BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w04 8/1 lk. 23-28
  • Tônge la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Tônge la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2004
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Tewɔ kanyi yele l’anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ
  • Lɔnɛnɛ ndjaka oma l’olimu wotshutshuyami la ngandji
  • Tôkoya ndjakitshakitsha kaki la kristo
  • Woho wa monga la kanyi yaki la kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ
  • Ɛtshɔkɔ waya lo monga la kanyi yaki la kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ
  • Woke wa Jehowa heyama mbɛdikama
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2004
  • Totombole Jehowa Nzambi kaso
    Tembe Jehowa
  • Totombole Jehowa Nzambi kaso!
    Tembee Jehowa la ɔngɛnɔngɛnɔ
  • “Onto tshɛ lalanga monga woke l’atei anyu ayale okambi anyu”
    Lɔsɛnɔ ndo olimu aso w’Okristo—Dikatshi dia losanganya—2018
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2004
w04 8/1 lk. 23-28

Tônge la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ

“One lalanga ndjala wuki l’atei anyu, dieli la ndi dia ndjala ukambi anyu.”​—MATEU 20:26.

1. Kanyi yakɔna yele l’anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ?

SUKE la Thèbes, osomba ɔmɔtshi wa l’Edjibito w’edjedja (welɛwɔ nshi nyɛ ɔnɛ Karnak), wânganyi kilɔmɛtɛlɛ 500 la sidɛ k’osomba wa Caire, mbemadi kimɛta k’otale efula kele la mɛtɛlɛ 18 kaki Farawɔ Amenhotep III. Ndoko onto lakoka menda kimɛta kɛsɔ aha la nde ndjaɔsa oko yangɔ ya tshitshɛ lo ndjaɛdika latɔ. Aha la tâmu, mɔnima ɔsɔ wakasalema dia tshutshuya anto dia tɛmɔla owandji, ekɔ djembetelo ya kanyi yele l’anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ, mbut’ate ndjaɔsa onto la woke ndo l’ohomba efula ndo mbɔsa akina oko anto w’anyanya.

2. Ɛnyɛlɔ kakɔna kakatshikɛ Yeso ambeki ande, ndo wembola akɔna wakokaso ndjambola?

2 Kanyi shɔ yendana la lɔnɛnɛ tshikitana la nyɛ yaketsha Yeso Kristo. Kânga mbakinde “Khumadiondjo la Umbetsha” w’ambeki ande, Yeso akawaetsha dia lɔnɛnɛ ndjâka oma lo kambɛ akina. Lo lushi l’ekomelo la lɔsɛnɔ lande la la nkɛtɛ, Yeso akɛnya olembetshiyelo wa kɛnɛ kakandetsha lo mbɔtsha ekolo waki ambeki ande. Ɔsɔ aki mɛtɛ olimu wa ndjakitshakitsha! (Joani 13:4, 5, 14) Kambɛ anto akina kana anto akina kokambɛ, kakɔna kakɔngɛnyangɛnya efula? Onde ɛnyɛlɔ ka Kristo kotshutshuyaka dia monga la ndjakitshakitsha oko wakinde latɔ? Lâsɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole woho wotshikitanyi kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ la nyɛ yambohandjɔnɛ l’andja ɔnɛ.

Tewɔ kanyi yele l’anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ

3. Bɛnyɛlɔ diakɔna dia lo Bible diɛnya etombelo wa kɔlɔ wakakomɛ wanɛ wakayangaka lotombo oma le anto?

3 Tekɔ la bɛnyɛlɔ efula dia lo Bible diɛnya dia kanyi yele l’anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ tɔlaka l’elanyelo. Tokanyiya dikambo di’ɔlɔhɛ ɔmɔtshi wakewelɛka Hamana waki la lokumu efula lo diolelo dia la Pɛrɛsiya lo nshi ya Ɛsta la Mɔrɔdɛkai. Mposa k’efula kaki la Hamana ka kondja lotombo kakokonya lo nde mbishama sɔnyi ndo kakôkonya lo nyɔi. (Esta 3:5; 6:10-12; 7:9, 10) Kakɔna kayotota dikambo dia Nɛbukadinɛza kanga lotamanya, lakadjɔ dadi l’etena kakakome lowandji lande lo kondoko? Kanyi ya kɔlɔ yaki lande lo dikambo dia lɔnɛnɛ yakɛnama hwe l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Aha Babilona ka wuki kene, kakamahiki dia dihuli dia khum’ekanga mbidjase, uma lu wulu wa khudu kami, ndu ne dia lutumbu la wuki ami?” (Danyele 4:30) Sho koka tɛkɛta nto dikambo dia Hɛrɔdɛ Angiripa I kanga lotamanya, laketawɔ di’anto mbosha lotombo laki komonga lande lo dihole dia vɔ lisha Nzambi. “Dikusu diakawoto lu dimba, ndi akavu.” (Etsha 12:21-23) Apami asɔ tshɛ wakalanyema nɛ dia vɔ koshihodia kanyi ya Jehowa lo dikambo dia lɔnɛnɛ.

4. Ele kiɔkɔ ya yimba ya lotamanya ya l’andja ɔnɛ?

4 Sunganaka efula le so dia kamba la lɔsɛnɔ laso lo yoho yayotela kɛnɛmɔ la dilɛmiɛlɔ. Koko, Diabolo kambaka la nsaki kɛsɔ lo yoho ya kɔlɔ lo keketsha yimba ya lotamanya, yakɛnɛmɔla nsaki kande ka lokumu. (Mateu 4:8, 9) Tatohɛkɛ pondjo dia nde ekɔ “etemolatemola ka la kete nye,” ndo nde amboyashikikɛ dia pamia tokanyi tande la nkɛtɛ. (2 Koreto 4:4; Efeso 2:2; Enyelo 12:9) Lam’ele vɔ mbeyaka kiɔkɔ ya tokanyi tɔsɔ, Akristo mbewɔka kanyi yele l’anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ.

5. Onde awui wasala onto, lokumu, kana ɔngɔnyi mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa pondjo? Lembetshiya.

5 Kanyi mɔtshi yambodianganya Diabolo ele ɔnɛ monga onto lele lâdiko di’anto tshɛ, kondja lotombo oma le anto, ndo monga l’ɔngɔnyi mbasha onto lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Onde dikambo sɔ diekɔ mɛtɛ? Onde awui wasala onto lo lɔsɛnɔ, lokumu, ndo ɔngɔnyi mbasha onto eshikikelo ka monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ? Bible tɔhɛmɔlaka di’aha sho kesama la tokanyi ta ngasɔ. Sɔlɔmɔna Nkumekanga ka lomba akafunde ate: “Dimi lakenyi nti: Ulimu tshe la yimba tshe y’ulimu yeko paka kandjema k’untu le unyandi. Ndu dikambu so dieko anyanya, uku untu latatshanya lopepe.” (Undaki 4:4) Anto efula wakayasha tshɛ dia kondja ɛngɔnyi wa l’andja ɔnɛ kokaka shikikɛ mɛtɛ ka dako sɔ diakasambiyama lo Bible. Ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi ele ka pami kɛmɔtshi kakasha lonya ndo kakakambe l’osalelo w’ɛngɔ katomawɔ anto otsha lo ngɔndɔ. Nde ekɔ lo mbuta ate: “Dimi lakakambe efula ndo lakakome la diewo efula lo kɛnɛ kakamasalaka. Koko dikambo sɔ diaki anyanya ndo diɔ kombishami ɔngɛnɔngɛnɔ w’oshika ndo wɔladi wa lo yimba.”a Kanyi y’anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ, oyadi l’awui w’ekanda kana lo tɔkɛnyɔ hasha ɔngɛnɔngɛnɔ wa pondjo.

Lɔnɛnɛ ndjaka oma l’olimu wotshutshuyami la ngandji

6. Kakɔna kɛnya dia Jakɔba la Joani waki la kanyi ya kɔlɔ lo dikambo dia lɔnɛnɛ?

6 Dikambo dimɔtshi diakasalema lo lɔsɛnɔ laki Yeso mɛnyaka kɛnɛ kalembetshiya lɔnɛnɛ. Yeso nde l’ambeki ande wakatatshɔka la Jerusalɛma lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 T.D. Lo mboka, Jakɔba nde la Joani wanɛ wele vɔ la Yeso waki ana l’ana wakɛnya kanyi ya kɔlɔ yaki lawɔ lo dikambo dia lɔnɛnɛ. Oma lo tshimbo ya nyangɛwɔ, vɔ wakalɔmbɛ Yeso dikambo nɛ: ‘Ote dui dia sho mbidjasɛ lo lonya layɛ l’omi, la lo lonya layɛ la lɔmɔsɔ lo Diolelo diayɛ.’ (Mateu 20:21) L’atei w’ase Juda, mbidjasɛ lo lonya l’omi kana la lɔmɔsɔ aki dikambo dia nɛmɔ efula. (1 Khumi ya Dikanga 2:19) L’ɔtɛ wa nsaki ka lowandji kaki lawɔ, Jakɔba nde la Joani wakayange dia kondja ahole woleki weke. Vɔ wakalange sɛma ahole asɔ wa lowandji. Yeso akeyaka kɛnɛ kaki lo tokanyi tawɔ ndo akakambe la diaaso sɔ dia tshikitanya kanyi ya kɔlɔ yaki lawɔ lo dikambo dia lɔnɛnɛ.

7. Woho akɔna wakɔndɔla Yeso dikambo dia lɔnɛnɛ la mɛtɛ l’Okristo?

7 Yeso akeyaka dia l’andja ɔnɛ wele la lotamanya, ɔnɛ lenda akambo tshɛ ndo ladjangɛ anto akina ndo onto lele katshumɛnde anto lohita dia vɔ sala dikambo dimɔtshi, anto asɔ disalaka aha la tshimbatshimba mbɔsama oko kanga lɔnɛnɛ. Koko, l’atei w’ambeki waki Yeso, olimu wa la ndjakitshakitsha wakambɛ onto anto akina mbakashikikɛka lɔnɛnɛ lele l’onto ɔsɔ. Yeso akate ate: “One lalanga ndjala wuki l’atei anyu, dieli la ndi dia ndjala ukambi anyu. One lalanga ndjala la ntundu kanyu, dieli la ndi dia ndjala fumbi kanyu.”​—Mateu 20:26, 27.

8. Kakɔna kalembetshiya monga okambi, ndo wembola akɔna wakokaso ndjambola?

8 Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “ukambi” lo Bible mendanaka la ɔnɛ layasha l’etete dia kamba olimu lo wahɔ w’anto akina. Yeso aketshaka ambeki ande wetshelo w’ohomba ɔnɛ: Mbidjangɛ anto akina dia vɔ sala akambo hetɛ onto, onto la woke; koko kambɛ anto akina olimu wotshutshuyami la ngandji mbêtɛ onto, onto la woke. Yambola ɔnɛ: ‘Otomosala otondôngaka dimi mbaki Jakɔba kana Joani? Onde dimi lotoshihodia dia lɔnɛnɛ l’oshika ndjâka oma lo kambɛ anto akina olimu wotshutshuyami la ngandji?’​—1 Koreto 13:3.

9. Ɛnyɛlɔ kakɔna kakatshike Yeso lo woho wakandasɛnaka l’anto akina?

9 Yeso akɛnya ambeki ande dia yoho yɔsa anto wa l’andja ɔnɛ lɔnɛnɛ tshikitana la yoho yakɛnyama oma le Kristo. Ndoko lushi lakandayadiya la ntondo ka wanɛ wakandakambɛka kana mbakonya dia vɔ ndjaoka oko wekɔ l’ɛse kande. Anto wa weho tshɛ, mbut’ate apami, wamato, ndo ana, akanga w’ɛngɔnyi, ase wola, akanga a wolo, kana atshi wa pɛkato wakeyamaka dimɛna wakayaokaka dimɛna lalende. (Mako 10:13-16; Luka 7:37-50) Mbala efula anto hawonge la solo dia lotutsha otsha le wanɛ wele la wɛɔdu kana wekamu ɛmɔtshi. Yeso akatshikitana la wɔ. Kânga mbele tena dimɔtshi ambeki ande wakasalaka akambo oko anto wahakanyiya ndo wakawanaka, la lotutsha tshɛ nde akawaetsha, lo mbaɛnya dia nde aki mɛtɛ la ndjakitshakitsha ndo la memakana.​—Zekariya 9:9; Mateu 11:29; Luka 22:24-27.

10. Ngande wakakɛnɛmɔla lɔsɛnɔ la Yeso l’otondo dia nde akakambaka olimu dikambo dia wahɔ w’anto akina?

10 Ɛnyɛlɔ k’oshika kakatshike Ɔna ɔsɔ laki Nzambi l’enondo mɛnyaka kɛnɛ kalembetshiya mɛtɛ lɔnɛnɛ. Yeso kondja lanɛ la nkɛtɛ di’anto mbokambɛ koko dia nde ndjakambɛ, lo kɔnɔla “hemo ya wehu wehu” ndo lo tondja ɛdiɛngɛ oma l’alemba w’anto. Kânga mbakandalɛmbaka demba ndo mbakinde l’ohomba wa diomuyelo, nde aketshaka mbala tshɛ ehomba w’anto akina la ntondo ka wande, ndo akasalaka tshɛ dia mbakeketsha. (Mako 1:32-34; 6:30-34; Joani 11:11, 17, 33) Ngandji kande akôtshutshuya dia nde kimanyiya anto lo nyuma ndo dia munda kɛndɔ ya nkama ya kilɔmɛtɛlɛ l’etadimbo wa ditshu dia sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo. (Mako 1:38, 39) Aha la tâmu, Yeso akɛnaka dia kambɛ akina aki dikambo di’ohomba efula.

Tôkoya ndjakitshakitsha kaki la kristo

11. Waonga akɔna walɔmbama le wanɛ wakasɔnama dia kamba oko emendji l’etshumanelo?

11 Lo ekomelo k’ɛnɔnyi 1800, dionga di’ɔlɔlɔ diakahombaka monga l’emendji w’Akristo diakatɔtɔmiyama lam’akasɔnama apami dia kamba oko enyimpala w’eteta dia kotsha ehomba w’ekambi wa Nzambi. Lo ndjela Tshoto y’Etangelo ya Siɔna ya Ngɔndɔ ka Divwa 1, 1894 (l’Angɛlɛ), wakayangaka apami waki la “memakana, mbut’ate wahakoke ndjadiya, . . . anto wele la yimba ya ndjakitshakitsha wahayange dia tɛkɛta dimɛna lo dikambo diawɔ vɔamɛ koko dia Kristo, anto wahɛnya ewo kawɔ hita, koko Ɔtɛkɛta ande wele bu l’awui wa wolo wolo.” Mbokɛmaka hwe, di’Akristo wa mɛtɛ hawoyange pondjo ɛkɛndɛ dia kotsha nango yawɔ hita kana dia kondja lokumu, lowandji ndo nyanga dia mbahemɛ akina. Omendji wele la ndjakitshakitsha namaka lo yimba dia ɔkɛndɛ wele lande wekɔ “ulimu w’ololo,” koko aha dihole dimɔtshi dia lâdiko dia ndjatombola. (1 Timote 3:1, 2) Dikumanyi la ekambi w’olimu tshɛ pombaka sala la welo awɔ tshɛ dia kambɛ akina la ndjakitshakitsha ndo mbisha ɛnyɛlɔ l’olimu w’ekila, mbut’ate ɛnyɛlɔ kasungana akina ndjela.​—1 Koreto 9:19; Ngalatiya 5:13; 2 Timote 4:5.

12. Wembola akɔna wahomba ndjambola wanɛ wakombola monga la waɛsɛ l’etshumanelo?

12 Ɔnangɛso tshɛ lakombola monga la waɛsɛ mbeyaka monga l’ohomba wa ndjambola nde ndamɛ ate: ‘Onde dimi nyangaka waaso wa kambɛ akina, ko kana dimi kombolaka akina kambɛmi? Onde dimi mbetawɔka kamba tolimulimu t’ohomba efula tahadjama yimba mbala kakɔ ɔtɔi le akina?’ Ɛnyɛlɔ, ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi mbeyaka kombola mbisha sawo l’etshumanelo k’Akristo koko mbewɔka dia kimanyiya esombe w’anto. Nde mbeyaka ngɛnangɛna lɔngɛnyi la l’anto wele l’ɛkɛndɛ l’atei w’etshumanelo, koko haleke tomba l’olimu w’esambishelo. Ɔlɔngɔlɔngɔ wa ngasɔ pombaka ndjambola nde ndamɛ ɔnɛ: ‘Onde dimi ndjashaka ntondotondo lo weho w’elimu waki Nzambi wela onto lokumu la lotombo? Onde lekɔ lo sala la wolo dia mbɔsama oko onto la lokumu le anto akina?’ Naka sho ndjayangɛ lotombo, kete aha ɛnyɛlɔ ka Kristo mbeso lo mbokoya.​—Joani 5:41.

13. (a) Ngande wakoka ndjakitshakitsha k’omendji monga la shɛngiya le akina? (b) Lande na kakokaso mbuta dia ndjakitshakitsha kana monga la ndjakitshakitsha ka lo yimba bu akambo w’ɔnɛ naka lalanga?

13 Lam’ayashaso tshɛ dia mbokoya ndjakitshakitsha ka Kristo, sho tshutshuyamaka dia kambɛ akina. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka surveillant de zone kɛmɔtshi kakatshu tɔsɛdingola olimu wa lo Bɛtɛlɛ kɛmɔtshi k’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Kânga mbakinde l’awui efula wa sala ndo l’ɔkɛndɛ wa wotsho, omendji ɔsɔ akakimanyiya ɔnangɛso ɔmɔtshi l’ɔlɔngɔlɔngɔ laki l’okakatanu dia nɔngɔsɔla ɛngɔ kɛmɔtshi ka lo mashinyi ɔmɔtshi. Ɔnangɛso ɔsɔ ekɔ lo mbuta ate: “Dimi lakâmbe efula! Nde akambutɛ ate nde akalɔngɔsɔlaka mashinyi wa woho akɔ wamɛ lam’akinde ɔlɔngɔlɔngɔ wakakambaka lo Bɛtɛlɛ, ndo akambutɛ woho wakinde l’okakatanu dia mbidja diangɔ l’ɛnɔngɔ lo mashinyi ɔsɔ. Nde akɔshi yema ya wenya dia dimi la nde nɔngɔsɔla mashinyi ɔsɔ, kânga mbakinde l’akambo akina w’ohomba wa sala. Kɛsɔ mɛtɛ akamambia heyama.” Ɔnangɛso ɔsɔ laya kakianɛ omendji lo Bɛtɛlɛ kɛmɔtshi k’Ɛmɛnyi wa Jehowa akohɔ tshelo shɔ ya ndjakitshakitsha. Tatoyaokake pondjo oko tekɔ lâdiko efula di’anto akina, ɔnkɔnɛ hatokoke sala elimu wa ndjakitshakitsha kana ndjaɔsa ɔnɛ tekɔ ohomba efula, lâsɔ hatokoke sala elimu wa totshitshɛ. Koko, sho pombaka ndjalɔtsha la “ndjakitshakitsha ka [lo] yimba.” Ɔsɔ bu dikambo di’ɔnɛ naka lalanga. Diɔ diekɔ etenyi ka ‘lonto l’oyoyo’ lahomba Okristo ndɔta.​—Filipi 2:3; Kolosai 3:10, 12; Romo 12:16.

Woho wa monga la kanyi yaki la kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ

14. Woho akɔna wele kana yimba dikambo dia diɔtɔnganelo diaso la Nzambi ndo l’asekaso anto tokimanyiyaka dia monga la kanyi y’ɔlɔlɔ lo dikambo dia lɔnɛnɛ?

14 Ngande wakokaso monga la kanyi y’ɔlɔlɔ lo dikambo dia lɔnɛnɛ? Yoho mɔtshi ele lo kana yimba lo diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa Nzambi. Woke woke wakinde, nkudu kande, ndo lomba lande mbodiyaka etale lâdiko w’ewo, nsaki, kana elimu w’anto. (Isaya 40:22) Kana yimba lo diɔtɔnganelo diaso l’asekaso anto tokimanyiyaka nto dia monga la ndjakitshakitsha ka lo yimba. Ɛnyɛlɔ, sho kokaka ndeka anto akina l’awui amɔtshi, koko vɔ mbeyaka toleka efula l’awui akina wa lo lɔsɛnɔ woleki ohomba, kana anangɛso w’Akristo mbeyaka monga la waonga amɔtshi wele sho bu lawɔ. Lo mɛtɛ, efula ka wanɛ wele la nɛmɔ lo washo wa Nzambi hawoyadiya nɛ dia wekɔ la memakana ndo la ndjakitshakitsha.​—Tukedi 3:34; Jakoba 4:6.

15. Ngande wɛnya olowanyi w’ekambi wa Nzambi dia ndoko onto lasungana ndjaɔsa lâdiko di’akina?

15 Ɛnyɛlɔ k’Ɛmɛnyi wa Jehowa waki l’ehemba wakendanaka la mbetawɔ kawɔ mɛnyaka dikambo sɔ. Mbala efula, wanɛ wɔsama oko anto w’anyanya oma le anto wa l’andja ɔnɛ mbakalame kɔlamelo yawɔ le Nzambi la ntondo k’ehemba wa wolo. Kana yimba la bɛnyɛlɔ dia ngasɔ kokaka tokimanyiya dia mongaka la ndjakitshakitsha ndo têtsha ‘di’aha tamanya ndjâkana lo yoho ya tshambandeko.’​—Romo 12:3.b

16. Lo kɛnɛ kendana la lɔnɛnɛ ngande wakoka ase etshumanelo tshɛ monga la kanyi yɔtɔnɛ l’ɛnyɛlɔ kakatshike Yeso?

16 Akristo tshɛ, akɛnda ndo epalanga pombaka nyanga dia monga la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ. L’atei w’etshumanelo, elimu efula pombaka salema. Totonake pondjo sala akambo wɛnama oko wa ndjakitshakitsha. (1 Samuele 25:41; 2 Khumi ya Dikanga 3:11) Ambutshi, onde nyu keketshaka ana anyu w’ɛlɔngɔlɔngɔ dia kamba l’ɔngɛnɔngɛnɔ olimu tshɛ wawashawɔ dia sala, oyadi lo Mbalasa ka Diolelo, kana lo dihole dia losanganya lɔmɔtshi la woke? Onde vɔ kɛnaka asala tolimulimu t’anyanya ta ngasɔ? Ɔnangɛso ɔmɔtshi lokamba kakianɛ lo mbalasa ka woke kalɔmbɔla olimu wa l’andja w’otondo w’Ɛmɛnyi wa Jehowa ekɔ lo mbohɔ dimɛna ɛnyɛlɔ k’ambutshi ande. Nde akate ate: “Woho wakawɔsaka olimu wa sola kana mɔmba Mbalasa ka Diolelo kana dihole diasalema losanganya lɔmɔtshi la woke akamɛnyaka dia elimu ɛsɔ waki ohomba le wɔ. Mbala efula vɔ wakayakimɔka la lolango dia sala elimu lo dikambo dia wahɔ w’etshumanelo kana wa nkumbo k’anangɛso, oyadi elimu akɔ wakɛnamaka oko w’anyanya. Dionga sɔ diakakimanyiya dia mbetawɔ la lolango olimu tshɛ wambishawɔ lanɛ lo Bɛtɛlɛ.”

17. Lo weho akɔna wakoka wamato wele la ndjakitshakitsha monga tshondo y’ɔtshɔkɔ le etshumanelo?

17 Lo kɛnɛ kendana la mbetsha wahɔ w’anto akina la ntondo ka waso hita, tekɔ l’ɛnyɛlɔ k’oshika ka Ɛsta, lakayokomaka Nkumekanga ka womoto lo Diolelo di’ase Pɛrɛsiya lo ntambe ka tanu la ntondo ka tena diaso (N.T.D.). Kânga mbakandasɛnaka l’etenyi kɛmɔtshi ka luudu la nkumekanga, nde aketawɔ mbidja lɔsɛnɔ lande hita lo wâle dikambo di’ɔlɔlɔ w’ekambi wa Nzambi lo woho wɔtɔnganɛ la lolango la Nzambi. (Esta 1:5, 6; 4:14-16) Oyadi ekondjelo ka ngande kele lawɔ, Akristo wa wamato ɛlɔ kɛnɛ kokaka mɛnya yimba yele oko yaki la Ɛsta lo keketsha wanɛ wambɔkɔmɔ, lo membola akanga wa hemɔ, lo tombaka l’olimu w’esambishelo ndo lo kamba kâmɛ la dikumanyi. Akadiyɛso wa ngasɔ wele la ndjakitshakitsha kokaka monga tshondo y’ɔtshɔkɔ le etshumanelo!

Ɛtshɔkɔ waya lo monga la kanyi yaki la kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ

18. Ɛlɔlɔ akɔna waya oma lo kɛnɛmɔla kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ?

18 Wɛ ayolongola ɛtshɔkɔ efula lo monga la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ. Kambɛ akina l’otema ɔtɔi mbaelaka ndo kelaka ɔngɛnɔngɛnɔ. (Etsha 20:35) Naka wɛ kamba la wolo tshɛ lo wahɔ w’ananyɔ, kete wɛ ayolangema efula le wɔ. (Etsha 20:37) Kɛnɛ koleki ohomba ele Jehowa mbɔsaka kɛnɛ kasalayɛ dikambo di’ɔlɔlɔ w’asekayɛ Akristo oko olambo w’ɔngɛnɔngɛnɔ dia lotombo lande.​—Filipi 2:17.

19. Yɛdikɔ yakɔna yahombaso mbɔsa lo kɛnɛ kendana la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ?

19 Onto tshɛ l’atei aso pombaka sɛdingola otema ande hita ko ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi tɛtɛ̂ka tsho dia monga la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ, kana lekɔ lo sala la wolo dia monga la kanyi shɔ?’ Tokanyi tele la Jehowa otsha le akanga wa tamanya mbeyamaka hwe. (Tukedi 16:5; 1 Petero 5:5) Etsha aso wɛnya mɛtɛ dia sho ngɛnangɛnaka kɛnɛmɔla kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ, oyadi l’etshumanelo k’Akristo, lo nkumbo kaso, ndo lam’ongaso nshi tshɛ l’asekaso anto, mbut’ate sala akambo tshɛ dia lotombo la Nzambi.​—1 Koreto 10:31.

[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]

a Enda Tshoto y’Etangelo, ya Ngɔndɔ k’Enanɛi 1, 1982, lɛkɛ 3-6, lo Falase, l’etenyi kele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Lo Oyangelo wa Lokumu.”

b Dia tana bɛnyɛlɔ dimɔtshi, enda l’Annuaire des Témoins de Jéhovah 1992, lɛkɛ 181-182 ndo Tshoto y’Etangelo, Ngɔndɔ ka Divwa 1, 1993, lɛkɛ 27-31, lo Falase.

Onde wɛ kokaka nembetshiya?

• Bonde kahombaso mbewɔ yimba y’andja ɔnɛ lo dikambo dia lɔnɛnɛ?

• Ngande wakɔsaka Yeso lɔnɛnɛ?

• Ngande wakoka emendji mbokoya ndjakitshakitsha ka Kristo?

• Ayotokimanyiya dia monga la kanyi yaki la Kristo lo dikambo dia lɔnɛnɛ?

[Kiombo ya lo lɛkɛ 17]

Ele la Kanyi Yaki la Kristo lo Dikambo dia Lɔnɛnɛ?

Ɔnɛ lalanga vɔ mbokambɛ kana ɔnɛ lakambɛ akina?

Ɔnɛ lalanga lokumu kana ɔnɛ letawɔ tolimulimu t’anyanya?

Ɔnɛ layadiya nde ndamɛ kana ɔnɛ ladiya akina?

[Osato wa lo lɛkɛ 14]

Kimɛta ka woke kaki Farawɔ Amenhotep III

[Osato wa lo lɛkɛ 14]

Onde wɛ mbeyaka kɛnɛ kakayokonyaka Hamana l’elanyelo?

[Osato wa lo lɛkɛ 14]

Onde wɛ nyangaka waaso wa kambɛ akina?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto