Tokimanyiya anto akina dia mbetawɔ losango la Diolelo
‘Angiripa akatɛ Paulo ate: ‘L’etena ka tshitshɛ keto wɛ nangaka mbetawoyami dia dimi koma Okristo.’—ETSHA 26:28.
1, 2. Ngande wakayokoma ɔpɔstɔlɔ Paulo la ntondo ka Nguvɛrnɛrɛ Fɛstɔ ndo ka Nkumekanga Herɔdɛ Angiripa II?
L’ƆNƆNYI 58 T.D., Nkumekanga Hɛrɔdɛ Angiripa II nde la Bɛrɛnika ka kosɛnde ka womoto wakatshu l’osomba wa Kayisariya dia ntenda Pɔrkiɔ Fɛstɔ laki Nguvɛrnɛrɛ k’ose Rɔma. Nguvɛrnɛrɛ Pɔrkiɔ Fɛstɔ akawaelɛ dia vɔ ndja. Vɔ wakaye la “eyelu ka lukumu. Vo wakoto l’elumbwelu kame la elombodi a waki w’alimbi ndu la dihangamendi dia l’usumba.” Lo didjango diaki Fɛstɔ anto wakela Paulo laki ɔpɔstɔlɔ w’Okristo la ntondo kawɔ. Ngande wakayokoma ombeki wa Yeso Kristo ɔsɔ lo kilombo la ntondo ka Nguvɛrnɛrɛ Fɛstɔ na?—Etsha 25:13-23.
2 Kɛnɛ kakatɛ Fɛstɔ angɛndangɛnda ande mbishaka okadimwelo lo wombola ɔsɔ. Nde akawatɛ ate: “Khum’ekanga Angiripa, la apami tshe weli la su lone, nyu menaka untu one, asi Juda tshe wakôsongwela la ntundu kami la Jerusalema ndu lindu. Vo wakati vati: Kema ololo ndi ntshikala la lumu ntu. Keli dimi kumbutana la dikambu dia ndi mvo. Lam’ak[alɔmbɛ pami kɛnɛ dia tolomboshama la ntondo ka] elumbwelu ka khum’ekanga ka wuki Angusta, dimi lakasanguya dia mbutuma le ndi. Dimi kema la diui dia shikaa dia nfundela khumemi dikambu diandi. Dia dikambu ne mbuyemi la ndi la ntundu kanyu, djekaleka la ntundu ka khum’ekanga Angiripa. Lam’ayundûlumbuya, dimi layuyala la diui dia nfunda. Ne dia lambukana nti: Kema ololo ntuma usi lukanu, ku aha mvuta akambu wakawôsongwela.”—Etsha 25:24-27.
3. Lande na kele ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ wa la Jerusalɛma wakahindɛ Paulo onongo?
3 Ɛtɛkɛta waki Fɛstɔ mɛnyaka dia wakahindɛ Paulo onongo ɔnɛ nde ekɔ lo tɔmbɔsha anto, onongo wele, onto laki la wɔ akalongolaka dilanya dia nyɔi. (Etsha 25:11) Koko, Paulo komonga l’onongo. Ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ wa la Jerusalɛma wakomamatanyɛ awui asɔ l’ɔtɛ wa kandjema kaki lawɔ. Vɔ wakalɔshaka olimu waki Paulo w’opandjudi wa Diolelo ndo wakomalaka efula ɔnɛ longo le nde mbakimanyiya anto akina dia vɔ koma ambeki waki Yeso Kristo. Wakamɔ la Paulo oma la Jerusalɛma atalamema wolo, ko vɔ ntshɔ la nde otsha l’osomba wa Kayisariya waki la abongo wa masuwa ndo lɛkɔ mbaki biro wakalɔmbɔlaka asɔlayi w’ase Rɔma lɛnɛ akandalɔmbɛ dia nde tolomboshama le Kayisa. Oma lɛsɔ mbakawahombe ndjɔtɔla la Rɔma.
4. Naa ɛtɛkɛta wa diambo wakate Nkumekanga Angiripa?
4 Ohokanyiya woho waki Paulo lo mbalasa ka nguvɛrnɛrɛ la ntondo k’olui w’anto waki ndo l’omboledi w’etenyi ka woke ka Diolelo di’ase Rɔma. Nkumekanga Angiripa akakadimɔ otsha le Paulo ko akawotɛ ate: ‘Wɛ koka tɛkɛta kakianɛ.’ Etena kakatɛkɛtaka Paulo, dikambo dimɔtshi dia diambo diakasalema. Kɛnɛ kakataka Paulo kakatatɛ munanda otema wa nkumekanga. Diakɔ diakakome Nkumekanga lo mbuta ate: ‘L’etena ka tshitshɛ keto wɛ nangaka mbetawoyami dia dimi koma Okristo.’—Etsha 26:1-28.
5. Lande na kele ɛtɛkɛta wakatɛ Paulo Angiripa waki l’etombelo w’ɔlɔlɔ efula?
5 Ohokanyiya yema! Oma lo yewo ya tɛkɛta yaki la Paulo lam’akandasambaka kilombo, omboledi ɔmɔtshi akanandema oma lo nkudu kele l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ka munanda otema. (Heberu 4:12) Lande na kaki ɛtɛkɛta ɛsɔ wakatondja Paulo lam’akandasambaka kilombo wakonge l’etombelo w’ɔlɔlɔ na? Ndo wetshelo akɔna wakokaso kondja oma le Paulo wakoka tokimanyiya l’olimu aso wa mbetɛ anto ambeki? Naka sho sɛdingola ɛtɛkɛta wakandatondja wonya wakandalombolaka, kete vɔ mɛnyaka akambo ahende w’ohomba efula: (1) Paulo aki la yewo ya mbetawoya anto oma l’ɛtɛkɛta ande. (2) Nde akakambe l’ewo kande k’Ɔtɛkɛta wa Nzambi la diewo tshɛ woho watokambaka ɔsɛdi wa diangɔ l’ehomɔ kɛmɔtshi lo yoho ya dimɛna.
Tokambe la yewo ya mbetawoya
6, 7. (a) Lo ndjela woho wokambiwɔ la yɔ lo Bible, alembetshiya tshɛkɛta “mbetawoya”? (b) Ohomba akɔna wele la yewo ya mbetawoya dia kimanyiya anto akina dia vɔ mbetawɔ wetshelo wa lo Bible?
6 Lo dibuku di’Etsha, tɔtɛkɛta ta lo Grɛkɛ takamba la wɔ dikambo dia yewo ya mbetawoya kambemaka mbala la mbala etena katɛkɛtawɔ dikambo dia Paulo. Ohomba akɔna wele la yewo ya mbetawoya l’olimu aso wa mbetɛ anto ambeki na?
7 Lo efundelo wa ntondo w’Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ, dikubu dimɔtshi diaki yɔnɛ Vine (Expository Dictionary of New Testament Words) mbutaka ɔnɛ tshɛkɛta “mbetawoya” nembetshiyaka “tshikitanya yimba y’onto lo mbɔsɛngiya kana sɛngiya lɔkɛwɔ lande lo woho ɔmɔtshi.” Ɔsɛdingwelo wa tshɛkɛta yokadimɔmi ɔnɛ mbetawoya mbishaka elembetshiyelo ekina. Yɔ mbishaka kanyi ya kɛnɛ kakoka onto mbɛkɛ otema lɔkɔ. Ɔnkɔnɛ, naka wɛ ambokonya onto lo nde mbetawɔ wetshelo wa lo Bible, kete wɛ ambôkonya lo nde ndjaɛkɛ lo kɛnɛ katayɛ woho wa nde koma lo mbetawɔ mɛtɛ ka wetshelo akɔ. Mbokɛmaka lâsɔ dia, di’onto mbetawɔ kana sala kɛnɛ kata Bible, wɛ hahombe komɛ tsho lo mbotɛ kɛnɛ katatɔ. Ompokami ayɛ pombaka koma lo mbetawɔ dia kɛnɛ katayɛ kekɔ mɛtɛ oyadi kânga onto akɔ ekɔ ɔna dikɛnda, osukanyi ayɛ, osekayɛ la l’olimu, onto lɔtɔ layɛ kalasa kana owotɔ ayɛ.—2 Timote 3:14, 15.
8. Ahombama dia mbetawoya onto akambo wa mɛtɛ wa l’Afundelo?
8 Ngande wakokayɛ mbetawoya onto dia kɛnɛ katayɛ oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi kekɔ mɛtɛ? Paulo akasalaka la wolo dia tshikitanya timba t’anto wakandasambishaka diɛsɛ oma lo woho wakandakanaka la wɔ yimba lo yoho ya dimɛna, wakandashaka olembetshiyelo w’oshika ndo oma lo woho wakandatɛkɛtaka l’ɔsɛngɔsɛngɔ wa l’otema ɔtɔi.a Diakɔ diele, lo dihole dia mbutɛ onto tsho ɔnɛ dikambo dimɔtshi diekɔ mɛtɛ, wɛ pombaka mbisha ndo tolembetelo t’eshika tɛnya mɛtɛ ka kɛnɛ katayɛ. Ngande wakoka dikambo sɔ salema na? Yashikikɛ dia kɛnɛ katayɛ mbɔsama tshɛ paka oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi koko aha oma lo tokanyi tayɛ hita. Ndo nto, kamba la tolembetelo tokina dia sukɛ kɛnɛ katayɛ l’otema ɔtɔi oma l’Afundelo. (Tukedi 16:23) Ɛnyɛlɔ, naka wɛ ekɔ lo mɛnya di’anto w’okitanyiya wayɔngɛnangɛna la lɔsɛnɔ lo paradiso ka la nkɛtɛ, kete sukɛ dikambo sɔ la kɛnɛ katama l’Afundelo, oko lo Luka 23:43 kana l’Isaya 65:21-25. Ngande wakokayɛ mbisha tolembetelo tokina tasukɛ awui w’oma l’Afundelo asɔ na? Wɛ koka kamba la bɛnyɛlɔ di’eya ompokami ayɛ. Wɛ mbeyaka mbôhola dikambo di’ɛngɛnɔngɛnɔ wele bu wolo tana ndo wahasombama wonga laso lo menda dimɛna dia ɛɔtwɛlɔ ka wonya, lo mboka nsolo ka dimɛna ka dɛmbɔlɛmbɔ dimɔtshi, ɔlɛtɛlɔ wa dimɛna w’olowa ɔmɔtshi kana ɔlɔ wokaso wonya wendaso woho walesha fudu ɔnayɔ. Kimanyiyande dia mbeya ɔnɛ ɛngɛnɔngɛnɔ ɛsɔ wekɔ tolembetelo tɛnya ɔnɛ Otungi nangaka dia sho ngɛnangɛna la lɔsɛnɔ lanɛ la nkɛtɛ.—Undaki 3:11, 12.
9. Ngande wakokaso mɛnya ekanelo k’ɔlɔlɔ l’olimu aso w’esambishelo?
9 Etena kayangayɛ dia mbetawoya onto wetshelo ɔmɔtshi wa lo Bible, enda ɔlɔlɔ di’aha wangasanu wele layɛ ndjokokonya lo monga oko onto lôfundɛ akambo nɛ dia kɛsɔ ndihaka yimba kana otema w’ompokami ayɛ. Dibuku Kalasa k’Olimu tewolaka ɔnɛ: “Naka wɛ mbetawoya onto akambo wa mɛtɛ aha la yewo lo mbɛnya ɔnɛ dietawɔ diɔsande la nɛmɔ efula diekɔ kashi, kete nde hatetawɔ akambo akɔ wa mɛtɛ oyadi wɛ kowoshaka lokema l’avɛsa. Ɛnyɛlɔ, naka wɛ ayanya onto mbala kakɔ ɔtɔi ɔnɛ fɛtɛ kapanda kasala anto efula ɛlɔ kɛnɛ kekɔ fɛtɛ k’apanganu, kete ayonga wolo wɛ tshikitanya kanyi yande lo dikambo dia fɛtɛ shɔ. Koko, mbala efula naka wɛ monga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ, kete wɛ ayokondja etombelo w’ɔlɔlɔ.” Lande na kele ekɔ ohomba sala la wolo dia monga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ na? Dibuku diakɔ diamɛ mbutaka nto ɔnɛ: “Kana l’anto yimba dimɛna mbakeketshaka dia vɔ tɛkɛta ndo mbatshikaka la dui dimɔtshi dia vɔ ndjokana ladiɔ yimba l’ɔkɔngɔ, ndo koshaka diaaso dia nyu ndjosawola lushi lokina. Dui sɔ koka kokimanyiya dia mbetawoya anto dimɛna.”—Kolosai 4:6.
Yoho ya mbetawoya yananda otema
10. Yoho yakɔna yakatatɛ Paulo nombola la ntondo ka Angiripa?
10 Kakianɛ tɔsɛdingole dimɛna ɛtɛkɛta waki Paulo, wakandate lo elombwelo kande, wofundami l’Etsha tshapita 26. Tolembete woho wakandatatɛ tɛkɛta. Dia tatɛ la kɛnɛ kakandalange mbuta, Paulo akatane dikambo dimɔtshi dia shikaa dia mandola Angiripa, kânga mbaki nkumekanga kɛsɔ la diɔtɔnganelo dia mindo nde la kadiyɛnde Bɛrɛnika. Paulo akate ate: “Khum’ekanga Angiripa, dimi la ongenongeno elo dia [“nombola,”NW] la ntundu kaye, di’akambu tshe wakansongwela asi Juda. Dimi lambongenangena utamanya, ne dia we mbeyaka ditshelu diawo la tamu tawo ololo. Okone lambukosengasenga dia we mpukama diui diami okoke.”—Etsha 26:2, 3.
11. Kakɔna kɛnya di’ɛtɛkɛta waki Paulo otsha le Angiripa waki la dilɛmiɛlɔ ndo wahɔ akɔna wakakondjama?
11 Onde wɛ akalembete dia Paulo akadje Angiripa lo dihole diande dia nɛmɔ lo mbêta ate Nkumekanga? Kɛsɔ akɛnya dilɛmiɛlɔ ndo oma lo woho wakandeye sɔna ɛtɛkɛta, Paulo akasha Angiripa kɛnɛmɔ. (1 Petero 2:17) Paulo akɛnya dia Angiripa akeyaka ditshelo ndo ɛlɛmbɛ wa wolo wolo waki anto ande w’ase Juda dimɛna ndo nde akɛnya ɔngɛnɔngɛnɔ waki lande wa nombola la ntondo k’omboledi weya akambo efula ɔsɔ. Kânga mbaki Paulo Okristo, nde kɔtɛkɛta lo yoho yɛnya dia nde ndeka Angiripa laki komonga Okristo. (Filipi 2:3) Koko, Paulo akalɔmbɛ nkumekanga kɛsɔ dia nde mbôhokamɛ ɔkɔkɛ. Ɔsɔku mbakasale Paulo woho wa Angiripa kâmɛ l’ampokami akina nyomoleka monga ondo suke dia mbetawɔ kɛnɛ kakinde suke la tɛkɛta. Nde akonaka woho wa tana lɛnɛ ahombande tatɛ kana tana dui diosanginde lolimi nde l’ampokami dia nde tatɛ elembetshiyelo ande.
12. L’olimu w’esambishelo ka Diolelo, ngande wakokaso munanda etema w’ampokami aso?
12 L’ɛnyɛlɔ kaki Paulo l’etena kakinde la ntondo k’Angiripa, tonake dia munanda otema w’ompokami aso tatɛ oma lo mbɔtwɛlɔ polo lo ndjihelo ka sawo diaso. Sho koka sala dikambo sɔ lo mɛnya dia tekɔ la dilɛmiɛlɔ di’oma k’ɛse otema otsha le onto lasambishaso ndo lo mɛnya dia sho ndjashaka l’otema ɔtɔi lo dikambo kana lo kanyi mɔtshi ya lânde yendana la nde.—1 Koreto 9:20-23.
Tokambe l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi la diewo
13. L’ɛnyɛlɔ kaki Paulo, ngande wakokayɛ tshutshuya ampokami ayɛ?
13 Paulo akalange dia tshutshuya ampokami ande dia vɔ kitanyiya lokumu l’ɔlɔlɔ. (1 Tesalonika 1:5-7) Dia kotsha oyango ɔsɔ, nde akananda etema awɔ wa didjidji lɛnɛ ele kiɔkɔ ya tokanyi ndo nsaki. Naka sho sɛdingola akambo akina wa l’awui wakate Paulo wonya wakandayatɛkɛtɛka la ntondo k’Angiripa, kete tayɛna woho ‘wakandalembetshiya Ɔtɛkɛta wa Nzambi dimɛna’ lo kotola yambalo y’anto l’akambo wakatama oma le Mɔsɛ la amvutshi.—2 Timote 2:15.
14. Lembetshiya woho wakakambe Paulo la yewo ya mbetawoya etena kakinde la ntondo ka Angiripa.
14 Paulo akeyaka dia Angiripa aki ose Juda la l’ɛlɔmɔ. Oko wakandeyaka dia Angiripa aki l’ewo k’awui w’ase Juda, Paulo akɛnya dia esambishelo kande mendanaka mɛtɛ ‘paka l’akambo wakatatshi amvutshi la Mɔsɛ ɔnɛ wayokotshama’ lo dikambo dia nyɔi ka Mɛsiya la eolwelo kande. (Etsha 26:22, 23) Paulo akɛlɛ otsha le Angiripa ndo akawombola ate: “Khum’ekanga Angiripa, we mbetawoka aui w’amvutshi?” Angiripa akɔtɔ l’okandokando nɛ dia otondota ɔnɛ nde hetawɔ awui w’amvutshi, tshike lokumu lande l’onto letawɔ awui w’ase Juda lotolana. Koko otondetawɔ kanyi yaki Paulo, tshike otɛnama lo sɛkɛ dia nde ambetawɔ kɛnɛ kata Paulo, lâsɔ vɔ wotoyokoma lo mbeta Okristo. Paulo akakadimola dimbola diande hita la lomba tshɛ ate: “Dimi mbeyaka nti: We mbetawoka.” Otema waki Angiripa akotshutshuya dia kadimola woho akɔna na? Nde akate ate: ‘L’etena ka tshitshɛ keto wɛ nangaka mbetawoyami dia dimi koma Okristo.’ (Etsha 26:27, 28, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Kânga mbaki Angiripa kokoma Okristo, mɛnamaka dia Paulo akananda otema ande lo yɛdikɔ mɔtshi la losango lande.—Heberu 4:12.
15. Ngande wakakoke Paulo koma lo mbata etshumanelo la Tɛsalɔnika?
15 Onde wɛ ambolembetɛ dia Paulo akasalaka akambo ahende mbala kakɔ ɔtɔi dia sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ? Nde akewoyaka lokumu lakɔ ndo akakambaka la yewo ya mbetawoya. Lam’ele Paulo akasalaka ngasɔ etena ‘kakandalembetshiyaka ɔtɛkɛta wa Nzambi dimɛna,’ anto amɔtshi wakohokamɛka kotetemala la monga amboki ato koko wakakome ambetawudi. Ngasɔ mbakidiɔ ndo la Tɛsalɔnika, lɛnɛ akatshu Paulo lo shinangɔnga dia toyanga ase Juda la ase Wedja wakokaka Nzambi wɔma. Ɔkɔndɔ wa l’Etsha 17:2-4 mbutaka ɔnɛ: ‘Oko waki mbekelo ka Paulo nde akɔtɔ otsha le wɔ, ndo l’edja ka nshi y’ekila shato, nde akakane la wɔ yimba oma l’Afundelo, akalembetshiyaka ndo akɛnyaka mɛtɛ ka dikambo lo mbisha avɛsa dia mɛnya ɔnɛ aki ohomba dia Kristo sowa ndo mbolɔ oma lo nyɔi . . . Etombelo wakonge ele amɔtshi wakakome ambetawudi.’ Paulo aki la yewo ya mbetawoya. Nde akakanaka l’anto yimba, akalembetshiyaka ndo akɛnyaka mɛtɛ ka dikambo oma l’ekimanyielo k’Afundelo dia Yeso mbaki Mɛsiya wakalakema oma ko nshi y’edjedja. Etombelo akɔna wakonge na? Etshumanelo k’ambetawudi kakâtema.
16. Ngande wakokayɛ monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula l’esambishelo ka Diolelo na?
16 Onde koka wɛ mona woho wa nyomoleka monga la yewo ya mbetawoya etena kalembetshiyayɛ anto Ɔtɛkɛta wa Nzambi? Naka eelo, kete wɛ ayokondja etombelo w’ɔlɔlɔ ndo ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu ayɛ wa sambisha ndo wa mbetsha anto awui wendana la Diolelo diaki Nzambi. Kɛsɔ mbakɛnyi apandjudi wa lokumu l’ɔlɔlɔ wakakambe la dako diata dia ndeka kamba la Bible l’olimu w’esambishelo.
17. Dia mɛnya wahɔ wele l’okambelo wa la Bible l’olimu aso, kɔndɔla dikambo dimɔtshi diakakokomɛ kana sha kanyi yele l’odingɔ ɔnɛ.
17 Ɛnyɛlɔ, omendji ɔmɔtshi w’eteta w’Ɛmɛnyi wa Jehowa akafunde ate: “Nshi nyɛ efula k’anangɛso l’akadiyɛso wokimɛka Bible l’anya awɔ etena katawasambisha lo soko la soko. Okimelo wa Bible l’anya kimanyiyaka apandjudi dia vɔ mbadiɛ anto efula wahomana la wɔ divɛsa dimɔtshi. Dikambo sɔ kimanyiyaka oyadi onto lasambishawɔ kana opandjudi dia nde kambaka la Bible, koko aha tsho la periodikɛ kana abuku wakimɔso l’esambishelo.” Mɛtɛ, kimɛ Bible kana aha kikimɛ l’anya wonya weso l’esambishelo nemanɛka l’akambo efula ndo la mbekelo ya lo ngelo keso. Koko, sho pombaka mona woho wa mbeyama oko anto wakamba l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi dimɛna dia mbetawoya anto akina losango la Diolelo.
Tɔshi olimu aso oko awɔsa Nzambi
18, 19. (a) Ngande wɔsa Nzambi olimu aso ndo lande na kahombaso monga la kanyi yele oko nde? (b) Kakɔna kayotokimanyiya dia kondja etombelo w’ɔlɔlɔ lo wendelo w’eyoyo? (Enda lo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Woho wa kondja etombelo w’ɔlɔlɔ lo wendelo w’eyoyo,” lo lɛkɛ 14.)
18 Yoho kina ya munanda etema w’ampokami aso ele mbɔsa olimu ɔnɛ oko awɔsa Nzambi ndo monga la solo dia lotutsha. Lolango la Nzambi ele di’anto wa weho tshɛ “nkuma lu ewu ka mete.” (1 Timote 2:3, 4) Kema kɛsɔ mbakombolaso? Jehowa ekɔ nto la solo dia lotutsha ndo solo diande dia lotutsha mbishaka anto efula diaaso dia vɔ ndjatshumoya. (2 Petero 3:9) Ɔnkɔnɛ, etena katanaso onto ɔmɔtshi lalanga mpokamɛ losango la Diolelo, mbeyaka monga ohomba dia kawola mbala la mbala dia tolomialomia nsaki kɛsɔ. Dia mɛna woho wola lɔtɔngɔ l’akambo wa mɛtɛ nɔmbaka wenya ndo solo dia lotutsha. (1 Koreto 3:6) Kiombo yayela yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Woho wa Kondja Etombelo w’Ɔlɔlɔ lo Wendelo w’Eyoyo” mbishaka alako wɛnya woho wa nomialomia nsaki ka ngasɔ. Tatohɛke dia nsɛnɔ y’anto, mbut’ate ekakatanu ndo awui wele lawɔ wekɔ lo tatshikitana lushi la lushi. Dia tana anto la ngelo, mbeyaka nɔmba dia kawola mbala efula, koko ekɔ ohomba mɛtɛ wa mbidja welo lo dikambo sɔ. Sho nangaka mbâsha diaaso dia mboka losango la Nzambi la panda. Diakɔ diele, lɔmbaka Jehowa Nzambi dia nde kosha lomba la pamia diewo diayɛ dia mbeya mbetawoya anto l’olimu ayɛ wa kimanyiya anto akina dia mbetawɔ losango la Diolelo.
19 Naka tambotana onto lalanga mboka losango la Diolelo, akokaso sala nto oko weso ekambi w’Akristo? Sawo diaso diayela mbishaka alako lo dikambo sɔ.
[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]
a Dia mbeya awui efula lo dikambo dia yewo ya mbetawoya, enda lo wekelo 48 ndo 49 wa dibuku Kondja Wahɔ oma lo Kalasa k’Olimu wa Teokrasi, diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa.
Onde wɛ akohɔ?
• Lande na kakonge elombwelo kaki Paulo la ntondo ka Nkumekanga Angiripa l’etombelo w’ɔlɔlɔ?
• Ngande wakoka losango laso minanda etema w’anto?
• Kakɔna kayotokimanyiya dia kamba l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi lo yoho ya dimɛna dia munanda etema w’anto?
• Ngande wakokaso mbɔsa olimu aso woho awɔsa Nzambi?
[Kiombo/Esato wa lo lɛkɛ 14]
Woho wa kondja etombelo w’ɔlɔlɔ lo wendelo w’eyoyo
• Yasha l’otema ɔtɔi le anto.
• Sɔna dui di’oma lo Bible diele la wahɔ le nde.
• Lo sawo tshɛ, tshikaka dikambo dimɔtshi diahombanyu ndjosawola lo wendelo wayela.
• Tetemala la kanyiya dikambo di’onto akɔ l’ɔkɔngɔ wa nyu kakitɔna.
• Kawola aha la tshimbatshimba, mbala mɔtshi l’ɔkɔngɔ wa lushi ɔtɔi kana wa nshi hiende dia tolomialomia nsaki.
• Tohɛke di’oyango ayɛ ele wa tatɛ wekelo wa Bible.
• Lɔmba dia Jehowa pamia nsaki kakɔ.
[Osato wa lo lɛkɛ 15]
Paulo akakambe la yewo ya mbetawoya etena kakinde la ntondo ka Nguvɛrnɛrɛ Fɛstɔ ndo ka Nkumekanga Angiripa