Kɛnɛ kayɛnya lushi la Jehowa
“Lushi la [Jehowa] layuya uku uvi, . . . kete ndu diango tshe dieli loko, [“diayoshwama,” NW].”—2 PET. 3:10.
1, 2. a) Ngande wayokomɛ dikongɛ di’akambo dia kɔlɔ dia nshi nyɛ? b) Ambola akɔna wayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?
DIKONGƐ di’akambo dia kɔlɔ dia nshi nyɛ mpikama lo kashi ka woke k’ɔnɛ onto kokaka nɔmbɔla nkɛtɛ dimɛna aha l’ekimanyielo kaki Jehowa. (Osam. 2:2, 3) Onde ɛngɔ kohikami lo kashi kokaka ntshikala pondjo pondjo? Kema. Koko, hatohombe nongamɛ dia andja waki Satana wayolanyema lo vɔamɛ. Nzambi mbayolanya andja akɔ lo wonya ndo lo yoho yakandashikikɛ. Kɛnɛ kayosalɛ Nzambi andja ɔnɛ wa kɔlɔ ayɛnya lo yoho ya kokele losembwe ndo ngandji kande.—Osam. 92:7; Tuk. 2:21, 22.
2 Ɔpɔstɔlɔ Petero akafunde ɔnɛ: “Lushi la [Jehowa] layuya uku uvi. Lu lushi lako, ulungu ayushisho la lundju la wulu. Diango diayolelo la dja ya wulu; ndu kete ndu diango tshe dieli loko, [diayoshwama].” (2 Pet. 3:10) Naa “ulungu” ndo “kete” yɔtɛkɛtami lanɛ? Naa “diango” diayɔlɛlɔ? Ndo kakɔna kakalange Petero mbuta etena kakandate dia “kete ndu diango tshe dieli loko [diayoshwama]”? Mbeya ekadimwelo wa ambola asɔ ayotokimanyiya dia sho ndjalɔngɔsɔla dikambo dia awui wa wɔma wayanga salema.
Olongo ndo nkɛtɛ yayolanyema
3. Naa “ulungu” wɔtɛkɛtami lo 2 Petero 3:10, ndo ngande wayowolanyema?
3 Tena efula, etena kakamba Bible la tshɛkɛta “ulungu” lo yoho ya didjidji, tɔ nembetshiyaka mandji yalɔmbɔla yele lâdiko di’ambolami ayɔ. (Is. 14:13, 14; Eny. 21:1, 2) ‘Olongo wayolanyema’ ekɔ didjidji dia mandji yalɔmbɔla tshunda di’anto wanganyi la Nzambi. Woho wayolanyema olongo ɔsɔ la “lundju la wulu” mbeyaka nembetshiya elanyelo kawɔ ka la shashimoya.
4. Alembetshiya “kete,” ndo woho akɔna wayoyolanyema?
4 “Kete” yekɔ didjidji di’andja wokengami l’anto wanganyi la Nzambi. Andja wa woho ɔsɔ wakikɔ lo nshi ya Nɔa ndo vɔ wakakomɛ etena kakalɔ Mvula k’elola oma lo didjango diaki Nzambi. “Keli ulungu weli kakiane, ndu kete, wambulamema la dja, uma lu diui diku diakandakitsha, edja ndu lushi l’elumbwelu ndu l’elanyelu ka antu wa kolo.” (2 Pet. 3:7) Etena kele Mvula k’elola kakadiake anto wa kɔlɔ tshɛ mbala kakɔ ɔtɔi, elanyelo kayaye kayosalema lo tenyi tenyi lo “pa ka wuki.” (Eny. 7:14) Lo etenyi ka ntondo ka pâ ka woke kɛsɔ, Nzambi ayotshutshuya mandji ya pɔlitikɛ ya l’andja ɔnɛ dia yɔ ndanya “Babilona ka Wuki.” Lo nsala ngasɔ, nde ayɛnya kɛlɛ k’efula kokande womoto kanga loseka. (Eny. 17:5, 16; 18:8) Oma lâsɔ, lo ta di’Aramangɛdɔna diele etenyi k’ekomelo ka pâ ka woke, Jehowa ndamɛ ayolanya tshɛ lo tshɛ andja waki Satana.—Eny. 16:14, 16; 19:19-21.
“Diango diayolelo”
5. Kakɔna kakenga diangɔ dia didjidji?
5 Naa “diango diayolelo”? Diksiɔnɛrɛ dimɔtshi di’awui wa lo Bible nembetshiyaka tshɛkɛta “diango” oko “atɔndɔ wa ntondo” kana “woleki ohomba.” Diɔ kotshaka ɔnɛ: “Atɔndɔ asɔ wekɔ oko alɛta wa lo alfabɛtɛ wakenga ɔtɛkɛta ndo wakimanyiya dia mbisha lokanyi.” Ɔnkɔnɛ, “diango” diakatɛkɛta Petero mendanaka l’akambo woleki ohomba wakenga woho wele andja ɔnɛ, waonga wele l’anto ndo eyango wele la wɔ. ‘Yimba ya l’andja ɔnɛ’ ‘yakamba le ana w’ohedia’ yekɔ l’atei wa “diango” sɔ. (1 Kor. 2:12; adia Efeso 2:1-3.) Yimba shɔ kana “lopepe” lekɔ lo nkokanɛ lo andja waki Satana. Yɔ tshutshuyaka anto dia vɔ nkanyiya, nkongɛ, ntɛkɛta ndo nsala akambo lo yoho yakɛnɛmɔla tokanyi taki Satana kanga lotamanya ndo ɔtɔmbɔki lele “uwandji a wulu wa lopepe.”
6. Ngande wakɛnɛmɔma yimba ya l’andja ɔnɛ?
6 Koko, oyadi vɔ mbeyaka kana bu, wanɛ wasɛngiyama la yimba ya l’andja ɔnɛ mbetawɔka dia tokanyi ndo etema awɔ nɔmbwama oma le Satana, ɔnkɔnɛ vɔ kɛnɛmɔlaka tokanyi ndo waonga ande. Etombelo wonga ele, vɔ salaka kɛnɛ kalangawɔ aha la mbidja yimba lo lolango laki Nzambi. Lotamanya kana lokaki mbâtshutshuya dia vɔ nsala akambo lo yoho yasalawɔ. Vɔ kɛnɛmɔlaka yimba y’ɔtɔmbɔkwɛlɔ otsha le lowandji ndo vɔ kɔka lo “saki ka dimba ndu saki ka ashu.”—Adia 1 Joani 2:15-17.
7. Lande na kahombaso ‘nama otema aso’?
7 Lo ndjela kɛnɛ k’omaso la mbuta, ekɔ mɛtɛ ohomba efula dia sho ‘nama otema aso’ lo mbɔsa tɛdikɔ ta lomba lo ndjela kɛnɛ ketshamaso oma le Nzambi etena kasɔnaso angɛnyi aso, awui wa mbadia, tɔkɛnyɔ ndo ahole wa lo Ɛtɛrnɛtɛ walangaso menda. (Tuk. 4:23) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ɔnɛ: “Nyewo, untu tanyunganyiaki la yimba y’antu ndu la akambu wa kashi, uku ditshelu di’antu, watuyelaka akambu wa la kete, wahayeli Kristu.” (Kol. 2:8) Dako sɔ ndekaka totshutshuya dia sho nsala akambo la shamanya oko wayaleke lushi la Jehowa nsukana, nɛ dia laladi la ‘dja’ ya lɔ layɔlɛlɔla “diango” tshɛ dia lo dikongɛ diaki Satana lo ditondja sɛkɛ diaha diɔ ntshikala lo kɛlɛ kaki Nzambi. Dui sɔ toholaka ɛtɛkɛta wa lo Malaki 4:1 wata ɔnɛ: “Lushi luyayi! Lo layoheta uku dja lu khuka, ku akanga w’utaku tshe, la wane tshe watutshaka kolo, wayuyala adiyu. Ku lushi lako layayi, layuwatshumba.”
“Kete ndu diango tshe dieli loko [diayoshwama]”
8. Ngande ‘wayoshwama’ nkɛtɛ ndo diangɔ diele lɔkɔ?
8 Kakɔna kakalange Petero mbuta etena kakandafunde dia “kete ndu diango tshe dieli loko, [diayoshwama]”? Etelo k’ɔnɛ ‘mbishwama’ koka kadimɔma nto ɔnɛ “ntomba sɛkɛ” kana “mɛnama.” Petero akalange mbuta dia lo pâ ka woke, Jehowa ayotondja andja waki Satana sɛkɛ, lo mɛnya dia vɔ wekɔ lo ndɔshana la Nde ndo la Diolelo diande, ɔnkɔnɛ vɔ kokaka mɛtɛ ndanyema. Lo ntɛkɛta lo yoho ya prɔfɛsiya dikambo di’etena kɛsɔ, sho mbadiaka lo Isaya 26:21 ɔnɛ: “[Jehowa] uyatumbi uma lu dihuli diandi, dia ndjusuya wa la kete, ne dia kolo yawo. Ndu kete yayushula dikila dia andjakemi, kete hayushe andjakemi nduku yema.”
9. a) Kakɔna kahombaso mbewɔ, ndo lande na? b) Kakɔna kahombaso nkɛnɛmɔla, ndo lande na?
9 Lo lushi la Jehowa, wanɛ wakengama la andja ɔnɛ ndo la yimba yawɔ ya kɔlɔ wayɔkɛnɛmɔla lo sɛkɛ woho w’anto wewɔ ndo wayodiakana. Ekɔ mɛtɛ dia ondo lokema la tɔkɛnyɔ ta ngala tambokokanɛ ɛlɔ kɛnɛ tekɔ lo nɔngɔsɔla anto efula dikambo di’etena ‘kayowokoma lo ndjakana lam’asawɔ.’ (Zek. 14:13) Ekɔ nto ohomba efula dia sho mbewɔ filmɛ, abuku, tɔkɛnyɔ ta lo vidɛo ndo awui akina wakoka tokonya dia monga la waonga wahetsha Nzambi wele oko lotamanya ndo ngandji k’akambo wa ngala. (2 Sam. 22:28; Osam. 11:5) Nyɛsɔ tɔkɛnɛmɔlɛ waonga w’olowa wa nyuma k’ekila kaki Nzambi wahatolanyema lo dja ya didjidji ya lushi la Jehowa.—Ngal. 5:22, 23.
“Ulungu w’uyuyu la kete y’uyuyu”
10, 11. “Ulungu w’uyuyu” la “kete y’uyuyu” kɛdikɛdi na?
10 Adia 2 Petero 3:13. “Ulungu w’uyuyu” ekɔ Diolelo diaki Nzambi diakashikikɛma lo 1914 lam’akakomɛ ‘etena kakashikikɛma k’ase wedja.’ (Luka 21:24) Diolelo sɔ kengama la Kristo Yeso nde l’anto 144000 wayolɛ kâmɛ la nde ndo wele efula ka l’atei awɔ wamboshilaka nongola difuto diawɔ l’olongo. Lo dibuku dia Enyelo, asɔnami asɔ mɛnyama oko “usumba w’ekila, Jerusalema y’uyuyu, wayahulo uma l’ulungu uma le [Nzambi], wolongoswami uku utshukami wuyalongosodi dia tsho le umendi.” (Eny. 21:1, 2, 22-24) Oko wakadjasɛka nkumekanga ka l’Isariyɛlɛ w’edjedja la Jerusalɛma ya la nkɛtɛ mbele ndo Jerusalɛma y’oyoyo la otshukami ayɔ mbakenga lowandji layɔlɔmbɔla dikongɛ di’akambo di’oyoyo. Osomba ɔsɔ “way[o]hulo uma l’ulungu” lo woho wayowodja yambalo yawɔ l’awui wa la nkɛtɛ.
11 “Kete y’uyuyu” nembetshiyaka tshunda di’oyoyo di’anto wayɛnya dia vɔ waketawɔ dia Diolelo diaki Nzambi mbalɔmbɔla. Paradiso ka lo nyuma katanema ekambi waki Nzambi lɔkɔ ɛlɔ kɛnɛ kayokokanɛ lo “kete yayayi” ya dimɛna shɔ. (Heb. 2:5) Ngande wakokaso ndjonga l’atei w’anto wayonga lo dikongɛ di’oyoyo sɔ?
Toyalɔngɔsɔlɛ dikambo dia lushi la woke la Jehowa
12. Lande na kayoka ase andja ɔnɛ lushi la Jehowa wɔma?
12 Paulo la Petero wakate dia lushi la Jehowa layoya “uku uvi,” mbuta ate lɔ layoya la shashimoya aha l’anto nongamɛ. (Adia 1 Tesalonika 5:1, 2.) Kânga Akristo wa mɛtɛ walongamɛ lushi lɔsɔ, wayamba lo woho wayoloya la shashimoya. (Mat. 24:44) Koko, ase andja ɔnɛ hawotokomɛ tsho lo mamba, nɛ dia Paulo akafunde ate: “Lam’ata antu [wanganyi la Jehowa] vati: Eko ki la lutui tshitshi, ku elanyelu ka shashimuya kayuya le wo, uku atuyakaka lono le umuntu leli la diemi; vo hawuhanda nduku yema.”—1 Tes. 5:3.
13. Ngande wakokaso mbewɔ dia etelo k’ɔnɛ “ki la lutui tshitshi” tokesa?
13 Etelo k’ɔnɛ: “Ki la lutui tshitshi” kayoyala kashi kekina k’oma le ɛdiɛngɛ, koko Ɛmɛnyi wa Jehowa hawotokesama la tɔ. Paulo akafunde ɔnɛ: “Nyu, . . . nyaha lu udjima, okone lushi lako halunyutana uku uvi. Ne dia nyu tshe nyeko ana wa usasi, la wa yanyi.” (1 Tes. 5:4, 5) Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ totshikale l’osase ndo tangane la wodjima wa l’andja waki Satana. Petero akafunde ɔnɛ: “Nyu, elangimi, ne dia nyu nyambeyaka akambu ane ntundu, nyewo, nyutukunganela [oma le embetsha wa kashi wele l’etshumanelo k’Akristo] lu wetshelu w’antu wa kolo, nyu nyatukoko lu eshikikalu kanyu.”—2 Pet. 3:17.
14, 15. a) Ngande watosha Jehowa kɛnɛmɔ? b) Ɛtɛkɛta akɔna wakasambiyama wahombaso nkana yimba la wɔ?
14 Tolembete dia Jehowa hakomɛ tsho lo totɛ dia sho ‘ndjalama,’ koko nde toshaka kɛnɛmɔ lo ‘tewoya la ntondo’ la ngandji kɛnɛ kayosalema.
15 Koko, lonyangu ko, anto amɔtshi mbeyaka ndjonga la wendjodi ndo diɔnyɔ lo waohwelo wendana l’ohomba wa sho mambalɛka. Vɔ mbeyaka mbuta ɔnɛ: “Aya ɛnɔnyi akumi wokaso diohwelo diâmɛ sɔ.” Anto asɔ pombaka mbeya dia lo mbuta ngasɔ, aha olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo mbɔnyɔlawɔ, koko Jehowa nde l’Ɔnande. Jehowa akate ate: “Nyukikungeli.” (Hab. 2:3) Yeso nde lawɔ akate ɔnɛ: “Nyewo, ne dia nyu hanyeyi lushi layuya Khumenyu.” (Mat. 24:42) Ndo nto, Petero akafunde ɔnɛ: “Wuhu akona w’antu wayunyuyala lu akambu w’ololo tshe la w’ekila. Lam’alungamelanyu lushi l’eyelu ka [Nzambi].” (2 Pet. 3:11, 12) Olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo Olui walɔmbɔla wakinde hawɔsaki pondjo ɛtɛkɛta ɛsɔ oko ɛtɛkɛta w’anyanya.
16. Dionga diakɔna diahombaso mbewɔ, ndo lande na?
16 Lo mɛtɛ, “ukambi a kolo” mbata dia nkumɛnde ambotoviya. (Mat. 24:48) Okambi wa kɔlɔ ɔsɔ ekɔ l’atei w’anto wɔtɛkɛtami lo 2 Petero 3:3, 4, lɛnɛ adiaso ɔnɛ: “Lu nshi y’ekumelu, asoki wayuya la losoko lawo, wayutshaka uku saki yawo” lo mbɔla wanɛ watetemala nama lo yimba woho wambosukana lushi la Jehowa. Eelo, lo dihole dia ndjasha dikambo dia wahɔ wa Diolelo, amɔnyɔdi asɔ ndjashaka le wɔ vɔamɛ ndo lo nsaki yawɔ ya lokaki. Tatongake pondjo la yimba y’ɔtɔmbɔkwɛlɔ ndo la dionga dia kɔlɔ dia ngasɔ. Koko, nyɛsɔ ‘tɔshi solo dia lotutsha dia Nkumadiɔndjɔ oko panda’ lo mongaka l’awui efula wa nsala l’olimu w’esambishelo ka Diolelo ndo wa mbetɛ anto ambeki. Tatoyakiyanyake amboleka lo kɛnɛ kendana la lushi layosalema awui asɔ nɛ dia dui sɔ mendanaka la Jehowa Nzambi ndamɛ.—2 Pet. 3:15; adia Etsha 1:6, 7.
Toyaɛkɛ le Nzambi ka panda
17. Kakɔna kakasale Akristo wa kɔlamelo la dako diaki Yeso dia mimɔ oma la Jerusalɛma, ndo lande na?
17 L’ɔkɔngɔ w’alembe w’ase Rɔma mbɔtwɛ Juda lo 66 T.D., Akristo wa kɔlamelo wakayele dako diaki Yeso dia mimɔ oma la Jerusalɛma aha la ntshimbatshimba. (Luka 21:20-23) Lande na kakawɔshi yɛdikɔ la shamanya ndo aha la ntshimbatshimba? Aha la tâmu, vɔ wakohɔka dako diaki Yeso sɔ. Lo mɛtɛ, vɔ wakeyaka dia yɛdikɔ yawɔ yakahombe mbaela ekakatanu oko wakatatshi Kristo. Koko, l’etena kakɔ kâmɛ, vɔ wakeyaka dia Jehowa hokaki ekambi ande wa kɔlamelo ɔkɔngɔ pondjo.—Osam. 55:22.
18. Shɛngiya yakɔna yele l’ɛtɛkɛta waki Yeso wele lo Luka 21:25-28 lo woho wɔsayɛ fɔnu ka woke kaya k’emembe?
18 Sho lawɔ pombaka ndjaɛkɛ tshɛ le Jehowa nɛ dia ndamɛ oto mbakoka tosha panda etena kayolanyema dikongɛ nɛ di’akambo lo pâ koleki tshɛ ka l’ɔkɔndɔ w’anto. Yema l’ɔkɔngɔ wa pâ ka woke ntatɛ ndo la ntondo ka Jehowa ndanya andja w’otondo, “antu wayuka yimba tshimba, ne dia woma la elungamelu k’akambu wayayi la kete.” Koko, kânga mbayodidima atunyi waki Nzambi la wɔma, ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo hawotoka wɔma. Lo wedi okina, vɔ wayɔngɛnangɛna nɛ dia vɔ mbeyaka dia etshungwelo kawɔ kaya suke.—Adia Luka 21:25-28.
19. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
19 Nshi yayaye y’amɛna efula yekɔ lo kongɛ wanɛ wayakakitola l’andja ɔnɛ ndo la “diango” diele lɔkɔ! Oko wayotodiɛna lo sawo diayela, naka sho nangaka nkondja lɔsɛnɔ, kete hatohombe komɛ tsho lo mbewɔ nsala kɔlɔ, koko sho pombaka nkɛnɛmɔla waonga wangɛnyangɛnya Jehowa ndo nsala akambo wetawɔma le nde.—2 Pet. 3:11.
Onde wɛ kokaka nembetshiya?
• Ele didjidji dia . . .
“ulungu” ndo “kete” ya nshi nyɛ?
“diango”?
“ulungu w’uyuyu la kete y’uyuyu?”
• Lande na kahombaso ndjaɛkɛ tshɛ le Nzambi?
[Osato wa lo lɛkɛ 5]
Ngande wakokayɛ ‘nama otema ayɛ’ ndo kakitɔna l’andja ɔnɛ?
[Osato wa lo lɛkɛ 6]
Ngande wɛnyaso dia sho ‘mbɔsaka solo dia lotutsha dia Nkumadiɔndjɔ oko panda’?