BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w10 7/15 lk. 12-15
  • “Tukaki woma, layukukimanyia”

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • “Tukaki woma, layukukimanyia”
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2010
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Nkumekanga kakokaka Nzambi wɔma ambɔlɔshana l’owandji ɔmɔ wa kɔlɔ
  • Wakatshikala la kɔlamelo kânga mbakawanganyema l’anto akina
  • Welo wakadjama dia monɛ tâmu kotondoya
  • Wakakokamɛ diaha mbotshama wɔma
  • Toshike tanga la ntondo k’ehemba
  • Jehowa hatotɔsɛka
  • Ondjelo wa Jehowa akakokɛ Hɛzɛkiya
    Wetshelo wakokayɛ nkondja oma lo Bible
  • Hɛzɛkiya akafutama l’ɔtɛ wa mbetawɔ kande
    Lɔsɛnɔ ndo olimu aso w’Okristo—Dikatshi dia losanganya—2017
  • Kitshimudi y’alami w’ɛkɔkɔ esambele l’anto a wake enanɛi
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2013
  • “Tekamaki yimba yaye hita”
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2011
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2010
w10 7/15 lk. 12-15

“Tukaki woma, layukukimanyia”

YESO akatewodi ambeki ande ɔnɛ: “Uhimbanyi uyanga mbidja amotshi anyu lu lukanu dia nyuhimba.” Koko, la ntondo k’ɔhɛmwɛlɔ ɔsɔ, Yeso akate ate: “Tukaki akambu wayangaye nsuwa woma.” Lam’ele Satana tetemalaka nkamba la lokanu oko ehomɔ ka memadja olimu w’esambishelo ka Diolelo, ekɔ mɛtɛ dia ewandji wa wedja ɛmɔtshi wayɔhɛnyahɛnya Akristo wa mɛtɛ. (Eny. 2:10; 12:17) Omalɔkɔ, kakɔna kayotokimanyiya dia sho ndjalɔngɔsɔla dikambo dia toho tayokamba la Satana dia tɔhɛnyahɛnya ndo ‘diaha sho mboka wɔma’ oko wakate Yeso?

Ekɔ mɛtɛ di’efula ka l’atei aso mbokaka wɔma tena dimɔtshi. Koko, Ɔtɛkɛta wa Nzambi toshikikɛka dia l’ekimanyielo ka Jehowa, sho kokaka ntondoya diaha mboka wɔma. Lo woho akɔna? Yoho mɔtshi yatokimanyiya Jehowa dia sho ntondoya ɔlɔshamelo ele lo tewoya toho takamba la Satana nde l’ekambi ande. (2 Kor. 2:11) Dia mɛna mɛtɛ ka dikambo sɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole dui dimɔtshi diakasalema lo nshi yakafundamaka Bible. Tayɔsɛdingola nto bɛnyɛlɔ dimɔtshi dia nshi nyɛ di’asekaso ambetawudi wele la kɔlamelo ‘wakatshikala nge la ntondo ka nkeso yaki Diabolo.’—Ef. 6:11-13.

Nkumekanga kakokaka Nzambi wɔma ambɔlɔshana l’owandji ɔmɔ wa kɔlɔ

Lo ntambe k’enanɛi N.T.D., Senakɛribɛ nkumekanga kɛmɔtshi ka kɔlɔ ka la Asuriya akalɛndja wedja efula. Lo ndjaɛkɛ l’ɛlɛndjɛlɔ ande, nde akɔshi yɛdikɔ ya ndɔsha ekambi waki Jehowa ndo Jerusalɛma yaki kapitalɛ k’osomba ayɔ lɛnɛ akolɛka Hɛzɛkiya nkumekanga kakokaka Nzambi wɔma. (2 Khum. 18:1-3, 13) Aha la tâmu, Satana akakambe la diaaso sɔ lo ntshutshuya Senakɛribɛ dia nde nkotsha oyango ande wa minya ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ la nkɛtɛ.—Etat. 3:15.

Senakɛribɛ akatome anto ande dia vɔ tɔlɔmba ase Jerusalɛma dia vɔ ndjakimɔ le nde. L’atei w’anto asɔ mbaki ndo Rabishakɛ laki yɛmb’awui yakaleke woke yaki nkumekanga.a (2 Khum. 18:17) Oyango waki la Rabishakɛ aki wa mbotsha ase Juda wɔma ndo mbakonya dia vɔ ndjakimɔ aha la vɔ ndɔ ta. Toho takɔna takakambe la Rabishakɛ lo welo ande wa mbotsha ase Juda wɔma?

Wakatshikala la kɔlamelo kânga mbakawanganyema l’anto akina

Rabishakɛ akatɛ anto waki Hɛzɛkiya ɔnɛ: “Khum’ekanga ka wuki, khum’ekanga k’Asuriya, ka[w]umbula ati: Akona eli osuko aye, le na ekamiye? . . . Enda, we ambekama Edjibitu. Lokombe lambowele mbewo, lo layuhumuya untu tshe layûlekama, layûtundula lunya landi.” (2 Khum. 18:19, 21) Kɛnɛ kakate Rabishakɛ kaki kashi nɛ dia Hɛzɛkiya kombidja sheke l’ase Edjibito. Koko, kɛnɛ kakandate kakɛnya hwe oyango waki Rabishakɛ wa mbokiya ase Juda ɔnɛ: ‘Ndoko onto layokoka nyokimanyiya. Nyekɔ nyâmɛ ato.’

Atete edja, atunyi w’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ wakakambe la yoho yakɔ yâmɛ shɔ ya manganya Akristo wa mɛtɛ l’asekawɔ dia mbaokiya wɔma. Kadiyɛso kɛmɔtshi k’Okristo kakadjama lo lokanu l’ɔtɛ wa mbetawɔ kande ndo kakanganyema l’asekande ambetawudi l’edja k’ɛnɔnyi efula, akayɔkɔndɔlaka l’ɔkɔngɔ kɛnɛ kakokimanyiya diaha nde mboka wɔma. Nde akate ate: “Dɔmbɛlɔ diakakimanyiya dia dimi ndjasukanya la Jehowa . . . Lakohɔka eshikikelo kele lo Isaya 66:2, kata dia Nzambi kokɛka ‘one latusuwaka ndu leli l’utema [w]ambate.’ Divɛsa sɔ diakongaka nshi tshɛ kiɔkɔ y’ekeketshelo ndo y’esambelo k’efula le mi.” Woho akɔ wâmɛ, ɔnangɛso ɔmɔtshi laketsha ɛnɔnyi efula lo lokanu lakawawanganya l’anto akina akate ate: “Lakayoshihodiaka dia vuduvudu yakawambidje yakakoke monga woke oko andja w’otondo le onto lele la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Nzambi.” Eelo, monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Jehowa akasha Akristo ahende asɔ wolo waki lawɔ ohomba dia ndɔshana la woho wakawanganyema l’Akristo akina. (Osam. 9:9, 10) Atunyi awɔ wakakoke mbawanganya la nkumbo, angɛnyi ndo l’asekawɔ ambetawudi, koko Ɛmɛnyi wakadjama lo lokanu ɛsɔ wakeyaka dia atunyi hawokokaki pondjo mbawanganya la Jehowa.—Romo 8:35-39.

Ɔnkɔnɛ, ekɔ ohomba efula dia sho nkamba la diaaso tshɛ dia nkeketsha diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa! (Jak. 4:8) Sho pombaka ndjambolaka mbala la mbala ɔnɛ: ‘Onde dimi mbɔsaka Jehowa oko onto la mɛtɛ? Onde ɛtɛkɛta ande wekɔ la shɛngiya y’efula le mi etena kɔsami tɛdikɔ ta totshitshɛ ndo ta weke ta lushi la lushi?’ (Luka 16:10) Naka sho nsala la wolo dia monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Nzambi, kete sho ndoko l’ɔkɔkɔ wa mboka wɔma. Lo ntɛkɛta lo lokombo l’ase Juda wakasowaka, ɔprɔfɛta Jeremiya akate ate: “[Jehowa] li, dimi laketaka lukumbu laye umak’esi a difuku. . . . We akasukana lam’akamaketi, we akati wati: Tukaki woma.”—Del. 3:55-57.

Welo wakadjama dia monɛ tâmu kotondoya

Rabishakɛ akakambe la ɛtɛkɛta wa mayɛlɛ dia monɛ tâmu lo timba t’ekambi wa Nzambi. Nde akate ɔnɛ: “Keli aha lu dikambu [dia Jehowa] mbakalanya Hezekiya alunga ndu diakelu? . . . [Jehowa] ndame kakamvutela ati: Utshu, utolosha wudja one, utûlanya.” (2 Khum. 18:22, 25) Ɔnkɔnɛ, Rabishakɛ akate dia Jehowa hatɔlɔsha dikambo di’ekambi Ande nɛ dia vɔ wakonyangiya. Koko aha ngasɔ mbakidiɔ. Jehowa akangɛnangɛnaka Hɛzɛkiya ndo ase Juda wakakalola l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ.—2 Khum. 18:3-7.

Ɛlɔ kɛnɛ, atunyi wele la mayɛlɛ mbeyaka nkamba la awui amɔtshi wa mɛtɛ weyama, koko la mayɛlɛ tshɛ vɔ ndjâsanganyaka l’awui wa kashi l’oyango wa monɛ tâmu lo timba t’ekambi waki Nzambi. Ɛnyɛlɔ, wakatɛ anangɛso l’akadiyɛso amɔtshi waki lo lokanu ɔnɛ ɔnangɛso lalɔmbɔla olimu lo wodja wakiwɔ ambanguna mbetawɔ kande ndo vɔ lawɔ kokaka nsala ngasɔ. Koko, awui asɔ kombidja tâmu lo timba t’Akristo waki la shɛnɔdi.

Tende kɛnɛ kakakomɛ kadiyɛso kɛmɔtshi k’Okristo etena kakalɔmaka Ta dia hende dia l’andja w’otondo. Etena kakinde lo lokanu, wakawɛnya efundelo wakɛnya dia ɔnangɛso ɔmɔtshi laki l’ɛkɛndɛ ambanguna mbetawɔ kande. Wanɛ wakosandjaka wakambola kadiyɛso kɛsɔ dia kana nde akɛkɛka otema ande le Ɔmɛnyi ɔsɔ. Kadiyɛso akakadimola ate: “[Nde] ekɔ tsho onto lele kema kokele.” Nde akakotsha ɔnɛ l’edja tshɛ kakandayelaka atɔndɔ wa lo Bible, Nzambi akakambaka la nde. “Koko lam’ele efundelo ɛnɛ mɛnyaka dia nde hayetawɔ kɛnɛ kata Bible, nde aya bu nto ɔnalengo la lo nyuma.” La yewo tshɛ, kadiyɛso ka kɔlamelo kɛsɔ akayele dako dia lo Bible diata ɔnɛ: “Tanyekamaki ana wa khumi ya dikanga, kuyanga le untu laheyi nyushimbela.”—Osam. 146:3.

Nkondja ewo k’oshika k’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo nkamba l’alako wa lɔkɔ ayotokimanyiya dia sho ndjalama oma lo tokanyi ta kɔlɔ takoka tokonya diaha sho mbikikɛ. (Ef. 4:13, 14; Heb. 6:19) Omalɔkɔ, dia sho ndjalɔngɔsɔla dia monga l’akoka wa nkanyiya dimɛna etena kayotonga lo ehemba, sho pombaka mbetsha wadielo wa Bible wa lushi la lushi ndo wekelo w’onto ndamɛ lo dihole dia ntondo. (Heb. 4:12) Eelo, ɔnɛ ekɔ etena ka sho mfudia ewo kaso ndo nkeketsha mbetawɔ kaso. Ɔnangɛso ɔmɔtshi lakakikɛ woho wakawawanganya l’anto akina l’edja k’ɛnɔnyi efula akate ate: “Dimi nangaka nkeketsha oseka onto tshɛ dia nde monga la lowando lo mbo ya ndɛ ya lo nyuma tshɛ yalongolaso lam’ele hateye etena kakɔna kayototonga l’ohomba ayɔ.” Lo mɛtɛ, naka sho mbekaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo ekanda watondja olui w’ɔhɔmbɔ nshi nyɛ dimɛna dimɛna, kete lo tena dia pâ nyuma k’ekila ‘ayotohola’ kɛnɛ kakateke.—Joa. 14:26.

Wakakokamɛ diaha mbotshama wɔma

Rabishakɛ akahembe dia mbokiya ase Juda wɔma. Nde akate ate: “Yaka yudji la khumemi khum’ekanga k’Asuriya, sheki ku dimi layukusha falasa nunu pendi, naka we la antu weya ndjâhema. Ukundi atshanyaye uwandji omotshi wuleki tshitshe l’atei w’ekambi wa khumemi?” (2 Khum. 18:23, 24) Lo kanyi y’anto, Hɛzɛkiya l’anto ande kokoka ndɔshana la alembe wa wolo efula wa Asuriya.

Ɛlɔ kɛnɛ, atunyi kokaka mɛnama diele oko wekɔ la wolo efula, djekoleko etena kawasukɛ ewandji wa lɛɛta. Kɛsɔ kakɛnama lo dikambo di’atunyi w’ase Nazi lo Ta dia hende dia l’andja w’otondo. Vɔ wakahembe dia mbotsha ekambi waki Nzambi efula wɔma. Ɔnangɛso ɔmɔtshi laketsha ɛnɔnyi efula lo lokanu akayolembetshiyaka l’ɔkɔngɔ diko woho wakawosoyaka. Lo diaaso dimɔtshi, owandji w’asɔlayi ɔmɔtshi akawombola ɔnɛ: “Onde wɛ akɛnyi woho wakadiakema ɔnanyɔ? Wetshelo akɔna wakayakondja?” Nde akakadimola ate: “Dimi lekɔ ɔmɛnyi wa Jehowa ndo layotetemala monga ngasɔ.” Owandji w’asɔlayi ɔsɔ akawokiya wɔma lo mbotɛ ɔnɛ: “Lâsɔ kete wɛ mbayanga ndjakema oma lale nde.” Koko, ɔnangɛso ɔsɔ akashike tanga ndo otunyi akatshike mbôtsha wɔma. Kakɔna kakokimanyiya dia nde nshika tanga la ntondo ka dikambo sɔ? Nde akakadimola ate: “Lakayaɛkɛka lo lokombo la Jehowa.”—Tuk. 18:10.

Lo monga la mbetawɔ tshɛ le Jehowa, sho mɛmbaka engawo ka woke katokokɛ oma lo toho tshɛ takamba la Satana dia tosalɛ kɔlɔ lo nyuma. (Ef. 6:16) Omalɔkɔ, sho pombaka nɔmbaka Jehowa dia nde tokimanyiya dia sho nkeketsha mbetawɔ kaso. (Luka 17:5) Sho lawɔ pombaka nkamba dimɛna la toho takeketsha mbetawɔ tatosha olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo. Etena kahomanaso l’ekakatanu, sho keketshamaka lo mbohɔ eshikikelo kakasha Jehowa ɔprɔfɛta Ezekiyɛlɛ lakasambisha nde lawɔ anto w’ɛtɛ wolo. Jehowa akawotɛ ate: “Dimi lutsha mbete elundji kaye wulu utsha le dundji diawo, la ote aye wulu utsha le ete awo. Dimi lutsha mbete elundji kaye wulu, uku dive dia wulu diuleki akina.” (Ezek. 3:8, 9) Naka ekɔ ohomba, Jehowa kokaka tokimanyiya dia sho monga nge oko dive l’ɛnyɛlɔ ka Ezekiyɛlɛ.

Toshike tanga la ntondo k’ehemba

Atunyi mbeyaka nyanga dia tosha wahɔ ɛmɔtshi dia toshishɛ olowanyi aso etena kɛnawɔ di’ɛhɛnyɔhɛnyɔ awɔ wambokita tatala. Rabishakɛ nde lawɔ akakambe la yoho shɔ. Nde akatɛ ase Jerusalɛma ɔnɛ: “Khum’ekanga k’Asuriya kata ati: Nyuyi le mi, nyuyudji la mi sheki . . . Edja ndu lam’ayumuya dia ndjunyosa. Ku layutsho lanyu utsha lu kete yufanyi la kete yanyu, kete y’epunga la ya wanu, kete ya mbu ya nde, la vinyo, kete y’eweli la usanga. Nyu nyayutshikala la lumu, hanyuvo.” (2 Khum. 18:31, 32) Elongamelo ka ndɛ diangɔ di’amɛna ndo nnɔ wanu w’eyoyo kakakoke ngɛnyangɛnya anto waki l’osomba wakadingama ɔsɔ.

Wakakambe la yoho shɔ mbala kɛmɔtshi dia shishɛ misiɔnɛrɛ ɔmɔtshi waki lo lokanu olowanyi ande. Vɔ wakawotɛ dia nde akakoke tɔlama “lo luudu la dimɛna” laki ndo la “jardɛ y’olangala efula” l’edja ka ngɔndɔ shamalo lɛnɛ akandakoke tokana yimba. Koko, ɔnangɛso ɔsɔ akayashikikɛ dia ntshikala la kɔlamelo ndo nde akamamema atɔndɔ w’Akristo. Kakɔna kakokimanyiya? Nde akayolembetshiyaka l’ɔkɔngɔ ate: “Lakɔsaka Diolelo oko elongamelo ka mɛtɛ. . . . Lakakeketshama la ewo kendana la Diolelo dia Nzambi, laketawɔka mɛtɛ kadiɔ, dimi kombidja tâmu ndoko lushi lo dikambo diadiɔ ndo ndoko onto lakakoke tshutshuyami dia dimi nshisha kɔlamelo yami.”

Onde Diolelo diaki Nzambi diekɔ dui dia mɛtɛ le so? Owandji wa nkumbo Abarahama, ɔpɔstɔlɔ Paulo ndo Yeso ndamɛ waki l’akoka wa mbikikɛ ehemba wa wolo l’ɔtɛ wakawɔsaka Diolelo diaki Nzambi oko dui dia mɛtɛ le wɔ. (Fil. 3:13, 14; Heb. 11:8-10; 12:2) Naka sho ntetemala mbidja Diolelo lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso ndo mbohɔka ɛtshɔkɔ wa pondjo wayodiotela, kete tayokoka ndɔshana l’ohemba wa mbetawɔ ɛngɛnɔngɛnɔ wa lo tshanda mɔtshi.—2 Kor. 4:16-18.

Jehowa hatotɔsɛka

Oyadi welo tshɛ wakadje Rabishakɛ dia mbotsha ase Juda wɔma, Hɛzɛkiya nde l’anto ande wakayaɛkɛ tshɛ le Jehowa. (2 Khum. 19:15, 19; Is. 37:5-7) Lo wedi ande, Jehowa akakadimola alɔmbɛlɔ awɔ lo ntoma ondjelo ɔmɔtshi wakatodiakaka asɔlayi 185 000 lo mpango y’ase Asuriya. La wedi a pindju, la sɔnyi tshɛ, Senakɛribɛ akakalola la Niniva la yema y’asɔlayi yakatshikala.—2 Khum. 19:35, 36.

Mbokɛmaka hwe dia Jehowa kombohɛ wanɛ tshɛ wakayaɛkɛ le nde. Bɛnyɛlɔ dia nshi nyɛ di’anangɛso l’akadiyɛso wakatshikala nge l’atei w’ehemba mɛnyaka mɛtɛ ka dikambo sɔ. Diakɔ diele Shɛso lele l’olongo toshikikɛka ɔnɛ: “Dimi keli [Jehowa], [Nzambi k]aye latukukimelaka lu lunya laye la pami. Dimi latukutelaka nti: Tukaki woma, layukukimanyia.”—Is. 41:13.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

a “Rabishakɛ” aki titrɛ ka lokumu k’ewandji wa l’Assuriya. Hawɔtɛkɛtshi dia lokombo lande hita.

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 13]

Jehowa ndamɛ shikikɛka ekambi ande ndekana mbala 30 l’Ɔtɛkɛta ande ɔnɛ: “Tukaki woma”

[Osato wa lo lɛkɛ 12]

Ngande wafɔna toho takakambe la Rabishakɛ la tɔnɛ takamba l’atunyi w’ekambi waki Nzambi ɛlɔ kɛnɛ?

[Esato wa lo lɛkɛ 15]

Diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa tokeketshaka dia sho nama olowanyi aso la ntondo k’ehemba

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto