BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w03 9/1 lk. 27-32
  • Toyaɛkɛ tshɛ le Jehowa lo tena dia pâ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Toyaɛkɛ tshɛ le Jehowa lo tena dia pâ
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2003
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Etena kashishaso olimu kana kakitakita ekondjelo kaso
  • Etena kasowaso la hemɔ
  • Etena katetemala wɔdu ɔmɔtshi wa demba
  • Wɛkamu ekɔ ohomba dia monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2003
  • Wɛ koka ndjaɛkɛ le ananyɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2022
  • Toyaɛkɛ le Jehowa nɛ dia ekomelo kaya suke
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2011
  • Nyɛsɔ toyaɛkɛke nshi tshɛ le Jehowa
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2003
w03 9/1 lk. 27-32

Toyaɛkɛ tshɛ le Jehowa lo tena dia pâ

“[Nzambi] eli eshamelu kasu la wulu asu, ekimanyelu ka wulu lu nshi ya pa”​—OSAMBU 46:1.

1, 2. (a) Ɛnyɛlɔ kakɔna kɛnya dia hatohombe komɛ lo mbuta tsho l’onyɔ ɔnɛ sho ndjaɛkɛka le Nzambi? (b) Lande na kahatahombe tsho komɛ lo mbuta l’onyɔ dia sho ndjaɛkɛka le Jehowa?

MBUTA tsho l’onyɔ ɔnɛ sho ndjaɛkɛka le Nzambi tshikitana la mɛnya dikambo sɔ l’etsha aso. Ɛnyɛlɔ, aya edja efula kafundama etelo k’ɔnɛ “In God We Trust” (Le Nzambi Mambotoyaɛkɛ) lo falanga y’ase Amɛrikɛ.a Lo 1956, waa dipite ya l’Amɛrikɛ wakadje ɔlɛmbɛ dia wodja w’otondo w’Amɛrikɛ ndjelaka etelo kɛsɔ. Koko, anto efula aha tsho lo wodja ɔsɔ, koko l’andja w’otondo wekɔ lo ndjaɛkɛ efula lo falanga kana lo lomombo la l’emunyi oleki woho wayaɛkɛwɔ le Nzambi.​—Luka 12:16-21.

2 Oko weso Akristo wa mɛtɛ, hatohombe tsho komɛ lo mbuta l’onyɔ ɔnɛ sho ndjaɛkɛka le Jehowa. Oko ‘atovɔka mbetawɔ kaha l’etsha,’ mbele ndo etelo ka lonyɔ k’ɔnɛ sho ndjaɛkɛka le Nzambi kahɛnyama oma l’etsha aso kekɔ anyanya. (Jakoba 2:26) Lo sawo di’etshi, takɛnyi dia sho mɛnyaka wɛkamu aso le Jehowa etena kakadimɔso le nde lo dɔmbɛlɔ, kayangaso ɛlɔmbwɛlɔ oma l’Ɔtɛkɛta ande, ndo etena ketawɔso di’ɔlɔngɔswamelo ande tɔlɔmbɔla. Nyɛsɔ kakianɛ tɔsɛdingole woho wakokaso takola wanya asato asɔ lo tena dia pâ.

Etena kashishaso olimu kana kakitakita ekondjelo kaso

3. Ekakatanu akɔna wendana l’ekondjelo wahomana l’ekambi waki Jehowa lo ‘tena dia pâ nɛ,’ ndo ngande weyaso dia Nzambi nangaka tokimanyiya lo dikambo sɔ?

3 Lo ‘tena nɛ dia pâ,’ ndo sho Akristo mbahomana l’ekakatanu wendana l’ekondjelo oko anto akina. (2 Timote 3:1) Diakɔ diele, sho mbeyaka shisha olimu aso lo shashimoya. Kana sho mbeyaka ndjotshutshuyama dia kamba wenya efula ko nongolaka paka yema ya falanga tshitshɛ. Lo tena dia ngasɔ, sho mbeyaka ndjonga l’okakatanu dia ‘kotsha ehomba w’ase nkumbo kaso.’ (1 Timote 5:8) Onde Nzambi Nkum’Olongo nangaka tokimanyiya lo tena dia ngasɔ? Eelo! Lo mɛtɛ, Jehowa hatotokokɛ oma l’ekakatanu tshɛ wa lo lɔsɛnɔ la lo dikongɛ nɛ di’akambo. Koko naka sho ndjaɛkɛ le nde, kete ɛtɛkɛta ɛnɛ wele l’​Osambu 46:1 wayokotshama lo dikambo diaso: “[Nzambi] eli eshamelu kasu la wulu asu, ekimanyelu ka wulu lu nshi ya pa.” Lâsɔ ngande wakokaso mɛnya dia sho ndjaɛkɛka tshɛ le Jehowa lo tena dieso bu l’ekondjelo ka dimɛna?

4. Ahombaso nɔmba Nzambi etena kongaso l’okakatanu wendana l’ekondjelo, ndo ngande wakadimola Jehowa alɔmbɛlɔ wa ngasɔ?

4 Yoho mɔtshi ya mɛnya wɛkamu aso le Jehowa ele lo kadimɔ le nde lo dɔmbɛlɔ. Ko ahombaso mbutɛ Nzambi lo dɔmbɛlɔ dia ngasɔ na? Lam’ongaso l’ekakatanu wendana l’ekondjelo, sho mbeyaka monga l’ohomba wa lomba l’oshika l’etena kakɔ oleki lo tena dikina tshɛ. Lâsɔ, sho pombaka mɛtɛ nɔmba dia kondja lomba l’oshika! Ɔtɛkɛta wa Jehowa toshikikɛka ɔnɛ: “Naka [onto] omotshi ambuhumba [lomba], ndi alombe [Nzambi], katushaka antu tshe diango la lukahu, hâhangwela, ku ndi ayuwusha[l]o.” (Jakoba 1:5) Eelo, sho pombaka nɔmba Jehowa dia nde tosha lomba, mbut’ate dikoka dia kamba dimɛna la ewo, eokelo, ndo shɛnɔdi dia tokimanyiya dia sho mbɔsa tɛdikɔ t’eshika ndo sala ɛsɔnwɛlɔ w’amɛna. Shɛso ka ngandji lele l’olongo toshikikɛka dia nde ayoka weho w’alɔmbɛlɔ asɔ. Nde atongaka nshi tshɛ suke dia nɔngɔsɔla mboka y’onto layaɛkɛ le nde l’otema ande tshɛ.​—Osambu 65:2; Tukedi 3:5, 6.

5, 6. (a) Lande na kakokaso nyanga ekimanyielo l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi dia ndɔshana l’ekakatanu wendana l’ekondjelo? (b) Kakɔna kakokaso sala dia kitshakitsha ekiyanu etena kashishaso olimu?

5 Nyanga ɛlɔmbwɛlɔ l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ekɔ yoho kina ya mɛnya dia sho ndjaɛkɛka le Jehowa. Waohwelo ande wele lo Bible wekɔ waohwelo ‘w’eshika.’ (Osambu 93:5) Kânga mbele aya ndekana ɛnɔnyi 1900 wakashile dibuku sɔ fundama, dibuku diakasambiyama sɔ diekɔ l’alako w’eshika ndo la lomba lakoka tokimanyiya l’etena kongaso l’okakatanu wendana l’ekondjelo. Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi diɛnya lomba l’oma lo Bible.

6 Aya edja efula, Nkumekanga ka lomba Sɔlɔmɔna akate l’ɔlɔlɔ tshɛ ate: “Djo y’ukambi yatuyalaka longovungovu, kana yema tshitshe mbulendi kana efula, keli elutelu ka kanga ongonyi hatûladiaka djo.” (Undaki 5:12) Ɔlɔngɔswɛlɔ, wombelo ndo ekokelo ka lomombo laso la l’emunyi nɔmbaka wenya ndo falanga efula. Ɔnkɔnɛ, etena kashishaso olimu, ayonga ohomba sho nyomenda yoho yaso ya lɔsɛnɔ, lo nyanga dia tshikitanya diangɔ dieso mɛtɛ ladiɔ ohomba la nɛ diele bu ohomba efula. Dia kitshakitsha okiyanu, mbeyaka monga ohomba sala etshikitanu ɛmɔtshi. Ɛnyɛlɔ, onde ayonga ohomba sho sɛna yoho ya lɔsɛnɔ yaha okandjakandja, ondo lo monɔ todjasɛ lo luudu la tshitshɛ kana minya diangɔ diaso dimɔtshi dia l’emunyi diele bu ohomba efula?​—Mateu 6:22.

7, 8. (a) Ngande wakɛnya Yeso dia nde mbeyaka di’anto wele bu kokele wekɔ la mbekelo ka ndjakiyanya otamanya lo dikambo dia lomombo la l’emunyi? (Enda ndo lo nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.) (b) Naa dako dia lomba diakasha Yeso lo kɛnɛ kendana la woho wa mbewɔ ekiyanu w’anyanya?

7 Lo Dako dia lo Dikona, Yeso akalake ate: “Tanyuyakananyaki dia nyumu nyati: Ayutole na? kana, ayutono na? kana dia alimba anyu nyati: Ayutolota na?”b (Mateu 6:25) Yeso akeyaka di’anto wele bu kokele wekɔ la mbekelo ka ndjakiyanyaka dia kondja diangɔ diewɔ ladiɔ ohomba. Lâsɔ ngande wakokaso ‘tshika dia ndjakiyanya’ dikambo dia diangɔ sɔ na? Yeso akate ate ‘nyotetemale la nyanga ntondo Diolelo.’ Oyadi ekakatanu akɔna wahomana laso, sho ladia tetemala la mbetsha ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ laso. Naka sho sala dui sɔ, kete Shɛso lele l’olongo ‘ayotokotshɛ’ ehomba aso wa lushi la lushi. Nde ayotoshaka kɛnɛ keso latɔ ohomba lo weho wotshikitanyi.​—Mateu 6:33.

8 Yeso akasha dako nɛ nto ate: “Okone, tanyuyakananyaki dia lui, ne dia lui [ayonga l’ekiyanu alɔ].” (Mateu 6:34) Bu dikambo dia lomba dia ndjakiyanya amboleka lo kɛnɛ kendana la kɛnɛ kayokoka tokomɛ loyi. Nomb’ewɔ kɛmɔtshi akate ate: “Wɔma wele laso lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye hatongaka nshi tshɛ woho wakanyiyaso.” Naka sho kitanyiya dako dia lo Bible diata dia mbidja yimba lo kɛnɛ koleki ohomba la ndjakitshakitsha tshɛ ndo sɛna lushi la lushi la kɛnɛ kakoka tokomɛ, kete dikambo sɔ mbeyaka tokimanyiya dia mbewɔ ekiyanu w’anyanya.​—1 Petero 5:6, 7.

9. Ekimanyielo kakɔna kakokaso tana l’ekanda watondja ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ etena kongaso l’ekakatanu wendana l’ekondjelo?

9 Etena kongaso l’ekakatanu wendana l’ekondjelo, sho koka mɛnya wɛkamu aso le Jehowa lo nyanga ekimanyielo l’ekanda watondja ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ.’ (Mateu 24:45) Mbala la mbala, asawo wele l’alako w’amɛna ndo wɛnya woho wa sala etena kongaso l’ekakatanu wendana l’ekondjelo tombaka lo Réveillez-vous ! Sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ, “Au chômage que faire?” diakatombe lo numɛlɔ ka Ngɔndɔ k’Enanɛi 8, 1991, diekɔ l’alako enanɛi w’amɛna wambokimanyiya anto efula di’aha vɔ monga l’ofukutanu lo dikambo dia falanga ndo lo yimba etena kashishawɔ olimu.c Lo mɛtɛ alako anɛ pombaka monga la wɛdimo lo kɛnɛ kendana l’ohomba wa mɛtɛ wa falanga. Dikambo sɔ diakatɛkɛtama lo sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Plus important que l’argent,” diakatombe lo numɛlɔ kakɔ kâmɛ.​—Undaki 7:12.

Etena kasowaso la hemɔ

10. Ngande wɛnya ɛnyɛlɔ ka Nkumekanga Davidi dia ekɔ dimɛna ndjaɛkɛ le Jehowa etena kandamaso la hemɔ kɛmɔtshi ka wolo?

10 Onde ekɔ dimɛna monga la wɛkamu le Jehowa lam’eso la hemɔ ka wolo? Eelo! Jehowa mbokaka anto ande wele la hemɔ kɛtshi. Ndo nto, nde nangaka mbakimanyiya. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka Nkumekanga Davidi. Nde ndamɛ aki la hemɔ wolo etena kakandafunde dionga diele la Nzambi otsha le onto ɔlɔlɔ lele la hemɔ. Nde akate ate: “[Jehowa] atuwushaka wulu lam’endi lu tangi k’asui. We atûsambaka lu kandji yandi tshe, lam’endi lu tangi.” (Osambu 41:1, 3, 7, 8) Davidi akayaɛkɛ la wolo tshɛ le Nzambi, ndo l’ekomelo nkumekanga akayokaka dimɛna. Lâsɔ, ngande wakokaso mɛnya wɛkamu aso le Nzambi etena kasowaso la hemɔ kɛmɔtshi na?

11. Etena kasowaso la hemɔ, kakɔna kakokaso nɔmba Shɛsɔ lele l’olongo?

11 Etena keso la hemɔ, yoho mɔtshi ya mɛnya woho wayaɛkɛso le Jehowa ele mbɔlɔmba dia nde tokimanyiya dia sho mbikikɛ. Sho mbeyaka mbɔlɔmba dia nde tosha ‘lomba l’oshika’ woho wa sho monga la yonge ya demba yɛdimi l’akoka aso. (Tukedi 3:21) Sho mbeyaka nto mbɔlɔmba dia nde tokimanyiya dia sho monga la solo dia lotutsha ndo dia sho mbikikɛ hemɔ kele laso. Lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, sho pombaka nɔmba Jehowa dia nde tosukɛ, dia nde tosha wolo wa sho tetemala la nama kɔlamelo yaso otsha le nde ndo di’aha sho shisha wɛdimo aso oyadi kakɔna tshɛ kakoka tokomɛ. (Filipi 4:13) Tetemala monga la kɔlamelo otsha le Nzambi ndeka kokɛ lɔsɛnɔ lele laso ɛlɔ kɛnɛ ohomba. Naka sho tetemala la nama kɔlamelo yaso, kete Ofutshi wa Woke ayotosha lɔsɛnɔ ndo alemba wa kokele pondjo pondjo.​—Heberu 11:6.

12. Naa atɔndɔ wa l’Afundelo wakoka tokimanyiya dia mbɔsa tɛdikɔ t’amɛna lo kɛnɛ kendana l’esakelo?

12 Ndjaɛkɛ kaso le Jehowa totshutshuyaka nto dia nyanga ɛlɔmbwɛlɔ ka dimɛna l’Ɔtɛkɛta ande, Bible. Atɔndɔ wele l’Afundelo mbeyaka tokimanyiya dia sho mbɔsa tɛdikɔ t’amɛna etena kahombaso sɔna woho wahombaso sakemɛ. Ɛnyɛlɔ, oko weyaso dia Bible hetawɔ ‘awui w’ɛdiɛngɛ,’ sho mbewɔka weho w’esakelo tshɛ wasalawɔ awui w’ɛdiɛngɛ. (Ngalatiya 5:19-21; Euhwelu k’Elembe 18:10-12) Tende ɛnyɛlɔ kekina kɛnya dia lomba la lo Bible lekɔ oshika: “Kanga enginya atetawoka awui tshe wata antu. Keli kanga ewu atushishimaka mbuka katandatshu.” (Tukedi 14:15) Ɔnkɔnɛ, etena kayangaso dia sakemɛ, ayonga dikambo dia lomba dia nyanga tokanyi le anto w’eshika lo dihole dia ‘mbetawɔ awui tshɛ wata anto.’ ‘Yimba y’ɔlɔlɔ’ shɔ mbeyaka tokimanyiya dia sho sɛdingola ɛsɔnwɛlɔ wahombaso sala ndo dia mbɔsa yɛdikɔ ya dimɛna.​—Tito 2:12.

13, 14. (a) Naa asawo w’ohomba wendana la yonge ya demba wakatondjama lo Tshoto y’Etangelo la Réveillez-vous !? (Enda ndo lo kiombo ya lo lɛkɛ 31.) (b) Alako akɔna wendana la woho wa sɛna la hemɔ yahakɔnɔ esadi wele lo Réveillez-vous ! wa Ngɔndɔ ka Ntondo 22, 2001?

13 Sho mbeyaka nto mɛnya wɛkamu aso le Nzambi lo salaka eyangelo l’ekanda watondja ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo. Tshoto y’Etangelo la Réveillez-vous ! tondjaka mbala mɔtshi asawo w’ohomba efula wotshikitanyi wendana l’ekakatanu ɛmɔtshi wa lânde wa lo yonge ya demba ndo wa hemɔ mɔtshi.d Tena dimɔtshi, tojurunalɛ tɔsɔ tondjaka asawo w’anto amɔtshi wakakɔnɔ hemɔ yotshikitanyi kana elando ɛmɔtshi. Ndo nto, asawo amɔtshi mbishaka alako w’oma l’Afundelo ndo mɛnyaka woho wakoka onto sɛna la hemɔ yahakɔnɔ esadi.

14 Ɛnyɛlɔ, Réveillez-vous ! wa Ngɔndɔ ka Ntondo 22, 2001, aki l’ɔtɛ a dui lo lohoso ɔnɛ, “Maladie, infirmité: du réconfort.” Asawo wele lɔkɔ wekɔ l’atɔndɔ w’oma lo Bible wakimanyiya efula kâmɛ ndo ɛtɛkɛta w’oma l’enyɔ w’anto wakawakɔnya wakatondoya dia sɛna l’edja k’ɛnɔnyi efula la hemɔ mɔtshi ya wolo. Sawo diata ɔnɛ, “Comment vivre au mieux avec votre déficience physique” diakasha alako anɛ: Yanga dia mbeya dimɛna awui wendana la hemɔ kele layɛ. (Tukedi 24:5) Yadjɛ eyango w’amɛna, mbidja ndo eyango wa kimanyiya anto akina, koko eya dia ondo wɛ hatokoka kotsha eyango akɔ wâmɛ oko anto akina. (Etsha 20:35; Ngalatiya 6:4) Ewɔ dia ndjakakitola l’anto. (Tukedi 18:1) Ngɛnyangɛnya anto waya ndjokenda. (Tukedi 17:22) Lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, tetemala la nama dimama dia wolo l’asayɛ la Jehowa ndo l’etshumanelo. (Nahuma 1:7; Romo 1:11, 12) Shi sho pombaka mɛtɛ monga la lowando l’ɛlɔmbwɛlɔ k’oshika katosha Jehowa l’ekimanyielo k’ɔlɔngɔswamelo ande?

Etena katetemala wɔdu ɔmɔtshi wa demba

15. Ngande wakonge ɔpɔstɔlɔ Paulo l’akoka wa mbidja otshumba lo ta diakandalɔka la wɛɔdu wa demba diele bu kokele, ndo eshikikelo kakɔna kakokaso monga la tɔ?

15 Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Nduku engo k’ololo keli lu dimba diami.” (Romo 7:18) Paulo akeyaka oma lo kɛnɛ kakokomɛ ndamɛ dia ekɔ wolo efula ndɔshana la saki ndo la wɛɔdu wa demba diele bu kokele. Koko Paulo aki l’eshikikelo dia nde akakoke tondoya dikambo sɔ. (1 Koreto 9:26, 27) Woho akɔna na? Lo ndjaɛkɛ tshɛ le Jehowa. Diakɔ diakakoke Paulo mbuta ate: “Omenyi fono mbemi! Akona ayutshungula uma lu dimba dia nyoi ne. Lusaka le [Nzambi] uma le Jesu Kristu Khumesu.” (Romo 7:24, 25) Ko kayotota dikambo diaso? Ndo sho lawɔ mbalɔshana la wɛɔdu wa demba. Etena kalɔshanaso la wɛɔdu wa demba ɛmɔtshi, bu wolo sho shisha eshikikelo, lo koma lo mbuta ɔnɛ hatokokaki tshika wɛɔdu aso wa demba pondjo. Koko Jehowa ayotokimanyiya oko wakandakimanyiya Paulo, naka sho ndjaɛkɛ le Nde koko aha lo wolo aso hita.

16. Kakɔna kahombaso nɔmba Nzambi etena katetemala wɔdu ɔmɔtshi wa demba, ndo kakɔna kahombaso sala naka tambɔkɔ nto lo wɔdu ɔmɔtshi wa demba?

16 Etena katetemala wɔdu ɔmɔtshi wa demba, sho koka mɛnya wɛkamu aso le Jehowa lo mbɔ̂lɔmba. Sho pombaka nɔmba, ndo kânga ndelɛ Jehowa dia nde tokimanyiya la nyuma kande k’ekila. (Luka 11:9-13) Sho koka nɔmba lo yoho ya lânde dia nde tosha ndjakimɛ kele olowa ɔmɔtshi wa nyuma ka Nzambi. (Ngalatiya 5:22, 23) Ko ahombaso sala naka tambɔkɔ nto lo wɔdu ɔmɔtshi wa demba l’ɔkɔngɔ wa sho tshika dikambo diakɔ lo tshanda mɔtshi na? Sho hatombe mpekɔ pondjo. Tatohekɔke pondjo dia nɔmba Nzambi kaso ka kɛtshi la ndjakitshakitsha tshɛ, edimanyelo ndo ekimanyielo. Jehowa hatokasha pondjo ‘solo diambatɛ kana otema wele la lonyangu’ l’ɔtɛ wa nkum’otema kaya bu dimɛna. (Osambu 51:17) Naka sho mbɔlɔmba l’otema ɔtɔi, l’otema wa ndjatshumoya, kete Jehowa ayotokimanyiya dia sho shika tanga la ntondo k’ehemba.​—Filipi 4:6, 7.

17. (a) Lande na kele ekɔ ohomba efula mbeya woho woka Jehowa lo kɛnɛ kendana la wɛɔdu wa demba wa lânde walɔshana laso? (b) Naa avɛsa wakokaso kimɛ l’ɔtɛ naka tekɔ lo ndɔshana l’akambo wele oko tshelo ya momalaka esadi, nama lolimi laso, kana tekɔ la nsaki ka ndjasha lo tɔkɛnyɔ ta kɔlɔ?

17 Sho koka nto mɛnya dia sho ndjaɛkɛka le Jehowa lo nyanga ekimanyielo l’Ɔtɛkɛta ande. Lo kamba la concordance Biblique kana Ɛndɛksɛ watomba lo numɛlɔ k’ekomelo k’ɔnɔnyi tshɛ ka Tshoto y’Etangelo la Réveillez-vous !, sho koka tana okadimwelo wa wombola ɔnɛ, ‘Ngande woka Jehowa l’ɔtɛ wa wɔdu wa demba wa lânde walɔshana lami na?’ Mbeya woho woka Jehowa lo dikambo dimɔtshi mbeyaka keketsha nsaki kele laso ka mbɔngɛnyangɛnya. Ɔsɔku, mbayotokoka mbɔsa akambo woho wawaɔsande, mbut’ate, tayohetsha kɛnɛ kahetshande. (Osambu 97:10) Anto amɔtshi wakɛnyi dia ekɔ ohomba kimɛ l’ɔtɛ avɛsa wa lo Bible wendana la wɔdu wa lânde wa demba walɔshana lawɔ. Onde tekɔ lo nyanga dia tshika tshelo ya momalaka esadi? Ɔnkɔnɛ, sho koka kimɛ l’ɔtɛ avɛsa wele oko Tukedi 14:17 ndo Efeso 4:31. Onde tekɔ l’okakatanu dia nama lolimi laso di’aha tɛkɛta ɔtɛkɛtatɛkɛta? Sho koka kimɛ l’ɔtɛ avɛsa wele oko Tukedi 12:18 ndo Efeso 4:29. Onde tekɔ la nsaki ka ndjasha lo tɔkɛnyɔ ta kɔlɔ? Sho koka mbohɔ avɛsa wele oko Efeso 5:3 ndo Kolosai 3:5.

18. Lande na kahatahombe mboka sɔnyi dia nyanga ekimanyielo le dikumanyi dia sho tondoya wɛɔdu aso?

18 Nyanga ekimanyielo le dikumanyi diakasɔnama oma le nyuma ka Nzambi l’etshumanelo ekɔ yoho kina nto ya mɛnya ndjaɛkɛ kaso le Jehowa. (Etsha 20:28) Ekɔ ngasɔ nɛ dia Jehowa mbakasha lo tshimbo ya Kristo ‘apami wele oko weshasha’ asɔ dia vɔ kokɛ ndo nama ɛkɔkɔ ande. (Efeso 4:7, 8, 11-14) Ekɔ mɛtɛ dia mbeyaka monga wolo nyanga ekimanyielo lam’alɔshanaso la wɔdu ɔmɔtshi wa demba. Sho mbeyaka mboka sɔnyi, lo mboka wɔma ɔnɛ dikumanyi wayotɔsa oko anto w’anyanya. Koko aha la tâmu, apami wambotshunda lo nyuma asɔ wayotɔlɛmiya lo dihonga diɛnyishaso dia nyanga ekimanyielo. Ndo nto, dikumanyi salaka la wolo dia kɛnɛmɔla waonga waki Jehowa lo dionga diele lawɔ otsha le ɛkɔkɔ. Alako wakiwɔ wakeketsha, w’amɛna ndo wetshelo w’oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbeyaka monga kɛnɛ kahombaso mɛtɛ dia keketsha yɛdikɔ yele laso ya tondoya wɛɔdu wele laso.​—Jakoba 5:14-16.

19. (a) Lo yoho yakɔna yayanga Satana dia kamba l’akambo w’anyanya wa lo lɔsɛnɔ la lo dikongɛ nɛ di’akambo? (b) Ndjaɛkɛ kɛdikɛdi na ndo yɛdikɔ yakɔna yambotɔsa la wolo tshɛ na?

19 Tatohɛke pondjo dia Satana mbeyaka dia nshi yambotshikalɛ yaya bu efula. (Enyelo 12:12) Nde nangaka dia kamba l’akambo w’anyanya wa lo lɔsɛnɔ la l’andja ɔnɛ dia tɔkɔmɔla otema ndo tohekoya. Nyɛsɔ toyaɛkɛ tshɛ l’ɛtɛkɛta wele lo Romo 8:35-39 wata ɔnɛ: “Akona ayeya ntanganya uma lu ngandji ka Kristu na? Undi, fono, shoko, asui, ndjala, utakataka, akambu wa l’asa eku la nyoi, kana yombo ya ta? . . . Kema, lu akambu aso tshe kesu andeki w’utamanya ne dia one lakatulangi. Dimi lambetawo nti: Aha nyoi, kuyanga lumu, kuyanga andjelo, kuyanga waulelu, kuyanga akambu wa kakiane, kuyanga akambu wayayi, kuyanga wulu, Kuyanga utali, kuyanga ohongo, kuyanga engo kekina kakatungama kayeya ntanganya uma lu ngandji ka [Nzambi] keli le Kristu Jesu Khumesu.” Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ ɛtɛkɛta wɛnya ndjaɛkɛ ka mɛtɛ le Jehowa! Koko, ndjaɛkɛ ka ngasɔ kema tsho nsaki kɛmɔtshi. Tɔ kɛkɔ ndjaɛkɛ kalɔmba dia kana yimba dimɛna lo tɛdikɔ tɔsaso lo lɔsɛnɔ laso la lushi la lushi. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ toyashikikɛ dia ndjaɛkɛka tshɛ le Jehowa lo tena dia pâ.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

a Lo mukanda wakandafundɛ anto wakamba lɛnɛ atshulawɔ falanga y’ase Amɛrikɛ, lo Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ɔtɔi 20, 1861, Salmon Portland Chase ɔnɛ laki sekeletɛlɛ kendana l’awui wa falanga nshi shɔ akafunde ate: “Ndoko wodja wakoka monga la wolo naka aha wolo w’oma le Nzambi, kana sɛna lo wɔladi naka aha l’ekokelo k’oma le Nde. Woho wayaɛkɛ anto aso le Nzambi pombaka mɛnyama lo falanga ya wodja aso.” Oma lɔkɔ, etelo k’ɔnɛ, “In God We Trust” (Le Nzambi Mambotoyaɛkɛ kakatatɛ fundama lo falanga y’ase Amɛrikɛ tatɛ lo 1864.

b Okiyanu watɛkɛtama lanɛ ekɔ “okiyanu wa la wɔma wakoka shidiya ɔngɛnɔngɛnɔ w’onto wa tetemala sɛna.” Dikadimwelo dimɔtshi dia Bible mbutaka ɔnɛ “tanyuyakiyanyaki” kana “tanyokake wɔma.” Koko, dikadimwelo sɔ mɛnyaka dia sho hatohombe tatɛ ndjakiyanya kana mboka wɔma. Dibuku dimɔtshi mbutaka ɔnɛ: “Vɛrbɛ ya lo Grɛkɛ yokambi lawɔ lanɛ mɛnyaka otomelo wa dui, mbut’ate didjango dia tshika sala dikambo dimɔtshi diasalema.”

c Awui akɔ enanɛi vɔanɛ: (1) Tokake wɔma; (2) ɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ; (3) etawɔ kamba weho ekina w’elimu; (4) sɛna lo ndjela ekondjelo kayɛ, aha ndjaɛdika l’anto akina; (5) ewɔ dia mbɔsa abasa; (6) kokɛ kâmɛ ka lo nkumbo; (7) totshake akambo wa fumbɔ sɔnyi; ndo (8) ɛdika la ntondo woho wahombayɛ kamba la yema ya falanga yele layɛ.

d Tojurunalɛ tatɛkɛta awui w’oma lo Bible tɔsɔ, hatɔtɛkɛta akambo tshɛ kana tshutshuya anto dia ndjela yoho mɔtshi ya lânde y’esakelo, tɔ mɛnyaka dia onto ndamɛ mbahomba mbɔsa yɛdikɔ lo dikambo sɔ. Koko, asawo wa lo tojurunalɛ tɔsɔ watɛkɛta dikambo dia wa hemɔ kana di’elando ɛmɔtshi wa lânde, wekɔ tsho l’oyango wa mbewoya ambadi kɛnɛ katama nshi nyɛ lo dikambo dia hemɔ yakɔ.

Onde wɛ akohɔ?

• Lo toho takɔna takokaso mɛnya dia sho ndjaɛkɛka le Jehowa etena kahomanaso l’ekakatanu wendana l’ekondjelo?  

• Ngande wakokaso mɛnya ndjaɛkɛ kaso le Nzambi etena kasowaso la hemɔ?

• Ngande wakokaso mɛnya dia sho ndjaɛkɛka mɛtɛ le Jehowa etena katetemala wɔdu ɔmɔtshi wa demba?

[Kiombo ya lo lɛkɛ 31]

Onde wɛ akohɔ asawo anɛ?

Etena kakɔmɔso otema l’ɔtɛ w’ekakatanu wendana la yônge yaso ya demba, ekɔ ekeketshelo mbadia awui wendana l’anto akina wakatondoya ekakatanu wendana la yônge ya demba, hemɔ mɔtshi kana dikɔmɔ. Asawo amɔtshi wakatondjama lo Tshoto y’Etangelo la Réveillez-vous ! lo kɛnɛ kendana l’ekakatanu ɛsɔ vɔanɛ.

Sawo diata ɔnɛ: “J’ai surmonté mes faiblesses” mendanaka la woho wa ndɔshana la tokanyi ta kɔlɔ ndo la lɔkɔnyɔ l’efula.​—Tshoto y’Etangelo, Ngɔndɔ ka Tanu 1, 1990.

“Même un poumon d’acier n’a pu l’empêcher de prêcher.”​—Réveillez-vous !, Ngɔndɔ ka Ntondo 22, 1993.

Sawo diata ɔnɛ: “Une balle a bouleversé ma vie” mendanaka la woho wa ndɔshana la muyɛkɛ.​—Réveillez-vous !, Ngɔndɔ ka Dikumi 22, 1995.

Sawo diata ɔnɛ: “Vous ne savez pas ce que votre vie sera demain” diakɛnya woho wa ndɔshana l’ofukutanu wa lo yimba.​—Tshoto y’Etangelo, Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ahende 1, 2000.

Sawo diata ɔnɛ “Loida, ou la victoire sur le silence” mɛnyaka woho wa ndɔshana la hemɔ kɔdja etenyi kɛmɔtshi ka wɔɔngɔ.​—Réveillez-vous !, Ngɔndɔ ka Tanu 8, 2000.

“Mon combat contre l’endométriose.”​—Réveillez-vous !, Ngɔndɔ k’Esambele 22, 2000.

“Mon combat contre la sclérodermie.”​—Réveillez-vous !, Ngɔndɔ k’Enanɛi 8, 2001.

“Ma victoire contre la dépression postnatale.”​—Réveillez-vous !, Ngɔndɔ k’Esambele 22, 2002.

[Osato wa lo lɛkɛ 29]

Mbeyaka monga dikambo dia lomba dia nyomenda yoho yaso ya lɔsɛnɔ etena kashishaso olimu

[Osato wa lo lɛkɛ 30]

Ɔkɔndɔ waki Loida mɛnyaka woho wakimanyiya ndjaɛkɛ le Jehowa onto dia mbikikɛ ehemba (Enda lo kiombo ya lo lɛkɛ 31)

[Osato wa lo lɛkɛ 32]

Hatohombe mboka sɔnyi dia nyanga ekimanyielo dia tondoya wɛɔdu wele laso

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto