BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w09 11/15 lk. 3-7
  • Kakɔna kɛnya alɔmbɛlɔ ayɛ lo dikambo diayɛ?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Kakɔna kɛnya alɔmbɛlɔ ayɛ lo dikambo diayɛ?
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Tɔlɔmbake Jehowa l’okitshakitsha
  • Tɔsɛngasɛngake Nzambi ndo towokake losaka
  • Tɔlɔmbake dikambo di’anto akina
  • Akambo akina wɛnya alɔmbɛlɔ aso lo dikambo diaso
  • Alɔmbɛlɔ wasalema lo sɛkɛ la ntondo k’anto
  • Kakɔna kahombaso nɔmbaka?
  • Yasukanya la Nzambi lo dɔmbɛlɔ
    Bible etshatɔ mɛtɛ?
  • Dɔmbɛlɔ ekɔ tshondo ya diɛsɛ
    Kakɔna kakoka Bible tetsha?
  • ‘Nyote ehomba anyu le Nzambi’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
  • Woho wa Kondja Ekimanyielo Oma lo Dombelo
    Kokaka We Monga la Loseno la Pondjo lo Paradiso ka la Kete
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
w09 11/15 lk. 3-7

Kakɔna kɛnya alɔmbɛlɔ ayɛ lo dikambo diayɛ?

‘Wɛ latokaka dɔmbɛlɔ le, le yɛ mbayoya anto wa weho tshɛ.’​—OSAM. 65:2.

1, 2. Lande na kakoka ekambi waki Jehowa mbɔlɔmba l’eshikikelo tshɛ?

JEHOWA hadihaka atui pondjo lo ɛsɛngɔsɛngɔ waki ekambi ande wa kɔlamelo. Sho koka monga l’eshikikelo dia nde tohokamɛka. Oyadi kânga etena kalɔmba miliyɔ ya Ɛmɛnyi wa Jehowa wonya akɔ wâmɛ, Jehowa ekɔ l’akoka wa mpokamɛ onto l’onto.

2 L’eshikikelo k’ɔnɛ Nzambi mbokaka alɔmbɛlɔ ande, omembi w’esambo Davidi akembe ate: ‘Wɛ latokaka dɔmbɛlɔ le, le yɛ mbayoya anto wa weho tshɛ.’ (Osam. 65:2) Jehowa akakadimolaka alɔmbɛlɔ waki Davidi nɛ dia nde aki okambi ande wa kɔlamelo. Onto l’onto kokaka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde alɔmbɛlɔ ami mɛnyaka dia dimi ndjaɛkɛka le Jehowa ndo ɔnɛ dimi ndekaka ndjakiyanya dikambo di’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi? Kakɔna kɛnya alɔmbɛlɔ ami lo dikambo diami?’

Tɔlɔmbake Jehowa l’okitshakitsha

3, 4. a) La dionga dia ngande diahombaso nɔmbaka Nzambi? b) Kakɔna kahombaso nsala naka tekɔ lo ‘tshimba wɔɔngɔ’ l’ɔtɛ wa pɛkato ka woke kakatasale?

3 Naka sho nangaka dia Nzambi nkadimola alɔmbɛlɔ aso, kete sho pombaka mbɔlɔmba l’okitshakitsha. (Osam. 138:6) Sho pombaka nɔmba Jehowa dia nde tɔsɛdingola oko wakasale Davidi etena kakandate ɔnɛ: “[Nzambi] li, unshishimi, umani utema ami fundu, ombediki, ulimbiteli tukanyi tami! Umendi kana dikambu dia kolo dieko le mi, onombolaki lu mbuka ka pundju!” (Osam. 139:23, 24) Nyɛsɔ tɔlɔmbake Nzambi ndo tetawɔke dia nde tɔsɛdingola ndo tokitanyiyake alako wa lo Ɔtɛkɛta ande. Jehowa koka tɔlɔmbɔla “lu mbuka ka pundju” dia tokimanyiya woho wa sho ntetemala nkɛndakɛnda lo mboka k’otsha lo lɔsɛnɔ la pondjo.

4 Kayotota naka tekɔ lo ‘tshimba wɔɔngɔ’ l’ɔtɛ wa pɛkato ka woke kakatasale? (Adia Osambu 32:1-5.) Ntetemala monga la nkum’otema katɛndja onongo mbeyaka tɔkɔmɔla demba oko watomaka otamba lo nshi y’ɔwɔ. L’ɔtɛ wa pɛkato kakandasale, Davidi akashisha ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ondo akatate. Koko nde akayoyaokaka dimɛna efula etena kakandasholɛ Nzambi pɛkato kande. Tokanyiya yema ɔngɛnɔngɛnɔ waki la Davidi etena kakandɛnyi dia Jehowa ‘ambodimanyiya pɛkato kande.’ Mbisholɛ Nzambi pɛkato kokaka tokimanyiya ndo ekimanyielo k’oma le dikumanyi di’Akristo kayonga nto ohomba di’onto lambosala pɛkato kaloya diɔtɔnganelo diasande la Jehowa.​—Tuk. 28:13; Jak. 5:13-16.

Tɔsɛngasɛngake Nzambi ndo towokake losaka

5. Lo tena diakɔna diahombaso ndeka nsɛngasɛnga Jehowa dia nde tokimanyiya?

5 Naka tekɔ lo ndjakiyanya efula l’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi, kete sho pombaka nkamba la dako diaki Paulo diata ɔnɛ: “Tanyuyakananyaki, keli lu akambu tshe, nyuti ehumba anyu le [Nzambi] lu dombelo la osengosengo kame la eukelu ka lusaka.” (Fil. 4:6) L’etena keso lo wâle kana katɔhɛnyahɛnyawɔ mbahombaso ndeka nsɛngasɛnga Jehowa dia nde tokimanyiya ndo tɔlɔmbɔla.

6, 7. L’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ akɔna wahombaso mbokaka Jehowa losaka l’alɔmbɛlɔ aso?

6 Naka sho nɔmbaka paka l’etena keso l’ohomba w’ɛngɔ kɛmɔtshi, kakɔna kakoka mɛnya dikambo sɔ lo kɛnɛ kendana l’eyango wele la so? Paulo akate dia sho pombaka nɔmbaka Nzambi l’ɔsɛngɔsɛngɔ “kame la eukelu ka lusaka.” Tekɔ mɛtɛ l’ɛkɔkɔ wa mbokaka Nzambi losaka oko wakasale Davidi lakate ɔnɛ: “[Jehowa] li, we kukanga wuki, wulu, lutumbu, elembielo, la nemo! Ne dia diango tshe dia l’ulungu ndu dia la kete, diaye mbedio. [Jehowa] li, we kukanga diulelu, we ambediama ladiku dia tshe! . . . Okone, we [Nzambi k]asu, kakiane shu tambukuka lusaka, tambandula lukumbu laye la lutumbu.”​—1 Ek. 29:11-13.

7 Yeso akoke Nzambi losaka l’ɔtɛ wa diangɔ dia ndɛ, mapa ndo vinyɔ yakakambe la wɔ lo Dambo dia dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ. (Mat. 15:36; Mako 14:22, 23) Lâdiko dia nkɛnɛmɔla lowando lo yoho shɔ, sho pombaka ‘mbishaka Jehowa losaka’ l’ɔtɛ wa ‘dombwelo diande di’osembwe,’ ndo l’ɔtɛ wa ɔtɛkɛta kana losango lande latanema lo Bible.​—Osam. 107:15; 119:62, 105.

Tɔlɔmbake dikambo di’anto akina

8, 9. Lande na kahombaso nɔmbaka dikambo di’asekaso Akristo?

8 Aha la tâmu, sho nɔmbaka lo dikambo diaso shoamɛ, koko sho kokaka mbidja ndo anto akina l’alɔmbɛlɔ aso, oyadi Akristo wahateye nkombo. Kânga mbele ɔpɔstɔlɔ Paulo kombeyaka ambetawudi tshɛ wa la Kɔlɔsɛ, nde akafunde ate: “Shu tatukaka [Nzambi], Shi Khumesu Jesu Kristu, lusaka, tatunyolombelaka nshi tshe. Shu takuki lukumu la mbetawo kanyu le Kristu Jesu, ndu dia ngandji kukanyu ekilami tshe.” (Kol. 1:3, 4) Paulo akalɔmbɛ nto dikambo dia Akristo wa la Tɛsalɔnika. (2 Tes. 1:11, 12) Alɔmbɛlɔ wa woho ɔsɔ mɛnyaka akambo efula lo dikambo diaso ndo lo woho wɔsaso anangɛso l’akadiyɛso wa lo mbetawɔ.

9 Alɔmbɛlɔ walɔmbaso dikambo dia Akristo w’akitami ndo dia asekawɔ “ekoko ekina” mɛnyaka woho wayakiyanyaso dikambo dia okongamelo waki Nzambi. (Joa. 10:16) Paulo akatɛ asekande ambetawudi dia vɔ mbɔlɔmbɛ dia nde ‘monga la dikoka dia ntɛkɛta dimɛna dia mbewoya lokumu l’ɔlɔlɔ la sheke y’ekila.’ (Ef. 6:17-20) Onde sho nɔmbaka dikambo dia Akristo akina lo yoho shɔ?

10. Nɔmba dikambo dia anto akina mbeyaka monga la shɛngiya yakɔna le so?

10 Nɔmba dikambo dia anto akina mbeyaka ntshikitanya dionga diaso otsha le wɔ. Naka sho nɔmba dikambo di’onto lahatalange, kete ondo dui sɔ mbeyaka ntshikitanya dionga diele la so otsha le nde. (1 Joa. 4:20, 21) Alɔmbɛlɔ wa ngasɔ keketshaka ndo mbidjaka kâmɛ lam’asaso l’anangɛso. Ndo nto, alɔmbɛlɔ wa ngasɔ mɛnyaka dia tekɔ la ngandji kele oko kaki la Kristo. (Joa. 13:34, 35) Ɔsɔ ekɔ dionga dimɔtshi dia l’olowa wa nyuma kaki Nzambi. Onde sho nɔmbaka Jehowa dia nde tosha nyuma k’ekila dia tɔ tokimanyiya woho wa sho nkɛnɛmɔla waonga atɔ wele oko: Ngandji, ɔngɛnɔngɛnɔ, wɔladi, solo dia lotutsha, lɔsɛngɔ, ɔlɔlɔ, mbetawɔ, memakana ndo ndjakimɛ? (Luka 11:13; Ngal. 5:22, 23) Naka ngasɔ, kete ɛtɛkɛta ndo etsha aso wayɛnya dia tekɔ lo nkɛndakɛnda la nyuma.​—Adia Ngalatiya 5:16, 25.

11. Lande na kakokayɛ mbuta dia ekɔ dimɛna mbutɛ anto akina dia vɔ nɔmba dikambo diaso?

11 Naka tambeya dia anaso wekɔ lo mpomana l’ehemba wa wolo la kalasa, kete sho pombaka nɔmba dikambo diawɔ ndo nkamba la Afundelo dia mbakimanyiya dia vɔ nsala akambo la losembwe ndo diaha vɔ nsala kɔlɔ. Paulo akatɛ Akristo wa la Kɔrɛtɔ ɔnɛ: “Shu tambolomba [Nzambi] shati: Nyu tanyutshaki dikambu dia kolo.” (2 Kor. 13:7) Alɔmbɛlɔ wa l’okitshakitsha wa ngasɔ ngɛnyangɛnyaka Jehowa ndo mɛnyaka woho w’onto weso. (Adia Tukedi 15:8.) Sho koka mbutɛ anto akina dia vɔ nɔmba dikambo diaso oko wakasale ɔpɔstɔlɔ Paulo. Nde akafunde ate: “Nyutolombelaki, ne dia shu tambeya shati: teko la khum’utema k’ololo, shu nangaka ndjala la kenemo lu akambu tshe.”​—Heb. 13:18.

Akambo akina wɛnya alɔmbɛlɔ aso lo dikambo diaso

12. Awui akɔna wahomba monga awui w’ohomba l’alɔmbɛlɔ aso?

12 Onde alɔmbɛlɔ aso mɛnyaka dia tekɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa wele l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo l’ohetoheto? Onde ɛsɛngɔsɛngɔ aso ndekaka mendana l’okotshamelo wa lolango laki Nzambi, esambishelo ka losango la Diolelo, oyindjamelo wa lowandji laki Jehowa ndo okidiamelo wa lokombo lande? Ɔsɔ mbahomba monga awui w’ohomba efula wa l’alɔmbɛlɔ aso, oko wɛnyamidiɔ lo dɔmbɛlɔ di’ɛnyɛlɔ diaki Yeso diatatɛ l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Shesu le l’ulungu, lukumbu laye la[kidi]ami. Diulelu diaye diayi. Lulangu laye latshami la kete uku atshamalo l’ulungu.”​—Mat. 6:9, 10.

13, 14. Kakɔna kɛnya alɔmbɛlɔ aso lo dikambo diaso?

13 Alɔmbɛlɔ walɔmbaso Nzambi mɛnyaka eyango ndo nsaki yaso. Jehowa mbeyaka weho w’anto weso. Tukedi 17:3 mbutaka ɔnɛ: “Puki keko dia ndelola fesa, khuka ka ntshula paunyi. Keli [Jehowa] kate[dik]aka etema.” Nzambi mbeyaka kɛnɛ kele l’etema aso. (1 Sam. 16:7) Nde mbeyaka woho wayaokaso dikambo dia nsanganya, di’olimu w’esambishelo ndo di’anangɛso l’akadiyɛso wa lo nyuma. Jehowa mbeyaka kɛnɛ kakanyiyaso dikambo dia ‘anango’ Kristo. (Mat. 25:40) Nde mbeyaka dia kana mɛtɛ tekɔ lo nkombola kɛnɛ kalɔmbaso kana tekɔ lo nkalolɛ tsho ɛtɛkɛta wakatakimɛ. Lam’ele anto wa lo nshi yande waki la kanyi ya kɔlɔ lo kɛnɛ kendana la dɔmbɛlɔ, Yeso akate ate: “Lam’ayunyolomba, tanyufudiaki aui w’anyanya lu alombelo anyu, uku atutshaka asi wedja. Ne dia vo watukanaka vati: Wayuwaukela ne dia efula k’aui awo.”​—Mat. 6:7.

14 Alɔmbɛlɔ aso mɛnyaka nto woho wayaɛkɛso le Nzambi. Davidi akate ate: “We [Jehowa] keli eshamelu kami, lungeli la nshimbami uma le atunyi mbeye. Dimi layudjaseka l’etemwelo kaye pundju, layushamaka la tshina dia ahafu aye.” (Osam. 61:3, 4) Etena ‘katokomba’ Nzambi lo yoho ya didjidji, sho mongaka lo lotui tshitshi ndo l’ekokelo kande. (Eny. 7:15) Ekɔ mɛtɛ dui di’ekeketshelo dia ndjasukanya le Jehowa lo dɔmbɛlɔ, tele l’eshikikelo k’ɔnɛ nde ekɔ ‘lasuke la so’ etena tshɛ kahomanaso l’ohemba wendana la mbetawɔ.​—Adia Osambu 118:5-9.

15, 16. Dɔmbɛlɔ koka tokimanyiya dia sho mbeya na lo kɛnɛ kendana la nsaki kele la so ka nkondja ɛkɛndɛ?

15 Nɔmba Jehowa l’otema ɔtɔi dikambo dia eyango aso mbeyaka tokimanyiya dia sho mbeya kɛnɛ kele l’edia k’eyango akɔ. Ɛnyɛlɔ, onde nsaki kele la so ka monga omendji w’ekambi waki Nzambi kekɔ mɛtɛ nsaki ka l’okitshakitsha tshɛ ka nkimanyiya etshumanelo ndo ka nsala kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia ntɔla wahɔ wa Diolelo otsha la ntondo? Kana onde tekɔ lo nanga monga ‘lo dihole dia ntondo’ kana tekɔ lo nkombola dia ‘mbahemɛ’ anto akina? Aha ngasɔ mbahomba akambo salema l’atei w’ekambi waki Jehowa. (Adia 3 Joani 9, 10; Luka 22:24-27.) Naka tekɔ la nsaki ya kɔlɔ, kete nɔmba Jehowa Nzambi l’otema ɔtɔi koka ndjitondja sɛkɛ ndo koka tokimanyiya dia nsala etshikitanu la ntondo ka yɔ ndjoka edio.

16 Wadi w’Akristo mbeyaka nkombola efula dia waomɛwɔ nkamba oko ekambi wakimanyiya kana oko dikumanyi. Akadiyɛso asɔ mbeyaka nsala akambo lo yoho yɔtɔnɛ l’alɔmbɛlɔ wasalawɔ lo vɔamɛ lo nsala la wolo dia monga la lɔkɛwɔ la dimɛna. Dui sɔ diekɔ ohomba nɛ dia ɛtɛkɛta la lɔkɛwɔ lele l’ase nkumbo k’ɔnangɛso ɔmɔtshi koka monga la shɛngiya ya wolo lo woho wɔsamande l’etshumanelo.

Alɔmbɛlɔ wasalema lo sɛkɛ la ntondo k’anto

17. Lande na kele ekɔ ohomba mongaka shoamɛ etena kasalaso alɔmbɛlɔ wa lo shɔpɔ?

17 Mbala efula, Yeso akanganaka l’anto dia tɔlɔmba she lo shɔpɔ. (Mat. 14:13; Luka 5:16; 6:12) Sho lawɔ tekɔ l’ohomba wa mongaka shoamɛ dia nɔmba. Naka sho nsala dɔmbɛlɔ lo dihole dia ki ndo dia wɔladi, kete tayokoka mbɔsa tɛdikɔ dia ngɛnyangɛnya Jehowa ndo takoka tokimanyiya dia sho ntetemala monga la lonyuma la dimɛna. Koko, Yeso akalɔmbaka nto lo sɛkɛ, ɔnkɔnɛ ekɔ ohomba dia sho nsɛdingola woho wakokaso nsala dui sɔ lo yoho ya dimɛna.

18. Awui akɔna amɔtshi wahomba anangɛso mbohɔka etena kasalawɔ dɔmbɛlɔ la ntondo k’etshumanelo?

18 Lo nsanganya yaso, apami wele la kɔlamelo salaka alɔmbɛlɔ la ntondo k’etshumanelo. (1 Tim. 2:8) Asekawɔ ambetawudi pombaka monga l’akoka wa mbuta ɔnɛ: “amen,” kitshimudi ɔnɛ “ayale ɔsɔku” l’ekomelo ka dɔmbɛlɔ. Koko, dia nsala ngasɔ vɔ pombaka mbetawɔ kɛnɛ kotami lo dɔmbɛlɔ. Ndoko dikambo dianyangiya kana dia kɔlɔ diele lo dɔmbɛlɔ di’ɛnyɛlɔ diaki Yeso. (Luka 11:2-4) Ndo nto, nde kombuta kiambokambo tshɛ yendana la ehomba kana ekakatanu waki l’oseka onto tshɛ lakohokamɛka. Akambo w’onto ndamɛ pombaka mbutama lo dɔmbɛlɔ dia lo shɔpɔ koko aha dia lo sɛkɛ. Ndo etena kalɔmbaso la ntondo k’olui w’anto, sho pombaka mbewɔ dia mbuta awui wa lo sheke.

19. Dionga diakɔna diahomba monga la so etena kasalema dɔmbɛlɔ dia lo sɛkɛ?

19 Etena kahokamɛso dɔmbɛlɔ diasala onto okina, sho pombaka nkɛnɛmɔla ‘wɔma wɔsɔhanyi la dilɛmiɛlɔ wokaso Nzambi.’ (1 Pet. 2:17) Ekɔ tena ndo ahole amɔtshi wakokaso nsala awui amɔtshi wahatakoke nsala lo nsanganya ya Akristo. (Und. 3:1) Ɛnyɛlɔ, nɔmba di’anto tshɛ wahokamɛ dɔmbɛlɔ kimanɛ l’anya kana mbedia anya l’olongo wonya wasalema dɔmbɛlɔ. Dui sɔ mbeyaka nyangiya kana mbekola yimba y’anto amɔtshi, mbidja ndo angɛndangɛnda wahatonge ambetawudi. Atshukanyi amɔtshi mbeyaka kimanɛ l’anya la yewo tshɛ, koko naka vɔ nkumbatanɛ wonya wasalema dɔmbɛlɔ dia lo sɛkɛ, dui sɔ mbeyaka ndjotakanya anto amɔtshi. Vɔ mbeyaka ndjɔsa dia atshukanyi asɔ ndekaka ndjasha lo ngandji ka l’asa pami la womoto lo dihole dia nkɛnɛmɔla wɔma wɔsɔhanyi la dilɛmiɛlɔ otsha le Jehowa. Ɔnkɔnɛ, oma lo dilɛmiɛlɔ di’efula diele la so otsha le Nzambi, nyɛsɔ ‘tosalake akambo tshɛ dia lotombo lande’ ndo tewɔ dionga diakoka mbekola yimba, nyangiya kana takanya onto ɔmɔtshi.​—1 Kor. 10:31, 32; 2 Kor. 6:3.

Kakɔna kahombaso nɔmbaka?

20. Ngande wakokayɛ nembetshiya Romo 8:26, 27?

20 Lo tena dimɔtshi, mbeyaka monga ko hateye kɛnɛ kahombaso mbuta lo alɔmbɛlɔ wasalaso lo shoamɛ. Paulo akafunde ate: “Shu hatuteyaka kene kukukisu nomba lu alombelo asu. Keli nyuma ndame atutoteketelaka la emumu waheyama mvuta. [Nzambi] latushishimaka etema mbeyaka tukanyi ta nyuma.” (Romo 8:26, 27) Jehowa akasale dia alɔmbɛlɔ efula fundama lo Bible. Nde mbetawɔka alɔmbɛlɔ wakasambiyama asɔ oko sho mbâsala ndo nde mbakotshaka. Nzambi teyaka ndo mbeyaka kitshimudi ya kɛnɛ kakatshutshuya afundji wa Bible dia vɔ mfunda l’ekimanyielo ka nyuma kande. Jehowa kadimolaka alɔmbɛlɔ aso etena ‘katɔlɔmbɛ’ nyuma. Koko, naka sho ndeka mbekesanɛ la Ɔtɛkɛta wa Nzambi, kete kɛnɛ kalangaso nɔmba kayotoyɛ esadi eto lo yimba.

21. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

21 Oko wambotodiɛna, alɔmbɛlɔ aso mɛnyaka awui efula lo dikambo diaso. Ɛnyɛlɔ, vɔ mbeyaka mɛnya polo lo yɛdikɔ yambotoyasukanya la Jehowa ndo woho weyaso Ɔtɛkɛta ande dimɛna. (Jak. 4:8) Lo sawo diayela, tayɔsɛdingola alɔmbɛlɔ ndo ɛsɛngɔsɛngɔ ɛmɔtshi wofundami lo Bible. Shɛngiya yakɔna yakoka monga l’ɔsɛdingwelo ɔsɔ lo alɔmbɛlɔ aso?

Ngande wayoyokadimola?

• Dionga diakɔna diahomba monga la so etena kalɔmbaso Jehowa?

• Lande na kahombaso nɔmbaka dikambo dia asekaso ambetawudi?

• Kakɔna kakoka mɛnya alɔmbɛlɔ aso lo dikambo diaso ndo di’eyango aso?

• Dionga diakɔna diahomba monga la so etena kasalema dɔmbɛlɔ dia lo sɛkɛ?

[Osato wa lo lɛkɛ 4]

Onde wɛ tombolaka ndo mbokaka Jehowa losaka mbala la mbala?

[Osato wa lo lɛkɛ 6]

Dionga diele la so etena kasalema dɔmbɛlɔ dia lo sɛkɛ pombaka tombolaka Jehowa

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto