BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w02 10/1 lk. 22-27
  • Jehowa tshɔkɔlaka ndo kokɛka akanga w’okitanyiya

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Jehowa tshɔkɔlaka ndo kokɛka akanga w’okitanyiya
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Wodja w’ohedia wambondama
  • Nkumekanga kakayolana l’ɔtɛ wa lɔngɛnyi la kɔlɔ
  • Sekeletɛlɛ kɛmɔtshi akashimbamɛ oma l’okitanyiya ande
  • Okitanyiya akashimbɛ nsɛnɔ y’anto l’etena kakadingama osomba
  • Okitanyiya la ntondo ka ta diaki ngɔngɔ
  • Okitanyiya mbishaka elongamelo
  • Ewɔ dia ‘ndjayangɛ diangɔ dia weke’
    Ɔtɛkɛta wa Nzambi le so lo tshimbo ya Jeremiya
  • Jehowa tendaka dia wahɔ aso
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
  • Tokeketsha lɔngɛnyi laso la ntondo ka ekomelo ndja
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2019
  • Tonge la dihonga oko Jeremiya
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2004
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
w02 10/1 lk. 22-27

Jehowa tshɔkɔlaka ndo kokɛka akanga w’okitanyiya

“Keli untu layumbukela, ayushikikala, ayutshikala la ki, aha mbuka nduku kolo woma.”​—TUKEDI 1:33.

1, 2. Lande na kele monga l’okitanyiya le Nzambi ekɔ dikambo di’ohomba efula? Sha ɛnyɛlɔ.

TANA ta nkɔkɔ têke la dangi di’ɛnɔndɔ tekɔ lo ndɛ l’adiyo wa tomondo aha la tɔ mbeya kânga yema dia djɛla yekɔ lo powahowa etale efula la diko. La shashimoya, onyango wa nkɔkɔ ambawana la wolo tshɛ dia mbewola ana atɔ ndo ambosandjola ahafu. Ana atɔ wambolawɔ oya le tɔ ndo esadi eto wambokokamɛ l’ɛse k’ahafu atɔ. Djɛla hakoki munda ndoko ɔna ɔtɔi.a Naa wetshelo washa dikambo sɔ na? Okitanyiya kokɛka nsɛnɔ!

2 Wetshelo ɔsɔ wekɔ ohomba efula djekoleko le Akristo ɛlɔ kɛnɛ, nɛ dia Satana ekɔ lo sala la wolo tshɛ dia munda ekambi waki Nzambi. (Enyelo 12:9, 12, 17) Oyango ande ele wa nanya lonyuma laso woho waha sho tetemala la mbetawɔma le Jehowa ndo shisha elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo. (1 Petero 5:8) Diakɔ diele, naka sho mamatana la Nzambi ndo mbetawɔ ɛlɔmbwɛlɔ kalongolaso oma l’Ɔtɛkɛta ndo ɔlɔngɔswamelo ande aha la tshimbatshimba, kete sho koka monga l’eshikikelo dia nde ayotokokɛ. Omembi w’esambo akafunde ate: “Ndi ayukukumba la sala yandi, ku we ayushama la tshina di’ahafu andi.”​—Osambu 91:4.

