Onde wɛ kokaka tokamba lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo?
“Takasɛnaka lɔsɛnɔ la dimɛna lo wodja wa États-Unis, koko takayakiyanyaka diaha lomombo la l’emunyi ndjonga la shɛngiya ya kɔlɔ le so ndo le anaso w’apami ahende. Dimi la wadɛmi taki waa misiɔnɛrɛ l’ɛnɔnyi wakete ndo takalangaka nsɛna woho wa lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ ndo lele la ɔngɛnɔngɛnɔ laki la so ntondo nto.”
OKO wakiwɔ la nsaki kɛsɔ, Ralph nde la Pam wakɔshi yɛdikɔ ya fundɛ Bɛtɛlɛ efula lo 1991 dia vɔ nangaka tokamba lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo. Bɛtɛlɛ ka la Mexique kakakadimola ɔnɛ waki l’ohomba wa wanyandja w’apandjudi wa Diolelo wakakokaka tosambisha anto watɛkɛta ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ lo wodja ɔsɔ. Lo mɛtɛ, Bɛtɛlɛ kɛsɔ kakate dia dikambɔ “diambela dia muna.” (Joa. 4:35) Edja efula la ntondo, Ralph nde la Pam, kâmɛ l’anawɔ ahende w’apami waki ɔmɔtshi l’ɛnɔnyi 8 ndo okina l’ɛnɔnyi 12, waketawɔ leeta lɔsɔ ko wakatatɛ ndjalɔngɔsɔla dia monɔ otsha la Mexique.
Ɛtshi ka nkɛtɛ ka woke
Ralph ekɔ lo kɔndɔla ate: “La ntondo ka sho monɔ oma lo États-Unis, anangɛso l’akadiyɛso amɔtshi wakatokaka ngandji wakatotɛ ɔnɛ: ‘Monɔ otsha lo wodja okina ekɔ wâle efula!’ ‘Kakɔna kayonyosala naka nyambototata hemɔ?’ ‘Lande na kalanganyu monɔ dia tosambisha lo ɛtshi ka nkɛtɛ katɛkɛtawɔ Angɛlɛ? Anto watɛkɛta ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ hawotɛnya nsaki l’akambo wa mɛtɛ!’ Koko, sho takɔshi yɛdikɔ ya ntshɔ. Ɔnkɔnɛ, yɛdikɔ yakatɔshi ya monɔ otsha lo wodja okina komonga yɛdikɔ ya l’esasesase. Takayalɔngɔsɔla l’edja k’ɛnɔnyi efula dia monɔ. Sho kokolama abasa wakahombe tɔsɛ nshi efula dia mbâfuta, takalame falanga ndo takasawolaka lo nkumbo kaso lo kɛnɛ kendana l’ekakatanu wakatakoke tohomana la wɔ.”
Ntondotondo, Ralph nde la nkumbo kande wakatshu dia tenda Bɛtɛlɛ ka la Mexique. Etena kakiwɔ lɛkɔ, anangɛso wakawaɛnya kartɛ ka wodja wa Mexique w’otondo ndo wakawatɛ ɔnɛ: “Ɔnɛ mbele ɛtshi kanyu ka nkɛtɛ!” Nkumbo kɛsɔ wakatodjasɛka la San Miguel de Allende, osomba wele l’angɛndangɛnda efula watanema lo kilɔmɛtɛlɛ 240 lo nɔrdɛ-owɛstɛ ka Mexico. Ɛnɔnyi esato l’ɔkɔngɔ wa vɔ koma lɛkɔ, wakâte etshumanelo kakasalaka nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ kaki l’apandjudi 19 l’osomba ɔsɔ. Ɔsɔ mbaki etshumanelo ka ntondo kakasalaka nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ lo wodja wa Mexique, koko olimu efula waki la ntondo.
Ase États-Unis suke la miliyɔ ɔtɔi wekɔ lo mbidjasɛ lo wodja wa Mexique. Ladiko dia lâsɔ, ekɔ ase olimu ndo ambeki wa lo kalasa y’adidi efula watɛkɛta ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ oko ɔtɛkɛta wa hende lɛkɔ. Ralph ekɔ lo mbuta ate: “Takalɔmbɛ Jehowa dia nde totomɛ ekambi efula. Takombɛka anangɛso l’akadiyɛso wakayaka lo ɛtshi kaso ka nkɛtɛ dia ‘ndjokemba nkɛtɛ,’ shambrɛ mɔtshi ya ndala.”—Wal. 13:2.
Vɔ wakonge la lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ dia pamia olimu awɔ
Kombeta edja, anangɛso l’akadiyɛso efula wakalangaka pamia olimu awɔ wakakome. L’atei awɔ mbaki ndo Bill la Kathy wakaye oma lo wodja wa États-Unis. Vɔ wakatakambi l’edja ka ɛnɔnyi 25 lo bɛtshi dia nkɛtɛ diaki l’ohomba efula w’apandjudi. Vɔ wakalangaka mbeka ɔtɛkɛta wa espagnol, koko yɛdikɔ yawɔ yakayotshikitanyema etena kakawayonɔ otsha l’osomba wa Ajijic l’omamu w’oduwa welɛwɔ Chapala, wele dihole dia dimɛna diatolangaka ase olimu wambolongola pasiɔ oma lo wodja wa États-Unis todjasɛ. Bill ekɔ lo mbuta ate: “Takaleke ndjasha dia nyanga anto wakatɛkɛtaka ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ wakalangaka mbeka akambo wa mɛtɛ l’osomba wa Ajijic.” Ɛnɔnyi ehende l’ɔkɔngɔ wa vɔ koma l’osomba ɔsɔ, Bill nde la Kathy wakonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛna woho wakâtema etshumanelo ka hende kasala nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ lo wodja wa Mexique.
Ken nde la Joanne wanɛ wakaye oma lo wodja wa Canada wakalange monga la lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ dia mbetsha wenya efula l’olimu w’esambishelo ka Diolelo. Vɔ lawɔ wakonɔ otsha la Mexique. Ken ekɔ lo kɔndɔla ɔnɛ: “Takahombe mbidja wolo dia mbekɛ lɔsɛnɔ la lo dihole diele ashi wa dja, kura ndo waa telefɔnɛ komongaka l’edja ka nshi efula.” Koko, kamba olimu w’esambishelo aki kiɔkɔ y’ɔngɛnɔngɛnɔ. Kombeta edja, Ken akasɔnama oko okambi wakimanyiya ndo ɛnɔnyi ehende l’ɔkɔngɔ, nde akakome ekumanyi. L’etatelo, aki tshondo y’okakatanu le Britanny y’ɔnawɔ la womoto dia nde monga l’etshumanelo ka tshitshɛ kakasalaka nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ kaki komonga l’ɛlɔngɔlɔngɔ ndo l’esekaseka efula. Koko l’ɔkɔngɔ wa nde tatɛ mbisha lonya l’olimu wa wokelo wa Mbalasa ya Diolelo, nde akonge l’angɛnyi efula w’amɛna lo wodja wa Mexique.
Patrick nde la Roxanne, wanɛ wakaye oma l’osomba wa Texas lo wodja w’États-Unis, vɔ lawɔ wakangɛnangɛna dia mboka dia ɛtshi ka nkɛtɛ kakawatɛkɛtaka ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ kakakoke waa misiɔnɛrɛ tosambisha kaki ka suke. Patrick ekɔ lo mbuta ate: “L’ɔkɔngɔ wa sho tenda Monterrey, osomba ɔmɔtshi wele lo nɔrdɛ-ɛstɛ ka Mexique, takoke dia Jehowa mbakatɔlɔmbɔla dia tokimanyiya anto wa l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ.” L’edja ka nshi tshanu tsho, vɔ waki l’akoka wa sondja luudu lawɔ laki l’osomba wa Texas ndo monga oko anto ‘watshɔ otsha la Makɛdɔniya.’ (Etsha 16:9) Komonga dui dia wɔdu dia todjasɛ la Mexique, koko l’ɔkɔngɔ wa ɛnɔnyi ehende eto, vɔ waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mɛna djui ya tshitshɛ y’Ɛmɛnyi wa Jehowa 17 koma etshumanelo kele l’apandjudi 40.
Jeff nde la Deb wekɔ atshukanyi akina waketɛ nsɛnɔ yawɔ ɛsɛlɛngɛ dia vɔ pamia olimu awɔ w’esambishelo. Vɔ wakasondja luudu lawɔ la woke laki lo wodja w’États-Unis ko wakonɔ dia todjasɛ lo luudu lɔmɔtshi la tshitshɛ l’osomba wa Cancún lo lɛkɛ la ɛstɛ ka wodja wa Mexique. La ntondo ka vɔ monɔ, vɔ wakekɛ mbɔtɔka lo nsanganya ya weke l’ahole w’amɛna waki suke la wɔ waki la mashinyi wa mbidjaka tshitshi kana djungudungu. Koko etena kakawayonɔ, vɔ wakahombaka munda lɔkɛndɔ la wenya enanɛi dia tɔtɔ lo losanganya loleki suke lakasalemaka l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ lo yanyi ya tɛɛ. Lo wedi okina, vɔ waki la ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛna woho wakâtema etshumanelo kaki l’apandjudi oko 50 l’osomba wa Cancún.
Anangɛso l’akadiyɛso amɔtshi wa lo wodja wa Mexique wakatatɛ mbakimanyiya lo sambisha anto watɛkɛta ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ. Ɛnyɛlɔ, etena kakoke ɔnangɛso Rubén nde la nkumbo kande dia etshumanelo ka ntondo kakasalaka nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ kambatema la San Miguel de Allende ndo ɔnɛ ɛtshi ka nkɛtɛ k’etshumanelo kɛsɔ kaki wodja wa Mexique w’otondo, mbala kakɔ ɔtɔi vɔ wakɔshi yɛdikɔ ya tosha lonya lɛkɔ. Dui sɔ diakâlɔmbaka dia mbeka ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ, kamba la mbekelo yotshikitanyi la mbekelo yawɔ ndo mundaka lɔkɛndɔ l’otale la kilɔmɛtɛlɛ 800 lomingu tshɛ dia tɔtɔ lo nsanganya. Rubén ekɔ lo mbuta ate: “Taki la ɔngɛnɔngɛnɔ dia sho sambisha angɛndangɛnda wakadjasɛ ɛnɔnyi efula la Mexique, koko ɔsɔ mbaki mbala ka ntondo kakawoke lokumu l’ɔlɔlɔ l’ɔtɛkɛta awɔ wa lôtɔ. Amɔtshi l’atei awɔ wakɛnya lowando laki la wɔ l’asɔi lo washo.” L’ɔkɔngɔ wa vɔ kimanyiya etshumanelo kɛmɔtshi la San Miguel de Allende, Rubén nde la nkumbo kande wakakambe oko ambatshi mboka l’osomba wa Guanajuato, wele l’atei atei wa wodja wa Mexique ndo lɛkɔ vɔ wakasha lonya dia mbata etshumanelo kakasalaka nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ kaki l’apandjudi ndekana 30. Ɛlɔ kɛnɛ, vɔ wekɔ lo kamba la Irapuato lo olui ɔmɔtshi wasala nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ suke l’osomba wa Guanajuato.
Wakasambisha anto wahaleke tanema lawakawɔ
Lâdiko dia angɛndangɛnda, ekɔ ase Mexique efula watɛkɛta ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ. Mbala efula, mongaka tshondo y’okakatanu dia mbasambisha losango la Diolelo nɛ dia vɔ mdidjasɛ lo nkombo y’ase ɛngɔnyi yele anto akina mbalama la soko. Ndo naka kanga luudu amboya la soko, vɔ hawolange nonga losango laso nɛ dia vɔ mbɔsaka dia Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ ase yaato y’ɔtɛmwɛlɔ ɔmɔtshi wa lo ngelo. Koko etena kâsambisha Ɛmɛnyi wa Jehowa w’oma lo wedja ekina, amɔtshi mbahokamɛka.
Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki Gloria lodjashi l’osomba wa Querétaro, l’atei atei wa wodja wa Mexique. Nde mbutaka ate: “Ɛmɛnyi wa Jehowa watɛkɛta ɔtɛkɛta w’espagnol wakasambisha mbala efula, koko dimi konanga mbahokamɛ. Ɔnkɔnɛ, etena kakayotatɛka ase nkumbo kami l’angɛnyi ami monga l’ekakatanu, lakayɔkɔmɔka ndo lakasɛngasɛnga Nzambi lo dɔmbɛlɔ dia nde mɛnyami mboka. Yema tshitshɛ oma lâsɔ, womoto ɔmɔtshi lakatɛkɛtaka ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ akakɔkɔla la soko diami. Nde akamumbola dia kana onto ɔmɔtshi latɛkɛta Angɛlɛ ekɔ lo lokombo laso. Lam’ele nde aki ɔngɛndangɛnda, lakâmbe efula ndo lakawotɛ dia dimi tɛkɛtaka Angɛlɛ. Etena kakandatɛkɛtaka, dimi lakayambolaka nte: ‘Womoto l’ɔngɛndangɛnda l’ose Amɛrikɛ ɔnɛ ambondoya dia ndjotsha lanɛ?’ Koko lakalɔmbɛ Nzambi dia nde kimanyiyami. Ɔnkɔnɛ, mbeyaka monga ko Nzambi ambokadimola lo dɔmbɛlɔ diami lo tomɛmi ɔngɛndangɛnda ɔnɛ.” Gloria aketawɔ dia mbeka Bible ndo nde akahame esadi esadi polo lo batismu kânga mbakɔ̂lɔshaka ase nkumbo kande. Ɛlɔ kɛnɛ, Gloria ekɔ lo kamba oko ombatshi mboka wa pondjo, ndo omɛnde la ɔnande wekɔ lo kambɛ Jehowa.
Ɛtshɔkɔ wakondja wanɛ wahamia olimu awɔ w’esambishelo
Kamba lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo ekɔ la ekakatanu awɔ, koko ɛtshɔkɔ waya oma l’olimu ɔsɔ wekɔ efula. Ralph, lakatatɛkɛtshi dikambo diande l’etatelo ka sawo nɛ mbutaka ate: “Takeke Bible kâmɛ l’anto w’oma la Grande-Bretagne, Chine, Jamaïque, Suède ndo kânga l’ase nkumbo k’aseka owandji k’oma la Ghana. Ambeki wa Bible amɔtshi wakatetsha wakayotatɛka kamba olimu wa lo tena tshɛ. L’edja k’ɛnɔnyi wetshi ɛnɛ, nkumbo kaso kakɛnyi woho wakakengama tshumanelo esambele diasala nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ. Anaso ahende wakayokambaka olimu w’ombatshi mboka kâmɛ la so ndo kakianɛ vɔ wekɔ lo kamba lo Bɛtɛlɛ ka lo wodja wa États-Unis.”
Ɛlɔ kɛnɛ wodja wa Mexique wekɔ la tshumanelo 88 ndo la elui efula wasala nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ. Kakɔna kamboyokimanyiya dia ohamelo ɔsɔ monga? Anto efula wa lo wodja wa Mexique watɛkɛta Angɛlɛ, kosambishama ntondo oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa. Akina wakahokamɛ losango nɛ dia vɔ kopomana la ɔlɔshamelo w’oma le ase nkumbo kana angɛnyi waki la wɔ lo wedja awɔ wa lôtɔ. Ndo akina nto waketawɔ dia mbeka Bible nɛ dia vɔ wakalongola pasiɔ ko wakayongaka la etena ka ndjasha l’akambo wa lo nyuma. Lâdiko dia lâsɔ, olekanyi ka sato ɔtɔi ka apandjudi wakasalaka nsanganya l’ɔtɛkɛta wa Angɛlɛ wekɔ lo kamba oko ambatshi mboka ndo kɛsɔ kimanyiyaka efula dia tshumanelo sɔ monga l’ohetoheto ndo pama.
Ɛtshɔkɔ wakokongɛ
Aha la tâmu, anto efula wa l’andja w’otondo wayetawɔ mpokamɛ losango la Diolelo naka vɔ mbasambisha lo ɛtɛkɛta awɔ wa lôtɔ. Ɔnkɔnɛ, ekɔ dui diakeketsha dia mɛna efula k’anangɛso l’akadiyɛso, mbuta ate akɛnda ndo epalanga, enyemba ndo atshukanyi wetawɔ dia ntshɔ lɛnɛ ele ohomba w’apandjudi efula wa Diolelo. Lo mɛtɛ, vɔ mbeyaka diɛnɛ la ekakatanu, koko ekakatanu ɛsɔ hawokoke mbɛdima la ɔngɛnɔngɛnɔ wakondjawɔ etena kɛnawɔ anto wetawɔ akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Onde wɛ kokaka sala etshikitanu wayokokimanyiya dia wɛ monɔ otsha lo ɛtshi ka nkɛtɛ kekina ka lo wodja anyu kana ka lo wodja okina lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo?a (Luka 14:28-30; 1 Kor. 16:9) Naka eelo, kete onga l’eshikikelo dia ɛtshɔkɔ efula wekɔ lo kokongɛ.
[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]
a Dia mbeya awui efula lo kɛnɛ kendana la ntshɔ dia tokamba lɛnɛ ele ohomba efula, enda dibuku Tamboyakongɛ dia sala lolango la Jehowa, lɛkɛ 111-112.
[Kiombo ya lo lɛkɛ 21]
Wanɛ wakalongola pasiɔ ko waki la ɔngɛnɔngɛnɔ wakakotola yambalo y’anto
Beryl akonɔ oma la Grande-Bretagne otsha la Canada. Lɛkɔ, nde akatokambaka oko owandji wa kɔmpanyi yele lo wedja efula. Nde akatonga nto ombahemi wa manamana wa falasa ndo akatɔsɔnamaka dia monga onyimpala wa wodja wa Canada lo tɔkɛnyɔ telɛwɔ jeux olympiques takasalema lo 1980. L’ɔkɔngɔ wa nde nongola pasiɔ lo osomba wa Chapala lo wodja wa Mexique, Beryl nde la omɛnde wakatshɔka tɔlɛ lo waa rɛstora wa lo ngelo. Etena kakandɛnyi anto amɔtshi wakalongola pasiɔ waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo wakatɛkɛtaka Angɛlɛ, nde akawatɛ lokombo lande ndo akawambola kɛnɛ kakawasalaka la Mexique. Anto waki la ɔngɛnɔngɛnɔ wakalɛka diangɔ asɔ waki Ɛmɛnyi wa Jehowa. Beryl nde la omɛnde wakafɔnyaka dia naka monga la lɔsɛnɔ la ɔngɛnɔngɛnɔ ndo lele l’oyango ndjaka oma lo mbeya Nzambi, kete vɔ lawɔ wakahombe mbêya. L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbɔtɔ lo nsanganya y’Akristo ngɔndɔ efula, Beryl nde l’omɛnde waketawɔ dia mbeka Bible. Lo edja k’ɛnɔnyi efula, Beryl akakambe oko ombatshi mboka wa pondjo.
[Kiombo ya lo lɛkɛ 22]
“Vɔ wekɔ tshondo y’ɔtshɔkɔ le so”
Wanɛ wonɔ otsha lo bɛtshi dia nkɛtɛ diele l’ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo mandɔmaka efula oma le anangɛso watanawɔ lo bɛtshi dia nkɛtɛ sɔ. Bɛtɛlɛ kɛmɔtshi ka la Caraïbes kakafunde ɔnɛ: “Lushi lokokalola anangɛso la akadiyɛso asɔ lawakawɔ, tshumanelo efula diayɔyɛkayɛka. Vɔ wekɔ tshondo y’ɔtshɔkɔ le so.”
Ɔtɛkɛta waki Nzambi mbutaka dia ‘wamato wasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ wekɔ olui a woke wa alembe.’ (Osam. 68:11) Ɔnkɔnɛ, kema dui dia diambo dia mɛna akadiyɛso efula w’enyemba l’atei w’apandjudi wakamba lo wedja ekina. Akadiyɛso wele la yimba ya ndjahombia asɔ kimanyiyaka efula. Bɛtɛlɛ kɛmɔtshi ka lo Erɔpɛ wa lo ɛstɛ kakate ɔnɛ: “Akadiyɛso mboleki efula lo tshumanelo diaso. Vɔ wekɔ oko pursa 70. Efula l’atei awɔ weke eyoyo lo mɛtɛ, koko akadiyɛso w’enyemba w’oma lo wedja ekina kimanyiyaka efula lo mbetshaka eyoyo ɛsɔ. Akadiyɛso asɔ w’oma lo wedja ekina wekɔ mɛtɛ tshondo ya woshasha le so!”
Ngande wayaoka akadiyɛso asɔ lo woho wakambawɔ lo wedja ekina? Angelica, kadiyɛso kɛmɔtshi kele la ɛnɔnyi 30 l’ɛmɔtshi ndo kambokamba lo wedja ekina lo edja k’ɛnɔnyi efula oko ombatshi mboka wele onyemba ekɔ lo mbuta ate: “Ekakatanu wekɔ efula. Lo ɛtshi kɛmɔtshi ka nkɛtɛ kakamatshu dia tokamba, lakakɛndakɛndaka lo mboka ka lɔtɛkɛ ndo woho wakamɛnaka anto wasowa akambishaka pâ efula. Koko laki la ɔngɛnɔngɛnɔ dia kimanyiya anto l’olimu w’esambishelo. Otema ami wakanandema nto oma lo ɛtɛkɛta wa lowando w’oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lo etshumanelo kami wakambishaka losaka mbala la mbala lo woho wakamaye ndjakimanyiya. Kadiyɛso kɛmɔtshi akambutɛ dia woho wakamaye oma lo wodja w’etale dia ndjokamba oko ombatshi mboka lo ngelo kawɔ akotshutshuya nde lawɔ dia kamba olimu wa lo tena tshɛ.”
Sue, ombatshi mboka ɔmɔtshi wele la ɛnɔnyi 50 l’ɛmɔtshi mbutaka ate: “Sho pomanaka l’ekakatanu tena tshɛ, koko ekakatanu ɛsɔ hawokoke mbɛdima l’ɛtshɔkɔ wakondjaso. Olimu w’esambishelo mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula! Lam’ele dimi mbetshaka wenya efula lo sambisha la akadiyɛso weke esekaseka, dimi mbatɛka kɛnɛ kambomeka oma lo Bible ndo oma lo ekanda aso lo kɛnɛ kendana la woho wa kandola ekakatanu wa wolo. Tena efula vɔ mbutɛkami dia ɛnyɛlɔ kami ka woho wakandolami ekakatanu ko lo etena kakɔ kâmɛ lakamba oko ombatshi mboka w’onyemba lo edja k’ɛnɔnyi efula mbakimanyiyaka dia vɔ mɛna dia vɔ lawɔ kokaka kandola ekakatanu lo nsɛnɔ yawɔ. Dimi mongaka la ɔngɛnɔngɛnɔ efula etena kakimanyiyami akadiyɛso asɔ efula.”
[Kartɛ ka lo lɛkɛ 20]
(Dia mbeya awui tshɛ enda l’okanda)
MEXIQUE
Monterrey
Guanajuato
Irapuato
Ajijic
Chapala
Oduwa wa Chapala
San Miguel de Allende
Querétaro
MEXICO
Cancún
[Osato wa lo lɛkɛ 23]
Anto amɔtshi wakonge la ɔngɛnɔngɛnɔ wa sambisha anto wakoke losango la Diolelo mbala ka ntondo lo ɔtɛkɛta awɔ wa lôtɔ