Toyadje eyango wele la ekanelo k’ɔlɔlɔ, ko tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ

“DIMI hakotshisha nto!” Mbala ngana yamboyotaka ɛtɛkɛta wa weho ɛsɔ l’ɔtɛ wakiyɛ komonga l’akoka wa kotsha oyango wakayayadjɛ na? Mama kɛmɔtshi k’Okristo keke osekaseka mbeyaka ndjaoka ngasɔ nɛ dia nde mbokaka dia ambɔlɛmba efula ndo ekɔ lo ndjakiyanya lo woho wahombande mbidjaka ɔnande l’ashashi yimba mbala la mbala ko oyaoka dia nde hakoke mbidja yimba l’awui wa lo nyuma. Okristo okina mbeyaka ndjaoka dia nde aya kema l’akoka l’ɔtɛ wa yoho yakandodiama ndo ɔfɔnya dia ndoko k’ɔlɔ kakokande sala l’atei w’etshumanelo lushi lɔmɔtshi. Okristo ɔmɔtshi wa womoto w’osombe mbeyaka kɔmɔ l’ɔtɛ wahandayokoka ndjasha tshɛ l’olimu w’Okristo woho wakandayashaka etena kakinde eke osekaseka. Christiane lele ɛkɛndɛ wa lo nkumbo kande mbodjɛka wekamu l’olimu waki Jehowa akate ate: “Mbala mɔtshi, wonya washama sawo diakeketsha ase etshumanelo dia mbɔsa olimu w’ombatshi mboka, dimi ndelaka.”

Ngande wakokaso ndɔshana la tokanyi ta ngasɔ? Ngande wakonge Akristo amɔtshi l’akoka wa mɛna akambo wa lo lɔsɛnɔ lawɔ la sso di’ɔlɔlɔ? Ɛlɔlɔ akɔna wakokaso kondja lo ndjadjɛ eyango wakokaso kotsha?

Toyadje eyango wele l’ekanelo k’ɔlɔlɔ

Ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛnya woho wakokaso nama ɔngɛnɔngɛnɔ aso etena kakandate ate: “Nyongenangenaki le Khumadiondjo tena tshe. Dimi lambunyutela ntu nti: Nyongenangenaki! [“Ekanelo kanyu k’ɔlɔlɔ,” NW] keyami le antu tshe.” (Fil. 4:4, 5) Dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo l’ɔlɔ l’olimu wakambɛso Nzambi, sho pombaka ndjadjɛ eyango wakokaso kotsha lo ndjela akoka ndo awui wele laso. Naka tekɔ lo sala la wolo dia kotsha eyango waha bu la wɛdimo, kete tayoyayangɛ ekiyanu w’anyanya. Lo wedi okina, sho pombaka mbewɔ dia ndjadjɛ eyango wa totshitshɛ efula lo kamba la wɛɔdu aso oko tɛkɛ nɛndɛ dia ndeka kitshakitsha woho wayashaso l’olimu aso w’Okristo.

Oyadi awui wa ngande wele la so, Jehowa tɔlɔmbaka dia sho mbosha kɛnɛ koleki ɔlɔlɔ le so, mbuta ate mbokambɛ l’anima aso tshɛ ndo l’etema aso tshɛ. (Kol. 3:23, 24) Naka sho mbisha Jehowa kɛnɛ kahaleki ɔlɔlɔ le so, kete hatotɔsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la ndjakimɔ kaso le nde. (Romo 12:1) Ndo nto, tayoyahondja ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula ndo wa mɛtɛ ndo ɛtshɔkɔ ekina waya lo kambɛ Nzambi l’anima aso tshɛ.​—Tuk. 10:22.

Tshɛkɛta yokadimɔmi ɔnɛ “ekanelo k’ɔlɔlɔ” lo Bible mbelaka kanyi ya ndjadja lo dihole di’anto akina. Yɔ nembetshiyaka mɛtɛ mɛtɛ “aha tshininala lo kanyi yaso hita.” (Jak. 3:17) Yɔ mbelaka nto kanyi yaha monga awui wolo lo tshambandeko. Ɔnkɔnɛ, naka tekɔ l’ekanelo k’ɔlɔlɔ, kete tayɛna akambo wele laso lo lɔsɛnɔ la sso di’ɔlɔlɔ. Onde dui sɔ diekɔ wolo sala? Ekɔ ngasɔ le anto amɔtshi, kânga mbakokawɔ ndjadja lo dihole di’anto akina. Ɛnyɛlɔ, naka sho mɛnaka dia ɔngɛnyi aso ɔmɔtshi w’oshika ambɔlɛmba efula l’ɔtɛ wasalande akambo wamboleka efula, shi tayowɛnya ohomba wa nde sala etshikitanu ɛmɔtshi lo lɔsɛnɔ lande? Woho akɔ wâmɛ mbele, sho pombaka monga l’akoka wa mbeya tolembetelo takoka tokimanyiya dia sho mɛna ɔnɛ tosala kɛnɛ keso bu l’akoka wa sala.​—Tuk. 11:17.

Monga la ekanelo k’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kendana la elelo aso mbeyaka monga dui dia wolo efula naka takodiama lo nkumbo kele ambutshi wakatɔlɔmbaka dia sala awui woleki ndo akoka aso. Lam’akiwɔ weke akɛnda, anto amɔtshi wakakanyiyaka ɔnɛ vɔ wakahombaka sala kɛnɛ koleki akoka awɔ di’ambutshi awɔ mbaoka ngandji. Naka ngasɔ mbakatodiama, kete sho kokaka monga la kanyi ya kɔlɔ lo kɛnɛ kendana la yoho yatɔsa Jehowa. Jehowa tokaka ngandji l’ɔtɛ w’olimu wokambɛso l’otema aso tshɛ. Ɔtɛkɛta waki Nzambi toshikikɛka dia Jehowa “mbeyaka uma lu na akatatungama. Ndi atuhoka ati: Ditshu mbesu.” (Osam. 103:14) Nde mbeyaka elelo aso ndo tokaka ngandji etena kôkambɛso l’ohetoheto tshɛ kânga mbeso l’elelo ɛsɔ. Mbohɔ ɔnɛ Nzambi kaso bu owandji w’olimu w’awui wolo ayotokimanyiya dia sho monga la ekanelo k’ɔlɔlɔ lam’ayadjɛso eyango ndo mbeya elelo aso.​—Mika 6:8.

Koko, anto amɔtshi mɛnaka wolo monga la dionga diele la wɛdimo. Naka ngasɔ mbediɔ lo dikambo diayɛ, lande na kahayayange ekimanyielo k’Okristo ɔmɔtshi wa manamana wakeya dimɛna? (Tuk. 27:9) Ɛnyɛlɔ, onde wɛ nangaka kamba oko ombatshi mboka wa pondjo? Ɔsɔ ekɔ oyango ɔmɔtshi wa dimɛna efula! Onde wɛ mɛnaka wolo kotsha oyango ɔsɔ? Ondo wɛ ekɔ l’ohomba w’ekimanyielo dia mbetɛ lɔsɛnɔ layɛ ɔsɛlɛngɛ. Kana ɔngɛnyi ayɛ ɔmɔtshi w’Okristo wɛkɛyɛ otema le nde kokaka kɛtshanya la yɛ dia menda kana ɛkɛndɛ w’efula wele la yɛ lo nkumbo kokaka kosha diaaso dia kamba oko ombatshi mboka wa pondjo l’etena kɛnɛ. Nde kokaka kokimanyiya dia wɛ mbeya kana wɛ kokaka kotsha eyango ekina wayadjɛyɛ ndo etshikitanu wakokayɛ sala dia wɛ nyomoleka ndjasha l’olimu w’Okristo. Omi ekɔ nto l’akoka wa kimanyiya wadɛnde dia nde ndjadjɛ eyango wɛdimi l’akoka ande. Ɛnyɛlɔ, nde kokaka mbotɛ dia nde momuyaka la ntondo ka tatɛ ngɔndɔ kayondoleka ndjasha l’olimu w’Okristo. Diomuyelo sɔ mbeyaka mbosha wolo ndo mbokimanyiya dia nama ɔngɛnɔngɛnɔ ande l’olimu w’esambishelo.

Towese akambo wakokaso sala

Lotshundu l’osombe ndo yonge ya kɔlɔ kokaka todjɛ wekamu ɛmɔtshi lo kɛnɛ kakokaso sala l’olimu wa Jehowa. Naka wɛ ekɔ ombutshi, wɛ mbeyaka fɔnya dia wɛ kondjaka paka yema ya wahɔ tshitshɛ oma lo wekelo w’onto ndamɛ kana oma lo nsanganya y’Akristo nɛ dia wɛ shishaka wenya ndo wolo ayɛ efula dia kokɛ anayɛ wa totshitshɛ. Ko, shi mbeyaka monga dia naka wɛ mbika washo paka l’elelo wele la yɛ kete tena dimɔtshi dui sɔ kokaka koshimba dia wɛ ndjadjɛ kânga eyango wakokayɛ kotsha?

Ambeta ɛnɔnyi nunu, ose Lɛwi ɔmɔtshi akalange sala dikambo dimɔtshi diakinde komonga l’akoka wa sala. Nde aki la diɛsɛ dia lânde dia kamba l’edja ka mingu hiende ɔnɔnyi tshɛ lo tɛmpɛlɔ. Koko, nde akɛnya nsaki kande ka tshikala pondjo pondjo suke la elambwelo. (Osam. 84:1-3) Kakɔna kakakimanyiya pami ka kɔlamelo kɛsɔ dia nde ngɛnangɛna la diɛsɛ diaki lande? Nde akashihodia dia tshikala kânga lushi ɔtɔi l’asɛkɛ wa tɛmpɛlɔ aki diɛsɛ dia lânde. (Osam. 84:4, 5, 10) Woho akɔ wâmɛ mbele, l’ɔtɛ wa sho mbika washo paka l’elelo aso sho pombaka sala la wolo dia sɛdingola ndo shihodia eyango wakokaso kotsha.

Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki kadiyɛsɔ Nerlande lodjashi lo wodja wa Canada. Nde mbetetaka paka lo kɔsa k’etshimbi ndo akayaokaka dia nde komonga l’akoka wa nyomoleka ndjasha l’olimu w’esambishelo. Koko, nde akayotshikitanyaka oyango ande lo mbɔsa ɛtshi ka nkɛtɛ k’amundji w’okanda kaki suke la lakande oko ɛtshi ka nkɛtɛ kande ka sambishaka. Nde ekɔ lo mbuta ate: “Dimi todjasɛka lo kɔsa kami k’etshimbi suke l’okala ɔmɔtshi l’ɛtshi ka nkɛtɛ k’amundji w’okanda. Dimi ngɛnangɛnaka dia sambisha anto waya ndo wadjasɛ lɔkɔ dia momuya yema.” Yoho y’esambishelo shɔ mbishaka Nerlande ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula.

Tosale etshikitanu naka kokaka

Mbeyaka monga ko masuwa wekɔ lo talawɔ lowango l’efula lâdiko di’ashi l’ɔtɛ wa lɔpɛpɛ lapɛpa lɔkɔ. Koko, etena kapɛpa lɔpɛpɛ la wolo lo masuwa akɔ, onto latakɛndjakɛndja pombaka mbosembola. Onto ɔsɔ hakoke mbahemɛ lɔpɛpɛ, koko lo sala etshikitanu ɛmɔtshi, nde mbeyaka monga l’akoka wa kɛndjakɛndja masuwa ande dimɛna. Woho akɔ wâmɛ mbele, mbala efula hatokoke mbahemɛ akambo wele laso lo lɔsɛnɔ wele oko lɔpɛpɛ la wolo. Koko, sho mbeyaka mbahemɛ lɔsɛnɔ laso lo yɛdikɔ yɛdimi l’akoka aso lo sala etshikitanu lo kɛnɛ kendana la woho wakambaso la wolo aso wa lo demba ndo wa lo yimba. Naka sho kana yimba l’ekakatanu w’eyoyo wele laso, kete tayonga l’akoka wa nama ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ɔlɔ aso l’olimu wakambɛso Nzambi.​—Tuk. 11:2.

Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi. Naka sho bu la wolo efula, kete sho mbeyaka mɛna ɔlɔlɔ mbewɔ elimu walɛndja l’etatelo ka lushi dia sho monga la wolo wa mbɔtɔ lo losanganya lɔmɔtshi l’Akristo la dikɔlɔ. Dui sɔ diayotokimanyiya dia sho kondja wahɔ dimɛna dimɛna lo lɔngɛnyi l’asaso la wanyaso Akristo. Kana ɛnyɛlɔ, naka ombutshi ɔmɔtshi wa womoto bu l’akoka wa sambisha lo luudu la luudu nɛ dia ɔnande ɔmɔtshi ekɔ la hemɔ, nde mbeyaka mɛna ɔlɔlɔ mbelɛ kadiyɛso kɛmɔtshi kâmɛ l’ambeki ande wa Bible lakande dia vɔ ndjeka etena kambolala ɔna yema.

Kakɔna kayoyosala naka akambo wele layɛ lo lɔsɛnɔ hawokosha diaaso dia wɛ teki awui tshɛ wayotɔsɛdingwama lo nsanganya ya l’etshumanelo? Wɛ kokaka shikikɛ yɛdikɔ y’awui wakokayɛ nɔngɔsɔla, ko mbalɔngɔsɔla dimɛna dimɛna. Lo tshikitanya eyango aso wa kakiye, sho kokaka nama waasaso ndo ɔngɛnɔngɛnɔ aso.

Dia sho tshikitanya eyango aso mbeyaka monga ohomba dia sho mbɔsa yɛdikɔ ndo mbidja welo. Serge nde la Agnès, atshukanyi amɔtshi wa lo wodja wa France wakahombe sala otshikitanu wa woke l’oyango wakawayadjɛ. Serge mbutaka ate: “Lam’akateye dia Agnès aya la diemi, oyango aso wa koma wa misiɔnɛrɛ wakɔtɔ l’ashi.” Kânga mbayande l’ana wa wamato ahende wele l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la waasaso, Serge ekɔ lo nembetshiya woho wakawayoyadjɛka oyango w’oyoyo oko atshukanyi. Nde mbutaka ate: “Oko wakiso komonga l’akoka wa tokamba lo wodja okina, takayɔsaka yɛdikɔ ya monga oko waa misiɔnɛrɛ lo wodja aso hita. Takatshu dia tokimanyiya olui ɔmɔtshi wakasalaka nsanganya l’ɔtɛkɛta w’angɛndangɛnda.” Onde vɔ wakakondja wahɔ oma l’oyango w’oyoyo ɔsɔ? Serge ekɔ lo mbuta ate: “Tekɔ lo ndjaoka dia tekɔ lo kimanyiya ase etshumanelo efula.”

Odile lele kadiyɛso kɛmɔtshi kasɛna lo wodja wa France kele l’ɛnɔnyi 70 l’ɛmɔtshi ndo kele la pâ l’adwe hakoke memala edja. Nde akakɔmɔ otema woho ɔnɛ wele hemɔ kande kakoshimbaka dia sambisha lo luudu la luudu. Koko, nde kopekɔ. Nde akayotshikitanyaka olimu ande dia nde sambishaka lo telefɔnɛ. Nde ekɔ lo mbuta ɔnɛ: “Yoho y’esambishelo nyɛ yekɔ wɔdu efula ndo mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ efula wakimi kɔfɔnyaka!” Yoho y’esambishelo shɔ yakayôkeketsha nto dia nde ndjasha l’olimu w’esambishelo.

Eyango wele la wɛdimo mbelaka ɛtshɔkɔ

Monga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kakokaso sala ayotohandola oma l’ekiyanu efula. Dia ndjadjɛ eyango wele la wɛdimo, sho ndjaokaka dia tekɔ lo sala olimu ɔmɔtshi w’ɔlɔlɔ kânga mbeso l’elelo. Lo yoho shɔ mbakokaso ngɛnangɛna lo dikambo dia kɛnɛ kakokaso sala kânga mbakokatɔ monga tshitshɛ.​—Ngal. 6:4.

Naka sho monga la wɛdimo l’eyango wayadjɛso, kete tayoleka ndjadja lo dihole dia wanyaso Akristo. Naka sho mbeya elelo wele la wɔ, kete tayandolaka nshi tshɛ kɛnɛ katosalɛwɔ. Naka sho monga la lowando l’ekimanyielo tshɛ kalongolaso, kete tayokimanyiya dia yimba ya kamba kâmɛ monga l’atei w’etshumanelo. (1 Pet. 3:8) Tohɔ dia oko wende Ombutshi wa ngandji, Jehowa hatɔlɔmbɛ pondjo dia sho sala kɛnɛ kahatakoke sala. Ndo etena kayadjɛso eyango wele la wɛdimo ndo wakokaso kotsha, elimu aso wa lo nyuma toshaka ɔlɔ ndo ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula!

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 29]

Dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo l’ɔlɔ l’olimu wakambɛso Nzambi, sho pombaka ndjadjɛ eyango wakokaso kotsha lo ndjela akoka ndo awui wele laso

[Osato wa lo lɛkɛ 30]

Nerlande mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo sala kɛnɛ kakokande sala l’esambishelo

[Osato wa lo lɛkɛ 31]

Teke woho wa tshikitanya eyango aso

[Efundelo wɛnya kanga]

© Wave Royalty Free/age fotostock

[Osato wa lo lɛkɛ 32]

Serge nde la Agnès wakakondja wahɔ lo ndjadjɛ eyango w’eyoyo