Wodja w’ohedia wambondama

3. Naa etombelo wakonge lo woho waki Isariyɛlɛ komonga l’okitanyiya esangɔ l’esangɔ na?

3 Etena kaki wodja w’Isariyɛlɛ l’okitanyiya otsha le Jehowa, vɔ wakakondjaka ekokelo esangɔ l’esangɔ oma le nde l’oseka dikambo tshɛ diakatombaka. Koko, lonyangu ko mbala efula wodja ɔsɔ wakokaka Otungi awɔ ɔkɔngɔ ndo wakakadimɔka otsha le tozambizambi takasalema l’esongo ndo l’ave, mbut’ate “diango di’anyanya diaheyi [mba]kundjiya waho kuyanga [mb]ashimbela.” (1 Samuele 12:21) L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi efula w’ɔtɔmbɔkwɛlɔ wa ngasɔ, wodja ɔsɔ lo tshɛ kawɔ wakayoyatambiyaka l’apɔstazi polo ndo lo woho wele hawoyokoka shimbamɛ. Diakɔ diakayakiyanya Yeso ate: “Yee, Jerusalema, Jerusalema, latudiakaka amvutshi, latukaka wane watuwukutumelaka ave! Ndi tena efula diakamalangi nsanganya an’aye, uku atusanganyaka wali a koko ana ato la tshina dia ahafu ato, keli nyu kunanga li! Enda, wambunyutshikela khumbu kanyu anyanya.”​—Mateu 23:37, 38.

4. Ngande wakandɛnama hwe l’ɔnɔnyi 70 T.D., dia Jehowa ambokalɛ Jerusalɛma?

4 Jehowa akakalɛ wodja w’Isariyɛlɛ w’ohedia ɔsɔ lo yoho ya kɔlɔ efula l’ɔnɔnyi 70 T.D. L’ɔnɔnyi ɔsɔ, asɔlayi w’ase Rɔma wakaye wayɛmbɛ diangatangata diawɔ diaki l’asango wa fudu yelɛwɔ pongo ndo wakɔtwɛ Jerusalɛma la shashimoya watekana oko djɛla mbanda nkɔkɔ ko ndjilanya lo yoho ya kɔlɔ tshɛ. L’etena kɛsɔ osomba wakalolanɛ l’anto wakaye dia ndjɔlɛ fɛtɛ ka Pasaka. Efula k’elambo awɔ kosala dia vɔ mbetawɔma le Nzambi. Ɔsɔ aki eohwelo ka lonyangu efula k’ɛtɛkɛta waki Samuɛlɛ otsha le Saulo laki Nkumekanga k’ohedia ate: ‘Onde Jehowa ndeka ngɛnangɛna elambo wa lutshumba la weshasha oleki kitanyiya dui diande? Olonge! Okitanyiya ndeka olambo ɔlɔlɔ ndo mpokɛ lotui lo dui diande ndeka wata w’ɛkɔkɔ ɔlɔlɔ.’​—1 Samuele 15:22.

5. Woho akɔna w’okitanyiya walɔmba Jehowa ndo ngande weyaso di’anto kokaka monga la woho w’okitanyiya ɔsɔ?

5 Kânga mbatɛtɛnde dia monga l’okitanyiya, Jehowa mbeyaka elelo kana wɛɔdu wele l’anto wele kema kokele. (Osambu 130:3, 4) Kɛnɛ kâlɔmbande ele dia vɔ monga l’otema wa mɛtɛ ndo l’okitanyiya woye oma lo mbetawɔ, ngandji, ndo wɔma w’oshika waha mbônyangiya. (Euhwelu k’Elembe 10:12, 13; Tukedi 16:6; Isaya 43:10; Mika 6:8; Romo 6:17) Anto koka monga l’okitanyiya wa ngasɔ, ndo okitanyiya akɔ wakɛnyama oma le ‘dinge dia woke di’ɛmɛnyi wakasɛnaka la ntondo ka Kristo,’ wakatshikala la kɔlamelo la ntondo k’ehemba wa wolo ndo oyadi kânga la ntondo ka nyɔi. (Heberu 11:36, 37; 12:1) Anto asɔ wakangɛnyangɛnya mɛtɛ otema wa Jehowa! (Tukedi 27:11) Koko, akina waki la kɔlamelo oma l’etatelo koko vɔ kondjotetemala monga l’okitanyiya. Ɔmɔtshi l’atei w’anto asɔ ko Nkumekanga Jɔashi ka la Juda y’edjedja.

Nkumekanga kakayolana l’ɔtɛ wa lɔngɛnyi la kɔlɔ

6, 7. Woho akɔna wa nkumekanga waki Jɔashi etena kaki Jehɔyada êke la lɔsɛnɔ?

6 Nkumekanga Jɔashi akahande nyɔi lo nshi yakinde eke dikɛnda. Lam’akakotsha Jɔashi ɛnɔnyi esambele, Ɔlɔmbɛdi wa Lâdiko Jehɔyada akawɔshi la dihonga tshɛ oma lɛnɛ akawawoshɛ ko akawodje nkumekanga. Lam’ele Jehɔyada lakokaka Nzambi wɔma aki oko ombutshi wa pami ndo ondaki le Jɔashi, owandji wa dikɛnda ɔsɔ “akatshaka akambu w’usimbwi lu ashu wa [Jehowa] lu nshi ya lumu tshe y’olombedi Jehoyada.”​—2 Ekondo 22:10–23:1, 11; 24:1, 2.

7 L’atei w’akambo w’ɔlɔlɔ wakasale Jɔashi mbaki ndo ɔlɔngɔswɛlɔ wa tɛmpɛlɔ, tshelo ‘yakasangoya Jɔashi l’otema ande.’ Nde akohola Ɔlɔmbɛdi wa Lâdiko Jehɔyada ohomba wa kɔngɔla elambo wa tɛmpɛlɔ oma la Juda ndo la Jerusalɛma oko “wakadjanga Mose,” dikambo di’ɔlɔngɔswɛlɔ wa tɛmpɛlɔ. Mɛnamaka dia Jehɔyada akatondoya lo keketsha nkumekanga ka dikɛnda kɛsɔ dia mbeka ndo kitanyiya Ɛlɛmbɛ waki Nzambi. Etombelo wakonge ele, olimu wa tɛmpɛlɔ wakashile ndo diangɔ dia lo tɛmpɛlɔ diakakoke esadi eto.​—2 Ekondo 24:4, 6, 13, 14; Euhwelu k’Elembe 17:18.

8. (a) Kakɔna kakakonya ntondo Jɔashi l’ɛkwɛlɔ ka lo nyuma? (b) Ohedia waki nkumekanga akayokonyaka lo sala na?

8 Lonyangu ko Jɔashi kondjotetemala monga l’okitanyiya otsha le Jehowa. Lande na? Ɔtɛkɛta wa Nzambi totɛka ate: “L’okongo wa nyoi ka Jehoyada, ewandji wa Juda wakayi, wakayukusamela nkum’ekanga, ku khum’ekanga akawaukela. Ku vo wakaseke luudu la [Jehowa, Nzambi k]a washewo, wakatendela WaAshere la dikishi. Kele ka [Jehowa] kakayi le Juda la Jerusalema dikambu dia kolo kene kakawatshi.” Ndo shɛngiya ya kɔlɔ y’oma le ewandji wa la Juda yakayokonya nkumekanga di’aha mpokamɛ ɛtɛkɛta w’amvutshi waki Nzambi. Ɔmɔtshi l’atei w’amvutshi asɔ aki Zɛkariya k’ɔnaki Jehɔyada lakasha Jɔashi lohango nde l’ase wodja la dihonga tshɛ l’ɔtɛ w’ohedia awɔ. Lo dihole dia nde ndjatshumoya, Jɔashi akasha dikimɔ dia vɔ ndjaka Zɛkariya l’ave. Jɔashi mɛtɛ akayokoma pami k’otema mindo ndo kele kema l’okitanyiya l’ɔtɛ w’angɛnyi wa kɔlɔ wakayongaka lande!​—2 Ekondo 24:17-22; 1 Koreto 15:33.

9. Ngande wɛnya kɛnɛ kakakomɛ Jɔashi nde l’ewandji dia ohedia ekɔ dikambo dia kɔlɔ?

9 Lo mboka Jehowa ɔkɔngɔ, ngande wakayotakɔka Jɔashi nde l’ewandji wa kɔlɔ waki angɛnyi ande mboka? Alembe w’ase Suriya, waki paka “ului wa tshitshe,” wakɔtɔ la Juda ndo “wakadiake ewandji tshe wa wudja l’atei w’antu.” Ndo nto, alembe asɔ wakatshutshuya nkumekanga la wolo dia nde mbasha lomombo lande ndo paunyi la fɛsa y’oma lo dihole di’ekila. Kânga mbaki Jɔashi kondjakema, nde akakɔmɔ ndo akayondamaka la hemɔ. Kombeta edja oma lâsɔ, ase olimu ande wakawɔtwɛ sheke ko wakodiake. (2 Ekondo 24:23-25; 2 Nkumi ya Dikanga 12:17, 18) Ɛtɛkɛta wakatɛ Jehowa ase Isariyɛlɛ wekɔ mɛtɛ, vɔ mbutaka ɔnɛ: “Naka nyu hanyukitanyia diui dia [Jehowa, Nzambi k]anyu, kana nama la ntsha elembe la adjangu ande . . . , mananu yayuya le nyu.”​—Euhwelu k’Elembe 28:15.

Sekeletɛlɛ kɛmɔtshi akashimbamɛ oma l’okitanyiya ande

10, 11. (a) Lande na ekɔ dimɛna kana yimba lo dako diakasha Jehowa Baruka? (b) Naa dako diakasha Jehowa Baruka?

10 Onde tena dimɔtshi wɛ tɔkɔmɔka otema nɛ di’anto efula wahomana layɛ l’olimu aso w’Okristo hawɛnya kânga yema ya nsaki lo lokumu l’ɔlɔlɔ? Onde mbala mɔtshi wɛ tɔkɔmiyaka akanga w’ɛngɔnyi ndo yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ ya lokaki? Naka eelo, kete kanyiya dikambo diaki Baruka laki sekeletɛlɛ kaki Jeremiya ndo dia dako dia la ngandji diakawosha Jehowa.

11 Baruka akafundaka losango la prɔfɛsiya ndo l’etena kɛsɔ mbakayokotolaka Jehowa yambalo yande oya le nde. Lande na? Nɛ dia Baruka akayotatɛka la ndjakiyanya efula lo kɛnɛ kendana la lɔsɛnɔ lande ndo lo kombola ɛngɔ kɛmɔtshi ka dimɛna efula oleki diɛsɛ diande dia lânde di’olimu wakandakambɛka Nzambi. Lam’akandɛnyi otshikitanu ɔsɔ lo dionga diaki Baruka, Jehowa akawosha dako diokɛma hwe ndo dioludi la ngandji lo mbuta ate: “We atuyayangelaka akambu a waki? Tâyangaki! Enda, dimi lutsha mbela elanyelu le antu tshe, keli dimi layukusha lumu laye, uku engo ka dimbu le ye lu ahuli tshe wayuyutatshokaka.”​—Jeremiya 36:4; 45:5.

12. Lande na kahombaso tshika dia nyanga “akambu wa weki” dikambo diaso hita lo dikongɛ nɛ di’akambo?

12 Onde wɛ koka mɛna oma l’ɛtɛkɛta wakatɛ Jehowa Baruka woho wakandayakiyanyaka efula dikambo di’onto l’ɔlɔlɔ ɔsɔ lakokambɛ la kɔlamelo ndo la dihonga tshɛ kâmɛ la Jeremiya? Woho akɔ wamɛ mbele nd’ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa ekɔ lo ndjakiyanya efula dikambo dia wanɛ wahembama dia nyanga kɛnɛ kafɔnyawɔ ɔnɛ kekɔ dimɛna efula lo dikongɛ nɛ di’akambo. Diɛsɛ ko, l’ɛnyɛlɔ kaki Baruka, efula l’atei w’anto asɔ waketawɔ engwelo koludi la ngandji k’oma le anangɛwɔ wa lo nyuma wambotshunda. (Luka 15:4-7) Eelo, sho tshɛ pombaka mbeya di’anto wayanga “akambu wa weki” dikambo diawɔ vamɛ lo dikongɛ nɛ di’akambo kema l’elongamelo lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye. Anto asɔ hawotohomba tsho ɔngɛnɔngɛnɔ w’oshika koko kɛnɛ koleki tshɛ ele, kema edja vɔ wayolanyema kâmɛ l’andja ɔnɛ ndo la nsaki yawɔ ya lokaki.​—Mateu 6:19, 20; 1 Joani 2:15-17.

13. Naa wetshelo wa ndjakitshakitsha watosha ɛnyɛlɔ kaki Baruka?

13 Ɔkɔndɔ waki Baruka toshaka nto wetshelo w’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kendana la ndjakitshakitsha. Tolembete dia Jehowa kondaka Baruka ndamɛ koko oma lo tshimbo ya Jeremiya lele ondo Baruka akeyaka dimɛna wandja ndo waonga ande amɔtshi wa kɔlɔ. (Jeremiya 45:1, 2) Koko, Baruka kɔnɛndjama la lotamanya; l’okitshakitsha tshɛ nde akashihodia ɔnɛ laki kiɔkɔ y’oshika ya dako diakɔ, mbut’ate Jehowa. (2 Ekondo 26:3, 4, 16; Tukedi 18:12; 19:20) Ɔnkɔnɛ, naka ‘tambotakana lo yoho mɔtshi la ntondo ka sho mbeya dikambo diakɔ’ ko tambolongola dako diele ohomba oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, kete sho pombaka mbokoya otshundju, shɛnɔdi ya lo nyuma ndo okitshakitsha waki la Baruka.​—Ngalatiya 6:1.

14. Lande na kele ekɔ dimɛna le so dia monga l’okitanyiya otsha le wanɛ watɔlɔmbɔla?

14 Dionga dia ndjakitshakitsha dia ngasɔ kimanyiyaka ndo wanɛ washa dako. Heberu 13:17 mbutaka ɔnɛ: ‘Nyokitanyiya wanɛ wanyɔlɔmbɔla ndo nyoyale l’ɔkɔngɔ awɔ nɛ dia vɔ wekɔ lo tetemala la sɛna dia nama anima anyu oko wanɛ wayoyokoya la Nzambi; dia vɔ sala dikambo sɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ koko aha la lonyangu di’aha kɛsɔ ndjonga kɔlɔ l’enyu.’ Dikumanyi nɔmbaka mɛtɛ Jehowa l’otema ɔtɔi mbala efula dia kondja dihonga, lomba ndo yewo yahombama dia vɔ mbeya ndaka ɛkɔkɔ nɛ dia ɔsɔ ekɔ dikambo dimɔtshi dia wolo diendana l’olimu awɔ w’anami w’ɛkɔkɔ! Nyɛsɔ ‘tɔlɛmiyake anto wa woho ɔsɔ.’​—1 Koreto 16:18.

15. (a) Ngande wakɛnya Jeremiya wɛkamu ande le Baruka? (b) Ngande wakafutama Baruka oma l’okitanyiya ande wa la ndjakitshakitsha?

15 Mɛnamaka hwe dia Baruka akatshikitanya kanyi yande nɛ dia l’ɔkɔngɔ diko Jeremiya akayowosha ɔkɛndɛ okina wa wolo efula wa tshɔ lo tɛmpɛlɔ dia tadia la dui dia wolo losango l’elombwelo lakafunde Baruka ndamɛ oma l’onyɔ waki Jeremiya. Onde Baruka akakitanyiya? Eelo, nde akatshe “akambu tshe wakawutela umvutshi Jeremiya.” Nde akadia losango lâmɛ lɔsɔ ndo la ntondo k’ewandji wa la Jerusalɛma ndo aha la tâmu, dikambo sɔ akalɔmbaka dia nde monga la dihonga. (Jeremiya 36:1-6, 8, 14, 15) Lam’akalanyema osomba ɔsɔ oma le ase Babilɔna l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi oko 18, ohokanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ wakahombe Baruka monga lawɔ lam’akandahande nɛ dia nde akoke ɔhɛmwɛlɔ waki Jehowa ndo akatshike dia ndjayangɛ “akambu a waki”!​—Jeremiya 39:1, 2, 11, 12; 43:6.

Okitanyiya akashimbɛ nsɛnɔ y’anto l’etena kakadingama osomba

16. Ngande wakɛnya Jehowa kɛtshi kande otsha le ase Juda wa la Jerusalɛma l’etena kakâdinge ase Babilɔna l’ɔnɔnyi 607 N.T.D.?

16 Lam’akakoke etena k’elanyelo ka Jerusalɛma l’ɔnɔnyi 607 N.T.D., kɛtshi kaki Nzambi otsha le akanga w’okitanyiya kakɛnama. Lam’akonge osomba suke suke la nanyema, Jehowa akatɛ ase Juda ate: “Lambukitsha mbuka ka lumu ndu mbuka ka nyoi la ntundu kanyu. One layutshikala l’usumba one, ayuvo la yombo, ndjala ka kasha, kana l’ulandu, keli one layutumba, layutsho le asi Kaladiya wunyudingi, ayutshikala la lumu. Ku lumu landi layuyala engo kandi ka dimbu.” (Jeremiya 21:8, 9) Kânga mbakasungana anto wakadjasɛka la Jerusalɛma dia nanyema, Jehowa akɛnya kɛtshi kande le wanɛ waki l’okitanyiya otsha le nde, kânga l’etena kɛsɔ ka wâle efula k’ekomelo.b

17. (a) Weho akɔna ehende wakɔtɔ okitanyiya waki Jeremiya l’ohemba etena kakawotɛ Jehowa dia mbewoya ase Juda wakadingama dia ‘ndjalambola le ase Kaladiya’? (b) Ngande wakokaso kondja wahɔ oma l’ɛnyɛlɔ kaki Jeremiya k’okitanyiya wele la dihonga?

17 Aha la tâmu, mbewoya ase Juda dia vɔ ndjalambola akadje okitanyiya waki Jeremiya l’ohemba. Ntondotondo, nde akasambishaka lokombo laki Nzambi l’ohetoheto. Nde konanga dia lokombo lɔsɔ mbishama sɔnyi oma le atunyi wakahombe mɛnya dia otshumba awɔ ndja oma le ditɛmɔlatɛmɔla diawɔ di’aha la lɔsɛnɔ. (Jeremiya 50:2, 11; Delu dia Jeremiya 2:16) Ndo nto, Jeremiya akeyaka dia lo mbutɛ anto dia ndjalambola, nde akadjaka lɔsɛnɔ lande hita lo wâle w’efula nɛ di’anto efula wakahombe mbɔsa ɛtɛkɛta ande oko ɛtɛkɛta wa lokeso. Ɔnkɔnɛ, nde komboka wɔma koko akewoya ɛtɛkɛta waki Jehowa l’okitanyiya tshɛ. (Jeremiya 38:4, 17, 18) L’ɛnyɛlɔ kaki Jeremiya, sho lawɔ tekɔ lo tewoya anto losango lele efula k’anto hawolietawɔ. Paka l’ɔtɛ wa losango lakɔ mbakɔnyɔma Yeso. (Isaya 53:3; Mateu 24:9) Ɔnkɔnɛ, aha sho ‘saka lokomba la ntondo k’anto,’ koko, l’ɛnyɛlɔ kaki Jeremiya, tokitanyiya Jehowa la dihonga tshɛ ndo toyaɛkɛ tshɛ le nde.​—Tukedi 29:25.

Okitanyiya la ntondo ka ta diaki ngɔngɔ

18. Naa ehemba wendana l’okitanyiya wayohomana l’ekambi wa Jehowa lo nshi yayaye?

18 Kema edja, dikongɛ di’otondo diaki Satana diayolanyema lo “fono ka wulu” kahatongaka ndoko lushi. (Mateu 24:21) Aha la tâmu, la ntondo ndo l’etena ka fɔnu kɛsɔ, ekambi waki Nzambi wayohomana l’ehemba wa wolo efula wendana la mbetawɔ ndo l’okitanyiya awɔ. Ɛnyɛlɔ, Bible totɛka dia Satana, oko wende “Ngongo, lu kete ya Mangongo,” nde ayɔlɔsha ekambi waki Jehowa lo weho tshɛ, lo tshumanya welo walembetshiyama oko “limba la wuki l’alimbi . . . [ndo], uku dingi di’utsha kumba kete.” (Ezekiyele 38:2, 14-16) Lemba laheyama mbadia ndo lele kema la dihomɔ dia ta, mbut’ate ekambi waki Nzambi wayoyanga eshamelo le Jehowa lɛnɛ ayondokokɛ akanga w’okitanyiya oko ɔnɛ lâkomba l’ahafu ande.

19, 20. (a) Lande na kaki okitanyiya ohomba efula le ase Isariyɛlɛ lam’akiwɔ lo Ndjale ka Bela? (b) Ngande wakokaso kondja wahɔ ɛlɔ kɛnɛ naka sho kana yimba dimɛna l’ɔkɔndɔ wa lo Ndjale ka Bela?

19 Dikambo sɔ toholaka otombelo w’Isariyɛlɛ oma l’Edjibito. L’ɔkɔngɔ wa nde tomɛ Edjibito asui dikumi wa wolo efula, Jehowa akalɔmbɔla ekambi ande otsha lo Nkɛtɛ ya Daka, aha lo mboka ka hiembola koko oma lo Ndjale ka Bela, lɛnɛ akawakoke mbakuka esadi eto dia mbanda ndo mbayela dia mbalɔsha. Lo ndjela ewo k’awui w’ata, mboka kakawɔtɔ kɛsɔ akɛnamaka oko wâle efula. Otondonga wɛ aki lawɔ, onde wɛ otokitanyiya ɔtɛkɛta waki Jehowa w’oma lo tshimbo ya Mɔsɛ ndo otoholɔ otsha lo Ndjale ka Bela l’eshikikelo tshɛ eya ɔnɛ mboka kakɔ hasembwe tɔɔ otsha lo Nkɛtɛ ya Daka?​—Etumbelu 14:1-4.

20 Lam’adiaso Etumbelu tshapita 14, sho mɛnaka woho wakatshungola Jehowa wodja ande lo mɛnya nkudu lo yoho ya diambo. Ɛkɔndɔ ɛsɔ koka mɛtɛ keketsha mbetawɔ kaso lam’atshungolaso etena ka mbeka ndo ka kana la wɔ yimba! (2 Petero 2:9) Lo wedi okina, mbetawɔ ka wolo tokeketshaka dia monga l’okitanyiya otsha le Jehowa kânga l’etena kɛnama di’oko awui walɔmbande hawoleke mbokɛma dimɛna. (Tukedi 3:5, 6) Lâsɔ, yambola wate: ‘Onde dimi salaka la wolo dia keketsha mbetawɔ kami oma lo wekelo wa Bible, dɔmbɛlɔ, okanelo wa yimba ndo oma l’osanganelo wa mbala la mbala l’ekambi waki Nzambi?’​—Heberu 10:24, 25; 12:1-3.

Okitanyiya mbishaka elongamelo

21. Naa ɛtshɔkɔ wa nshi nyɛ ndo wa lo nshi yayaye wayokondja wanɛ wele l’okitanyiya otsha le Jehowa?

21 Wanɛ wele l’okitanyiya otsha le Jehowa lo nsɛnɔ yawɔ mɛnaka okotshamelo wa kɛnɛ kele lo Tukedi 1:33 tatɛ oma ko kakianɛ, divɛsa diakɔ mbutaka ɔnɛ: “Keli untu layumbukela, ayushikikala, ayutshikala la ki, aha mbuka nduku woma.” Ɛtɛkɛta w’ekeketshelo ɛsɔ mɛtɛ wayokotshama la diambo efula lo lushi la Jehowa l’ɛsɔmbwɛlɔ layaye! Diakɔ diakatɛ Yeso ambeki ande ate: “Keli lam’ayutatela akambu aso ndja, kanyuwaleli, kanyedia ete anyu; ne dia etshungwelu kanyu kaya suki.” (Luka 21:28) Mbokɛmaka hwe dia paka wanɛ wele l’okitanyiya otsha le Nzambi mbayoyashikikɛ dia mbidja yimba l’ɛtɛkɛta ɛnɛ.​—Mateu 7:21.

22. (a) Naa ɔkɔkɔ watshutshuya ekambi wa Jehowa dia monga l’eshikikelo? (b) Akambo akɔna wayolembetshiyama lo sawo diayela?

22 Ɔkɔkɔ okina washa eshikikelo ele “Khumadiondjo [Jehowa] hatutshaka nduku dikambu, tshikima ndi ambutashudi dikambu diandi dia lu usheshe le ekambi andi amvutshi.” (Amose 3:7) Ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa hatome amvutshi oko wakandasalaka lo nshi yakete, koko nde akasha olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ɔkɛndɛ wa mbisha wa lo luudu lande mbo ya ndɛ ya lo nyuma lo tena diahombama. (Mateu 24:45-47) Lâsɔ, ekɔ mɛtɛ ohomba efula dia sho monga l’okitanyiya otsha le ‘ɔhɔmbɔ’ ɔsɔ! Oko wayodiɛnya sawo diayela, okitanyiya wa woho ɔsɔ mɛnyaka nto woho wɔsaso Yeso kanga ‘ɔhɔmbɔ’ ɔsɔ. Nde kele Ɔnɛ latawɔ ɔnɛ “wedja tshe wayukitanyiaka aui andi.”​—Etatelu 49:10.

[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]

a Tshunda dimɔtshi diakokɛ wa nyama mɛnyaka dia, kânga mbawɛdikawɔ l’ɛngɔ ka diki, “onyango wa nkɔkɔ ndɔshaka polo ndo lo nyɔi dia kokɛ ana atɔ oma lo wâle.”

b Jeremiya 38:19 mɛnyaka dia efula k’ase Juda ‘wakayalambola’ le ase Kaladiya kondjakema koko wakatɔlama lo fumbe. Oyadi vɔ wakayalambola l’ɔkɔngɔ wa vɔ mboka ɛtɛkɛta waki Jeremiya, hawototɛ dikambo sɔ. Koko, woho wakiwɔ kondjakema shikikɛka ɛtɛkɛta waki omvutshi.

Onde Wɛ Akohɔ?

• Ohedia wakongaka l’Isariyɛlɛ mbala la mbala waki l’etombelo akɔna?

• Angɛnyi waki Nkumekanga Jɔashi wakonge la shɛngiya yakɔna le nde, oyadi angɛnyi wa lo nshi yande ya dikɛnda kana wakayongaka lande l’ɔkɔngɔ?

• Wetshelo akɔna wakokaso kondja oma le Baruka?

• Lande na kahahombe ekambi waki Jehowa wele l’okitanyiya monga la wɔma lam’atasukana dikongɛ nɛ di’akambo otsha l’ekomelo kadiɔ?

[Osato wa lo lɛkɛ 23]

Oma l’ɛlɔmbwɛlɔ kaki Jehɔyada, ɔlɔngɔlɔngɔ Jɔashi aki l’okitanyiya otsha le Jehowa

[Osato wa lo lɛkɛ 25]

Angɛnyi wa kɔlɔ wakayokonya Jɔashi dia ndjaka omvutshi waki Nzambi

[Osato wa lo lɛkɛ 26]

Onde wɛ ekɔ l’okitanyiya otsha le Jehowa ndo ekɔ lo mbewoya anto nkudu kande kashimbɛ?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto