BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w09 5/15 lk. 28-32
  • Lande na kahombaso ndjela “Kristu”?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Lande na kahombaso ndjela “Kristu”?
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Dia ndeka ndjasukanya la Jehowa
  • Dia ndeka mbokoya Jehowa
  • Yeso ekɔ Okitami waki Jehowa
  • Yeso ekɔ ɔtɔi akɔ wa mboka katɔla lo panda
  • Jehowa todjangɛka dia sho mpokamɛ Kristo
  • “Mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ”
    ‘Yaka, ondjele’
  • Ele Yeso Kristo?
    Bible etshatɔ mɛtɛ?
  • Ele Yeso Kristo?
    Kakɔna kakoka Bible tetsha?
  • ‘Yaka, ondjele’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
w09 5/15 lk. 28-32

Lande na kahombaso ndjela “Kristu”?

“Naka untu nangaka ndjelami, ndi ayaseke, . . . andjeli.”​—LUKA 9:23.

1, 2. Lande na kele ekɔ ohomba dia sɛdingola ɛkɔkɔ watotshutshuya dia ndjela “Kristu”?

JEHOWA mongaka mɛtɛ la ɔngɛnɔngɛnɔ etena kɛnande l’atei w’atɛmɔdi ande wa la nkɛtɛ nyu eyoyo ndo ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka. Etena katetemalayɛ mbeka Bible, kɔtɔyɛ nsanganya y’Akristo mbala la mbala ndo katahame ewo kayɛ k’akambo wa mɛtɛ washimbɛ nsɛnɔ wele lo Ɔtɛkɛta wa Nzambi, wɛ pombaka kana yimba dimɛna la leeta laki Yeso lɔnɛ: “Naka untu nangaka ndjelami, ndi ayaseke, embe utamba andi [w’asui] la lushi la lushi, andjeli.” (Luka 9:23) Yeso akate dia ndjasɛka ndo koma ombeki ande ekɔ dui diahomba onto ndamɛ sala. Omalɔkɔ, ekɔ ohomba efula dia sho sɛdingola lande na kahombaso ndjela “Kristu.”​—Mat. 16:13-16.

2 Kayotota dikambo dia wanɛ wamboshilaka ndjela Yeso Kristo? Sho keketshamaka dia ‘tetemala sala dikambo sɔ.’ (1 Tes. 4:1, 2) Oyadi aya ɛnɔnyi akumi wambotɔtɔ l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ kana eke esadi, kana yimba lo ɛkɔkɔ watotshutshuya dia ndjela Kristo ayotokimanyiya dia sho kamba la dako diaki ɔpɔstɔlɔ Paulo ndo dia sho ndeka ndjela Yeso lo lɔsɛnɔ laso la lushi la lushi. Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛkɔkɔ etanu wahombaso ndjela Kristo.

Dia ndeka ndjasukanya la Jehowa

3. Lo toho takɔna tohende takokaso mbeka dia mbeya Jehowa?

3 ‘Etena kakandemala l’Arɛɔpango,’ ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛ ase Atɛna ate: “[Nzambi] akakahanya deku diawo diakandalongosola, ndu elelu w’edjaselu kawo; dia vo wayangi [Nzambi], watawamamba dia vo mbêna, keli ndi kema etali uma le untu la untu.” (Etsha 17:22, 26, 27) Sho kokaka nyanga Nzambi ndo mbeya. Ɛnyɛlɔ, etena kasɛdingolaso diangɔ diakatongama sho mbekaka akambo efula wendana la waonga ndo akoka wele la Nzambi. Etena kakanaso yimba la lowando tshɛ lo elimu ande w’etongelo, sho kokaka mbeka akambo efula wendana la Otungi. (Romo 1:20) Jehowa akashola nto akambo akina wendana lande lo Bible, Ɔtɛkɛta ande wakafundama. (2 Tim. 3:16, 17) Lo yɛdikɔ yayotoleka ‘kana yimba lo elimu ande’ ndo ‘mbidja yimba lo woho watosalɛnde akambo’ mbayotoleka mbeya Jehowa.​—Osam. 77:12.

4. Ngande wakoka ndjela Kristo tokimanyiya dia sho ndeka ndjasukanya la Jehowa?

4 Yoho yoleki dimɛna ya ndeka ndjasukanya la Jehowa ele ndjela Kristo. Tokanyiya yema lotombo laki la Yeso lam’akinde suke la She “ntundu andja watatungama”! (Joa. 17:5) Nde mbele “etatelu k’etungelu ka [Nzambi].” (Eny. 3:14) Oko wende “enundu a diango tshe diakatungama,” nde akasɛnɛ edja efula l’olongo kâmɛ la Jehowa She. Lo etena kɛsɔ, Yeso kokomɛ tsho lo mbidjasɛ suke la She. Nde aki ɔngɛnyi wa Nzambi w’oshika, aki la ɔngɛnɔngɛnɔ dia kamba kâmɛ la Kanga-Wolo-Tshɛ ndo wakonge la dimama dia ngandji dioleki tshɛ. Yeso komendaka tsho woho wakasalaka She akambo ndo mbidjaka yimba lo nsaki ndo lo waonga waki Jehowa, koko nde akayasha tshɛ ndo akokoya kɛnɛ kakandɛnyi oma le She. Etombelo wakonge la dikambo sɔ ele, Ɔna l’okitanyiya ɔsɔ akayokoma oko She diakɔ diele Bible mbutaka dikambo diande ɔnɛ nde “eli efanelu ka [Nzambi] kahenama.” (Kol. 1:15, sho mbɛnganyisha alɛta lo sawo nɛ di’otondo.) Lo ndjelaka Kristo, sho kokaka ndeka ndjasukanya la Jehowa.

Dia ndeka mbokoya Jehowa

5. Kakɔna kayotokimanyiya dia ndeka mbokoya Jehowa, ndo lande na?

5 ‘Takatongama lo efanelo ka Nzambi lo yoho yɔfɔnyi la nde,’ diakɔ diele tekɔ la dikoka dia kɛnɛmɔla waonga waki Nzambi. (Etat. 1:26) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalake Akristo dia ‘mbokoya Nzambi oko anande wa ngandji.’ (Ef. 5:1) Ndjela Kristo tokimanyiyaka dia mbokoya Shɛso lele l’olongo. Ekɔ ngasɔ nɛ dia Yeso akakɛnɛmɔla tokanyi, nsaki ndo lonto laki Nzambi lo yoho ya dimɛna efula ndo ndoko onto lakoka tewoya awui wendana la Jehowa ko ndeka Yeso. Etena kakinde la nkɛtɛ, Yeso kombeyanya tsho lokombo la Jehowa, koko nde akatɛnya woho wele Nzambi. (Adia Mateu 11:27.) Yeso akasale dikambo sɔ oma lo ɛtɛkɛta, oma lo etsha, oma lo wetshelo ndo oma lo ɛnyɛlɔ kande.

6. Kakɔna kɛnya wetshelo waki Yeso lo dikambo dia Jehowa?

6 Oma lo wetshelo ande, Yeso akɛnya kɛnɛ katɔlɔmba Nzambi ndo woho wayaokande lo dikambo di’atɛmɔdi ande. (Mat. 22:36-40; Luka 12:6, 7; 15:4-7) Ɛnyɛlɔ, l’ɔkɔngɔ wa nde shila ɔlɛmbɛ ɔmɔtshi wa lo Ɛlɛmbɛ dikumi wata ɔnɛ: “Tunanaki,” Yeso akalembetshiya kanyi yaki Nzambi lo kɛnɛ kendana la kɛnɛ kasalema l’otema w’onto edja efula la ntondo ka nde ndjonana. Nde akate ate: “Untu tshe lenda umuntu, ku ndi ambûkumbula, ndi ambunana la ndi l’utema.” (Etum. 20:14; Mat. 5:27, 28) L’ɔkɔngɔ wa nde tɛkɛta yoho yakengesola Afarisɛ ɔlɛmbɛ wata ɔnɛ: “Ulangi unyaye, uhetsha utunyi aye,” Yeso akɛnya kanyi yaki Jehowa lo mbuta ate: “Nyulangi atunyi anyu, nyolombele wane watunyusuyaka.” (Mat. 5:43, 44; Etum. 23:4; Lew. 19:18) Shihodia woho wakanyiya Nzambi, wayaokande ndo kɛnɛ katɔlɔmbande tokimanyiyaka dia sho ndeka mbokoya.

7, 8. Kakɔna katetsha ɛnyɛlɔ kaki Yeso lo dikambo dia Jehowa?

7 Yeso akɛnya nto woho wele She oma lo ɛnyɛlɔ kande. Etena kadiaso lo Evanjiliɔ woho wakokaka Yeso ase wola kɛtshi, woho wakandatɛtɛka solo dia mɛna anto wasowa, woho wakinde kɔngɛnangɛna etena kakahangwɛ ambeki ande ana w’akɛnda, sho mɛnaka woho wayaoka Jehowa. (Mako 1:40-42; 10:13, 14; Joa. 11:32-35) Kana yimba lo kɛnɛ kakasalaka Yeso tokimanyiyaka dia sho mbeya waonga wa diambo efula waki Nzambi. Ahindo wakasale Kristo mɛnyaka nkudu k’efula kaki la nde. Koko, ndoko lushi lakandakambe la nkudu kande dia wahɔ ande hita kana dia salɛ anto kɔlɔ. (Luka 4:1-4) Woho wakandatshanya amundji w’okanda wa lokaki lo tɛmpɛlɔ mɛnyaka hwe woho walangande losembwe. (Mako 11:15-17; Joa. 2:13-16) Wetshelo ndo ɛtɛkɛta wa ngandji wakandakambe la wɔ dia munanda etema w’anto mɛnyaka dia nde aki la lomba ‘lakaleke Sɔlɔmɔna.’ (Mat. 12:42) Ngandji k’efula kakɛnya Yeso lo kimɔ anima ande lo wahɔ w’anto akina mɛnyama etena kata Bible ɔnɛ: “Nduku untu la ngandji kuleki kene ka mvwela engenyi andi.”​—Joa. 15:13.

8 Ɔnaki Nzambi akokoya Jehowa lo yoho ya kokele lo akambo tshɛ wakandate ndo wakandasale diakɔ diakandakoke mbuta ate: “One lakamenyi, akenyi Papa.” (Adia Joani 14:9-11.) Ndjela Kristo ekɔ yoho yoleki dimɛna ya mbokoya Jehowa.

Yeso ekɔ Okitami waki Jehowa

9. Etena kakɔna ndo ngande wakakome Yeso Okitami wa Nzambi?

9 Tende kɛnɛ kakasalema lo eleko k’ɔlɔ akatshi ka lo 29 T.D., etena kakaye Yeso le Joani Obatizanyi, lâsɔ ko nde ele la ɛnɔnyi 30. “Lam’akabatizama Jesu, kem’edja ndi akatumbi uma l’ashi. Nyulungi, ulungu akadihwama, ku ndi akenyi nyuma ka [Nzambi] ayahulo uku fudu k’inga, akayuwahema.” Lo etena kɛsɔ nde akakome Kristo kana Mɛsiya. Lo etena kɛsɔ Jehowa ndamɛ akɛnya dia Yeso aki Okitami ande lo mbuta ɔnɛ: “On’ami la ngandji one, ndi atongenyangenyaka.” (Mat. 3:13-17) Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ ɔkɔkɔ w’oshika watotshutshuya dia ndjela Kristo!

10, 11. a) Lo toho takɔna takamba Bible la titrɛ “Kristu” dia tɛkɛta dikambo dia Yeso? b) Lande na kahatahombe tshika dia ndjela Yeso Kristo?

10 Bible kambaka la titrɛ “Kristu” lo toho totshikitanyi ɛnyɛlɔ oko Yeso Kristo, Kristo Yeso, ndo Kristo. Yeso ndamɛ mbakakambe ntondo la tshɛkɛta “Jesu Kristu,” mbuta ate lokombo ndjelana la titrɛ. Lo dɔmbɛlɔ diakandalɔmbɛ She, nde akate ate: “Lumu la pundju lone, eli nkêya, weme [Nzambi k]a mete, la Jesu Kristu, lakayatumi.” (Joa. 17:3) Woho wakandakambe la lokombo l’ɔnɛ Yeso Kristo kotolaka yambalo otsha le ɔnɛ lakatomama oma le Nzambi ndo lakakome Okitami Ande. Etena kakamba Bible la titrɛ la ntondo ka lokombo lo mbuta ɔnɛ “Kristu Jesu,” tɔ tɔtɔmiyaka dihole diele la nde koko aha lonto lande. (2 Kor. 4:5) Etena kakambatɔ la titrɛ “Kristu” aha la kiyelanya la lokombo Yeso, Bible tɔtɔmiyaka dihole diele la nde oko wende Mɛsiya.​—Etsha 5:42.

11 Oyadi woho akɔna wakamba Bible la titrɛ “Kristu” dia tɛkɛta dikambo dia Yeso, tɔ tɔtɔmiyaka dui dia mɛtɛ di’ohomba nɛ: Kânga mbele Ɔna Nzambi akaye la nkɛtɛ oko onto ndo akewoya lolango la She, nde komonga onto l’anyanya kana ɔprɔfɛta w’anyanya, koko nde akaye dia ndjonga Okitami waki Jehowa. Hatohombe tshika mboyela.

Yeso ekɔ ɔtɔi akɔ wa mboka katɔla lo panda

12. Ɛtɛkɛta akɔna w’ohomba wakatɛ Yeso ɔpɔstɔlɔ Tɔmasɛ yema tshitshɛ la ntondo ka nyɔi kande?

12 Ɔkɔkɔ okina w’ohomba wahombaso tetemala ndjela Mɛsiya wakatama oma lo ɛtɛkɛta wakatɛ Yeso apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo yema tshitshɛ la ntondo ka nyɔi kande. Lo kadimola lo dimbola diaki Tɔmasɛ diakendanaka la kɛnɛ kakate Yeso lo dikambo dia otshwelo ande dia talɔngɔsɔlɛ dihole, Yeso akate ate: “Dimi leli mbuka, mete la lumu. Nduku untu laya le Papa, tshikima uma le mi.” (Joa. 14:1-6) Yeso akatɛkɛtaka la apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo 11. Nde akâlake dihole l’olongo, koko ɛtɛkɛta ande wekɔ ndo ohomba le wanɛ wele la elongamelo ka kondja lɔsɛnɔ la pondjo lanɛ la nkɛtɛ. (Eny. 7:9, 10; 21:1-4) Lande na kataso ngasɔ?

13. Lo yoho yakɔna yele Yeso “mbuka”?

13 Yeso Kristo ekɔ “mbuka.” Kɛsɔ mɛnyaka dia paka oma lo tshimbo yande mbakokaso ndjasukanya la Nzambi. Dui sɔ diekɔ mɛtɛ lo kɛnɛ kendana la dɔmbɛlɔ, nɛ dia paka oma lo tshimbo ya Yeso mbeso l’eshikikelo dia Shɛso ayotosha kɛnɛ tshɛ kɔlɔmbaso kɔtɔnɛ la lolango Lande. (Joa. 15:16) Koko, Yeso eko nto “mbuka” lo yoho kina. Pɛkato akanganya anto la Nzambi. (Is. 59:2) Yeso akakimɔ “lumu landi uku etshungwelu ka antu efula.” (Mat. 20:28) Bible mbutaka dia l’ɔtɛ wa dikambo sɔ “dikila dia Jesu . . . diambutedia uma lu akambu wa kolo tshe.” (1 Joa. 1:7) Omalɔkɔ, Ɔna akatodiholɛ mboka ka sho nyomokana nto la Nzambi. (Romo 5:8-10) Lo monga la mbetawɔ le Yeso ndo lo mbokitanyiya mbakokaso monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Nzambi.​—Joa. 3:36.

14. Lo yoho yakɔna yele Yeso “mete”?

14 Yeso ekɔ “mete” aha tsho nɛ dia nde akataka mɛtɛ keto nshi tshɛ, koko ndo nɛ dia lo prɔfɛsiya tshɛ yakafundama lo dikambo dia Mɛsiya, efula kayɔ yakakotshama le nde. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Alaka tshe wa [Nzambi] watutanaka Elu kawo le ndi.” (2 Kor. 1:20) Oyadi kânga “didjidji tu dia akambu w’ololo wayayi” waki l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wakakotshama le Kristo Yeso. (Heb. 10:1; Kol. 2:17) Prɔfɛsiya tshɛ tɛkɛtaka dikambo dia Yeso ndo yɔ tokimanyiyaka dia sho shihodia ɔkɛndɛ w’ohomba wele la nde l’okotshamelo wa sangwelo diaki Jehowa. (Eny. 19:10) Dia kondja wahɔ oma l’okotshamelo wa sangwelo diaki Nzambi le so, sho pombaka ndjela Mɛsiya.

15. Lo yoho yakɔna yele Yeso “lumu”?

15 Yeso ekɔ “lumu” nɛ dia nde akatshungola anto tshɛ la dikila diande, ndo lɔsɛnɔ la pondjo ekɔ woshasha w’oma le Nzambi “uma le Jesu Kristu Khumesu.” (Romo 6:23) Yeso ekɔ nto “lumu” le wanɛ wakavu. (Joa. 5:28, 29) Ndo nto, tokanyiya kɛnɛ kayondosala oko wende Ɔlɔmbɛdi a Ladiko lo Ɛlɔmbwɛlɔ kande k’ɛnɔnyi kinunu. Nde ayotshungola ambolami ande lo pondjo oma lo lɔhɔmbɔ la pɛkato la nyɔi!​—Heb. 9:11, 12, 28.

16. Ɔkɔkɔ akɔna wahombaso ndjela Yeso?

16 Ɔnkɔnɛ, okadimwelo wakasha Yeso Tɔmasɛ wekɔ la kitshimudi ya woke le so. Yeso ekɔ mboka, mɛtɛ la lomu. Nde mbele Ɔnɛ lakatomama oma le Nzambi dia andja shimbamɛ lo tshimbo yande. (Joa. 3:17) Ndo ndoko onto latshɔ le She paka oma le nde. Bible mbutaka hwe ɔnɛ: “Panda kema le untu ukina. Nduku lukumbu lukina la tshina di’ulungu lamboyama le antu, leya ntushimbela.” (Etsha 4:12) Koko oyadi wetshelo akɔna wakatalongola, ayonga dui dia lomba dia sho mbetawɔ Yeso ndo mbôyela dia sho nɔmbwama otsha lo lɔsɛnɔ.​—Joa. 20:31.

Jehowa todjangɛka dia sho mpokamɛ Kristo

17. Lande na kele ekɔ ohomba dia sho kitanyiya kɛnɛ katotɛ Ɔnaki Nzambi?

17 Petero, Joani, ndo Jakɔba wakɛnyi ohilwelo waki Yeso. Lo etena kɛsɔ, vɔ wakoke dui oma l’olongo diata ate: “On’ami one, osonami ami, nyuwukeli!” (Luka 9:28, 29, 35) Ekɔ ohomba efula dia sho kitanyiya didjango sɔ diatɔlɔmba dia kitanyiya Mɛsiya.​—Adia Etsha 3:22, 23.

18. Ngande wakokaso mpokamɛ Yeso Kristo?

18 Mpokamɛ Yeso nɔmbaka dia ‘mbika washo le nde, ndo sɛdingola ɛnyɛlɔ kande dimɛna dimɛna.’ (Heb. 12:2, 3) Omalɔkɔ, ekɔ ohomba dia sho ‘ndeka mbidja yambalo lo akambo’ wadiaso lo dikambo diande lo Bible ndo lo ekanda wa ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ,’ kâmɛ ndo kɛnɛ kokaso lo dikambo diande lo nsanganya y’Akristo. (Heb. 2:1; Mat. 24:45) Oko weso ɛkɔkɔ ande, nyɛsɔ tohokamɛke Yeso ndo toyele.​—Joa. 10:27.

19. Kakɔna kayotokimanyiya dia tetemala ndjela Kristo?

19 Onde sho koka tondoya dia tetemala ndjela Kristo oyadi ekakatanu akɔna wakoka pomana laso? Eelo, sho koka tondoya naka sho ‘tetemala ndjela lokongɛ la ɛtɛkɛta w’eshika’ lo kamba la kɛnɛ kekaso “lu mbetawo la ngandji keli le Kristu Jesu.”​—2 Tim. 1:13.

Kakɔna kamboyeka?

• Lande na kele ndjela “Kristu” kokaka ndowanya diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa?

• Lande na kele mbokoya Yeso ekɔ yoho ya dimɛna ya sho mbokoya Jehowa?

• Ngande wele Yeso “mbuka, mete la lumu”?

• Lande na kahombaso mpokamɛ Okitami waki Jehowa?

[Osato wa lo lɛkɛ 29]

Wetshelo waki Yeso wakakɛnɛmɔla tokanyi taki Jehowa

[Osato wa lo lɛkɛ 30]

Sho pombaka ndjela Okitami waki Jehowa la kɔlamelo tshɛ

[Osato wa lo lɛkɛ 32]

Jehowa akate ate: “On’ami one . . . nyuwukeli”

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto