“Ndi ngandji katumukaka elembe aye li!”
“Ndi ngandji katumukaka elembe aye li! Vo mbatumukanaka yanyi tshe.”—Osambu 119:97.
1, 2. a) Awui akɔna wakahomana l’ofundji w’Osambo 119? b) Kakɔna kakandasale la ntondo k’awui asɔ, ndo lande na?
OFUNDJI w’Osambu 119 akahomana l’ohemba ɔmɔtshi wa wolo. Atunyi ande waki akanga w’etako ndo wakɔnyɔlaka ɛlɛmbɛ wa Nzambi wakawɔnyɔlaka ndo wakômamatanyiyɛka awui wa kashi. Ana wa nkumi ya dikanga wakawɔtwɛka toseke ndo wakɔhɛnyahɛnyaka. Anto wa kɔlɔ wakodinge ndo lɔsɛnɔ lande laki lo wâle. Awui asɔ tshɛ ‘kombolashaka djɔ la lɔkɔnyɔ.’ (Osambu 119:9, 23, 28, 51, 61, 69, 85, 87, 161) L’atei w’ohemba ɔsɔ, omembi w’esambo akembe ate: “Ndi ngandji katumukaka elembe aye li! Vo mbatumukanaka yanyi tshe.”—Osambu 119:97.
2 Wɛ koka ndjambola wate: “Ngande wakakoke ɛlɛmbɛ waki Nzambi monga kiɔkɔ y’ekeketshelo le omembi w’esambo?” Kɛnɛ kakosukɛ ele eshikikelo kaki lande k’ɔnɛ Jehowa akayakiyanyaka dikambo diande. Ɛtshɔkɔ waya lo kitanyiya ɛlɛmbɛ wakatosha Nzambi la ngandji tshɛ akakonya omembi w’esambo dia nde monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ, oyadi woho akɔna wakɔhɛnyahɛnyaka andɔshi ande. Nde akashihodia dia Jehowa akawokaka ngandji. Ndo nto, ndjela ɛlɔmbwɛlɔ k’oma l’ɛlɛmbɛ waki Nzambi akakonya omembi w’esambo onto laki la lomba ndeka atunyi ande ndo dui sɔ diakoshimbɛ. Okitanyiyelo w’ɛlɛmbɛ akawosha wɔladi ndo nkum’otema ka pudipudi.—Osambu 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.
3. Lande na kele ekɔ okakatanu le Akristo dia nsɛna ɛlɔ kɛnɛ lo yoho yɔtɔnɛ l’ɛlɛmbɛ waki Nzambi?
3 Ekambi wa Nzambi ɛmɔtshi wa nshi nyɛ wekɔ vɔ lawɔ lo pomana l’ehemba wendana la mbetawɔ kawɔ. Ondo hatodiɛnɛ l’ekakatanu wa wolo efula oko wakadiɛnɛ omembi w’esambo, koko tekɔ lo nsɛna lo “tena dia wulu.” Anto efula wotodingi hawolange awui wa lo nyuma. Eyango awɔ mendanaka paka la wahɔ awɔ hita ndo l’awui wa l’emunyi. Vɔ wekɔ la dionga dia lotamanya ndo diaha la dilɛmiɛlɔ. (2 Timote 3:1-5) Ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka w’Akristo pomanaka mbala la mbala l’akambo wadja kɔlamelo yawɔ l’ohemba. Mbeyaka monga wolo dia sho nama ngandji kokaso Jehowa ndo kɛnɛ kele ɔlɔlɔ l’atei w’anto wa ngasɔ. Ngande wakokaso ndjakokɛ?
4. Ngande wakɛnya omembi w’esambo lowando lande l’ɛlɛmbɛ waki Nzambi, ko onde Akristo pombaka sala woho akɔ wâmɛ?
4 Kɛnɛ kakakimanyiya omembi w’esambo dia shika ekolo la ntondo k’ehemba ele nde akayatshungwɛka etena ka mbeka ndo kana yimba dimɛna la ɛlɛmbɛ waki Nzambi. Lo yoho shɔ mbakandayokomaka dia nanga ɛlɛmbɛ akɔ. Lo mɛtɛ, suke l’avɛsa tshɛ wa lo Osambu 119 tɛkɛtaka dia awui amɔtshi wendana la ɛlɛmbɛ wa Jehowa.a Ɛlɔ kɛnɛ, Akristo kema l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wakasha Nzambi wodja w’Isariyɛlɛ w’edjedja. (Kolosai 2:14) Koko, atɔndɔ w’oma l’Ɛlɛmbɛ akɔ weke ohomba polo ndo nshi nyɛ. Atɔndɔ asɔ wakikɔ esambelo le omembi w’esambo, oko wakokawɔ monga esambelo le ekambi waki Nzambi walɔshana l’ekakatanu wa lo lɔsɛnɔ la nshi nyɛ.
5. Naa awui amɔtshi wendana la Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wayangaso sɛdingola?
5 Nyɛsɔ tende ekeketshelo kakokaso kondja oma l’akambo asato wa l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ: yɛdikɔ yendana la Sabato, yɛdikɔ ya tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ, ndo didjango dia mbewɔ ɔkɔmiya. Lo dikambo tshɛ, tayɛnya dia oshihodielo wa atɔndɔ wele l’edia k’ɛlɛmbɛ ɛsɔ ekɔ ohomba efula naka sho nangaka ndɔshana ndo tondoya ekakatanu wa lo nshi yaso nyɛ.
Woho wa kotsha ehomba aso wa lo nyuma
6. Naa ehomba woleki wahomba anto tshɛ kotsha?
6 Anto wakatongama la ehomba efula. Ɛnyɛlɔ, di’onto tshikala la yônge ya demba ya dimɛna nde ekɔ l’ohomba wa mbo ya ndɛ, ya nɔ ndo dihole dia mbishamaka. Koko, onto pombaka kotsha nto ‘ehomba ande wa lo nyuma.’ Paka nde mbokotshisha ehomba ɛsɔ ko nde monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. (Mateu 5:3) Jehowa ngɛnangɛnaka dia ekambi ande kotsha ehomba awɔ wa lo nyuma, diakɔ diele aki lushi lɔmɔtshi l’otondo lakandawadjangɛ diaha vɔ kamba elimu wokowokambaka l’oyango wa ndjasha l’awui wa lo nyuma.
7, 8. a) Ngande wakatshikitanya Nzambi lushi la Sabato la nshi nkina? b) Oyango akɔna waki la lushi la Sabato?
7 Yɛdikɔ yendana la Sabato akakaka epole ɔsɛkɛ l’ohomba wa ndjasha l’awui wa lo nyuma. Dihole dia ntondo diatanema tshɛkɛta ‘Sabato’ lo Bible mendanaka la woshelo wa mana l’oswe wa shɛnga. Wakatɛ ase Isariyɛlɛ dia vɔ tɔngɔnaka mbo ya ndɛ yakawashaka Nzambi lo dihindo shɔ nshi shamalo. Lushi la samalo, vɔ wakahombaka tɔngɔna “mbu ya nde yukuki nshi hyendi,” nɛ dia lushi l’esambele Jehowa takandahombaka mbasha mana. Lushi l’esambele lakahombe monga ‘sabato k’ekila le Jehowa.’ Lushi lɔsɔ onto tshɛ akahombaka mbidjasɛ lakande. (Etumbelu 16:13-30) Ɔlɛmbɛ ɔmɔtshi l’atei w’Ɛlɛmbɛ Dikumi akɛnyaka dia ndoko olimu wakahombaka salema lushi la Sabato. Lushi lɔsɔ laki lushi l’ekila. Onto lakɔnyɔlaka lushi lakɔ akahombaka ndjakema.—Etumbelu 20:8-11; Walelu 15:32-36.
8 Ɔlɛmbɛ wa Sabato akɛnyaka woho wakayakiyanyaka Jehowa dikambo dia wahɔ wa l’emunyi ndo wa lo nyuma w’ekambi ande. Yeso akate ate: “Lushi [la Sabato] lakatungama ne dia antu.” (Mako 2:27) Lushi lɔsɔ kokimanyiyaka ase Isariyɛlɛ paka dia mumuya tsho koko akawashaka ndo diaaso dia vɔ ndjasukanya le Otungi awɔ ndo mbɛnya ngandji kakawawokaka. (Euhwelu k’Elembe 5:12) Lɔ laki lushi lakendanaka paka l’akambo wa lo nyuma. L’atei w’akambo akɔ mbaki ndo ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo, dɔmbɛlɔ ndo kanaka yimba la ɛlɛmbɛ waki Nzambi. Yɛdikɔ shɔ yakakimanyiyaka ase Isariyɛlɛ diaha vɔ kamba la wenya ndo la wolo awɔ tshɛ l’eyango wa lomombo la l’emunyi. Sabato akawaoholaka dia diokanelo diaki lam’asawɔ la Jehowa mbaki dikambo diakaleke ohomba lo nsɛnɔ yawɔ. Yeso akayoholaka tɔndɔ diahatshikitana sɔ etena kakandate ate: “Untu hayala la lumu ne dia ma tu, keli ayuyala la lo ne dia aui tshe watumba uma l’unyo wa [Jehowa].”—Mateu 4:4.
9. Wetshelo akɔna wakondja Akristo oma lo yɛdikɔ ya Sabato?
9 Ekambi waki Nzambi hawɔlɔmbama dia mumuya lushi la Sabato ka wenya a tango 24, koko sho kondjaka wetshelo ɛmɔtshi oma lo dikambo sɔ. (Kolosai 2:16) Shi dui sɔ toholaka dia sho mbetshaka elimu wa lo nyuma lo dihole dia ntondo? Tɔkɛnyɔ ndo lomombo la l’emunyi hahombe mbeta la ntondo ka akambo wa lo nyuma. (Heberu 4:9, 10) Ɔnkɔnɛ, sho kokaka ndjambola ɔnɛ: “Kakɔna keta lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ lami? Onde dimi mbetshaka wekelo, dɔmbɛlɔ, wɔtwɛlɔ wa lo nsanganya y’Akristo ndo esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo lo dihole dia ntondo? Kana onde akambo akina mbetshami lo dihole dia ntondo?” Jehowa toshikikɛka dia tayokondjaka kɛnɛ keso la tɔ ohomba naka sho mbetsha akambo wa lo nyuma lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso.—Mateu 6:24-33.
10. Ngande wakokaso kondja wahɔ lo ndjashaka l’akambo wa lo nyuma?
10 Wenya wetshaso lo wekelo wa Bible ndo wa ekanda walembetshiya Bible, ndo wakanaso yimba la losango lele lɔkɔ, koka tokimanyiya dia sho ndeka ndjasukanya la Jehowa. (Jakoba 4:8) Susan, lele ambeta ɛnɔnyi oko 40 wakandatatɛ ndjaombɛka yema y’etena dikambo dia wekelo wa Bible wa mbala la mbala, mbetawɔka dia oma l’etatelo nde kɔngɛnangɛnaka wekelo ɔsɔ. Wekelo ɔsɔ waki dui dia wotsho le nde. Koko, lo yɛdikɔ yakandatalekeka ndjasha lo wekelo, mbakandatalekaka ngɛnangɛna wekelo akɔ. Ɛlɔ kɛnɛ, nde mongaka la lonyangu efula naka l’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi nde hasadi wekelo ande. Nde mbutaka ate: “Wekelo wambokimanyiya dia mbeya Jehowa ndo mbɔ̂sa oko Papa kami. Dimi kokaka ndjaɛkɛ le nde, ndo dimi mbokaka ɔlɔ dia ndjasukanya le nde lo dɔmbɛlɔ. Ekɔ dui dia diambo efula dia mɛna ngandji koka Jehowa ekambi ande, woho wende lo kokɛmi ndo wambondosalɛ awui efula w’ɔlɔlɔ.” Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wakoka onto monga lawɔ lo kotshaka ehomba ande wa lo nyuma mbala la mbala lee!
Ɔlɛmbɛ wa Nzambi wa tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ
11. Naa ohomba waki la yɛdikɔ ya tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ?
11 Dui dia hende diendana l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ diakɛnyaka woho wakayakiyanyaka Nzambi lo dikambo dia wahɔ w’ekambi ande aki lotshungɔ laki la ose wola la mina washa w’eponga wakatshikalaka l’ekambɔ. Jehowa akadjanga dia etena kakanaka ose Isariyɛlɛ elowa l’ekambɔ kande, ose wola akahombaka tɔngɔna kɛnɛ kakatatshikaka amunyi. Akanga wa dikambɔ takawahombaka muna tshɛ kaki lo dikambɔ diawɔ, kana kɔdiakɔdiaka diangɔ tshɛ diakatshikalaka lo dikambɔ. Takawahombaka kalola lo dikambɔ dia ndjɔsa diangɔ diakawohɛka l’etena ka dinela. Ɔsɔ aki yɛdikɔ yoludi la ngandji yaki la wahɔ le ase wola, angɛndangɛnda, ana wa tshike ndo wadi waki edo. Ekɔ mɛtɛ dia ɔtɔngɔnɛlɔ a washa akikɔ olimu wa wolo le ase wola, koko yɛdikɔ shɔ yakâkimanyiyaka diaha vɔ monga akanga wa tɔlɔmbɔ.—Akambu w’Asi Lewi 19:9, 10; Euhwelu k’Elembe 24:19-22; Osambu 37:25.
12. Tɔndɔ diendana la otshikelo wa washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ diakasha akanga a dikambɔ diaaso diakɔna?
12 Ɔlɛmbɛ wa tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ kɔmɛnyaka lofulo la washa lakahombaka kanga ekambɔ tshika dia wahɔ w’ase wola. Kanga ekambɔ akahombaka shikikɛ ndamɛ washa wakandahombaka tshika lo ekambɔ kande. Yɛdikɔ shɔ yakawaetshaka nto dia monga la lokaho. Yɔ yakashaka akanga wa dikambɔ diaaso dia vɔ mɛnya lowando laki lawɔ le Ombishi wa dinela, nɛ dia “one latukaka omenyi fono ketshi, atolemiaka Utungi.” (Tukedi 14:31) Bɔaza ekɔ onto ɔmɔtshi lakasale dikambo sɔ. La ngandji tshɛ, nde aketawɔ dia Ruta, wadi aki odo lakatatɔngɔnaka washa amɔtshi wakawatshikaka l’ekambɔ kande, tɔngɔna ekanda k’ɔlɔlɔ ka washa. Jehowa akafute Bɔaza l’ɔtɛ wa lokaho lande.—Ruta 2:15, 16; 4:21, 22; Tukedi 19:17.
13. Kakɔna katetsha ɔlɛmbɛ w’edjedja wa tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ?
13 Tɔndɔ diele l’edia ka yɛdikɔ ya tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ atatshikitana. Jehowa nongamɛka di’ekambi ande monga la lokaho, djekoleko otsha le wanɛ wele lo dihombo. Naka tayokahaka efula kete tayɔtshɔkwamaka efula. Yeso akate ate: “Nyusha antu, ku wayunyusha. Wayunyusha yediko y’ololo, yokokomadi, yushikishami, yatshulotshulo lu tulu yanyu; ne dia wayunyedikela la yediko yakanyawaedikela.”—Luka 6:38.
14, 15. Ngande wakokaso kɛnɛmɔla dionga dia lokaho, ndo ɛlɔlɔ akɔna wakoka monga la dui sɔ le so ndo le anto wakimanyiyaso?
14 Ɔpɔstɔlɔ Paulo akatodjangɛ dia sho “[tshela] antu tshe ololo, ndjekaleka le embetawudi.” (Ngalatiya 6:10) Ɔnkɔnɛ, sho pombaka ndjakiyanya dia asekaso Akristo nongola ekimanyielo ka lo nyuma etena tshɛ kahomanawɔ l’ehemba wendana la mbetawɔ kawɔ. Ko onde vɔ koka monga nto l’ohomba w’ekimanyelo kɛmɔtshi ka shikaa, ɛnyɛlɔ kana dia koma lo Mbalasa ka Diolelo kana dia sala elimu ɛmɔtshi wa la ngelo? Onde ekɔ osombe ɔmɔtshi kana onto ɔmɔtshi lele la hemɔ l’etshumanelo kanyu layɔngɛnangɛna onto towenda dia mbokeketsha kana mbokimanyiya? Naka sho sala la wolo dia mbidjaka yimba l’ehomba w’anto wa ngasɔ, kete Jehowa koka kamba la so dia kadimola alɔmbɛlɔ w’anto wele lo dihombo. Kânga mbele Akristo nɔmbamaka dia kananɛ lam’asawɔ, onto lakanɛ onto okina kondjaka wahɔ oma lɔkɔ. Mboka asekaso atɛmɔdi ngandji ekɔ kiɔkɔ y’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo y’ɔlɔ w’efula waya lo mbewoya anto asangwelo waki Jehowa.—Tukedi 15:29.
15 Yoho kina y’ohomba efula yakɛnɛmɔla Akristo dionga dia ndjahombia ele lo kamba la wenya ndo la wolo awɔ dia mbewoya anto asangwelo waki Nzambi. (Mateu 28:19, 20) Onto tshɛ lakakimanyiya onto okina polo ndo lo nde kimɔ lɔsɛnɔ lande le Jehowa akɛnyi mɛtɛ ka ɛtɛkɛta waki Yeso wata ɔnɛ: “Mbisha, ambuleka nungula otshoko.”—Etsha 20:35.
Tewɔ ɔkɔmiya
16, 17. Kakɔna kakashimbaka ɔlɛmbɛ wa dikumi, ndo lande na?
16 Dui dia sato diendana l’Ɛlɛmbɛ wa Nzambi otsha le ase Isariyɛlɛ diayangaso sɛdingola ele ɔlɛmbɛ wa dikumi, wakashimbaka diaha monga l’ɔkɔmiya. Ɔlɛmbɛ ɔsɔ mbutaka ɔnɛ: “Tokomiyaki luudu la unyaye. Tokomiyaki wadi a unyaye, kuyanga usi ulimu andi la pami kana la umuntu, kuyanga ngombe kandi kana punda kandi, kuyanga engo kekina ka unyaye.” (Etombelu 20:17) Ndoko onto lakoka tshutshuya anto akina la wolo dia kitanyiya ɔlɛmbɛ ɔsɔ, nɛ dia ndoko onto lakoka mbeya kɛnɛ kele l’etema w’anto. Koko, didjango sɔ akɛnyaka dia ɛlɛmbɛ waki Nzambi ndeka ɛlɛmbɛ w’anto la fwa. Ɔlɛmbɛ ɔsɔ akakimanyiyaka ose Isariyɛlɛ tshɛ dia mbeya ɔnɛ nde ayoyokoya la Jehowa, ɔnɛ leya tokanyi tele l’otema w’onto. (1 Samuele 16:7) Ndo nto, ɔlɛmbɛ ɔnɛ minandaka otema w’onto nɛ dia oma lɔkɔ katomba etsha efula wa kɔlɔ.—Jakoba 1:14.
17 Ɔlɛmbɛ wendana l’ɔkɔmiya akakeketshaka ekambi waki Nzambi dia mbewɔ nsaki ka lomombo la l’emunyi, lokaki ndo diaha vɔ ndjakiyanya otamanya dia nsɛnɔ yawɔ. Vɔ wakâkokɛka nto dia ndjalama diaha mbiva kana sala awui wa mindo. L’andja ɔnɛ, anto hawongaki la ekondjelo ka woho ɔtɔi pondjo. Lâsɔ, naka hatoyalami, kete sho mbeyaka ndjonga la lonyangu ndo ndjɔkɔmiya anto wotoleki ekondjelo. Bible mbelɛka ɔkɔmiya ɔnɛ “yimba y’ufutanu.” Ekɔ dimɛna efula sho mbewɔ ɔkɔmiya.—Romo 1:28-30.
18. Yimba yakɔna yambekɔnɛ l’andja ɔnɛ ɛlɔ kɛnɛ, ndo yɔ koka monga l’etombelo akɔna wa kɔlɔ?
18 Yimba yambekɔnɛ l’andja ɔnɛ keketshaka anto dia monga la nsaki ka lomombo la l’emunyi ndo la shɛmanedi. Lo tshimbo ya piblisite, amundji w’okanda nomialomiaka nsaki k’anto dia vɔ somba diangɔ di’eyoyo diambotomba. Ndo mbala efula piblisite yakɔ mbishaka anto kanyi y’ɔnɛ hawotonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka hawokondjisha diangɔ sɔ. Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ woho wa yimba yahɔtɔnɛ la Ɛlɛmbɛ wa Jehowa. Yimba kina yahɔtɔnɛ la ɛlɛmbɛ wa Jehowa ele nsaki ka ndeka anto akina kana ngɔna oyadi lo yoho yakɔna tshɛ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate ate: “Keli wane wakomiya ndjala engonyi, wayoko lu uhimba la lu djunga ndu lu saki ya dinginya yatutshelaka antu kolo, yayudi[ndja] antu lu elanyelu la eshishwelu. Ne dia saki ka ukundji eko udiu a wehu tshe w’akambu wa kolo. Amotshi wakadiyangi, waketola uma lu mbuka ka mbetawo, wakayatshatsha la nyangu ya wulu efula.”—1 Timote 6:9, 10.
19, 20. a) Awui akɔna wele mɛtɛ la nɛmɔ le onto lalanga ɛlɛmbɛ wa Jehowa? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
19 Wanɛ wangɛnangɛna ɛlɛmbɛ waki Nzambi shihodiaka wâle wa monga la yimba ya lomombo la l’emunyi ndo vɔ ndjakokɛka oma lo yimba yakɔ. Ɛnyɛlɔ, omembi w’esambo akalɔmbɛ Jehowa ate: “Enge utema ami utsha l’elembe aye etu, aha utsha l’okomiya. Olembe uma l’unyo aye ambuleka tenyi dia paunyi la fesa nunu nunu ololo le mi.” (Osambu 119:32, 72) Naka sho ndjashikikɛ dia kɛnɛ kata Bible kɛsɔ kekɔ mɛtɛ, kete dui sɔ diayotokimanyiya dia sho monga la wɛdimo ndo mbewɔ tolonga tele oko nsaki ka lomombo, lokaki, ndo mbewɔ dia ndjakiyanya otamanya dikambo dia lɔsɛnɔ laso. ‘Omamemelo wa Nzambi’ mbele sheke ya kondja wahɔ woleki, koko aha lomombo la l’emunyi.—1 Timote 6:6.
20 Atɔndɔ wele l’edia k’Ɛlɛmbɛ wakasha Jehowa wodja w’Isariyɛlɛ w’edjedja wekɔ ohomba efula lo tena dia wolo diasɛnaso nɛ oko wakiwɔ etena kakasha Jehowa Mɔsɛ Ɛlɛmbɛ akɔ. Lo yɛdikɔ yayotoleka kamba l’atɔndɔ asɔ lo nsɛnɔ yaso, mbayotoleka mbashihodia, mbalanga ndo kondja ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula oma l’atɔndɔ akɔ. Ɛlɛmbɛ ɛsɔ wekɔ la wetshelo w’ohomba efula le so, ndo nɛmɔ diele la wetshelo ɛsɔ mɛnamaka oma lo yoho ya lɔsɛnɔ yaki l’anto watɛkɛtama lo Bible ndo oma l’awui wakakomɛ. Tayɔsɛdingola wetshelo ɛmɔtshi lo sawo diayela.
[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]
a Avɛsa tshɛ, onyake avɛsa 4 ato lo avɛsa 176 wa l’osambo ɔnɛ tɛkɛtaka dia wadjango, tɛdikɔ tosembwe, ɛlɛmbɛ, awui, waohwelo, ɛtɛkɛta, ndo dia mboka yaki Jehowa.
Ngande wayoyokadimola?
• Lande na kakalangaka ofundji w’Osambu 119 ɛlɛmbɛ wa Jehowa?
• Wetshelo akɔna wakondja Akristo oma lo yɛdikɔ yendana la Sabato?
• Naa nɛmɔ diahashilaki diele l’ɔlɛmbɛ wa Nzambi wa tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ?
• Ngande watokokɛ didjango dia mbewɔ ɔkɔmiya?
[Osato wa lo lɛkɛ 13]
Ɔlɛmbɛ wa Sabato akakaka epole ɔsɛkɛ lo dui diakɔna?
[Osato wa lo lɛkɛ 15]
Ɔlɛmbɛ wa tatshikaka washa amɔtshi w’eponga l’ekambɔ tetshaka dui diakɔna?