɔnkɔnɛ, Evanjiliɔ mɛnyaka woho wakawɔsamaka oma le anto k’anto, vɔ wakɔsamaka oko akanga wa lotamanya, w’otako, wayaɛna dia vɔ mbele la losembwe, wayanga dia munda anto la munga, wɔnyɔla anto, ndo washana sɔnyi.

Kanyi yaki Yeso

13. Kakɔna kakate Yeso lo dikambo diaki Afarisɛ?

13 Yeso akɔsaka afundji l’Afarisɛ oko akanga wa dungi pende. “Vo watukelekaka eshiko wa wetshu, wa wulu memba, watuwaheka lu aheka w’antu. Keli vame hawulangi mbaunyiya kuyanga la luhita.” Eelo, oshikɔ waki wotsho efula, ndo lɔkɔhɔ lakawahikaka anto dia mɛmba laki pâ efula. Yeso akakome polo ndo lo mbeta afundji l’Afarisɛ ɔnɛ “akanga a dinginya.” Kanga enginya ekɔ tshondo ya wâle le tshunda di’anto. Yeso akete nto afundji l’Afarisɛ ate: “elombodi a tutshungu” ndo nde akate ɔnɛ vɔ ‘kombidjaka yimba l’akambo woleki ohomba wa l’Ɛlɛmbɛ oko losembwe, kɛtshi, ndo kɔlamelo.’ Onto akɔna okoki nanga dia Yeso mbɔsa oko Ofarisɛ na?​—Mateu 23:1-4, 16, 17, 23.

14, 15. (a) Woho wakɔshi Yeso Mateu Lɛwi ɛnyande lo kɛnɛ kendana la waonga waki Afarisɛ? (b) Wetshelo akɔna w’ohomba wakokaso kondja oma l’ɔkɔndɔ ɔnɛ?

14 Suke l’ombadi tshɛ w’ɛkɔndɔ wa l’Evanjiliɔ koka mɛna dionga dia diɔnyɔ diaki l’efula k’Afarisɛ. L’ɔkɔngɔ wa Yeso mbeta Mateo Lɛwi, laki olongodi w’elambo dia nde monga ombeki ande, Lɛwi akosalɛ difɛstɔ dia woke efula. Ɔkɔndɔ mbutaka ɔnɛ: “Afarise la afundji wakangunengunela ambeki andi; wakawumbula vati: Ukundi alenyu la anonyu la elungudi w’elambu la antu wa kolo na? Jesu akâkaluya diui ati: . . . Dimi kundja dia ndjeta antu w’ololo, lakayi dia ndjeta antu wa kolo, dia vo nkadimula etema.”​—Luka 5:27-32.

15 Lɛwi ndamɛ akashihodia dikambo dikina diakate Yeso lo diaaso sɔ: “Keli nyutshu, nyuteki kitshimudi ya diui ne, ati: Ketshi kalangami aha ulambu.” (Mateu 9:13) Kânga mbele Afarisɛ wakasɛmaka dia vɔ mbetawɔka efundelo w’amvutshi w’ase Hɛbɛru, vɔ kondjela ɛtɛkɛta ɛnɛ wele lo Hoshea 6:6. Vɔ waki lo dindja nɛ dia wakaleke mɛnya dia kitanyiya ɛlɛmbɛ wendana la wetshelo w’ashidi mbakaleke ohomba. Onto tshɛ la l’atei aso koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde anto mbɔsakami oko onto lamboleka washo wolo lo kɛnɛ kendana l’ɛlɛmbɛ ɛmɔtshi, ɛnyɛlɔ oko wɛnɛ wendana la nkum’otema k’onto ndamɛ kana la kanyi yande? Kana onde anto akina mbɔsakami oko onto lele ntondotondo nde mbokanaka kɛtshi ndo salanɛka ɔlɔlɔ?

16. Dionga diakɔna diaki l’Afarisɛ ndo woho akɔna wakokaso mbewɔ dia monga oko vɔ?

16 Diɔnyɔ, diɔnyɔ, diɔnyɔ. Ɔsɔ mbaki dionga diaki Afarisɛ. Vɔ wakonaka dia munda anto la woho w’oseka kiɔmɔkɔmɔ tshɛ oyadi ya mɛtɛ kana ya kashi. Vɔ wakotshaka anto wɔma ndo wakawaoholaka munga yawɔ wonya tshɛ. Afarisɛ wakayafunaka lo woho wakawakimɔka tenyi dia dikumi dia tombatomba dioleki totshitshɛ, oko nyumba, djɛngɛ y’enyi la samimbala. Vɔ wakɛnyaka kɛtshi kawɔ oma l’ɔlɔtɔ ndo lo nɔmbɔla wodja. Lo mɛtɛ, di’etsha aso mbɔtɔnɛ l’ɛnyɛlɔ kaki Yeso, sho pombaka mbewɔ mbekelo ka nyangaka dia munda anto akina la dikɔmɔ nshi tshɛ kana ka mbidjaka oshimu esɔ lo munga yawɔ.

Ngande wakakandolaka Yeso akambo?

17-19. (a) Lembetshiya nganɛ wakakandola Yeso dikambo diakakoke monga l’etombelo wa kɔlɔ efula. (b) Kakɔna kaketsha dikambo sɔ, dikambo dia lonyangu ndo dia kɔlɔ? (c) Otoyonga lawɔ etena kakasukana womoto ɔsɔ oya le Yeso, ngande wotoyosala?

17 Woho wakakandolaka Yeso akambo akatshikitana efula la Afarisɛ. Tɔsɛdingole nganɛ wakakandola Yeso dikambo dimɔtshi diakakoke koma wolo efula. Diɔ diakendana la womoto laki l’ɛkɛlɛlɔ ka dikila l’edja k’ɛnɔnyi 12. Wɛ koka mbadia ɔkɔndɔ ɔsɔ lo Luka 8:42-48.

18 Ɔkɔndɔ waki Mako mbutaka dia womoto ɔsɔ “akuki woma, [ndo] akadidima.” (Mako 5:33) Lande na? Aha la tâmu, aki nɛ dia nde akeyaka dia nde ambosekola Ɔlɛmbɛ waki Nzambi. Lo ndjela Akambu w’Asi Lewi 15:25-28, womoto laki l’ɛkɛlɛlɔ ka dikila kele aha ngɔndɔ mbɛnande aki mindo edja tshɛ kele ɛkɛlɛlɔ katashile, polo ndo lomingu ɔtɔi l’ɔkɔngɔ wa tɔ shila. Ɛngɔ tshɛ kakandakimɛka kana onto tshɛ lakasakanaka la nde akongaka mindo. Dia nde koma le Yeso, womoto ɔsɔ akahombe mɔmɔmɔ l’atei w’anto. Lam’asɛdingolaso ɔkɔndɔ ɔsɔ wakafundama ambeta ɛnɔnyi 2000, etema aso ndolaka la lonyangu lo menda kɛnɛ kakakomɛ womoto ɔsɔ.

19 Otondonga wɛ aki lawɔ lushi lɔsɔ, ngande wotoyɔsa dikambo sɔ? Otoyota? Tolembete dia Yeso aki l’otema w’ɔlɔlɔ ndo la ngandji otsha le womoto ɔsɔ, nde akawosha nɛmɔ, ndo kombohangwɛ l’ɔtɛ wa kɔlɔ tshɛ kakandakoke sala.​—Mako 5:34.

20. Otondonga takahombe kotsha ɛlɛmbɛ wele lo Akambu w’Asi Lewi 15:25-28 ɛlɔ kɛnɛ, okakatanu akɔna wotonga laso?

20 Onde sho koka kondja wetshelo ɔmɔtshi oma lo dikambo sɔ? Ohɔsa dia wɛ ekɔ ekumanyi l’etshumanelo k’Akristo ɛlɔ kɛnɛ. Ndo nto, ohɔsa dia awui wele lo Akambu w’Asi Lewi 15:25-28 wekɔ lo nɔmbama le Akristo ɛlɔ kɛnɛ ko Okristo wa womoto ɔmɔtshi ambosekola ɔlɛmbɛ ɔsɔ, koko nde aya l’okiyanu w’efula ndo oyaoka oko okalema. Ngande wotoyosala? Onde wɛ otowosha sɔnyi l’atei w’anto l’alako wa diɔnyɔ? Wɛ koka mbuta wate: “Dimi mɛtɛ hakokaki sala dikambo sɔ! Lo ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso, lotosala tshɛ dia monga ɔlɔlɔ, la ngandji, la kɛtshi ndo mbosha nɛmɔ.” Ekɔ dimɛna efula dia mbuta ɔsɔku! Koko, okakatanu wele lanɛ ele kotsha dikambo sɔ, mbut’ate mbokoya ɛnyɛlɔ kaki Yeso.

21. Kakɔna kaketsha Yeso anto lo kɛnɛ kendana l’Ɛlɛmbɛ?

21 Lo mɛtɛ, anto wakatanaka mumuya le Yeso, wakɔsamaka la nɛmɔ ndo wakakeketshamaka. Dihole diakakɛnɛmɔlaka Ɛlɛmbɛ waki Nzambi otondo a dui shikaa, akambo wakasalemaka paka lo ndjela kɛnɛ kotami. Koko, naka mɛnamaka di’Ɛlɛmbɛ hawɔkɛnɛmɔdi otondo a dikambo, kete nkum’otema kawɔ kakakambaka olimu efula ndo vɔ wakakokaka mɛnya ngandji kokawɔ Nzambi oma lo tɛdikɔ takawɔsaka. Ɛlɛmbɛ akawashaka diaaso dia nsɛna ndo kombahinaka. (Mako 2:27, 28) Nzambi akalangaka ekambi ande, akayashaka wonya tshɛ dikambo di’ɔlɔlɔ awɔ ndo aki suke dia mbaoka kɛtshi etena kakawasalaka kɔlɔ. Ɔsɔku mbakasalaka Yeso.​—Joani 14:9.

Etombelo w’oma lo wetshelo waki Yeso

22. Wetshelo wakawakondja oma le Yeso akakimanyiya ambeki ande dia monga la dionga dia woho akɔna?

22 Wanɛ wakahokamɛ Yeso ndo wakakome ambeki ande wakɛnyi mɛtɛ k’ɛtɛkɛta ande wata ɔnɛ: “Lokoho lami leko ololo, la ushiko ami weko usadi.” (Mateu 11:30) Ndoko lushi lakawayaoke dia nde ambowaɛndja wotsho, ambakɔmɔla demba kana ambâhangwɛ wolo. Vɔ waki la lotshungɔ, l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la wɛkamu w’efula lo diɔtɔnganelo diaki lawɔ vɔ la Nzambi ndo lam’asawɔ. (Mateu 7:1-5; Luka 9:49, 50) Vɔ wakeke oma le nde ɔnɛ monga ɔnɔmbɔdi wele la lonyuma l’ɔlɔlɔ nɔmbaka dia monga onto lele anto akina tanaka mumuya lalende ndo lele la yimba ndo l’otema wa lotutsha.​—1 Koreto 16:17, 18; Filipi 2:3.

23. Woho waki ambeki wa Yeso kâmɛ la nde akawasha wetshelo akɔna w’ohomba ndo akakimanyiya dia mbeya awui akɔna?

23 Lâdiko wa lâsɔ, anto efula wakâmbe heyama lo menda etombelo w’ɔlɔlɔ watomba naka onto tshikala kâmɛ la Kristo ndo mbokoya dionga diande. Nde akatɛ ambeki ande ate: “Dimi lambunyulanga uku akanangi Papa. Nyuyali lu ngandji kami. Naka nyu nyambukitanyia elembe ami, nyu nyayuyala lu ngandji kami, uku akamakitanyia elembe a Papa, wemi lu ngandji kandi.” (Joani 15:9, 10) Dia vɔ monga ekambi waki Nzambi w’eshika, vɔ wakahombe sala tshɛ dia kamba olimu la kɛnɛ kakaweke oma le Yeso, oyadi lo kɛnɛ kendana l’esambishelo ndo wetshelo wa lo sɛkɛ lo dikambo dia lokumu l’ɔlɔlɔ laki Nzambi la diambo kana lo mbeya sɛna l’ase nkumbo ndo l’angɛnyi. Oko wakayahamaka nkumbo kaso k’anto l’ɔnango lo tshumanelo, vɔ wakahombe mbohɔnaka mbala la mbala ɔnɛ mboka ka Yeso mbele mboka ka dimɛna. Kɛnɛ kakandalakanya kaki mɛtɛ ndo yoho ya lɔsɛnɔ yakandasɛnaka mbaki mɛtɛ lɔsɛnɔ la kombola monga alɔ.​—Joani 14:6; Efeso 4:20, 21.

24. Akambo akɔna w’oma l’ɛnyɛlɔ kaki Yeso wahombaso mbidja l’etema aso?

24 Kakianɛ naka wɛ kanyiya akambo amɔtshi wambotɔsɛdingola, onde wɛ mɛnaka ahole amɔtshi wahombayɛ ndjalowanya? Onde wɛ mbetawɔka dia nshi tshɛ Yeso akakanyiyaka, aketshaka ndo akasalaka awui lo yoho y’ɔlɔlɔ? Lâsɔ, keketala. Nde tokeketshaka ate: “Naka nyu mbeyaka akambu ane, nyu nyayuyala la otshoko lam’ayunyuwatsha.”​—Joani 13:17.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

a “Otshikitanu w’efula [waki lam’asa Yeso nde l’Afarisɛ] mɛnamaka hwe paka lo ndjela weho ehende wotshikitanyi wakawɔsaka Nzambi. Le Afarisɛ, Nzambi ekɔ ntondotondo onto lahika akambo; koko le Yeso nde ekɔ kanga ɔlɔlɔ ndo kɛtshi. Lo mɛtɛ, Ofarisɛ aketawɔka dia Nzambi ekɔ kanga ɔlɔlɔ ndo ngandji, koko le nde, Nzambi akɛnya waonga asɔ lo woho wakandasha anto Tɔra, mbut’ate [Ɛlɛmbɛ] ndo oma lo diaaso dia vɔ kotsha kɛnɛ kalɔmbama lɔkɔ. . . . Le Ofarisɛ, yoho mɔtshi ya kotsha kɛnɛ kele lo Tɔra, ele kitanyiya wetshelo w’ashidi, kâmɛ ndo wadjango wa lɔkɔ walembetshiya ɛlɛmbɛ. . . . Woho wakɛnya Yeso ɔnɛ ɛlɛmbɛ ehende wa ngandji (Mateu 22:34-40) ndeka elembetshiyelo tshɛ wendana la wetshelo w’ashidi ndo woho wakinde kombetawɔka wetshelo akɔ ɔsɔ . . . mbakatondja okakatanu lam’asande la Afarisɛ.”​—The New International Dictionary of New Testament Theology.

Ngande wayoyokadimola?

• Oko le yɛ, monga ombeki waki Yeso kɛdikɛdi na?

• Ngande wakasɛnaka Yeso l’anto?

• Wetshelo akɔna wakokaso kondja oma lo woho waketshaka Yeso?

• Ngande wakatshikitana Yeso nde la Afarisɛ?

[Esato wa lo lɛkɛ 16]

Dionga diaki Yeso la diaki Afarisɛ otsha le anto diakatshikitana efula mɛtɛ!

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto