Ɔtɛkɛta wa Jehowa wekɔ la lɔsɛnɔ
Akambo w’ohomba w’oma lo dibuku dia Enyelo—Etenyi II
KAKƆNA kakongɛ wanɛ watɛmɔla Jehowa Nzambi ndo wanɛ wahɔtɛmɔla? Kakɔna kayokomɛ Satana l’ɛdiɛngɛ ande? Ɛtshɔkɔ akɔna wayokondja anto wele l’okitanyiya lo Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu kaki Kristo? Ekadimwelo wa ambola w’ohomba asɔ ndo akina tanemaka lo Enyelo 13:1–22:21.a Totshapita tɔsɔ tekɔ la waɛnɛlɔ 9 wa lo waɛnɛlɔ 16 wakɛnyi ɔpɔstɔlɔ Joani oya l’ekomelo ka ntambe ka ntondo T.D.
Joani akafunde ate: “Untu tshe ladia, ndu wane wuka akambu wahatayi ane, la wakitanyia akambu wambufundama loko, weli la otshoko.” (Eny. 1:3; 22:7) Mbadia ndo kamba la kɛnɛ kekaso oma lo dibuku dia Enyelo kokaka monga la shɛngiya l’eyango wele la so, keketsha mbetawɔ kaso le Nzambi la le Ɔnande Yeso Kristo ndo tosha elongamelo ka dimɛna kendana la nshi yayaye.b—Heb. 4:12.
AKƆHƆ ESAMBELE WA KƐLƐ WAMBOTSHULWAMA
Enyelo 11:18 mbutaka ɔnɛ: “Wedja ekina wakuki kele, ku kele kaye kakayi . . . dia nanya wane watulanyaka kete.” Dia tɛnya lande na kayoya kɛlɛ ka Nzambi, ɛnɛlɔ k’enanɛi tɛnyaka kɛnɛ kasala “nyama [ka ngala] . . . kaki la seki dikumi la ete esambeli.”—Eny. 13:1.
Lo ɛnɛlɔ ka divwa, Joani akɛnyi “Ona-Okoko emadi l’Ukungu a Siona, ndu antu nunu lukama la akumi anei la nei” waki kâmɛ la nde. Vɔ “wakasumbama uma l’atei w’antu.” (Eny. 14:1, 4) Oma lâsɔ, andjelo wakewoya awui amɔtshi. Lo ɛnɛlɔ kayela, Joani akɛnyi “andjelo esambeli wakembe asui esambeli.” Mɛnamaka dia Jehowa ndamɛ mbalɔmbɔla andjelo asɔ dia vɔ mbitshola “akoho esambeli wa kele ka [Nzambi]” lo tenyi diotshikitanyi dia l’andja waki Satana. Akɔhɔ asɔ wekɔ la ɛtɛkɛta ndo la ɛhɛmwɛlɔ wa dombwelo diaki Nzambi. (Eny. 15:1; 16:1) Waɛnɛlɔ asɔ ahende totɛka awui akina efula wendana la sui dia sato sɔ ndo la dombwelo dia Diolelo diɔtɔnɛ la wodelo wa dimama di’esambele.—Eny. 11:14, 15.
Ekadimwelo lo ambola w’oma l’Afundelo:
13:8—Ele “buku dia lumu dia Ona-Okoko”? Ɔsɔ ekɔ buku dia didjidji diele paka la nkombo ya wanɛ wayolɛ kâmɛ la Yeso Kristo lo Diolelo dia l’olongo. Diɔ diekɔ nto la nkombo y’Akristo w’akitami weke lanɛ la nkɛtɛ wele l’elongamelo ka tɔsɛna l’olongo.
13:11-13—Ngande wasala nyama ka ngala kele la seke hiende akambo oko oloyi ndo ngande wasalatɔ dia dja polɔ oma l’olongo? Woho wele nyama ka ngala kele la seke hiende, mbuta ate lowandji lahemɛ andja w’otondo la Amɛrikɛ la Angleterre tɛkɛtaka oko oloyi mɛnyaka dia tɔ mbokiyaka anto wɔma, kambaka l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ ndo l’awui wa ngala dia tshutshuya anto dia vɔ mbetawɔ lowandji lande. Tɔ mpoloyaka dja oma l’olongo lo yoho nyɛ yɔsatɔ dihole di’ɔprɔfɛta wa mɛtɛ lo funa ɔnɛ lakalɛndja akambo wa kɔlɔ lo ata ahende wa l’andja w’otondo wakalɔma lo ntambe ka 20 ndo di’ɔnɛ lambɔlɛndja waa kɔministɛ.
16:17—Ele “loheledi” lakatshola ondjelo w’esambele kɛnɛ kaki lo dikɔhɔ diande lɔkɔ? “Loheledi” lekɔ didjidji dia tokanyi taki Satana, mbuta ate “nyuma [ekanelo ka yimba] katukambiaka ana a pami w’uhedia.” Dikongɛ di’otondo diaki Satana di’akambo diekɔ lo mpɛnga lɔpɛpɛ la lɔlɛngɔ lɔsɔ.—Ef. 2:2.
Wetshelo le so:
13:1-4, 18. ‘Nyama ka ngala’ kekɔ didjidji dia mandji y’ana w’anto ‘yatomba oma l’ashi a wake,’ mbuta ate oma lo nyemba y’anto wa kɔlɔ. (Is. 17:12, 13; Dan. 7:2-8, 17) Satana mbakatondja ndo mbasha nyama kɛsɔ wolo, tɔ kekɔ la shifidi 666 yɛnya eongelo kaha kokele lo yoho yoleki tshɛ. Mbeya ele nyama kɛsɔ tokimanyiyaka diaha sho kiyela kana kitɛmɔla oko wasala anto lo tshɛ kawɔ.—Joa. 12:31; 15:19.
13:16, 17. Oyadi ekakatanu wakoka pomana la so etena kakotshaso elimu wa lushi la lushi wele oko ‘somba kana sondja,’ hatohombe mbetawɔ dia sho sɛngiyama oma le nyama ka ngala kana dia tɔ nɔmbɔla nsɛnɔ yaso. Mbetawɔ ‘djembetelo ya nyama ka ngala lo lonya kana lo fumu kaso’ mɛnyaka dia sho kietawɔka dia tɔ nɔmbɔla etsha kana tokanyi taso.
14:6, 7. Esambishelo kaki ondjelo tetshaka dia sho pombaka mbewoya la shamanya tshɛ lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi diamboshikikɛma. Sho pombaka kimanyiya ambeki aso wa Bible dia vɔ mboka Nzambi wɔma woludi la dilɛmiɛlɔ ndo mbosha lotombo.
14:14-20. Etena kayoshila dinela dia “diango dia dinela dia la kete,” mbuta ate otshumanyelo wa wanɛ wayoshimbamɛ, ɔsɔ ayonga etena ka ondjelo mbikadja “elua wa la kete” lo “etuli ka wuki ka mamula ka kele ka [Nzambi].” Elua ɛsɔ, mbuta ate dikongɛ dia mandji ya kɔlɔ yaki Satana yɛnama yalɔmbɔla anto la “sandji” di’elowa wa kɔlɔ diayolanyema lo pondjo. Sho pombaka ndjashikikɛ diaha sɛngiyama oma le elowa wa la nkɛtɛ ɛsɔ.
16:13-16. ‘Ɛtɛkɛta wakasambiyama wa mindo’ wekɔ didjidji dia kɛnɛ kasala ɛdiɛngɛ dia ndjashikikɛ dia nkumi ya dikanga ya la nkɛtɛ hawetawɔ losango la otshulwelo w’akɔhɔ esambele wa kɛlɛ ka Nzambi koko wekɔ lo ndjaetɛ atunyi waki Jehowa.—Mat. 24:42, 44.
16:21. Oko wayasukana ekomelo k’andja ɔnɛ, esambishelo ka dombwelo diaki Jehowa otsha le dikongɛ dia kɔlɔ diaki Satana mbeyaka ndeka mendana la ditelo dia dombwelo diaki Nzambi diele oko ashi wambokama la tshitshi. Koko, efula k’anto wayotetemala tɛnga Nzambi.
NKUM’EKANGA KAMBODJA OTSHUMBA AMBOLƐ
“Babilona ka wuki” ekɔ etenyi kɛmɔtshi k’andja wa kɔlɔ waki Satana. Ɛnɛlɔ ka 11 mbɛnyaka oko “umuntu kanga munanyi efula” “ahemi ladiku dia nyama ka tilili.” Nde ayolanyema lo pondjo oma le “seke dikumi” ya nyama kakɔ kaheminde. (Eny. 17:1, 3, 5, 16) Lo mbɛdika “usumba a wuki” ɔsɔ la womoto kanga monanyi, ɛnɛlɔ kayela mbewoyaka ɔkwɛlɔ awɔ ndo mbewoyaka ekambi waki Nzambi dia vɔ ‘tomba oma lɔkɔ.’ Anto efula ndelaka ɔkwɛlɔ wa osomba wa woke ɔsɔ. Koko ɔngɛnɔngɛnɔ wekɔ l’olongo l’ɔtɛ wa “diwala dia Ona-Okoko.” (Eny. 18:4, 9, 10, 15-19; 19:7) Lo ɛnɛlɔ ka 13, ombahemi wa “falasa ka wema” ekɔ lo tatshu dia tɔlɔsha wedja ta. Lo ɛnɛlɔ kɛsɔ, nde ekɔ lo ndanya andja wa kɔlɔ waki Satana.—Eny. 19:11-16.
Ko kayotota dikambo dia “ului a wuki w’edjedja [w]eli Uhimbanyi Satana”? Etena kakɔna ‘kayondokashema l’eduwa ka dja’? Ɔsɔ ekɔ dui dimɔtshi diatɛkɛtama lo ɛnɛlɔ ka 14. (Eny. 20:2, 10) Waɛnɛlɔ ahende w’ekomelo mɛnyaka woho wayonga lɔsɛnɔ lo Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu. Etena kakakomɛ “enyelo,” Joani akɛnyi ‘ɔkɛdi w’ashi wakɛla l’atei w’ɛsɛsɛ,’ ndo wakelɛ “one [tshɛ] leli la pusa.”—Eny. 1:1; 22:1, 2, 17.
Ekadimwelo lo ambola w’oma l’Afundelo:
17:16; 18:9, 10—Lande na kalela “nkumi ya dikanga ya la kete” Babilɔna ka Woke kakawahandjola vwa? Vɔ wekɔ lo ndela l’ɔtɛ wa lokaki lawɔ. L’ɔkɔngɔ w’elanyelo ka Babilɔna ka Woke, mɛnamaka dia nkumi ya dikanga ya la nkɛtɛ wayoyɛna dia tɔ kaki ohomba le wɔ. Tɔ kaketɛka etsha awɔ wa kɔlɔ amɛna. Babilɔna ka Woke kakakimanyiyaka nto dia vɔ mbɔsa ɛlɔngɔlɔngɔ dia mbaetsha awui w’ata. Ndo nto, tɔ kaki l’ɔkɛndɛ w’ohomba efula lo kimanyiya anto dia vɔ monga l’okitanyiya le wɔ.
19:12—Ngande wele paka Yeso ndamɛ oto mbeya lokombo lande lɔmɔtshi lahawadimudi koko aha onto okina? Mɛnamaka dia lokombo lɔsɔ mendanaka la dihole ndo la waɛsɛ wele oko waɛsɛ wɔtɛkɛtami lo Isaya 9:6 wele la Yeso lo lushi la Nkumadiɔndjɔ. Ndoko onto leya lokombo lɔsɔ paka ndamɛ oto nɛ dia waɛsɛ asɔ wekɔ waɛsɛ wa lânde ndo ndoko onto okina lakoka shihodia kɛnɛ kalembetshiya dihole dia lâdiko dia ngasɔ. Koko, Yeso kahanaka waɛsɛ amɔtshi l’anto wakenga olui wa wadɛnde wele ‘lokombo lande l’oyoyo fundama le wɔ.’—Eny. 3:12.
19:14—Waa na wayɔlɔsha kâmɛ la Yeso ta di’Aramangɛdɔna? L’atei wa ‘alembe wa l’olongo’ wayonga kâmɛ la Yeso lo ta diaki Nzambi mbayonga ndo andjelo ndo akitami wakadje otshumba ndo wamboshilaka nongola difuto diawɔ dia l’olongo.—Mat. 25:31, 32; Eny. 2:26, 27.
20:11-15—Nkombo ya waa na yafundama lo “buku dia lumu”? Ɔsɔ ekɔ buku diele la nkombo ya wanɛ tshɛ wayolongola difuto dia lɔsɛnɔ la pondjo, oyadi Akristo w’akitami, ɛkɔkɔ ekina kana ekambi ekina waki Nzambi wayolɔ lo “eulwelu k’antu w’ololo.” (Etsha 24:15; Eny. 2:10; 7:9) Wanɛ wayolɔ lo ‘eolwelo k’anto wa kɔlɔ’ wayofundama nkombo yawɔ lo “buku dia lumu” paka naka vɔ sala akambo wɔtɔnɛ la ‘kɛnɛ kofundami lo abuku’ wayotodihwama lo Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu. Koko, nkombo shɔ hayotofundama lo yoho yahayakoke nimɔma nto. Nkombo y’akitami fundamaka lo pondjo l’ɔkɔngɔ wa vɔ mvɔ la kɔlamelo. (Eny. 3:5) Nkombo ya wanɛ wayokondja lɔsɛnɔ la pondjo la nkɛtɛ layofundama lo yoho ya pondjo etena kayowotenyanya ohemba w’ekomelo l’ekomelo k’Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu.—Eny. 20:7, 8.
Wetshelo le so:
17:3, 5, 7, 16. ‘Lomba l’oma l’olongo’ tokimanyiyaka dia sho shihodia “dikambu diushami dia umuntu one, ndu dia nyama [ka telele] kakawembe l’okongo.” (Jak. 3:17) Nyama ka didjidji kɛsɔ kakatatɛ oko Société des Nations ndo kakayolwamaka lo lokombo la Nations unies. Shi woho wamboteya kitshimudi ya dikambo dioshami sɔ pombaka totshutshuya dia sho sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo dia Nzambi l’ohetoheto ndo mbewoya lushi l’elombwelo laki Jehowa?
21:1-6. Sho kokaka monga l’eshikikelo dia ɛtshɔkɔ tshɛ wakalakema lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo wayokotshama. Lande na? Nɛ dia lo dikambo di’ɛtshɔkɔ akɔ, Bible mbutaka ɔnɛ: “Wambukutshama!”
22:1, 17. “Ndjali k’ashi a lumu” kekɔ didjidji dia tɛdikɔ takɔshi Jehowa dia tshungola anto wele l’okitanyiya oma lo pɛkato la nyɔi. Tekɔ la tema t’ashi asɔ ɛlɔ kɛnɛ. Shi sho pombaka mbetawɔ leeta la ndja ndo ‘ndjɔnɔ ashi a lomu ɔnɔnɔ’ la lowando tshɛ ndo monga suke dia mbelɛ anto akina?
[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]
a Lo kɛnɛ kendana la Enyelo 1:1–12:17, enda “Akambo w’ohomba w’oma lo dibuku dia Enyelo—Etenyi I” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka ntondo 15, 2009.
b Lo kɛnɛ kendana la ɔsɛdingwelo wa divɛsa la divɛsa wa dibuku dia Enyelo, enda dibuku La Révélation : le grand dénouement est proche !
[Osato wa lo lɛkɛ 5]
Ande ɛtshɔkɔ wa diambo wayokondja anto w’okitanyiya lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo lee!