Onde sho tɛkɛtaka ‘ɔtɛkɛta wa pudipudi’ dimɛna?
‘Dimi layotshikitanya ɔtɛkɛta w’anto dia vɔ ndjala ɔtɛkɛta wa pudipudi, dia vɔ mbeya tɛndɛ lokombo la Jehowa.’—ZEF. 3:9.
1. Woshasha akɔna wa diambo wakatosha Jehowa?
LOSHA la ɔtɛkɛta ndja oma le Otungi, Jehowa Nzambi koko aha oma le anto. (Etum. 4:11, 12) Nde akasha Adama onto la ntondo, aha tsho dikoka dia tɛkɛta, koko ndo dia tonga tɔtɛkɛta t’eyoyo woho wa nde monga la tɔtɛkɛta efula. (Etat. 2:19, 20, 23) Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ woshasha wa diambo efula! Dui sɔ diamboyosha anto akoka wa sawola la Shɛwɔ lele l’olongo ndo tombola lokombo lande la diambo.
2. Lande na kakayokomaka anto dia tɛkɛta ɛtɛkɛta wotshikitanyi?
2 Lo ntambe 17 ya ntondo ya wôngelo w’onto, anto tshɛ wakatɛkɛtaka ɔtɛkɛta ɔtɔi ndo “aui wuhu otoi.” (Etat. 11:1) Oma lâsɔ, Nimirɔdɛ akayɔtɔmbɔkɔka. Otshikitanyi la kɛnɛ kakadjanga Jehowa, anto waki komonga la okitanyiya wakatshumana lo dihole diakayelamɛka l’ɔkɔngɔ ɔnɛ Babɛlɛ, nɛ dia wakayashikikɛ dia tshikala paka dihole ɔtɔi. Vɔ wakatatɛ mbika etangelo k’otale wa mamba, aha dia tombola Jehowa, koko dia vɔ ndjayangɛ “lukumu.” Ɔnkɔnɛ Jehowa akafukutanya ɔtɛkɛta w’etatelo w’atɔmbɔki asɔ ndo akayokonya dia vɔ tɛkɛta ɛtɛkɛta wotshikitanyi. Kɛsɔ mbakayokonya dia vɔ diangana lo nkɛtɛ k’otondo.—Adia Etatelu 11:4-8.
3. Kakɔna kakatombe etena kakafutanya Jehowa ɔtɛkɛta w’atɔmbɔki lo Babɛlɛ?
3 Ɛlɔ kɛnɛ, ɛtɛkɛta ndekana 6800 wekɔ lo tɛkɛtama l’andja w’otondo. Ɔtɛkɛta la ɔtɛkɛta wekɔ la woho awɔ wakongɛma tokanyi. Lâsɔ mɛnamaka dia etena kakafutanya Jehowa Nzambi ɔtɛkɛta w’atɔmbɔki asɔ, nde akanya lo timba tawɔ ɔtɛkɛta wakawatɛkɛtaka ntondo. Nde kombidja tsho tɔtɛkɛta t’eyoyo lo timba tawɔ, koko nde akatshikitanya ndo toho takongɛma tokanyi la gramatika k’ɔtɛkɛta la ɔtɛkɛta. Aha la tâmu, dihole diakakama etangelo kɛsɔ diakayelamɛka ɔnɛ “Babele (kitshimudi ati: Nfutanya).” (Etat. 11:9) Eelo, paka Bible keto mbasha elembetshiyelo w’amɛna lo kɛnɛ kendana la woho wakatɔngɔ ɛtɛkɛta wotshikitanyi watɛkɛtama ɛlɔ kɛnɛ.
Ɔtɛkɛta wa pudipudi w’oyoyo
4. Kakɔna kakate Jehowa ɔnɛ tɔ kayosalema lo nshi yaso nyɛ?
4 Kânga mbakoka monga ɔkɔndɔ wa lo Bible wendana la kɛnɛ kakasale Nzambi lo Babɛlɛ diambo efula, dikambo dimɔtshi dioleki tshɛ dia diambo ndo ohomba diambosalema lo nshi yaso nyɛ. Lo tshimbo y’ɔprɔfɛta Zɛfaniya, Jehowa akate ate: ‘Dimi layotshikitanya ɔtɛkɛta w’anto dia vɔ ndjala ɔtɛkɛta wa pudipudi, dia vɔ mbeya tɛndɛ lokombo la Jehowa, la mbokambɛ dihɛka lo dihɛka.’ (Zef. 3:9) ‘Ɔtɛkɛta wa pudipudi’ kɛdikɛdi na, ndo ngande wakokaso mbeka dia tɛkɛta ɔtɛkɛta akɔ dimɛna dimɛna?
5. Ɔtɛkɛta wa pudipudi kɛdikɛdi na, ndo etombelo akɔna wambosalema oma l’otshikitanu w’ɔtɛkɛta ɔsɔ?
5 Ɔtɛkɛta wa pudipudi wekɔ akambo wa mɛtɛ wendana la Jehowa Nzambi ndo l’asangwelo ande watanema l’Ɔtɛkɛta ande, Bible. ‘Ɔtɛkɛta’ ɔsɔ mendanaka nto la eokelo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo diaki Nzambi ndo woho wayodiokidia lokombo la Jehowa, wayodioyindja lowandji lande, ndo woho wayodiela anto wele la kɔlamelo ɛtshɔkɔ wa pondjo. Etombelo akɔna wambosalema oma l’otshikitanu w’ɔtɛkɛta ɔsɔ? Bible totɛka dia anto ‘wayɔtɛndɛ lokombo la Jehowa’ ndo ‘wayowokambɛ dihɛka lo dihɛka.’ Otshikitanyi l’awui wakete lo Babɛlɛ, otshikitanu w’ɔtɛkɛta ɔsɔ ambosala dia lokombo la Jehowa tombwama ndo dia ekambi ande monga kâmɛ.
Woho wa mbeka ɔtɛkɛta wa pudipudi
6, 7. a) Kakɔna kahombama dia mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo, ndo ngande wɔtɔnɛ dui sɔ la wekelo w’ɔtɛkɛta wa pudipudi? b) Kakɔna kayangaso sɛdingola?
6 Etena kayanga onto ɔmɔtshi dia mbeka ɔtɛkɛta okina, nde hakomɛ tsho lo kimɛ tɔtɛkɛta t’eyoyo l’ɔtɛ. Mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo nembetshiyaka mbeka yoho y’oyoyo ya kanyiya ndo ya kongɛ tokanyi. Ɔtɛkɛta l’ɔtɛkɛta mbeyaka monga la yoho yawɔ ya nɔnga tokanyi ndo ya sala shɛkɛsɛkɛ. Otondjelo wa wendjo w’oyoyo wa tɔtɛkɛta ayɔlɔmba onto dia kamba lo yoho yotshikitanyi la tenyi dia demba diakimanyiya onto dia tɛkɛta, ɛnyɛlɔ lolimi. Ngasɔ mbediɔ ndo l’etena katatɛso mbeka ɔtɛkɛta wa pudipudi w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Hatohombe komɛ tsho lo mbeka awui angana ato wa wetshelo w’etatelo wa lo Bible. Dia mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo ɔsɔ dimɛna, sho pombaka tshikitanya yoho yaso y’ekanelo ka yimba ndo mpiloya timba taso.—Adia Romo 12:2; Efeso 4:23.
7 Kakɔna kayotokimanyiya aha tsho dia shihodia ɔtɛkɛta wa pudipudi koko ndo dia mbɔ̂tɛkɛta dimɛna dimɛna? Oko wediɔ lo kɛnɛ kendana la mbeka ɔtɛkɛta tshɛ, ekɔ awui amɔtshi w’ohomba wakoka tokimanyiya dia sho tɛkɛta dimɛna dimɛna ɔtɛkɛta w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Nyɛsɔ tɔsɛdingole wanya amɔtshi w’ohomba watakola anto dia mbeka ɔtɛkɛta okina ndo tende woho wakoka wanya asɔ tokimanyiya dia sho mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo wa didjidji ɔsɔ.
Woho wa tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi dimɛna dimɛna
8, 9. Kakɔna kahombaso sala naka sho nangaka mbeka ɔtɛkɛta wa pudipudi, ndo lande na kele dui sɔ ohomba?
8 Tohokamɛke dimɛna dimɛna. L’etatelo, onto mbeyaka mɛna dia nde hakokaki shihodia pondjo ɔtɛkɛta w’oyoyo wende atokaka ndoko lushi. (Is. 33:19) Koko naka onto ndjasha tshɛ lo kɛnɛ kekande, kete nde ayotatɛ shihodia tɔtɛkɛta tɔmɔtshi, ndo nembetɛ woho walɔngama tɔtɛkɛta l’ɔtɛkɛta akɔ. Lo yoho yakɔ yâmɛ, Bible tolakaka ɔnɛ: ‘Ekɔ ohomba dia sho ndeka mbidja yimba lo akambo wakatoke diaha sho ndjotakɔ mboka.’ (Heb. 2:1) Yeso akalake ambeki ande mbala la mbala ɔnɛ: “One leli la atui wa mbuka, uki.” (Mat. 11:15; 13:43; Mako 4:23; Luka 14:35) Eelo mɛtɛ, sho pombaka ‘mpokamɛ ndo shihodia dimɛna’ kɛnɛ kokaso dia sho pama lo eokelo kaso k’ɔtɛkɛta wa pudipudi.—Mat. 15:10; Mako 7:14.
9 Mpokamɛ nɔmbaka dia mbidja yimba dimɛna ndo welo wadjama lo dikambo sɔ kokaka mɛtɛ. (Luka 8:18) Onde etena keso lo nsanganya y’Akristo, sho mbidjaka yimba yaso tshɛ lo kɛnɛ katama, kana yimba yaso mbekɔka l’awui akina? Ekɔ ohomba efula dia sho mbidjaka yimba yaso tshɛ lo kɛnɛ katama. Naka hatosadi ngasɔ, kete sho mbeyaka ndjokoma atui wolo lo kɛnɛ kokaso.—Heb. 5:11.
10, 11. a) Ahombaso sala nto lâdiko dia mpokamɛ dimɛna dimɛna? b) Kakɔna nto kele ohomba lo kɛnɛ kendana la tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi?
10 Tokoya wanɛ watɛkɛta ɔtɛkɛta akɔ dimɛna. Wanɛ weka ɔtɛkɛta w’oyoyo keketshamaka aha tsho dia mpokamɛka la yambalo tshɛ, koko ndo pemba dia mbokoya yoho yatɛkɛta atɛkɛtshi wa tomanamana w’ɔtɛkɛta akɔ. Kɛsɔ kimanyiyaka ambeki dia mbewɔ yoho ya kɔlɔ ya tɛkɛta yahatokimanyiya anto akina dia mboka dimɛna kɛnɛ katawɔ. Woho akɔ wâmɛ mbele, sho pombaka mbeka oma le wanɛ wele la ‘diewo dia mbetsha’ ɔtɛkɛta w’oyoyo. (2 Tim. 4:2) Sho pombaka nɔmba ekimanyielo. Sho pombaka mbetawɔ engwelo etena kasalaso ɛkɔmɔ.—Adia Heberu 12:5, 6, 11.
11 Tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi halembetshiya tsho mbetawɔ akambo wa mɛtɛ ndo mbaetsha anto akina, koko dui sɔ nembetshiyaka nto mbɔtɔnganyiya lɔkɛwɔ laso l’ɛlɛmbɛ ndo la atɔndɔ waki Nzambi. Sɛdingola ndo mbokoya lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ lele l’anto akina kokaka tokimanyiya lo dikambo sɔ. Kɛsɔ mendanaka nto la mbokoya mbetawɔ ndo ohetoheto awɔ. Dui sɔ mendanaka nto la mbokoya yoho ya lɔsɛnɔ y’otondo yaki Yeso. (1 Kor. 11:1; Heb. 12:2; 13:7) Naka sho tetemala la sala dui sɔ, kete tayonga kâmɛ oko weso ekambi waki Nzambi ndo tayɔtɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi yoho yakɔ yâmɛ.—1 Kor. 4:16, 17.
12. Ngande wele okimelo w’awui l’ɔtɛ mendanaka la wekelo w’ɔtɛkɛta w’oyoyo?
12 Tokimɛke awui l’ɔtɛ. Wanɛ weka ɔtɛkɛta ɔmɔtshi pombaka kimɛ awui efula w’eyoyo lo yimba. L’atei w’awui akɔ mbele ndo tɔtɛkɛta ndo ditelo di’eyoyo. Le Akristo, kimɛ awui lo yimba kokaka mbâkimanyiya efula dia vɔ manyamanya ɔtɛkɛta wa pudipudi. Aha la tâmu, ekɔ dimɛna dia sho kimɛ nkombo y’abuku wa lo Bible lo ndjela woho wɔlɔngamiwɔ. Anto amɔtshi wakayadjɛ oyango wa kimɛ ɛtɛkɛta wa lo avɛsa amɔtshi wa lo Bible kana ahole watanema avɛsa amɔtshi wendana la ɛtɛ w’awui amɔtshi. Anto wakɛnyi ohomba kimɛ esambo wa Diolelo, nkombo ya waoho 12 wa Isariyɛlɛ, nkombo y’apɔstɔlɔ 12 ndo waonga wakenga olowa wa nyuma l’ɔtɛ. Lo nshi y’edjedja, ase Isariyɛlɛ efula wakakimɛ esambo l’ɔtɛ. Lo nshi yaso nyɛ, yana ya hiami mɔtshi akakimɛ tshɛkɛta lo tshɛkɛta awui wa lo avɛsa wa lo Bible ndekana 80 etena kakinde eke kodikotshaka ɛnɔnyi esamalo. Onde hatohombe kamba dimɛna la dikoka di’ohomba efula sɔ diele laso?
13. Bonde kele wohwelo wekɔ ohomba?
13 Wohwelo kimanyiyaka wɔɔngɔ ndo waohwelo wa mbala la mbala ekɔ etenyi k’ohomba ka wetshelo aso w’Okristo. Ɔpɔstɔlɔ Petero akate ate: “Dimi layuhoka dia nyuhula akambu ane nshi tshe, kuyanga nyu mbaeyaka, ndu nyambushikikala lu akambu wa mete weli la nyu.” (2 Pet. 1:12) Lande na keso l’ohomba wa waohwelo? Ekɔ nɛ dia vɔ fudiaka eokelo kaso, tokimanyiyaka dia monga la tokanyi efula ndo keketshaka yɛdikɔ yaso ya monga l’okitanyiya le Jehowa. (Osam. 119:129) Mvusolaka ɛlɛmbɛ ndo atɔndɔ waki Jehowa mbala la mbala tokimanyiyaka dia ndjasɛdingola shoamɛ ndo dui sɔ tokimanyiyaka dia minya mbekelo ka monga “umbuki a diui ladiuhela.” (Jak. 1:22-25) Naka hatoyaohola akambo wa mɛtɛ, kete awui akina wayonga la shɛngiya l’etema aso ko sho ndjokoma ko hatoyɔtɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi dimɛna dimɛna.
14. Kakɔna kayotokimanyiya etena kekaso ɔtɛkɛta wa pudipudi?
14 Tadiake la dui dia wolo. (Eny. 1:3) Anto amɔtshi pembaka dia mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo vɔamɛ la dui di’ɔkɔkɛ. Tshelo shɔ haleke monga l’etombelo woleki amɛna. Etena kekaso ɔtɛkɛta wa pudipudi, sho mbeyaka tena dimɔtshi monga l’ohomba wa mbadia la “dui di’ɔkɔkɛ” dia sho ndeka monga la yambalo. (Osambu 1:1, 2, NW) Sala ngasɔ ayoleka kakatshiya awui wadiaso lo timba taso. Lo Hɛbɛru, etelo k’ɔnɛ “mbadia la dui di’ɔkɔkɛ” kakatana efula la kana yimba. Oko wele woho wesheshama diangɔ dialɛso l’otema ekɔ ohomba dia sho kondja wahɔ efula oma lo diangɔ diakɔ, mbele ekanelo ka yimba kekɔ ohomba naka sho nangaka shihodia dimɛna kɛnɛ kadiaso. Onde sho ndjatshungwɛka etena k’ɔlɔlɔ ka kana yimba la kɛnɛ kekaso? L’ɔkɔngɔ wa sho mbadia Bible, sho pombaka kana yimba efula la kɛnɛ kakatadisha.
15. Ngande wakokaso mbeka “gramatika” k’ɔtɛkɛta wa pudipudi?
15 Teke gramatika. Ekɔ ohomba l’etena kɛmɔtshi dia sho mbeka gramatika, mbuta ate woho walɔngama tɔtɛkɛta dia tondja ditelo ndo ɛlɛmbɛ w’ɔtɛkɛta w’oyoyo wekaso. Kɛsɔ tokimanyiyaka dia sho shihodia dimɛna woho wokongɛmi ɔtɛkɛta akɔ dia sho mbɔtɛkɛta dimɛna. Oko wele ɔtɛkɛta tshɛ wekɔ la lokongɛ lawɔ la tɔtɛkɛta, mbele ndo ɔtɛkɛta wa pudipudi w’akambo wa mɛtɛ wa l’Afundelo wekɔ la ‘lokongɛ l’ɛtɛkɛta w’eshika.’ (2 Tim. 1:13) Sho pombaka ndjela ‘lokongɛ’ lɔsɔ.
16. Mbekelo kakɔna kahombaso mbewɔ, ndo ngande wakokaso sala dui sɔ?
16 Totetemale pama. Onto mbeyaka mbeka awui efula wendana l’ɔtɛkɛta ɔmɔtshi polo ndo lo nde sawola yema l’anto lɔkɔ, ko oma lâsɔ nde ndjotshika tetemala pama. Okakatanu wa woho akɔ wâmɛ mbakoka komɛ wanɛ watɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi. (Adia Heberu 5:11-14.) Kakɔna kakoka tokimanyiya dia mbewɔ mbekelo kɛsɔ? Sho pombaka mbidja welo dia tetemala mbeka ɔtɛkɛta akɔ. “Okone [oko wambototshika] dietshelu dia ntunduntundu dia Kristu, tutetemali lu ditshelu di’etshundju w’antu. Tatuhikaki tshina di’ekadimwelu k’etema k’uma lu etsha wa nyoi ntu, ndu dia mbetawo k’utsha le [Nzambi], kame la wetshelu wa batiza, la ahelu k’anya, ndu la eulwelu k’uma lu nyoi, ndu la elumbwelu ka pundju.”—Heb. 6:1, 2.
17. Lande na kele mbekelo ka mbekaka mbala la mbala kekɔ ohomba? Sha ɛnyɛlɔ.
17 Tɔsɔnɛ wenya shikaa wa mbekaka. Mbɔsa yema ya wenya tshitshɛ dia mbeka ko tetemala la sala dui sɔ mbala la mbala ndeka mbɔsaka etena k’otale ka mbeka ko salaka dui sɔ paka lo pai. Sho pombaka mbekaka lo wenya wele wɔɔngɔ wekɔ ki ndo bu suke dia mbekekɔ l’awui akina. Mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo ekɔ oko onto latate mboka lo okonda ɔmɔtshi wa ngamba. Naka anto wayetetaka lɔkɔ mbala la mbala, kete mboka kakɔ kayɛla ndo hatonga pâ kɛndakɛnda lɔkɔ. Ko naka anto wayetsha edja efula aha la kɛndakɛnda lɔkɔ, kete mboka kayokanda ndo ayonga wolo kɛndakɛnda lɔkɔ. Ɔnkɔnɛ, ekɔ ohomba tetemala mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo mbala la mbala! (Dan. 6:16, 20) Dia tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible, sho pombaka ‘tetemala sɛna wolo ndo monga l’etete’ lo dɔmbɛlɔ.—Ef. 6:18.
18. Bonde kahombaso tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi lo diaaso tshɛ?
18 Tɔtɛkɛtake! Tɔtɛkɛtake! Tɔtɛkɛtake! Anto amɔtshi weka ɔtɛkɛta w’oyoyo mbeyaka mengenga dia mbɔtɛkɛta nɛ dia vɔ mbokaka sɔnyi kana mbokaka wɔma ɔnɛ wayosala dikɔmɔ. Dui sɔ diayowashimba dia vɔ pama. Lo kɛnɛ kendana la mbeka ɔtɛkɛta okina, tɛkɛtaka ɔtɛkɛta akɔ mbala la mbala ekɔ dui dioleki tshɛ ohomba dia onto manyamanya. Lo yɛdikɔ yayoleka onto tɛkɛtaka ɔtɛkɛta wekande, mbayondoleka ndjaoka dimɛna lo tɛkɛtaka ɔtɛkɛta akɔ. Woho akɔ wâmɛ mbele, sho pombaka tɛkɛtaka ɔtɛkɛta wa pudipudi lo diaaso tshɛ. “Untu letawo l’utema andi, atuyindjamaka; la one lashula l’unyo andi, atushimbamelaka.” (Romo 10:10) Sho salaka ‘wotelo wa lo sɛkɛ’ aha tsho wonya wabatizamaso koko ndo l’etena katɛkɛtaso akambo wendana la Jehowa lo diaaso tshɛ, mbidja ndo etena keso l’esambishelo. (Mat. 28:19, 20; Heb. 13:15) Nsanganya yaso y’Akristo toshaka diaaso dia sho tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi lo yoho yokɛma hwe ndo lo tshena pe.—Adia Heberu 10:23-25.
Tokambe kâmɛ l’ɔtɛkɛta wa pudipudi dia tombola Jehowa
19, 20. a) Dui diakɔna dia diambo diasala Ɛmɛnyi wa Jehowa ɛlɔ kɛnɛ? b) Kakɔna kambotoyashikikɛ dia sala?
19 Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wotonga laso ototônga lawɔ la Jerusalɛma la pindju ka Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka Sivana 6, lo 33 T.D. lee! La pindju k’efula ka lushi lɔsɔ, mbuta ate la ntondo ka eshidi divwa, wanɛ wakasangana lo luudu la la diko “wakatatela nteketa eteketa ekina” lo dihindo. (Etsha 2:4) Ɛlɔ kɛnɛ, ekambi waki Nzambi waya bu la woshasha wa tɛkɛta lo ɛtɛkɛta ekina. (1 Kor. 13:8) Koko, Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ lo sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo l’ɛtɛkɛta ndekana 430.
20 Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso lo woho wele oyadi ɔtɛkɛta akɔna watɛkɛtaso, tekɔ lo tɛkɛta kâmɛ ɔtɛkɛta wa pudipudi w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible lee! Lo yoho mɔtshi, dui sɔ tshikitana la kɛnɛ kakasalema lo Babɛlɛ. Ekɔ oko ekambi wa Jehowa wekɔ lo kamba l’ɔtɛkɛta ɔtɔi dia tombola lokombo lande. (1 Kor. 1:10) Nyɛsɔ toyashikikɛ dia tetemala kamba ‘dihɛka lo dihɛka’ l’anangɛso ndo l’akadiyɛso wa lo nkɛtɛ k’otondo etena kekaso dia ndeka tɛkɛta dimɛna ɔtɛkɛta wâmɛ ɔsɔ dia lotombo la Jehowa, Shɛso lele l’olongo.—Adia Osambu 150:1-6.
Ngande wayoyokadimola?
• Ɔtɛkɛta wa pudipudi kɛdikɛdi na?
• Ahombama dia tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi?
• Kakɔna kayotokimanyiya dia tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi dimɛna dimɛna?
[Kiombo ya lo lɛkɛ 23]
Tohamia dikoka diaso dia tɛkɛta ɔtɛkɛta wa pudipudi dimɛna lo:
◆ mpokamɛka dimɛna dimɛna.
◆ mbokoyaka wanɛ watɛkɛta ɔtɛkɛta akɔ dimɛna.
◆ kimɛka awui l’ɔtɛ ndo mboholaka.
◆ mbadiaka la dui dia wolo.
◆ mbekaka “gramatika.”
◆ tetemala pama.
◆ sɔna wenya shikaa wa mbekaka.
◆ mbɔ̂tɛkɛtaka.
[Esato wa lo lɛkɛ 24]
Ekambi waki Jehowa wekɔ lo tɛkɛta kâmɛ ɔtɛkɛta wa pudipudi