BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w02 5/1 lk. 3-6
  • Woho wayoshila dikɔmɔ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Woho wayoshila dikɔmɔ
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Ahindo wa Yeso​—Waki ɛnyɛlɔ ka woho wayɔkɔnɔ anto tshɛ
  • Wanɛ wakakɔnɔ aha la mɛna pâ kana futa falanga
  • Ɛkɔnwɛlɔ ka lo nyuma mbahomba salema ntondo!
  • Nde akokaka anto ngandji
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Ɛkɔnwɛlɔ K’anto Tshɛ Lo Dihindo Kaya Suke
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
  • Ngande wakoka Yeso tshikitanya lɔsɛnɔ layɛ?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1999
  • “Kristo ekɔ wolo wa Nzambi”
    Yasukanya la Jehowa
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
w02 5/1 lk. 3-6

Woho wayoshila dikɔmɔ

OHOKANYIYA dia washo w’akanga wa totshungu wɔsɛna, atui w’akanga wa mpoke woka oseka londjo tshɛ, lolimi la kanga lomi lemba esambo l’ɔngɛnɔngɛnɔ, ndo ekolo wa kanga etshumbe wambokeketala ndo wokoka kɛndakɛnda! Aha dikambo dia woho wambotshɔ awui wa siansɛ w’aseka enganga otsha la ntondo mbatɛkɛtaso lanɛ, koko dikambo di’etombelo wayonga lam’ayekɛ Nzambi ndamɛ lonya dia kimanyiya anto. Bible akate ɔnɛ: “Ashu w’akanga a tutshungu wayosena, la atui w’akanga a puki wayuka. Akanga a tshumbi wayulimbolimbo uku peli la kanga lumi ayimba esambu.” (Isaya 35:5, 6) Ko ngande wakokaso monga l’eshikikelo ɔnɛ prɔfɛsiya kɛnɛ ka diambo efula kayokotshama na?

Ntondotondo, lam’aki Yeso lanɛ la nkɛtɛ, nde akakɔnɔla anto waki la weho wa hemɔ ndo wa dikɔmɔ tshɛ. Ndo nto, efula k’ahindo ande wakɛnama lo washo w’anto efula, ndo kânga lo washo w’atunyi ande. Ɔnkɔnɛ, mbala kɛmɔtshi, atunyi asɔ wa tâmu wakakɔnya onto ɔmɔtshi lakandakɔnɔla l’oyango wa vɔ mɔnyɔla Yeso. Koko vɔ wakɛmbɛ ɛkɔndjɔ nɛ dia kɛnɛ tshɛ kakawasale kakashikikɛ dia dihindo diakɔ diaki mɛtɛ. (Joani 9:1, 5-34) L’ɔkɔngɔ wa Yeso sala dihindo dikina diahakoke ndoko onto mbidja tâmu, vɔ wakate la lonyangu tshɛ vate: “Atshasu na? ne dia untu one ntshaka tulimbitelu efula.” (Joani 11:47) Koko anto k’anto komonga l’etema wa lonyû wa ngasɔ, nɛ dia efula wakamɛ monga la mbetawɔ le Yeso.​—Joani 2:23; 10:41, 42; 12:9-11.

Ahindo wa Yeso​—Waki ɛnyɛlɔ ka woho wayɔkɔnɔ anto tshɛ

Ahindo wakasale Yeso kɔmɛnya tsho dia Yeso aki Mɛsiya ndo Ɔnaki Nzambi, koko vɔ wakalembetshiya akambo efula. Vɔ wakatshutshuya anto dia monga la mbetawɔ l’alaka wa lo Bible wɛnya di’akanga w’okitanyiya wayɔkɔnɔ lo nshi yayaye. Alaka asɔ mendanaka ndo la prɔfɛsiya ka l’Isaya tshapita 35 kakatɛkɛtami l’odingɔ wa mbɔtwɛlɔ. Lo kɛnɛ kendana la yonge yayonga l’anto woka Nzambi wɔma lo nshi yayaye, Isaya 33:24 mbutaka ɔnɛ: “Nduku untu ludjashi la Jerusalema ayuta ati: Dimi la kandji!” Woho akɔ wamɛ mbele Enyelo 21:4 ndakaka ɔnɛ: “[Nzambi] ayukitula asoi tshe lu ashu awo; nyoi hayuyala ntu, delu hadiuyuyala ntu, kuyanga ndjawi, kuyanga kandji. Akambu wa ntundu [mbut’ate ehemba ndo asui wa nshi nyɛ] wambushila.”

Anto nɔmbaka mbala la mbala dikambo di’ekotshamelo ka prɔfɛsiya nyɛ lam’avusolawɔ ɛtɛkɛta wa lo dɔmbɛlɔ di’ɛnyɛlɔ diaki Yeso, diele tshenyi mɔtshi mbutaka ɔnɛ: “Diulelu diaye diayi. Lulangu laye latshami la kete uku atshamalo l’ulungu.” (Mateu 6:10) Eelo, lolango laki Nzambi mendanaka la nkɛtɛ ndo l’anto. Kânga mbele, Nzambi akatshike dia hemɔ la dikɔmɔ monga l’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi, kem’edja akambo asɔ wayanga komɛ; vɔ hawototetemala la pɛnyahɛnya “kihuna k’ekulu” wa Nzambi pondjo pondjo.​—Isaya 66:1.a

Wanɛ wakakɔnɔ aha la mɛna pâ kana futa falanga

Oyadi hemɔ ya woho akɔna yaki l’anto, Yeso akâkɔnɔla aha la vɔ mɛna pâ, aha la tshimbatshimba, ndo aha la futa falanga. Aha la tâmu, losango la dikambo sɔ lakekɔnɛ wate kana oko dja ya l’okonda, ndo kem’edja “elui a waki w’antu wakayi le ndi, wakayi ndu la akanga a dikomo, tshumbi, tutshungu, nyumi, la ekonyi ekina efula. Vo wakâkitsha la ntundu kandi, ku ndi akâkonoya.” Ngande wakasale anto na? Mateo ɔnɛ lakɛnyi akambo akɔ la washo mbutaka nto ate: “Okone lam’akenyi elui w’antu akanga a nyumi wamboteketa, akanga a dikomo wambokono, tshumbi wambokendakenda, tutshungu wambosena, vo wakambi. Ku vo wakatumbula [Nzambi k]a Isariyele.”​—Mateu 15:30, 31.

Lembetɛ dia wanɛ wakakɔnɔ oma le Yeso kɔsɔnama oma l’atei w’olui w’anto, oko wasala akanga wa kashi. Koko, ewotɔ ndo angɛnyi w’anto waki la waa hemɔ “wakâkitsha la ntundu kandi [k’ekolo waki Yeso], ku ndi akâkonoya.” Kakianɛ, nyɛsɔ tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi dia shikaa diɛnya dikoka diaki Yeso dia kɔnɔla anto.

Tshungu: Lam’akinde la Jerusalɛma, Yeso akasɛnya pami kɛmɔtshi ‘kakotɔ tshungu.’ Pami kɛsɔ ka tshungu akeyamaka dimɛna l’osomba oko kanga djɔmbɔ. Lâsɔ, ohokanyiya woho wakakoke anto mangasana ndo mamba lam’akawawɛnyi ayakɛndakɛnda ko aya bu tshungu nto! Koko, aha anto tshɛ mbakangɛnangɛna. Oma lo nkɛlɛ kaki lawɔ, lo woho wakakɛnɛmɔla Yeso etsha awɔ wa kɔlɔ mbala ka ntondo, anto amɔtshi wa weke ndo wa lokumu wa lo yâto y’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda wakawelɛka Afarisɛ wakasale tshɛ dia pindɛ Yeso onongo ɔmɔtshi. (Joani 8:13, 42-44; 9:1, 6-31) Ɔnkɔnɛ, vɔ wakoke pami kakawakɔnɔla kɛsɔ wembola, oma lâsɔ, vɔ wakambola ambutshi ande, oma lâsɔ ko vɔ nyomoka pami kɛsɔ wembola nto. Koko ɛkɔnya waki Afarisɛ wakatetemala la shikikɛ mɛtɛ ka dihindo diaki Yeso ndo dikambo sɔ diakawasha nkɛlɛ. Pami kakakɔnɔ kɛsɔ aki l’okandokando lo menda etema wa kɔlɔ waki l’ase ɔtɛmwɛlɔ wa kashi ɔsɔ, ko nde akawatɛ ate: “Uma k’etatelu k’andja, watuki dikambu dia untu lakasenya ashu wa untu lakuto tshungu. Utunduyala untu one kema uma le [Nzambi], tshiki ndi heyi ntsha nduku dikambu.” (Joani 9:32, 33) Lam’akawɛnyi woho wakandahonolɛ mbetawɔ kande la losembwe ndo la yimba tshɛ, Afarisɛ “wakawutshanya,” mbut’ate wakatondja pami kaki tshungu kɛsɔ nto oma lo shinangɔnga.​—Joani 9:22, 34.

Lohoke: Lam’aki Yeso la Dekapɔli, ɛtshi ka nkɛtɛ ka lo lɛkɛ la ɛstɛ k’Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana, “antu wakawela kanga luhuki la dikukuma.” (Mako 7:31, 32) Yeso kɔkɔnɔla tsho pami kɛsɔ, koko nde aki l’akoka wa mɛna nsaki yaki lande l’etei k’otema yakɛnyaka dia ondo nde kondjaokaka dimɛna l’atei w’olui w’anto. Bible totɛka dia Yeso akɔshi kanga lohoke ɔsɔ, “akamo la ndi uma l’atei w’ului w’antu” ko nde akɔkɔnɔla. Ndo mbala kɛsɔ nto, ɛmɛnyi wa dikambo sɔ “wakatamanya mamba,” wata vate: “Ndi ambutsha akambu tshe ololo. Ndi mbukiaka ndu akanga a puki, ndu nteketshaka ndu akanga a nyumi.”​—Mako 7:33-37.

Ekuse: Lam’aki Yeso la Kapɛrɛnauma, anto wakaye le nde wayɛmbɛ kanga ekuse etami lo tange. (Mateu 9:2) Divɛsa 6 polo 8 kɔndɔlaka kɛnɛ kakatombe. “[Yeso] akatela kanga ekusi ati​—Eto, osa tangi kaye, utshu lakaye. Ndi aketo, akatshu lakandi. Keli lam’akenyi elui w’antu dikambu so, vo wakuki woma, wakatemola [Nzambi] lakasha antu wulu wa wuhu oso.” Ndo dihindo sɔ mbakasale Yeso la ntondo k’ambeki ande ndo k’atunyi ande. Lembetɛ di’ambeki wa Yeso, waki kokesama dia monga la lohetsho ndo la dikanyiyakanyiya, ‘wakatombola Nzambi’ oma lo kɛnɛ kakawɛnyi.

Hemɔ: “Kanga sudi akayi le Jesu. Ndi akôsengasenga, akûkhusamela, akawutela ati: Naka we alanga, we la wulu wa nkonoyami. Jesu akangasana la ketshi, akasimbula lunya, akawunanda, akawutela ati: dimi nangaka, okono. Kem’edja sudi kandi kakashili; ndi akakono.” (Mako 1:40-42) Lembetɛ dia Yeso kɔkɔnɔla onto ɔsɔ l’etema ehende, koko oma lo kɛtshi ka mɛtɛ kaki lande. Ohɔsa dia wɛ mbaki kanga sudi. Ngande wohoyaoka naka vɔ kɔkɔnɔla mbala kakɔ ɔtɔi ndo aha la kɛnya pâ oma lo hemɔ kɛmɔtshi ka wɔma kele tɔ talanyaka demba diayɛ yema yema edja ndo wɛ ɛna dia wɛ hayokoka nsɛna l’atei w’anto na? Aha la tâmu, wɛ koka mboka bonde kele kanga sudi okina lakawakɔnɔla lo dihindo “akayakosha l’ekulu wa Jesu, akawuki lusaka.”​—Luka 17:12-16.

Mpota: Dihindo dia komelo diakasale Yeso la ntondo ka vɔ mbɔtɔla lo tominadi ndo mbohanɛ l’otamba aki tshelo ya kɔnɔla. Lam’akandakungusɔ mbala kakɔ ɔtɔi otsha le wanɛ wakalangaka munda Yeso, ɔpɔstɔlɔ Petero, “aki la yombo, ku ndi akayisomola, akakote ukambi w’olombedi a wuki, akûhimbula tui dia lupami.” (Joani 18:3-5, 10) Ɔkɔndɔ wa lo Luka totɛka dia Yeso “akananda tui diandi, akôkonola.” (Luka 22:50, 51) Mbala kɛnɛ nto, tshelo shɔ yoludi la ngandji yakasalema lo washo w’angɛnyi ndo w’atunyi waki Yeso wakaye dia ndjowonda.

Eelo, naka sho sɛdingola ahindo wakasale Yeso dimɛna, kete tayoleka shihodia awui wotshikitanyi wɛnya mɛtɛ k’akambo asɔ. (2 Timote 3:16) Ndo oko wakataditshi la ntondo, wekelo wa ngasɔ pombaka keketsha mbetawɔ kaso lo daka diaki Nzambi diendana l’ɔkɔnwɛlɔ w’anto wele l’okitanyiya. Bible mɔmbɔlaka tshɛkɛta mbetawɔ oko “dikongelo dia shikaa di’akambo walongamɛ onto, wɛnyɛlɔ wa lo sɛkɛ w’akambo wa mɛtɛ wele hawɛnama.” (Hɛbɛru 11:1, NW) Aha la tâmu, Nzambi hatokeketsha dia mbetawɔ awui oko totshungu kana kombola tsho dia dikongelo sɔ kotshama, koko dia monga la mbetawɔ ka nge koye oma lo tolembetelo t’eshika. (1 Joani 4:1) Naka sho monga la mbetawɔ ka ngasɔ, kete tayokoma nge ndo la lonyuma la dimɛna, ndo tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula.​—Mateu 5:3; Romo 10:17.

Ɛkɔnwɛlɔ ka lo nyuma mbahomba salema ntondo!

Anto efula wele la yônge ya dimɛna ya l’emunyi bu l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Amɔtshi komaka lo pemba ndjadiaka nɛ dia vɔ ndoko l’elongamelo lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye kana nɛ dia vɔ wɛna di’ekakatanu wambâleka. Ɔnkɔnɛ, vɔ wekɔ la dikɔmɔ dia lo nyuma, mbut’ate eongelo koleki tshɛ kɔlɔ lo washo wa Nzambi oleki ɛkɔmɔ ka lo demba. (Joani 9:41) Lo wedi okina, anto efula wele la dikɔmɔ l’alemba, wekɔ la nsɛnɔ y’ɔngɛnɔngɛnɔ efula. Lande na na? Nɛ dia wekɔ la lonyuma la dimɛna ndo l’elongamelo ka shikaa k’oma lo Bible kawasha wolo.

Lam’akandatɛkɛta dikambo dia tshɔi y’ohomba yele l’aso, Yeso akate ate: “Untu hayala la lumu ne dia ma tu, keli ayuyala la lo ne dia aui tshe watumba uma l’unyo wa [Nzambi].” (Mateu 4:4) Eelo, otshikitanyi la nyama, anto wekɔ l’ohomba w’awui akina lâdiko wa mbo ya l’emunyi. Oko wakatatongama l’‘efanelo’ ka Nzambi, tekɔ l’ohomba wa mbo ya ndɛ ya lo nyuma mbut’ate ewo ka Nzambi ndo mbeya woho wendanaso l’asangwelo ande ndo wahombaso sala lolango lande. (Etatelu 1:27; Joani 4:34) Ewo ka Nzambi mbishaka lɔsɛnɔ laso oyango ɔmɔtshi ndo wolo wa mbokambɛ. Tɔ tokimanyiyaka nto dia ndjokondja lɔsɛnɔ la pondjo lo paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ. Yeso akate ate: “Lɔsɛnɔ la pondjo lɔnɛ, wêke dia nkeya wɛmɛ Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ, la Yeso Kristo lakayatome.”​—Joani 17:3, NW.

Sunganaka mɛtɛ woho waki anto wa lo nshi ya Yeso kombêlɛ ɔnɛ ‘Ɔkɔnɔdi,’ koko wakawelɛ ɔnɛ ‘Ombetsha.’ (Luka 3:12; 7:40) Lande na? Nɛ dia Yeso aketsha anto dia Diolelo diaki Nzambi mbayoyokandola ekakatanu wele l’anto lo pondjo. (Luka 4:43; Joani 6:26, 27) Lowandji lɔsɔ la l’olongo lele l’anya wa Yeso Kristo layôlɛ nkɛtɛ k’otondo ndo layokotsha alaka tshɛ wa lo Bible wendana l’ɔkɔnwɛlɔ wa hemɔ tshɛ lo pondjo y’anto wele la losembwe ndo ɔlɔngɔswɛlɔ wa nkɛtɛ, mbut’ate w’edjaselo kawɔ. (Enyelo 11:15) Diakɔ diele Yeso, lo dɔmbɛlɔ diande di’ɛnyɛlɔ, akakakatanya oyelo wa Diolelo diaki Nzambi la osalemelo wa lolango lande lanɛ la nkɛtɛ.​—Mateu 6:10.

Le anto efula wele la dikɔmɔ, mbeka awui wendana l’elongamelo kɛsɔ kaki Nzambi mbakimanyiyaka dia monga l’asɔi w’ɔngɛnɔngɛnɔ lo dihole dia monga l’asɔi wa lonyangu. (Luka 6:21) Ɔnkɔnɛ, Nzambi hatonya tsho hemɔ la dikɔmɔ; koko nde ayonya kiɔkɔ y’asui w’anto, mbut’ate pɛkato. Diakɔ diele, Isaya 33:24 la Mateu 9:2-7, avɛsa wakatashidi la ntondo mɛnyaka dia hemɔ ndja oma lo eongelo kaso k’anto wele kema kokele. (Romo 5:12) Ɔnkɔnɛ, lam’ele pɛkato ayodjama otshumba, anto wayɔngɛnangɛna lo pondjo ‘la lotshungɔ la lotombo l’ana wa Nzambi,’ lotshungɔ layotokonya ndo lo kokele ka lo yimba ndo ka lo demba.​—Romo 8:21.

Anto wele l’alemba wa yema amɛna koka mbɔsa dikambo sɔ oko anyanya. Koko hatonga ngasɔ le wanɛ wadiɛnɛ la dikɔmɔ. Vɔ mbeyaka dimɛna ohomba wa monga la yonge ndo la lɔsɛnɔ la dimɛna ndo woho wakoka akambo tshikitana lo kamula ka sso. (Undaki 9:11) Ɔnkɔnɛ, sho kombolaka dia wanɛ wele la dikɔmɔ l’atei w’ambadi aso sɛdingola alaka wa diambo waki Nzambi wele lo Bible. Yeso akakimɔ lɔsɛnɔ lande dia shikikɛ ekotshamelo k’alaka asɔ. Ande eshikikelo kakoka monga laso lee!​—Mateu 8:16, 17; Joani 3:16.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

a Dia mbeya awui efula wendana la bonde katshika Nzambi asui, enda lo biukubuku Onde na Nzambi Tokaneka Mete Ondo?, yakatondja Ɛmɛnyi wa Jehowa.

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto