BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w08 10/15 lk. 7-11
  • Jehowa tendaka dia wahɔ aso

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Jehowa tendaka dia wahɔ aso
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Tɔkɛndɛkɛndɛ la Nzambi
  • Ombutshi wa mɛtɛ le Baruka
  • Ɔna akakɛnɛmɔla ngandji kaki She
  • Ekimanyielo l’etena kahombama
  • Tendɛke nshi yayaye l’eshikikelo
  • Ewɔ dia ‘ndjayangɛ diangɔ dia weke’
    Ɔtɛkɛta wa Nzambi le so lo tshimbo ya Jeremiya
  • Tokeketsha lɔngɛnyi laso la ntondo ka ekomelo ndja
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2019
  • Jehowa tshɔkɔlaka ndo kokɛka akanga w’okitanyiya
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
  • Ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka, nyohɔ Otungi anyu a woke oma ko kakianɛ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
w08 10/15 lk. 7-11

Jehowa tendaka dia wahɔ aso

“[Jehowa] atukaka ashu andi lu kete tshe, dia nsukela waku weli la etema tshe le ndi.”​—2 EK. 16:9.

1. Lande na katɔsɛdingola Jehowa?

JEHOWA ekɔ Shɛso ka kokele. Nde teyaka dimɛna polo lo yɛdikɔ yele nde mbeyaka ndo “tukanyi” taso. (1 Ek. 28:9) Koko, nde hatɔsɛdingola dia tonda la dikɔmɔ. (Osam. 11:4; 130:3) La ngandji tshɛ, nde nangaka dia tokokɛ oma lo oseka dui tshɛ diakoka ndanya diɔtɔnganelo diasaso la nde kana mbidja elongamelo kaso ka lɔsɛnɔ la pondjo lo wâle.​—Osam. 25:8-10, 12, 13.

2. Jehowa kambaka la wolo ande lo wahɔ wa waa na?

2 Jehowa ekɔ Kanga-Wolo-Tshɛ ndo nde mɛnaka akambo tshɛ. Oma lɔkɔ, nde kokaka kimanyiya ekambi ande wa kɔlamelo etena tshɛ kɔlɔmbawɔ, ndo nde kokaka mbasukɛ lo tena dia pâ. 2 Ekondo 16:9 mbutaka ɔnɛ: “[Jehowa] atukaka ashu andi lu kete tshe, dia nsukela waku weli la etema tshe le ndi.” Tolembete dia Jehowa kambaka la wolo ande lo wahɔ wa wanɛ wokambɛ l’etema awɔ tshɛ, mbuta ate l’etema wa pudipudi ndo wele l’eyango w’ɛlɔlɔ. Nde hayakiyanya ngasɔ dikambo dia akanga wa kashi ndo ase dungi pende.​—Jas. 7:1, 20, 21, 25; Tuk. 1:23-33.

Tɔkɛndɛkɛndɛ la Nzambi

3, 4. Kakɔna kalembetshiya ‘kɛndakɛnda la Nzambi,’ ndo bɛnyɛlɔ diakɔna dia lo Bible diatokimanyiya dia sho shihodia dui sɔ?

3 Anto efula hawetawɔ kanyi y’ɔnɛ Otungi wa andja ɔnɛ wa woke kokaka mbetawɔ dia anto kɛndakɛnda la nde lo yoho ya lo nyuma. Koko, kɛsɔ mɛtɛ mbakombola Jehowa dia sho sala. Lo nshi yakafundamaka Bible, Ɛnɔka nde la Nɔa ‘wakakɛndakɛndaka la Nzambi.’ (Etat. 5:24; 6:9) Mɔsɛ “akatetemala, uku untu lena one lahenamaka.” (Heb. 11:27) Nkumekanga Davidi akakɛndakɛndaka l’okitshakitsha tshɛ la She lele l’olongo. Nde akate ate: “[Lam’ele Jehowa ekɔ] lu lunya lami la pami, dimi hatudidimaka la woma.”​—Osam. 16:8.

4 Ekɔ mɛtɛ dia hatokoke kɛndakɛnda la Jehowa lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ, koko sho kokaka sala dui sɔ lo yoho ya didjidji. Lo ngande? Omembi w’esambo Asafu akafunde ate: ‘Dimi latoyalaka la yɛ nshi tshɛ; wɛ atokimɛka lo lonya l’omi, alako ayɛ watɔnɔmbɔlaka.’ (Osam. 73:23, 24) Lo tshena pe, sho kɛndakɛndaka la Jehowa etena kakitanyiyaso alako ande walongolaso ntondotondo oma l’Ɔtɛkɛta ande wakafundama ndo lo tshimbo ya ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ.’​—Mat. 24:45; 2 Tim. 3:16.

5. Ngande wenda Jehowa ekambi ande wa kɔlamelo oko ombutshi wa ngandji, ndo ngande wahombaso mbɔ̂sa?

5 Lam’ele Jehowa ngɛnangɛnaka wanɛ wakɛndakɛnada la nde, nde mbaendaka oko ombutshi wa ngandji, nde mbakotshɛka ehomba awɔ, mbakokɛka ndo mbaetshaka. Nzambi akate ate: “Dimi layuketshaka ndu layukenyaka mbuka ka we kendakenda, dimi layukulakaka, layukendaka.” (Osam. 32:8) Yambola ɔnɛ: ‘Onde dimi ndjaɛnaka oko onto latakɛndakɛnda la Jehowa, lahokamɛ lomba lande ndo leya dia nde mendakami la ngandji tshɛ? Onde woho weyami ɔnɛ nde mendakami ekɔ la shɛngiya lo tokanyi, ɛtɛkɛta ndo etsha ami? Ndo etena kasalami pɛkato, onde dimi mbetawɔka dia Jehowa kema Nzambi k’awui wolo, koko nde ekɔ Ombutshi wa ngandji ndo wa kɛtshi wakombola dia kimanyiya wanɛ wayatshumoya dia vɔ nyomonga la diɔtɔnganelo la nde?’​—Osam. 51:17.

6. Lo ngande wele Jehowa ndeka ambutshi w’anto?

6 Lo tena dimɔtshi, Jehowa mbeyaka tokimanyiya kânga la ntondo ka sho sala dui dia kɔlɔ. Ɛnyɛlɔ, nde mbeyaka mɛna dia otema aso wa lokeso wotatɛ kombola diangɔ dia kɔlɔ. (Jer. 17:9) Lo tena dia ngasɔ, nde kokaka tokimanyiya esadi eto oleki ombutshi tshɛ w’onto nɛ dia “toki” yande yekɔ l’akoka wa mɛna kɛnɛ l’etei kaso, mbuta ate sɛdingola tokanyi ta l’etema aso. (Osam. 11:4; 139:4; Jer. 17:10) Tɔsɛdingole kɛnɛ kakasale Jehowa lo dikambo dimɔtshi diakakomɛ Baruka, sekeletɛlɛ ndo ɔngɛnyi w’oshika waki ɔprɔfɛta Jeremiya.

Ombutshi wa mɛtɛ le Baruka

7, 8. a) Baruka akinde, ndo nsaki yakɔna ya kɔlɔ yakayotatɛka pama l’otema ande? b) Ngande wakɛnya Jehowa woho wakandayakiyanyaka dikambo diaki Baruka?

7 Baruka aki ofundji wa manamana wakakambe la kɔlamelo tshɛ nde la Jeremiya dia mbewoya dombwelo diaki Jehowa le ase Juda. Ɔsɔ aki ɔkɛndɛ wa wolo efula. (Jer. 1:18, 19) L’etena kɛmɔtshi, Baruka lele ondo akotɔ lo nkumbo ka lokumu akatatɛ ndjayangɛ ‘diangɔ dia weke.’ Ondo nde aketawɔ dia lokaki ndo nsaki ka lomombo la l’emunyi fula lo yimba yande. Oyadi kakɔna tshɛ kaki lo yimba yande, Jehowa akɛnyi dia tokanyi ta kɔlɔ takayahamaka l’otema wa Baruka. Aha la tshimbatshimba, Jehowa akatɛ Baruka lo tshimbo ya Jeremiya ate: “We kakati wati: Ndi fono kambuyala le mi li! [Jehowa] ambahe lunyangu ladiku dia kandji kami. Dimi lambuheko la akhumu, hatani mumuya.” Oma lâsɔ Nzambi akate ate: “We atuyayangelaka akambu a waki? Tâyangaki!”​—Jer. 45:1-5.

8 Kânga mbele Jehowa akangola Baruka, nde kosala awui la kɛlɛ koko nde akayakiyanyaka l’otema ɔtɔi dikambo diande. Mɛnamaka dia Nzambi akɛnyi dia kânga mbaki Baruka la nsaki ya kɔlɔ, nde komonga la otema wa kɔlɔ. Jehowa akeyaka nto dia Jerusalɛma la Juda yaki suke la ndanyema ndo nde konangaka dia Baruka nkɔ l’etena ka kɔlɔ kɛsɔ. Ɔnkɔnɛ, dia mingola okambi ande, Nzambi akawohola dia nde ayanga “mbela elanyelu le antu tshe” ndo akakotsha dia naka Baruka sala akambo la lomba, kete nde ayotshikala la lɔsɛnɔ. (Jer. 45:5) Ekɔ oko Nzambi akawotɛ ate: ‘Onga la lomba, Baruka. Ohɔ kɛnɛ kayanga komɛ Jerusalɛma la Juda kema edja. Onga la kɔlamelo ko wɛ ayohanda! Dimi layokokokɛ.’ Mɛnamaka hwe dia Jehowa akananda otema waki Baruka, nɛ dia nde akatshikitanya kanyi yande ndo nde akahande etena kakayolanyemaka Jerusalɛma ɛnɔnyi 17 l’ɔkɔngɔ.

9. Ngande wayoyokadimola ambola wele l’odingɔ?

9 Etena kakanayɛ yimba l’ɔkɔndɔ wendana la Baruka ɔsɔ, sɛdingola ambola ndo avɛsa wayela anɛ: Kakɔna kɛnya woho wakasalɛ Nzambi Baruka akambo lo kɛnɛ kendana la woho wayaokande otsha le ekambi ande? (Adia Heberu 12:9.) Lo menda nshi ya pâ yasɛnaso, wetshelo akɔna wakokaso kondja oma lo dako diakasha Nzambi Baruka ndo lo kɛnɛ kakasale Baruka? (Adia Luka 21:34-36.) L’ɛnyɛlɔ ka Jeremiya, ngande wakoka dikumanyi dia Akristo mbokoya woho wayakiyanya Jehowa dikambo dia ekambi ande?​—Adia Ngalatiya 6:1.

Ɔna akakɛnɛmɔla ngandji kaki She

10. Kakɔna kakimanyiya Yeso dia kotsha ɔkɛndɛ ande oko wende Ɔtɛ w’etshumanelo ka Akristo?

10 La ntondo ka Kristo mbotɔ, Jehowa akɛnya ngandji kakandokaka wodja ande lo tshimbo ya aprɔfɛta ndo ya ekambi ande ekina wa kɔlamelo. Ɛlɔ kɛnɛ, ngandji kɛsɔ kekɔ lo kɛnɛmɔma lo yoho yoleki tshɛ oma le Yeso Kristo lele Ɔtɛ w’etshumanelo. (Ef. 1:22, 23) Oma lɔkɔ, Yeso mɛnyama lo dibuku dia Enyelo oko Ɔna Ɔkɔkɔ wele la “ashu esambeli, weli nyuma esambeli ya [Nzambi] yakandatumi lu kete tshe.” (Eny. 5:6) Eelo, oko wakandalodiama la nyuma k’ekila kaki Nzambi, Yeso ekɔ la shɛnɔdi ya kokele. Nde lawɔ mɛnaka kɛnɛ kele l’etei k’otema w’onto ndo nde mbeyaka dui tshɛ diasalema.

11. Ɔkɛndɛ akɔna wele la Yeso, ndo ngande wele woho watosalɛnde akambo kɛnɛmɔlaka dionga dia She?

11 L’ɛnyɛlɔ kaki Jehowa, Yeso lawɔ kema pulushi ka l’olongo. Nde tɔsɛdingolaka la ngandji. Lokombo lɔmɔtshi la lɔtɛtɛmɔla laki Yeso l’ɔnɛ “Shesu ka pundju” toholaka ɔkɛndɛ wayonga lande wa mbisha wanɛ tshɛ wele la mbetawɔ le nde lɔsɛnɔ la pondjo. (Is. 9:6) Ndo nto, oko wende Ɔtɛ w’etshumanelo ka Akristo, Kristo kokaka tshutshuya Akristo wambotshunda lo nyuma, djekoleko dikumanyi dia samba kana mbisha wanɛ wele lo dihombo alako.​—1 Tes. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2.

12. a) Kakɔna kɛnya mikanda wakatomɛ Yeso tshumanelo esambele dia lo Asie Mineure lo dikambo diande? b) Ngande wakɛnɛmɔla dikumanyi dionga diele la Kristo otsha le ɛkɔkɔ waki Nzambi?

12 Woho waleka Kristo ndjakiyanya dikambo dia ɛkɔkɔ mɛnamaka lo mikanda esambele wakandafundɛ dikumanyi dia lo tshumanelo esambele dia lo Asie Mineure. (Eny. 2:1–3:22) Lo mikanda ɛsɔ, Yeso akɛnya dia nde mbeyaka kɛnɛ kakasalemaka lo etshumanelo tshɛ ndo akɛnya woho wakandayakiyanyaka efula dikambo dia ambeki ande. Ngasɔ mbediɔ ndo le so ɛlɔ kɛnɛ, lam’ele awui wofundami lo dibuku dia Enyelo wekɔ lo kotshama lo “lushi la Khumadiondjo.”a (Eny. 1:10) Tena efula ngandji kaki Kristo mɛnamaka lo tshimbo ya dikumanyi diakamba oko elami w’ɛkɔkɔ wa lo nyuma lo tshumanelo. Nde kokaka tshutshuya ‘apami wele oko weshasha’ dia samba, keketsha, kana mbisha alako l’etena kahombama. (Ef. 4:8; Etsha 20:28; adia Isaya 32:1, 2.) Onde wɛ mbɔsaka welo wadjawɔ oko djembetelo ya woho wayakiyanya Kristo dikambo diayɛ?

Ekimanyielo l’etena kahombama

13-15. Ngande wakoka Nzambi kadimola alɔmbɛlɔ aso? Sha bɛnyɛlɔ.

13 Onde wɛ atalɔmbaka l’otema ɔtɔi dia kondja ekimanyielo ndo nongola okadimwelo wa dɔmbɛlɔ diakɔ etena kakaye ndjokenda Okristo ɔmɔtshi wambotshunda ndo kakandakokeketsha? (Jak. 5:14-16) Kana ondo wɛ akakimanyiyama oma lo sawo diakashama lo losanganya lɔmɔtshi l’Akristo kana dui dimɔtshi diakayadia oma l’ekanda aso. Tena efula Jehowa kadimolaka alɔmbɛlɔ lo toho tɔsɔ. Ɛnyɛlɔ, l’ɔkɔngɔ wa nde mbisha sawo, kadiyɛso kɛmɔtshi kakawasalɛ akambo aha la losembwe mingu ngana la ntondo ka sawo diakɔ mbishama akaye le ekumanyi kakasha sawo diakɔ. Lo dihole dia nde ndelalela lo kɛnɛ kendana la okakatanu waki lande, nde akɛnya lowando l’efula lo akambo amɔtshi w’oma l’Afundelo wakatɛkɛtama lo sawo. Awui akɔ wakɔtɔnɛka la awui waki lande ndo wakokeketsha efula. Nde aki mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbɔtɔ lo losanganya lɔsɔ!

14 Lo kɛnɛ kendana la ekimanyielo kalongolaso lo tshimbo ya dɔmbɛlɔ, tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka apami asato wakeke akambo wa mɛtɛ wa lo Bible lam’akiwɔ lo lokanu ndo wakakome apandjudi wahatabatizama. L’ɔtɛ wa dui dimɔtshi dia ngala diakasalema lo lokanu, wakashimbe ase lokanu tshɛ awui efula. Dui sɔ diakatshutshuya ase lokanu dia vɔ tɔmbɔkɔ. Ase lokanu wakokana dia l’ɔkɔngɔ w’olelo wa la pindju, vɔ wakahombe tona kaloya alɔnga dia mɛnya ɔtɔmbɔkwɛlɔ awɔ. Apandjudi asato waki watabatizama asɔ waki la ntondo ka okakatanu wa wolo. Naka vɔ tɔmbɔkɔ kâmɛ la ase lokanu akina, kete vɔ wayɔnyɔla dako diaki Jehowa diele lo Romo 13:1. Naka vɔ tona tɔmbɔkɔ kâmɛ la asekawɔ, kete asekawɔ wotokoka mbasalɛ kɔlɔ.

15 Oko wakiwɔ kokoka sawola lam’asawɔ, apami asato asɔ wakalɔmbɛ dia kondja lomba. La wedi a pindju, vɔ akɔ asato wakɔshi yɛdikɔ yâmɛ, mbuta ate vɔ wakahombe tona ndɛ. Etena kakaye alami dia ndjɔsa alɔnga, apami asato asɔ komonga la alɔnga wa kaloya. Vɔ mɛtɛ waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia ‘Ɔnɛ latokaka dɔmbɛlɔ’ aki suke lawɔ!​—Osam. 65:2.

Tendɛke nshi yayaye l’eshikikelo

16. Ngande wɛnya olimu w’esambishelo woho wayakiyanya Jehowa dikambo dia anto wele oko ɛkɔkɔ?

16 Olimu w’esambishelo wasalema l’andja w’otondo ekɔ djembetelo kina yɛnya woho wayakiyanya Jehowa dikambo dia anto wele l’etema w’ɛlɔlɔ watanema l’ahole tshɛ. (Etat. 18:25) Mbala efula Jehowa kambaka la andjelo dia nɔmbɔla ekambi ande otsha le anto wele oko ɛkɔkɔ, oyadi kânga anto asɔ wekɔ l’ahole wele lokumu l’ɔlɔlɔ latakome. (Eny. 14:6, 7) Ɛnyɛlɔ, lo tshimbo ya ondjelo, Nzambi akalɔmbɔla Filipɛ, osambisha ɔmɔtshi wa lo ntambe ka ntondo dia nde tohomana la ɔlɛnga ɔmɔtshi w’ose Etiyɔpiya dia nde tôlembetshiya Afundelo. Etombelo akɔna wakayala? Pami kɛsɔ aketawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ ndo akakome ombeki ɔmɔtshi waki Yeso wakabatizama.b​—Joa. 10:14; Etsha 8:26-39.

17. Lande na kahatahombe ndjakiyanya amboleka lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye?

17 Oko watatshu dikongɛ nɛ di’akambo otsha l’ekomelo kadiɔ, “asui” wakatatami wayotetemala. (Mat. 24:8) Ɛnyɛlɔ, oshinga wa mbo ya ndɛ wekɔ lo tadɛ efula nɛ dia anto wamboleka diyanga, diangɔ hadioyoleka ngɔna, kana esukusuku wa falanga. Mbeyaka monga wolo dia kondja olimu ndo ase olimu mbeyaka tshutshuyama dia nyomoleka kamba wenya efula. Oyadi kakɔna tshɛ kayotomba, wanɛ tshɛ wetsha wahɔ wa lo nyuma lo dihole dia ntondo ndo wele la ‘sso di’ɔsɛlɛngɛ’ hawohombe ndjakiyanya amboleka. Vɔ mbeyaka dia Nzambi mbaokaka ngandji ndo mbakotshɛka ehomba awɔ. (Mat. 6:22-34) Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole woho wakakotshɛ Jehowa Jeremiya ehomba ande lo 607 N.T.D., etena kaki Jerusalɛma l’ofukutanu.

18. Ngande wakɛnya Jehowa ngandji kakandokaka Jeremiya etena kakadingama Jerusalɛma?

18 L’etenyi k’ekomelo kakadingama Jerusalɛma oma le ase Babilɔna, Jeremiya aki lo lokanu. Ngande wakandakondjaka mbo ya ndɛ? Otondonga nde komonga lo lokanu, tshike nde akayangaka ndamɛ mbo ya ndɛ. Koko, nde akendɛka tshɛ lo tshɛ le anto waki suke lande wele efula kawɔ wakohetshaka! Jeremiya akayaɛkɛ le Nzambi lakolake dia mbokotshɛ ehomba ande, koko aha le anto. Onde Jehowa akakotsha daka diande? Eelo! Nde akasale dia Jeremiya kondjaka “ukama wa ma . . . edja ndu lam’akashili ma tshe l’usumba.” (Jer. 37:21) Jeremiya, Baruka, Ɛbɛdɛ-mɛlɛkɛ ndo anto akina wakahande l’etena kɛsɔ oma lo ndjala, hemɔ ndo nyɔi.​—Jer. 38:2; 39:15-18.

19. Etena kakongɛso nshi yayaye, eshikikelo kakɔna kahomba monga laso?

19 Eelo, “ashu wa Khumadiondjo weko le antu w’ololo, atui andi weko hwe lu dombelo diawo.” (1 Pet. 3:12) Onde wɛ ngɛnangɛnaka lo woho wakenda Shɔ lele l’olongo? Onde wɛ ndjaokaka lo lotui tshitshi lo mbeya dia nde kendaka dia wahɔ ayɛ? Naka ngasɔ, kete yashikikɛ dia tetemala kɛndakɛnda la Nzambi oyadi kɛnɛ tshɛ kayokokomɛ lo nshi yayaye. Sho kokaka ndjashikikɛ dia Jehowa ayotetemala monga nshi tshɛ suke l’ekambi ande wa kɔlamelo ndo ayowaendaka la ngandji tshɛ oko ombutshi.​—Osam. 32:8; adia Isaya 41:13.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

a Kânga mbele mikanda ɛsɔ mendanaka ntondotondo la ambeki waki Kristo wa akitami, atɔndɔ wele lɔkɔ mendanaka la ekambi waki Nzambi tshɛ.

b Ɛnyɛlɔ kekina kɛnya ɛlɔmbwɛlɔ kasha Nzambi kokaka tanema lo Etsha 16:6-10. Lɛkɔ sho mbadiaka dia ‘nyuma k’ekila kakashimbe’ Paulo nde la asekande diaha vɔ sambisha la Asiya ndo la Bituniya. Koko, Nzambi akâtome dia vɔ tosambisha la Makɛdɔniya, lɛnɛ aketawɔ anto efula wele l’etema w’ɛlɔlɔ esambishelo kawɔ.

Onde wɛ kokaka nembetshiya?

• Ngande wakokaso mɛnya dia tekɔ lo ‘kɛndakɛnda la Nzambi’?

• Ngande wakɛnya Jehowa ngandji kakandokaka Baruka?

• Oko wende Ɔtɛ w’etshumanelo k’Akristo, ngande wakɛnɛmɔla Yeso waonga wa She?

• Lo toho takɔna takokaso mɛnya dia sho ndjaɛkɛka le Nzambi lo nshi nyɛ ya pâ?

[Esato wa lo lɛkɛ 9]

L’ɛnyɛlɔ kaki Jeremiya la Baruka, dikumanyi dia Akristo kɛnɛmɔlaka ngandji kaki Jehowa

[Osato wa lo lɛkɛ 10]

Ngande wakoka Jehowa tokimanyiya l’etena kahombama?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto